Oud Gelders kasteeltje
werd cultureel centrum
ZELANDICA
LEZERS SCHRIJVEN
kunstschildersechtpaar
VERKLARING NEDERLANDSE
BISSCHOPPEN OVER
PAUS JOANNES
Kerkelijke mutaties
Koffie om mee te nemen:
vacuum-verpakte dus blijvend-verse
VAN NELLE'S SUPRA KOFFIE
GEEN VLOTTE AFWERKING
HUURBOTEN IN DE
VEERSE HAVEN
NACHTELIJK CONCERT
IN MIDDELBURG
DONDERDAG 6 JUNI 1963'
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
(Van onze redactrice)
Ongeveer dertien jaar geleden
betrok de kunstschilder Joop
Kloek met zijn vrouw en zijn
dochter het fraaie oude kasteel
tje Vosbergen, even buiten het
Gelderse dorp Heerde. Dit was
een stap, waar wél enige rfioed
voor nodig was, want het kas
teel verkeerde in een zeer ver
vallen staat.
„Ach, weet U, als schilder ben
je in de gelegenheid er in te
trekken en er zelf veel aan te
doen", vertelde de heer Kloek
tijdens ons bezoek aan Vosber
gen. „Ik heb altijd een hobby
gehad voor timmeren en metse
len, al moet ik daarbij vertellen,
dat ik nog geen band kan repa-
en voor nog geen vier
dubbeltjes per echte liter
de tentoonstellingen van musea ver
telde de heer Kloek een beetje spjj
tig: „Van het Rijksmuseum kregei
we belangrijke en kostbare collectie
in bruikleen, bijvoorbeeld smeedwerk
porselein en oud tin. Maar wij moes
ten de verzendkosten en de hoge ver
zekeringskosten betalen. Voor dez
tentoonstellingen kregen we geei
subsidies. Het bleek zonder steun nie
te financieren en zo heeft dit initia
tief gewoon schipbreuk geleden. Het
jammer".
„Het zijn rijke jaren geweest", ze
mevrouw Kloek. „We hebben enorn
veel geleerd én van het publiek éi
s Een smalle slotbrug leidt naar de
c entree van het kasteel. Dc deur
i heeft, eeii 18e eeuwse omlijsting.
Rechts beneden is de muziekzaal.
5 Boven is het woongedeelte.
t de heer en mevrouw Kloek inge-
i richt. Het is beslist een voorrecht
S daar „te gast" te zijn.
reren. Maar alleen heb ik dit
niet kunnen doen uiteraard. Er
moesten vaklieden bij komen en
dat maakte de zaak juist zo
kostbaar".
Er moest op financieel gebied
veel gepast en gemeten worden,
maar het lukte ten slotte het
kasteeltje bewoonbaar te ma
ken, mede met enige hulp van
Rijksmonumentenzorg.
De heer Kloek Is geboortig uit Zee
land. Zijn vader was van 1905 tot
1921 hervormd predikant te Oude-
lande. „Ik ging uit Zeeland weg, toen
ik zestien jaar was. Nog heel goed
kan ik mij herinneren, dat mijn heim
wee zó groot was, dat mijn ouders
tenslotte besloten mij weer enige tijd
terug te sturen naar Zeeland, ik was
zo mager als een lat geworden van
verlangen naar de oude omgeving..."
De dierbare herinneringen aan Zee
land zijn gebleven, maar Gelderland
werd de provincie, waar het echt
paar Kloek zijn „tehuis" vond.
Bij hot zoeken naar een oud gebouw
stond do heer en mevrouw Kloek veel
meer voor ogen dan alleen maar een
prettige woning. Het. Is een zeer
gastvrij echtpaar en bovendien had
de heer Kloek altijd grote belangstel
ling voor het organiseren van mu
ziekavonden. Dank zij deze eigen
schappen is liet kasteel Vosbergen ge
worden tot een cultureel centrum.
In de twee benedenzalen worden nu
muziekavonden en belangwekkende
tentoonstellingen georganiseerd. Dit
was echter een initiatief, waarvoor
ook al weer moed en organisatiever
mogen, wellicht zelfs Improvisatie
vermogen voor nodig waren.
