Geen onregelmatigheden
bij „volkshuisvesting"
Willem Duys met jong talent naar Knokke
Onderzoek naar
dood commando
TWEE AMERIKAANSE MILITAIREN
TIJDENS OEFENING GEDOOD
lr. Staf en prof. Andriessen doken
nu plotseling in het „vaarwater" op
Paratyfus op de
jager Holland
RECHTER MOET BESLISSEN OVER
UITWIJZING VAN AMERIKAAN W.
Geen peiling van
opinie fotografen
MOSKOU PRIJST
„DE OVERVAL"
Gezellig per boot
en met kaas
om uit te delen
DE KOERS IS NIET MEER TE VOLGEN
In linkse hoek
Prof. Andriessen
Ir. Staf
Andere kandidaat
Voor zover minister bekend
AMBTENAAR GESCHORST
VOOR ONJUISTE
OPGAVE AAN FISCUS
Geen namen
„Eeuwige vlam" in
Brussel door
explosie gedoofd
VEROORDEELD VOOR NARCOTICASMOKKEL
Thuis wacht hem
straf tussen tien
en veertig jaar
Bezwaren tegen P.B.O.
Het Wereldgebeuren
De Rode Moella
Verzoekschrift
M
Naar Zuid-Amerika
Tien jaar
Loonlijst
Andere wegen
„En dit jaar maken we geen ruzie
Jonge mensen
Zesde plaats
VRIJDAG 12 JULI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
FORMATEUR PROF. DE QUAY
VAART OPNIEUW IN DE MIST
(Van onze parlementaire redacteur).
Den Haag loopt op het ogenblik wat de kabinetsformatie betreft, weer
volledig in de mist. Er zijn gisteren weer talrijke besprekingen ge
voerd, maar zij geven alle weinig of geen houvast voor de richting
waarin thans verder gekoerst wordt, als men tenminste nog van
een koers mag spreken. Meer en meer begint men deze formatie als
een wonderlijke en zelfs als een zielige vertoning te zien en men
vraagt zich af, waar het moet eindigen.
Het bezoek dat de demissionnaire
minister van defensie, ir. Visser
(v.v.d.) aan de formateur prof. De
Quay bracht, heeft voor eerstge
noemde de zekerheid gebracht dat
hij niet meer in aanmerking komt
voor een portefeuille.in het nieuwe
kabinet.
Aan drs. Schmelzer, thans nog staats
secretaris van algemene zaken, speciaal
belast met de zaken van de P.B.O. en
de bezitsvorming, die eveneens voor een
bespreking met prof De Quay was uit
genodigd, is, zo neemt men algemeen
aan, verzocht minister van volkshuisves
ting en bouwnijverheid te worden.
aar liggen, zodat een scheiding niet no
dig is. Laten we deze dan ook niet con
tinueren".
Voorts heeft prof. De Quay ontvan
gen prof. dr. E. J. Andriessen, een
van de twee directe adviseurs van de
minister van economische zaken, drs.
De Pous, en hoogleraar aan de vrije
universiteit in Amsterdam. Aan hem
zou de formateur gevraagd hebben
om in het nieuwe kabinet op te tre
den als minister van economische
zaken.
Prof. Andriessen (35 jaar) is een van
de vooruitstrevende christelijk-histori-
schen. In het januarinummer van „Bin
ding", een chr.-historische uitgave, heeft
hij een artikel geschreven waarin hij tot
de volgende stelling komt:
„de praktijk heeft uitgewezen dat in
ons land op sociaal-economisch terrein
de gezichtspunten van K.V.P., P.v.d.A.
A.R. en C.H. betrekkelijk dicht bij elk-
Advertentie)
Blijkt hieruit al, dat prof. Andriessen
in de linkse hoek thuishoort, het is
eveneens duidelijk uit zijn aansporing:
„de regering moet niet aarzelen achter
een enigszins ambitieus program te gaan
staan. Als aanwijzingen voor zo'n pro
gram geeft hij o.a. de volgende punten:
1. geen prioriteit in de eerstkomende
jaren voor belastingverlaging: 2. meer
ontwikkelingshulp; 3. meer woningwet
en minder premiebouw; 4. geen kapi
taalsuitkeringen ten gunste van de bou
wers; 5. eerder bezitspreiding dan be
zitsvorming; 6. bevordering van echte
winstdelingssystemen; 7. invoering van
een vermogenswinstbelasting.
