HUIDIGE LOONSYSTEEM THANS
WETTELIJK GEREGELD
Wervingsacties voor de
krijgsmacht geen succes
Kijkje achter t.v.-schermen op Firato-1963
KLANKBORD
Scherpe kritiek op
Hoge Autoriteit
N.T.S. gunt blik in haar keuken
Tijdelijk
tweede net
Ombudsman
Eerste Kamer aanvaardde ook wet
beroep administratieve beschikkingen
TWEEDE LEZING VAN DE
GRONDWETSHERZIENINGEN
OP 2 JULI A.S.
„LEERPLICHTVERLENGING OP
LANGE TERMIJN VOORBEREIDEN"
WOENSDAG 19 JUNI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
HET WAS op een cocktailparty,
zo schrijft een medewerker
van het maandblad ,J3ucces" en
de jonge dame met wie ik in
gesprek kwam, was werkelijk
heel mooi. Maar het gesprek wil-
de met vlotten omdat ik steeds
m\oest kijken naar de zonnebril,
die zij droeg. Daar kwam name
lijk geluid uit de radio-nieuws
berichten.
De party werd druk bezocht door
mensen uit de radio-industrie.
Gedempte radio-uitzendingen wa
ren overal te horen. Moeilijk te
raden waar het geluid vandaan
kwam. Miniatuur transistoront
vangers zaten in de minst toe
passelijke voorwerpen verborgen.
Dat een schijnbaar antiek tele
foontoestel een ontvangertje be
vatte was nog enigszins logisch.
Maar een zwaargebouwd man met
een kaal hoofd speelde met een
teddybeer die eveneens de
nieuwsberichten liet horen. Ie
mand anders zat naar zijn vul
pen te luisteren.
lift is de nieuwste rage m Ame
rika om transistorontvangers te
verstoppen in de vreemdste din-
ffen; als ze maar draagbaar zijn
en niet op een radio /ijken. Het
meest worden ze gekocht door
vrouwen, die ze cadeau geven aan
hun mannen, kinderen of vrien
den.
Ik moet zeggen, dat deze mede
deling mij helemaal niet ver
baast. want heel veel volwassen
mensen zijn kleine, kinderen, die
dol op speelgoed zijn. Daarmee
vertel ik u geen nieuws. En dat
zo'n transistor vooral niet op
een transistor mag gelijkendat
is ook naar de aard van het
beestje. Dat is zijn onverzadig
bare dorst naar kitsch: lampies
in de vorm van klompen of mo
lensboeken die als je ze open
slaat dozen blijken te zijntonne
tjes die opengeklapt een volledige
barinventaris bevatten, dat ligt
allemaal in de lijn van het spel.
Maar de transistor-deformatie
lijkt me wel héél hinderlijk om
dat die wansmaak een ergernis
voor de omgeving is. Ik hoop.
dat deze ellende niet hierheen zal
overwaaien maar ik geloot dat
dat onverantwoordelijk-optim is-
tiscli van mij is, omdat dlles over
waait en omdat er ongetwijfeld
muziek zit in een handeltje in
musicerende balpunten. teddy
beren en brillen. Er zijn laten
wij ons niets wijsmaken ook
onder ons honderdduizenden
grapjassen, die zo iets graag wil
len hebben, net zo graag als alle
kitsch en speelgoed Misschien
nóg liever omdat liet tg,wam
mankt.
Dij het lezen van verhaaltjes als
deze bekruipt mij het naargees
tige gevoel dat het mij toch niet
ten volle gelukken zal mee te
gaan met mijn tijd. iets waf ih
over het algemeen altijd tracht
wél le doen omdat protest er er
tegen de geest des tijris in vrinci-
pe een even vermoeiende als bi
voorbaat tot mislukking gedoem
de bezigheid is
Maar soms wordt liet mij tr
machtig om mij aan dit beqinse1
te houden.
Ik vind dames met donkere bril
len zónder nieuwsberichten al zo
akelig
EU AS.