GOED CONTACT
Maar het ging goed. De publieke be
langstelling was goed en bleef goed.
De interesse van ae kunstenaars was
•oot.
Het contact met het publiek is hier
wellicht directer, inniger ook. In deze
dertien jaar hebben we zo 'n 150
avonden gehad. Het waren niet al
leen muziekavonden, maar ook voor
drachtsavonden. Een paar namei
van diegenen, die hier zjjn opgetre
den? Cruys Voorbergh, Nel Oost
hout, Albert Vogel, Rosa Spier, Phii
Berghout, George van Rencsse, Jaa]
Stotijn en Laurens Bogtman"-
Over de in het kasteel georganiseer
van de kunstenaars. Het waren voor
ons steeds wel heel drukke dagen en
avonden, want als~je maar één detail
verwaarloost, bijvoorbeeld een kaars
in een luchter goed vastzetten, kan
dat een vervelende storing geven".
Haar echtgenoot vulde aan: „We
moeten tenslotte alles zelf doen.
Geld voor personeel is er niet. Huis
en tuin onderhouden we zo goed mo
gelijk zelf. Met liefde overigens. Het
is ons „tehuis", dat helemaal tot
bloei komt als fraai oud huis, wan
neer er muziek- of voordrachtsavon
den worden gehouden".
Het echtpaar Kloek heeft er met
succes naar gestreefd de avonden
op het kasteeltje te laten bezoeken
door een zo gemengd mogelijk pu
bliek, jong en oud en uit alle groepen
van de bevolking.
En de bezoekers, die belangstelling
hebben voor het werk van de heer
Kloek zelf, zullen welkom zijn in zhn
atelier.
GOEDE BESTEMMING
Het kasteeltje heeft een heel oude,
zij het weinig roemruchte, geschie
denis. Het werd in de veertiende of
vijftiende eeuw gesticht. De oor
spronkelijke naam is 't Huis Krijt.
Vermoed wordt, "dat het als tolhuis
heeft gediend aan de IJsél, die vroe
ger langs Heerde. heeft gelopen..
Hot tegenwoordige gebouw dateert
uit de ïaren rond 1600, Het is een
omgraent gebouw met twee trapge
vels aan de voor- en achterzijde.
Vóór de smalle brug aan de voorzijde
ligt een rond „slotplein" met bijge
bouwen. Oude bomen vormen een
fraai decor voor dit schilderachtig
geheel.
In 1950 werd het tot nieuw leven ge
bracht, net op tijd om het voor een
ondergang te behoeden. Het is nu
huis, tehuis en cultureel centrum te
gelijk. Is er een dankbaarder bestem
ming mogelijk voor een zo charmant
gebouw? Het dankt deze kostelijke
bestemming aan twee mensen, die er
de moed en de liefde en ook het onge
mak en de financiële beslommeringen
voor over hadden en nog hebben.
KERKNIEUWS
De bisschoppen van Nederland hebben
in verband met het overinden van paus
Joannes de volgende verklaring uitge
geven:
,,De dagenlange smartelijke doodsstrijd
van paus Joannes XXTTT is volstreden.
De Heer heeft zijn trouwe dienaar opge
roepen. Paus Joannes heeft zijn taak
volbracht. Heel de kerk ja geheel
de wereld heeft met diepe ontroering
de berichten over de ziekte en de dooa
van de paus gevolgd. Want paus Jo
annes had als wellicht geen voorganger
de harten veroverd van geheel de we
reld. Door zijn eenvoud, door zijn goed
heid en door zijn menselijkheid die leder
onweerstaanbaar aantrok.
