Negen combinaties zoeken naar
aardgas in bodem van Noordzee
„Einde van dollaroverheersing
Opmerkelijk kunstwerk
in lithurgisch centrum
Vergunning van
economische zaken
PR0DUKTIE-ST0P IN ZICHT
OP OLIEVELD SCH00NEBEEK
ETIENNE DE WITTE OP SCHIPHOE
Echtpaar op motor
verongelukt
Aardbeving in
Zuid-Europa
Levenslang geëist
tegen Globke
EXECUTIES IN SYRIË NA
DE MISLUKTE STAATSGREEP
Ommekeer in
houding van V.S.
Ook buitenlanders verrichten seismisch onderzoek
Dader van moord
in Amsterdam
meldde zich
„Boeddhisten eerst
vrij, dan pas
onderhandelen"
Nog geen regelen
AAN VOORAVOND AARDGASEXPLOITATIE
Winning over 10 jaar
niet meer lonend?
Gezogen
Toeval
Zwolsman kocht
grond in Arnhem
Veel geld
Vrouw vermoord in Ede
TWINTIG NASSERAANHANGERS TERECHTGESTELD
Weer schoten in
Damascus
Verboden
Reactie „Times" op Kennedy's besluiten:
Einde
Ernstig nemen
Damrak
Voor hervormd Woensdrecht
Artistieke onderstreping
van Marinus Schipper
Roemeense welvaart
ZATERDAG 20 JULI 1963
PROVINCIALE ZEEUW SE COURANT
8
(Van onze Haagse redactie)
Een negental maatschappijen en
combinaties, die zich bezighou
den met de exploratie van moge
lijke olie- en gaslagen in de bo
dem, heeft bij het ministerie van
economische zaken een vergun
ning aangevraagd en verkregen
voor seismisch onderzoek op de
Noordzee. Zij zijn van Neder
landse, Franse, Amerikaanse en
Engelse origine. Zoals bekend,
wordt verondersteld, dat de geo
logische structuren, waarin zich
onder meer het aardgas in het
noorden van ons land bevindt,
zich voortzetten onder de Noord
zee, zelfs tot de Engelse kust.
Internationaal geldt als gebruik, dat
buiten de territoriale 3- of 15-mijlszone
nog een stuk zeebodem tot het rechts
gebied van het aanliggende kustland
behoort. Dit gebied eindigt in het alge
meen daar, waar het een plotselinge
verdieping vertoont. Als gemiddelde
wordt aangenomen dat men vanuit de
kust tot een diepte van 200 meter moet
gaan om buiten het rechtsgebied van
het kustland te komen.
De Noordzee heeft echter in het al
gemeen geen diepte, die deze 200 me
ter overschrijdt. Aldus is naar het
internationale gebruik de Noordzee-
De man, die donderdagavond aan de
Oude Zijds Achterburgwal in Amster
dam de 18-jarige prostituee S. H. G.
van der Meijden wurgde, heeft zich gis
termorgen bij het wijkbureau van de
Utrechtse politie aan de Groeneweg ge
meld. Het is de 47-jarige onderhouds
monteur K. uit Utrecht. De man is naar
Amsterdam gebracht.
De man heeft tegenover de Amsterdam
se recherche verklaard, donderdagmid
dag naar Amsterdam te zijn gegaan,
speciaal met het plan om een vrouw op
de walletjes te vermoorden. Dit stond
reeds bij voorbaat vast, omdat de man
uit de maatschappij verwijderd wilde
worden.
Zuidvietnamese boeddhistenleiders heb
ben gisteren een regeringsaanbod van de
hand gewezen om onmiddellijk bespre
kingen te beginnen teneinde de gods
dienstcrisis in Zuid-Vietnam op te los
sen.
Zij eisen onder meer, dat vrijlating van
alle boeddhisten die tijdens de demon
straties van de laatste tijd zijn gearre
steerd en de berechting van de mensen
die verantwoordelijk zijn voor de dood
van boeddhisten tijdens een demonstra
tie in Hue op 8 mei.
OVER HET ALGEMEEN ben ik
maar een oppervlakkig man
netje. Als ik U nu zeg dat ik lie
ver op de kijkpijp naar Perry Ma
son zit te staren dan dat ik op de
leesplank kennis neem van of pro
fessor Andriessen en meneer Veld
kamp wel of niet willen, dan be
grijpt U wel in welke laagvlak-
ten-des-geestes ik mij pleeg te be
wegen. Als ik U daar dan nog bij
vertel dat de Kesslerzusters mij
dierbaarder zijn dan de heren De
Quay, Witteveen, Suurhoff en
Beernink te zamen, dan behoef ik
U niets meer te vertellen.
