KOLONEL BEKENT SPIONAGE
Macmillan:
„Ik blijf"
„Toestand rij-onderricht
onhoudbaar geworden"
„Literatuurlijstboeken" populair bij de jeugd
Ook geheime gegevens van N.A.V.O.-
landen aan Russen verstekt
Tsjecho-Slowakije
rehabiliteert
gestraften
E.M.S. BEGON MET UITVOERING
VAN HET 6000-WON1NGENPLAN
E.E.G. MAG VROUWEN NIET ALS
TWEEDERANGS BURGERS ZIEN
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PERS EN PARLEMENT BEKRITISEREN REGERING
De Zweedse kolonel Stig Wennerstroem heeft gisteren toegegeven
schuldig te zijn aan „ernstige spionage" en illegale inliehtingenprak-
tijken ten behoeve van een buitenlandse mogendheid en is, hangende
zijn berechting, in verzekerde bewaring gesteld. De 56-jarige kolonel,
die op 20 juni door de veiligheidspolitie werd gearresteerd, werd gis
teren voor een rechtbank geleid. Na een verhoor van 70 minuten werd
hij teruggebracht naar zijn geluiddichte cel op de bovenste verdie
ping van het hoofdbureau van politie.
werd gezegd dat men de minister van
defensie Sven Anderson, er minstens
twee jaar geleden van had verwittigd
dat Wennerstroem een risico voor de vei
ligheid opleverde. Verklaard werd dat de
minister van justitie. Herman Kling, een
paar maanden later werd ingelicht, maar
aat de ministers het kabinet niet op de
hoogte hadden gesteld.
Wennerstroem heeft de volgende
functies bekleed: luchtmachtatta
ché te Moskou en Washington,
hoofd van de afdeling luchtmacht
van het Zweedse hoge commando
en militaire adviseur van het mini
sterie van buitenlandse zaken,
Verondersteld wordt dat hij Rusland alle
militaire inlichtingen heeft gegeven
waarom het heeft gevraagd, onder meer
geheime gegevens uit enkele T'
anden.
De kolonel zag er tijdens het verhoor
vermoeid en gelaten uit.
Tg'dens een door koning Gustaf Adolf
bijgewoonde kabinetszitting werd gis
teren een commissie van juristen be
noemd, die tot taak heeft een onder
zoek naar de spionage-activiteiten in
te stellen.
Inmiddels werd heftige kritiek geleverd
op de regering. In de veroordelingen
De arrestatie van Wennerstroem was
een grote verrassing voor premier Tage
Erlander en de minister.van buitenland
zaken, Torsten Nilsson. De premier
werd pas twee dagen na Wennerstroems
arrestatie ingelicht. Erlander meende
echter dat de regering geen fouten had
gemaakt. Indien iedere keer dat iemand
wordt verdacht alarm wordt geslagen,
wordt de toestand ondraaglijk, zei hij.
oppositiepartijen hebben, hierin bij
gevallen door de pers, een parlementair
onderzoek geëist.
De Britse premier, Harold Mac
millan, heeft gisteravond te ken
nen gegeven dat hij voornemens is
de Conservatieve Partij te leiden
tot de volgende algemene verkie
zingen, ondanks de eisen om zijn
aftreden.
Macmillan gaf dit tijdens een exclusief
interview met de onafhankelijke tele
visiemaatschappij te kennen. De Labour-
partij heeft geëist dat Macmillan af
treedt en nieuwe verkiezingen worden
gehouden. Macmillan is verplicht voor
oktober volgend jaar algemene verkie
zingen uit te schrijven. „Bij leven en
welzijn hoop ik de partij bij de volgende
verkiezingen te leiden", aldus Macmil
lan. Op de vraag of hy een datum voor
zijn aftreden zou vaststellen antwoordde
Macmillan dat er van hem niet ver
wacht kon worden dat hy daar thans een
duidelijk antwoord op zou geven. Hij
voegde eraan toe dat de regering nog
veel werk te doen had alvorens de kie
zers onder de ogen te zien. „Mijn enig
doel is voor de de regering en de party
te doen wat juist is", zei hij.
EEUWFEEST VAN DE
ROTTERDAMSCHEBANK
Tientallen topfiguren uit 't Nederlandse
bedrijfsleven, leden van het coi-ps con
sulaire in de Maasstad en zeer vele an
dere belangstellenden waren gistermid
dag naar de Coolsingel in Rotterdam
gekomen om daar in het hoofdkantoor
van de Rotterdamsehe Bank N.V. het
bestuur him gelukwensen aan te bieden
bij het eeuwfeest van deze instelling.