9 in .i-iTUfiri li nebbei Kussisehe geleerden
rndnreontaet met de planeet Mars gemaakt.
zo me'clnr Tass Dit gebeurde toen de pla^
neet «lei- 0p een afstand van 100 miljoen
km vae de aarde bevond. Dp radargolven
hadden elf minuien vooi het afleggen van
de aft'.iind heen en 'erug nodig Dr ge
leerden hebben uit leze proefneming de
eonclusu getrokken, dal zich op Mars wnnr-
seTtUnltjl' een groot aantal vlakke gedeelten
bevindt van verscheidene kilometers om-
Vang.
Het Wereldgebeuren
Washington en
de negers
WIJZIGING B.B.A. DOOR SENAAT GOEDGEKEURD
de Firato kunnen kennismaken
met televisie, niet op het scherm
maar achter de schermen. Ze
zullen opnamen kunnen zien,
zittend op de tribunes,, die
plaats bieden aan ruim 100Ó kij
kers.
Voor wie het druk gedoe van camera-
lieden op hun snelle vorkheftrucs, ar
tiesten, scriptgirls, opnameleiders en
assistenten te veel is, bestaan er de
grootbeeldschermen om de kant-en
klaar-uitzendingen te volgen. Van
s morgens tien uur af zullen vyf
luchtige programma's worden uitge
zonden: de O.K.-Wobblers met zang
van de Engelse zangeres Rosemary
Squires: de Ramblers met The Lords,
Anneke Grönloh en de vocal group
The Pilots; Theo Eerdmans zal de fi
nale van de quiz Wereldwijs leiden;
Max Woisky Jr. zal te zien en te ho
ren zyn met een Westindisch pro
gramma: verder uitzendingen met
Bueno de Mesquita, het Eurocabaret
en een aflevering van Pinto's Fuik.
alles in samenwerking met de N.T.S
en de omroepverenigingen.
Twee programma';
In de avonduren zullen de N.T.S. en
de televisiesecties de gewone pro
gramma's uitzenden, zodat de kijkers
thuis de keuze hebben uit twee pro
gramma's, althans de kijkers in het
westen, voorzover hun toestellen een
tweede ontvangmogelijkheid hebben.
De vaste dagelijkse Firatouitzending
aangevuld met nog nader aan te
Een scène uit „Een groot dood
dier", het toneelstuk, dat „Studio"
vanavond woensdag bij goed
weer in het openluchttheater Too-
renvliedt te Middelburg zal op
voeren.
Honderden negers hebben voor
de hekken van het Witte Huis in
Washington gedemonstreerd te
gen de rassenscheiding. De foto
geeft een beeld van deze demon
stratie, wélke voorafgegaan werd
door een gebedsamenkomst in het
Lafayetteparlc tegenover het Wit
te Huis.
De Hoge Autoriteit van de Europese Ko
len en Staalgemeenschap gaat de vol
gende week in Straatsburg een zware
week tegemoet. Het Europese parlement,
dat de politieke controle over de E.G.K.S.
(en de E.E.G. en Euratom) uitoefent,
gaat woensdag het elfde jaarverslag
van de Hoge Autoriteit bespreken aan
de hand van een zeer kritisch verslag
van de Belgische christen-democratische
senator V. Leemans.
Van socialistische zijde met name kan
ernstige fundamentele kritiek worden
verwacht, al ziet het er nog niet naar uit
dat het debat zal uitlopen op een motie
van wantrouwen, die als zij zou wor
den gesteld en aangenomen de Hoge
Autoriteit zou dwingen af te treden.
Drs. G. M.. Nederhorst, een der Neder
landse socialistische afgevaardigden in
het Europese parlement, heeft op een
persconferentie in Den Haag in een toe
lichting op het verslag-Leemans ver
klaard, dat zo'n motie echter niet alleen
maar een ornament is van de Europese
parlementaire bevoegdheden. Als het
nodig is, zal men deze bevoegdheden ook
moeten hanteren, zo zei hij.
