Oud Gelders kasteeltje werd cultureel centrum ZELANDICA LEZERS SCHRIJVEN kunstschildersechtpaar VERKLARING NEDERLANDSE BISSCHOPPEN OVER PAUS JOANNES Kerkelijke mutaties Koffie om mee te nemen: vacuum-verpakte dus blijvend-verse VAN NELLE'S SUPRA KOFFIE GEEN VLOTTE AFWERKING HUURBOTEN IN DE VEERSE HAVEN NACHTELIJK CONCERT IN MIDDELBURG DONDERDAG 6 JUNI 1963' PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT t (Van onze redactrice) Ongeveer dertien jaar geleden betrok de kunstschilder Joop Kloek met zijn vrouw en zijn dochter het fraaie oude kasteel tje Vosbergen, even buiten het Gelderse dorp Heerde. Dit was een stap, waar wél enige rfioed voor nodig was, want het kas teel verkeerde in een zeer ver vallen staat. „Ach, weet U, als schilder ben je in de gelegenheid er in te trekken en er zelf veel aan te doen", vertelde de heer Kloek tijdens ons bezoek aan Vosber gen. „Ik heb altijd een hobby gehad voor timmeren en metse len, al moet ik daarbij vertellen, dat ik nog geen band kan repa- en voor nog geen vier dubbeltjes per echte liter de tentoonstellingen van musea ver telde de heer Kloek een beetje spjj tig: „Van het Rijksmuseum kregei we belangrijke en kostbare collectie in bruikleen, bijvoorbeeld smeedwerk porselein en oud tin. Maar wij moes ten de verzendkosten en de hoge ver zekeringskosten betalen. Voor dez tentoonstellingen kregen we geei subsidies. Het bleek zonder steun nie te financieren en zo heeft dit initia tief gewoon schipbreuk geleden. Het jammer". „Het zijn rijke jaren geweest", ze mevrouw Kloek. „We hebben enorn veel geleerd én van het publiek éi s Een smalle slotbrug leidt naar de c entree van het kasteel. Dc deur i heeft, eeii 18e eeuwse omlijsting. Rechts beneden is de muziekzaal. 5 Boven is het woongedeelte. t de heer en mevrouw Kloek inge- i richt. Het is beslist een voorrecht S daar „te gast" te zijn. reren. Maar alleen heb ik dit niet kunnen doen uiteraard. Er moesten vaklieden bij komen en dat maakte de zaak juist zo kostbaar". Er moest op financieel gebied veel gepast en gemeten worden, maar het lukte ten slotte het kasteeltje bewoonbaar te ma ken, mede met enige hulp van Rijksmonumentenzorg. De heer Kloek Is geboortig uit Zee land. Zijn vader was van 1905 tot 1921 hervormd predikant te Oude- lande. „Ik ging uit Zeeland weg, toen ik zestien jaar was. Nog heel goed kan ik mij herinneren, dat mijn heim wee zó groot was, dat mijn ouders tenslotte besloten mij weer enige tijd terug te sturen naar Zeeland, ik was zo mager als een lat geworden van verlangen naar de oude omgeving..." De dierbare herinneringen aan Zee land zijn gebleven, maar Gelderland werd de provincie, waar het echt paar Kloek zijn „tehuis" vond. Bij hot zoeken naar een oud gebouw stond do heer en mevrouw Kloek veel meer voor ogen dan alleen maar een prettige woning. Het. Is een zeer gastvrij echtpaar en bovendien had de heer Kloek altijd grote belangstel ling voor het organiseren van mu ziekavonden. Dank zij deze eigen schappen is liet kasteel Vosbergen ge worden tot een cultureel centrum. In de twee benedenzalen worden nu muziekavonden en belangwekkende tentoonstellingen georganiseerd. Dit was echter een initiatief, waarvoor ook al weer moed en organisatiever mogen, wellicht zelfs Improvisatie vermogen voor nodig waren. GOED CONTACT Maar het ging goed. De publieke be langstelling was