Hoogtepunt van deze bijeenkomst was
het bezoek van de burgemeester van
Rotterdam, mr. G. E. van Walsum, die
daarby bekendmaakte dat de oudste di
recteur van de bank, dr. C. F. Karsten,
was benoemd tot ridder in de Orde van
de Nederlandsche Leeuw. De regering
heeft met deze onderscheiding, zo zei
mr. Van Walsum, uiting willen geven
aan haar waardering voor de grote be
tekenis van de bank in de nationale
economie.
By de geschenken was de zilveren leg
penning van de Maatschappij voor Han
del en Nyverheid, welke slechts spora
disch wordt toegekend aan personen of
instellingen die zich bijzonder verdiens-
teiyk hebben gemaakt voor ons land.
Tydens een bijeenkomst in de ochtend
uren bood dr. Karsten cheques van
100.000 gulden aan aan de stichting
wetenschappeiyk onderzoek Sophia-
kinderziekenhuis in Rotterdam en aan
de Nederlandse economische hogeschool
in de Maasstad. Het personeel van de
bank krijgt bovendien zes nieuwe bun
galows en een zwembad in zijn vakan-
tieverbiyf in Nunspeet.
dreven als goedkoop kunstje,
met een oordeel over iets aan te
komenna eerst alle risico voor
dat oordeel bij voorbaat te hebben
uitgeschakeld door de kwasi-be-
scheiden mededeling: ltlieve men
sen, ik ben op dit gebied een vol
slagen leek". Zulk een betoogtrant
lijkt al te zeer gebaseerd ie zijn
op het beruchte „gesundes Volks-
emp/inden", dat óók een risico
loos „argument" is, dat de (kwa-
si) basis moet vormen voor aller
lei redeneringen en gevaarlij
ker nog maatregelen, die res
pectievelijk kant noch wal raken
en door niets gerechtvaardigd
ziin.
Als ik dan ook zeg, dat ik
leek ben in zaken van vervoer en
van economie, dan doe ik dit niet
om mij daarachter te verschuilen
en om uit die schuilplaats kritiek
van de „gewone man" (óók zo'n
vaag en ondefinieerbaar begrip
te uiten op K.L.M. en Nederlandse
Spoorwegen, doch alleen maar om
te zeggen dat ik er niets van be
grijp, dat beide belangrijke ver
voermaatschappijen van het éne
jaar op het andere van winst op
miljoenen verlies kunnen geraken
en dat dan nóg wel tot geweldige
verbazing niet alleen van de leek
en de gewone man, doch óók van
zich zelf
Het vorige jaar een paar miljoen
winst en het daarop volgende jaar
negenentwintig miljoen verlies bij
de Spoonoegen economen zul
len wel vertellen dat het twee on
vergelijkbare aangelegenheden be
treft, maar voor mij hebben zowel
de mag ik zeggenf) catastrofe
van de K.L.M. als die van de
Spoonoegen in ieder geval het
verbijsterende gemeen. En ook
dit: dat voor beide gevallen argu
menten achtera) worden aange
voerd, die bedoeld zijn als posiiief
antwoord op het verklaarbare
massale „hoe kon dit gebeuren f";
argumenten die dan toch weer de
„Mli
verfclaar-
lioe
niet
voorzien isf"
Wanneer de Spoorwegen vertellen
dat het steeds toenemende ver
voer per privé-auto één der oor
zaken van liet grote verlies over
1962 is, is men dan, zelfs als leek,
niet gerechtigd te vragen: „is die
factor in één jaar dah zo veel
krachtiger gewordenf" En: „heb
ben uw deskundige economen dit
dan niet voorzien t"
Het verwonderlijkste van alles
vind ik, dat het reizen en trekken
zo enorm is toegenomen, terwijl
de maatschappijen, die in deze ge-
weldig-vergrote behoefte voor
zien, 'zulke verliezen lijden. De
scheepvaart, die geen concurren
tie van de privé-auto ondervindt
en gezien de te geringe passa
giersbezetting van de vliegtuigen
toch blijkbaar ook niet in grote
mate van het luchtverkeer, lijdt
wel geen desastreuze verliezen,
maar een geweldig-bloeiend be
drijf is zij, gezien ae balansen ba
rer ondernemingen, toch zeker
óók niet.
Neen, ik ga mij niet achter mijn
ondeskundigheid verschuilen en
dan kritiek uitoefenen. Het enige
wat Gewoneman op z'n gewone-
mans kan zeggen, is: ik begrijp er
niets van.
ELIAS.
Verrassing
Zes voormalige leden van de Tsjecliische
communistische party, die uit de party
waren gestoten omdat zy tot strenge
straffen waren veroordeeld, zijn weer tot
de partij toegelaten, aldus is meegedeeld
door het Tsjechische partijorgaan Rude
Pravo.
