Autopionier Henry Ford werd
100 jaar geleden geboren
HP
I
ZIJN NAAM KWAM OP IEDERS LIPPEN
De wilde paarden van de hertog van Croy
m F
ONENIGHEID OVER KEUKEN OP
ISRAËLISCH ZEESCHIP
NIEUWS UIT DE KERKEN
Eerste auto
Lopende band
Verkeersvliegtuig
Overlijden
Hindernis
m
■MfcwTs
Kosher of niet-kosher
Veel verzet
van orthodoxen
Oudste handschrift
Koran gevonden
Gesprek R.-K. Kerk
en orthodoxie?
Apostolisch delegaat
in Engeland overleden
tr \j v i i\ u I A. u Hi Zi ti (J
(Advertentie)
Qp een kleine boerderij in Springwells, dichtbij
Detroit werd op 30 juli 1863 de eerste van
zes kinderen geboren, William Ford en zijn
vrouw Mary Ford noemden hun eerste zoon
Henry. Later kregen zij nog drie zoons en twee
dochters.
Het begin van Henry's leven verliep vrij onop
vallend. Toch zou deze man een belangrijke rol
spelen bij de ontwikkeling van Amerika van
landbouwnatie tot industrieland en een omwen
teling veroorzaken in de economie van de be
schaafde wereld. Zijn naam kwam op ieders lip
pen en kreeg misschien zelfs grotere bekendheid
dan die van sommige koningen en presidenten.
Dit jaar organiseren de Fordfabrieken een reeks
manifestaties ter viering van het eeuwfeest van
zijn geboortedag.
Van meet af aan was de jonge Henry Ford een
buitenbeentje en tot de laatste dagen van zijn
leven waren er weinigen, die hem begrepen. Zijn
vader bezat een goede rendabele boerderij. Maar
William Ford kon zeggen en doen wat hij wilde,
zijn oudste zoon was er niet toe te bewegen, mee
te helpen bij het alledaagse boerenwerk zoals
ploegen, poten, voederen en melken. De jongen
had alleen belangstelling voor machines. Hij
was gek op alles wat draaide.
Henry Ford bezocht de school te Springwells. Hij hield de andere
jongens van hun werk, met zijn schepraderen en stoomturbines.
Een goed handschrift had hij niet, hij leerde nooit goed spellen,
vlot lezen of zijn gedachten behoorlijk op papier te zetten.
Maar hij kon bijzonder goed beredeneren hoe een machine werkte.
Met één blik op een machine begreep hij de samenhang tussen de
onderdelen en kon hij uitleggen hoe het zat met versnellingen, pal
letjes, tandwielen, nokken en hefbomen. De buren noemden hem
een jongen met „wieltjes in zijn hoofd" en toen zijn vader eens
sprak over zijn jongere broers zei hij: „John en William komen wel
terecht, maar over Henry maak ik me zorgen. Hij schijnt maar niet
te weten wat hij wil en ik weet niet waar dat naar toe moet."
Wat er van hem werd, is een van
de boeiendste verhalen van de
geschiedenis. Op zijn zestiende jaar
ging hij weg van de boerderij en nam
een baantje als leerjongen in een ma
chinefabriek, die stoommachines
maakte, 's Avonds repareerde hij hor
loges en klokken, hij herstelde Wes-
tinghouse stoommachines en werd
bedrijfsleider bij Edisons Illumination
Company. Maar na verloop van tijd
liet hij alles in de steek, om zich te
kunnen wijden aan een onwaarschijn
lijke droom. Hij wilde een eenvoudi
ge, goedkope auto maken, die elk ge
zin met een redelijk inkomen zich kon
veroorloven.
Rond 1890, toen Henry Ford begon
te knutselen aan het wagentje, dat
aangedreven moest worden met een
tweecilinder viertakt motor, werd
iemand met de nek aangekeken als
hij experimenteerde met „wagens
zonder paard". Een bejaarde inwoner
van Detroit weet zich nog te her
inneren, dat Henry in de omgeving
een beetje argwanend werd bejegend.