Het tweede Vaticaanse concilie zijn
concilie dat zo duidelijk getekend was
door de persoonlijkheid door de geest en
door het hart van paus Joannes, heeft
heel de wereld met vreugdevolle ver
wachting doen heenzien naar zijn per
soon. Voor allen die naar vrede hunke
ren en voor allen die verlangen naar de
eenheid van geheel de christenheld, is
paus Joannes een geliefde vader gewor
den, van wie men bereid was zelfs meer
te hopen en te verwachten dan een mens
han geven. Voor die vrede en voor die
eenheid heeft de paus zijn leven aange
boden aan zijn Heer. En de Heer heeft
dat aanbod aanvaard. In verslagenheid
en diepe ontroering buigen we ons hoofd
voor het raadsbesluit van de Allerhoog
ste. Al treuren wij om zijn heengaan,
we danken God voor hetgeen Hq ons in
paus Joannes heeft geschonken en wij
vragen al degenen die hem liefhadden,
hem te willen gedenken in zijn biddend
opgaan naar God.
In de week na het pinksteroctaaf, zal
in alle kerken een gezongen H. Mis wor-
die men voor de betreffende gelovigen
NEDERLANDS HERVORMDE KERK.
Beroepen te Hillegom vac. J. Veenen-
daal P. A. Lefeber te Alphen aan de
Rijn. Beroepen te Rotterdam-Vreewijk
C. J. Janse te Doetinchem. Beroepen te
Rotterdam Vreewijk (wijkgem. Strevels-
wijk) J. de Jager te Amerongen. Beroe
pen te Zonnemaire toez. J. Heikoop, vic.
te Zwolle. Beroepen te Oenkerk-Giekerk
A. Noorman te Zaandam. Beroepen te
Koudum toez. W. F. Kuil te 't Woud-
Den Hoorn. Beroepen te Kamerik H.
Lethof te Kockengen. Aangenomen naar
Klaaswaal D. Driebergen te Tange-Alte-
veer, die bedankte voor Sleewijk. Aan
genomen naar Vleuten, toez. B. Koole te
Tjerkwerd. Bedankt voor Haastrecht S.
Riemens te Hornhuizen. Bedankt voor
Ernst J. H. Vlijm te Goedereede.
GEREFORMEERDE KERK
Beroepen te Spijkenisse, tweede predi
kantsplaats, Chr. van Ulden te Sint-
Laurens. Beroepen te Zwijndrecht-Groo-
te Lindt, tweede predikantsplaats, J. Te-
vel te Zwaag Westeinde.
Beroepen te Anjum C. A. Verhoog te
Winsum (Fr.) die bedankte voor Doe-
zum (Gr.). Aangenomen naar Koevor-
den, tweede predikantsplaats C. de Jong
te Neede. Aangenomen naar Broek on
der Akkerwoude G. Manenschijn, kandi
daat te Amsterdam, die bedankte voor
Emmercompascuum. Lewedorp, Rilland-
Bath en voor Schoondijke. Beroepbaar:
kandidaat P. v. d. Berg te Den Haag is
met ingang van 7 juni a.s. beroepbaar.
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE
KERK
Tweetal te Hilversum Oost J. Brons te
Bunschoten en IJ. J. Velema te Hooge-
veeh. Aangenomen naar Broek op Lan-
gendjjk. W- v, .Heest, te Ernmen.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Amsterdam vac. F.
Kuiper J. P. Matthqssen te Meppel.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
IN NEDERLAND
Beroepen te Alblasserdam M. van Beek,
kandidaat te Ederveen.
Mr. Stikker in
het ziekenhuis
Mr. D. U. Stikker, de secretaris-gene
raal van de N.A.V-O., is in het Walter-
Reed-ziekenhtiis in Washington opgeno
men voor een algemeen onderzoek en
mogelijk een breukbehandeling, aldus is
van de zqde van de N.A.V.O. meege
deeld.
Advertentie
Vrij zijn, blij zijn, genieten van vakantie enaltijd-verse Van Nelle's
Supra koffie. Een heerlijke nieuwe melange tussen „rood" en „goud". Vlak
na het branden gemalen, vlak na het malen vacuum-verpakt. In handig op-
bergzaam karton-pak, waar het aroma niet uit kan en lucht of vocht niet
in kunnen. „Geknipt" voor uw vakantie en... voor alle andere dagen.