goed en bleef goed. De interesse van ae kunstenaars was •oot. Het contact met het publiek is hier wellicht directer, inniger ook. In deze dertien jaar hebben we zo 'n 150 avonden gehad. Het waren niet al leen muziekavonden, maar ook voor drachtsavonden. Een paar namei van diegenen, die hier zjjn opgetre den? Cruys Voorbergh, Nel Oost hout, Albert Vogel, Rosa Spier, Phii Berghout, George van Rencsse, Jaa] Stotijn en Laurens Bogtman"- Over de in het kasteel georganiseer van de kunstenaars. Het waren voor ons steeds wel heel drukke dagen en avonden, want als~je maar één detail verwaarloost, bijvoorbeeld een kaars in een luchter goed vastzetten, kan dat een vervelende storing geven". Haar echtgenoot vulde aan: „We moeten tenslotte alles zelf doen. Geld voor personeel is er niet. Huis en tuin onderhouden we zo goed mo gelijk zelf. Met liefde overigens. Het is ons „tehuis", dat helemaal tot bloei komt als fraai oud huis, wan neer er muziek- of voordrachtsavon den worden gehouden". Het echtpaar Kloek heeft er met succes naar gestreefd de avonden op het kasteeltje te laten bezoeken door een zo gemengd mogelijk pu bliek, jong en oud en uit alle groepen van de bevolking. En de bezoekers, die belangstelling hebben voor het werk van de heer Kloek zelf, zullen welkom zijn in zhn atelier. GOEDE BESTEMMING Het kasteeltje heeft een heel oude, zij het weinig roemruchte, geschie denis. Het werd in de veertiende of vijftiende eeuw gesticht. De oor spronkelijke naam is 't Huis Krijt. Vermoed wordt, "dat het als tolhuis heeft gediend aan de IJsél, die vroe ger langs Heerde. heeft gelopen.. Hot tegenwoordige gebouw dateert uit de ïaren rond 1600, Het is een omgraent gebouw met twee trapge vels aan de voor- en achterzijde. Vóór de smalle brug aan de voorzijde ligt een rond „slotplein" met bijge bouwen. Oude bomen vormen een fraai decor voor dit schilderachtig geheel. In 1950 werd het tot nieuw leven ge bracht, net op tijd om het voor een ondergang te behoeden. Het is nu huis, tehuis en cultureel centrum te gelijk. Is er een dankbaarder bestem ming mogelijk voor een zo charmant gebouw? Het dankt deze kostelijke bestemming aan twee mensen, die er de moed en de liefde en ook het onge mak en de financiële beslommeringen voor over hadden en nog hebben. KERKNIEUWS De bisschoppen van Nederland hebben in verband met het overinden van paus Joannes de volgende verklaring uitge geven: ,,De dagenlange smartelijke doodsstrijd van paus Joannes XXTTT is volstreden. De Heer heeft zijn trouwe dienaar opge roepen. Paus Joannes heeft zijn taak volbracht. Heel de kerk ja geheel de wereld heeft met diepe ontroering de berichten over de ziekte en de dooa van de paus gevolgd. Want paus Jo annes had als wellicht geen voorganger de harten veroverd van geheel de we reld. Door zijn eenvoud, door zijn goed heid en door zijn menselijkheid die leder onweerstaanbaar aantrok. Het tweede Vaticaanse concilie zijn concilie dat zo duidelijk getekend was door de persoonlijkheid door de geest en door het hart van paus Joannes, heeft heel de wereld met vreugdevolle ver wachting doen heenzien naar zijn per soon. Voor allen die naar vrede hunke ren en voor allen die verlangen naar de eenheid van geheel de christenheld, is paus Joannes een geliefde vader gewor den, van wie men bereid was zelfs meer te hopen en te verwachten dan een mens