Maar de Chinezen, alle zevenhon
derd miljoen Chinezen, zitten mij
toch wél zwaar op de maag en (ik
hoop dat U het mij niet kwalijk
zult nemen) wat de heer Mao in
het schild voert vind ik wél iets
belangrijker dan wie op defensie
komt.
De Russen hebben in hun Prawda
een brief afgedrukt die de Krem-
linheren aan hun Chinesenou
ja(niet zó goede) kameraden
hebben gericht. Een stevige brief
en niet zo maar een kattebelletje.
Eerder een belletje dat zij de Pe-
kingse kat hebben omgehangen:
twintigduizend ivoorden die er op
neer komen dat Rusland niet ge
looft aan de atoomoorlog tegen
het Westen, waaraan China wél
gelooft.
Eén zin uit dit lange stuk zegt
héél klaar en helder wat de heren
van Peking willen: „een vreugde
volle toekomst bouwen op de rui
nes van de oude wereld, die door
een thermonucleaire oorlog moet
worden vernietigd".
Dat is dan dus waar China naar
streeft. Wij wisten dat al wel
reeds, maar nu staat heel duidelijk
in één volzin van twintig nuchtere
ivoorden voor onze ogen: het on
metelijke China dat één derde (en
over afzienbare tijd de helft) van
de gehele wereldbevolking bevat,
wil de rest uitroeien voor een
vreugdevolle toekomst.
Ik zou wel eens willen weten wat
er, bij het lezen van deze afschu
welijke volzin, omgaat onder het
schedeldak van de politieke en mi
litaire leiders van het zo openlijk
bedreigde deel der mensheid. Zien
wij enige kans om deze bedreiging
af te wenden? Zien zij ook maai
een vage mogelijkheid de caesa-
ren van 't grootste rijk ter werélc
af te brengen van wat voor dezen
een axiomatisch levensbeginsel is
Beschikken zij, als het zo ver zou
komen, over de reële middelen om
het gevaar uit het Oosten te ke
ren? Denken zij in het diepst
van hun hart dat diplomatiek
spel, hoe slim ook gespeeld, dit
geweld kan tegenhouden
....De ruines van de oude ivereld,
die door een thermonucleaire oor
log moet worden vernietigd.
Het ideaal, het doelwit van de lei
ders van zevenhonderd miljoen
mensen.
Wat vindt U van meneer Marijnen
als premier?
ELIAS.
bodem voor de helft rechtsgebied van
Engeland en voor de andere helft
van Nederland, waarbij de grenslijn
wordt getrokken door de afstanden
van kust tot kust doormidden te
delen.
Een onder auspiciën van de Verenigde
Naties opgestelde conventie van Genève
regelt de internationaal-juridische aspec
ten van het bestaande gebruik. Om deze
conventie van kracht te laten worden
is een ratificering door tenminste 22
landen nodig, zo vernemen wij bij het
ministerie van economische zaken. Wel
iswaar is dit getal nog niet bereikt
maar het grootste deel van de 22 stem
men is binnen. Intussen gedragen zij,
die met de materie van de conventie té
maken hebben, zich er al naar. De ver
gunningen, die van Nederlandse zijde
voor exploratie zijn uitgegeven, hebben
telkens betrekking op een op de kaart
afgepaald zeegebied; men kan niet op
eikaars terrein komen. Aan Britse zijde
is zo vernemen wij de situatie na
genoeg dezelfde. Ook daar worden al
onderzoekingen gedaan.
Seismische onderzoekingen zijn echter
iets geheel anders dan exploratie en ex
ploitatie door boringen. Hoewel op dit
punt nog geen regelen geldig zijn,
neemt men bij economische zaken aan,
dat ook bij proefontginningen en pro-
duktieboringen volgens een vergunning
stelsel voor bepaalde gebieden van de
zeebodem zal worden gewerkt en dat
dan ook weer het gebruik ten aanzien
van het rechtsgebied van het kustge
bied van toepassing zal zijn.
