VOLGENDE WEEK REGERINGSVERKLARING
Nog onzekerheid over
maatschappelijk werk
Drie in Moskou melden
„verdere vooruitgang"
Afrikaanse aanval op
Ver woerd en Salazar
Binnendijken nieuwe „kleidepots" in Zeeland
De nieuwe ploeg
MR. MARIJNEN „LEGT LAATSTE HARDAAR KABIRET
Vandaag verdrag gereed
Ook „andere
zakenaan
orde gesteld
Neo-nazi's in
West-Duitsland
gearresteerd
Nederlands protest
tegen Belgische
stiptheidsactie
Disciplinaire
maatregelen
geëist
„Het Vrije van
Shiis" zal
St.-Jorisdijk
in 1964 afgraven
206e jaargang no. 171
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 23 juli 1963
,J)tipte" douane
staakte niet
Rijksbegroting
Niet moeilijk
Nieuwelingen
Door stroom van
centrifuge gedood
1 VRIJGEZELLEN-CONGRES-CRUISE
VAN VIJF DAGEN IN VOLLE ZEE I
Niet-aanvalsverdrag
Ontwerp gereed
Drummond in V.S.
schuldig bevonden
Overeenkomst
Canada-V.S.
Demonstratie
j^dutlij
Zending
DELTAD1JKEN WARE KLEKVRETERS"
Eloeveelheden
Bezinnen
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 62 cent per week, 8,00 perkw.franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissmgen:
Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2 tel.
2911; Zierikzee: red. tel. 2425, adm. tel. 2094. Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. f 4,50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. 1,50) ..Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
Pagina 2
(Van onze parlementaire redacteur)
Het nieuwe kabinet is zo goed als samengesteld. Zodra het gecon
stitueerd en door de koningin beëdigd is, zal het parlement worden
medegedeeld, welke beleid het in de komende vier jaren zal voe
ren en welk program het in hoofdpunten zal uitvoeren. De
minister-president, in dit geval dus mr. Marijnen, zal daarover in
de Tweede Kamer een verklaring afleggen, waarna er gelegen
heid bestaat tot debat.
Wij vernamen dat er de voorkeur aan gegeven wordt om met de rege
ringsverklaring niet lang te wachten. De Tweede Kamer zal er dus re
kening mee moeten houden, dat zij binnenkort tijdens haar zomer
reces bijeengeroepen wordt. Uit goede bron hoorden wij, dat naar alle
waarschijnlijkheid minister-president mr. Marijnen reeds volgende
week dinsdag 30 juli de regeringsverklaring zal uitspreken en dat de
Tweede Kamer er de daarop volgende woensdag en donderdag over
debatteren zal.
Het is voor alle bewindslieden mogelijk
om nog veranderingen in de ontwerp-be-
groting aan te brengen, maar heel veel
kunnen zij er toch niet meer in wijzigen,
men zal het voornamelijk moeten doen
met wat het aftredende kabinet op dit
terrein heeft klaar gestoofd.
Nu hebben de ministers zeker het eerste
jaar nodig om zich in te werken. Heel
erg is het dus niet. Pas de begroting voor
1965, die volgend jaar september wordt
ingediend, zal moeten aantonen, dat men
nauwkeurig de koers vaart, die in de
regeringsverklaring is uitgestippeld.
De formateur mr. Marijnen hoopt
vandaag de liberale mevrouw
Schouwenaar-Franssen, die de
portefeuille van maatschappelijk
verk zal gaan beheren, te ont
vangen. Het is nog niet bekend,
wanneer zij met mr. Marijnen van
gedachten zal wisselen. Dat hangt
namelijk af van het tijdstip van
aankomst van haar vakantiereis
naar Italië. In elk geval denkt de
formateur 's ochtends met haar te
spreken. Het ligt namelijk in de
verwachting dat vanmiddag om
;wee uur in de Treveszaal in Den
daag de constituerende vergade
ring van het kabinet zal worden
gehouden. Vermoedelijk zullen de
nieuwe bewindslieden morgen be
ëdigd worden.
