N.T.S. NIET VERTEGENWOORDIGD OP
HET TELEVISIEFESTIVAL IN CANNES
Eilanden voor Afrika's westkust
ontdekt door het toerisme
Kunstdieven stropen
de Duitse kerken af
Indrukwekkende Amerikaanse
documentaire reportage „de Stoel
Dr. A. J. Verhage
voorzitter van
Raiffeisenbank
Benden leveren op bestelling
Zelfs export
naar buurlanden
Staking bij radio
en t.v. Frankrijk
SPAANSE SENORITAS VOEREN EEN BROEKENOORLOG
DINSDAG 21 MEI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
naar voren van de sprekers en de
rechters, die zweten, peinzend kijken,
argumenteren en elkaar aanstoten.
Benauwend realistisch. Het is cinema
vérité. De scenes hebben niets van
doen met de gladde rechtbankscènes
uit bijvoorbeeld de Amerikaanse te
levisie-filmversie „De verdedigers".
„De Stoel", zoals de Amerikaanse
film heet, is een televisiedocument
dat spoedig naar Nederland zal moe
ten Komen. Maar nogmaals: de N.T-S.
was niet vertegenwoordigd in Can
nes. In Montreux had elke omroep-
veretuging minstens een vertegen-
wooraiger zitten. De verhoudingen
liggen wel scheef.
NEDERLAND MISTE VEEL GOEDS
(Van onze speciale verslaggever).
r\at vorige week in Cannes voor de zesde maal eveneens een inter-
nationaal televisiefestival werd gehouden dreigde vergeten te
worden in de lawine van bioscoopfilms, welke op, en buiten het
festival om, worden vertoond. Met de films, die op de filmbeurs
draaien meegeteld, kon men in veertien dagen tijds 200 maal een
bioscoop binnen. Ook het televisiefestival, dat zich afspeelde in het
Casino, was echter niet mis. Er draaiden officieel veertig documen
taires en korte speelfilms en in een andere zaal hielden de produ
centen van t.v.-films een internationale beurs, met nog eens een
kleine honderd produkties.
Ter voorziening in de vacature, ont
staan door het aftreden van prof. dr.
F. Minderhoud als voorzitter van het
bestuur van de Coöperatieve Centrale
Raiffeisenbank te Utrecht, is benoemd
dr. A. J. Verhage te Wassenaar. Dr. A.
J. Verhage is onder meer voorzitter
van het produktschap voor siergewas
sen en van de vereniging „De Neder
landse Bloemisterij". In 1962 werd dr.
Verhage benoemd tot lid van het bestuur
van de Coöperatieve Centrale Raiffei
senbank.
De regering van Haïti heeft de Verenig
de Naties laten weten dat zij de achterstal
lige bijdragen aan de volkerenorganisatie,
ten beCrage van 22.500 dollar, zal betalen.
Haïti liep de kans zijn stemrecht in de al
gemene vergadering te verliezen omdat het
meer dan twee jaar in gebreke was geble
ven zijn contributie te voldoen.
De (kleinere) kerken en kapellen
vooral in Zuid-Duitsland heb
ben op een eigenaardige manier
van de Westduitse welstand te lij
den. Sinds het als bijzonder „stan-
desgemasz" geldt om zijn woning
met voorwerpen der sacrale kunst
te versieren, is er een grote markt
De beurs is hoofdzakelijk een
affaire voor Amerikaanse en
Franse producenten en ze is al
leen toegankelijk voor eventuele
kopers, filmverhuurkantoren uit
andere landen en inkopers van
televisiemaatschappijen. De juf
frouw aan het inlichtingenloket
zei dat ze nog geen Hollandse
kopers had gezien.
De N.T.S. was trouwens evenmin ver
tegenwoordigd op het officiële t.v.-
festival en is dat evenmin op het
filmfestival.
Op het filmfestival lopen wel he
ren rond van de Belgische en Duitse
televisie. Ze kopen veel aan. De Ro-
meinse-Franse film „Codine". welke
nogal de aandacht heeft getrokken,
is gekocht door de Belgische televisie
en zal binnenkort worden vertoond.