In de formatie is gisteren de naam
opgedoken van ir Staf. de vroegere
Prof. mr. Th. A. Versteeg
-v-V:
Prof. dr. J. E. Andriessen
minister van oorlog, die een rede,
die hij in een plaatsje, in de Betuwe
hield, plotseling afbrak, om zich naar
Den Haag te spoeden. Hij heeft in
het gebouw van de Tweede Kamer
een onderhoud gehad met zijn partij
genoot mr. Beernink, de fractieleider
van de C.-H.U. Waarschijnlijk is, dat
dit gesprek tot achtergrond heeft
een eventueel deelnemen van ir. Staf
aan de regering.
Gisteren heeft verder mr. Marijnen, de
toekomstige minister-president als
tenminste de formatiepoging van prof.
De Quay slaagt een bespreking ge
voerd met mr. Biesheuvel van de A.R.P.,
die in aanmerking komt voor landbouw
en visserij, maar wiens inspiraties ver
der gaan.
De fractievoorzitter van de A.R.P., de
heer Van Eysden, sprak met zijn partij
genoot prof. Versteeg, die gepolst is voor
o., k. en w.
Moeilijk en onzeker blijft nog altijd de
kwestie Veldkamp. Zoals bekend is wil
deze meer geld hebben voor sociale za
ken. De voorzitters van de fracties van
de C.-H.U., de A.R.P. en de V.V.D. zijn
bijeen geweest om onderling overleg te
plegen. Later hebben zjj gezamenlijk een
onderhoud met de formateur prof. De
Quay gehad. Men veronderstelt in Den
Haag, dat daarbij de kwestie-Veldkamp
aan de orde geweest is. Het standpunt
van de drie fractieleiders is, dat aan het
akkoord van Wassenaar niet meer ge
tornd behoort te worden en dat de K.V.P.
maar een andere kandidaat voor sociale
zaken moet aanwijzen als Veldkamp
voet bjj stuk houdt.
In de Nieuwe Tilburgse Courant
zag ik een advertentie voor een
„nachtfilm,'' in De Harmonie:
Den das Weïb ist Schwacli"
„Een jonge vrouw wordt het wil
loos werktuig in de handen van
een koelberekende minnaar! Een
film: oprecht en hard". U kent dit
soort taal wel.
Maar daarover wilde ik het niet
hebben.
Ik wilde het wél even hebben over
twee woorden die óók nog in deze
advertentie voorkomen: „geeste
lijk volw." want dit vind ik een
merkwaardige toevoeging, vooral
in een advertentie die er duidelijk
blijk van geeft, dat zij voor gees
telijk onvolwassenen is opgesteld.
Dat een film voor volwassenen be
stemd tvordt, daaraan zijn wij ge
wend, omdat dit een uitvloeisel is
van wettelijke bepalingen, maar
geestelijk volwassenen... wie moet
dat uitmakenWie zijn de grens
rechters
Moeten de mensen die deze adver
tentie lezen zélf bepalen of zij
geestelijk al dan niet volwassen
zijnMij dunkt dat dat moeilijk
heden zal opleveren, want ik ge
loof niet dat er lichamelijk vol
wassenen zijn, die zich zelf als
geestelijk onvolwassenen zullen
beschouwen. Daar is een mate
van zelfkennis voor nodig, die,
dunkt mij, onmogelijk op te bren
gen is. Als U het mij vraagt is
een heel groot deel ver boven
de helft der lichamelijk vol
wassenen geestelijk onvolwassen.
Ik ben geneigd te zeggen, dat dit
nu juist de meest indrukwekkende
ervaring is, die ik in mijn leven
heb opgedaan: dat een heel groot
deel van alle mensen intellec
tuelen, titel- en gezagsdragers in
cluis in de kinderschoenen zijn
blijven steken. Zelfs onder alge
meen als zodanig erkende hoge,
hogere en hoogste Omes heb ik
een mate van kinderlijkheid, of
liever nog: kinderachtigheid, in
ieder geval: geestelijke onvolwas
senheid aangetroffen, die mij tel
kens weer verbaast. Het is niet
aan te nemen dat zij zichzelf zo
goed kennen dat zij zich onge
schikt achten om „Denn das Weïb
ist Schwach" te gaan zien.