Voor de vroegere Tsjechische minister,
van buitenlandse zaken, Wladimir Cle-
mentis geldt het een postuum eerher
stel, daar hy in 1952 samen met de toen
malige eerste secretaris van de partij,
Rudolf Slansky, ter dood werd gebracht
wegens misdadige en verraderiyke prak-
tyken.
De vijf andere voormalige partijleden die
werden gerehabiliteerd zyn Gustav Hu-
sak, Ladislav Novomesky, Ladislav Hol-
dos, Ivan Horvath en Danie Okali. zy
werden in 1954 tijdens een zuiverings
proces veroordeeld tot langdurige ge
vangenisstraffen, variërend van tien
jaar tot levenslang.
Ward staat in
Londen terecht
Ward, de man die de demi-mondaine
Christine Keeler aan de ex-minister van
oorlog Profnmo heeft voorgesteld,
waaruit zich het schandaal heeft ont
wikkeld. dat tot het aftreden van Pro-
fumo heeft geleid, is gisteren voor de
rechtbank van Marylebone in Londen
verschenen waar hij op acht punten in
staat van beschuldiging werd gesteld.
Drie van deze punten betreffen seksu
ele misdrijven, terwijl de vijf andere be
trekking hebben op overtredingen van
het burgeriyk wetboek.
Enkele van deze punten zijn:
1. Souteneurschap. Ward wordt ervan
beschuldigd gedurende bepaalde perio
den o.a.: tussen 1 juni 1961 en 31
juli 1962 en van 1 september 1962 tot
31 december d.a.v. geheel of gedeel-
teiyk te hebben geleefd van de op onze-
delgke wijze verkregen verdiensten van
Christine Keeler, haar vriendin Marilyn
Rice-Da vies („Mandy") en andere vrou
wen.
2. Het aanzetten van minderjarige meis
jes, via onder meer Christine Keeler,
tot het onderhouden van onzedelijke be
trekkingen met derden, i.e. met hemzelf.
3. Het meermalen opzettelijk doen ple
gen van abortus.
4. Het geven van gelegenheid in sa
menwerking met anderen.
Uit het verhoor van Christine Keeler
is gebleken dat lord Astor te wiens
huize zij door Ward aan de toenmalige
minister van oorlog Profumo werd
voorgesteld de huur van haar flat
te Londen betaalde. Zq had van Pro
fumo geld ontvangen.
De zitting wordt vandaag voortgezet.
A.N.W.B.-DIRECTEUR
Overheid draagt
weinig bij voor
de praatpalen
(Van een onzer verslaggevers)
De A.N.W.B. heeft, bij monde van
zijn directeur wegen en verkeer, de
heer A. G. M. Boost, opnieuw be
vestigd, wat reeds in het jaarver
slag als een noodkreet klinkt, na
melijk -dat de toestand bij het rij-
onderricht rondweg onhoudbaar is
geworden. Nog steeds belet artikel
7 van de grondwet, waarin de vrij
heid van onderwijs wordt gewaar
borgd, een behoorlijke regeling.
Er zqn thans 5000 geregistreerde en
misschien nog vyfhonderil niet-geregis-
treerde rüschoien, do meeste éénmans-
bedryfjes. De heer Boost schat het aan
tal hiervan, dat werkeiyk in staat is
goed rijonderricht te geven op tien tot
vyffcien procent.
EERSTE PAAL GESLAGEN IN RIJSWIJK
Meer woningen
Ook plannen voor
Vlissingen en
Middelburg
Gisteren is de eerste paal geslagen
voor de bouw van 480 flatwonin
gen in Rijswijk, welke voor reke
ning van de N.V. Exploitatie Maat
schappij Scheveningen worden ge
bouwd.
Het betreft de eerste tranche van 300
woningen bestaande uit 5 blokken elk
van 60 woningen in 10 woonlagen op een
onderhuis, gelegen aan de Prinses Bea-
trixlaan. Het worden 4 a 5 kamerwo
ningen voorzien van liften en centrale
verwarming. De woningen zullen voor
de verhuur bestemd worden. Er is veel
aandacht besteed aan het voorkomen
van geluidshinder (zwevende vloeren)
wateroverlast (overstekende galeryen en
balkuus) en de bij deze grote hoogte
te verwachten wind- en daardoor tocht
verschijnselen. Het project zal in het ar
beidsbesparende R.B.M.-systeem door
N.V. Intervam worden uitgevoerd.
Deze eerste paal is tevens de eerste p
voor de eerste woning, welke in het
kader van het door de E.M.S. ontwikkel
de 6000-woningenplan tot uitvoering
komt. Deze 6000 woningen zgn verdeeld
in 3 jaarlijkse tranches.
Zeeland
Dit jaar nog wordt met de bouw van
2000 woningen, verdeeld over een
aantal provincies, begonnen. Plannen
voor onder meer Den Haag, Middel
burg, Vlissingen, Tilburg, Nymegen,
Alphen aan de Ryn, zijn in een ge
vorderd stadium.
