Negen combinaties zoeken naar aardgas in bodem van Noordzee „Einde van dollaroverheersing Opmerkelijk kunstwerk in lithurgisch centrum Vergunning van economische zaken PR0DUKTIE-ST0P IN ZICHT OP OLIEVELD SCH00NEBEEK ETIENNE DE WITTE OP SCHIPHOE Echtpaar op motor verongelukt Aardbeving in Zuid-Europa Levenslang geëist tegen Globke EXECUTIES IN SYRIË NA DE MISLUKTE STAATSGREEP Ommekeer in houding van V.S. Ook buitenlanders verrichten seismisch onderzoek Dader van moord in Amsterdam meldde zich „Boeddhisten eerst vrij, dan pas onderhandelen" Nog geen regelen AAN VOORAVOND AARDGASEXPLOITATIE Winning over 10 jaar niet meer lonend? Gezogen Toeval Zwolsman kocht grond in Arnhem Veel geld Vrouw vermoord in Ede TWINTIG NASSERAANHANGERS TERECHTGESTELD Weer schoten in Damascus Verboden Reactie „Times" op Kennedy's besluiten: Einde Ernstig nemen Damrak Voor hervormd Woensdrecht Artistieke onderstreping van Marinus Schipper Roemeense welvaart ZATERDAG 20 JULI 1963 PROVINCIALE ZEEUW SE COURANT 8 (Van onze Haagse redactie) Een negental maatschappijen en combinaties, die zich bezighou den met de exploratie van moge lijke olie- en gaslagen in de bo dem, heeft bij het ministerie van economische zaken een vergun ning aangevraagd en verkregen voor seismisch onderzoek op de Noordzee. Zij zijn van Neder landse, Franse, Amerikaanse en Engelse origine. Zoals bekend, wordt verondersteld, dat de geo logische structuren, waarin zich onder meer het aardgas in het noorden van ons land bevindt, zich voortzetten onder de Noord zee, zelfs tot de Engelse kust. Internationaal geldt als gebruik, dat buiten de territoriale 3- of 15-mijlszone nog een stuk zeebodem tot het rechts gebied van het aanliggende kustland behoort. Dit gebied eindigt in het alge meen daar, waar het een plotselinge verdieping vertoont. Als gemiddelde wordt aangenomen dat men vanuit de kust tot een diepte van 200 meter moet gaan om buiten het rechtsgebied van het kustland te komen. De Noordzee heeft echter in het al gemeen geen diepte, die deze 200 me ter overschrijdt. Aldus is naar het internationale gebruik de Noordzee- De man, die donderdagavond aan de Oude Zijds Achterburgwal in Amster dam de 18-jarige prostituee S. H. G. van der Meijden wurgde, heeft zich gis termorgen bij het wijkbureau van de Utrechtse politie aan de Groeneweg ge meld. Het is de 47-jarige onderhouds monteur K. uit Utrecht. De man is naar Amsterdam gebracht. De man heeft tegenover de Amsterdam se recherche verklaard, donderdagmid dag naar Amsterdam te zijn gegaan, speciaal met het plan om een vrouw op de walletjes te vermoorden. Dit stond reeds bij voorbaat vast, omdat de man uit de maatschappij verwijderd wilde worden. Zuidvietnamese boeddhistenleiders heb ben gisteren een regeringsaanbod van de hand gewezen om onmiddellijk bespre kingen te beginnen teneinde de gods dienstcrisis in Zuid-Vietnam op te los sen. Zij eisen onder meer, dat vrijlating van alle boeddhisten die tijdens de demon straties van de laatste tijd zijn gearre steerd en de berechting van de mensen die verantwoordelijk zijn voor de dood van boeddhisten tijdens een demonstra tie in Hue op 8 mei. OVER HET ALGEMEEN ben ik maar een oppervlakkig man netje. Als ik U nu zeg dat ik lie ver op de kijkpijp naar Perry Ma son zit te staren dan dat ik op de leesplank kennis neem van of pro fessor Andriessen en meneer Veld kamp wel of niet willen, dan be grijpt U wel in welke laagvlak- ten-des-geestes ik mij pleeg te be wegen. Als ik U daar dan nog bij vertel dat de Kesslerzusters mij dierbaarder zijn dan de heren De Quay, Witteveen, Suurhoff en Beernink te zamen, dan behoef ik U niets meer te vertellen. Maar de Chinezen, alle zevenhon derd miljoen Chinezen, zitten mij toch wél zwaar op