„DEN INKEL" ONBEKEND
RECREATIEGEBIED
Ook Zeeland moet zich instellen op E.E.G.
Z.L.M.-manifestatie:
landelijke allure
KRINGVOORZITTER K. DEES
„AANDACHT OP DE STREEK"
Rustiek plekje
in Kruiningen
[WOENSDAG 12 JUNI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
F\e voortgang in de E.E.G. is dit jaar verre van bevredigend. De
vergaderingen van het hoogste gezagsorgaan, de raad van mi
nisters, leveren niet veel meer op dan eindeloze onderlinge twistge
sprekken over veelal onderdelen van in te voeren regelingen van
enige opbouwende arbeid, van een onderling vertrouwen en begrip,
zaken die toch zo nodig zijn om de gewenste Europese Economische
Gemeenschap tot stand te brengen, is geen sprake. Het in te stel
len gemeenschappelijk landbouwbeleid vormt een van de knel
punten.
Maar cle ware oorzaak van de im
passe, is het abrupte afbreken
van de onderhandelingen met Enge
land over een eventuele toetreding
als lid. En het voortduren van de
lusteloosheid is vooral te wijten aan
de onverzettelijke houding van de
Franse regering 0111 zelfs maar een
gebaar van toenadering tot de En
gelsen te maken.
In dit licht bezien zou men zch kun
nen afvragen of er van de E.E.G. ooit
iets terecht komt en hierop direct
aansluitend, of het zin heeft te filo
soferen over de positie in de kansen
van Zeeland en van de Zeeuwse
land- en tuinbouw in een komende
grotere Westeuropese gemeenschap
Ondanks de felle tegenstellingen, on
danks de vele moeilijkheden en te
leurstellingen, die wij op het ogen
blik meemaken in deze E.E.G. zijr
wij toch niet pessimist isch. Er is reeds
heel wat tot stand gekomen. Douane
tarieven en contigentering zijn vooral
in de industriële sector voor een
flink deel opgeruimd. Met een ge
meenschappelijk landbouwbeleid is
een begin gemaakt. De handel tus
sen da zes deelnemende landen nam
sterk toe. In vele bedrijven en be
drijfstakken heeft men zich al on
nieuwe toestand ingesteld, waar
schijnlijk zou een terugdraaien van
dit alles zoveel schade toebrengen,
dat voortgaan altijd beter en onver
mijdelijk is-
Men bedenke bovendien, dat een zo
zwaar proces als het tot een
eenheid brengen van zes verschillen
de economieën, met ups en downs ge
paard moet gaan. De politieke ver
houdingen, die op het ogenblik ver
dere voortgang belemmeren, kunnen
over enige tijd geheel anders liggen
en dan komt men misschien, net als
op 14 januari van het vorige jaar
snel tot een groot aantal ingrijpende
beslissingen.
Maar het meeste optimisme ontlenen
wij aan de tijd waarin wij leven, die
op praktisch elk gebied noopt tot het
vormen van grotere eenheden, of men
dit nu prettig vindt of niet. Wij wor
den als het ware gedrongen in deze
richting door de ontwikkeling van
wetenschap, techniek en de daardoor
ontstane mogelijkheden. De vorming
van de E.E.G. is een voorbeeld en
het doet er in dit verband en ook
historisch gezien niet zoveel toe. of
deze gemeenschap een jaar vroeger
ia lor tot stand komt. of e«
neer zij met andere landen wordt
uitgebreid en of zij straks precies
de vorm zal hebben, die men zich bij
het sluiten van het Verdrag van Ro
me gedacht had.
Vandaar dat wij menen, dat ook
Zeeland en zeker de Zeeuwse land
en tuinbouw, er goed aan doen zich
in te stellen op een E.E.G., waarin
veel grotere afzetkansen liggen, maar
waarin ook met een zwaardere con
currentie zal zjjn af te rekenen.
Wanneer men de kansen van een
klein land als Nederland en dan weer
van één van de provincies van dit
land afweegt, dan dient men enkele
dingen te bedenken.