Maar intussen werkte hij avond aan
avond, en op zaterdag zelfs de hele
nacht, met ais enige steun zijn eigen
vastberadenheid en de aanmoediging
van Clara Bryant uit Greenfield, Mi
chigan, die in 1888 Henry's vrouw
was geworden. Vijf jaar later werd
hun enige zoon Edsel geboren, op 6
november 1893 het zelfde jaar
waarin Henry's eerste motor sputte
rend geschiedenis maakte, op het
aanrecht van zijn keuken op het
adres Bagley Avenue 58 in Detroit.
In 1896 kreeg Henry Ford een nog
sterkere aanmoediging van een man
tegen wie hij hoog opzag Thomas
Alva Edison, de „Tovenaar van Men-
lo Park", zei hem, dat er een grote
toekomst was weggelegd voor een
lichte, compacte motor die een groot
vermogen kon ontwikkelen. Edison
ried de jonge Henry aan, vooral door
te gaan met zijn werk.
In het voorjaar van 1896 was zijn
eerste auto klaar en hij deed
het. Alleen had Henry in zijn enthou
siasme er niet aan gedacht rekening
te houden met de breedte van de deur
van zijn stenen werkplaatsje. Zo
kwam het dat zijn auto het licht zag
door een ruw gat, dat hij vlug in de
muur had gehakt om zijn nieuwe kar
retje naar buiten te krijgen.
In 1899 had hij de Detroit Automobile
Company opgericht, waar hij zelf be
drijfsleider van werd, een titel die hij
niet lang kon dragen omdat de on
derneming anderhalf jaar later fail
liet ging. Enkele aandeelhouders wei
gerden zoveel geld in het bedrijf te
steken als de situatie vereiste.
Daarna bouwde hij andere auto's en
begon daarmee wedstrijden te win
nen. Ais winnaar viel liet hem ge
makkelijk aandacht en geldschieters
te trekken. In juni 1903 had Ford 11
mensen achter zich en met 28.000
in contanten legden zij de grondslag
voor de latere Ford Motor Company.
Een maand later werd de eerste auto
verkocht, geen overbodige weelde,
want er stond nog maar 223 op de
bank.
Hij presenteerde de T-Ford, in Ame
rika populair geworden als „Tin Liz
zie" waaraan het te danken is dat de
wereld gemotoriseerd werd. De nieu
we auto oogstte onmiddellijk grote
bijval en de stijgende populariteit
ging vergezeld van een steeds grote
re vraag, die nieuwe produktiecapa-
citeit vergde. -
Twee jaar later (1910) startte de
nieuwe fabriek in Highland Park,
Michigan, met de produktie. De ope
ning van een assemblagebedrijf, als
eerste filiaal in de auto-industrie, in
1911 in Kansas City (Missouri) te
kende de snelle aanvaarding van
Ford's droombeeld door het publiek.
Hoe simpel de T-Ford ook was, pro
duktie op grote schaal bleef een
probleem. Iedere auto werd eigenlijk
met de hand gemaakt. Om de pro
duktie op te voeren, gingen Ford en
zijn medewerkers daarom over tot de
onderverdeling van de werkzaamhe
den. Zij werkten een schema uit
waarbij de onderdelen naar de arbei
ders toekwamen op een vaste plaats
en op het juiste ogenblik in de pro-
duktiegang. Ten slotte bedachten ze
de lopende band, die later nog werd
verbeterd en de weg opende naar
massaproduktie.
Aanvankelijk kostte het 12 uur en 28
minuten om een T-Ford in elkaar te
zetten. Deze tijd werd eerst bekort
tot 5 uur en 50 minuten en later tot
93 minuten. Ford wilde tot een tempo
van een auto per minuut komen,
maar ten slotte rolden de T-Fords
zelfs om de 10 seconden van de band.
Met de verhoogde produktie ging de
prijs omlaag en de lonen van de ar
beiders stegen.