de maag en (ik hoop dat U het mij niet kwalijk zult nemen) wat de heer Mao in het schild voert vind ik wél iets belangrijker dan wie op defensie komt. De Russen hebben in hun Prawda een brief afgedrukt die de Krem- linheren aan hun Chinesenou ja(niet zó goede) kameraden hebben gericht. Een stevige brief en niet zo maar een kattebelletje. Eerder een belletje dat zij de Pe- kingse kat hebben omgehangen: twintigduizend ivoorden die er op neer komen dat Rusland niet ge looft aan de atoomoorlog tegen het Westen, waaraan China wél gelooft. Eén zin uit dit lange stuk zegt héél klaar en helder wat de heren van Peking willen: „een vreugde volle toekomst bouwen op de rui nes van de oude wereld, die door een thermonucleaire oorlog moet worden vernietigd". Dat is dan dus waar China naar streeft. Wij wisten dat al wel reeds, maar nu staat heel duidelijk in één volzin van twintig nuchtere ivoorden voor onze ogen: het on metelijke China dat één derde (en over afzienbare tijd de helft) van de gehele wereldbevolking bevat, wil de rest uitroeien voor een vreugdevolle toekomst. Ik zou wel eens willen weten wat er, bij het lezen van deze afschu welijke volzin, omgaat onder het schedeldak van de politieke en mi litaire leiders van het zo openlijk bedreigde deel der mensheid. Zien wij enige kans om deze bedreiging af te wenden? Zien zij ook maai een vage mogelijkheid de caesa- ren van 't grootste rijk ter werélc af te brengen van wat voor dezen een axiomatisch levensbeginsel is Beschikken zij, als het zo ver zou komen, over de reële middelen om het gevaar uit het Oosten te ke ren? Denken zij in het diepst van hun hart dat diplomatiek spel, hoe slim ook gespeeld, dit geweld kan tegenhouden ....De ruines van de oude ivereld, die door een thermonucleaire oor log moet worden vernietigd. Het ideaal, het doelwit van de lei ders van zevenhonderd miljoen mensen. Wat vindt U van meneer Marijnen als premier? ELIAS. bodem voor de helft rechtsgebied van Engeland en voor de andere helft van Nederland, waarbij de grenslijn wordt getrokken door de afstanden van kust tot kust doormidden te delen. Een onder auspiciën van de Verenigde Naties opgestelde conventie van Genève regelt de internationaal-juridische aspec ten van het bestaande gebruik. Om deze conventie van kracht te laten worden is een ratificering door tenminste 22 landen nodig, zo vernemen wij bij het ministerie van economische zaken. Wel iswaar is dit getal nog niet bereikt maar het grootste deel van de 22 stem men is binnen. Intussen gedragen zij, die met de materie van de conventie té maken hebben, zich er al naar. De ver gunningen, die van Nederlandse zijde voor exploratie zijn uitgegeven, hebben telkens betrekking op een op de kaart afgepaald zeegebied; men kan niet op eikaars terrein komen. Aan Britse zijde is zo vernemen wij de situatie na genoeg dezelfde. Ook daar worden al onderzoekingen gedaan. Seismische onderzoekingen zijn echter iets geheel anders dan exploratie en ex ploitatie door boringen. Hoewel op dit punt nog geen regelen geldig zijn, neemt men bij economische zaken aan, dat ook bij proefontginningen en pro- duktieboringen volgens een vergunning stelsel voor bepaalde gebieden van de zeebodem zal worden gewerkt en dat dan ook weer het gebruik ten aanzien van het rechtsgebied van het kustge bied van toepassing zal zijn. De Nederlandse Aardolie Maat schappij begint volgende week in Groningen aan de eerste exploita tieboring naar onze gigantische aardgasvoorraad. Inmiddels is het wel duidelijk geworden dat een ander boorterrein, eens het rijkste olieveld van Europa genoemd, thans achteruitloopt. Naar ons uit onverdachte bron is verzekerd, zal op het olieveld Schoonebeek in Drente binnen tien jaar het olie- winnen