Met het samenstellen van de rijksbegro
ting voor 1964 is men reeds enige maan
den geleden begonnen. De nieuwe minis
ters zullen dus in het komende jaar in
hoofdzaak moeten werken met de be
groting van de aftredende bewindslieden.
Aangenomen dat er inderdaad weinig of
niets in het beleid, zoals dat tot dusver
door het kabinet-De Quay is gevoerd,
verandert, dan hebben de ministers Luns,
Veldkamp en Toxopeus het niet zo lastig
Zij keren namelijk op hetzelfde departe
ment terug als waarop zij zaten. De heer
De Jong, die defensie krijgt, zal ook wel
geen vreemdeling in het Jeruzalem van
de defensiebegroting zijn. Als staats
secretaris van marine is hij nauw bij de
voorbereiding ervan betrokken geweest.
De begroting van algemene zaken,
waarvoor mr. Marijnen, de aftredende
minister van landbouw en visserij,
verantwoordelijk is, heeft niet veel
om het lijf, bovendien heeft hij er vier
jaar lang in de ministerraad eniger
mate mee te maken gehad. Voor hem
is dus evenmin een moeilijke taak
weggelegd.
Minister Van Aartsen neemt de zaken
over van de aftredende drs. Korthals
met wie hij een aantal jaren in het kabi
net-De Quay gezeten heeft. Aangenomen
moet worden, dat hij zich met het beleid
van drs. Korthals kon verenigen en dat
hij bereid is de begroting te verdedigen,
waarvoor de heer Korthals de grondslag
heeft gelegd.
De aftredende Christelijk-Historische
staatssecretaris van onderwijs, kunsten
en wetenschappen mr. Scholten neemt
de portefeuille van justitie over van zijn
partijgenoot mr. Beerman. Hij zal deze
begroting, voor zover zij thans gereed
is, wel voor zijn rekening willen nemen.
Moeilijker krijgen de heren Witte-
veen (financiën), Andriessen (econo
mische zaken) Biesheuvel (landbouw
en visserij) en Bogaers (volkshuisves
ting en bouwnijverheid) en mevrouw
Schouwenaar-Franssen (maatschap
pelijk werkhet, die wat de komende
begroting betreft hun bedje ongeveer
gespreid vinden, maar van wie het de
vraag is, of het naar hun zin is ge
spreid.
In een officieel communiqué dat
gisteren na de zevende conferentie
van de Russische, Amerikaanse en
Britse onderhandelaars over een
beperkt kernproefverbod in Mos-
De openbare aanklager van het West-
duitse hooggerechtshof in Karlsruhe
heeft gisteren meegedeeld, dat drie niet
nader genoemde personen zijn gearres
teerd op beschuldiging van het versprei
den van propaganda van de Britse neo-
nazistische beweging.
Men gelooft dat de British World Union
of National Socialists achter neo-nazis-
tische uitingen in Frankfort, Freiburg,
München en andere Westduitse steden
zit. Daar verschenen pamfletten aan mu
ren met opschriften in de geest van
,,Deutschland erwache" en Hitler had
het bij het rechte eind".
Gistermiddag omstreeks vier uur is het
15-jarige Zaandamse meisje Jannie Ruh-
land tijdens het wassen om het leven ge
komen. Zij is kennelijk in aanraking ge
komen met elektrische stroom die met
een centrifuge was verbonden. Het meis
je liep op blote voeten op een natte was
plaats en bracht met de hand de centri
fuge aan het draaien omdat deze eerst
weigerde. Dit had tot gevolg dat het
meisje terstond overleed.
mnnriiiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniinininiiiiniiiiniiiiniiniiinniniiiiniiiiiniiniiiiinninniiinniiinniiiniiiiiiniiiiiiiiiiinniniiiniDi
Onder de bijna 700 opvarenden van het s.s. „Statendam" dat gisteren in
de namiddag van de Wilhelminakade in Rotterdam vertrok voor een vijf- Sj
daagse zomercruise naar de noordkust van Spanje bevinden zich 85 vrij-
gezellen, die van mening zijn dat het nuttige beslist met het aangename
verenigd kan worden. De ongehuwde zeereizigers zijn namelijk scheep ge-
gaan met het doel gedurende de reis tussen Santander en Rotterdam deel S
te nemen aan het tiende wereld-vrijgezellencongres, dat door wijlen Ger [g
Greijn gemeentesecretaris van het Limburgse Grevenbicht is opgericht, g
g Vóór het zeekasteel van de Holland-Amerika Lijn vertrok begaf Rotter-
S dams burgemeester mr. G. E. van Walsum, vergezeld van zijn echtgenote, s
M zich onder de varende congressisten om hen het grootst mogelijke succes g
p te wensen. „Ik heb er begrip voor dat er behoefte bestaat om zich in eigen g
S kring te beraden op de speciale plaats die de vrijgezellen in de maatschap- s
P pij innemen", aldus de burgemeester. g
g De echtgenote van de overleden stichter van het wereld-vrijgezelleneon- g
H gres, mevrouw Mia Greijn (zij huwden nadat de organisatie een feit was), g
g leidt het congres, dat in overeenstemming met de wens van de oprichter g
g voor het eerst op zee wordt gehouden. De vrijgezellen 44 dames en 41 g
g heren komen uit Nederland, Duitsland en België. Er is zelfs een juf-
g frouw uit Cleveland in de Verenigde Staten bij. De varende congresgangers g
zullen zich gedurende de werkvergaderingen vooral bezighouden met de g
p vraag of het niet tijd wordt dat er een internationale bond van vrijgezellen g
E moet worden opgericht. Verder zal de letterkundige Gabriël Smit voor de g
M ongehuwde zeereizigers een aantal lezingen houden.
immniniiiiiiniiiiiiiiiiiimiiiiiiumiiimmiiniiiiiniimiiniiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiimiiniiiiiiiiiiiiiiniiiniiniiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiniiiiiiniiiiiiiiiiuiïï
kou, is uitgegeven, staat dat „op
nieuw vooruitgang is geboekt".
De drie delegaties, aldus het communi
qué, beraadden zich verder over een ont-
werp-verdrag dat zal voorzien in stop
zetting van kernproeven in de atmosfeer,
de ruimte en onder water. „Voorts is van
gedachten gewisseld over andere zaken
van wederzijds belang. De volgende con
ferentie vindt plaats op 23 juli", aldus de
tekst van het communiqué.
In Moskou wordt verondersteld dat
onder „de andere zaken" het door
Rusland voorgestelde niet-aanvalsver
drag tussen landen van Warschau
pact en N.A.V.O. was. Maar de Ame
rikaanse en Britse onderhandelaars,
onderminister Harriman en minister
Hailsham, hebben niet de bevoegd
heid daarover serieus te onderhande
len.
De zevende zitting van de conferentie
heeft gisteren drie uur geduurd, en
eindigde om zes uur plaatselijke tijd,
vier uur bij ons. Na beëindiging van
de officiële conferentie, toefden de de
legatieleiders, de heren Gromyko,
Harriman en Hailsham, nog enige
tijd informeel bij elkaar.
Minister Luns (m.) is hier gefotogra
feerd. tijdens zijn openingsrede op de
vergadering van landen van de E.E.G.
en Afrikaanse landen, welke op het
ogenblik in Kameroen wordt gehouden.
Links op de foto zien we professor Hall-
stein en rechts de president van de re
publiek Kameroen, Ahis.
Men meent te weten dat het ontwerp
verdrag voor een gedeeltelijk verbod op
het nemen van kernproeven klaar is, en
dat kopieën ervan zijn gestuurd aan
Washington en Londen, ter goedkeuring.
In welingelichte diplomatieke kringen in
Moskou sprak men de veronderstelling
uit dat men vandaag of morgen gereed
zou komen.