Als bezitter van een personenauto, rij
dende in een file achter een zware
vrachtauto, is het mij meermalen over
komen dat de bestuurder ervan, op een
rechterparkeerplaats stopte, ten einde
het achter hem komende verkeer de ge
legenheid te geven, voorbij te gaan. Hij
wenkte dan vaderlijk met z'n arm en
deze geste werd altijd zeer op prijs ge
steld. Deze in overal of werktenue 'ge-
kleden mensen, bleken wel een ruwe bol
ster, doch ook een blanke pit te bezit
ten. Ze waren „Heren", de Samaritanen
van het wegverkeer! Hulde!
Niet aldus overkwam mij op de 2e
pinksterdag omstreeks 18 uur, komende
uit de richting Goes naar Middelburg.
Uit de tegenovergestelde richting na
derde een onafgebroken file met auto's
van vakantiegangers, zodat het gebruik
van het linkerweggedeelte met zelf
moord zou gelijk staan.
Niettemin, komende uit de Ganzcstad.
De Linschoten-Vereeniging, die ten doel heeft
de uitgave in het oorspronkelijke, van zeldza
me of onuitgegeven Nederlandse zee- en landrei
zen en landbeschrijvingen, heeft sinds 1909 reeds
meer dan zestig delen uitgegeven. Verschillende
van deze journalen leest men geboeider dan me
nig avonturenroman. Zij zijn van een ongekun
steldheid en een directheid, zij getuigen van een
durf en doorzettingsvermogen, eigenschappen die
doen beseffen waarom Nederland zich in de nde-
eeuw op alle wereldzeeën vertoonde.
Verschenen is het 63ste deel, waarin prof. Coolhaas een gedeelte
van de journalen van „Pieter van den Broecke in Azië" uitgeeft.
Voor het einde van dit jaar zal het tweede deel van deze uitgave
verschijnen. In 1950 werden de journalen van de reizen van Van den
Broecke naar West-Afrilca uitgegeven. Het leven van deze man weer
spiegelt tevens de opkomst van de republiek. Wanneer Antwerpen
in 1585 in de handen van Parma valt, wijkt vader Van den Broecke
met vrouw en drie kinderen naar het noorden uit. Hun zoon Pieter
was 25 februari van dat jaar geboren. Via Alkmaar en Hamburg
vestigde Van den Broecke sr., suikerraffinadeur, zich te Amsterdam.
Antwerpen bezat niet langer het monopolie van de suikervaart en de
suikerhandel. Hollandse en Zeeuwse schepen voerden thans de sui
ker rechtstreeks in het vaderland aan. Onder de kennissen van vader
Van den Broecke behoorde ook Van Vlierden, een groot en onderne
mend Zeeuws koopman. In een milieu van gegoede zakenlieden
groeide Pieter op. Hij maakte snel promotie: op 28-jarige leeftijd
met een ervaring van slechts vier reizen naar West-Afrika werd hij
opperkoopman bij de Oost-Indische-Compagnie. Ratelband vergelijkt
hem met de Zeeuwse koopman Balthasar de Moucheron, zonder
diens genialiteit en verziende blik, maar wel met diens origina
liteit en lust tot initiatief.
Er bestaat een portret van Pieter van den Broecke geschilderd
door Frans Hals. Wat zal het model de schilder hebben gele
gen! Het portret laat uw levenslustig en warmbloedig man zien,
ijdel en goedhartig. Hij genoot van het leven; wijntje en trijntje wa
ren voor hem geen onbekenden. Het geheel van zijn eigenschappen
was de oorzaak dat hij het niet verder dan opperkoopman bracht.
