TEGENSTRIJDIGE ADVIEZEN
AAN DE KONINGIN
Professor Beel en
dr. Drees gaven
zaterdag hun oordeel
Weer doden
opBali
Achttien brandweren blusten Hawker Hunter
„Hartelijk
verbaasde
weerzien"
Soebandrio
De heer Koekoek
hij de koningin
IJMUIDEN VIERDE „DAG VAN DE VISSERIJ"
TARIEFCONFERENTIE IN GENÈVE
DREIGT ALVAST TE LOPEN
SPECTACULAIRE
WEDSTRIJD VAN
WALCHERSE
KORPSEN
Nederlandse film
werd in Cannes
koel ontvangen
Vandaag...
206e jaargang - no. 118
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 20 mei 1963
Drie kleine
spittertjes....
Pagina 2
B" den.,BoJ;L„eD d® Pa8ter- Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 62 cent per week, 8,00 per kw.; franco per post 8,25 p. kw. Los
2911^eritoi"p red oAm 7^ *2? ml* 3847/|®43.), Middelburg: Matirt 61, teL 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg: tel
2911. Zlerifczee. red. teL 2425 adm. tel. 2094. Adv.pr. SO ct p. mm. Min. p adv. f 4.50 Ingea med. 3 i tarief. Kleine adv. (max 8 regels) 30 ct. p. regel (min? 150). „Brieven bur. van dit blad" Z
er. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
ONZEKERHEID OVER AANWIJZING
DR. DE KORT ALS FORMATEUR
(Van onze parlementaire redacteur)
Het weekeinde heeft nog niet de aanwijzing tot een formateur of
informateur gebracht, die zal moeten proberen Nederland weer een
nieuw kabinet te verschaffen, nu het kabinet-De Quay zijn ontslag
heeft aangeboden en demissionair is. De koningin beschikte zaterdag
middag, nadat zij 's morgens de voorzitters van fracties van de vijf
kleine in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen had ontvan
gen, over de schriftelijke adviezen van alle fractieleiders. De bestude
ring daarvan heeft haar echter nog niet mogelijk gemaakt te beslissen
wie zij tot informateur of formateur zal benoemen en welke opdracht
zij hem zal verstrekken.
pige adviezen een conclusie getrok
ken, maar wilde zij deze toetsen aan
het oordeel van twee wijze mannen
als de heren Drees en Beel, die volle
dig haar vertrouwen genieten, die in
het verleden bewezen hebben beza
digd te kunnen optreden, die een
scherp inzicht hebben in de politieke
verhoudingen in Nederland en die
het metier van het formeren van een
kabinet verstaan, doordat zij zelf
meermalen met dit bijltje gehakt
hebben. Zij kunnen de koningin advi
seren zowel over de aanwijzing van
een informateur of formateur als
over de formulering van de opdracht.
Wat het laatste betreft denken sommi
gen in Den Haag nog steeds aan de mo
gelijkheid dat een opdracht gegeven zou
kunnen worden om een kabinet te vor
men op de breedst denkbare basis, dat
is tot de formering van een kabinet,
waarin vertegenwoordigd zijn de K.VP.,
de A.R.P., de C.H.U., de V.VJO. en de
P.v.d.A. De negatieve destructieve, ex
treme groepen hebben bij de verkiezin
gen aan aanhang gewonnen. Dat is een
verontrustend verschijnsel, dat de grote
democratische politieke partijen niet
graag zien voortwoekeren en waaraan
zij dus graag een halt zouden willen toe
roepen. Zij kunnen dat gezamenlijk doen.
Vandaar dat ook aan een gezamenlijk
optreden in de regering gedacht wordt.
Aangenomen moet worden, dat de
adviezen lang niet eensluidend ge
weest zijn en zelfs, onderling vrij
sterke afwijkingen getoond heb
ben. Dat heeft de taak van de ko
ningin eigenlijk de enige taak
waarbij zij geheel op eigen verant
woordelijkheid werkt lang niet
gemakkelijk gemaakt.
In politieke kringen in Den Haag neemt
men aan, dat de aan de koningin uitge
brachte adviezen niet alleen van elkaar
afwijken, maar.de aan te wijzen infor
mateur of formateur betreft, maar ook
wat de formulering van de aan hem te
verstrekken opdracht aangaat. Vandaar
dat zij zaterdagmiddag de ministers van
staat dr. W. Drees en prof. dr. L. J. M.
