PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RUSSISCHE ASTRONAUTE STAAT GEREED OVERSTE
BYK0WSKY DIRECT TE VOLGEN
„Geen
inspectie
ter plaatse"
ZLM-manifestatie trok ondanks de
regen toch nog massaal bezoek
Televisiekjikers in
Rusland volgen
tocht „op de voet"
Strijd om levering
aardgas is begonnen
Botsing kost vier
meisjes het leven
SOW JET-UNIE LANCEERT RUIMTEVAARTUIG
Wereld wacht op enteringin de ruimte reis duurt wellicht acht dagen
Minister Cals gaat
weer aan het werk
Vraag is wie
industrieën
zal bedienen
Vandaag...
BUSSEN BOTSTEN
- ÉEN DODE
Busje werd door
tegenligger
gegrepen
Een dagje uit
DIVERSE DEMONSTRATIES AFGELAST
Levende have 600 stuks vee
kwam gisteren in de ring
ZAAK-NllMFGFN
GESEPONEERD
206e jaargang - no. 139
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
i ae Velde, F. B. den Boei en W de Pagier, HooidredaotleW. Leertouwer en G. A.
2911: Zlerlkzee: red. tel. 2425: adm. tel. 2
1. Adv.pr. 30 ct. p mm. Min. p, adv. f 4.50 tngez med. 3 x tarief Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct
Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vllsslngen:
""erneuzenArsenaalstraat 2, tel.
Giro 359300 P.Z.C1. Middelburg
Zaterdag 15 juni 1963
Ds. Vink
vloog tóch
Pagina 3
Rusland heeft gistermiddag opnieuw een man de
ruimte ingezonden voor een langdurige vlucht
van misschien acht dagen. Algemeen wordt ver
wacht, dat hij na korte tijd gezelschap zal krij
gen van een dame een koene ruimtevaarster
zou al klaar staan voor de start en dat dan
misschien een poging gedaan zal worden om de
twee vaartuigen elkaar in de ruimte te laten en
teren.
Volgens deskundigen in Moskou zal de lance
ring van Ruslands eerste ruimtevaarster van
daag nog niet plaatshebben, maar op een later
tijdstip tijdens de vlucht van haar collega, dit in
verband met de technische plannen voor het
combineren van de twee vluchten.
Voorlopig draait de ruimtevaarder, de 28-jarige luchtmachtoverste
Walery F. Bykowsky, getrouwd met een 25-jarige Valentina en vader
van een zoontje van drie maanden, op een hoogte van 181 tot 235
kilometer nog alleen zijn rondjes, die telkens 88 minuten duren. De
Russen'kunnen hem af en toe volgen op de televisie. Hij heeft gemeld,
dat alles uitstekend gaat en zendt boodschappen uit aan het heldhaf
tige Sowjetvolk en de vrijheidlievende volkeren van Afrika.
Bykowsky vertrok gistermiddag
één uur (onze tijd) van een onbe
kende lanceerplaats. Tijdens zijn
tweede ronde meldde hij aan de
Sowjetregering, het partijcomité
en Kroesjtsjew persoonlijk, dat hij
zich uitstekend voelde en dat alles
in zijn ruimtevaartuig goed func
tioneerde.
Kroesjtsjew, die het nieuws van de
ruimtevlucht dadelijk opgetogen vertel
de aan de Britse oppositieleider Harold
Wilson, toen die in de middag bij hem
ltwam voor een tweede onderhoud,
stuurde hem dadel(jk oen gelukwens toe.
Tass berichtte over het ruimtevaartuig
van Bykowsky, de Wostok 5, dat het
minstens drie keer zoveel weegt als alle
vaartuigen die Amerika lanceerde en
dat de motor van de lanceerraket twin
tig miljoen paardelcrachten sterk was,
„enkele keren zo sterk als die van de
Amerikaanse raketten".