moeten worden gestaakt omdat dan de opbrengst niet meer loont. Woordvoerders van de Ne derlandse Aardolie Maatschappij in Oldenzaal konden ons geen cij fers verstrekken die het tegendeel uantonen. Nog daalt op het ogenblik de opbrengst niet van de 300 putten in het oosten van het land, maar wél moeten allerlei kost bare kunstgrepen worden toegepast om te voorkomen dat de cijfers abrupt zou den gaan zakken. Het publiek stelt zich vaak voor dat olie voorkomt in diepgelegen ondergrondse meren. Was dat maar waar! Deze delf stof ligt opgeslagen in poreuze zandla gen, die door gesteenten zijn afgesloten. De olie moet dus als het ware uit deze spons worden gezogen. Al in 1924 werd vastgesteld dat in onze bodem olie voor komt, maar pas na de oorlog kon het Drentse veld tot ontwikkeling worden gebracht. In 1947 werd hiertoe onder meer opgericht, door Shell en Esso, de Nederlandse Aardolie Maatschappij. Deze onderneming heeft een concessie voor een oppervlakte van 93.000 ha. De dikte van de zogenaamde olievoerende laag varieert van 5 tot 40 meter en plooit zich op en neer tussen de dieptes 656 meter en 938 meter. Tot 1954 was Schoonebeek ons enige veld. Door puur toeval bij een de monstratieboring ter gelegenheid van een tentoonstelling - werden de olie reservoirs in het Westen ontdekt. In 1955 kon daar de eerste concessie worden verleend voor een gebied na- De groep Zwolsman heeft aan de Apel- doornseweg in Arnhem ongeveer 250 hectare grond aangekocht. Dit terrein kreeg in het onlangs door provinciale staten van Gelderland aanvaarde streek plan „Rijn en IJsel" de bestemming na tuurgebied, hetgeen inhoudt dat er op deze terreinen niet gebouwd mag wor den. Voorts bestaan er plannen van de groep Zwolsman om in de buurt van de Rijn een groot kantoor- annex wooncom plex te stichten. Belanghebbenden zijn hierover reeds in contact getreden met de gemeente Arnhem. bij Rijswijk. Daar stond bovendien de olie onder druk. Deze putten noemt men „spuiters". Er hoeven geen ja knikkers op. Sinds 1960 heeft de opbrengst van het westen die uit het oosten overvleugeld, hoewel er veel minder putten amper honderd zijn geslagen in Zuid-Hol land. Normaliter kan niet veel meer dan een kwart van de voorraad in een olieveld naar boven worden gehaald. Daarna kost het veel tijd en energie om de olie door het reservoirgesteente naar de put ten te drijven, die dan bovendien vaak veel zout water produceren. Er zijn allerlei methoden ontwikkeld waarmee de opbrengst gestimuleerd wordt maar deze kosten veel geld. In Schoonebeek is men al rond 1956 tot deze secondaire methoden overgegaan. Besloten werd toen de nog aanwezige olie wat beter vloeibaar te maken door ondergrondse verwarming. Aan de flan ken van het veld begon men heet water en later ook stoom in de formatie te persen. De uitwerking van dergelijke maatregelen wordt pas na jaren merk baar, omdat een enorme oppervlakte moet worden verhit. Te Schoonebeek wordt reeds gebruik gemaakt van drukverhoging door het naar beneden pompen van water en gas. Voor dit werk zijn in totaal een vijftigtal putten vrijgemaakt. Ondanks deze maatregel moest de N.A.M.-directeur ir. Joh. P. Bongaerts in zijn laatste nieuwjaarsrede verklaren dat het moeite zou kosten om dezelfde totaalproduktie in ons land te halen in 1963 als in 1962, te weten dik 2 miljoen ton, waarvan minder dan de helft uit Schoonebeek. Op dit ogenblik wordt niet meer zo naarstig naar nieuwe olielagen gespeurd. Sedert de ontdekking van het aardgas gaat internationaal de meeste belangstelling uit naar mogelijke voort zetting van deze toch al zo gigantische voorraad onder de bodem van de Noord- Zeventienjarige Etienne de Witte uit Zuiddorpe derde van links die in Dublin bij de internationale beroepswedstrijden van de timmerlieden 'le gouden medaille ivon, arriveerde gisteren, vrijdagmiddag op Schiphol. Een stewardess bood hem bloemen aan. 