Beel bij zich ontboden heeft om met hen
over de zaak van gedachte te wisselen
en hun oordeel te vernemen.
Vilde UT.
Ongetwijfeld hebben alle fractielei
ders de koningin geadviseerd de op
dracht tot formatie van een nieuw
kabinet te geven aan iemand uit de
kringen van de K.V.P. De eerst daar
voor in aanmerking komende politi
cus zou zijii de voorzitter van de
Tweede-Kamerfractie van de K.VJP.
dr. W. L. P. M. de Kort. maar niet
alle fracties achten hem even ge
schikt. Niet aUeen ontmoet hij tegen-
Voor Nederlanders plaats in Indonesië
SOEKARNO - PRESIDENT
VOOR HET LEVEN-
KOMT NAAR EUROPA
„Is er naast Amerikanen, Russen,
Japanners en talloze andere natio
naliteiten in het huidige Indonesië
nog wel plaats voor de Neder
landers?" Deze vraag heeft de In
donesische minister van buiten
landse zaken, dr. Soebandrio, za
terdag met grote overtuiging metj
„ja" beantwoord tijdens een ge
sprek met drie Nederlandse jour
nalisten.
„Hoe komt het toch eigenlijk,
vroeg do koningin unn mij, dut
zoveel boeren plotseling op uw
party hebben gestemd?" Verge
noegd en duidclyk minder gespan
nen dan een half uur tevoren toen
hij do trappen van het bordes nog
moest beklimmen, vertelde de
heer Koekoek zaterdugochtcnd
hoe zijn gesprek met de koningin
op Huis ten Bosch was verlopen.
„KUk", zei de heer Koekoek, die
gekleed ging in een zwart col
bertje met streepjespantalon en
een bruine regenjas, „kijk, ik heb
Hare Majesteit, die zeer nieuws
gierig was, uitgelegd, dat de boe
ren meer vrijheid willen en het
juk van het landbouwschap van
zich afschudden". De koningin
had niet met hem gediscussieerd,
deelde de boerenfractlelelder me
de, maar wel had ze voortdurend
ernstig geknikt.
Het onderhoud was hem bijzon
der meegevallen, want de vorstin
had hem, zo zei hij, meteen op zijn
gemak gesteld door persoonlijk
een kopje koffie in te schenken
en een sigaret te presenteren. Na
afloop had ook hij een lijstje met
de wensen van zijn partij over
handigd. Van de fractieleiders, die
zaterdagochtend hun opwachting
op het Huis ten Bosch maakten,
nl. Lankhorst (p.s.p.), De Groot
(c.p.n.), Van Dis (s.g.p.). Jonge
ling (g-P-v.) en Koekoek, was de
boerenvoorzitter de enige die niet
per auto voorreed. Hij was blijven
steken in een wirwar van opge
broken wegen in de omgeving van
het paleis en had toen magr zijn
auto en echtgenote achtergelaten
om te voet verder te gaan.
Foto: de heer Koekoek op de
trappen voor het paleis.
andere politieke partijen,
maar ook in eigen kring.
De vraag is uiteraard, wie als informa
teur of formateur moet optreden, als dr.
De Kort de opdracht niet zou krijgen.
Het is uiteraard heel goed mogelijk dat
de koningin een beroep op hem zal doen,
maar men hield er zondagavond in Den
Haag toch rekening mee, dat er ook een
ander „uit de bus" kan komen. Er wer
den reeds verschillende namen genoemd,
waaronder uiteraard die van prof. De
Quay voorkomt. Deze politicus, die vast
van plan was zich terug te trekken,
schijnt toch bereid zijn ministerschap in
uiterste noodzaak te continueren, als er
een beroep op hem zou worden gedaan.