han geven. Voor die vrede en voor die eenheid heeft de paus zijn leven aange boden aan zijn Heer. En de Heer heeft dat aanbod aanvaard. In verslagenheid en diepe ontroering buigen we ons hoofd voor het raadsbesluit van de Allerhoog ste. Al treuren wij om zijn heengaan, we danken God voor hetgeen Hq ons in paus Joannes heeft geschonken en wij vragen al degenen die hem liefhadden, hem te willen gedenken in zijn biddend opgaan naar God. In de week na het pinksteroctaaf, zal in alle kerken een gezongen H. Mis wor- die men voor de betreffende gelovigen NEDERLANDS HERVORMDE KERK. Beroepen te Hillegom vac. J. Veenen- daal P. A. Lefeber te Alphen aan de Rijn. Beroepen te Rotterdam-Vreewijk C. J. Janse te Doetinchem. Beroepen te Rotterdam Vreewijk (wijkgem. Strevels- wijk) J. de Jager te Amerongen. Beroe pen te Zonnemaire toez. J. Heikoop, vic. te Zwolle. Beroepen te Oenkerk-Giekerk A. Noorman te Zaandam. Beroepen te Koudum toez. W. F. Kuil te 't Woud- Den Hoorn. Beroepen te Kamerik H. Lethof te Kockengen. Aangenomen naar Klaaswaal D. Driebergen te Tange-Alte- veer, die bedankte voor Sleewijk. Aan genomen naar Vleuten, toez. B. Koole te Tjerkwerd. Bedankt voor Haastrecht S. Riemens te Hornhuizen. Bedankt voor Ernst J. H. Vlijm te Goedereede. GEREFORMEERDE KERK Beroepen te Spijkenisse, tweede predi kantsplaats, Chr. van Ulden te Sint- Laurens. Beroepen te Zwijndrecht-Groo- te Lindt, tweede predikantsplaats, J. Te- vel te Zwaag Westeinde. Beroepen te Anjum C. A. Verhoog te Winsum (Fr.) die bedankte voor Doe- zum (Gr.). Aangenomen naar Koevor- den, tweede predikantsplaats C. de Jong te Neede. Aangenomen naar Broek on der Akkerwoude G. Manenschijn, kandi daat te Amsterdam, die bedankte voor Emmercompascuum. Lewedorp, Rilland- Bath en voor Schoondijke. Beroepbaar: kandidaat P. v. d. Berg te Den Haag is met ingang van 7 juni a.s. beroepbaar. CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK Tweetal te Hilversum Oost J. Brons te Bunschoten en IJ. J. Velema te Hooge- veeh. Aangenomen naar Broek op Lan- gendjjk. W- v, .Heest, te Ernmen. DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP Aangenomen naar Amsterdam vac. F. Kuiper J. P. Matthqssen te Meppel. GEREFORMEERDE GEMEENTEN IN NEDERLAND Beroepen te Alblasserdam M. van Beek, kandidaat te Ederveen. Mr. Stikker in het ziekenhuis Mr. D. U. Stikker, de secretaris-gene raal van de N.A.V-O., is in het Walter- Reed-ziekenhtiis in Washington opgeno men voor een algemeen onderzoek en mogelijk een breukbehandeling, aldus is van de zqde van de N.A.V.O. meege deeld. Advertentie Vrij zijn, blij zijn, genieten van vakantie enaltijd-verse Van Nelle's Supra koffie. Een heerlijke nieuwe melange tussen „rood" en „goud". Vlak na het branden gemalen, vlak na het malen vacuum-verpakt. In handig op- bergzaam karton-pak, waar het aroma niet uit kan en lucht of vocht niet in kunnen. „Geknipt" voor uw vakantie en... voor alle andere dagen. Als bezitter van een personenauto, rij dende in een file achter een zware vrachtauto, is het mij meermalen over komen dat de bestuurder ervan, op een rechterparkeerplaats stopte, ten einde het achter hem komende verkeer de ge legenheid te geven, voorbij te gaan. Hij wenkte dan vaderlijk met z'n arm en deze geste werd altijd zeer op prijs ge steld. Deze in overal of werktenue 'ge- kleden mensen, bleken wel een ruwe bol