Duitsland kocht o.a. de Spaanse film
.Een mooie liefde'. Fen flirec'eur van
een Nederlands filmverhuurkantoor,
die hier zijn komend winterseizoen
aan het voorbereiden is, zei dat hij
zich al'een oneon' on de sneel-
films van de grote produktie- en ver-
huurmaatschappqen van de grote
filmlanden.
Die leggen een veto op televisievoor
stellingen gedurende enkele jaren. De
kleinere filmlanden uit Oost-Europa
en Zuid-Amerika en ook de kleinere
ondernemers uit de grote filmlanden
zijn minder strikt, maar zij produce
ren films die in Nederland eventueel
alleen interesse kunnen vinden bij een
klein publiek. De filmimporteur zei:
„een zogenaamde kleine roulatiefilm
waarvan ik twee kopieën nodig heb.
kost me altyd nog met rechten, on
dertitels en dergelijke f25.000,
Maar voordat ik ze in de bioscopen
heb, heeft half Nederland ze gezien
op de Belgische of Duitse televisie. Ik
vergeet deze films maar". Nederland
se omroepverenigingen doen kenne
lijk hetzelfde.
Er was in het Casino gemiddeld
meer goeds te zien dan in het festi
valpaleis. Ook was er natuurlijk het
nodige slechte. Italië vertoonde een
filmpje over trouwe honden. Het was
een larmoyant halfuurtje, dat op de
Nederlandse televisie gaarne gemist
kan worden. Een van de Amerikaan
se inzendingen was een dramatische
verbeelding van een roman van Ja
mes Agee „Een dode in de familie".
Er is een PulttzerprQs gevallen op
de roman. Op het t.v.-schërm was het
evenwel een draak, die triest in een
hoekje veel tranen zat te storten.
vroegere Nieuw-Guinea. De Austra
lische documentaire was anders, om
dat ze doelbewust gefilmd was met
het oog op vertoning in de huiska
mer, dus met sprekers in het beeld
die de kykers uitlegden wat er aan
de band was.
Engeland
Een Engelse t.v.-filmproducent toon
de een gel'ilmd verslag van een op
treden van Margot Fonteyn en de
uit Rusland gevluchte danser Rudolp
Noerqef in „Les Sylphides" van Soki-
ne. Het ballet was vanuit de zaal met
twee camera's opgenomen. Het was
een nogal statisch geheel dat het op
geen stukken haalde bij de televisie
documentaire welke de free lance-
cineast Guenther Hassert voor de
Keulse televisie heeft gemaakt van
de door het Nationale Ballet onder
leiding van Sonia Gaskell gedanste
balletten „Symfonie in C" en „Four
Temperaments".
De meeste indruk onder de palmen
in het Casino maakte een Amerikaan
se televisiefilm. Het was een docu
mentaire reportage rond de elektri
sche stoel in Chicago. De film liet
zien wat er de laatste week voor de
terechtstelling gebeurt. De advocaat
probeert nog een laatste kans- Het
nele weekend zit hij in zijn kantoor,
jasje uit, broodjes etend, liters koffie
verzwelgend, telefonerend met colle
ga's en senatoren die hem willen bij
staan. De maandag daarop is een zit
ting van het Hof van appel. De ver
dediger pleit om gratie want de ver
oordeelde, een neger, is in de negen
jaren die hy gevangen heeft gezeten
een ander mens geworden- De staats-
advocaat bestrijdt het.
Niets afgesproken
De film is opgenomen zonder scena
rio. Er is niets van tevoren afge
sproken. Men krygt een advocaat te
zien die zwoegt en niet uit zijn woor
den kan komen, als hy telefoneert,
omdat hy onvermoeid is en niet weet
welke kant hy uit moet. In de recht
zaal haalt de camera de gezichten
Het festivalpaleis te Cannes, vijf
tig weken per jaar gesloten, twee
weken in mei centrum van de
grote gooi der filmproducerende
landen naar de internationale er
kenning van de beste van hun
produlcten.
Rusland
Maar Rusland kwam vervolgens weer
goed voor de dag met een half ge
speeld, half documentair verslag van
een hulsgezin, dat in een woonslee
achter een tractor, drie dagen lang
door een loeiende sneeuwsteppe trekt.