Het Nederlandse internationale wegver
voer lijdt miljoenen guldens schade door
de stiptheidsactie, resp. staking van de
Belgische douane. De drie grootste Ne
derlandse organisaties van vervoerders
en verladers hebben gisteren in een tele
gram aan de Belgische minister van fi
nanciën op de ernst van de situatie ge
wezen. Zij hebben de minister met klem
verzocht alles te doen om ten snelste te
bereiken, dat het internationale vervoer
zonder extra oponthoud de Belgische
grens kan passeren.
Het telegram is ondertekend door de Al
gemene Verladers en Eigen Vervoerders
Organisatie (E.V.O.), de Koninklijke Ne
derlandse Vereniging van Transporton
dernemingen (K.N.V.T.O.) en de Natio
nale Organisatie voor het Beroepsgoede-
renvervoer (N.O.B. Wegtransport). Bij
deze organisaties regent het op het ogen
blik klachten van Nederlandse vervoer
ders, die aan de Nederlands-Belgische en
aan de Frans-Belgische grens dagen lang
oponthoud hebben. In een arutal geval
len is dit oponthoud reeds opgelopen tot
vijf dagen.
Dat de schade hiervan inderdaad in de
miljoenen loopt, wordt duidelijk, wan
neer men weet dat door het grensover
schrijdend wegvervoer tussen Nederland
en België dagelijks 18.000 ton goederen
worden getransporteerd, waarvan bijna
zestig percent met Nederlandse vracht
auto's. Aan de Frans-Belgische grens
passeren dagelijks vrachtwagens met ge
middeld 2200 ton goederen, afkomstig
uit of bestemd voor Nederland. De Ne
derlandse vervoerders hebben in dit
laatste vervoer een aandeel van ruim
vijfentachtig percent.
De schade is in de eerste plaats van zo
ernstige aard, omdat honderden vracht
auto's" en chauffeurs dagen lang werke
loos staan. Er hebben zich op bepaalde
punten files vrachtauto's gevormd ter
lengte van ongeveer vijf km.
Een 34-jarige Amerikaanse neger, Nel
son C. Drummond, die zestien jaar bij
de Amerikaanse marine heeft gediend,
is door een federale rechtbank van ge
zworenen in New York schuldig bevon
den aan het doorgeven van militaire
geheimen aan Russische spionnen. De
man kan hiervoor de doodstraf krijgen.
Drummond heeft bekend, in dienst van
Russische agenten te hebben gestaan.
Hij heeft echter ter verdediging aange
voerd, dat de Russen hem in 1957, toen
hij als onderofficier van de Amerikaanse
marine in Londen vertoefde, „in een
val hebben laten lopen". Zij hadden
chantage op hem gepleegd en daardoor
was hij spion geworden. Hoewel hij bij
de marine was, bezat Drummond een
café in Newport, dat hij volgens de auto
riteiten financierde met geld dat hij voor
zijn spionagewerk kreeg. Voor de docu
menten uit een marinebasis te Newport,
die hij aan de Russen gaf, zou Drum'
mond telkenmale zesduizend dollar heb
ben ontvangen. De beklaagde heeft ech
ter verklaard, dat hij de Russische agen
ten heeft bedrogen en dat de documen
ten die hij hun in handen speelde on
schuldig waren.
Na Kennedy's besluiten
Na tijdens het weekeinde gevoerde be
sprekingen tussen de Canadese ambassa
deur in de Verenigde Staten en de Ame
rikaanse minister van financiën, heeft
het Amerikaanse ministerie van finan
ciën bekendgemaakt, dat de Verenigde
Staten zich bereid hebben verklaard de
voorgestelde belasting op buitenlandse
beleggingen te wijzigen, teneinde de toe
vloeiing van nieuw kapitaal naar Cana
da te vergemakkelijken.
In de verklaring van het ministerie
wordt gezegd, dat de komende wetgeving
zou worden gewijzigd teneinde president
Kennedy in staat te stellen „de belas
tingvrije aankoop mogelijk te maken van
nieuwe emissies, welke nodig zijn voor
handhaving van het ongestoorde verloop
van handel en betalingen tussen de beide
landen".