Of moet de bioscoop-directie van
De Harmonie uitmaken wie ivél
en wie niet geestelijk volwassen
is. Ook dit lijkt mij niet aanneme
lijk. Er is een diepgaande studie
voor nodig om ten deze tot een
conclusie te komen en vóór men
dan tot deze gekomen is, is de
nacht-van-de-fum reeds lang
voorbij. De vraag van de compe
tentie laat ik dan U, uit hoofde
van hoffelijkheid, liever achter
wege.
Wonderlijk hoe zulk een geringe
aanduiding een advertentie tot
hoofdbrekende overwegingen leidt.
Het leven s gecompliceerd en niet
gemakkelijk....
ELIAS.
De minister van volkshuisvesting
en bouwnijverheid, mr, J. van
Aartsen en de staatssecretaris van
financiën, dr. W. H. van den Berge,
hebben in antwoord op schrifte
lijke vragen van het lid van de
Tweede Kamer, de heer Van Dis
(s.g.p.), over mogelijke laakbare
financiële activiteiten van rijks
ambtenaren meegedeeld, dat een
ambtenaar van de rijksgebouwen
dienst is geschorst op grond van
de verdenking opzettelijk een on
juiste aangifte voor de inkomsten
belasting te hebben gedaan.
Berichten, als zou deze ambtenaar een
vermogen van 300.000 bezitten, laten
de bewindslieden voor rekening van de
desbetreffende persorganen. De minis
ter deelt voorts, in antwoord op een
vraag terzake van de heer Van Dis, me
de, onderscheid te maken tussen geoor
loofde beloningen voor verrichte diens
ten en zogenaamde steekpenningen. In
de ambtelijke bemoeingen met de bouw
nijverheid en de handel in bouwmate
rialen worden emolumenten als „cour
tages", „aanmoedigingspremies", „com
missielonen" en dergelijke niet getole
reerd, ook niet in gelimiteerde vorm, al
dus de bewindsman, die verder opmerkt
dat nog nimmer is gebleken van onre
gelmatigheden bij de hantering van de
zogenaamde curveprijs.
avonden van personeelsleden van zijn
ministerie met leden van verenigingen
en met personeelsleden van andere on
dernemingen, ook op het gebied van
bouw en belegging, niet delen. De mi
nister zegt ten slotte, dat hij op zijn de
partement informaties heeft ingewon
nen inzake het vervullen van eventuele
commissariaten en adviseurschappen
van ondernemingen in de bouwnijverheid
en het verrichten van eventuele andere
nevenwerkzaamheden. Als voorlopig re
sultaat van dit onderzoek, zo deelt de
bewindsman mee, is gebleken dat o.a.
een aantal functionarissen nevenwerk
zaamheden verricht ten behoeve van
particuliere ondernemingen, ook op het
gebied van het ministerie. Niet in alle
gevallen is de vereiste toestemming ge
vraagd. Onderzocht wordt in welke ge
vallen de toestemming alsnog kan wor
den gegeven dan wel moet worden ont
houden.
De minister kan niet ingaan op het ver
zoek van de heer Van Dis aan de kamer
een lijst over te leggen van namen en
ambtelijke functies van personen in
overheidsdienst, die een commissariaat
of adviseurschap van ondernemingen in
de bouwnijverheid, de handel in bouw
materialen of de belegging in onroeren
de goederen vervuUen, omdat de over
heid, in de onbeperkte zin waarin het
woord in de vraag is gebezigd, zo veel
omvattend is, dat het niet op zijn weg
ligt en ook praktisch gesproken onmo
gelijk is aan de vraag te voldoen.
Aan boord van Hr. Ms. jager „Holland",
die in Den Helder ligt, zijn drie lichte
gevallen van paratyfus geconstateerd,
zo heeft de marinevoorlichtingsdienst
gisteren meegedeeld.