Een t.v.-film vol avontuur.
België vertoonde een t.v.-verbeelding
van Strawinsky's „l'Histöire d'un
soldat". Het was byzonder goed ge
daan, waarbij afwisselend gebruik
was gemaakt van dans- en speel scè
nes en waarbij ook animation, ofwel
tekenfilm te pas was gekomen. De
ze keer dus ook iets goeds uit België.
Het t.v.-festlval in Cannes, dat onder
auspiciën staat van de Europese Ra
dio Unie, wil een brug leggen tussen
de cineasten die voor de bioscoop wer
ken en dc cineasten die zich op de
televisie specialiseren. Inzenders mo
gen alleen zyn vrije cineasten, en niet
telovisicmaatschappyen. Aan deze re
gel wordt niet helemaal de hand ge
houden, want de Belgische bydrage
kwam op het scherm met het signet
van de B.R.T. Ook Australië zond een
film, vervaardigd door een overheids
dienst. Hel was een reportage over
de verkiezingen van een Papoea
stamhoofd in een van de valleien op
Australisch Nieuw-Guinea tot lid van
de Papoea-raad- De Nederlandse
ryksvoorlichtingadienst heeft destijds
soortgeiyke films laten maken in ons
Nog niet onafhankelijk
Voortreffelijk documentair
overzicht van Koninklijk
Instituut voor de Tropen
(Van een medewerker)
Een poosje geleden was de stroom
van „zelfstandigheidsverklarin
gen" van Afrikaanse gebieden, die
zich losmaakten van hun koloniale
meesters, nauwelijks bij te hou
den. Het ging te snel naar onze
„Europese" begrippen. Thans is er
een zekere stilstand in deze storm
achtige emancipatie gekomen, niet
zozeer omdat alle gebieden nu zou
den zijn ontvoogd, maar veeleer
omdat de niet-vrijgekomen landen
hetzij om politieke, economische
en militaire redenen, hetzij omdat
zij „wel willen maar niet kunnen",
de vrijheid vooralsnog niet deel
achtig zijn geworden.
Een van ile jongste voortreffelijke docu
mentaire overzichten van het Koninklijk
Instituut voor de Tropen te Amsterdam,
waaraan wij reeds meermalen gegevens
voor artikelen ontleenden, wydt aan
dacht aan een aantal eilanden en eilan
dengroepen voor de westkust van Afri
ka, die in afhankeiykheid leven: Madei-
Gregory Peck als de kleine stads
advocaat Atticus in „Spaar de
spotvogels", een van de twee
Amerikaanse inzendingen op het
filmfestival, een vooral door kin
deren voortreffelijk gespeelde
film.
Terwijl in het Casino de televisie
films werden afgedraaid, gina het
grote festival in het Filmfestival-
palei-s zijn gang.
ra, de Canarische Eilanden, de Kaapver-
dische Eilanden, Sao Tomé en Principe,
Fernando Poo en Sint-Helena. Van deze
gebieden hebben Madeira, de Kaapver-
dische Eilanden, Sao Tomé en Principe
de status van provincie van Portugal; de
Canarische Eilanden, Fernando Poo (en
Annabon) zijn Spaanse koloniëu; St.
Helena is een Britse kroonkolonie. In
economisch opzicht vervullen al deze
eilanden ten opzichte van Europa eer
belangrqker functie dan dc buitenstaan
der zou vermoeden.
St.-Helena
Wanneer wij nu allereerst onze belang
stelling richten op St. Helena dan doen
wq dit waariyk niet omdat wij nog altyd
geïmponeerd zouden zijn door het feit
dat Napoleon I er zijn ballingschap
doorbracht en er is gestorven, waardoor
het eiland zyn wereldvermaardheid heeft
gekregen, maar in de eerste plaats van
wege de actualiteit. Want St. Helena
kwam een jaar of wat geleden eens
klaps in het nieuws omdat enkele Pa-
rijse reisbureaus een poging onderna
men om het eiland als attractie voor
toeristen te propageren. Het ligt welis
waar wat uit de route, maar het is er
rustig en het klimaat zou er mild zijn,
ofschoon wq uit de geschriften
over Napoleons verblijf op het eiland
nooit anders hebben vernomen dan dat
de weersgesteldheid er „moordend"
vochtige hitte of kille wind. Toch draait
de toeristische propaganda in hoofdzaak
rondom de figuur van de keizer der
Fransen, en speciaal om het Huis Long-
wood, waar Napoleon van 1815 tot zyn
dood in 1821 verblqf heeft gehouden.
