„ALLES O.K.", SEINT COOPER Curasao voorbereid op vlucht van Duvalier Astronaut zendt „zelfportret" uit Indonesisch kabinet zal worden gewijzigd Corrosieverschijnselen bij 48 mijnenvegers Russische wens „het allerbeste voor Cooper" IN FRIESLAND AL TWEE TOT ZES MILJARD KUBIEKE METER GAS Zundert krijgt v. Gogh-monument WEER BRITSE SPI0NAGEZAAK Tanks en soldaten rond paleis Venezuela verbrak de betrekkingen Soekarno laakt critici Geld komt vrij voor uitvoering ontwikkelingsplan Oudste inwoonster van Nederland (105) overleden P/PO TERUG OP T.V. DONDERDAG 16 MEI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 11 LANCERING EN EERSTE RONDJES PRIMA VERLOPEN Ruimtevaarder, majoor Gordon Cooper is gistermiddag precies vol gens de plannen begonnen aan zijn ruimtereis van 22 baantjes om de aarde. Terwijl Coopers hart 150 slagen per minuut maakte toen hij van Cape Canaveral de ruimte werd ingeschoten, maakte „Mercury Control" bekend, dat alles volgens wens verliep. Na de eerste baan liep de temperatuur in de cabine en in Coopers ruimtepak iets op, maar niet zo ver dat men zich ongerust maakte. Kort voor Cooper aan zijn zesde baan rond de aarde begon, hoorde mevrouw Cooper even de stem van haar man. Coopers hart had toen het normale ritme teruggekregen en mevrouw Cooper verklaarde dat zij zeer gerustgesteld was door zijn stem. „Alles in orde", zeide de astronaut bovendien. Mercury Control was geestdriftig. Capsule „Geloof 7" zou wel 92 om wentelingen kunnen maken als er voldoende voedsel aan boord was. Gemeld werd bovendien dat Coo per waarschijnlijk niet zou gaan slapen voor de negende omwente ling. Zijn conditie was prima, meenden de doktoren op Cape Ca naveral. Majoor Cooper demonstreerde zijn rust en vertrouwen door gedurende zeven minuten de televisiecamera aan boord van de „Geloof 7" op zichzelf en het interieur van de cabine te richten. De foto's waren zeer duidelijk. Het was de eerste maal dat een Amerikaanse astro naut dit presteerde. De Russen maakten direct bekend, dat hun ruimtehelden al eerder t.v.-opnamen van zichzelf hadden verzonden, zodat dit voor Moskou niets bijzonders was. Waarschijnlijk zullen de zelf-opnamen van Cooper ook naar Europa worden uitgezonden. Bol gelost In de derde ronde lanceerde Cooper een bol van 5 kilo. De bol heeft twee lichten, die iedere seconde aan en uit gaan. De bedoeling is, dat Cooper na gaat of het vóór een astronaut moge lijk is voorwerpen in de ruimte waar te nemen tijdens de vlucht. Onder meer sprak Cooper tijdens de reis door de ruimte met zijn collega Virgil Grissom. Zij bespraken de temperaturen van cabine en ruimtepak. „Deze reis is een ervaring", vertelde Cooper. „Ik zag een waas van nevel rond de aarde". Ver der zei Cooper, dat hij evenals Glenn in dertijd „vuurvliegjes" bij zijn cabine had waargenomen. N.A.M. vraagt concessie voor hele provincie (Van een speciale verslaggever.) De Nederlandse Aardolie Maat schappij heeft een concessieaan vraag ingediend voor de hele pro vincie Friesland. Gevraagd wordt de aangetoonde en nog te vinden voorraden bitumina in dit geval aardgas te mogen exploiteren. Voorlopig geen varkensmarkten in het hele land visserij de varkensmarkten in het gehe le land geschorst en wordt een verbod van kracht varkens bijeen te brengen voor bijvoorbeeld verkopingen, keurin- i en tentoonstellingen. ze maatregelen gelden voorlopig I 15 juni en zijn bedoeld om uitbreiding van het mond- en klauwzeer naar het westen van het land tegen te gaan. Vliegdiensten vanaf Eelde Een commissie uit ondernemerskringen ln Groningen heeft het plan ontwikkeld om vanaf het vliegveld Eelde diensten te laten uitvoeren naar Hamburg en naar Amsterdam en Rotterdam. Voor het eerste aanloopjaar wordt gere