Aangezien de bemanning van Hr. Ms.
schepen doorlopend gevaccineerd is te
gen paratyfus zal een eventuele besmet
ting in het algemeen slechts lichte ge
volgen hebben, zo voegt de Marvo hier
aan toe. Derhalve bestaat er volgens
de Marvo geen reden tot ongerustheid-
Voor het onderzoek zal zijn afgesloten,
wat niet eerder dan a.s. maandag ver
wacht kan worden, zal bij wijze van
voorzorgsmaatregel geen der opvaren
den van Hr. Ms. „Holland" Den Helder
mogen verlaten.
(Van onze Haagse redactie).
Naar wij vernemen heeft de chef gene
rale staf een onderzoek gelast naar de
omstandigheden, welke hebben geleid
tot de dood van de negentienjarige sol
daat G. J. L. T., die woensdagmiddag
om het leven is gekomen bij een
oefening om met volledige bepakking
het diepe gedeelte van het openlucht
zwembad „Zonneland" bij Rucphen (N.-
B.) over te komen.
De leiding van de in Roosendaal gele
gerde commandotroepen heeft tot dus
verre geen maatregelen getroffen tegen
de instructeurs, die de oefening leidden.
De oefening, welke soldaat T. moest ver
richten, behoort namelijk tot het nor
male trainingsschema, ook voor niet-
zwemmers.
„De dertig meter hoge klimtoren is ook
gevaarlijk" zo wordt gezegd. „In het
verleden zijn bij de zwembadoefeningen
nooit ongelukken gebeurd".
Het door de chef generale staf gelaste
onderzoek moet uitmaken of dit stand
punt te handhaven is, alsmede of, en zo
ja: wie, verantwoordelijk moet worden
gesteld voor de dood van soldaat T. Het
valt op dat in kringen van de legerlei
ding een duidelijk onbehagen bestaat
over het gebeurde bij Nispen en dat niet,
zoals bijvoorbeeld na dodelijke ongeval
len door autobotsingen of kantelende
tanks, wordt gesproken over „spijtig,
maar niet te voorzien bedrijfsongeval".
De symbolische vlam op het graf van
de onbekende soldaat in Brussel is
woensdagnacht door een ontploffing ge
doofd.
Aan de voet van het gedenkteken was
een bom geplaatst, die de arduin van
het monument in het centrum van de
Belgische hoofdstad beschadigde. De urn
van de gewijde vlam er, de gedenksteen
van de onbekende soldaat werden niet
getroffen. Een aantal ruiten van nabij
gelegen woningen werd vernield.
De vlam had sinds het einde van de
eerste wereldoorlog onafgebroken ge
brand. Zelfs tijdens de bezetting in de
tweede wereldoorlog was de vlam niet
gedoofd.
Het Gerechtshof in Den Haag
heeft zich gistermiddag bezigge
houden met het hoger beroep, dat
is ingesteld door de 34-jarige Ame
rikaan Carl William W., die na een
veroordeling door de rechtbank te
Amsterdam tot twee jaar gevan
genisstraf wegens handel in verdo
vende middelen door de Nederland
se regering als ongewenst vreem
deling is uitgewezen.
In november van het vorige jaar is W.
op vrije voeten gekomen. Hij verblijft
sindsdien als passant in een Huis van
Bewaring. Tegen de uitwijzing werd
door W. een kort geding aanhangig ge
maakt, waarbij de president van de
rechtbank in Den Haag besliste, dat uit
wijzing tot de bevoegdheid der regering
behoort en het dus geen zaak is van de
Het bestuur van een publiekrechtelijk
orgaan heeft niet de bevoegdheid dit or-
faan op te heffen. De bevoegdheid is bij
e wet voorbehouden aan de overheid.
De overheid kan alleen van die bevoegd
heid gebruik maken nadat advies is in
gewonnen van de Sociaal-Economische
Raad. In het algemeen kan de overheid
van de haar toegekende bevoegdheid ge
bruik maken op initiatief van en in over
eenstemming met de privaatrechtelijke
organisaties die, overeenkomstig de be
palingen, aangewezen zijn om bestuurs
leden voor een publiekrechtelijk orgaan
te benoemen. Die privaatrechtelijke or
ganisaties omvatten niet alleen onderne
mers maar ook werknemers.
Aldus de mening van het bestuur van
het bedrijfschap voor het fotografisch
bedrijf. Deze mening bleek uit een ver
klaring die de voorzitter van dit schap,
de heer B. N. Okèl uit Den Haag, gis
terochtend heeft voorgelezen in de open
bare bestuursvergadering van dit schap.