Radioverbinding
Tass gaf verder een interview met de
ruimtedeskundige Wladimir Siworow
door, die onder meer verklaarde, dat
Rusland nu beschikt over elektroni
sche apparatuur die radioverbindin
gen over afstanden van meer dan 300
miljoen kilometer mogelijk maakt.
Het is volgens hem niet uitgesloten,
dat met deze apparatuur contacten
gelegd kunnen worden met wezens
op andere planeten". De Mars 1, die
Rusland lanceerde op 1 november van
het vorig jaar vestigde volgens deze
geleerde een wereldrecord voor radio
verbindingen in twee richtingen, na
melijk over een afstand van 106 mil
joen kilometer.
Tass meldde, dat Bykowsky na het vol
brengen van zijn eerste opdrachten een
maalt(jd gebruikte en dat htj zich nog
steeds uitstekend voelde.
Vier uur na de lancering begon de Rus-
Ondanles de talrijke regenbuien
kon gisteren, vrijdagmiddagop
het Z.L.M.-tentoonstellingsterrein
in Kruiningen toch een demon
stratie doorgang vinden. Tussen
twee buien door bracht men ver
schillende paarderassen in de ring.
Zeelands commissaris, jhr. mr. A.
F, C. de Casembroot (links) ga]
menigmaal blijk van zijn bewon
dering.
(Foto P.Z.C.)
sische televisie directe beelden uit te
zenden van Bykowsky in de ruimte. T)e
ruimtevaarder liet een papiertje zweven
om een voorbeeld te geven van de toe
stand van gewichtloosheid.
Twee doelen
De directeur van het Russisch instituut
voor toegepaste natuurkunde, Jewgeni
Fedorow, noemde gisteravond in de
Izwestia de volgende doelwitten voor de
ruimtevlucht van Bykowsky: het be
proeven van het menselijk uithoudings
vermogen tijdens een langdurige vlucht
en het bestuderen van de beste wegen
naar de maan en andere planeten. Om
dat te bereiken, zo schreef hij, „is het
nodig gecompliceerde manoeuvres in de
ruimte te volbrengen, van het ene ruim
teschip naar het andere over te stappen
en werk te doen buiten de ruimtesche
pen."
FRANS-DUITS VERDRAG
GOEDGEKEURD DOOR
NATIONALE VERGADERING
Met 325 stemmen voor, 107 tegen en 42
onthoudingen heelt de Franse nationa
le vergadering donderdagnacht liet voor
stel tot ratificatie van het Frans-Duitse
vriendschapsverdrag goedgekeurd. Com
munisten en socialisten stemden tegen.
De radicalen onthielden zich van stem
ming.
Minister Cals mag van zijn geneeshe
ren geleidelijk zjjn werkzaamheden her
vatten. Hy zal maandag a.s. weer de
Ieidiug van het departement die ge
durende zijn ziekte in handen was van
niej. dr. M. A. M. Klompé op zich
nemen.
Loven en bieden..
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Het ziet er naar uit dat er een
soort koehandel van uitvoerig lo
ven en bieden gaat ontstaan bij de
prijsbepaling van het aardgas uit
Groningen. De Nederlandse Gas
unie in Den Haag treedt hierbij op
als verkooporganisatie. Namens de
afnemers wordt onderhandeld
door de Samenwerkende Regionale
Organen en Gemeenten.
Deze belangengemeenschap is thans be
zig het antwoord voor te bereiden op
een eerste aanbod dat enkele weken ge
leden werd gedaan na afloop van een
contactvergadering. De voorlopige con
dities werden daarbij schriftelijk over
handigd.
„Wij hebben deze nauwkeurig bestu
deerd in de wetenschap te maken te
hebben met tegenspelers die voort
komen uit de op dit punt vlijmscherpe
oliebusiness". zo zei ons gisteravond
de voorzitter van S.R.O.G., mr. dr. K.
F. O. James, burgemeester van Gou
da. „Dit wordt een volkomen com
merciële aangelegenheid, die overi
gens wel zeer gecompliceerd ligt en
daarom veel tijd vraagt. De basis
voor verdere onderhandelingen is nu
gelegd we hebben een uitgangs
punt maar ik kan uiteraard niet zeg
gen of wij het niveau daarvan accep
tabel vinden".