kend met een tekort van f 140.000, voor welk bedrag een garantiefonds is ge sticht, waarin het bedrijfsleven voor de helft deelneemt. De andere helft zou dan moeten worden opgebracht door de provincie Groningen, de provincie Drente en de gemeenten Assen en Eelde. Gedeputeerde Staten van Groningen hebben thans voorgesteld aan provin ciale staten deel te nemen in het garan tiefonds met een bedrag van t 25.000. De commissie die het plan heefi 'elanceerd gaat ervan uit, dat na de aar ipperiode zonder verlies kan worden gewerkt. De vluchten zouden worden uitgevoerd door Schreiner Aero Contractors. Een bijzondere beloning krijgt astronaut Cooper niet voor zijn prestatie. Voor elke baan rond de aarde zal hij 2 dollar en 4 cent ontvangen. Als hij de 22 om wentelingen volbrengt, krijgt hij dus 44 dollar en 88 cent, dat is ongeveer gulden. De inidividuele Rus heeft gisteren het nieuws van Gordon Coopers ruimtelancering met sportieve toe juichingen en de hoop voor een Amerikaans-Russische samenwer king begroet. Een gepensioneerde overste van het Russische leger zei desge vraagd: „Ik wens Cooper het al lerbeste en een goede landing", en voegde eraan toe „ik hoop dat wij, Amerika en Rusland, spoedig sa men de ruimte in gaan Zoals gewoonlijk werd het nieuws van Coopers lancering vertraagd aan het Russische publiek be kendgemaakt, evenals het geval is met andere buitenlandse gebeur tenissen. Het Russische persbureau „Tass" maakte slechts terloops het nieuws bekend. Twee interessante velden ontdekt In het voorjaar van 1964 zal te Zundert, geboorteplaats van Vin cent van. Gogh, een door de be roemde beeldhouwer Ossip Zad- kine vervaardigd Van Goghmo- nument worden onthuld. Deze ont hulling zal het hoogtepunt vormen van uitgrebide Van Goghmani- festaties. Het beeld zal twee en een halve meter hoog worden, en vervaar digd worden uit brons. Het voet stuk, een brok hardsteen, zal Zun dert als geschenk ontvangen van het Zuidtranse dorp St.-Remy de Provence, waar Van Gogh tot zijn dood toe verbleef. Het beeld stelt twee tegen elkaar leunende figu ren voor, waarmee Zadkine de in nige verbondenheid tussen Vin cent en zijn broer Theo heeft wil len uitdrukken.Tijdens de manifes taties zullen op een expositie zeer onbekende werken uit de vroege schildersjaren van Van Gogh ge toond worden. De Britse regering heeft gisteren mee gedeeld, dat een in Italië geboren na tuurkundige die werkte in een Brits laboratorium voor kernonderzoek, een spion voor de Sowjet-Unïe was. Volgens de regering werd de 39-jarige natuurkundige, dr. Giuseppe Martelli, betrapt met alle attributen die spionnen gemeenlek op zich hebben schoenen met loze hakken, sigarettenkokers met dubbele bodem, geheimzinnige aanteke ningen en coderingsmateriaal. Maar volgens officier van justitie E. J. P. Cussen, is Martelli gepakt voor hij ttfd had Britse geheime kerngege vens aan de Sowjet-Unie door te geven. Men verwacht dat deze mededeling zal voorkomen dat opnieuw een storm van kritiek losbarst op de lekke Britse vei ligheidsdiensten, nadat in de_ afgelopen twee jaar een aantal sensationele spi- onnenzaken aan het licht gekomen was. Man overleden na messteek De 52-jarige havenarbeider P. de Werk, bijgenaamd „bolle Piet" is in een Am sterdams ziekenhuis overleden, nadat hij 9 april in het Binnengasthuis was opgenomen omdat hjj de vorige nacht in een café in donker Amsterdam een mes steek had opgelopen. De politie van het bureau Warmoesstraat heeft van de broer van het slachtoffer moeten verne men dat een messteek waarschijnlijk de bureau Warmoesstraat noemde het gis terochtend zeer bevreemdend dat het ziekenhuis niet gewaarschuwd heeft toen de man met een messteek werd op genomen. De geneesheer-directeur