Ford verbaasde de wereld op 5 janu
ari 1914 met zijn mededeling dat de
Ford Motor Company een minimum
loon zou gaan betalen van 5,per
dag, meer dan het dubbele van het
tot dusver geldende minimumtarief
in zijn fabriek. Zijn redenering was,
dat nu een massale produktie van
goedkope auto's mogelijk was in zijn
fabriek, er meer verkocht konden
worden als zijn werknemers maar ge
noeg verdienden. Daarom noemde hij
de betaling van 5,voor een acht
urige werkdag de beste bezuinigings
maatregel die we ooit hebben doorge
voerd. „Ik vind wegen bij de produk
tie die van hoge lonen lage lonen ma
ken. Ais je de lonen verlaagt, ver
klein je alleen maar je aantal afne
mers."
In 1920 kregen Ford en zijn zoon
Edsel de onderneming voledig in hun
bezit voor een bedrag van
100.000.000. Edsel was zijn vader
opgevolgd als president en bijna 5
miljoen T-Fords reden langs de Ame
rikaanse wegen. Nog meer dan 10
miljoen „Tin Lizzies" zouden ge
bouwd worden voor de T-Ford het
veld ruimde voor de A-Ford.
Het jaar 1925 beleefde de voltooiing
van de eerste van 196 Ford Tri
motors, een driemotorig verkeers
vliegtuig, dat ontsproot aan Edsels
belangstelling voor de luchtvaart en
zijn geloof in de toekomst daarvan.
Ford Tri-motors vervoerden de eerste
briefpost in Amerika en kwamen in
gebruik bij de eerste commerciële
luchtvaartondernemingen.
De oorlog zou 18 jaar later Henry
Ford opnieuw confronteren met de
vliegtuigbouw. In de tweede wereld
oorlog bouwde Ford de Willow Run-
fabriek, die 8685 viermotorige Libe
rator B-24 bommenwerpers leverde,
in een maximum tempo van één pei
uur. Dit gebeurde d.m.v. een enorme
montageband, die de voorloper was
van de hedendaagse vliegtuigindus
trie. Andere Fordfabrieken leverden
een bijdrage van bijna 60.000 vlieg
tuigmotoren en ruim een kwart mil
joen jeeps, tanks, anti-tankwapens
en ander materiaal aan de bewape
ning.
Edsel Ford, die het initiatief tot dit
enorme project had genomen, stierf
in 1943, net toen het produktiesche-
ma een hoogtepunt van doeltreffend
heid had bereikt. Een versomberde en
ouder geworden Henry Ford nam het
presidentschap weer op zich, tot hij
aan het eind van de oorlog zijn func
tie voor de tweede maal neerlegde.
Zijn voorstel om zijn ondste klein
zoon, Henry Ford H, als zijn opvol
ger aan te wijzen werd door de raad
van bestuur aanvaard.
De laatste twee jaar van zijn leven
rustte Henry Ford met zijn vrouw uit
van een leven van harde inspanning,
terwijl hij toezag hoe zijn fabriek de
laatste bommenwerpers en tanks af
leverde en de eerste na-oorlogse
auto's en vrachtwagens.
Henry Ford overleed op zijn land
goed Fair Lane in Dearborn op
maandag 7 april 1947, om 23.40 aan
de gevolgen van een hersenbloeding.
Aan zijn sterfbed stonden zijn vrouw
en enkele leden van zijn huisperso
neel. Op het tijdstip van zijn overlij
den was door een overstroming van
de Rouge, de rivier die door Fair
Lane stroomt, een storing opgetre
den in de elektriciteitstoevoer. Het
huis kon alleen verlicht worden met
een paar ouderwetse petroleumlam
pen en wat kaarsen, die eenzelfde
sfeer schiepen als bij zijn geboorte in
dezelfde streek, 83 jaar tevoren.
Toen Henry Ford Amerika motori
seerde, verloste hij de boer uit zijn
isolement. Hij bracht hem binnen het
bereik van de spoorwegen, zodat hij
zijn produkten aan de markt kon
brengen. Ford schiep een onbeperkte
binnenlandse markt, door die markt
naar de boerderij te brengen. Hij leg
de een geweldig achterland open en
verbrak een grote eenzaamheid.