KROESJTSJEW:
De Sowjet-Unie staat niet open
voor inspecties ter plaatse als on
derdeel van een kernstopverdrag,
zo heeft premier Nikita Kroesj
tsjew gisteren verklaard.
De Sowjetregering zal niet bereid zijn
„het grondgebied van ons land voor in
spectie voor spionagedoeleinden op te
stellen", aldus Kroesjtsjew.
„De nationale faciliteiten voor het op
sporen (van kernexplosies) gecombi
neerd met automatisch werkende seis
mische posten zijn een betrouwbare ga
rantie teged mogelijke pogingen een
kernstopovereenkomst te schenden", al
dus Kroesjtsjew die een en ander ver
klaarde tegenover het regeringsorgaan
„Prawda" in antwoord op de maandag
door president Kennedy gehouden rede
voering over ontwapening.
Zijn verklaringen komen neer op een te
rugtrekking van zijn aanbod om drie in
specties ter plaatse per jaar in de Sow
jet-Unie toe te staan.
is het 75 jaar geleden, dat
keizer Friedrich m van Duitsland
overleed en werd opgevolgd door
keizer Wilhelm H.
MORGEN
.is het vaderdag.
is het 650 jaar geleden, dal
de Italiaanse prozaschrijver, dich
ter en humanist Giovanni Boccac
cio (vooral beroemd door zijn
„Decamarone"). wiens stoffelijke
resten men in 1922 meende te
hebben ontdekt in een kerk te
Certaldo, waar het gebeente toen
in processie werd rondgedragen,
doch, dat bij nader onderzoek in
1958 uit zeven verschillende ske
letten bleek te zijn samengesteld,
te Parijs uit een avontuur tussen
een vooraanstaande Franse wedu
we en een Florentijnse handelaar
werd geboren.
Dit is luitenant-kolonel Walery
Bykowsky. Hij is de nieuwste
Russische ruimtevaarder, die vrij-,
dag, aan boord van de „Wostok
V" in tip viiiiri.tp
Namens de Gasunie werd hierover ge
zegd: „inderdaad hebben wij de gemeen
ten een indicatie verstrekt over hoe onze
voorstellen zullen liggen. Het lijkt ons
niet juist over de grootte hiervan inlich
tingen te verstrekken. De consument
staat hier helemaal buiten. De gemeen
ten zullen straks autonoom bepalen voor
welke prijs het aardgas zal worden door
geleverd aan het publiek. De oliemaat
schappijen maken toch ook nooit hun
tussenprijzen bekend, noch de kortingen
die bij grote afnamen worden gegeven".
Deze zegsman ontkende overigens dat
er al oen definitieve prys zou zjjn vast
gesteld. Onuitgesproken aan beide kan
ten bleef de inzet van dit gevecht, name-
In Reusel (N.-B.) is gistermorgen
bij een botsing tussen twee bussen
één man gedood. Omstreeks 30
mensen werden gewond, van wie
verscheidene zeer ernstig. Onder de
zwaar gewonden is ook de chauf
feur van de andere bus.
De botsing geschiedde in het centrum
van Reusel en zou het gevolg zijn van
een inhaalmanoeuvre door de chauffeur
van een der bussen. In beide bussen za
ten Belgische arbeiders, die op weg wa
ren naar hun werk^ De bussen werden
ook bestuurd door Belgen.
Geheim Gesprek Israël-
E.E.G. verdaagd
Het overleg over een handelsovereen
komst tussen Israël en de Europese Eco
nomische Genieenschap (E.E.G.) is defi
nitief verdaagd nadat Israël de voorstel
len van de gemeenschap had verworpen
en gedetailleerde tegenvoorstellen had
ingediend, zo is in Brussel vernomen.
lijk de levering van aardgas aan de in'
dustrie. De Gasunie wil als „verkoop
monopolist" de grote bedrijven zelf
rechtstreeks bedienen, maar de gemeen
ten houden dat liever zelf in handen om
dat daar een flink stuk verdienste uit
valt te halen.