Rudolph Grimes, de Liberiaanse
minister van buitenlandse zaken,
heeft gisteren in de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties na
mens op Zuid Afrika na alle 32 on
afhankelijke Afrikaanse lid-staten
van de volkerenorganisatie, gezegd
dat al deze landen vastbesloten
zijn om een einde te maken aan
„de onbeschaafde en onmenselijke
politiek van Zuid-Afrika en Portu
gal".
De Afrikaanse landen willen dat de Vei
ligheidsraad tegen genoemde staten dis
ciplinaire maatregelen neemt, zodat
Portugal wordt gedwongen zijn Afri
kaanse provincies af te staan, en Zuid-
Afrika een einde zal moeten maken aan
zijn apartheidspolitiek.
Voor de Afrikaanse landen leitten de mi
nisters van buitenlandse zaken van Li
berie, Tunesië en Sierra Leone; voor
Portugal de minister van buitenlandse
zaken, Alberto Franco Nogueira. Zuid-
Afrika boycot de vergadering, en is
slechts vertegenwoordigd door een pas
sieve waarnemer.
Enkele uren voordat het debat begon,
hielden zeven negers geleid door ene
William Worthy, een verslaggever
van de Baltimore Afro-American, een
zitstaking in het gebouw van de
Amerikaanse permanente vertegen
woordiging van de V.N. In een ge
sprek van een uur met ambassadeur
Stevenson, eisten ze dat Washington
de uitstoting van Zuid-Afrika uit de
Verenigde Naties zou steunen, en ook
zou meegaan met disciplinaire stap
pen tegen Portugal.
Grimes en de Tunesische minister van
buitenlandse zaken Mongi Slim, een
vroegere assembleevoorzitter, werden
aangewezen om als sprekers a charge
op te treden aan het begin van het de
bat. Daarna zal ook die van Sierra Leone
aan het woord komen. De vierde door de
Afrikaanse topconferentie van Adis
Abeba aangewezen pleitbezorger, de mi
nister van buitenlandse zaken van Ma
dagascar, heeft besloten niet te komen.
Grimes zei dat het de zending van de
Afrikaanse landen in de Veiligheidsraad
was om de ware feiten over de toestand
in Zuid-Afrika en omtrent de Portugese
politiek in Afrika te schilderen, en alles
te doen om te bereiken dat een halt
wordt toegeroepen aan de onbeschaafde
en onmenselijke politiek van Zuid-Afri
ka en Portugal.
De 12-jarige Engelse boer Roy
Blanchard te Charlton bij Shaftes
bury in het Engelse graafschap
Dorset (links) loopt hier met le
den van een mijnopruimingsploeg
van het Engelse leger om een gat
in zijn land heen, dat volgens hem
is veroorzaakt door de landing
van een vliegende schotel „uit een
andere wereld". Om het grote gat
in het midden heen zitten vier in
drukken als van poten van een
soort luchtvaartuig. Het leger
heeft nog geen officiële oorzaak
voor het ontstaan van de gaten
gegeven, maar Blanchard blijft
erbij, dat wezens uit de ruimte in
zijn aardappelveld zijn geland. Zij
zouden aardappelen en enige rog
ge uit het aangrenzende veld heb
ben meegenomen.
De enorme Deltadijken in Zeeland,
die na de februariramp van 1953
tal van zwakke plaatsen hebben
„gepromoveerd" tot sterke scha
kels in de keten van zeeweringen
langs de kust, zijn ware klei-,,vre
ters"... De machtige dijklichamen
vergen soms vijfmaal zoveel klei
dan de zeeweringen, die vóór de
ramp werden aangelegd. Voor me
nige polder en waterschap in Zee
land vormt de kleivoorziening dan
ook een ernstig probleem. Want
goede klei voor de bekleding van
binnen- en buitenbelopen van zee
weringen is in grote hoeveelheden
moeilijk en vaak slechts tegen
hoge prijs te verkrijgen.
Toch hebben verschillende water
schappen al een oplossing gevonden
om uit de klei-perikelen te geraken.