De Nederlandse Aardolie Maat
schappij begint volgende week in
Groningen aan de eerste exploita
tieboring naar onze gigantische
aardgasvoorraad. Inmiddels is het
wel duidelijk geworden dat een
ander boorterrein, eens het rijkste
olieveld van Europa genoemd,
thans achteruitloopt. Naar ons uit
onverdachte bron is verzekerd, zal
op het olieveld Schoonebeek in
Drente binnen tien jaar het olie-
winnen moeten worden gestaakt
omdat dan de opbrengst niet meer
loont. Woordvoerders van de Ne
derlandse Aardolie Maatschappij
in Oldenzaal konden ons geen cij
fers verstrekken die het tegendeel
uantonen.
Nog daalt op het ogenblik de opbrengst
niet van de 300 putten in het oosten van
het land, maar wél moeten allerlei kost
bare kunstgrepen worden toegepast om
te voorkomen dat de cijfers abrupt zou
den gaan zakken.
Het publiek stelt zich vaak voor dat olie
voorkomt in diepgelegen ondergrondse
meren. Was dat maar waar! Deze delf
stof ligt opgeslagen in poreuze zandla
gen, die door gesteenten zijn afgesloten.
De olie moet dus als het ware uit deze
spons worden gezogen. Al in 1924 werd
vastgesteld dat in onze bodem olie voor
komt, maar pas na de oorlog kon het
Drentse veld tot ontwikkeling worden
gebracht. In 1947 werd hiertoe onder
meer opgericht, door Shell en Esso, de
Nederlandse Aardolie Maatschappij.
Deze onderneming heeft een concessie
voor een oppervlakte van 93.000 ha. De
dikte van de zogenaamde olievoerende
laag varieert van 5 tot 40 meter en
plooit zich op en neer tussen de dieptes
656 meter en 938 meter.
Tot 1954 was Schoonebeek ons enige
veld. Door puur toeval bij een de
monstratieboring ter gelegenheid van
een tentoonstelling - werden de olie
reservoirs in het Westen ontdekt. In
1955 kon daar de eerste concessie
worden verleend voor een gebied na-
De groep Zwolsman heeft aan de Apel-
doornseweg in Arnhem ongeveer 250
hectare grond aangekocht. Dit terrein
kreeg in het onlangs door provinciale
staten van Gelderland aanvaarde streek
plan „Rijn en IJsel" de bestemming na
tuurgebied, hetgeen inhoudt dat er op
deze terreinen niet gebouwd mag wor
den.
Voorts bestaan er plannen van de groep
Zwolsman om in de buurt van de Rijn
een groot kantoor- annex wooncom
plex te stichten. Belanghebbenden zijn
hierover reeds in contact getreden met
de gemeente Arnhem.
bij Rijswijk. Daar stond bovendien de
olie onder druk. Deze putten noemt
men „spuiters". Er hoeven geen ja
knikkers op.
Sinds 1960 heeft de opbrengst van het
westen die uit het oosten overvleugeld,
hoewel er veel minder putten amper
honderd zijn geslagen in Zuid-Hol
land.
Normaliter kan niet veel meer dan een
kwart van de voorraad in een olieveld
naar boven worden gehaald. Daarna
kost het veel tijd en energie om de olie
door het reservoirgesteente naar de put
ten te drijven, die dan bovendien vaak
veel zout water produceren.
Er zijn allerlei methoden ontwikkeld
waarmee de opbrengst gestimuleerd
wordt maar deze kosten veel geld. In
Schoonebeek is men al rond 1956 tot
deze secondaire methoden overgegaan.
Besloten werd toen de nog aanwezige
olie wat beter vloeibaar te maken door
ondergrondse verwarming. Aan de flan
ken van het veld begon men heet water
en later ook stoom in de formatie te
persen. De uitwerking van dergelijke
maatregelen wordt pas na jaren merk
baar, omdat een enorme oppervlakte
moet worden verhit.
Te Schoonebeek wordt reeds gebruik
gemaakt van drukverhoging door het
naar beneden pompen van water en
gas. Voor dit werk zijn in totaal een
vijftigtal putten vrijgemaakt.
Ondanks deze maatregel moest de
N.A.M.-directeur ir. Joh. P. Bongaerts
in zijn laatste nieuwjaarsrede verklaren
dat het moeite zou kosten om dezelfde
totaalproduktie in ons land te halen in
1963 als in 1962, te weten dik 2 miljoen
ton, waarvan minder dan de helft uit
Schoonebeek. Op dit ogenblik wordt niet
meer zo naarstig naar nieuwe olielagen
gespeurd. Sedert de ontdekking van het
aardgas gaat internationaal de meeste
belangstelling uit naar mogelijke voort
zetting van deze toch al zo gigantische
voorraad onder de bodem van de Noord-
Zeventienjarige Etienne de Witte uit Zuiddorpe derde van links die
in Dublin bij de internationale beroepswedstrijden van de timmerlieden
'le gouden medaille ivon, arriveerde gisteren, vrijdagmiddag op Schiphol.