De president-directeur van de N.V. E.M.
S., de heer R. Zwolsman. bekritiseerde
de uitgebreide overheidsbemoeiing met
de woningbouw. Het is daardoor onmo
gelijk de plannen in regelmaat tot ver-
wezeniy'king te brengen, aldus de heer
Zwolsman. Soms lijlct het dat men geen
woningen wil hebben. Men is soms een
jaar bezig voor een plan gerealiseerd
kan worden. Een hele reeks overheids
instanties is van de eerste streep van de
architect tot het einde met de plannen
bezig, controleren elkaar weer, zodat
het lang duurt voor de rijksgoedkeuring
wordt verleend. Hg' bepleitte dan ook
een gezameniyke goedkeuring door alle
betreffende instanties. Nu moet men van
de ene instantie naar de andere en dat
kost allemaal veel tgd.
In plaats van de nu te bouwen 2000
woningen per jaar zou de E.M.S. er jaar
lijks 5000 willen bouwen. Zulks zou de
mogelijkheid scheppen om met grotere
complexen te starten en meer woningen
op één plaats tegelyk te doen bouwen.
Hij zei te willen proberen de plannen
daarvoor uit te werken en verzeker
de daarby dat de meeste dan in Zuid-
Holland zouden komen, waar overi
gens de behoefte het grootst is.
Hy deed een beroep op de gemeente
besturen in Zuid-Holland om bouwrijpe
grond beschikbaar te stellen voor de
1000 thans nog te bouwen woningen, om
dat wel eens blykt dat voor een plan
geen grond aanwezig is. Dit schept het
gevaar dat de woningen naar een andere
provincie verhuizen.
Als in de arbeidsbesparende bouwme
thode continubouw mogeiyk wordt ge
maakt voorzag de heer Zwolsman een
mogelykheid om de bouwproduktiviteit
op te voeren.
Naast de woningbouw zouden dan ook
andere gebouwen als fabrieken, kanto
ren, e.d., zonder bezwaar kunnen worden
ter hand genomen.
De gemechaniseerde bouw is echter al
leen mogelyk als de produkten van de
bouwfabriek regelmatig worden afge
nomen. By een bouwfabriek in Utrecht
staan momenteel bouwelementen ge
reed, die niet verwerkt kunnen worden,
omdat de goedkeuring oni te houwen uit
blijft.
Studenten maken
film „De vlucht"
De stuclentenfiimgroep van de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam is begonnen met
do opnamen voor een korte avant garde-
film getiteld „De Vlucht". Het ministerie
van O., K. en VV. verleende subsidie voor
deze film.
Produktieleider is de 24-jarige vierde
jaarsstudent in de psychologie P. G. J.
Keuss. De regie is in handen van Rob
Scherjon, een 24-jarige ex-cursist van de
Nederlandse Filmacademie.
Niemand, zo zei hg, bevredigt de huidige
situatie. Er zal inderdaad iets moeten
gebeuren, omdat juist tijdens de eerste
lessen de basis wordt gelegd voor goed
of slecht autorijden. De heer Boost en
ook mr. D. J. van Gilse, procureur-gene
raal in Den Haag, tevens bestuurslid!
van de A.N.W.B. meenden echter te we
ten, dat dit hele probleem ernstig wordt
bestudeerd en dat naar een bevredigen
de oplossing wordt gezocht, zonder dat
hierbij de grondwet wordt aangetast.
Een en ander kwam ter sprake tijdens
de traditionele persconferentie van de
A.N.W.B., welke steeds voorafgaat aan
de jaarvergadering.
„Bondsrijscholen'
De heer Boost deelde voorts mede,
dat de A.N.W.B. het instituut van
„bondsrijscholen" weer nieuw leven
gaat inblazen. Vroeger waren de re
sultaten wat teleurstellend, omdat
deze rijscholen te veel van personeel
wisselden, thans zal men de contrac
ten met de ryscholen zodanig opstel
len, dat een garantie ontstaat ten
aanzien van alle personeel. De eisen,
die de A.N.W.B. stelt, met name op
didactisch gebied, zijn zeer hoog.
Praatpalen
De A.N.W.B. zal drie provisorische we
genwachtstations Inrichten, te weten op
de splitsing van rijksweg 4 en 4a bij
Burgerveen, bg 't Harde aan de nieuwe
weg Harderwijk-Zwolle en bij Houten
aan ryksweg 12 tussen Utrecht en de
Duitse grens. Deze stations zullen wor
den ingericht met een mobilofooninstal
latie, de wegenwacht op deze trajecten
wordt uitgebreid en men hoopt hiermee
de hulpverlening langs de rijkswegen,
die nog veel te wensen overlaat, te ver
beteren.