Het is nu als museum ingericht, met
souvenirs welker authenticiteit wel eens
is betwist. Zowel het Huis Longwood als
de Vallée du Tombeau, waar het stoffe
lijk overschot van Napoleon aanvanke-
ïyk rustte totdat het in 1840 naar Parys
werd overgebracht, zqn een stukje
Frans territoir op Engels grondgebied.
Frankrijk kocht het destijds van Enge
land.
Het eiland St. Helena, dat in 1502
door de Portugezen werd ontdekt,
heeft een kwart eeuw aan Nederland
behoord (van 1633 tot 1659). De
„Compagnieën van Verre", later in
de Oostindische Compagnie verenigd,
had er toen een nederzetting. In 1659
kwam het in handen der Britse Oost
indische Compagnie; pas in 1834
werd het een Britse kolonie met
Jamestown als hoofdstad (5000 inwo
ners). Thans behoren Ascension,
Tristan da Cunha (welks bewoners
in 1961 na een vulkanische uitbar
sting allen naar Groot-Britannië wer
den overgebracht, doch die juist en
kele weken geleden in kleinen getale
zyn teruggekeerd). Inaccessible,
Nightingale en Gough tot de eilan
dengroep, door een Brits gouverneur
bestuurd.
Of het gelukt is veel toeristen naar St.
Helena te trekken, weten wq niet. Uit
de gepubliceerde gegevens blijkt dat de
middelen van bestaan er beperkt zyn.
Het voornaamste produkt is een in
heems soort vlas, waaruit garens en
touw worden vervaardigd, voornamelijk
voor uitvoer bestemd. De invoercijfers
over 1960 geven een waarde van
276.000 aan tegenover een uitvoer van
99.000. Ascension heeft een telecom-
municatiestation van de Cable and Wi
reless Ltd., en de Amerikanen beschik
ken er over een basis voor geleide pro
jectielen.
Zonnig Madeira
Wat het Portugese Madeira betreft, dit
is een hlqmoediger oord, waar de pro
duktie van de inspirerende ochtendwyn
nog steeds toeneemt (ongeveer 30.000 hl
per jaar). Hy vindt vooral in Frankrijk,
Groot-Britannië, de Skandinavische lan
den en de Verenigde Staten geestdriftige
afnemers. De betrekkingen tussen Ne
derland en Madeira mogen op handels
gebied uiterst gering zijn, daar staat
tegenover dat aan het zich voortdurend
uitbreidende vreemdelingenverkeer onze
landgenoten een groot aandeel hebben.
Het Klimaat is er subtropisch met veel
zon.
Madeira vormt het centrale oestanddeel
van de Madeira-Archipel die behalve
het eiland Porto Santo twee, elk uit drie
onbewoonde eilandjes bestaande groe
pen omvat: de Desertas (verlaten) en de
Selvagens (woeste). In de hoofdstad
Funchal (40.000 inwoners) zetelen de
Junta Geral, een soort provinciale raad
en voorts een civiel en een militair gou
verneur. De Portugese Nationale Verga
dering te Lissabon telt twee afgevaar
digden van de Madeira-Archipel onder
haar leden. Suiker, bananen, tomaten,
borduurwerken (fabrieks- en huisnijver
heid) zijn de belangrijkste inheemse ob
jecten voor de buitenlandse handel.