Een stewardess bood hem bloemen aan. 's Avonds werd Etienne in zijn
Zeeuws-Vlaamse geboortedorp feestelijk ingehaald. (Voor een uitvoerig
verslag: kroniek van Zwin tot Zijpe).
\A/VAAA/UVUWSAlWb'WUVWt!IfWWUWfWWUUWUWWWUVAAAA.'WWtfV/WUVWWUWWWl/UVUVlrtAAAAA/WWi
In een woning aan de Borneolaan te
Ede heeft de 43-jarige in Malang ge
boren Indische Nederlander C. E. H.
B. gistermiddag omstreeks vier uur zijn
echtgenote met verscheidene messteken
in borst en hals van het leven beroofd.
Het slachtoffer, de 23-jarige uit Til
burg afkomstige mevrouw M. A. M. B.-
V., leefde na een huwelijk van ruim
twee jaar, reeds enkele maanden ge
scheiden van haar man. Ze had met
haar anderhalf jaar oude dochtertje
huisvesting gevonden bij de familie
Cools aan de Borneolaan. Toen de man,
die onder invloed van sterke drank ver
keerde, zich des middags aan deze wo
ning vervoegde, liet mevrouw Cools
hem met zijn vrouw in de kamer achter,
waarna zij naar de keuken ging. Na
enige tijd hoorde ze echter gillen en
schreeuwen èn zag ze B. het huis verla
ten. Zijn vrouw lag dodelijk gewond op
de grond. De politie, die snel gewaar
schuwd werd, slaagde er direct in de
dader te vinden en aan te houden.
Een echtpaar uit Zaandam is gister
morgen bij Weert om het leven geko
men, doordat een aanhangwagen van
een personenauto losgeraakte en tegen
hun motor botste. Het echtpaar, de heer
en mevrouw Lagerweij-Willemsen (33
en 24 jaar oud), werd van de motor ge
slingerd en was op slag dood.
Het ongeluk gebeurde op de Eindhoven-
seweg, een gedeelte van de E-9 in
Weert. Uit de richting Eindhoven kwam
een personenauto met aanhangwagen.
Door de slechte toestand van deze weg
brak de koppeling van de aanhanger,
waardoor deze losraakte en naar de lin
kerkant van de weg vloog, juist toen het
echtpaar Lagerweij op de motor nader
de uit de tegenovergestelde richting. De
motor kwam frontaal in botsing met
de aanhanger.
Gistermorgen tussen kwart voor zeven
en tien voor zeven (Ned. tijd) heeft zich
aan de Middellandse-Zeeküst een aard
beving voorgedaan, die is waargenomen
in Marseille, Hyères, Nice, Corte (Cor
sica) en Turijn.
In Nice werd de aardbeving vooral
waargenomen door bewoners van ho
gere verdiepingen, waar meubels ver
schoven en klokken bleven stilstaan.
In Marseille was de schok op ver
scheidene plaatsen goed voelbaar. In
Hyères en Corte werden twee schokken
waargenomen, de tweede heviger dan de
eerste. Er waren geen slachtoffers en er
werd geen schade aangericht.
Te zelfder tijd werd de aardschok in Tu
rijn, in Coni en in het dal van Aosta
geregistreerd. De schok duurde ver
scheidene seconden.
Het Wereldgebeuren
Proces in Oost-Berlijn
In het proces te Oost-Berlijn tegen
de Westduitser Hans Globke, die
staatssecretaris in Bonn is, heeft
de openbare aanklager gisteren le
venslange gevangenisstraf geëist.
De openbare aanklager zei dat Globke
schuldig was „aan misdaden tegen de
vrede, oorlogsmisdaden en misdaden te
gen de menselijkheid". Twee weken lang
duurt nu al het proces tegen Globke,
die'zélf in-West-Duitsland is gebleven.
Negentien mannen en een vrouw
zijn gisteren door executiepelotons
terechtgesteld. Wegens hun aan
deel in de mislukte pro-Nasser re
volutie in Syrië, die gericht was
tegen het regime van de Baath-
partij.