Niettemin: dit project is slechts een on
derdeel van hetgeen de A.N.W.B. aan-
vankelyk van plan was en waarvan de
bond hoopte, het met overheidssteun te
kunnen realiseren.
Enthousiast
was ingericht met om de twee kilo
meter „praatpalen" heeft de minister
van verkeer en waterstaat zicli hier
over zeer enthousiast getoond. De
A.N.W.B. lieeft daarna nog sclirifte-
ïyk een bevestiging van dit enthousi
asme ontvangen en plannen uitge
werkt om te komen tot een liet hele
land omvattend net van posten en
praatpalen.
Tot 1975 zou hierin voor de aanleg van
de kabels en telefoons een bedrag moe
ten worden geïnvesteerd van 35 miljoen
gulden. Ook justitie en binnenlandse za
ken stonden zeer positief tegenover het
plan, dat veel meer zou zgn dan wegen
wacht alleen, namelijk een allesomvat
tende snelle hulpverleningsdienst in de
meest algemene zin. De A.N.W.B. zelf
zou de stations en de radioverbindingen,
alsmede het rydend materiaal voor zgn
rekening nemen, de overheid de kabels
en telefoon.
Toen echter puntje bij (praat)paaltje
kwam, bleek de regering niet bereid
meer dan enkele procenten in dit pro
ject bg te dragen
Hoge Raad deed
uitspraak in het
passantenprobleem
De Hoge Raad heeft vernietigd het ar
rest van het Arnhemse gerechtshof, dat
de handelingen van de staat onrechtma
tig verklaarde in het z.g. passantenpro
bleem, dat ontstaat wanneer voor een
ter bescliikking gestelde direct geen
plaats in een psychiatrische inrichting
is.
Een zodanig persoon wordt dan in een
huis van bewaring ondergebracht, het
geen het hof beschouwde als een on
rechtmatige vrijheidsberoving.
Het gaat hier onder meer om de uitleg
ging van art. 9 van de „beginselenwet
gevangeniswezen". De Hoge Raad heeft
nu geoordeeld, dat deze toelichting doet
uitkomen, dat de wetgever destgds aan
de huizen van bewaring, naast de aan de
huizen van bewaring gegeven bijzondere
bestemmingen (b.v. gijzeling) de geheel
algemene bestemming heeft willen ge
ven van een alle andere gestichten aan
vullende plaas van detentie. Met de oude
wet was het niet anders. De Hoge Raad
acht het niet aannemelijk dat de wetge
ver destyds het onderhavige probleem
over het hoofd heeft gezien.
Gisteren is H.K.H. Prinses Irene
uit Madrid aangekomen op Schip
hol om vandaag de verjaardag
van haar vader mee te vieren.
Foto: op de luchthaven wordt de
prinses hartelijk verwelkomd door
jonkvrouwe G. E. B. Röell, hof
dame van H.M. de Koningin.
GROOTWINKELBEDRIJF
VRIJ IN VLEESVERKOOP
(Van onze Haagse redactie)
De Sociaal-Economische Raad heeft ge
weigerd de regering te adviseren aan
het bedrijfschap voor het sJagersbedriif
de bevoegdheid te verlenen de bindende
regelen, die het bedryfschap kan stellen
op het verstrekken van geschenken, liet
geven van kortingen en op de vaststel
ling van prijzen, ook van toepassing te
verklaren op derden, waarby in de eer
ste plaats wordt gedacht aan het groot
winkelbedrijf en aan de „supermarkets",
die, ook al verkopen zy vlees, niet vallen
onder het bedrijfschap.
Een ontwerp-advies, ontworpen door de
organisatie-commissie van de S.E.R.,
waarbg deze bevoegdheid wel werd ge
geven, werd gisteren na een uitvoerige
discussie door de raad van de hand ge-
Het Wereldgebeuren
Gastheer
De verjaardag van Walter Ulbricht,
de Oostduitse communistische leider,
die morgen zeventig jaar wordt, be
looft een geweldig feest te worden en
zelfs meer dan dat. Zo groot is het aan
tal buitenlandse communistische func
tionarissen dat naar Oost-Duitsland
komt of daar al is, dat gerust gesproken
kan worden van een onofficiële topcon
ferentie.
Deze conf
ker zijn dan het feestje van Ulbricht,
wiens verjaardag slechts als dekmantel
gebruikt wordt voor een communistisch
komplot, dat vermoedelgk veel te ma
ken heeft met twee belangrijke confe
renties, welke de komende maand in
Moskou worden belegd. In de eerste
plaats is daar de Russisch-Chinese bg-
eenkomst, waarin gesproken zal worden
over de ideologie en de meningsverschil
len tussen beide landen en ten tweede
het overleg van de grote drie: Amerika,
Engeland en Rusland over de ontwape
ning.