De fundamentele kritiek is ontstaan,
doordat de Hoge Autoriteit is gaan plei
ten voor een herziening van het E.G.K.S.-
verdrag. Zij meent dat zrj met de hui
dige verdragsvoorschriften de kolencri-
sis b.v. niet kan oplossen en dat de mo
gelijkheid van subsidies aan de Europese
mijnen in het kader van een algemene
Europese energiepolitiek moet worden
geschapen. Aan parlementaire zijde rijst
nu echter de vraag, hoe de heren in
Luxemburg hun taak kunnen blijven uit
oefenen aan de hand van een verdrag
dat ze zelf niet hanteerbaar meer achten.
PRESIDENT VAN VERENIGING „ONS BELANG":
Onderbezetting
heeft duidelijk
ernstige gevolgen
Op de algemene vergadering van
de Vereniging van Onderofficieren
van 'de Koninklijke Land- en
Luchtmacht „Ons Belang", heeft
de president van deze vereniging,
de heer J. B. Dekker, gistermorgen
in Utrecht uitvoerig gesproken
over het grote tekort aan perso
neel in het leger.
Hy zei, dat de resultaten van de wer
vingsactie geen succes zyn en dat er
dan ook geen sprake is van een dras
tisch inlopen van de tekorten. Volgens
hem is in de praktijk duidelijk merk
baar, dat de onderbezetting zowel voor
de landmacht is voor de luchtmacht
ernstige gevolgen heeft.
Een belangrijke handicap voor de krijgs
macht noemde hij onder meer het ver
vullen van verschillende organieke
functies door dienstplichtig kader. De
heer Dekker meent dat de zeer elemen
taire opleiding van de dienstplichtige
onderofficier een belemmering is voor
het volwaardig vervullen van de taak
van een beroepsofficier.
Bezwaar
Bezwaren heeft hij ook tegen het
doen vervullen van specialistische
functies, waaraan langdurige en
kostbare opleidingen voorafgaan
door dienstplichtig kader. Verder is
de heer Dekker van oordeel, dat de
levensduur, het efficiënte gebruik
en de inzetbaarheid van het kost
bare moderne materiaal zouden wor
den verhoogd, als het kon worden
toevertrouwd aan goed opgeleide en
ervaren beroepsonderofficieren.
In steeds meer gevallen ondergaat de
taak van de beroepsonderofficier een
verschuiving, aldns de heer Dekker. Het
accent komt in toenemende mate te lig
gen op het controleerende en corrige
rende, maar men is nu eenmaal een
beroeps-onderofficier geworden om de
rol van toeziend voogd te vervullen.
De onderbezetting heeft ook tot ge
volg, dat er moeilijk gesproken kan
worden over enige vermindering van
de werktijden. De heer Dekker zei, dat
de werktijden die in normale omstan
digheden al lang zijn vergeleken bij die
in het bedrijfsleven, nu vaak onverant
woord uitgroeien. Hij voegde hieraan
toe, dat de bestaande voorschriften geen
ander houvast bieden dan de uitspraak
dat werktijden behoorlijk door rusttij
den moeten worden onderbroken.
Bezwaren uitte hy tegen de recente
maatregelen voor kortverbandvry-
vvilligers die in beroepsdienst willen
overgaan. Hij acht het namelijk ten
opzichte van degenen die de normale
en lange weg via de militaire of de
luchtmachtscnool hebben gekozen
niet juist, dat zij die na slechts een
summiere functionele opleiding in
het onderofficierskorps worden opge
nomen, dezelfde toekomstmogelijk
heden hebben.
Onderzoek
In opdracht van de minister van defen
sie wordt een onderzoek ingesteld naar
de redenen, waarom men geen dienst
neemt bn de krijgsmacht. Hierop voor
uitlopende zei de heer Dekker, dat een
van die redenen gezocht moet worden
bij de sfeer en de omstandigheden waar
onder men dienst moet verrichten.