Adcies
Het is begrijpelijk, dat de koningin
het op prijs gesteld heeft met de he
ren Drees en Beel in overleg te tre
den. Wellicht heeft zij uit de voorlo-
Tegenstellingen
De samenstelling van een kabinet op
een zo brede basis zon echter op grote
moeilijkheden stuiten. De tegenstel
lingen tussen enkele politieke partij
en zyn bijzonder diep. Verscheidene
politici hechten dan ook niet veel ge
loof aan realisering van een kabinet
op de breedst denkbare basis.
vernamen dat vooraanstaande poli
tici het niet uitgesloten achten dat in de
aan de koningin uitgebrachte adviezen
twee duidelijk uiteenlopende lijnen te on
derscheiden zjjn en dat Hare Majesteit
mede daarom aan de heren Drees en
Beel verzocht heeft haar van advies te
dienen.
Ongetwijfeld heeft de koningin ook ge
sproken met prof. De Quay, hoewel zy
deze niet ten palelze ontboden heeft. Er
bestaat echter een gemakkelijke telefo
nische verbinding tussen het bureau van
de minister-president en het paleis van
Hare Majesteit.
Aangenomen mag worden, dat de konin
gin vandaag een formateur zal aanwij
zen.
een Fokker Friendship zal meemaken.
Indonesië heeft nieuwe vliegtuigen
dig ter vervanging van Dakota's
voor uitbreiding van het binnenlandse
net, zowel voor de burgerluchtvaart als
voor militaire doelen.
Het contact tussen de Fokkerfabrieken
en het Indonesische staatshoofd is tot
stand gebracht door de heer Van Konij
nenburg die in Djakarta ook onderhan
delingen heeft gevoerd voor het herstel
van de K.L.M.-lijn op Djakarta.
Rust in Europa
Dr. Soebandrio vertrekt woensdag met
president Soekarno naar Europa. Pre
sident Soekarno gaat rust nemen in
Italië of Oostenrijk.
Het Indonesische volkscongres heeft za
terdagavond eenstemmig een motie
;ckeurd waarin Soekarno tot pre-
t voor 't leven wordt uitgeroepen.!
van de Nederlanders los te maken. Maar
U ziet niet het restant dat achter de
bordjes met Indonesische namen nog is
~ebleven. Ik heb altijd gezegd: indien ik
Ie Nederlanders goed ken dan zullen zij
zich in twee jaar weer hebben inge
werkt", aldus de minister.
Ook over de toekomstige betrekkingen
tussen Nederland en Indonesië in net
algemeen liet Soebandrio zich uitermate
positief uit. In antwoord op de vraag of
in navolging van het voorbeeld van Ja
pan een vriendschapsverdrag met Ne
derland mogelijk is indien de fase
consolidatie der diplomatieke betrekkin
gen goed verloopt, zakelijke relaties zyn
hervat en een redelijke regeling kan
worden getroffen voor schadeloosstel
ling van overgenomen Nederlandse be
drijven, zei hy„Ja, zonder twijfel. Ik
acht dat zelfs wenselijk".
Verbaasd
De Indonesische minister begon het
onderhoud met te zeggen zelf ver
baasd te hebben gestaan over het
feit dat de ontvangst van de eerste
Nederlanders nade hervatting der
diplomatieke betrekkingen zo harte
lijk is geweest, „na vele jaren van
agitatie". „Er moet voor de Neder
landers wel een zekere affectie be
staan".
Soebandrio vertelde, dat de president
binnenkort een demonstratievlucht van
Samenstelling
Eerste Kamer
Zaterdagmiddag
lid van de Eerste Kamer
zijn door loting aan-
J- "—te Kamer
,p.), thans
de heren: Th. S. J. Hoon (k.
ook lid van de Eerste Kamer, prof. dr.
mr. F. L. Polak (p.v.d.a.) directeur van
een textielfabriek, wonende te Boekelo
en M. van Pelt (p.s.p.), leraar in Den
Haag.
De kiesraad moest tussen vier kandida
ten over drie zetels door het lot beslis
sen. Bij deze loting viel uit de heer P.
J. S. de Jong (k.v.p.), thans staatsse
cretaris van defensie.
De zetelverdeling in de Eerste Kamer:
nieuw oud
K.V.P. 26 26
P.v.d.A. 25 23
A.R.P. 7 8
C.H.U. 7 8
V.V.D. 7 8
C.P.N. 1 2
P.S.P. 2
De overheid op het Indonesische eiland
Bali heeft zaterdag haar pogingen voort
gezet om contact te krijgen met gebie
den waarvan niets meer is gehoord
sinds de derdj en spectaculairste uit
barsting van de vulkaan do Goenoeng
Agoeng op donderdagavond. Het aantal
doden bedroeg zaterdag 87.