Acht van de terechtgesteiden waren mi
litairen, de overigen burgers. Het pers
bureau voor het Midden-Oosten meldde
in een bericht uit Cairo dat gisteren op
nieuw enkele schoten waren gelost in
Damascus.
De grenzen van Syrië zijn nog steeds
gesloten. Ruim een uur nadat het uit
gaansverbod in Damascus voor de tijd
van acht uur was opgeheven, werd het
opnieuw voor onbepaalde tijd van kracht
Radio-Damascus heeft omgeroepen
dat het standrecht nog steeds van
kracht is en dat demonstraties, sa
menscholingen en het dragen van
wapens verboden zijn. Overtredingen
zullen worden gestraft met drie jaar
gevangenisstraf en zware boetes.
De telefoonverbindingen tussen Damas
cus en Beiroet, die gisterochtend waren
hersteld, werden 's middags weer ver
broken, doch later op de middag nog
maals hersteld.
Een Syrische delegatie onder leiding
van de voorzitter van de revolutionaire
raad, generaal Louay Atassi is naar
Damascus teruggekeerd na een bezoek
van twee dagen aan Caïro.
De delegatie heeft in Caiiro besprekin
gen gevoerd met president Nasser over
toetreding tot de Egyptische federatie.
In Londense kringen beschouwt
men de voorstellen van president
Kennedy voor de invoering van
een belasting op het bezit van bui
tenlandse effecten als een omme
keer in de Amerikaanse houding
tegenover de internationale finan
ciering.
Op langere termijn gezien zullen zij mo
gelijk externe lapmiddelen blijken te zijn
voor wat in werkelijkheid een intern
vraagstuk is, namelijk het reusachtige
overschot aan liquide spaargelden in de
Verenigde Staten. Tenzij en pas wan
neer zich een grote opleving voordoet in
de Amerikaanse economie en het enige
werkelijke geneesmiddel brengt door ge
bruiksmogelijkheden te vinden voor het
geld in het land zelf, vormt de afvloeiing
naar het buitenland het zogenoemde
„externe tekort" op de Amerikaanse be
talingsbalans.
In de Canadese economische en poli
tieke kringen heeft het voornemen
van de Amerikaanse regering om
een nieuwe belasting te heffen op in
vesteringen in het buitenland, grote
verontrusting teweeggebracht, te
meer daar het grootste gedeelte van
het Canadese bedrijfsleven drijft op
Amerikaans kapitaal.
In het Canadese Lagerhuis stelde de mi
nister van financiën, Walter Gordon,
donderdag vast, dat de door president
Kennedy voorgestelde maatregelen ge
volgen zullen hebben die „zeer ernstig
kunnen zijn voor de Canadese economie
in haar geheel en voor de Canadese be
talingsbalans".
Voor het ogenblik zullen de maatregelen
echter zeker enige verbetering teweeg
brengen. Hun psychologische invloed zal
wellicht groot zijn. Na de verhoging van
het Amerikaanse bankdisconto zullen de
voorstellen worden beschouwd als be
wijs voor het feit dat de Amerikanen, zo
zegt men, het dollarvraagstuk ernstig
nemen en er iets aan doen.
Van de Britse bladen schrijft de „Tinies"
dat het Amerikaanse besluit om het In
ternationale Monetaire Fonds te vragen
mede te werken aan het tot staan bren
gen van de afvloeiing van goud „het ein
de betekent van de naoorlogse overheer
sing van de dollar".
Het besluit bevestigt volgens het blad
,,'n stand van zaken, die de laatste twee
tot drie jaar reeds algemeen geconsta
teerd was. De betekenis van de stap is
groter dan het erbij betrokken bedrag".
De „Financial Times", die eraan herin
nert, dat de Verenigde Staten tot nu toe
geweigerd hadden ook maar iets van het
I.M.F. te lenen, schrijft dat de gewijzig
de instelling „een aangename indruk"
in Europa zal maken. „Het zou kunnen
leiden tot een grotere leningstransactie
in de toekomst en zal zeker de kans gro
ter maken het Internationale Monetaire
Fonds uiteindelijk verder strekkende be
voegdheden te verlenen".
De boodschap van president Kennedy
heeft de Europese beurzen onaange
naam verrast. Donderdag, gingen er
op het Damrak reeds geruchten over
genoemd voorstel van de president.