Van Madeira wippen wq naar de in
Spaans bezit zijnde Canarische Eilanden
over, die door zeven hoofdeilanden en
zes kleinere worden gevormd, met een
geschiedenis welke tot het tijdperk der
rieken en Carthagers reikt. Zij zijn
verdeeld in twee provincies: Tenerife
(hoofdstad Santa Cruz) en Gran Cana-
ria (hoofdstad Las Palmas) met in to
taal 937.000 inwoners. Steeds meer toe
risten trekken in de jongste jaren naar
deze „Gelukzalige Eilanden" zoals zq
worden genoemd vanwege hun geüjkma-
tig klimaat en hun tropische en subtro
pische vegetatie. Olieraffinaderijen, uit
gestrekte bananenplantages, tomaten
teelt, vijgen-, amandel- en tabakscul
tuur maken het gebied tot een levendig
in- en uitvoercentt;um waartoe de twee
modern geoutilleerde (gedeeltelqke)
„vryhavens" Las Pairnas en Santa Cruz,
bydragen.
Portugese provincies
melden wq' in 't kort enkele
over de Itaapverdische Eilanden, sinds
1951 een overzeese provincie van Portu
gal (10 grote en een aantal kleinere
eilanden). Zij zijn minder bloeiend en
ook minder boelend dan de Canarische
Eilanden en worden wel eens de „verge
ten eilanden" genoemd. Maar hun ge
schiedenis gaat eveneens terug tot het
verre verleden toen Diogo Gomes, die
door Enrique el Navegador (Hendrik de
Zeevaarder), de vierde zoon van koning
Juan I van Portugal, met een expeditie
was uitgezonden, ze in 1459 ontdekte. Zij
bezitten geen delfstoffen of energiebron
nen zodat de bevolking op de landbouw,
veeteelt en visserij is aangewezen. De
leveranties aan schepen (Mïndelo en
Praia zijn bunkerstations en transitoha
vens) zyn evenwel een belangrijke bron
van inkomsten (90 van de totale ex
port). Bij de invoercijfers zien wij Ne
derland niet een bedrag van 37 miljoen
escndos vermeld, o.a. voor katoenen
weefsels, maïs en suiker.
voor madonna's, Christusfiguren,
heiligen en engelen ontstaan. Van
deze hausse profiteren verschillen
de benden kunstdieven, die sinds
1958 de kerken en kapellen onvei
lig maken en in totaal circa 1000
kerkdiefstallen hebben gepleegd,
waarvan maar een zeer gering deel
door de politie kon worden opge
helderd. Deze benden opereren ook
in Oostenrijk en Zwitserland. Meer
dan 800 voorwerpen van sacrale
kunst zijn alleen al in Zuid-Duits
land sinds 1958 uit kerken en ka
pellen gestolen.
Vreemde uitwassen heeft het „Wirt-
schaftswunder" veroorzaakt. In de
„high snobiety" der Bondsrepubliek
geldt het als bewijs van een bijzonder
verheven levensstql om een barokengel
in de hall of een gotische Madonna in
de salon te hebben. Er is zelfs een geval
bekend, waarin een biechtstoel tot bar
werd omgebouwd. De antiquairs kunnen
de vraag niet bevredigen. Voor de kerk
dieven is een periode van hoogconjunc
tuur aangebroken. Enkele dezer lang-
vingerigen leveren zelfs op bestelling.
Zij weten precies waar wat te halen is.
Zij zijn de arrestatie van een tweetal
benden heeft dat bewezen zo goed
georganiseerd, dat zij alles kunnen leve
ren, waarnaar vraag bestaat.
550 der geregistreerde diefstallen zqn in
Zuid-Duitsland, vooral in Beieren, ge
pleegd. Daarvan konden er 162 worden
opgehelderd. Dat is nog niet eens een
derde deel.
Ook de eilanden Sao Tomé en Principe,
die tót de. Portugese overzeese provin
cies behoren, verdienen terloops de aan
dacht. zy zijn wat natuurschoon betreft
misschien wel de mooiste. In het verle
den is Principe het Prinseneiland, al
dus genoemd omdat het eertqds door
prinsen uit het Portugese koningshuis
werd beleend gedurende drie jaren,
van 1661 tot 1664, in Nederlands bezit
geweest. Meer dan twee eeuwen geno
ten Sao Tomé en Principe een grote wel
vaart totdat de suikerhandel in de 18e
eeuw door de Braziliaanse concurrentie
werd overvleugeld. Thans is cacao het
voornaamste produkt, waarvan Neder
land voor 40 miljoen escudos de grootste
afnemer is. Van de totale uitvoer
(cacao, kopra, koffie, kokosnoten en
palmolie) gaat 40 naar Nederland te
gen een invoer uit ons land van slechts
2,5
Fernando Poo
Ten slotte nog een paar woorden over
het Spaanse Fernando Poo. op niet meer
dan 35 km afstand van de kust van Ka
meroen gelegen, met de bijbehorende
eilanden Annobon, Corisco, Elobey
Grande en Elobey Chico. De handelsba
lans is er actief en de Spaanse autoritei
ten besteden grote bedragen aan de ver
betering van de landbouw en veeteelt en
aan de sociale voorzorgen, maar de ge
ringe industrialisatie werkt remmend
op de economische ontwikkeling.