ster, doch ook een blanke pit te bezit ten. Ze waren „Heren", de Samaritanen van het wegverkeer! Hulde! Niet aldus overkwam mij op de 2e pinksterdag omstreeks 18 uur, komende uit de richting Goes naar Middelburg. Uit de tegenovergestelde richting na derde een onafgebroken file met auto's van vakantiegangers, zodat het gebruik van het linkerweggedeelte met zelf moord zou gelijk staan. Niettemin, komende uit de Ganzcstad. De Linschoten-Vereeniging, die ten doel heeft de uitgave in het oorspronkelijke, van zeldza me of onuitgegeven Nederlandse zee- en landrei zen en landbeschrijvingen, heeft sinds 1909 reeds meer dan zestig delen uitgegeven. Verschillende van deze journalen leest men geboeider dan me nig avonturenroman. Zij zijn van een ongekun steldheid en een directheid, zij getuigen van een durf en doorzettingsvermogen, eigenschappen die doen beseffen waarom Nederland zich in de nde- eeuw op alle wereldzeeën vertoonde. Verschenen is het 63ste deel, waarin prof. Coolhaas een gedeelte van de journalen van „Pieter van den Broecke in Azië" uitgeeft. Voor het einde van dit jaar zal het tweede deel van deze uitgave verschijnen. In 1950 werden de journalen van de reizen van Van den Broecke naar West-Afrilca uitgegeven. Het leven van deze man weer spiegelt tevens de opkomst van de republiek. Wanneer Antwerpen in 1585 in de handen van Parma valt, wijkt vader Van den Broecke met vrouw en drie kinderen naar het noorden uit. Hun zoon Pieter was 25 februari van dat jaar geboren. Via Alkmaar en Hamburg vestigde Van den Broecke sr., suikerraffinadeur, zich te Amsterdam. Antwerpen bezat niet langer het monopolie van de suikervaart en de suikerhandel. Hollandse en Zeeuwse schepen voerden thans de sui ker rechtstreeks in het vaderland aan. Onder de kennissen van vader Van den Broecke behoorde ook Van Vlierden, een groot en onderne mend Zeeuws koopman. In een milieu van gegoede zakenlieden groeide Pieter op. Hij maakte snel promotie: op 28-jarige leeftijd met een ervaring van slechts vier reizen naar West-Afrika werd hij opperkoopman bij de Oost-Indische-Compagnie. Ratelband vergelijkt hem met de Zeeuwse koopman Balthasar de Moucheron, zonder diens genialiteit en verziende blik, maar wel met diens origina liteit en lust tot initiatief. Er bestaat een portret van Pieter van den Broecke geschilderd door Frans Hals. Wat zal het model de schilder hebben gele gen! Het portret laat uw levenslustig en warmbloedig man zien, ijdel en goedhartig. Hij genoot van het leven; wijntje en trijntje wa ren voor hem geen onbekenden. Het geheel van zijn eigenschappen was de oorzaak dat hij het niet verder dan opperkoopman bracht. De belevenissen in Azië strekken zich, met onderbrekingen uit over een periode van ruim 15 jaar, van 1614 tot 1629. Eén ontmoeting op z(jn vele reizen is te merkwaardig om niet te vermelden. In mei 1616 bereikte hij Sana, de hoofdstad van Jemen. Van den Broecke werd door de onderkoning goed onthaald. HJJ bezocht ook met zijn „volck" het kasteel van de stad. Toen de opperkoopman op de wallen stond, blies zijn trompetter „het deuntien van Wilhelmus van Nassouwen ben ick van duytssen bloodt". Daarop kwam een Turks soldaat te voorschijn, die Van den Broecke bij zijn arm pakte en hem in het Italiaans vroeg of hq en de zijnen het fort al hadden ingenomen omdat het deuntje van de prins werd geblazen. De