Het ligt voor de hand dat Rusland zijn
„bondgenoten" op de hoogte wil stellen
van de houding welke het bij beide ge
sprekken zal aannemen. Ulbricht maak
te hierover al een opmerking toen hg
gisteren premier Kroesjtsjew begroette
op de Oostberiynse luchthaven Schöne-
feld. Nadat premier Kroesjtsjew en me
vrouw Nina Kroesjtsjew uit het witge
schilderde Iljoesjinvliegtuig gestapt wa
ren en Ulbricht een hand hadden gege
ven. zei de laatste in een opgeschroef
de redevoering: „In de eerstkomende da-
zullen wg horen hoe de Sowjet-
i over de situatie denkt".
Het volgende onderwerp, dat Ulbricht
direct aanroerde was het bezoek van
president Kennedy aan West-Berlyn. Hg
noemde deze visite in strijd met de be
langen van het Duitse volk en Kroesj
tsjew beaamde dit beleefd. Daarna kwam
Ulbrichts stereotype eis: terugtrekking
van de geallieerde troepen uit West-
Berlijn en een vredesverdrag voor ge
heel Duitsland.
Tot zover was het ritueel volgens plan
verlopen. Minder vlot ging het daar
na tijdens de rondrit van de Russische
bezoekers door de Oostberlijnse straten.
Het was de bedoeling, dat Kroesjtsjew
een nog geestdrigtiger onthaal zou ont
vangen dan Kennedy eerder deze week
in het westelijk deel van de stad, maar
enthousiasme laat zich moeilijk com
manderen. Spontaan was de hulde die
West-Berlgn aan Kennedy bracht. De
Oostduitsers waren echter uit hun fa
brieken de straat opgedreven. Nu en
dan lieten zij een flauw hoerageroep ho
ren en partijbonzen gaven een woordje
Russisch weg: „drushba" „vriend
schap" riepen zij.
Behalve Kroesjtsjew zullen nog veel
meer communistische gasten uit het bui
tenland op het feest van Ulbricht aan
wezig zijn. De Poolse partijleider Go-
moelka, de Hongaarse premier Janos
Kadar en de Tsjechische president No-
votny zijn zeker van de party. Van de
Roemeense communistenleider Gheoghe
Georghiu-Dej was dat gisteravond nog
niet zeker al werd zgn naam wel ge
noemd in geruchten, welke in Oost-
Berlijn de ronde deden. Hg was al uit
Boekarest vertrokken, maar hij had
thuis niet verteld waar hij heen ging.
Dat de bijeenkomst meer dan een ver
jaardagsvisite is, blykt uit de medede
ling van de Russen, dat premier Kroesjt
sjew een week lang in Oost-Duitsland
zal blijven. Hg zal pas naar Moskou
terugkeren op de dag voor het gesprek
begint met de Chinezen, dat van Russi
sche zyde zal worden gevoerd door Mi
chael Soeslow, de op een na voornaam
ste ideoloog van het Kremlin.
EUROPEES PARLEMENT:
In 1965 zelfde
beloning als
de mannen
Het Europese parlement heeft gisteren
verklaard, dat de gelijke beloning
van mannen en vrouwen in de E.E.G.-
landen zonder enige beperking op 1
januari 1965 ingevoerd moet zijn. In
een met algemene stemmen aangeno
men resolutie die was opgesteld door
de Nederlandse liberale mevrouw J.
M. Schouwenaar-Franssen, wees het
parlement iedere interpretatie die de
gelgke beloning beperkt tot de zoge
naamde gemengde functies, van de
hand.
In een rapporc over de stand van zaken
op 30 juni 1962 constateert mevrouw
Schouwenaar, dat met name de Ne
derlandse regering aan het recht op
gelijke beloning tot nu toe slechts een
beperkt karakter heeft gegeven, door
bg de vernieuwing van de c.a.o.'s de
E.E.G.-voorschriften over het gelei-
delnk invoeren van de gelgke belo
ning uitsluitend te volgen waar het
gaat om de gemengde functies.
Op 30 juni van het vorige jaar mocht
het verschil in beloning tussen man
nen en vrouwen in de E.E.G. nog
slechts vyftien procent bedragen.
Alhoewel hier en daar vooruitgang
is geboekt, bestaan er volgens
vrouw Schouwenaar overal nog open
lijke en verborgen discriminaties, die
dit percentage overschrijden. Ze
merkt op, dat het „in de nieuwe
maatschappij die wij, mannen en
vrouwen, gezamenlijk aan het opbou
wen zijn, eenvoudigweg niet aan
gaat de werkers op grond van hun
sekse te onderscheiden in eerste- en
tweederangs burgers".
MARTINS AIR CHARTER
IN ONDERHANDELING
MET DE KLM.