De belevenissen in Azië strekken zich, met onderbrekingen uit over
een periode van ruim 15 jaar, van 1614 tot 1629. Eén ontmoeting op
z(jn vele reizen is te merkwaardig om niet te vermelden. In mei 1616
bereikte hij Sana, de hoofdstad van Jemen. Van den Broecke werd
door de onderkoning goed onthaald. HJJ bezocht ook met zijn „volck"
het kasteel van de stad. Toen de opperkoopman op de wallen stond,
blies zijn trompetter „het deuntien van Wilhelmus van Nassouwen
ben ick van duytssen bloodt". Daarop kwam een Turks soldaat te
voorschijn, die Van den Broecke bij zijn arm pakte en hem in het
Italiaans vroeg of hq en de zijnen het fort al hadden ingenomen
omdat het deuntje van de prins werd geblazen. De Turk, barbier
van de onderkoning, bleek een galeislaaf te Sluis en later in het le
ger van Maurits geweest te zijn. Coolhaas tekent aan, dat dit geen
onwaarschijnlijk verhaal is. Sluis was immers van 15871604 in
Spaanse handen. Vanuit deze stad maakten galeien de Zeeuwse wa
teren onveilig. De Turk, van de galeien bevrijd door de Nederlan
ders, diende dus later in het leger van prins Maurits. De voormalige
galeislaaf was goed te spreken over het leger van Zijne Excellentie.
reed alles 'zeer vlot, totdat ik nabij Le
wedorp, een file ontmoette, welke plm.
20 km per uur reed, tot ergernis van
menig autobestuurder.
Wat was het geval? Een geel voertuig
je, type „Messerschmidt", reed traag in
de richting van de Zeeuwse hoofdstad.
Nabij het benzine-tankstation in Lewe
dorp, waar de weg iets breder werd,
waagden enig eauto's het, om „rechts",
voorbij te rijden. Hoewel dit natuurlijk
verboden is, was het toch echt mense
lijk; en bij een eventuele veroordeling
door de bevoegde rechter, zouden zij ter
dege zijn gewezen op hun verkeerde
handelwijze, terwijl de berijder van de
„Messerschmidt", juridisch geheel vrij
uit zou zijn gegaan.
Op de onlangs verbrede (asfalt)-bocht
vóór de Sloedam, kon ik laatstbedoelde
gelukkig passeren.
Daar -zat hij in zijn doorzichtig koepel
tje achter het stuur, de „verborgen ver
leider". Het was „Ikke".
Een naam, die mij tezelfdertijd te bin
nenschoot, gedachtig het „Kantlijnarti
kel", dat één uwer hoofdredacteuren on
langs opstelde.
Namens vele kinderbijslagafnemers wil
ik langs deze weg mijn dank betuigen
aan de dienst Raad van Arbeid voor de
eweldig vlotte afwerking aangaande
e uitkering van de kinderbijslag. Via
pers e.d. zijn we voorgespiegeld, dat de
afwikkeling van deze uitkering langs
deze weg eenvoudiger zou zijn en vlotter
zou gaan, maar wat blijkt, we hebben
het geld straks wanneer we de volgende
lijst moeten invullen misschien nog wel
niet ontvangen.
Wij bouwvakkers, agrariërs enz. waren
dat vroeger, vóór het dus bij vermelde
dienst was ondergebracht, vlotter ge
wend en nu mag dit voor de betrokken
ambtenaren het begin zijn, maar wan
neer wij werk krijgen wat we nog nooit
hebben gedaan, kunnen we dat na een
paar dagen proefstomen toch. Hier gaat
dat blijkbaar niet en er zullen vele men
sen met grote gezinnen straks niet van
een uitverkoop kunnen profiteren dank
zij een eenvoudiger en vlottere afwer
king.
O.- en W.-Souburg. Een opmerker.
In uw verslag van zaterdag 1 juni jl.
betreffende huurboten van de heer van
de Plasse te Veere, trof mij de opmer
king, dat de jachtclub „Veere" het niet
op prijs zou stellen wanneer de boten
van het huurbedrijf zouden afmeren
naast de „kostbare paleisjes" van de le
den.
Het lijkt mij nuttig er op te wijzen dat
deze voorstelling van zaken bijzonder
tendentieus is en wel om twee redenen.
Ten eerste, omdat, zoals overigens uit
uw artikel wel blijkt, dit een kwestie is
tussen het gemeentebestuur van Veere
en de rijkswaterstaat enerzijds en de
heer van de Plasse anderzijds, terwijl de
jachtclub „Veere" hier geheel bulten
staat.
Ten tweede, omdat het een volkomen
onjuiste voorstelling van zaken is, wan
neer men over de jachten van de jacht
club „Veere" als „paleisjes" spreekt, een
uitdrukking, die ook maritiem, kant
noch wal raakt.