Uit al deze waardevolle gegevens, welke
het reeds genoemde informatief bulletin
van het Koninklyke Instituut voor de
Tropen bevat en waaruit nog zeer veel
voorlichtingsmateriaal zon zyn te put
ten, blykt dat de westelijk van Afrika
gelegen eilanden weliswaar géén onbe
perkte economische mogelijkheden heb
ben, doch dat deze mogelijkheden op dit
ogenblik nog geenszins zyn uitgeput. In
hoever zy in de toekomst zullen worden
beroerd door de op het vasteland zich
baan brekende onafhankelijkheidsdrang
kunnen zelfs insiders moeilijk voorspel
len. De Europese invloeden welke er
zich langer hebben doen gelden dan in
de meeste delen van het Afrikaanse con
tinent, zyn waarschijnlijk tot op zekere
hoogte een waarborg tegen plotselinge
uitbarstingen.
Zaterdag jl. is een tweede groep
Toegoenezen uit Nederland naar
Suriname vertrokken. Zij zullen
daar gaan wonen en werken op dé
plantage Slootwijk, waar de eer
ste Toegoenezen al pionierswerk
verrichten. De foto toont hoe zij
zelf bruggen slaan, waarover
sjtraks hun trekkers zullen rijden.
Een der onschadelijk gemaakte benden
bestond uit vijf man. De leider zat in
Noord-Duitsland. Wat de bende stal
werd haar Zwitserland getransporteerd
Toen een der bendeleden zijn mond
voorby praatte, kwam de politie hen op
het spoor. Een tweede bende was het
z.g. „Dillingerteam". Het bestond uit
acht mannen en een meisje. Het bereis
de de gehele Bondsrepubliek. De bende
liep begin april jl. in de val; het onder
zoek dunrt nog voort.
Deze arrestatie was het tweede grote
succes van de speciale commissie van
rechercheurs, die de Beierse justitie
heeft ingesteld om de kerkdieven te lijf
te gaan. Het eerste succes dezer com
missie was de arrestatie van de archi
tect Rainer Diesel, een kleinzoon van
de uitvinder van de Diesel-motor, een
van de dieven die op bestelling leverde.
Maar ook ondanks deze successen duren
de kerkdiefstallen voort. De speciale
commissie zal wel een permanente in
stelling worden. Zij is nog steeds bezig
met de nauwkeurige registratie van alle
reeds gepleegde kerkdiefstallen en van
datgene, wat daarbij is verdwenen. Ver
der wil de commissie alle voorwerpen
van sacrale kunst laten fotograferen,
ten einde op deze wijze later op opspo
ring te vergemakkelijken. Het komt nl.
veelvuldig voor, dat de pastoor van het
een of andere bestolen kerkje nog niet
eens een juiste beschrijving kan geven
van het kunstvoorwerp, dat werd ont
vreemd. Nog veelvuldiger komt het voor
dat op geen enkele wijze is getracht
kunstvoorwerpen tegen diefstal te be
schermen b.v, door ze in de muur
vast te schroèven. Evenmin zijn
meestal tenminste de kunstvoorwer
pen verzekerd. Vérder wil de commissie
een zo goed mogelijk geïllustreerde lijst
samenstellen van voorwerpen van sacra
le kunst die nog onvindbaar zijn en deze
onder de antiquairs laten verspreiden.
Hoger resultaat
De Bijenkorf
In haar jaarverslag over 1962-1963 con
stateert de directie van N.V. magazijn
De Bijenkorf, dat het financiële resul
taat van het afgelopen boekjaar boven
het niveau ligt van het voorafgaande
boekjaar.