Wanneer men werkelijk tot een volle
dig geïntegreerde economische ge
meenschap komt in West-Europa, al
of niet met de zes thans samenwer
kende landen of met meerdere, dan
zijn ook vele produktievoorwaarden
gelijkgeschakeld. Met name die pro
duktievoorwaarden, die het gevolg
zijn van wettelijke regelingen. Dit zal
altijd een eis zijn van allen, de in de
grotere gemeenschap produceren,
handelen en consumeren. De produk
tievoorwaarden, die ongelijk blijven,
zoals bodem, klimaat en ligging ten
opzichte van grote afzetgebieden, zul
len dan uitgebuit moeten worden.
En bovendien zullen vakkennis,
werklust en organisatiezin de
doorslag kunnen geven. Hierin kan
men door eigen inspanning uitblin
ken. Dit geldt temeer voor een klein
land als het onze en dus voor zjjn
producenten. En dan weer in ver
meerderde mate voor een gebied als
Zeeland.
•Tuist Zeeland heeft in de natuurlijke
en onveranderlijke factoren als bo
dem, klimaat en ligging een voor
sprong op vele andere delen van dit
grote West-Europa. Daarbij komt,
dat de algemene ontwikkelingskan
sen voor dit Schelde-Deltabekken in
een werkelijk geïntegreerd Europa in
de verdere toekomst enorm lijken. De
handicap van dit gebied, waarbij men
ook de beide Belgische Viaanderens
moet tellen, is altijd geweest het feit,
dat het in twee staten lag, die in het
verleden elkanders rivalen waren.
De zo verbeterde houding tussen Bel
gië en Nederland heeft reeds vruch
ten afgeworpen en door het pas afge
sloten Schelde-Rijnakkoord zal dit
in versterkte mate doorgaan. Een
werkelijke E.E.G. kan dit alles alleen
maar bevorderen. Naast de reeds
genoemde natuurlijke factoren, zal
het dus afhangen van de mate, waar
in de Zeeuwen, ook in de land- en
tuinbouwsector de factoren weten te
benutten, waaraan zij zelve iets kun
nen doen.
Gezien het verleden, behoeven wij er
niet aan te twijfelen, dat de kansen
tijdig gezien worden en daarom ook
zullen worden uitgebuit. Inspanning
zal het kosten, maar daarvoor ging
men nooit uit de weg.
Hoe moeizaam op het ogenblik de
voortgang is in de vergaderzalen van
de heren poltici, toch doen wij er
goed aan ons voor te bereiden op een
situatie, die, onverwachte en onver
hoopte gebeurtenissen daargelaten,
toch vroeger of later komen gaat.
Dan kan een klein volk en een deel
van dit volk in het grotere geheel
een rol van betekenis spelen tot baat
van hen, die tot dat volk behoren.
MR 1. F. G. SCHLINGEMANN
Landbouw en fruitteelt
gaan hand in hand
„Het is bijzonder prettig, dat onze kring
de Z.L.M.-tentoonstelling 1963 houdt.
Vooral van belang vind ik dat, omdat
hierdoor de aandacht op de streek wordt
gevestigd. We hebben daaraan echt be
hoefte, gezien in het licht van wat hier
tien jaar geleden ramp 1953 is ge
beurd. In de afgelopen 10 jaar is van
een enorme evolutie in de landbouw en
tuinbouw sprake. We tonen daarvan het
een en ander op de expositie te Kruinin-
gen".
Bedachtzaam formuleert kringvoorzitter K.
Dees uit Biezelinge nog slechts enkele
maanden voorzitter van de kring oostelijk
Zuid-Beveland van de Z.L.M. zijn zinnen.
Nauwelijks zijn functie aanvaard, is de
heer Dees (34) volop in het organisatie
leven terecht gekomen. Maar zijn aandeel
in de organisatie van de tentoonstelling
wijst hij bescheiden af: „Onze vroegere
voorzitter, de heer C. J. v. d. Werff uit
Rilland-Bath, heeft het initiatief genomen.
Hij heeft indertijd de grote lijnen al uitge
werkt. Wij behoeven daar slechts op voort
te borduren". Niettemin is aan de organisa
tie van de tentoonstelling voor het eerst
is aan het woord „landbouw" het woord
„tuinbouw gekoppeld heel wat werk ver
bonden. „De laatste dagen ben ik haast
niet van de telefoon weg te slaan. Zóveel
wordt er opgebeld. Allemaal over de ten
toonstelling", merkte mevrouw Dees la
chend op.