„Het Vrije van Sluis" en „De brede
watering van Zuid-Beveland" zoeken
het in de richting van afgraving van
binnendijken, die voor een deel uit
zeer goede klei bestaan, maar die
geen betekenis meer hebben als wa
terkering bij een doorbraak.
„De oplossing van het kleiprobleem in
deze vorm is niet nieuw", zo vertelden
ons de dijkgraaf van het waterschap
„Het Vrije van Sluis", de heer J. B.
Becu en het hoofd van de technische
dienst, ir. L. Uildriks, met wie wij een
gesprek hebben gehad naar aanleiding
van het besluit van de algemene verga
dering voor de dijkverzwaring van het
dijkvak Breskens-Nummer-Eén klei te
gebruiken van de St.-Jorisbinnendijk.
„Ook in het verleden zijn al herhaalde
lijk binnendijken afgegraven. Wij heb
ben dit nog kort na de ramp gedaan.
Het afgraven van binnendijken is in
feite uit de'nood geboren" zo gaven de
dijkgraaf en het hoof an de techni
sche dienst ons te ver. n.
Zo heeft het waterschap „Het Vrije van
Sluis" ruim 100.000 kubieke meter klei
nodig voor bekleding van de volgend
jaar aan te leggen nieuwe zeewering tus
sen Breskens en Nummer Eén. Vroeger,
toen hoofdzakelijk nieuwe dijken werden
aangelegd als er land werd ingepolderd,
zou men voor een dijk als die tussen
Nummer-Eén en Breskens circa
20.000 kubieke meter klei nodig hebben
gehad. De klei werd veelal onttrokken
aan de in te polderen gronden, zodat er
geen vuiltje aan de lucht was. Maar met
de enorme hoeveelheden, die men thans
nodig heeft, kan men daaraan nauwe
lijks nog beginnen. Het middel zou mo
gelijk erger dan de kwaal kunnen zijn!
Ook het onttrekken van klei aan land
bouwgronden de laag klei onder de
bouwvoor wordt een steeds moeilijker
aangelegenheid, omdat daardoor de
waarde van de grond niet onaanzienlijk
kan dalen. Trouwens: daar komt bij, dat
de bereidheid van de landeigenaren
en bepaald niet ten onrechte nu niet
zo groot is om klei van hun percelen af
te laten halen voor dijkverzwaring. In
het jongste verleden heeft dit probleem
ook al herhaaldelijk gespeeld, vaak
werd toen de oplossing gevonden door
klei aan te kopen, afkomstig uit de
Maasvallei of uit België. Maar de
transportkosten maken deze klei dan
bijzonder duur.
Dit alles is voor het waterschap het
„Vrije van Sluis" ook het water
schap ,De Brede watering van Zuid-
Beveland heeft het afgraven van bin
nendijken al ingevoerd aanleiding
geweest zich eens te bezinnen op de
vraag om de niet-functionele binnen
dijken voor dijkverzwaring te be
stemmen. Niet alle binnendijken
kunnen daarvoor in aanmerking ko
men, want men kan alleen hoog
waardige klei gebruiken. Klei, die
voldoet aan een zekere samenstel
ling en aan een bepaalde afslibbaar-
heid.
Binnendijken, die in hoofdzaak uit
zand bestaan of binnendijken, waar
het slechts gaat om enkele duizenden
kubieke meters klei, bieden geen
soelaas.
„Wij hebben hier binnendijken, die
geen enkele functie meer hebben als
waterkering; daar zijn er bij. die we
tot de negende, misschien wel elfde
„kering" kunnen rekenen", aldus
dijkgraaf Becu. De bedoeling van het
waterschap is om een inventarisatie
op te maken van binnendijken, die in
aanmerking zouden kunnen komen
om afgegraven te worden. Daarbij
zullen uiteraard geen eerste of twee
de waterkeringen zijn. „We zijn be
paald niet van plan het karakteristie
ke landschap aan te tasten. We we
gen alle mogelijkheden tegen elkaar
af", zo zei de dijkgraaf.