's Avonds werd Etienne in zijn Zeeuws-Vlaamse geboortedorp feestelijk ingehaald. (Voor een uitvoerig verslag: kroniek van Zwin tot Zijpe). \A/VAAA/UVUWSAlWb'WUVWt!IfWWUWfWWUUWUWWWUVAAAA.'WWtfV/WUVWWUWWWl/UVUVlrtAAAAA/WWi In een woning aan de Borneolaan te Ede heeft de 43-jarige in Malang ge boren Indische Nederlander C. E. H. B. gistermiddag omstreeks vier uur zijn echtgenote met verscheidene messteken in borst en hals van het leven beroofd. Het slachtoffer, de 23-jarige uit Til burg afkomstige mevrouw M. A. M. B.- V., leefde na een huwelijk van ruim twee jaar, reeds enkele maanden ge scheiden van haar man. Ze had met haar anderhalf jaar oude dochtertje huisvesting gevonden bij de familie Cools aan de Borneolaan. Toen de man, die onder invloed van sterke drank ver keerde, zich des middags aan deze wo ning vervoegde, liet mevrouw Cools hem met zijn vrouw in de kamer achter, waarna zij naar de keuken ging. Na enige tijd hoorde ze echter gillen en schreeuwen èn zag ze B. het huis verla ten. Zijn vrouw lag dodelijk gewond op de grond. De politie, die snel gewaar schuwd werd, slaagde er direct in de dader te vinden en aan te houden. Een echtpaar uit Zaandam is gister morgen bij Weert om het leven geko men, doordat een aanhangwagen van een personenauto losgeraakte en tegen hun motor botste. Het echtpaar, de heer en mevrouw Lagerweij-Willemsen (33 en 24 jaar oud), werd van de motor ge slingerd en was op slag dood. Het ongeluk gebeurde op de Eindhoven- seweg, een gedeelte van de E-9 in Weert. Uit de richting Eindhoven kwam een personenauto met aanhangwagen. Door de slechte toestand van deze weg brak de koppeling van de aanhanger, waardoor deze losraakte en naar de lin kerkant van de weg vloog, juist toen het echtpaar Lagerweij op de motor nader de uit de tegenovergestelde richting. De motor kwam frontaal in botsing met de aanhanger. Gistermorgen tussen kwart voor zeven en tien voor zeven (Ned. tijd) heeft zich aan de Middellandse-Zeeküst een aard beving voorgedaan, die is waargenomen in Marseille, Hyères, Nice, Corte (Cor sica) en Turijn. In Nice werd de aardbeving vooral waargenomen door bewoners van ho gere verdiepingen, waar meubels ver schoven en klokken bleven stilstaan. In Marseille was de schok op ver scheidene plaatsen goed voelbaar. In Hyères en Corte werden twee schokken waargenomen, de tweede heviger dan de eerste. Er waren geen slachtoffers en er werd geen schade aangericht. Te zelfder tijd werd de aardschok in Tu rijn, in Coni en in het dal van Aosta geregistreerd. De schok duurde ver scheidene seconden. Het Wereldgebeuren Proces in Oost-Berlijn In het proces te Oost-Berlijn tegen de Westduitser Hans Globke, die staatssecretaris in Bonn is, heeft de openbare aanklager gisteren le venslange gevangenisstraf geëist. De openbare aanklager zei dat Globke schuldig was „aan misdaden tegen de vrede, oorlogsmisdaden en misdaden te gen de menselijkheid". Twee weken lang duurt nu al het proces tegen Globke, die'zélf in-West-Duitsland is gebleven. Negentien mannen en een vrouw zijn gisteren door executiepelotons terechtgesteld. Wegens hun aan deel in de mislukte pro-Nasser re volutie in Syrië, die gericht was tegen het regime van de Baath- partij. Acht van de terechtgesteiden waren mi litairen, de overigen burgers. Het pers bureau voor het Midden-Oosten meldde in een bericht uit Cairo dat gisteren op nieuw enkele schoten waren gelost in Damascus. De grenzen van Syrië zijn nog steeds gesloten. Ruim een uur nadat het uit gaansverbod in Damascus voor de tijd van acht uur was opgeheven, werd het opnieuw voor