Hand-in-hand
In grotere mate dan in welke andere kring
van de Z.L.M., gaan in oostelijk Zuid-
Beveland de kring omvat allo gemeen
ten ten oosten van het kanaal, alsmede
Wemeldinge, Kapelle, Biezelinge en Scho-
re de landbouw en fruitteelt hand-in-
hand. In geen enkele andere kring wordt
ten opzichte van de oppervlakte land
bouwgrond zoveel tuinbouw bedreven.
„Van de ongeveer 800 leden zyn er velen
fruittelers", verklaarde ons kringsecretaris
P. Scheele. Dit heeft mede tot gevolg,
dat er byzonder veel aandacht aan de tuin
bouw in het algemeen en de fruitteelt in
het byzonder wordt geschonken op de
Z.L.M.-tentoonstelling.
Een zaak, die voorzitter Dees na aan het
hart ligt, is de levende have. „De snel
verlopen evolutie in de landbouw geduren
de de laatste tien jaren, heeft als gevolg
gehad, dat de paarden vrijwel overal zijn
vervangen door mechanische trekkracht.
Welnu als sluitstuk van een tienjarige pe
riode van opbouw hebben we veel aandacht
geschonken aan de levende have, en spe
ciaal aan het paard", betoogde de kring
voorzitter. Niet minder dan 125 paarden
zullen worden voorgeleid. De heer Dees is
daar bijzonder mee ingenomen, want meer
en meer verdwijnt het stoere Zeeuwse paard
van de landbouwbedrijven. Maar de liefde
voor deze trouwe viervoeter is vele boeren
nog bijgebleven: tegenwoordig treft men op
vele boerderijen één of soms meer pony's
aan, die een zekere compensatie moeten
vormen voor het verlies van de machtige
Zeeuwse paarden, die eeuwenlang het cen
trale punt waren op de boerderij. Ook bij
voorzitter Dees loopt zo'n pony in de
wei....
De tweejaarlijkse Z.LM.-manifestaties zijn
van landelijke allure... Er is geen enkele
zusterorganisatie in de overige delen van
Nederland, die een dergelijk groots op
gezette tentoonstelling durft aanpakken
als de Zeeuwse Landbouwmaatschappij:
De belangstelling voor de Z.L.M.-expositie
in Kruiningen is zelfs internationaal. Niet
alleen, omdat enkele duizden Belgen wor
den verwacht, maar ook, omdat tentoon
stellingssecretaris W. Sinke met enige trots
brieven uit Athene, Stockholm en Japan
lean tonen. Brieven, waarin om inlichtingen
wordt gevraagd over de komende land
bouw- en tuinbouwexpositie. Een bewijs,
dat de naam van de Z.L.M, tot ver over de
grenzen bekend is en dat met name de
Z.L.M.-tentoonstellingen zich in een inter
nationale belangstelling mogen verheugen.
„Ik geloof nu niet bepaald, dat we bezoek
uit Athene, Stockholm of uit Japan zullen
krijgen, maar het is toch bijzonder leuk,
dat er van zover reacties komen", zei de
heer Sinke, die de laatste drie tentoonstel
lingen van de Z.L.M. met groot enthousias
me en vaak met een originele aanpak „op
poten" heeft gezet.
De Z.L-M.-landbouwdagen zjjn véél meer
dan alleen maar een familiefeest, al voelen
de bezoekende Zeeuwse boeren en boerin
nen, dat misschien niet direct zo aan. Naast
de duizenden Zeeuwse bezoekers Aar
denburg trok rond 35.000 belangstellenden.
Kamperland tussen de 32 en 33.000 ko
men er ook enkele duizenden niet-Zeeuwen
en ettelijke duizenden Belgen. Aardenburg
bijvoorbeeld zag 6000 Belgen zijn poorten
passeren, en Kamperland bracht het tot
een aantal van 4500. In elk geval zal de
Z.L.M. nimmer verweten kunnen worden,
dat zjj de Beneluxgedachte niet in praktijk
heeft gebracht... Dit jaar komt weer een
grote groep boeren uit het Vlaamse Dix-
muiden.