Overigens: de polders en waterschap
pen en niet te vergeten de particuliere
dijkbezitters, kunnen niet zonder meer
een binnendijk afgraven. Zelfs is het zo,
dat dit is verboden in het reglement
van politie voor de polders of water
schappen in Zeeland. Echter, Ged. Sta
ten van Zeeland kunnen ontheffing ver
lenen.
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
Berichten uit Den Haag wijzen er op,
dat het kabinet zo goed als in
elkaar zit. Na ruim twee maanden zal
Nederland dus weer een regering hebben
en kan een nieuwe ploeg zich aan de
kamer voorstellen. Men zal echter moe
ten afwachten hoe zij het er in de ko
mende jaren zal afbrengen. Waar wel
een en ander over valt te zeggen, is over
de persoonlijke kwaliteiten van sommige
leden van dit (eventuele) nieuwe kabi
net. Op dit stuk van zaken willen wij
vandaag enige voorzichtige opmerkin
gen maken.
In de eerste plaats dit: de ploeg is niet
helemaal nieuw. Dat is een voordeel,
omdat daarmee bij voorbaat het „ploeg-
verband" wat makkelijker „zit" dan bij
een geheel nieuw kaoinet. Vooral het
eerste optreden van het kabinet-De Quay
ging mank aan een gebrek aan op-
elkaar-ingespeeld-zijn, een gebrek ook
aan coördinatie. Daarmee zal men nu
minder te worstelen hebben. In de twee
de plaats: het zijn waarlijk niet de
slechtsten, die van de oude naar de nieu
we bedeling overgaan. En ten slotte:
voor zover te beoordelen valt, bevindt
zich onder de nieuwelingen geen enkele,
die bij voorbaat al zo dubieus wordt ge
acht als bijvoorbeeld destijds professor
De Quays kandidaat voor sociale zaken.
Het kon dus slechter.
Het schijnt, dat minister Van Aartsen
de portefeuille van verkeer en wa
terstaat krijgt toegewezen. Hierover kan
men in allerlei berichten en commenta
ren een lichte verbazing bespeuren, om
dat men hem als bouwminister weinig
geslaagd vond. Wij zijn geneigd in plaats
van een lichte verbazing een gematigde
vreugde te tonen: minister Van Aartsen
is inderdaad niet ge
lukkig geweest als
hoofd van volkshuis
vesting en bouwnij
verheid, maar de be
trekkelijk korte pe
riode, waarin hij is opgetreden als mi
nister van verkeer en waterstaat, toonde
hem als een rustig en bekwaam be
windsman, die bewees zich in korte tijd
uitstekend te hebben ingewerkt. Zijn
eerste optreden oogstte ook bij de oppo
sitie lof. In Zeeuwse kringen was men
destijds eveneens steeds erkentelijk voor
de bekwame manier, waarop hij zich
met name in de waterstaatszaken had
ingewerkt. Wij geloven, dat de terug
keer van de heer Van Aartsen naar zijn
eerste ministerstoel nog niet zo gek is.
Mocht deze verhuizing doorgaan, dan
kan hij op een welwillende ontvangst in
de Zeeuwse gewesten rekenen, zo is onze
indruk.
De heer Luns is niet weg te denken in
een Nederlands kabinet van deze
signatuur. Tot veler (ook tot onzer) ver
bazing is hij de populairste man van het
kabinet-De Quay. Ondanks alle kronke
lingen van zijn beleid echter is zijn aan
wezigheid blijkbaar niet -voor discussie
vatbaar. Bij deze minister is het zelfs
mogelijk, dat zijn nederlagen worden
omgezet in glorieuze overwinningen.