Dit getal staat niet vast, omdat maar
is gehoord van een handvol dorpen bij
Tienjar op de noordkust van Sibetan op
de zuidelijke hellingen. Zaterdagavond
om vijf voor acht en vijf minuten over
half negen plaatselijke tyd, zyn op Ba-
li aardschokken gevoeld. In het poli
tiebureau van Karanggasem op 32 km.
ten zuidoosten van de krater, scheur
den muren en viel een deel van het
dak in. Alle wegen die naar Tienjar
leidden waren volgens officiële in Den
Pasar ontvangen mededelingen, onbe-
rydbaar en bedolven onder zand en grint
dat er tijdens de uitbarsting van donder-
op was terechtgekomen.
De meeste doden zyn gevallen ln de
dorpen boven Tienjar op de hellingen
van de Goenoeng Agoeng, waar in de
dorpen Oekoek, Tjegi
zeventig mensen omkw:
De stad Moelmein ln Birma is ge
ïsoleerd omdat er cholera heerst. 58 mensen
zijn al aan de ziekte bezweken.
Zaterdag is in IJmniden de eerste Dag van de Nederlandse Visserij gevierd, een
gebeuren, dat in de plaats is gekomen van Vlaggetjesdag. Vandaag gaat de ha
ringvloot naar zee.
Bij deze gelegenheid sprak de secretaris-generaal van het ministerie van land
bouw en visserij, mr. J. H. Patijn een rede uit, waarin hij de taak van de over
heid ten aanzien van de visserij schetste. „Men verwijt ons weieens, aldus mr.
Patijn dat de overheid geen visserijbeleid voert. Welke eisen worden daaraan
gesteld, vroeg hij zich af. Moet de overheid het bedrijf op sleeptouw nemen of
moet de overheid niet leiden maar begeleiden. Dat laatste geschiedt thans. Het
beleid is er op gericht dat het visserijbedrijf zichzelf een weg moet banen en
dat de overheid daarnaast steunt bij de opleiding, bij de research etc. Dit jaar
wordt een proef genomen met de verre visserij. De opzet is volgens een initiatief
van het bedrijfsleven. De afzet van het produkt van de verrevisgronden is echter
onmisbaar voor een stabiele basis. De feestelykheden, met openluchtspel, demon
straties, filmvoorstellingen en muzikale show, werden besloten met een vuur
werk. De foto geeft een overzicht van de haven met gepavoiseerde schepen tij
dens de opvoering van het spel, waaraan natuurlijk ook een haringkar te pas Is^ermnoodsignalen meegtnomeXwaar-
kwam (midden). 1 van er een het ongeluk veroorzaakte.
Jongen kreeg
vuurpijl in oog
De twaalfjarige C. van Richteren uit
Amsterdam is zaterdag ernstig gewond
geraakt toen hij een soort vuurpijl ont
stak, die in zyn rechteroog kwam. De
jongen is in het Willielminagasthuis
opgenomen.
Zaterdag had hij met twee vrienden in
een reddingboot van de Duitse kust
vaarder „Partner" gemeerd in de Oude
Houthaven, gespeeld. De jongens heb
ben toen enkele van de zogenaamde val-
POLITIE IN DELFT
SLAAGS MET JONGELUI
In de Delftse binnenstad is het gister
avond tot vechtpartijen gekomen tussen
opgeschoten jongens en de politie.
Daarbij werden straatstenen als projec
tielen gebruikt, waardoor twee politie
wagens en eed auto van een particulier
werden beschadigd. De politie moest
ten slotte versterking laten aanrukken
om de jongelui met de gununilat te
verspreiden.
Reeds vroeg ln de avond was het ru
moerig geworden in het centrum van de
stad. Opgeschoten jongens groepten sa
men in de omgeving van de markt en
namen een uitdagende houding aan te
genover de surveillerende politieagen
ten. Deze deden aanvankelijk alsof zq
dit niet bemerkten, doch toen de jon
gelui de dranghekken die bij het stad
huis stonden opgeslagen begonnen te
verslepen en deze dwars over de rijbaan
plaatsten was de politie wel genood
zaakt op te treden.
V.S. contra de E.E.G.