onbepaalde tijd van kracht Radio-Damascus heeft omgeroepen dat het standrecht nog steeds van kracht is en dat demonstraties, sa menscholingen en het dragen van wapens verboden zijn. Overtredingen zullen worden gestraft met drie jaar gevangenisstraf en zware boetes. De telefoonverbindingen tussen Damas cus en Beiroet, die gisterochtend waren hersteld, werden 's middags weer ver broken, doch later op de middag nog maals hersteld. Een Syrische delegatie onder leiding van de voorzitter van de revolutionaire raad, generaal Louay Atassi is naar Damascus teruggekeerd na een bezoek van twee dagen aan Caïro. De delegatie heeft in Caiiro besprekin gen gevoerd met president Nasser over toetreding tot de Egyptische federatie. In Londense kringen beschouwt men de voorstellen van president Kennedy voor de invoering van een belasting op het bezit van bui tenlandse effecten als een omme keer in de Amerikaanse houding tegenover de internationale finan ciering. Op langere termijn gezien zullen zij mo gelijk externe lapmiddelen blijken te zijn voor wat in werkelijkheid een intern vraagstuk is, namelijk het reusachtige overschot aan liquide spaargelden in de Verenigde Staten. Tenzij en pas wan neer zich een grote opleving voordoet in de Amerikaanse economie en het enige werkelijke geneesmiddel brengt door ge bruiksmogelijkheden te vinden voor het geld in het land zelf, vormt de afvloeiing naar het buitenland het zogenoemde „externe tekort" op de Amerikaanse be talingsbalans. In de Canadese economische en poli tieke kringen heeft het voornemen van de Amerikaanse regering om een nieuwe belasting te heffen op in vesteringen in het buitenland, grote verontrusting teweeggebracht, te meer daar het grootste gedeelte van het Canadese bedrijfsleven drijft op Amerikaans kapitaal. In het Canadese Lagerhuis stelde de mi nister van financiën, Walter Gordon, donderdag vast, dat de door president Kennedy voorgestelde maatregelen ge volgen zullen hebben die „zeer ernstig kunnen zijn voor de Canadese economie in haar geheel en voor de Canadese be talingsbalans". Voor het ogenblik zullen de maatregelen echter zeker enige verbetering teweeg brengen. Hun psychologische invloed zal wellicht groot zijn. Na de verhoging van het Amerikaanse bankdisconto zullen de voorstellen worden beschouwd als be wijs voor het feit dat de Amerikanen, zo zegt men, het dollarvraagstuk ernstig nemen en er iets aan doen. Van de Britse bladen schrijft de „Tinies" dat het Amerikaanse besluit om het In ternationale Monetaire Fonds te vragen mede te werken aan het tot staan bren gen van de afvloeiing van goud „het ein de betekent van de naoorlogse overheer sing van de dollar". Het besluit bevestigt volgens het blad ,,'n stand van zaken, die de laatste twee tot drie jaar reeds algemeen geconsta teerd was. De betekenis van de stap is groter dan het erbij betrokken bedrag". De „Financial Times", die eraan herin nert, dat de Verenigde Staten tot nu toe geweigerd hadden ook maar iets van het I.M.F. te lenen, schrijft dat de gewijzig de instelling „een aangename indruk" in Europa zal maken. „Het zou kunnen leiden tot een grotere leningstransactie in de toekomst en zal zeker de kans gro ter maken het Internationale Monetaire Fonds uiteindelijk verder strekkende be voegdheden te verlenen". De boodschap van president Kennedy heeft de Europese beurzen onaange naam verrast. Donderdag, gingen er op het Damrak reeds geruchten over genoemd voorstel van de president. Toen nam men op het Damrak een zeer gereserveerde houding aan met het ge volg, dat de geringe verkopen tot koers verliezen leidden, omdat er geen enkele steun werd geboden. Donderdagavond, toen de inhoud van de boodschap alge meen bekend werd, nam de stroom ver kopen