Toen nam men op het Damrak een zeer
gereserveerde houding aan met het ge
volg, dat de geringe verkopen tot koers
verliezen leidden, omdat er geen enkele
steun werd geboden. Donderdagavond,
toen de inhoud van de boodschap alge
meen bekend werd, nam de stroom ver
kopen toe. Het waren vooral de verkoop
orders voor Amerikaanse rekening die
de koersen van de internationale waar
den in Amsterdam sterk deden kelderen.
Zo daalde aandelen Kon. Olie van
173.40 tot 167 tegen een slotprijs
van de officiële beurs van 173.80. Phi
lips zakte in van 160.80 tot 155
161.20), Unilevers daalden van
162.50 tot 157.50 163.40).
De niet-officiële beurs gaf gistermor
gen bij de opening de volgende prijzen te
zien: Kon. Olie 167, Unilever 157,
Philips 155.10, A.K.TJ. 465 en voor
Hoogovens 585. De handel was ruim en
onevenwichtig. Van nervositeit was be
slist geen sprake.
Effectenkringen delen mede, dat zij door
het belastingvoorstel van president Ken
nedy zijn overompeld. Arbitragekringen
in Amsterdam geven als hun mening te
kennen dat de Europese arbitrage met
Amerika, als gevolg van de voorgestelde
maatregel, vrijwel geheel „lam" zal ko
men te liggen.
Men heeft de hoop gericht op de moge
lijkheid, dat de voorgestelde belasting
heffing geen meerderheid zal krijgen
wanneer deze ter behandeling wordt
ingediend.
(Van onze redacteur beeldende kunsten)
(Wanneer vandaag het lithurgisch cen
trum voor Nederlands Hervormd Woens
drecht (ongeveer 1200 zielen) in de aula
van de protestants christelijke lagere
streekschool, te Hoogerheide in gebruik
wordt genomen, is dat voor die gemeen
te („Wij als kleine groep in deze rooms-
katholieke streek") een grote gebeurte
nis en predikant J. C. Greive heeft er
dan ook veel werk van gemaakt om te
zorgen dat deze gebeurtenis niet onop
gemerkt voorbijgaat. Want de hervorm
den hebben er nu hun eigen „kerkruim
te" en het is de kunstschilder Marinus
Schipper geweest, die dat karakter op
artistieke wijze nog eens extra heeft on
derstreept.
Van zijn hand is in het kerkgebouw
een opmerkelijke schildering op de zo
genaamde aandachtswand, en een
deel van het meubilair gaf hij vormen
mee, die voor die wand geplaatst
daarmee in aantrekkelijke harmonie
zijn. De heer Schipper heeft zijn bij
drage aan dit centrum met vreugde
geleverd. Voor hem was het een
mooie gelegenheid zijn religieuze op
vattingen, welke men in duidelijke
trekken in zijn doeken terugvindt, in
deze vorm van toegepaste kunst func
tioneel te maken en voor alle gemeen-
leden uit te dragen.
De heer Marinus Schipper, onlangs ge
pensioneerd als docent aan de Rotter
damse academie en als psychotherapeut
van het neurosensanatorium „De Vier
sprong" te Halsteren, is overigens van
geboorte een Zeeuw. Hij werd geboren
te Wilhelminadorp, waar hij niet lang
heeft gewoond. Hoewel hij voorbestemd
was voor het onderwijs, liet zijn schil
derswoede hem niet los, zodat zijn pad al
snel afzwenkte naar de Haagse acade
mie; later bekwaamde hij zich verder
aan de academie van Rotterdam, weer
later doceerde de heer Schipper aan bei
de academies.
De thans wat teruggetrokken (een wit
huis in de Woensdrechtse natuur) leven
de kunstschilder werd na zijn studietijd
lid van de groep „Onafhankelijken", van
de „Haagse Kunstkring" en van het
Haagse „Pulchri Studio".
Marinus Schipper verdiende zijn sporen
op het terrein van monumentale kunst:
hij bracht wandschilderingen aan op tal
loze plaatsen, zoals in een fabriekshal te
Kaapstad, in de N H.-kerk van Oud-
Gastei, in de gemeentehuizen van Noord-
gouwe en Oud-Vossemeer, in scholen en
andere gebouwen.
Marinus Schipper raakte al kort na
zijn studie geboeid door de surrealis
ten, de magisch realisten als Willink
en De Chirico, een invloed die een
duidelijk stempel op zijn oeuvre zet
te. En daarbij raakte de kunstschil
der meer en meer geboeid door een
motief, een levensmotief. Hij noemt
het: „De ontmoeting", „Het contact
met de ander", waardoor men zelf tot
leven komt, waardoor men uiteinde
lijk tot de diepste Godsbeleving ge
raakt.