Hun voorzitter heeft de heer Sinke voor
speld, dat duizenden Vlaamse agrariërs op
13, 14 en 15 juni de Schelde zullen overste
ken. De laatste jaren heeft de Z.L.M. op zjjn
tentoonstellingen ook duizenden leden van
Met levende have, met fruitteelt, met land
bouw en met een keur van werktuigen be
looft de land- en tuinbouwtentoonstelling^
van de Z.L.M. weer een groots „familie
feest" te worden. Ook dat vindt kringvoor
zitter Dees een belangrjjk punt: dat familie
feest. De bezoekers aan de expositie kunnen
er daarom van verzekerd zijn, dat zij 13,
14_ en 15 juni een gastvrij onthaal zulle**
krjjgen in Kruiningen.
zusterorganisaties uit vrjjwel alle provin
cies van Nederland mogen begroeten, ter-
wjjl iedere expositie een grote belangstel
ling uit de IJselmeerpolders trekt.
Dat de Z.L.M.-landbouwdagen hoog in aan
zien staan bjj agrarisch Nederland blijkt
ook hieruit: in Kruiningen komen 175
standhouders, afkomstig uit geheel Neder
land. Alle grote en bekende in- en verkoop
organisaties op het gebied van de land
bouwwerktuigen geven acte de présence.
Men wil eenvoudig de Z.L.M.-dagen niet
missen. Zelfs is het zo, dat enkele tiental
len standhouders nog teleurgesteld moesten
worden, omdat voor hen geen ruimte meer
beschikbaar was in de enorme tentoonstel
lingshallen en op de -terreinen.
Geen grenzen
Hoe het komt, dat er zo'n grote belang
stelling bestaat van de zijde van de mensen
uit de branche van de landbouwwerktui
gen? Dat zit zo: tot 1958 met uitzonde
ring van het rampjaar 1953 hield de
Z.L.M. ieder jaar in een andere kring een
tentoonstelling. De federatie „Het Land
bouwwerktuig" maakte daartegen echter
bezwaren, omdat zy juist om de twee jaar
de even jaren een indrukwekkende
expositie inricht van landbouwwerktuigen
in de RAI. in Amsterdam. Nu de Z.L.M.
om de twee jaar zjjn traditionele manifesta
tie opzet, krijgen de leden van de by de fe
deratie „Het Landbouwwerktuig" aangeslo
ten organisaties toestemming om iri de on
even jaren (nu dus 1963) deel te nemen aan
regionale tentoonstellingen.
Wel: zy laten deze gelegenheid niet voorbij
gaan om vertegenwoordigd te zjjn op de
Z.L.M.-landbouw- en tuinbouwtentoonstel
ling te Kruiningen. Vele tientallen uit ge
heel Nederland komen graag naar Kruinin
gen. Niet omdat de concurrentie ook wel
aanwezig zal zyn en men dus moeilijk kan
thuisblijven, maar eenvoudig, omdat de
Z.L.M.-tentoonstelling een goede klank
heeft in Nederland. Ook, omdat het een ex
positie is, die tot ver over de provinciegren
zen reikt.
Beneluxgedachte in praktjjk
Tien jaar evolutie na ramp
Terwijl de wind zachtjes door het jon
ge, hoog opgeschoten geboomte
suizelt en het geraas van het verkeer
enkele kilometers verder op de Zeeuwse
rijksweg doet verstommen, springen twee
konijnen enkele tientallen meters vóór
ons haastig in het dichte struikgewas.
Een vlucht eenden vliegt in matig tempo
over de toppen der bomen en strijkt even
verder neer op het rimpelige water van
de Jtreek. In de verte herhaalt een koe
koek zijn roep tot in het oneindige; over
de groene, pas geschoren wei scharrelt
een koppel fazanten rond....
Dit is de indruk, die men op een frisse
zomerse dag meeneemt van het recreatie
oord „Den Inkel" onder de zeedyk by
Kruiningen, een nog vry onbekend gebied,
één brok natuur van rond 23 hectare. Roim
tien jaar geleden ronkten hier nog zware
tractoren en trokken stoere Zeeuwse paar
den de ploeg. Maar de stormramp van 1958
heeft de eertijds vruchtbare landbouwgron
den ten oosten van Kruinings veerhaven
ontdaan van zijn vruchtbare laag klei. Diep
is het zeewater hier het land ingedrongen:
littekens van de fatale nacht van 31 januari
op 1 februari 1953 zijn de twee ongeveer
8% ha grote kreken, die thans een ryk
viswater zijn voor tientallen vogels en
voor enkele enthousiaste hengelaars. De
waardeloos geworden landbouwgrond is de
laatste jaren herschapen in een prachtig
natuurreservaat annex recreatieoord, waar
de rust slechts zelden wordt verstoord.