toe. Het waren vooral de verkoop orders voor Amerikaanse rekening die de koersen van de internationale waar den in Amsterdam sterk deden kelderen. Zo daalde aandelen Kon. Olie van 173.40 tot 167 tegen een slotprijs van de officiële beurs van 173.80. Phi lips zakte in van 160.80 tot 155 161.20), Unilevers daalden van 162.50 tot 157.50 163.40). De niet-officiële beurs gaf gistermor gen bij de opening de volgende prijzen te zien: Kon. Olie 167, Unilever 157, Philips 155.10, A.K.TJ. 465 en voor Hoogovens 585. De handel was ruim en onevenwichtig. Van nervositeit was be slist geen sprake. Effectenkringen delen mede, dat zij door het belastingvoorstel van president Ken nedy zijn overompeld. Arbitragekringen in Amsterdam geven als hun mening te kennen dat de Europese arbitrage met Amerika, als gevolg van de voorgestelde maatregel, vrijwel geheel „lam" zal ko men te liggen. Men heeft de hoop gericht op de moge lijkheid, dat de voorgestelde belasting heffing geen meerderheid zal krijgen wanneer deze ter behandeling wordt ingediend. (Van onze redacteur beeldende kunsten) (Wanneer vandaag het lithurgisch cen trum voor Nederlands Hervormd Woens drecht (ongeveer 1200 zielen) in de aula van de protestants christelijke lagere streekschool, te Hoogerheide in gebruik wordt genomen, is dat voor die gemeen te („Wij als kleine groep in deze rooms- katholieke streek") een grote gebeurte nis en predikant J. C. Greive heeft er dan ook veel werk van gemaakt om te zorgen dat deze gebeurtenis niet onop gemerkt voorbijgaat. Want de hervorm den hebben er nu hun eigen „kerkruim te" en het is de kunstschilder Marinus Schipper geweest, die dat karakter op artistieke wijze nog eens extra heeft on derstreept. Van zijn hand is in het kerkgebouw een opmerkelijke schildering op de zo genaamde aandachtswand, en een deel van het meubilair gaf hij vormen mee, die voor die wand geplaatst daarmee in aantrekkelijke harmonie zijn. De heer Schipper heeft zijn bij drage aan dit centrum met vreugde geleverd. Voor hem was het een mooie gelegenheid zijn religieuze op vattingen, welke men in duidelijke trekken in zijn doeken terugvindt, in deze vorm van toegepaste kunst func tioneel te maken en voor alle gemeen- leden uit te dragen. De heer Marinus Schipper, onlangs ge pensioneerd als docent aan de Rotter damse academie en als psychotherapeut van het neurosensanatorium „De Vier sprong" te Halsteren, is overigens van geboorte een Zeeuw. Hij werd geboren te Wilhelminadorp, waar hij niet lang heeft gewoond. Hoewel hij voorbestemd was voor het onderwijs, liet zijn schil derswoede hem niet los, zodat zijn pad al snel afzwenkte naar de Haagse acade mie; later bekwaamde hij zich verder aan de academie van Rotterdam, weer later doceerde de heer Schipper aan bei de academies. De thans wat teruggetrokken (een wit huis in de Woensdrechtse natuur) leven de kunstschilder werd na zijn studietijd lid van de groep „Onafhankelijken", van de „Haagse Kunstkring" en van het Haagse „Pulchri Studio". Marinus Schipper verdiende zijn sporen op het terrein van monumentale kunst: hij bracht wandschilderingen aan op tal loze plaatsen, zoals in een fabriekshal te Kaapstad, in de N H.-kerk van Oud- Gastei, in de gemeentehuizen van Noord- gouwe en Oud-Vossemeer, in scholen en andere gebouwen. Marinus Schipper raakte al kort na zijn studie geboeid door de surrealis ten, de magisch realisten als Willink en De Chirico, een invloed die een duidelijk stempel op zijn oeuvre zet te. En daarbij raakte de kunstschil der meer en meer geboeid door een motief, een levensmotief. Hij noemt het: „De ontmoeting", „Het contact met de ander", waardoor men zelf tot leven komt, waardoor men uiteinde lijk tot de diepste Godsbeleving ge raakt. Dit