In 1915 werd er bij Rouge River
een kolossale nieuwe fabriek ge
bouwd waar Ford zijn droom ver
wezenlijkte van een geïntegreerd
produktie-complex van „staal tot
auto". Hier in de fabriek waar
ook heden ten dage de Fordwa
gens worden geproduceerd, werd
in 1921 begonnen met de aanpas
sing van het gehele machinepark
aan de produktie van de opvolger
van het befaamde T-model
Nog een versterkend middel was de
gratis reclame, die Ford kreeg bij
zijn geslaagde poging om het wereld
record op de vliegende mijl op zijn |g||
naam te krijgen. In zijn beroemde K
„999" racewagen legde hij die af-
stand af in 39 2/5 seconden, over het
dichtgevroren Lake St. Clair op 12
januari 1904.
Maar de jonge onderneming was
nauwelijks van de grond of zij
stiet op een bijna onoverkomenlijke
hindernis. Tegen de onderneming
werd een aanklacht ingediend we
gens schending van het Seldenpatent,
door een syndicaat dat een groep met
miljoenen kapitaal vertegenwoordig
de. Andere, sterkere automobielfa
brieken hadden liever de royalities
betaald dan de strijd aan te binden
met de Seldengroep. Maar Ford was
ervan overtuigd, dat George B. Sel-
dens petrooi op alle vervoermiddelen
met aandrijving door verbrandings
motoren niet rechtsgeldig was Daar
op zette hij zich schrap en vocht te
rug. Het gevolg was uiteindelijk een
overwinning, die de hele automobiel
industrie bevrijdde van de bedreiging
van zijn ontwikkeling.
Intussen werkte Ford hard aan ex
perimenten om zijn auto's te verbete
ren, en zijn verkoopcijfers gingen om
hoog. Tot dusver was de auto een
soort rijkelui's speelgoed geweest,
maar Henry Ford hield zich voor
ogen, dat een robuuste, eenvoudige
auto, mits in grote hoeveelheden ge
produceerd, goedkoop genoeg zou
kunnen zijn voor het gemiddelde ge
zin. Op 1 oktober 1908 had hij die
auto klaar-
Dreunend klinkt het geluid van honderden, onbeslagen
hoeven op het platgetrapte gras, wild wapperen de ver
warde manen in de wind, de jonge hoogbenige veulens
drukken zich angstig tegen hun moeder aan. De aan
voerder van de kudde probeert uit te breken, tevergeefs
echter, want de kudde wordt door een aantal handige
drijvers onverbiddelijk in de hoefijzervormige arena
gejaagd. De wilde dieren aanvaarden ten slotte mistroos
tig deze vrijheidsberoving, maar wanneer een aantal
mannen de kudde benadert, worden de paarden weer
onrustig. Nu begint een schouwspel, dat in Europa enig
in zijn soort is.
Deze bij het plaatsje Dülmen in Westfalen levende
kudde paarden telt bijna 200 hengsten, merries en veu
lens; zij zijn het trotse bezit van de hertog von Croy
Op de keeper beschouwd zijn deze behendige dieren, die
.slechts een stokmaat van 1,25 tot 1,30 meter hebben
eigenlijk geen echte „wilde" paarden, maar net als de
Amerikaanse mustangs, verwilderde, oorspronkelijk
tamme dieren. Dit doet echter niets af aan de wildheid
van dit ras, de dieren staan praktisch even hoog in het
bloed als de wilde paarden die eeuwen geleden over de
Noordeuropese steppen trokken. Reeds meer dan 600
jaar leeft deze kudde in het heide- en veengebied nabij
Dülmen, want in oude geschriften uit 1321 wordt reeds
van het bestaan van deze kudde gewag gemaakt. Waai
de dieren oorsronkelijk vandaan komen is nog steeds
niet bekend.
Dat de kudde door de steeds voortschrijdende civilisatie
niet is verdwenen, is te danken aan de hertogen von
Croy, die al sinds 1803 op hun geweldige landgoed bij
Dülmen zetelen. Vooral de huidige hertog Karl von Cro\
heeft zich beijverd de kudde in stand te houden. Een
halve eeuw lang zorgt deze thans 74-jarige man al voot
de paarden en hij is er zelfs ingeslaagd, dank zij grote
persoonlijke opofferingen de dieren tijdens de moeilijke
oorlogsjaren te behouden.