„Den Inkel" is een gebied geworden, waar
het voor de jachtige stedeling goed toeven
is.
Onbekend
„Ieder jaar komen er meer bezoekers. Met
caravan en tent. Maar storm loopt het nog
Een gedeelte vcm Den Inkel: een mooi en
onbekend hoekje van Zuid-Bevevland.
(Foto P.Z.C.)
4% en 6 meter diepe kreken. Een rustiek
bruggetje, geheel passend in het land
schap, vormt de verbinding tussen het
noordelijk en het zuidelijk deel van dit re
creatiegebied.
Rust
Individuele „rustzoekenden" en groepen
hebben hun weg al weten te vinden naar
„Den Lakei".
Verwoede hengelaars horen ook al tot de
trouwe gasten van „Den Inkel". Niet alleen
kunnen zy aan de Scheldeoever hun lijntje
uitgooien, maar tevens kunnen zy vissen
in een van de twee kreken. Er worden
dag-, week- en seizoenvergunningen afge
geven.
Op het eigenlijke kampeerterrein staat de
overgebleven schuur van het voormalige
landbouwbedrijf Kostense. Aan de schuur
moet nog het een en ander worden „ver
timmerd". Het is de bedoeling, dat hy
mettertijd als kampeerboerderij zal wor
den Ing-ericht. Ook nu doet de robuuste
schuur al een enkele maal als zodanig
dienst: namelijk als het hard regent. Dan
mogen de kampeerders hier hun tentje
wel eens opslaan. Voorts zijn in de afge
lopen jaren in de schuur moderne toiletten
gebouwd, terwyl de kampeerders zelfs een
warm-waterdouche kunnen nemen.
Wie de rust mint, doet er goed aan eens
een bezoekje te brengen aan het recrea
tiegebied „Den Inkel". Het is gemakkelijk
bereikbaar van de hoofdweg af. Mogen
de bezoekers van de Z.L.M.-expositie en
met hen vele anderen deze tip ter harte
nemen. Het Kruiningse Bosplan is het ten
volle waard
niet. Het zal hier altijd wel een rustig
gebied blyven. Gelukkig maar!" Dit zegt
beheerder P. A. v. d. Klooster ervan, die
in een geriefelijke bungalow aan de rand
van het Kruiningse recreatiegebied woont.
Hoewel het gebied in de folders van de
A.N.W.B. en de V.V.V. staat vermeld, is
„Den Inkel" voor velen onbekend terrein.
Maar met name degenen, die rust opzoeken
weten het Kruiningse Bosplan wel te vin
den. Het heeft héél wat te bieden, al be
schikt men er niet over een strand en
bestaat er geen gelegenheid om te zwem
men, althans niet officieel.
t jet ruim opgezette bosplan is uitermate
geschikt voor een rustige picknick en
er zijn enkele tcrrcintjes, waar tenten en
caravans kunnen worden opgesteld. De
bospartijen zyn de laatste jaren aardig uit
de grond gekomen en geven het geheel al
een fraai aanzien. Met gras begroeide pa
den slingeren door het bos, zodat men er
temidden van een serene stilte een rustig
wandelingetje kan maken. Velen maken
daarvan gebruik, niet in de laatste plaats
vele inwoners van Kruiningen zelf.
Hart
Watervogels voelen zich in de kreken van
Den Inkel goed thuis.
Foto P.Z.C.)
Het hart van dit fraaie natuurgebied wordt
gevormd door twee grote en diepe kreken.
De caissons, die in 1953 bij de dijkdichting
zijn gebruikt, liggen thans onder tiental
len kubieke meters zand, dicht begroeid
met bomen en struiken. Zij geven het
gebied het aanzien van een golvend heuvel
landschap, hetgeen een aparte bekoring
geeft aan het vlakke Kruiningse land.
Eén van de caissons van de oude ringdijk
is indertyd verwijderd, zodat een kanaaltje
kon worden gegraven tussen de beide resp.