Men mag zeggen, dat zijn Nieuw-Gui-
neapolitiek is mislukt: het uiteindelijke
resultaat lijkt immers op geen stukken
na op de conceptie, die hij met zoveel
kracht heeft voorgestaan. Men kan dus
zeggen dat deze minister op het belang
rijkste stuk van zijn beleid uit de afge
lopen jaren de kous op de kop heeft ge
kregen. In het buitenland zou een der
gelijk bewindsman daarna in een buiten
huisje rustig aan zijn memoires gaan
werken. Maar niet alzo in Nederland:
hier wordt deze minister den volke voor
gehouden als de bekwame bewindsman,
die ons land dan toch maar uit het
Nieuw-Guineaslop heeft gehaald. De
heer Luns schijnt ons de duikelaar van
het Plein: ondanks alle klappen dient
zijn karakteristieke hoofd glimlachend
boven de Nederlandse samenleving. Met
verschuldigde eerbied zou men hem Jo
sef De Onvermijdelijke kunnen noemen.
De weinig indrukwekkende heer Beer
man zal bij justitie worden vervan
gen door mr. Scholten, de huidige
staatssecretaris. Wie beide heren de af
gelopen jaren aan het werk heeft ge
zien, zal deze wisseling alleen maar toe
juichen. Met enige droefheid moet ech
ter worden vastgesteld, dat maatschap
pelijk werk een zelfstandig departement
blijft, al is er een lichte troost, mevrouw
Schouwenaar, de toekomstige minister,
heeft zich in het jongste verleden een
hoogst bekwame senatrice getoond. Eni
ge hoop op een bekwame leiding van dit
ongrijpbare ministerie schijnt voors
hands verantwoord. Overigens dachten
we, dat de V.V.D. niets voor handhaving
van dit departement voelde. En nu nog
wel een V.V.D.-minister aan het hoofd.
Hoe nu?
Een tweede droefheid: Onderwijs
komt in handen van een bewindsman,
die in de recente periode als staatssecre
taris een nogal ambtelijke figuur bleek.
Het zal mr. Bot héél moeilijk vallen om
de heer Cals naar behoren te vervangen.
Een grote reserve ten aanzien van aeze
nieuwe minister schijnt hier op haar
plaats. Een zo belangrijk departement
eist een tópfiguur.
Marineman De Jong krijgt defensie.
Hij kent dit departement en weet, dat
het een wespennest is. Misschien niet zo
gek: een „wesp" aan het hoofd van het
„wespennest", om het eens oneerbiedig
te zeggen. Er is moed voor nodig om dit
ministerie aan te „durven", maar als
marineman heeft de heer De Jong zout
in het bloed: hij vreest geen hoge zee, al
zal hij er onvermijdelijk mee te maken
krijgen in de toekomst. Wat binnenland
se zaken betreft: de heer Toxopeus
krijgt het niet gemakkelijk, want hij
moet een aantal niet gereedgekomen
zaken afmaken en heeft te dien aanzien
een weinig enthousiaste Kamer tegen
over zich. Bovendien: wie zal nu de pro
fetenmantel van professor Oud moeten
aantrekken? Het ziet er naar uit, dat
de V.V.D.-fractie een harde dobber zal
krijgen in de komende zittingsperiode,
nu zij is beroofd van én haar „grijze
eminentie" én van de man die hem
moest opvolgen.
Sleutelministeries als financiën, bouw
nijverheid, economische zaken, land
bouw en visserij komen onder nieuwe
leiders, stuk voor stuk figuren die een
reputatie hebben, hetzij als politicus,
hetzij als wetenschapsman. Deze repu
tatie dwingt vertrouwen af, al zal een
oordeel pas te zijner tijd mogelijk zijn op
grond van hun beleid. Dezelfde afwach
tende houding dient, dunkt ons, te wor
den ingenomen ten aanzien van de nieu
we minister-president. Als landbouwmi
nister heeft de heer Marijnen niet altijd
een gelukkige hand gehad, vooral niet
in zijn contact met de Staten-Generaal.
Zal hij nu slagen op deze uiterst belang
rijke post?
Samenvattend: de „nieuwe ploeg" mag
op grond van de persoonlijke kwali
teiten der leden met gereserveerde wel
willendheid worden begroet. Het wach
ten is nu op de definitieve benoeming
en op de „presentatie" aan de Tweede
Kamer, de regeringsverklaring. En
daarna het feitelijk beleid. Maar ver-
moedelijk zal er in de toekomst nog ge
legenheid te over zijn daarop in te gaan.