levensbeginsel van de kunstschilder Marinus Schipper is toen vanzelfspre kend ook het hoofdmotief voor zijn oeu vre geworden. Kennismaking met zijn werkstukken is een voortdurend terug vinden van deze symboliek, soms geab straheerd, soms literair verbeeld en al tijd gevangen in gave kleurcomposities die vooral in enkele recente werken schitteren van kleurstelling en vormen taal. Het zijn opmerkelijke doeken van een opmerkelijk kunstenaar. Doeken die zich niet in een vluchtige beschouwing laten „vangen": ze verdienen een zich verdiepen, een zich vertrouwd maken met de denkwereld van de kunstenaar. Bovendien heeft Marinus Schipper in zijn beste doeken een knappe synthese bereikt tussen zijn motief en zijn nog steeds doorwerkende voorliefde voor het surrealisme. En daarin speelt uiteraard een strenge symboliek een voorname, doch in geen geval storende rol. Gewapend met zijn „motief der ontmoe ting" is Marinus Schipper gaan werken aan de aandachtswand te Hoogerheide. Zo ontstond als centrale partij een ver beelding van het gegeven Wonderbare Visvangst (de ander zoeken, het contact tot stand brengen). En op de wandschil dering is het Christus die de vissers Si meon en Andreas (die tegengestelde na turen) als discipelen zoekt en tot Zich roept. („De mens komt tot de ander en treedt zelf op de tweede plaats", aldus de kunstenaar). Gebruikmakend van de „natuurlijke" bakstenen ondergrond schilderde Mari nus Schipper de wand in sterke com positorisch krachtige lijnen en in gevoe lige, fijne tinten. Op de wand hebben zijn motieven een plaats gekregen in een harmonisch geheel, langs een logische „lijn van motieven". De Nederlands hervormden van Woens drecht, die vandaag hun lithurgisch cen trum in gebruik gaan nemen, zullen zich gelukkig weten met dit kunstwerk dat om bezinning vraagt en zeker verrijking zal geven. Al valt het niet te ontkennen, dat er een ideologische strijd woedt tussen Rusland en China, toch is het dij communistische conflicten altijd wear gebleken, dat achter het rookscherm van de politieke strijd keihard werd ge vochten om heel reëele belangen en voordelen. Voor China gaat het in dit geval om de beschikking over atoomwapens en voor enkele andere communistische staten, die zich in de strijd hebben gestort gaat het evenmin om denkbeelden, maar om tastbare materiële zaken. Neem bijvoor beeld Roemenië, dat zo ogenschijnlijk een trouw lid is van het Oosteuropese communistische blok, maar dat m het ideologische geschil tussen Rusland en China een tweeslachtige houding aan neemt, omdat het een beetje chantage wil plegen op Rusland. De Roemeense dictator, Gheorgiu-Dej, wil namelijk van zijn collega Kroesjtsjew gedaan krijgen, dat Roemenië een eigen economische politiek mag gaan voeren, die weliswaar afgestemd zal zijn op het communisme, maar die toch zal verschillen van de Russische politiek. Om dit te bereiken is Gheorgiu-Dej be gonnen met vriendelijkheden jegens China en jegens Albanië. Roemenië werd aan het einde van de tweede wereldoorlog bevrijd door de rode legers en moest onder het juk van Josef Stalin een hoge prijs aan Mos kou betalen. Op grote schaal ging er Roemeense olie en voedsel naar Rusland, terwijl de zogenaamde Russisch-Roe- meense coöperaties, de „sovrom", roe keloos de hulpbronnen van het land ex ploiteerden. Eenmaal door Kroesjtsjew bevrijd van deze uitbuiting begon Roeme nië op grote schaal met de industriali sering, "hetgeen mogelijk was dankzij de aanzienlijke rijkdom van het land aan olie en mineralen. Geheel alleen en om ringd door armere satellieten ervaart Roemenië een economische hoogconjunc tuur. Het heeft een bijzonder hoge graad van produktiviteit bereikt. Het bewind in Boekarest, dat zich deze spectaculaire ontwikkeling