Een terrein van 225 ha weide-, heide- en ondoordring
baar bosgebied dient deze oudste Europese stoeterijals
verblijfplaats. Hier leven de dieren het gehele jaar in de
openlucht, volkomen aan zichzelf overgelaten, bij ge
boorte en ziekte en zelfs tijdens strenge winters. Bij
abnormale sneeuwval wordt er echter soms wat voedsel
gestrooid. Deze harde levensvoorwaarden zorgen ervoor,
dat de dieren door de natuur reeds worden geselecteerd
want alleen de sterkste en gezondste paarden weten
zich in leven te houden. Hierdoor is dit Dülmer paard
tot een der soberste en hardste rassen geworden. De
dieren zijn zeer sterk en bereiken vaak hoge leeftijden,
daarnaast zijn zij ondanks hun wildheid vrij gemakkelijk
te temmen.
Slechts eenmaal per jaar komen deze wilde dieren
direct met de mens in aanraking. Tegen het einde van
de lente zijn er naar schatting twintig- tot dertigduizend
mensen, waaronder vele buitenlanders, getuige van hel
vangen der eenjarige hengsten. Om vechtpartijen en in
teelt in de kudde te voorkomen worden deze elk jaar ui'
de kudde verwijderd, ze worden gevangen en krijgen
voor het eerst een halster om, vervolgens worden zij
met het teken van de kudde, twee ineengevlochten let'
ters C met daarboven de hertogskroon, gebrandmerkt
De dieren wennen vrij spoedig aan de gevangenschap
zij sluiten vriendschap met de mens en wanneer zij een
goede behandeling krijgen, zijn zij op een leeftijd van
2'/2 a 3 aar zo tam, dat zij zich gewillig laten inspan
nen. De Dülmer paarden worden dankzij hun goede
eigenschappen zeer gewaardeerd en bij de verkoop van
de dieren worden er dan ook zeer goede prijzen gemaakt
Het voortbestaan van de kudde wordt verzekerd dooi
eersteklas dekhengsten, die vaak uit Poolse stoeterijen
afkomstig zijn. Zodoende wordt er zorg voor gedragen
iat er steeds vers bloed in de kudde wordt gebracht
Richard Wilm
Het Israëlische transatlantische
passagiersschip „Shalom", dat on
langs op een Franse scheepswerf
is te water gelaten, is het middel
punt van een hevige twist over
diëetregels, aldus de New York Ti
mes. Alle andere Israëlische pas
sagiersschepen verstrekken voed
sel, geheel bereid volgens de jood
se wet, maar de „Shalom" (de
„Shalom" (de naam betekent „vre
de") wordt ingericht om de passa
giers een keus te bieden tussen
„koshere" (zuivere) en niet-kost-
„koshere" (zuivere) en niet-koshe-
re maaltijden.
De term „kosher" duidt op voed
sel, dat volgens de joodse wet ritu-
eel is gezuiverd. Het idee, dat een
schip onder een vlag, die de ster
van David draagt, niet-kosher
voedsel opdient heeft een gedeelte
van de bevolking gekrenkt. Ortho
doxe vertegenwoordigers in de re-
gering hebben de kwestie bij het
kabinet aanhangig gemaakt.
Het is heel goed mogelijk, dat het ka
binet de eigenaar van het schip, de Zim
Israel Navigation Company Ltd. zal be
velen, de aiet-koshere keuken er uit te
halen. De regering heeft namelijk het
grootste aandeel in het schip. Normaal
bemoeit men zich niet met wat de men
sen thuis of in een privé restaurant
eten. Alle staatsinstituten houden ech
ter rekening met de diëetwetten.
Dit wordt nodig geacht om de nationale
eenheid te bewaren. Aan de andere kant
zal de staat moeten zorgen voor spe
ciale militaire eenheden en aparte zie
kenhuizen en gevangenissen voor bur
gers wier geweten hen ervan weerhoudt
om iets te eten, dat indruist tegen de
godsdienstige wet.