(Van onze Haagse redactie)
Nadat de president-commissaris van de
K.L.M. donderdag reeds had gezinspeeld
op de mogelijkheid van samenwerking
met derden op het gebied van charter
vluchten en in de algemene aandeelhou
dersvergadering meedeelde, dat „de di
rectie der K.L.M. fors en concreet aan
dacht schenkt aan deze materie" heeft
de heer Martin Schroder, directeur van
Martins Air Charter (M.A.C.) thans be
vestigd, dat er onderhandelingen ge
voerd worden tussen K.L.M. en M.A.C.
Vraagt U me echter niet, in welke ma
chines ik nu geïnteresseerd ben. Zover
zgn we nog niet. Wel kan ik zeggen, dat
ik geen enkele belangstelling heb voor
de mottenballenvloot van de K.LM., de
Constellations.
Gevraagd of een toekomstige nauwere
samenwerking met de K.L.M. een opge
ven van een deel van de eigen zelfstan
digheid zou betekenen, zei de heer
Schroder met grote nadruk: „Wg zullen
onze zelfstandigheid nooit of te nimmer
opgeven".
Onderzoek van het Hoogveld-instituut
Tn opdracht van het Katlioliek Lectuurcentrum heeft het Hoog-
veldinstituut in Nijmegen een onderzoek ingesteld naar het lezen
van de leerlingen van de derde klas en hoger va neen aantal katho
lieke middelbare scholen .De enquêteurs van het Hoogveldinstituut
legden 1600 leerlingen een voorkeurslijst van 84 boeken voor uit
dertien verschillende categorieën.
De volgende tien kwamen aan de top
van de ranglyst: 1 Arendsoog (No-
wee), 2 Het Achterhuis (Anne
Frank), 3 Camera Obseura (Hildc-
hrand), 4 Ciske de rat (Piet Bakker),
5 Max Havelaar (Multatull), 6 Don
Camillo (Guaresehi), 7 Ben Hur
(Wallace), 8 De gebroeders Beek
man (Kortooms), 9 De kleine .Johan
nes (Fr. van Eeden), 10 Bnrtje (A.
de Vries. De voorkcurslyst van au
teurs, een keus uit totaal 84 schrij
vers, is als volgt: 1 G. Bonians, 2 J.
Nowec, 3 Antoon Coolen, 4 Jules
Verne, 5 Charles Dickens, 6 Karl
May, 7 Hildebrand, 8 Anne Frank,
9 Arthur van Schendel, 10 A. den
Doolaard.
Schrijvers als John Steinbeck, Simon
Vinkenoog, Julien Green, Louis Paul
Boon en Erskine Caldwell vormen de
achterhoede.
Wat de categorieën van boeken be
treft die de voorkeur genieten, win
nen de „literatuurlystboeken" iets
van „avonturen- en jongensboeken"
(die ook veel door meisjes worden ge
lezen) en „boeken over de oorlog".
Echte „meisjesboeken en damesro
mans" staan tien procent hierbij
achter.
Aan de onderste tree van de voor-
keursludder staan „moderne litera
tuur" en „realistische romens". „Hu
moristische boeken" worden door 24
pet van de leerlingen gelezen. Uiter
aard ligt by de keuze van de boeken
het verschil tussen jongens en meis
jes veel sterker uiteen.
Over het algemeen blykt dat de jon
gens de voorkeur geven aan jongens
boeken en avonturenromans aan boe
ken over oorlog en jodenvervolging,
aan detective-romans.
Meisjes lezen liever meisjesboeken en
damesromans, boeken van bekende
Nederlandse auteurs, godsdienstige
en dichteriyke werken en humorische
boeken. Gymnasïummeisjes geven
erg uiteenlopende auteurs op als
Marsman, Smit, Breedveld, Simon
Carmiggelt, P. G. Woodehouse.
Franqoise Sagan geniet juist meer
populairiteït bij m.m.s.-meïsjes,
evenals Daphne du Maurier en Mul-
tatuli.
In vergelijking met de jeugdigen uit
de grote steden lezen de leerlingen
afkomstig van het platteland opval
lend veel oorlogsboeken (Kirst, Syt-
zen, Remarque). De jeugdigen uit
de grote steden daarentegen lezen
meer humoristische boeken (Bomans,
Carmiggelt, Schmidt), meer detec
tive-romans (Havank, Simenon,
Cheyney).
Een van de factoren die in ernstige
mate lees-belemmerend kunnen wer
ken is het feit dat een groot deel van
de ondervraagden door de lessen op
school en door het huiswerk over een
beperkte vrye tijd beschikt. Deze be
perkte vrije tgd wordt dan nog vaak
in beslag genomen door sport, uit
gaan, knutselen, muziek, t.v., e.d.