Schoolreisje eindigt tragisch
Een ernstig auto-ongeluk bij Rolde heeft
gistermiddag het1 leven gekost aan vier
meisjes van tien jaar: Annie Schwering
uit Steggerda. Ferina van Veen, even
eens uit Steggerda. Ria Groen uit Bles
dijken en Tineke Kok, uit Peperga. De
drie laatste overleden na overbrenging
naar het Wilhelminaziekenhuis te As
sen. Het eerste meisje werd bij het on
geluk op slag gedood.
De kinderen zaten in een busje van een
reisbureau uit Steenwijk. Het busje
reed achter een grote bus van betzelfde
reisbureau, waarin de andere kinderen
zaten, die als leerlingen van de r.-k. la
gere school te Steggerda hun jaarlijks
uitstapje maakten. De chauffeur van het
busje week in een flauwe bocht naar het
midden van de weg uit. Op hetzelfde
moment werd het busje door een uit de
richting Rolde komende E.D.S.-bus ge
grepen.
De chauffeur van het volkswagenbusje
kreeg een shock. Zijn voertuig werd aan
de linkerzijde geheel vernield. In het
volkswagenbusje zaten tien kinderen.
Dc hoge commissaris voor ae vluchtelin
gen vim de Ver. Naties, Felix Schnyder, heeft
in Sydney verklaard, dat het vluchtelingen
vraagstuk in Europa bijna is opgelost. Het
voornaamste probleem wordt nog gevormd
door de hulpbehoevende vluchtelingen en
zij die buiten de kampen leven.
KENNEDY-REDE
OP TELEVISIE
In een extra N.T.S.-programma
wordt vanavond om tien voor elf
de volledige toespraak uitgezon
den die president Kennedy maan
dag in de „American University"
in Washington over de buiten
landse politiek van de V.S. heeft
gehouden en waarin hij aankon
digde, zich persoonlijk te willen
inspannen voor een gigantische
poging van de V.S. om verande
ring te bewerkstelligen in de ge
spannen sfeer tussen oost en west.
De uitzending duurt 25 minuten.
Als het weer niet al te slecht is, zullen
er in de komende dagen meer Duit-
dan gewoonlijk in ons land zijn. Dat
komt door wat men een „verlengd week
end" zou kunnen noemen: maandag aan
staande is namelijk in West-Duitsland
een officiële vrije dag, zodat het voor de
Westduitsers de moeite waard is met de
wagen, een uitstapje te maken dat uitge
breider ;s dan in de „gewone" weekends.
Waarom er vrij is iü West-Duitsland
Maandag is bestemd voor de viering van
de „dag der vrijheid", de herdenking van
de zeventiende juni 1953. Het kan geen
kwaad eens enkele feiten te memore
ren, die het onze oosterburen thans mo
gelijk maken enkele gezellige dagen aan
de kust door te brengen.
De maand juni, nu tien jaar geleden,
was in Oost-Duitsland een rumoe
rige maand. De oorzaak daarvan was de
van hogerhand voorgeschreven verho
ging van de prestatienormen voor de
industrie, een maatregel die in feite
neerkwam op een gevoelige loonsverla-
Er werden overal protesten ge-
•d, waarin tevens een :stuk verzet
tegen het regime tot uiting kwam. De
onrust werd steeds groter en bereikte
op de zeventiende juni een climax. Tach
tig bouwvakarbeiders hadden op de zes
tiende in het openbaar gedemonstreerd
in de Oostberlijnse Stah'nallee en dit ver
toon werd ten. slotte aanleiding tot een
beweging,, die in feite uitliep op een
complete revolutie. Arbeiders van de
grote staalfabriek Henningsdorf mar
cheerden naar het stadscentrum, een
twintig kilometer lange mars, afgelegd
in een stromende regen. Bij dé Branden-
burgse Poort ont
moeten zij andere
groepen arbeiders, op
gewonden en bereid
het uiterste te
gaan. Men bestormt
de befaamde poort en om elf uur tien
wordt het symbool van het Oostduitse
regime neergehaald: de rode vlag. Te
genmaatregelen blijven echter niet uit.