Inderdaad zijn er een aantal fraaie
jachten in de haven van Veere gemeerd
en een ieder, die objectief oordeelt, zal
moeten toegeven dat zulks een aantrek
kelijke aankleding van de Veerse haven
betekent.
Het wil echter niet zeggen, dat deze
vereniging slechts bestaat uit een kleine
kring geselecteerde en financieel draag
krachtige leden.
De jachtclub „Veere" past in dit op
zicht geen enkele discriminatie toe en
haar ledenlijst vermeldt zowel beter ge
situeerden als kleine middenstanders.
De met vlq'tig knutselwerk omgebouwde
sloepjes van de kleine man zijn ons even
welkom als luxueuse zeegaande jachten.
Waar het hele probleem rond de haven
van Veere thans om draait is het vol
gende:
Wlil men in Veere een maximale huur
voor het gebruik van de haven bedingen
dan zal men inderdaad de haven aan
een particuliere exploitant moeten ver
huren. De haven zal echter voor deze
exploitant slechts rendabel zijn, als de
liggelden zo hoog worden opgeschroefd,
dat de kleine man zich niet meer zal
kunnen permiteren een ligplaats te hu
ren.
Bovendien zal men dan vervallen in
verhuur van zeilboten, speedboten met
ronkende motoren, een skischooi en wat
dies meer zij.
Dat een B.M. op het Veerse Meer, als
huurboot absoluut ongeschikt is en
voor de argeloze huurder (onbekend
met de zandbanken en met de risico's
van dit veelal ruwe zeilwater) een groot
gevaar oplevert, zal de exploitant wel
licht niet beseffen.
Het feit. dat hij de B.M. als huurboot
heeft gekozen, toont overigens wel zijn
gebrek aan kennis ter zake.
Het getuigt van wijs beleid, dat- het ge
meentebestuur van Veere, die kant niet
op wil en de voorkeur geeft aan een
verhuur aan een niet commercieel ge~
richte zeilvereniging, ook al brengt dit
iets minder geld in de gemeentekas.
Jaap Fischer heeft een liedje gemaakt
over Veere als recreatiestad, Veere met
een friteskraam en een kabelbaan.
Wil men dat, dan is deze weg niet moei
lijk te vinden.
Om een verantwoord, rustig beheer te
krijgen in deze haven is veel moeilijker.
De jachtclub „Veere" heeft getoond in
deze de goede weg te willen en kunnen
bewandelen- Een weg, die ook voor de
Veerse middenstanders de meest profij
telijke zal blijken te zijn.
Veere, let op uw saek.
Het is te hopen, dat Gedeputeerde Sta
ten van Zeeland in deze ook hun taak
zullen verstaan.
Axel. C. A. Schiltman.
Nieuwstraat 36.
Heeft onze stad 's nachts geen politie
agenten
Hoe is het anders mogelijk dat afgelo
pen week in de nacht van vrijdag op za-
dag een deel van Middelburg werd
wakker gehouden? Dat deel der Mid
delburgers bestond dan uit de inwoners
van het Gasthuis en de omwonenden
hiervan. Het lawaai werd veroorzaakt
door een „lichtelijk" aangeschoten drie
tal, dat tot 's morgens 5 uur een non-
stop-platenprogramma verzorgde op het
Bolwerk.
Nu Is zoiets op zichzelf al storend, maar
naast een ziekenhuis, waar toch vooral
rust gewenst is, is dit bepaald schanda
lig. Maar waar bleef ons trouwe politie
korps? Waren de agenten in slaap ge
vallen, of hadden ze andere werkzaam
heden? Dit was toch niet iets om over
het hoofd te zien!
Daar er nog geen „dopjesprikkers" zijn,
kan iedereen zich van het gebeurde
overtuigen door een wandeling te ma
ken over het Bolwerk. Hier kan men de
sporen ervan nog vinden. Maar geniet
dan in stilte, want daar is het Bolwerk
uiteindelijk voor bestemd.
Middelburg. Vier nachtzusters.
Advertentie
De
veelzijdige
voeding