Ook het voortdurend onder discipline
staan, de lange en onregelmatige werk
tijden. het nivelleren van de voordelen
van het „ambtenaar zijn" ten opzichte
van de werknemers in de burgerbedrü-
ven en het weinige „militair-minden"
zijn van het Nederlandse volk, vormen
naar zyn oordeel belemmerende facto
ren.
Het is geen toeval, dat de steden in
Amerika die de afgelopen weken
het ergste werden geplaagd door bot
singen tussen blanken en negers, min
of meer behoren tot de economische
probleemgebieden in de Verenigde Sta
ten. Behalve ln de.paar plaatsen waar
het allemaal begonnen is, in het zuiden,
vanouds een bron van moeilijkheden,
kwamen berichten over incidenten voor
namelijk uit centra, die zich met een
ernstige werkloosheid zien geconfron
teerd. Dit verschijnsel wijst op een ze
ker verband tussen de relletjes en de so
ciale toestand ter plaatse.
Buiten Amerika heeft men vaak de in
druk, dat Amerika het „land van de
miljoenen mogelijkheden" is. Het land
van de krantenjongens, die miljonair
worden en van de keiharde dollar
jdat dit Amerika een land van melk en
honing is, waar de armoede beperkt
blijft tot hen, die persé niet werken wil
len.
Dit beeld van Amerika is in het buiten
land wijd verbreid, dank zij de glamour,
welke Hollywood etaleert en niet in het
minst ook door de reclame in de tijd
schriften. De Amerikaanse droomkeu-
ken en de Amerikaanse slee zijn nog
steeds symbolen voor de „American way
of life", maar men beseft buiten Amen-
ka niet altijd, dat deze „Amerikaanse
leefwijze" is afgestemd op de midden
groepen en dat zij net zo goed het ide
aal is van miljoenen Amerikanen als
van miljoenen Europeanen, die er zich
soms zo aan vergapen.
De bittere werkelijkheid leert dat tal
van jonge Amerikanen pas na veel
moeite een geschikte baan kunnen vin
den en dat velen helemaal niets vinden.
De werkloosheid is een van Washing
ton's grootste problemen.
Het vraagstuk van de werkgelegenheid
is ook de grootste hinderpaal, welke
president Kennedy en zijn medewerkers
ontmoeten op de door hen ingeslagen
weg naar een betere integratie van de
neger op nationale schaal.
Dit proces van gelijkstelling en ophef
fing van de negers tot een hoger niveau
is niet pas gisteren begonnen. Men mag
niet uit het oog verliezen, dat de huidi
ge regering en ook de vorige, reeds zeer
veel nebben gedaan om het probleem
tot een oplossing te brengen.
Het is echter onmogelijk een ontwikke
ling, die een eeuw lang gestagneerd is
geweest, door het treffen van een hele
reeks ingrijpende maatregelen op korte
termijn en in een versneld tempo op
gang te brengen, zoals de demonstre
rende negers dat willen.
Negerleiders hebben verklaard, dat hun
geduld thans uitgeput is. Maar zij kun
nen evenmin als de regering in Wash
ington ervoor zorgen dat hun volgelin
gen datgene krijgen waar zij hun zinnen
op hebben gesteld, namelijk voldoende
werk en een behoorlijke behuizing. In de
zich steeds sterker specialiserende en
automatiserende maatschappij is met de
dag minder werk beschikbaar voor de
ongeschoolde arbeiders. Juist onder de
negers vindt men echter vele onge
schoolde werkkrachten.
Anderzijds is het te begrijpen, dat de
Amerikaanse neger, die dagelijks in
de kranten leest over de dollarhulp aan
onderontwikkelde gebieden in Afrika,
zich met bitterheid afvraagt, waarom de
regering niet meer doet aan de onder
ontwikkelde gebieden in eigen land. Is
de Afrikaanse neger meer dan de Ame
rikaanse? De gebeurtenissen van de
laatste jaren in Afrika hebben ongetwij
feld een grote invloed gehad op het ge
beuren in de Verenigde Staten. Onder
deze invloed eisen de Amerikaanse ne
gers thans ook hun deel op van de wel
vaart. Zij komen daarby echter in con
flict met grote groepen van blanken, dia
zelf nog lang niet in die welvaart mee
delen. Ook al zijn 7 van de 10 werklozen
negers.