De verklaring was in een aan de open
bare vergadering voorafgegane beslo
ten bestuursvergadering opgesteld. Zij
werd door alle aanwezige bestuursleden
onderschreven.
Aanleiding tot het afleggen van deze
bestuursverklaring was een verzoek van
mr. J. C. F. Pons, advocaat en procu
reur te Amsterdam, namens en in op
dracht van elf fotografen aan het be
stuur van het schap om, binnen dit be
stuur en de bij dat bestuur zittende
miinsteriële vertegenwoordigers, alsme
de de bedrijfsgenoten, een opiniepeiling
te houden over de mogelijke opheffing
van het schap.
rechter. W. stelde, dat een uitwijzing in
deze gelijk staat aan uitlevering, omdat
W. zich ook in Amerika heeft schuldig
gemaakt aan handel in verdovende mid
delen. De president ging hieraan voorbij
en besliste, dat in deze geen onrecht
matige daad door de regering werd ge
steld.
Er is sedert het begin van deze week
een duidelijke kentering gekomen in
de situatie in Noord-Irak, waar de
troepen der Bagdadse Baath-heersers in
een felle guerrillastrijd zijn verwikkeld
met de Koerden onder leiding van de le
gendarische Moella al Barzani. Van een
zuiver binnenlandse aangelegenheid is
het Koerdenvraagstuk bezig een inter
nationaal vraagstuk te worden, terwijl
het zwaartepunt niet langer rust op het
militaire aspect van de kwestie, maar
zich heeft verplaatst naar diplomatiek
terrein.
Dit laatste onder de druk van de zeer
actieve Koerdendelegatie, die haar ten
ten heeft opgeslagen in Parijs en vanuit
deze stad de Westeuropese regeringen
ook de Nederlandse bestookt met
brochures en pamfletten, waarin zij haar
standpunt uiteenzet. Niet dat dit stand
punt onbekend was. integendeel, want
het Koerdenvraagstuk bestaat al tiental
len jaren.
De Koerden, die allen bij elkaar een
volksgroep van circa twaalf miljoen zie
len vormen, wonen verstrooid in vijf lan
den. Daar waar Irak, Perzië, Syrië, Tur
kije en Rusland elkaar raken ligt het
i vroegere Koerdistan. dat Barzani het
1 liefst tot zelfstandige staat geprocla
meerd zou zien, een wens die hij niet
openlijk uit, omdat hij wel weet, dat het
een niet te realiseren luchtkasteel is.
Voorlopig heeft hij de strijd gericht te
gen de regering in Bagdad, gebruik ma
kend van de politieke tegenstellingen in
het Midden-Oosten, waardoor hij onder
meer de steun heeft weten te verkrijgen
van de Sowjet-Unie.
Barzani, die al jaren gewend is met vijf
landen rekening te houden en die niet
alleen een befaamde guerrillaleider, weet
tevens een gewiekste diplomaat is, weet
zeer goed de zwakke plekken in het be
leid van Bagdad te vinden. Zo heeft hij
eindelijk de Sowjet-Unie zo ver gekre
gen. dat zij partij kiest voor hem, welke
keuze natuurlijk niet los staat van de
maatregelen, die de heersende Baath-
partrj in het jongste verleden nam tegen
de communisten in Irak.
oskou heeft lang gezwegen in het
Inmiddels heeft de raadsman, mr. J.
H. Smeets bij de rechtbank te Rot
terdam. waar W. in het Huis van
Bewaring verblijft, namens W. een
verzoekschrift ingediend bij de recht
bank. Daarin wordt gesteld, dat W.
wordt beschouwd als vreemdeling in
gevolge de vreemdelingenwet. Even
wel zou deze „vrijheidsberoving" in
strijd zijn met het Verdrag van Ro
me, waarbij ook Amerika en Neder
land zijn aangesloten, omdat de Ne
derlandse wet geen voorzieningen
kent met betrekking tot de detentie
van vreemdelingen. Bovendien wordt
een procedure omtrent uitwijzing
verlangd. Dit is niet gebeurd. Om
die reden is de rechtbank verzocht
te beslissen over de wettigheid der
gevangenhouding en is de rechtbank
verzocht deze onrechtmatig te ver
klaren en W. in vrijheid te stellen.