De Russische stadscommandant kon
digt de staat van beleg af en Sowjettroe-
pen bezetten strategische punten in de
stad. Tanks rijden af en aan, maar kun
nen niet verhinderen dat allerlei gebou
wen worden bestormd. Er wordt ge
schoten. gewonden worden weggedragen,
aan beide zijden vallen doden De vonk
van Berlijn slaat over naar andere delen
van Oost-Duitsland en vooral in de gTote
steden en industriecentra wordt heftig
gedemonstreerd en ook gevochten. Er
wordt standrecht toegepast, het regent
arrestaties. De Duitse Democratische
Republiek van Wilhelm Pieck toont op
deze zeventiende juni 1953 het tragische
beeld, dat enkele jaren later ook Honga
rije te zien geeft: de blote vuist opge
heven tegen verpletterende tanks.
Het is niet precies bekend hoeveel
slachtoffers de zeventiende juni
1953 heeft gekost. Er zijn slechts schat
tingen van westelijke zijde. Onder de
demonstranten zouden 267 doden zijn
gevallen, 116 onder de functionarissen
van de partij, terwijl de bezettingstroe
pen 18 man zouden hebberi verloren. De
"aantallen gewonden zouden de volgende
zijn: 1067 demonstranten, 645 functiona
rissen en 126 leden van het bezettings
leger. Voorts zouden ongeveer TOO man
doodgeschoten zijn brj de uitoefening
van het standrecht en plusminus 1200
man werden later veroordeeld tot vrij
heidsstraffen. 'DiC zijn, dunkt ons, spre
kende getallen, die althans een benade
ring geven van de tragische taferelen,
die zich hier hebben afgespeeld. Wij her
inneren ons uit die dagen een foto van
de eens zo beroemde Berlijnse boule
vard Unter den Linden, genomen op de
morgen van de zeventiende juni: een
primit'ef houten kruis, vervaardigd van
een paar latten, met het opschrift: „Hier
werd een Duitse arbeider vermoord".
Het werd al heel spoedig" weggehaald.
Het zijn bovenstaande feiten, die de
Westduitsers van thans gelegenheid
geven een lang weekeinde aan de kust
door tc brengen. Men mag constateren,
dat voor hen de herdenking van deze
bittere dag voorwaar geen dag van in
keer is geworden. Wij hebben onlangs
op deze plaats enkele voorbeelden van
Nederlandse hypocrisie gesignaleerd:
het blijkt wel. dat ook elders schijnhei
ligheid een niet onbekend verschijnsel
is. Men begrijpe goed: er lijkt ons eeen
enkel bezwaar tegen te bestaan, dat de
hardwerkende Nato-bondgenoten, die
onder het gezag van de heer Adenauer
staan, af en toé de gelegenheid krijgen
zich (zo mogelijk) wat te verpozen in
de zon. Maar wij vragen ons wél af of
de regering van de heer bondskanselier
het zo iangzamerhand- niet passend zou
vinden de zeventiende juni als herden
kingsdag af t.e schaffen. Het lijkt ons
namelijjc een niet helemaal verantwoor
de ruii: ruim tweehonderd tevergeefs
gevallen doden tegen één vrije dag per
jaar om gezellig uit te gaan. Die ruil
hebben de mannen, die met stenen dach
ten. tanks te kunnen bevechten, vermoe
delijk niet gewild.
DE TWEEDE DAG van de Z.LJVI.-manifestatie in Kruiningen de
hoogtijdag voor de Zeeuwse agrariërs en hun gezinsleden heeft
vrijdag veel van zijn glans verloren door de gestaag neervallende re
gen, die tot ver in de middaguren duurde. Donkere wolken en hard
nekkige regenbuien hebben ecliter duizenden uit alle delen van Zee
land en daarbuiten zelfs uit België niet thuis kunuen houden:
tussen de 8000 a 10.000 bezoekers passeerden gisteren de controle,
waar men handen vol werk had om de grote stroom te verwerken.