Er was een netto winst van 8.97
min. waarvan voor aandeelhouders be
schikbaar 2.56 min (v.j. 2.62 min).
Voorgesteld wordt, zoals gemeld, 15
procent dividend (onv.). De toeneming
van de omzet heeft die van het vorige
jaar duidelqk overtroffen. De omzet
van het concern heeft zich gunstiger
ontwikkeld dan die van de detailhandel
als geheel. De directie veronderstelt dat
de consumptieve bestedingen zich zul
len biyven uitbreiden. Zij ziet de ont
wikkeling van de concernomzet voor
1963-1964 dan ook met vertrouwen tege
moet. Zy houdt echter rekening met een
verdere kostenstijging en verwacht dat
het lopende boekjaar met een bevredi
gend resultaat kan worden afgesloten.
Een 24-uurs staking van het Franse
radio- en televisiepersoneel, zowel tech
nici als artiesten, heeft gisteren alle
programma's lamgelegd. De stakers
willen salarisverhoging.
Men zal gedurende de dag muziek van
van de band uitzenden plus drie nieuws
uitzendingen.
Controle
Fabrieksdirecteuren
zullen het onderspit
moeten delven
Zyn do damespantalons, de blauwe
en rode, de groene en heldergele flu
welen, -/.yden en linnen slacks, die de
Spaanse markiezinnen en de dames
uit de maatschappelijke toplaag dra
gen in de clubs van San Sebastian
en Santander, in de salons van Ma
drid en Sevilla en waaraan hier
geen mens aanstoot neemt, ook toe
gestaan voor Spanjes bescheiden se-
noritas, die als fabrieksarbeidsters
hun brood verdienen, zy 't dan in goed
koper stof en minder luxueus ge
maakt? Pers en syndicaten hebben
van deze vraag een probleem ge
maakt, dat ineens iedereen bezig
houdt en waarover misschien zelfs
Madrids arbeidsrecht een oordeel zal
moeten uitspreken.
Strenge meneer
Aanleiding tot deze „broekenoorlog"
waren de bitter koude winter en de
strenge moraal van een fabrieksdi
recteur en zijn toezichthoudend per
soneel. Zq hadden er ernstig bezwaar
tegen, dat senoritas en senoras in
hun werkplaatsen in pantalons in-
plaats van in een rok hun werk ver
richtten. De dames deden dat, omdat
zij het in him rok en dunne kousen
koud hadden, wanneer ze in sneeuw
en Ijs op een verlaten bus wachtten
of zelfs in het voor Spanje zo barre
weer van de afgelopen winter naar
hun werk moesten lopen.
Zo trok op een dag senorita Carmen
een warme skibroek aan en de vol-
Sende dag verscheen reeds een dozyn
anies eveneens gekleed in een war
me pantalon. Hieraan nam de stren
ge meneer de directeur aanstoot en
wel onder het voorwendsel, dat de
goede naam van zijn fabriek hieron
der zou kunnen ïyden. Op het zwarte
bord by de ingang verscheen een
pantalonverbod voor dames.
Bij de poort
De senoras en senoritas namen dit
niet tragisch op, zoals men in Spanje
over het algemeen verordeningen
niet zwaar pleegt op te nemen. Zij
verschenen dus ook de volgende mor
gen weer in pantalon. En nu ston
den meneer de directeur en de por
tier persoonlijk aan de fabrieks-
poort alle pantalondragende dames
werden naar huis gestuurd of ge
dwongen, zich te verkleden.
De zaak was daarmee echter niet uit
de wereld: de gekrenkte dames
wendden zich tot hun vakverenigin
gen. En daarna begon het orgaan der
syndicaten „Pueblo" zich in de zaak
te mengen.
Het noemde directeur en leiding van.
het bedrijf achterlqk en stelde in het
openbaar vast, dat geen geschreven
of ongeschreven wet, noch menselijke
of beroepsmoraal ooit de Spaanse
vrouw konden verbieden, bij het
werk aan de lopende band of weef
stoel aan de naaimachine of in 't la
boratorium, een pantalon te dragen.