Geert keuring
Het Israëlische rabbinaat heeft aange
kondigd dat als er twee keukens aan
boord van de „Shalom" zijn, het zal
weigeren de „koshere" afdeling te keu
ren. Dat zon betekenen, dat orthodoxe
J'oden het schip zullen boycotten. Toch
lebben niet-Israëlische schepen met
„koshere" afdelingen een keuring ge
kregen. De verklaring daarvan is dat
de rabbinale wet joden verbiedt niet-
kosher voedsel te verstrekken aan an
dere joden. Op een niet-Israëlisch schip
met niet-joodse kelners bestaat dat pro
bleem niet.
Zivi Herman, directeur van de Zim-
lijnen, verklaarde dat de meeste pas
sagiers, geen kosher voedsel wensen.
„Op de schepen op de Middellandse
Zee", zegt hij, „heeft de maatschap
pij voldaan aan de godsdienstige
diëetwetten, omdat de reizen hoog
stens twee a drie dagen duren en
de passagiers genoegen nemen met
een beperkte keuken".
De heer Herman betoogt, dat de
„Shalom", als Transatlantische zee
schip, niet in staat is de 1000 hutten
op luxe cruises te vullen, als de pas
sagiers geen room in hun koffie
kunnen krijgen na een vleesmaaltijd.
De rabbinale wet verbiedt het sa
menvoegen van vlees en zuivelpro-
dukten in één maaltijd.
Max Cymbalista, chef kok van de Zim-
lijnen, zei, dat het toeristische publiek,
smakelijk, pittig gefileerd vlees wil, wat
niet kan met vlees, dat gebakken en
gezouten wordt volgens de godsdiensti
ge diëetwetten.
Een vooraanstaande zakenman, Herman
Hollander, beweert, dat als Zim het rab
binaat trotseert, de orthodoxe joden niet
met de „Shalom" zullen reizen en het
schip meer passagiers zal verliezen dan
door enkel een koshere keuken te heb
ben.
Hij zei voorts, dat als passagiersscheep
vaart over de Atlantische Oceaan onder
deze omstandigheden niet winstgevend
kan zijn, Israël er helemaal niet aan zou
moeten beginnen, maar zich zou moeten
concentreren op vrachtvervoer.
In Kaïro is bij toeval een handschrift
van de Koran gevonden, dat waar
schijnlijk het oudste exemplaar van
het heilige boek der islamieten ter
wereld is. Het is een boek van om
streeks 10.000 met koefi-letters be
schreven perkamenten pagina's, dat
volgens deskundigen ruim 1200 jaar
oud is en misschien toebehoord heeft
aan Osma, een van de vier geliefde
leerlingen van de profeet Mohammed
die later de derde khalif in de ge
schiedenis van de Islam werd.
Het boek werd gevonden in een naar
schatting 800 jaar oud metalen ma
gazijn, verborgen in het oude
Maghreb-tehuis bij de islamische
universiteit „Al Azhar". Bij het boek
lag een rozenkrans met duizend
kralen, die zou hebben toebehoord
aan de man die het boek vijfhonderd
jaar geleden naar het tehuis bracht.
Het Maghreb-tehuis werd 900 jaar gele
den gebouwd voor de huisvesting
van studenten uit andere Noordafri-
kaanse landen aan de islamitische
universiteit. Het heeft een biblio
theek met duizenden werken over de
Islam, sterrenkunde zwarte kunst en
dergelijke. Een groep deskundigen
van de Unesco is op het ogenblik
bezig fotokopieën te maken van de
ruim tweehondêrd met de hand ge
schreven werken in deze bibliotheek.
De oude koran werd gevonden bij een
algemene inventarisatie in het kader
van de campagne der Egyptische re
gering om alle werken van oudheid
kundige waarde te catalogiseren. De
directeur van het tehuis ontdekte
het boek. Volgens hem zijn er aan
wijzingen, dat het 500 jaar geleden
werd gebracht door sjeikh Said
Ahmed Alazarroek uit Mahreb, die
toen tevens zijn rozenkrans achter
liet.