Bij de behandeling van de zaak voor het
hóf verklaarde mr. Smeets, dat W. wel
bereid is naar een der Zuidamerikaanse
staten te gaan, waar van Amerikanen
geen paspoort voor toelating wordt ver
eist. W. kan evenwel geen garantie ge
ven, dat hij niet naar Nederland zal wor
den teruggezonden. De Nederlandse re
gering eist deze garantie.
Namens de Staat der Nederlanden trad
op mr. M. Drooglever Fortuyn, die er op
wees, dat W., zodra deze in Nederland
arriveerde, zich met de handel in verdo
vende middelen bezighield, en dat
vreemdelingen, die hier delicten plegen,
kunnen worden uitgewezen.
Voorts is W. op een valse pas in ons
land gekomen en geen enkel land zal
hem daarop toelaten, meende mr. Droog
lever Fortuyn. De enige mogelijkheid is
dus het eigen land: Amerika.
Tijdens een luchtmachtoefening zijn don- de. De straaljagers uitgerust met een 50
derdag twee Amerikaanse militairen ge
dood en tenminste acht anderen gewond.
Een woordvoerder van de Amerikaanse
luchtmachtbasis Eglin in Florida ver
klaarde, dat vier straaljagers van het
type F-100 aan de oefening hadden
deelgenomen, toen het ongeluk gebeur-
kaliber machinegeweer en raketten
moesten op bepaalde doelen schieten.
Tijdens de schietoefening werd door on
bekende reden een bunker, waarin sol
daten zaten, geraakt. Twee soldaten
werden gedood en acht gewond, aldus
de woordvoerder.
In repliek deelde mr. Smeets nog mede,
dat W. in Amerika een straf wacht met
een minimum van tien en een maximum
van veertig jaar en daar vecht hij tegen.
Het hof zal trachten op 25 juli arrest
te wijzen.
De Nederlandse inzending op het inter
nationale filmfestival in Moskou, „De
Overval" van Paul Rotha en Kees Brus-
se, waarin de overval op de strafgevan
genis te Leeuwarden tijdens de Duitse
bezetting wordt verhaald, is gisteren in
het eongrespaleis in het Kremlin ver
toond. Het Sowjetrussische persbureau
Tass noemt de film „rechtdoorzee, laco
niek, bijna documentair".
„De makers hebben afgezien van film
trucs en zich geconcentreerd op het ont
hullen van de psychologie van hun hel
den, de logica van het menselijk gedrag
in moeilijke tijden.
Het publiek kon niet onverschillig blij
ven onder de film, die op levendige en
waarachtige manier vertelt over de
moed en de adeldom van die mensen,
die hun kameraden met gevaar voor
eigen leven redden, en die de saamho
righeid van de strijders tegen het nazis
me toont. „De critici in Moskou hebben
met voldoening vastgesteld dat zowel
het onderwerp van de film als de ma
nier waarop het is gebracht voldoen aan
het motto van het filmfestival in Mos
kou, namelijk „voor humanisme in de
filmkunst, voor vrede en vriendschap
onder de naties".
Ook is hem niets bekend omtrent
ambtenaren van zijn ministerie, die
,op de loonlijst" van bepaalde bouw
en beleggingsmaatschappijen zouden
staan. In dit verband noemt de mi
nister het plicht van ieder, die meent
over feitelijke aanwijzingen te be
schikken, op grond waarvan tot de
juistheid van deze opinie moet wor
den geconcludeerd, deze ten spoedig
ste aan hem ter beschikking te stel
len, opdat een onderzoek kan wor
den ingesteld.
Hij wijst er voorts nog op de ambte
naren van zijn ministerie voor (on)gesa
larieerde nevenwerkzaamheden op het
terrein van wederopbouw, volkshuisves
ting of bouwnijverheid toestemming be
hoeven. De minister acht het niet juist,
rijksgoedkeuringen en bouwvergunnin
gen te onthouden aan ondernemingen,
die steekpenningen aan ambtenaren
aanbieden, omdat dit misbruik van be
voegdheden zou betekenen.