Wat de markiezin of hertogin in de
club of op de golflinks was toege
staan, mag het meisje Carmencita
Perez by haar werk niet verboden
worden.
Arbeidsrechter
In de toekomst zullen de fabrieksdi
recteuren en leiders van Spaanse be
drijven de pantalon van Senorita Car
men wel moeten accepteren want het
standpunt van het orgaan der syndi
caten draagt een min of meer offi
cieel karakter en Carmen zal, wan
neer men haar verbiedt een pantalon
te dragen, een beroep kunnen doen
op de arbeidsrechter.
De waardige rechters van Spanje
zullen dan komen te staan voor een
niet zo gemakkelijke taak en zij zul
len daarby zich zeker de toorn op
de hals halen van een machtige
groep mensen, die oprecht van me
ning zyn, dat wat zij zelf doen, altijd
mag en vooral niet behoort te wor
den nagevolgd door „de massa".
Want de afstanden in Spanje zyn
toch nog altijd heel groot
De vraag, die vooral de geestelijken be
zighoudt is wat er tegen de kerkdief
stallen kan worden gedaan. De Mün-
chense commissie raadt o-a. aan de
kunstvoorwerpen in kapellen en kerken
dagelyks te controleren. Dan kunnen
diefstallen onmiddellijk worden gemeld.
In het verleden is het vaak zo geweest,
dat de verdwijning van het een of an
dere beeld pas na weken door de pastoor
werd ontdekt. Verder heeft de commis
sie verzocht om alle kunstvoorwerpen
in dc kerken te laten fotograferen
zo mogelijk in kleuren en aangeraden
de kerken niet langer dan strikt nood
zakelijk is, open te houden.
Dit druist natuurlqk in tegen de bedoe
ling van de geestelqkheid. Verder wil
men de kunstvoorwerpen des nachts in
safes of in andere afsluitbare ruimten
opbergen. De kerkelijke leiding heeft de
pastoors en de kapelaans nóg een goede
raad gegeven: zorg voor een paar ste
vige kerels, die des nachts bq toerbeurt
de bewaking van de kerk voor hun re
kening nemen.
Zeker zou bij een combinatie van al de
ze maatregelen de buit der kerkdieven
veel geringer zijn dan thans het geval is.
Een werkelqke bescherming van sacrale
kunstschatten is echter vrijwel onmo
gelijk. Een vermindering van het aantal
kerkdiefstallen is pas te verwachten,
wanneer een bepaalde categorie van ad-
spirant-kopers inziet, dat kerb-kande-
laars, doopvonten, tapijten, lopers en
heiligenbeelden niet in hun hypermoder
ne bungalows horen en de' handel in
sacrale kunstvoorwerpen weer in nor
male banen bomt.
Kanon van de
i,Vergulde draeck"
opgevist
Australische duikers hebben een kanon
opgevist uit de wateren bq de westkust
van Australië, dat afkomstig zou zijn
van het Hollandse schip „Vergulde
Draeck", dat 307 jaar geleden is ver
gaan. Het kanon draagt de inscriptie
V.O.C. (Verenigde Oostindische Com
pagnie) en de letter A, waaruit blijkt
dat het wapen toebehoorde nan de Am
sterdamse kamer van de compagnie
dezelfde kamer waartoe de „Vergulde
Draeck" behoorde.
Orkestenverbond
zendt telegram
aan mr. Scholten
Het algemeen bestuur van het Verbond
van Verenigingen van Leden der Neder
landse Symfonie-Orkesten heeft in op
dracht van de zaterdag in Utrecht ge
houden verbondsvergadering hét volgen
de telegram gestuurd aan de staatsse
cretaris van o., k. en w., mr. Y. Schol-
ten:
„De leden van het Orkestverbond spre
ken ongerustheid uit over het lange
uitblijven van een nieuwe salarisrege
ling waardoor groeiende ontevredenheid
bq de orkestleden ontstaat Daar de uit
spraak van de commissie Witteman
reeds twee jaar oud is wordt door voort
durende achterstand de ontwikkeling
der symfonieorkesten ernstig bedreigd.
Dringen derhalve met grote klem aan op
snelle beslissingen".