Herter voert
besprekingen
in zijn hotel
GATT-conferentïe te Genève is dit
weekeinde dichtbij zijn mislukking
komen. De Amerikaanse delegatieleider
Herter heeft de meningsverschillen tus
sen de V.S- en de zes landen van de E.E.
G. buiten de conferentiezaal gebracht
en door overleg achter de gesloten deu
ren van zyn hotelkamer gepoogd de im
passe, ontstaan doordat zowel de V.S.
als de E.E.G. vasthielden aan hun
standpunten, alsnog uit de weg te rui
men.
EEN OEFENING, een wedstrijd.
Dat dient haastig vermeld, zo rea
listisch en spectaculair was de za
terdagmiddag in Souburg gehou
den wedstrijd van de Walcherse
brandweerkorpsen. Op een terrein
-aan de Burgemeester Stemerding-
straat, vlak bij een school, was een
straaljager neergestort en in
brand gevlogen, zo werd aangeno
men. De piloot zat nog in het dicht
bij enkele huizenrijen neergeko
men toestel, een vijftig meter ver
derop had een brandende vleugel
een schoolgebouw geraakt.
En wie niet beter wist zou de situa
tie voor ernstig hebben genomen:
de brandweer van de vliegbasis
Woensdrecht had voor een als een
fakkel brandende Hawker Hunter
gezorgd en de roetzwarte wolken
van brandende kerosine en olie die
(Zie slot pag. 5 kol. 6)
Zó besprong het brandweerkorps
van de vliegbasis Woensdrecht de
in Souburg neergestorteHaw
ker Hunter om de piloot te red
den. De luchtmachtmensen gaven
een demonstratie tijdens een re
gionale brandweerwedstrijd.
(foto P.Z.C
Maar succes heeft hy daarbij niet ge
boekt en de verschillen zijn nog even
groot als op de openingsdag van deze
50 landen-conferentie, die wordt bijge
woond door de ministers van handel.
Voordat de conferentie vandaag weer
op gang komt wilde Herter nog spreken
met de Belgische minister van buiten
landse handel, Maurice Brasseur, die
als de exponent van het E.E.G.-beleid
optreedt, en tevens de plaatsvervanger
is van Eurene Schauss van Luxemburg,
voorzitter van de raad van de GATT.
Industriegoederen
Het belangrijkste geschilpunt tussen
Amerika en de zes betreft de wijze
waarop de heffingen op industriegoe
deren verlaagd moeten worden. De
Amerikanen zijn naar Genève geko
men met een voorstel voor een alge
mene tariefsverlaging van 50 per
cent, die in de stadia van geleidelijke
toepassing met kleine gedeelten mag
worden voorbereid maar dan voor
alle goederen, zonder een enkele uit
zondering, moet dienen. De E.E.G.
daarentegen wenst een soort glijden
de schaal, met al direct belangrijke
verlagingen voor de produkten, zoals
bqvoorbeeld chemicaliëi
heffingen hoog zijn.
Het gevolg hiervan zou zijn dat de
Amerikaanse markt voor chemicaliën
toegankelijk wordt voor Europese pro
ducenten. Het hele E.E.G.-plan zou de
Amerikaanse producent in een nadelige
positie ten opzichte van zyn Europese
concurrenten plaatsen, menen de Ame
rikanen.
Verder willen de Amerikanen ook de
landbouwprodukten betrekken in deze
tariefsverlaging. Dr. Mansholt, de land
bouwdeskundige voor de E.E.G., heeft
dit al direct afgewezen.
alien, waarop
Op het filmfestival van Cannes is za
terdag onder meer de Nederlandse in
zending „Als twee druppels water" van
Fons Rademakers vertoond.
De critici waren van mening dat de
film er een was uit een zee van mid
delmatige produkten.
...is het 300 jaar geleden, dat de
Engelse boekdrukker William
Bradford te Leicestershire werd
geboren. Bradford emigreerde
naar Amerika en stichtte daar
nabij Philadelphia met de Neder
landse papiermaker Nic. Ryttings-
huysen de eerste papiermolen in
Amerika. Voorts richtte hij te
New York de eerste drukkerij op,
welke het eerste Newyorkse
nieuws- en advertentieblad „New
York Gazette" uitgaf.