Er staan, zo zegt hij, andere wegen
open om deze ondernemingen te straf
fen door vervolging dan wel door het
uitsluiten van leveranties aan de over
heid. De bewindsman kan de bezwaren
van de heer Van Dis tegen bridge
de Russen nog hoop, dat de anti-commu
nistische razzia's in Irak slechts een tij
delijk verschijnsel waren. Deze week
echter hebben de Russen het communis
me in Irak opgeofferd aan grotere be
langen. Het Koerdenvraagstuk is name
lijk een prachtige gelegenheid om ver
warring te stichten in de kring van de
Centrale Verdragsorganisatie, waarbij
Engeland, Turkije, Perzië en Pakistan
zijn aangesloten, terwijl de Verenigde
Staten een zetel hebben in de voornaam
ste commissies.
De Cento is een doorn in het oog der
Russen en zij hebben het in hun aanval
len in de eerste plaats op deze organisa
tie gemunt. De Russische minister van
buitenlandse zaken Gromvko bood dins
dag aan de Iraakse zaakgelastigde in
Moskou een nota aan, waarin „de aan
dacht wordt gevestigd op de bedreiging
die voortvloeit uit de inmenging van an
dere landen in de gebeurtenissen in N.-
Irak". Onder deze „andere landen" wer
den volgens de verklaring Engeland,
Turkije, Perzië en Pakistan verstaan,
juist de landen van de Cento dus.
Volgens de Koerden bestaat de Britse
hulp aan Irak uit het leveren van vlieg
tuigen en wapens, die speciaal geschikt
zijn voor het bestrijden van guerrilla's.
In Perzië wordt daarentegen niet tegen
de Koerden gevochten al worden er wel
geregeld arrestaties verricht, hetgeen
niets bijzonders is in een land, dat gere
geld geteisterd wordt door bloedige op
standjes van politieke en religieuze min
derheden. In Turkije daarentegen wor
den de Koerden over het algemeen goed
behandeld. De Koerdische delegatie in
Parijs heeft zelf toegegeven, dat de
Turkse regering tot op zekere hoogte
de andersgeaardheid der Koerden res
pecteert. Er worden zelfs enkele kranten
uitgegeven in de taal der Koerden.
In feite staan de westerse landen niet
sympathiek tegenover de eisen van
Barzani. Londen vooral moet niets heb
ben van de Koerdenactie, die de vrede
in het Midden-Oosten, toch al zo'n ex
plosief gebied, in gevaar brengt en de
gecompliceerde belangen der oliemaat
schappijen ernstig benadeelt.
Nu de Russen partij hebben getrokken
voor Barzani en zich hebben gemeld als
deelnemers in deze vervelende vispartij
in troebel water, lijkt de kans dat het
westen zich ten gunste van Iraks tegen
standers zal uitspreken, nog kleiner ge
worden. De inmenging van Moskou heeft
het westen er bovendien op pijnlijke
wijze aan herinnerd, dat Barzani de bij
naam „de Rode Moella" draagt, een be
titeling die hij dankt aan zijn balling
schap in de Sowjet-Unie van 1946 tot
1958. Door dit alles staat Barzani alles
behalve sterk. Barzani heeft wel alle
mogelijke moeite gedaan om de herinne
ringen aan zijn Russische tijd uit te wis
sen. En zijn vertegenwoordigers in Pa
rijs wijzen er steeds weer op, dat de
grote Barzani geen communist is. maar
een nationalist, die autonomie eist voor
ziin Koerden en wiens buitenlands be
leid, na het verkrijgen van deze autono
mie. gericht zal zijn op een neutrale po
sitie tussen de machten van Oost en
West.