Dit levensbeginsel van de kunstschilder
Marinus Schipper is toen vanzelfspre
kend ook het hoofdmotief voor zijn oeu
vre geworden. Kennismaking met zijn
werkstukken is een voortdurend terug
vinden van deze symboliek, soms geab
straheerd, soms literair verbeeld en al
tijd gevangen in gave kleurcomposities
die vooral in enkele recente werken
schitteren van kleurstelling en vormen
taal. Het zijn opmerkelijke doeken van
een opmerkelijk kunstenaar. Doeken die
zich niet in een vluchtige beschouwing
laten „vangen": ze verdienen een zich
verdiepen, een zich vertrouwd maken
met de denkwereld van de kunstenaar.
Bovendien heeft Marinus Schipper in
zijn beste doeken een knappe synthese
bereikt tussen zijn motief en zijn nog
steeds doorwerkende voorliefde voor het
surrealisme. En daarin speelt uiteraard
een strenge symboliek een voorname,
doch in geen geval storende rol.
Gewapend met zijn „motief der ontmoe
ting" is Marinus Schipper gaan werken
aan de aandachtswand te Hoogerheide.
Zo ontstond als centrale partij een ver
beelding van het gegeven Wonderbare
Visvangst (de ander zoeken, het contact
tot stand brengen). En op de wandschil
dering is het Christus die de vissers Si
meon en Andreas (die tegengestelde na
turen) als discipelen zoekt en tot Zich
roept. („De mens komt tot de ander en
treedt zelf op de tweede plaats", aldus
de kunstenaar).
Gebruikmakend van de „natuurlijke"
bakstenen ondergrond schilderde Mari
nus Schipper de wand in sterke com
positorisch krachtige lijnen en in gevoe
lige, fijne tinten. Op de wand hebben zijn
motieven een plaats gekregen in een
harmonisch geheel, langs een logische
„lijn van motieven".
De Nederlands hervormden van Woens
drecht, die vandaag hun lithurgisch cen
trum in gebruik gaan nemen, zullen zich
gelukkig weten met dit kunstwerk dat
om bezinning vraagt en zeker verrijking
zal geven.
Al valt het niet te ontkennen, dat er
een ideologische strijd woedt tussen
Rusland en China, toch is het dij
communistische conflicten altijd wear
gebleken, dat achter het rookscherm
van de politieke strijd keihard werd ge
vochten om heel reëele belangen en
voordelen.
Voor China gaat het in dit geval om de
beschikking over atoomwapens en voor
enkele andere communistische staten,
die zich in de strijd hebben gestort gaat
het evenmin om denkbeelden, maar om
tastbare materiële zaken. Neem bijvoor
beeld Roemenië, dat zo ogenschijnlijk
een trouw lid is van het Oosteuropese
communistische blok, maar dat m het
ideologische geschil tussen Rusland en
China een tweeslachtige houding aan
neemt, omdat het een beetje chantage
wil plegen op Rusland. De Roemeense
dictator, Gheorgiu-Dej, wil namelijk van
zijn collega Kroesjtsjew gedaan krijgen,
dat Roemenië een eigen economische
politiek mag gaan voeren, die weliswaar
afgestemd zal zijn op het communisme,
maar die toch zal verschillen van de
Russische politiek.
Om dit te bereiken is Gheorgiu-Dej be
gonnen met vriendelijkheden jegens
China en jegens Albanië.
Roemenië werd aan het einde van de
tweede wereldoorlog bevrijd door de
rode legers en moest onder het juk
van Josef Stalin een hoge prijs aan Mos
kou betalen. Op grote schaal ging er
Roemeense olie en voedsel naar Rusland,
terwijl de zogenaamde Russisch-Roe-
meense coöperaties, de „sovrom", roe
keloos de hulpbronnen van het land ex
ploiteerden. Eenmaal door Kroesjtsjew
bevrijd van deze uitbuiting begon Roeme
nië op grote schaal met de industriali
sering, "hetgeen mogelijk was dankzij
de aanzienlijke rijkdom van het land aan
olie en mineralen. Geheel alleen en om
ringd door armere satellieten ervaart
Roemenië een economische hoogconjunc
tuur. Het heeft een bijzonder hoge graad
van produktiviteit bereikt.