Bij op Zanzibar gehouden verkiezingen
hebben de nationalistische partij en de Pem-
bapartij, die op het ogenblik de regerings
coalitie vormen, 18 van de 31 zetels van de
wetgevende vergadering veroverd. De coali
tie heeft een vrijwel ongewijzigde nieuwe
regering gevormd, die het land naar onaf
hankelijkheid binnen het Britse Gemenebest
wil voeren.
Athenagoras, de orthodoxe patriarch
van Constantinopel, heeft bekendge
maakt, dat volgend jaar op Rhodos de
prea-synode van alle orthodoxe kerken
gehouden zal worden.
In verband hiermee verklaarde hij, dat
wijlen paus Joannes XXIII naar zijn we
ten, erover gedacht heeft een gesprek
tot stand te brengen tussen de Rooms-
Katholieke Kerk en de Orthodoxie. Paus
Joannes was echter op tegenstand ge
stuit bij de kardinalen. De patriarch zei
niet te weten hoe de instelling van Pau-
lus VI tegenover de orthodoxe kerken
is. De aangekondigde bijeenkomst der
orthodoxe kerken is een voortzetting
van de vergadering, die najaar 1961 op
Rhodos werd gehouden. De prae-synode
kan in betekenis ongeveer gelijk worden
gesteld met de bijeenkomsten van de
voorbereidende commissies van het Va
ticaanse concilie. De prae-synode be
reidt inderdaad een synode voor, een
orthodoxe tegenhanger van wat het con
cilie in de Rooms-Katholieke Kerk is
Mgr. Gerald Patrick O'Hara, apostoli
sche delegaat in Engeland, is dinsdag
op 68-jange leeftijd in Londen over
leden.
Mgr. O'Hara werd in 1954 apostolisch
delegaat in Engeland. Daarvoor was hij
gestationeerd in Roemenië, maar hij
werd daar in 1950 uitgewezen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Rotterdam-Charlois, vac.
E. C. B. Kok, toez.: J. v. Vliet te Dom
burg.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bleiswijk: R. Molemaker te
Pingjum en Zürich; te Elim: E. Bos
wijk, kand. te Sappemeer; te Winsum
(Fr.): H- J. Zeldenrust, kand. te Utrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Nieuwerkerk: J. Ka
rens, kand. te Zoetermeer, die bedankte
voor Alst, Amsterdam-C., Bodegraven,
Capelle a. d. IJsel, Goudswaard, 's-Gra-
venzande, Haarldm, Leiden. Oud-Beijer-
land, Rilland-Bath, Catharines (Onta
rio, Canada) en voor Terwolde; naar
Barneveld: A. W, Verhoef, kand. te Ca
pelle a. d. IJsel, die bedankte voor Aag-
tekerke, Almelo, Amersfoort, Amster
dam-N-, Arnhem, Axel-Terneuzen,
Beekbergen, Benthuizen, Biezelinge,
Borssele, Boskoop, Dordrecht, Emmel-
oord (N.O.P.), Enschede, Giessendam-
Hardinxveld, Gorkum, 's-Gravenpolder,
Groningen, Hendrik Ido Ambacht, Kam
pen, Katwijk aan Zee, Kootwijkerbroek,
Kortgene, Kruiningen, Meliskerke, Mid-
delharnis. Nieuw-Beijerland, Nieuwdorp,
Nijkerk, Oosterland, Oostkapelle, Op-
heusden, Rhenen, Ridderkerk, Rotter-
dam-Zuidwijk, Rijssen, Scherpenisse,
St.-Annaland, Tholen. Tricht, Uddel,
Veen, Yeenendaal, Vlissingen, Waarde,
Waardenburg, Wageningen, Werken
dam, Woerden, Wolphaartsdijk en roor
Zaandam.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dokkum en te Haamstede-
Kerkwerve: J. Westerink, kand. te
Zwolle.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Bedankt voor Hengelo (Jacob Cats-
straat): C. V. Wier te Nieuw Weerdin-
ge.