Hoe moeilijk het is dit probleem op te
lossen blijkt, wanneer men Washington
D.C. als voorbeeld neemt. Washington is
de enige grote stad in de Verenigde Sta
ten waar de negers in de meerderheid
zijn. Vierenvijftig procent van de bevol
king is zwart. Dat deze 54 procent in
zijn totaliteit niet het beste deel van de
bevolking uitmaakt bewijzen de cijfers,
waarover de politie beschikt. Van de per
jaar geregistreerde misdaden wordt on
geveer 85 procent gepleegd door negers.
Vyfentaehtig procent van de slachtof
fers heeft eveneens de zwarte huids
kleur, zodat men zou kunnen zeggen,
dat de misdadigers onder de negers het
over het algemeen op hun rasgenoten
voorzien hebben.
Heel wat gunstiger is het cijfer dat de
stijging van de criminaliteit aangeeft.
Terwijl dit cijfer voor het hele land 7
(het gemiddelde) is, komt Washington
D.C. met 4,9 niet zo slecht uit de bus.
Russen: verbetering
handelsrelaties
mogelijk
De Russische handelsmissie, die na eei
bezoek van een week aan ons land op
uitnodiging van het Nederland-U.S.S.R.
instituut gistermiddag van Schiphol
naar Moskou is vertrokken, is van me
ning dat er mogelijkheden bestaan de
handelsrelaties tussen de Sowjet-Unie en
Nederland te verbeteren.
De leider van de missie, de heer 1. F.
Semitsjastnov, plaatsvervangend minis
ter voor buitenlandse handel, verklaar-
dat dat het bezoek hiertoe een positieve
bijdrage kan leveren. De heer Semits
jastnov, die tevens bestuurslid is van de
bank voor buitenlandse handel, werd
vergezeld door de heer P. V. Michejev,
plaatsvervangend voorzitter van de
staatshandelsorganisatie voor de in- en
export van machines voor de chemische,
rubber-, papier- en suikerkunststoffen
en de heer V. P. Bolshakov, voorzitter
van de staatshandelsorganisatie voor de
im- en export van chemische produkten.
In ons land werden vele bedrijven be
zichtigd, o.a. de Staatsmijnen, Werk
spoor in Utrecht en Amsterdam, de
Shell in Rotterdam en de Scheldewerf
in Vlissingen.
(Van onze radio- en
televisiemedewerkster)
Op de komende Firato, van 13
tot en met 22 september aan
staande, in de nieuwe Amster
damse R.A.I., zal speciale aan
dacht worden besteed aan het
medium televisie. In de oosthal
zal een grote t.v.-studio met een
oppervlakte van 600m2 worden
ingericht, waar bezoekers van
kondigen programma's zullen dooi
middel van een gesloten clrcuit-t v.
ook op de Firatostands te zien zijn.
In de Noordhal zal voor de elec-
tronicavakmensen de professio
neel-elektronische sector worden on
dergebracht. In een rustige omgeving
kan men daar kennisnemen van de
laatste nieuwtjes op het gebied van
meetinstrumenten voor wetenschap-
oeiiik-e doeleinden.
Het elektron-educatief voorlichting*
centrum van P.T.T., industrie, N.R.l
en strijdkrachten, onder patronage
van het Nederlandse Radiogenoot
schap, wil in hoofdzaak jongere
leerlingen en studenten van techni
sche en middelbare scholen zo vol
ledig mogelijk informeren over de
mogelijkheden op het terrein van de
elektronica.