Turk, barbier van de onderkoning, bleek een galeislaaf te Sluis en later in het le ger van Maurits geweest te zijn. Coolhaas tekent aan, dat dit geen onwaarschijnlijk verhaal is. Sluis was immers van 15871604 in Spaanse handen. Vanuit deze stad maakten galeien de Zeeuwse wa teren onveilig. De Turk, van de galeien bevrijd door de Nederlan ders, diende dus later in het leger van prins Maurits. De voormalige galeislaaf was goed te spreken over het leger van Zijne Excellentie. reed alles 'zeer vlot, totdat ik nabij Le wedorp, een file ontmoette, welke plm. 20 km per uur reed, tot ergernis van menig autobestuurder. Wat was het geval? Een geel voertuig je, type „Messerschmidt", reed traag in de richting van de Zeeuwse hoofdstad. Nabij het benzine-tankstation in Lewe dorp, waar de weg iets breder werd, waagden enig eauto's het, om „rechts", voorbij te rijden. Hoewel dit natuurlijk verboden is, was het toch echt mense lijk; en bij een eventuele veroordeling door de bevoegde rechter, zouden zij ter dege zijn gewezen op hun verkeerde handelwijze, terwijl de berijder van de „Messerschmidt", juridisch geheel vrij uit zou zijn gegaan. Op de onlangs verbrede (asfalt)-bocht vóór de Sloedam, kon ik laatstbedoelde gelukkig passeren. Daar -zat hij in zijn doorzichtig koepel tje achter het stuur, de „verborgen ver leider". Het was „Ikke". Een naam, die mij tezelfdertijd te bin nenschoot, gedachtig het „Kantlijnarti kel", dat één uwer hoofdredacteuren on langs opstelde. Namens vele kinderbijslagafnemers wil ik langs deze weg mijn dank betuigen aan de dienst Raad van Arbeid voor de eweldig vlotte afwerking aangaande e uitkering van de kinderbijslag. Via pers e.d. zijn we voorgespiegeld, dat de afwikkeling van deze uitkering langs deze weg eenvoudiger zou zijn en vlotter zou gaan, maar wat blijkt, we hebben het geld straks wanneer we de volgende lijst moeten invullen misschien nog wel niet ontvangen. Wij bouwvakkers, agrariërs enz. waren dat vroeger, vóór het dus bij vermelde dienst was ondergebracht, vlotter ge wend en nu mag dit voor de betrokken ambtenaren het begin zijn, maar wan neer wij werk krijgen wat we nog nooit hebben gedaan, kunnen we dat na een paar dagen proefstomen toch. Hier gaat dat blijkbaar niet en er zullen vele men sen met grote gezinnen straks niet van een uitverkoop kunnen profiteren dank zij een eenvoudiger en vlottere afwer king. O.- en W.-Souburg. Een opmerker. In uw verslag van zaterdag 1 juni jl. betreffende huurboten van de heer van de Plasse te Veere, trof mij de opmer king, dat de jachtclub „Veere" het niet op prijs zou stellen wanneer de boten van het huurbedrijf zouden afmeren naast de „kostbare paleisjes" van de le den. Het lijkt mij nuttig er op te wijzen dat deze voorstelling van zaken bijzonder tendentieus is en wel om twee redenen. Ten eerste, omdat, zoals overigens uit uw artikel wel blijkt, dit een kwestie is tussen het gemeentebestuur van Veere en de rijkswaterstaat enerzijds en de heer van de Plasse anderzijds, terwijl de jachtclub „Veere" hier geheel bulten staat. Ten tweede, omdat het een volkomen onjuiste voorstelling van zaken is, wan neer men over de jachten van de jacht club „Veere" als „paleisjes" spreekt, een uitdrukking, die ook maritiem, kant noch wal raakt. Inderdaad zijn er een aantal fraaie jachten in de haven van Veere gemeerd en een