Het bewind in Boekarest, dat zich deze
spectaculaire ontwikkeling bewust is,
heeft nu besloten de industrialisering
met kracht door te zetten ten einde
de economie, waarin tot nu toe de land
bouw een overheersende rol speelde,
evenwichtig te maken. Dit beleid loopt
echter niet parallel met de plannen van
de Comecon, (de Oosteuropese evenknie
van de E.E.G.), welk lichaam heeft be
volen, dat Roemenië en Bulgarije de
verdere industrialisatie moeten overla
ten aan Rusland, Polen, Tsjechoslowa-
kije en Oost-Duitsland.
Deze door Moskou voorgestane „specia
lisatie" of de socialistische „verdeling
van 't werk" belemmert de ambitieuse
plannen van Roemenië en het wil zich
daarom loswrikken uit de Comecon.
Roemenië wenst zijn eigen economische
structuur te bepalen. Bovendien wenst
het een grotere vrijheid te krijgen in de
handel met het westen, dat Roemenië
aan de noodzakelijke machinerieën kan
helpen, met de levering waarvan de
communistische bondgenoten geen haast
maken.
Dit betekent niet, dat Roemenië een
pro-westerse natie wordt en zich
afwendt van Rusland. De industrie
is voor de volle honderd procent genatio
naliseerd en met de onafhankelijkheid in
de landbouwsector is het al niet veel
beter gesteld.
Kroesjtsjew heeft de afgelopen maand
een van zijn topfunctionarissen, Niko
lai Podgorny, naar Boekarest gezonden
om Dej tot andere gedachten te bren
gen, maar die opdracht is op een mis
lukking uitgelopen. Dej bleef zelfs van
de topconferentie in Oost-Berlijn weg,
vermoedelijk om een ontmoeting met
een boze Kroesjtsjew te vermijden. Te
gen deze achtergrond moet men de Roe
meense houding inzake het ideologische
geschil zien.
Het heeft er alle schijn van, dat de
Roemeense leider Kroestsjew tot een
compromis wil dwingen. Roemenië wil
fqrmeel wel de Russische politiek tegen
China steunen als Moskou een einde
zou maken aan de pogingen om de ei
gen Roemeense ontwikkeling af te rem
men.
Roemenië zou er niets bij winnen, als het
inderdaad zijn steun aan China gaf.
De vriendelijke gebaren ten opzichte van
China dienen dan ook alleen maar als
chantagemiddelen. Enige weken gele
den heeft Roemenië een akkoord op
cultureel terrein met China afgesloten,
nadat het eerder een nieuw handelsver
drag had gesloten, waardoor de handel
tussen beide landen dit jaar met 10 pro
cent zou toenemen.
Boekarest heeft voorts een ambassa
deur naar Albanië gezonden, met welk
land Rusland verleden jaar zijn diplo
matieke betrekkingen heeft verbroken.
Dit politieke spel met al zijn schijnbaar
opwindende facetten heeft tot doel een
nieuwe band tussen Roemenië en Rus
land te scheppen, waarbij Roemenië ge
legenheid zou krijgen zijn welvaart op
een „nationale" basis verder op te bou
wen.
Op de foto: De kunstschilder Marinus
Schipper voor de door hem geschilderde
aandachtswand in het lithurgisch cen
trum van hervormd Woensdrecht.
(Foto P.Z.C.)
Volgens ae Londense hoofdcommissaris
van politie is de misdaad in de Britse hoofd
stad in 1962 met 8,8 procent gestegen, ver
geleken met het voorgaande Jaar, waarmee
een hoogterecord werd bereikt. Het aantal
moorden steeg met drie tot 38. Er hadden
1017 roofovervallen plaats, waarmede voor de
eerste maal de duizend werd overschreden.
In 62 gevallen werd daarbij van vuurwapens
gebruik gemaakt. Er hadden 1100 arrestaties
plaats op grond van overtredingen van het
..tippelverbod".
9 Engeland en de Sowjet-Unie hebben een
overeenkomst getekend voor de uitwisseling
van televisieprogramma's.
O Vier Amerikanen en twee Thailanders
zijn om het leven gekomen, toen hun vlieg
tuig tijdens het uitwerpen van rijst voor
regeringstroepen in het noordwesten van
Laos neerstortte. Volgens de Amerikaanse
ambassade in Vientiane zijn er geen aanwij
zingen dat op het toestel zou zijn gescho
ten.