bewust is, heeft nu besloten de industrialisering met kracht door te zetten ten einde de economie, waarin tot nu toe de land bouw een overheersende rol speelde, evenwichtig te maken. Dit beleid loopt echter niet parallel met de plannen van de Comecon, (de Oosteuropese evenknie van de E.E.G.), welk lichaam heeft be volen, dat Roemenië en Bulgarije de verdere industrialisatie moeten overla ten aan Rusland, Polen, Tsjechoslowa- kije en Oost-Duitsland. Deze door Moskou voorgestane „specia lisatie" of de socialistische „verdeling van 't werk" belemmert de ambitieuse plannen van Roemenië en het wil zich daarom loswrikken uit de Comecon. Roemenië wenst zijn eigen economische structuur te bepalen. Bovendien wenst het een grotere vrijheid te krijgen in de handel met het westen, dat Roemenië aan de noodzakelijke machinerieën kan helpen, met de levering waarvan de communistische bondgenoten geen haast maken. Dit betekent niet, dat Roemenië een pro-westerse natie wordt en zich afwendt van Rusland. De industrie is voor de volle honderd procent genatio naliseerd en met de onafhankelijkheid in de landbouwsector is het al niet veel beter gesteld. Kroesjtsjew heeft de afgelopen maand een van zijn topfunctionarissen, Niko lai Podgorny, naar Boekarest gezonden om Dej tot andere gedachten te bren gen, maar die opdracht is op een mis lukking uitgelopen. Dej bleef zelfs van de topconferentie in Oost-Berlijn weg, vermoedelijk om een ontmoeting met een boze Kroesjtsjew te vermijden. Te gen deze achtergrond moet men de Roe meense houding inzake het ideologische geschil zien. Het heeft er alle schijn van, dat de Roemeense leider Kroestsjew tot een compromis wil dwingen. Roemenië wil fqrmeel wel de Russische politiek tegen China steunen als Moskou een einde zou maken aan de pogingen om de ei gen Roemeense ontwikkeling af te rem men. Roemenië zou er niets bij winnen, als het inderdaad zijn steun aan China gaf. De vriendelijke gebaren ten opzichte van China dienen dan ook alleen maar als chantagemiddelen. Enige weken gele den heeft Roemenië een akkoord op cultureel terrein met China afgesloten, nadat het eerder een nieuw handelsver drag had gesloten, waardoor de handel tussen beide landen dit jaar met 10 pro cent zou toenemen. Boekarest heeft voorts een ambassa deur naar Albanië gezonden, met welk land Rusland verleden jaar zijn diplo matieke betrekkingen heeft verbroken. Dit politieke spel met al zijn schijnbaar opwindende facetten heeft tot doel een nieuwe band tussen Roemenië en Rus land te scheppen, waarbij Roemenië ge legenheid zou krijgen zijn welvaart op een „nationale" basis verder op te bou wen. Op de foto: De kunstschilder Marinus Schipper voor de door hem geschilderde aandachtswand in het lithurgisch cen trum van hervormd Woensdrecht. (Foto P.Z.C.) Volgens ae Londense hoofdcommissaris van politie is de misdaad in de Britse hoofd stad in 1962 met 8,8 procent gestegen, ver geleken met het voorgaande Jaar, waarmee een hoogterecord werd bereikt. Het aantal moorden steeg met drie tot 38. Er hadden 1017 roofovervallen plaats, waarmede voor de eerste maal de duizend werd overschreden. In 62 gevallen werd daarbij van vuurwapens gebruik gemaakt. Er hadden 1100 arrestaties plaats op grond van overtredingen van het ..tippelverbod". 9 Engeland en de Sowjet-Unie hebben een overeenkomst getekend voor de uitwisseling van televisieprogramma's. O Vier Amerikanen en twee Thailanders zijn om het leven gekomen, toen hun vlieg tuig tijdens het uitwerpen van rijst voor regeringstroepen in het noordwesten van Laos neerstortte. Volgens de Amerikaanse ambassade in Vientiane zijn er geen aanwij zingen dat op het toestel zou zijn gescho ten.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 3