Ook vestigen de Koerden in Parijs er
graag de aandacht op, dat Barzani niet
alleen groot gezag geniet onder de
Koerden in Noord-Irak. waar slechts een
kleine twee miljoen mensen tot de Koer
dische gemeenschap behoren, maar ook
over de grenzen in Syrië, Perzië. Rus
land en Turkije. Niettemin hebben alleen
al in Irak een aantal Koerdenstammen
de zijde van Bagdad gekozen en de auto-
nomiegedachte laten varen, terwijl zich
in Turkije waar ca. zes miljoen Koerden
wonen ongeveer de helft van het to
tale aantal dus geen enkele moeilijk
heid voordoet. Mibtaire deskundigen
achten het daarbij onwaarschijnlijk, dat
de guerrilla's het op de lange duur zullen
volhouden. Vandaar misschien, dat Bar
zani nu alles op alles zet in een diploma
tiek offensief
DE KOERDEN IN NOORD IRAK
Net terug uit Londen -met
een omweggetje over Hilversum
zat Willem Duys als impre
sario van het Grand Gala du
Disque (classique et populair)
onpartijdig tegelijkertijd Ame
rika en Moskou te bellen, dat
wil zeggen, Amerika was slecht
te verstaan en in-Moskou was
niemand thuis. Niet zo erg, vond
Willem Duys, want het ging om
het Grand Gala 1964, dat van
oktober dit jaar is al klaar. Als
maand het songfestival in
Knokke, als leider van de Neder
landse ploeg van zangers en
zangeressen en als commentator
voor de t.v.-uitzending op 21
juli: de KRO laat er de Flint-
stones, de zomerwedstrijd en
het Kunstmaandorkest voor val
len.
We gaan er een beetje leuk heen,
zegt Willem Duys: met een boot
hoe kom ik aan een boot? Knokke
heeft geen haven, maar hij wil toch
met een boot. Naar Zeebrugge en dan
met een rij open auto's met muziek
voorop langs de boulevard naar
Knokke. We nemen om uit te delen
aas mee, zegt Willem Duys, en mis
schien haring. Lusten Belgen ha
ring.? Hij doet zo gezellig, zegt hij,
om het goed te maken dat nu al vier
jaar lang de Nederlandse ploeg in
Knokke ruzie gemaakt heeft. Dat
deed Lou van Rees, zegt hij open
hartig, maar ik neem het hem niet
kwalijk want hij kwam altijd met
een sterrenploeg, en die sterren moes
ten winnen.
Hij kwam niet Corry Brokken, en Ri
ta Reys, met Mieke Telkamp en An
neke Grönloh, en ze wonnen toch
niet. Ik kom dan liever met jong ta
lent. Jonge mensen die al blij zijn dat
ze mee mogen. Voor jonge mensen
is een internationaal songfestival een
reuze kans.
Ik ben tot 's nachts toe opgebeld door
jongelui en door vaders van dochters
die zo'n aardig stemmetje hadden: of
ze me een bandje mochten sturen.
Nee, heb ik gezegd, niet omdat ik
midden in de nacht een ochtend
humeur heb, maar in zaken ben ik
een harde.
Ik heb nu een ploegje dat net een
menu is: Edwin Rutten is de jazz-
zanger, Rob de Njjs pept de tieners
op, Gert Timmermans zingt roman
tische pop, Ciska Peters heeft een
mooi geschoold stemmetje en Ansje
van Brandenburg doet stukjes musi
cal. We nemen ook een choreograaf
mee voor het visueel optreden, Johan
Verdoner. In de internationale jury
zitten twee Nederlanders: Jan Delf-
gauw van de KRO en Theo Uden
Masman. In Knokke worden de ploe
gen begeleid door het kwartet Willy
Albimore en het orkest Francis Bay.
Onze arrangementen zijn van Neder
landse radio-musici, onder anderen
Frans Mijts.
Op de 19de zingt België tegen En
geland. Op de 20ste België tegen Ne
derland. De 21ste Nederland tegen
Engeland. Daarna zingen de Fransen,
Duitsers en Italianen tegen elkaar.
Er blijven dus twee finalisten, die op
(1e 25ste tegen elkaar zingen. De win
nende ploeg krijgt 200.000 franken, de
tweede 100.000 en de vier anderen
elk 50.000 frankjes. Omdat er zes
ploegen zingen, reken ik voor Neder
land op de zesde plaats. Het kan dan
alleen maar meevallen. Trouwens:
vorig jaar kwamen alle landen met
jong talent en die vond men leuker
dan de sterren.
een tussendoortje heeft hij deze
Bulgarije en de Verenigde Staten zijn na
twee en een half jaar van onderhandelingen
overeengekomen, dat Bulgarre aan de Ver
enigde Staten 3.543.398 dollar za1 betalen als
vergoeding voor geleden oorlogsschade.