De moeilijkheid met dit soort cijfers is,
dat zrj generaliseren in de hand
werken. „Waarom moet het mij worden
aangewreven, wanneer een willekeurige
neger een moord begaat? Omdat ik toe
vallig zwart ben?", vraagt een ge-
foede neger uit Washington zich af. Hij
ehoort fot de weinigen, die zich aan
hun milieu wisten te ontworstelen en hij
ontvluchtte zodra hij kon de achterbuur
ten. Daarmee bracht hij ongewild een
kettingreactie op gang, want in de
buurt waar hij kwam wonen, pakten de
blanken eveneens hun boeltje. Nog en
kele buitenwijken van Washington zijn
daardoor overwegend blank en de New
York Times, die terzake een onderzoek
instelde noemt voor de exclusief blanke
wyken een percentage van 97 procent.
Een beambte van het nationale planbu
reau voorspelde, in dit verband echter,
dat tegen 1980 ca. 800.000 negers en
slechts 10.000 blanken in Washington
zullen wonen, de laatste in hun eigen be
schermde omgeving. Die bescherming is
met geen wetten, te bestrijden. Zij wordt
gehandhaafd door de huiseigeharen, die
hun huizen niet aan negers verkopen,
omdat de welgestelde blanken zonder
uitzondering, zouden verhuizen, zodat
hun woningbezit in korte tijd aanzien
lijk in waarde zou zijn gedaald. Tegen
over deze discriminatie staat ook Ken
nedy machteloos zoals hij ook tegenover
de werkgevers staat, die geen negers
willen of durven aanstellen in beter be
taalde banen. Slechts de tijd en veel ge
duld zullen hierir. een oplossing kunnen
brengen, tenzy die door geweld wordt
geforceerd en dan is het nóg de vraag
of van een werkelijke oplossing sprak^
zal zijr.
NEGERLEIDER DS. KING
WAT STRAKS
Minister Veldkamp antwoordde het er
mee eens te zijn dat het nieuwe loon
vormingssysteem niet moet millimete
ren, wil het tot een goede ontplooiing
komen.
Staatssecretaris Roolvink was positie
ver gestemd over de resultaten tot dus
verre, „want de regering heeft met nog
geen vinger ergens naar gewezen".
De Eerste Kamer heeft gisteren voorts
nog aangenomen het ontwerp van de
„wet beroep administratieve beschikkin
gen". Wie het niet eens is met een be
schikking van de centrale overheid,
kan een voorziening vragen bij de Kroon
(de koningin en de ministers), welke in
zake de klacht het advies van de (af
deling geschillen van de) Raad van Sta
te moet inwinnen.
Het wetsontwerp is vijf jaar geleden in
gediend door de toenmalige minister van
justitie prof. Samkalden en de minister
van binnenlandse zaken, mr. Struycken.
Prof. Samkalden, thans Kamerlid,
nam niet deel aan de debatten over
zijn wetsontwerp en liet het woord
aan zyn fractiegenoot mr. In 't Veld.
Deze pleitte, evenals jhr. mr. Van
Meeuwen (k-v.p.), voor de instelling
van een ombudsman ter verlirjjging
van nog meer rechtszekerheid voor
de burger. De minister van justitie,
mr. Beerman, achtte de discussies
over het voor en tegen van een om
budsman echter nog niet voldoende
uitgediept, om thans reeds tot con
clusies te komen.
Cassatie
De Kamer nam nog een ander wetsont
werp aan, dat lang in de parlementaire
Van onze parlementaire redactie).
Met de stemmen van de éénmansfracties van de P.S.P. en de
C.P.N. tegen, heeft de Eerste Kamer gistermiddag haar goedkeu
ring gehecht aan een wijziging van het Buitengewoon Besluit Ar
beidsverhoudingen 1945, welke inhoudt dat een belangrijk deel
van de verantwoordelijkheid over het loonbeleid (de goedkeuring
van collectieve arbeidsovereenkomsten) overgaat van de overheid
naar het georganiseerde bedrijfsleven (de Stichting van de Ar
beid). Het nieuwe systeem van loonvorming was tot dusverre,
sinds 16 januari jl., gebaseerd op een noodwetje.