ieder, die objectief oordeelt, zal moeten toegeven dat zulks een aantrek kelijke aankleding van de Veerse haven betekent. Het wil echter niet zeggen, dat deze vereniging slechts bestaat uit een kleine kring geselecteerde en financieel draag krachtige leden. De jachtclub „Veere" past in dit op zicht geen enkele discriminatie toe en haar ledenlijst vermeldt zowel beter ge situeerden als kleine middenstanders. De met vlq'tig knutselwerk omgebouwde sloepjes van de kleine man zijn ons even welkom als luxueuse zeegaande jachten. Waar het hele probleem rond de haven van Veere thans om draait is het vol gende: Wlil men in Veere een maximale huur voor het gebruik van de haven bedingen dan zal men inderdaad de haven aan een particuliere exploitant moeten ver huren. De haven zal echter voor deze exploitant slechts rendabel zijn, als de liggelden zo hoog worden opgeschroefd, dat de kleine man zich niet meer zal kunnen permiteren een ligplaats te hu ren. Bovendien zal men dan vervallen in verhuur van zeilboten, speedboten met ronkende motoren, een skischooi en wat dies meer zij. Dat een B.M. op het Veerse Meer, als huurboot absoluut ongeschikt is en voor de argeloze huurder (onbekend met de zandbanken en met de risico's van dit veelal ruwe zeilwater) een groot gevaar oplevert, zal de exploitant wel licht niet beseffen. Het feit. dat hij de B.M. als huurboot heeft gekozen, toont overigens wel zijn gebrek aan kennis ter zake. Het getuigt van wijs beleid, dat- het ge meentebestuur van Veere, die kant niet op wil en de voorkeur geeft aan een verhuur aan een niet commercieel ge~ richte zeilvereniging, ook al brengt dit iets minder geld in de gemeentekas. Jaap Fischer heeft een liedje gemaakt over Veere als recreatiestad, Veere met een friteskraam en een kabelbaan. Wil men dat, dan is deze weg niet moei lijk te vinden. Om een verantwoord, rustig beheer te krijgen in deze haven is veel moeilijker. De jachtclub „Veere" heeft getoond in deze de goede weg te willen en kunnen bewandelen- Een weg, die ook voor de Veerse middenstanders de meest profij telijke zal blijken te zijn. Veere, let op uw saek. Het is te hopen, dat Gedeputeerde Sta ten van Zeeland in deze ook hun taak zullen verstaan. Axel. C. A. Schiltman. Nieuwstraat 36. Heeft onze stad 's nachts geen politie agenten Hoe is het anders mogelijk dat afgelo pen week in de nacht van vrijdag op za- dag een deel van Middelburg werd wakker gehouden? Dat deel der Mid delburgers bestond dan uit de inwoners van het Gasthuis en de omwonenden hiervan. Het lawaai werd veroorzaakt door een „lichtelijk" aangeschoten drie tal, dat tot 's morgens 5 uur een non- stop-platenprogramma verzorgde op het Bolwerk. Nu Is zoiets op zichzelf al storend, maar naast een ziekenhuis, waar toch vooral rust gewenst is, is dit bepaald schanda lig. Maar waar bleef ons trouwe politie korps? Waren de agenten in slaap ge vallen, of hadden ze andere werkzaam heden? Dit was toch niet iets om over het hoofd te zien! Daar er nog geen „dopjesprikkers" zijn, kan iedereen zich van het gebeurde overtuigen door een wandeling te ma ken over het Bolwerk. Hier kan men de sporen ervan nog vinden. Maar geniet dan in stilte, want daar is het Bolwerk uiteindelijk voor bestemd. Middelburg. Vier nachtzusters. Advertentie De veelzijdige voeding

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 7