Buiten het terrein regelden ineer dan tien politiemannen het verkeer,
dat al op de rijksweg bij Kruiningen werd opgevangen. Honderden
personenauto's en tientallen bussen brachten een enorme drukte, die
echter vrij vlot kon worden verwerkt.
Doelbewust hebben de organisatoren
van deze massale boerenshow deze vrij
dag in het teken van de levende have
geplaatst. Meer dan 600 stuks vee
koeien, paarden, pony's, geiten en scha
pen, gaven de tentoonstelling 's mor
gens het aanzien van een grote vee
markt. Bepaald jammer was het, dat
het weer niet meewerkte. In de morgen
uren, toen de dieren voor een keuring
de ring betraden en daar onder het keu
rend oog van de jury en veelal deskun
dig publiek hun rondjes maakten, viel
het nog wel mee. Maar 's middags was
er voor mens en dier niet veel plezier
meer te beleven op het keuringsterrein,
dat op dat moment dienst zou moeten
doen als demonstratieterrein. Een deel
van de demonstraties met de Levende
have moest dan ook worden afgelast.
De aanhoudende regen had de duizenden
bezoekers naar de droge expositiehallen
gedreven, waar er haast geen door ko
men meer aan was.
Rassen
Bijzonder plezierig voor tal van boe
ren was het, dat één van de belang
rijkste demonstraties toch doorgang
Icon vinden. Dat gebeurde, toen de
lucht wat was opgeklaard en het een
tijdje droog bleef. Op het secreta
riaat had men -dat trouwens ver
wacht, want niet voor niets staat
mén daar in voortdurend contact met
de Meteodienst van de vliegbasis
Woensdrecht
Welnu, deze demonstratie bracht een
tiental verschillende paardenrasesn in
de ring, waaronder het stoere trekpaard
dat zo'n grote plaats heeft ingenomen
en gedeeltelijk nog inneemt op de
Zeeuwse bedrjjven, het Gronings en het
Gelders type, het ranke Friese paard,
een Engelse volbloeds een sierlijke Ara-
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
In een gistermiddag gehouden bij
zondere raadsvergadering in Nij
megen is het doek gevallen over de
zogeheten fraude van het gemeen
tebestuur van Nijmegen bij het de
clareren van oorlogsschade. De of
ficier van justitie in Den Haag
heeft het college van b. en w. van
Nijmegen meegedeeld dat er geen
strafvervolging wordt ingesteld en
dat de zaak is geseponeerd.
Volgens een klacht, die de oud-gemeen
teambtenaar Herni van Mil in begin sep
tember van het vorige jaar bij de Haag
se officier van justitie, mr. J. C. Maris,
indiende, zou het bestuur van deze ge
meente in de naoorlogse jaren voor
miljoenen gulden in werkelijkheid niet
geleden oorlogsschade hebben gedecla
reerd bij het rijk. Mr. Maris heeft thans
medegedeeld, dat hy heeft besloten geen
strafvervolging in te stéllen en de zaak
derhalve te seponeren.
Vanuit de raad werd bij de gistermiddag
gehouden raadsvergadering deze afdoe
ning van zaken door de' Haagse officier
zeer betreurd, temeer daar burgemees
ter mr. Ch. Hustinx op grond van eigen
gemeentelijke dossiers zich veel positie
ver uitliet en met stelligheid verklaarde,
dat er niets is gebleken van enige ver
valsing of van het hanteren van onoir-
bare methoden bij declaraties van oor
logsschade.
Namens de meerderheid van de raad
bood de heer N. Windt (k.v.p.) b. en w.
zijn hartelijke, gelukwensen aan met
deze afloop van de voor Nijmegen zo
pijnlijke justitiële affaire.