Mevrouw Van Ommeren (c-p.n.) was
tegen omdat, volgens haar, de gewij
zigde wet de rechten van de arbeiders
beperkt. „In de Stichting van de Arbeid
maken de ondernemers de dienst uit. De
pacifistisch-socialistische heer Van der
Spek was tegen omdat de regering ook
by de huidige wetstekst het laatste
woord inzake de lonen zal houden.
Prof. De Gaay Fortman (a.r.) en de
oud-minister van justitie prof. Samkal
den (p.v.d.a.) gingen met de minister
van sociale zaken en volksgezondheid,
dr. Veldkamp en diens staatssecretaris,
de heer Roolvink, een juridisch debat
aan waarin zij erop wezen dat de wets
wijziging, wat betreft de rechtspolitiek,
niet voldoende is doordacht. In de te
verwachten nieuwe arbeidsvoorwaarden-
wet zullen geen leemten mogen voorko
men.
Opheffen
De heer De Gaay Fortman voerde
nog aan dat het college van rijksbe
middelaars beter had kunnen worden
opgeheven en dat de minister de
laatste verantwoordelijkheid voor het
loonbeleid rechtstreeks aan zich had
moeten trekken.
De heer De Gaay Fortman hoopte dat
de Stichting van de Arbeid doelbewust
zal streven naar een innerlijke synthese
tussen bedrijfsbelang en algemeen wel
zijn. De gang van zaken bij de C.A.O.'s
voor de confectie en bij Philips hebben
mij met enige zorg vervuld, zo zei hij.
De fractievoorzitter van de P.v.d-A. in
de Tweede Kamer, prof. dr. ir. A. Von
deling, maakte gistermiddag bezwaren
tegen het behandelen in tweede lezing
van de aanhangige grondwetswijzigin
gen op 2 juli a.s.
Hjj wees op het grote aantal vacatures
in de kamer, nu de demissionaire mi
nisters en staatssecretarissen zich. nog
niet hebben laten beëdigen. Vooral be
vreemde hem dit van minister Toxopeus,
die als liberaal fractieleider optreedt.
De voorzitter van de kamer, mr. F. J.
van Thiel, verklaarde, dat de heer To-'
xopeus zich op 2 juli zal laten beëdigen.
In Tweede Kamer
Langdurig debat
over theologie- en
belastingstudie
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Cals, die gisteren voor het eerst
na een enkele weken durende rustkuur
weer in de Tweede Kamer verscheen,
moest daar niet alleen tal van geluk
wensen in ontvangst nemen, maar ver
volgens ook langdurig discusieren alvo
rens zijn voorstel tot herziening van de
toelatingseisen tot universitaire exa
mens, zij het geamendeerd, werd aan
vaard. Een dergelijke wijziging was ur
gent geworden, omdat de wet op het
hoger onderwijs aan het begin van het
academisch jaar in september nog niet
volledig in werking is, zodat een tijde
lijke regling voorlopig uitkomst moet
brengen.
In het langdurig debat richtte de strijd
rich voornamelijk op twee punten: de
toelating tot de theologische faculteit en
het voorstel van de minister om de rijks-
belastingacademie te Rotterdam onder
te brengen in de universiteit te Leiden.
Alhoewel ontraden door de minister,
werd uiteindelijk een amendement-Ver-
mooten (p.v.d.a.) aanvaard, waardoor
de toelating tot de theologische faculteit
wordt uitgebreid tot de diploma's van
h.b.s. en h.t.s. en de hoofdakte kweek
school.