Van de ondervraagden geven 42.5
procent op dat de sport een belem
merende invloed uitoefent op hun lec
tuur, terwijl slechts 20,9 procent de
televisie ais oorzaak noemt.
Zes procent van de onderzochte jeugd
leest minder dan een boek per maand,
30,1 procent leest een boek in de
maand, 44 procent een boek in de
week, 19,9 procent leest meer dan een
boek in de week. Het overgrote deel
van de leerlingen (94 procent) leest
een boek in de maand of meer. Niet
temin vindt 69,2 procent dat ze ei-
genlgk meer zouden moeten lezen.
De leesfrequentïe is onder de ni.m.s.-
leerliugen het hoogst, zy worden ge
volgd door de h.b.s.-ers, terwijl de
gymnasiasten blijkbaar het minst
frequent lezen. De vraag rijst of de
m.m.s.-meisjes wellicht lichtere lec
tuur lezen en of de gymnasiasten
juist door hun s.udie meer naar
„gedegener" boeken worden gedre
ven. Mogelyk speelt hier het huls-
werk en de voor de m.m.s. en h.b.s.
verplichte literatuurlijst een rol.
Ook valt het op dat in het westen
van het land de leesfrequentie iets
lager ligt dan die in het zuiden, zelfs
aanmerkelgk lager dan die in het
oosten, zelfs aanmerkeiyk lager dan
oosten van het land.
jT Jet is moeilijk te
wat de ja
rige Ulbricht van zijn visite ver
wacht. Wel is het zeker, dat wat
Kroesjtsjew ook zal mogen beweren,
Ulbricht het ten alle tyde zal accepte
ren, want zo Is nu eenmaai zyn houding
tegenover de Kremlin-groten. Ulbricht is
ongetwijfeld de belangrijkste onder de
communistische leiders buiten Rusland.
Dit predikaat heeft hg niet verdiend
door zijn politieke activiteit naar bui
ten, maar eerder door zgn hondsaehtige
trouw aan de Russen. In de tgd van
Stalin was hg diens voornaamste vazal,
direct gereed de bevelen uit Moskou op
te volgen. Zodra Stalin echter geval
len was, draaide hij om als een blad
aan de boom en ging hij voor in het
koor, dat Stalin van de grootste mis
daden beschuldigde.
Het is een stelregel van Ulbricht, dat
niet de relatie van een partyleider tot
zijn volk van belang is, maar dat het
in de eerste plaats gaat om de betrek
kingen met de leiders in het Kremlin.
Deze betrekkingen mogen volgens hem
ook nimmer gebaseerd zgn op persoon
lijke voorkeur, het is slechts een kwestie
wie de macht bezit.
Op die manier heeft Ulbricht het ver
geschopt en hg heeft het waarschgnlijk
alleen aan deze weinig sympathieke hou
ding te danken, dat hij nu in zo hoog
gezelschap zijn zeventigste verjaardag
kan vieren.
Zijn hele carrière door heeft Ulbricht
feitelijk de kat uit de boom gekeken.
Vandaar ook dat men aan hem geen en
kele invloed op de buitenlandse politiek
toekent. Hij is een bureaucraat, die zich
zelfs binnen het partij-apparaat altgd op
de achtergrond hield. Men heeft Ulbricht
nooit op gevaarlijke plaatsen gezien.
Tydens de communistische putsch in
Thüringen in 1923 was hij" eën van de
weinigen, die vrguit gingen, ook al was
hij partijsecretaris. Als beloning mocht
hij zelfs naar Rusland komen en in Mos
kou studeerde hg vier jaar lang com
munistische politiek. Door ellebogen
werk en intriges werkte hg rich op. Het
is ook tekenend voor de Oostduitse lei
der, dat er zo weinig over hem bekend
is uit do periode 1933-1945. Verteld wordt
dat hij vanuit het veilige buitenland het
communistische verzet in Duitsland leid
de. Men vertelt ook, dat hg zgn vganden
en rivalen op bgzonder gevaarlgke mis
sies naar het nari-rgk stuurde, waaruit
zij maar zelden terugkeerden.
Zeker is dat Ulbricht niet voor wrede
maatregelen terugschrok, wanneer hg
daardoor rijn eigen positie kon verbete
ren. Zo klom hij op tot de hoogste sport
op de communistische partijladder. Een
echte leider van het volle is hg nooit ge
weest. Zijn toespraken zgn altgd herha
lingen van hetgeen hg al veel malen
eerder heeft verklaard en verder rijk
aan nietszeggende rethoriek en vol lof
zangen op de machthebbers in het
Kremlin. Zo lang die hem de hand boven,
het hoofd houden, voelt hg zich veilig.
De komende week zal hij ongetwijfeld
een goed gastheer zgn.
WALTER ULBRICHT
^.hoge verjaarsvisite