Voor de fiscale (belasting) studie achtte
de minister overbrenging naar Leiden
gewenst omdat daar de juiste sfeer aan
wezig is voor deze fiscaal-juridische stu
die. De bijzondere commissie uit de ka
mer die rich over deze verplaatsing had
beraden was echter tot de conclusie ge
komen dat het vraagstuk van de con
centratie van de belastingopleiding nog
niet rijp is. Zij verzocht de minister in
een motie nader overleg met de commis
sie te plegen. De motie werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, al
sprak de minister als zijn mening uit,
dat het als demissionaire bewinds
man niet op zijn weg ligt op deze
uitnodiging in te gaan. Deze kwestie
zou door zijn opvolger onderzocht moe
ten worden.
molen heeft gezeten. Het omvat een
wijziging van de regelen met betrekking
tot het geding in cassatie. Hét betreffen
de voorstel is twaalf jaar oud. De Twee
de Kamer behandelde het wetsontwerp
in februari jl. Enige spreker in de Eer
ste Kamer was mr. Burger (p.v.d.a.).
Mr. Burger zette uiteen dat hij de
rechtspraak in cassatie overbodig vindt.
Staatssecretaris Janssen
Nota ingediend bij
de Tweede Kamer
Staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, prof.
dr. H. H. Janssen, heeft bij de
Tweede Kamer een nota over het
vraagstuk van de leerplichtverlen
ging ingediend. In deze nota komt
de bewindsman tot de slotsom, dat
de invoering van een algemene
leerplichtverlenging met een jaar
en eventueel een partiële leerplicht,
op Langere termijn moeten worden
voorbereid.
'Uit de nota van de staatssecretaris
blykt, dat ongeveer 80 pet. van de leer
lingen bij de huidige 8-jarige leerplicht
reeds 9 of meer jaren onderwijs volgt.
Bij een leorplichtverlenging zou dus al
leen de resterende 20 procent daadwer
kelijk tot, liet volgen van een negende
leerjaar worden verplicht.
Deze 20 pet. bestaat echter voor de
meerderheid uit leerlingen, die voor het
huidige onderwijs niet geschikt zyn. Een
leerplichtverlenging voor deze kinderen
die op hun weg naar volwassenheid
bijzondere zorg behoeven acht de be
windsman beslist zinvol, mits voldoende
mogelijkheden voor aangepast onderwys
aanwezig zyn.
Zowel het ontbreken hiervan op dit
ogenblik en de geruime tyd die ge
moeid zal zyn met het tot stand ko
men van de op dit punt noodzakeiyke
voorzieningen, verzetten zich tegen
invoering van een algemene leer-
plichtvcrlenging of partiële leer- of
vormingsplicht op korte termyn. Ook
het tekort aan docenten en de voor
alsnog beperkte bouwcapaciteit spe
len hierby een belangrijke rol.
Gewaarborgd
Staatssecretaris Janssen meent, dat al
lereerst de verwezeniyking van voorzie
ningen die reeds geruime tijd zyn voor
bereid of zelfs voor een deel reeds tot
stand zyn gekomen, moeten zijn ge
waarborgd.
Voorts zullen de vormen van volledig
dagonderwijs, die vermoedelijk een aan
zienlijk deel der onder de leerplichtver
lenging vallende leerlingen een aange
paste vorming geven, verder tot ontwik
keling moeten worden gebracht.
Bovendien zal nader moeten worden on
derzocht. of niet voor een deel van die
leerlingen een vorm van partieel onder
wys, waaronder het bezoeken van een
vormingsinstituut, naast het verrichten
van arbeid een betere vorming waar
borgt dan volledig dagonderwijs. De be
windsman zegt toe de studie en het on
derzoek hiervan krachtig te zullen sti
muleren.
V ormingsinstituten
Op dit ogenblik lean hy zich nog niet
uitspreken over de wenseiykheid van
een verplichting tot partieel onderwijs
voor een deel dergenen die onder de
leerplichtverlenging met een jaar zul
len vallen
Wel meent lij) er nog eens op te moeten
wijzen, dat aan de vormingsinstituten
voor de leerplirhtvrye jeugd behoefte zal
blijven bestaan ook na de leerpliohtver-
lenging. Hij wil daarom voortgaan met
het werk van deze instituten te bevor
deren. Een eerste stap daartoe zal zijn
de verbetering van de subsidieregeling
met ingang van 1 januari 1964.