van het Binnengasthuis dr. Em. G. Godfried acht dit echter volkomen normaal. Hij beroept zich op het ambtsgeheim van de medici. Slechts als de patiënt dit ver zoekt wordt de politie van de aard der verwonding op de hoogte gesteld. In middels heeft de gerechterlijk genees kundige dr. J. Zeldenrust sectie ver- Vier Oostduitse journalisten vrij Vier Oostberlynse journalisten, die dins dag in West-Berlijn onder verdenking van spionage werden aangehouden, zijn in de loop van de nacht weer vrijgela ten. Van de zijde van de justitie in West-Berlyn is dit woensdag meege deeld. Zoals gemeld heeft de politie in geheel West-Duitsland ingegrepen en werden in totaal twaalf Oostduitse jour nalisten aangehouden. Het in beslag genomen materiaal uit de Westberlijnse kantoren en huizen van de betrokken journalisten wordt nu be studeerd. De vrijgelaten journalisten zijn de radiocorrespondenten Peter Neuhof, Peter Burau, Wolfgang Miiller en een verslaggever van het officiële Oostduit se persbureau A.D.N., Eberhard Schmidt. Morgen zullen Gedeputeerde Staten van Friesland over deze aangelegenheid Trekschuit De commissaris der koningin in Friesland, mr. H. P. Linthorst Ho- man, vertelde ons gisteravond, dat hjj natuurlijk bijzonder blij is met deze ontwikkeling die voor zijn pro vincie uiteraard ook economisch perspectieven biedt. Hjj hoopt ove rigens dat het niet zo lang zal du ren voor de concessie wordt verleend als in het geval Groningen. „Daar is nu meer dan een jaar na de aanvraag nog steeds geen uit sluitsel over, al weet iedereen wel dat die er komt. Misschien kan deze tweede aanvraag wat sneller worden afgehandeld nu de hele gasconstella- tie vaste vormen heeft aangenomen. Overigens moeten de stukken in ieder geval vier maanden ter visie blijven lig gen voor het geval iémand bezwaar schriften zou willen Indienen. Dit voor schrift dateert kennelijk nog uit de tijd van de trekschuit". Dé N-A.M. zelf wenste geen commentaar te geven op deze stap. „Dat is tegen de gewoonte", verzekerde ons gister avond directeur ir. J. M. P. Bongaerts in Oldenzaal. Wel wilde hij zeggen dat de twee ontdekte velden allebei „mooi en interessant" zijn. Hij schatte voorlo pig de aangetoonde hoeveelheden op 1 tot 3 miljard kubieke meter per vondst. In Blija aan de Waddenkust en bij Sonnega in het zuiden tezamen dus van 2 tot 6 miljard kubieke meter. „Geen Groningse hoeveelheid we zijn wat verwend, maar toch op zichzelf bijzonder leuke velden om te exploite- Ook Caltex Zoals bekend: ook de Caltex heeft a gekonuigd in Friesland naar aardgas te willen gaan zoeken- Mr. Linthorst Ho- man heeft officieel geen enkel contact gehad met deze onderneming. „Zelfs een vergunning konden ze buiten my om verkrijgen, in Den Haag". Gister avond laat was van Caltex niemand te bereiken. Het Wereldgebeuren Koerdenkoopman Zolgens berichten uit de Iraakse V hoofdstad Bagdad is het aan de nieu we regering van Irak niet gelukt tot een overeenkomst te komen met de op standige en strijdbare Koerden, die se dert de herfst van 1961 in het bergach tige noorden van het land een bittere juerilla-oorlog voeren tegen de centra le regering. Het gaat de Koerden om zelfbestuur, eis, waaraan nog geen enkele Iraak- „w regering heeft willen toegeven. Ook het nieuwe bewind, dat dit jaar de sol daat-premier Kassem uit het zadel wip te, niet. Wel zeide de regering onlangs In Port au Prince, hoofdstad van Haïti, wijst alles erop dat Francois Duvalier, wiens ambtstermijn van president giste ren is afgesloten, zich nog in zijn President Soekarno heeft gisteren aangekondigd dat zijn regering zich thans, nu West-Irian van Ne derland is overgenomen, zal in spannen om de economie tot ont wikkeling te brengen. NIEUW CONTROLESTELSEL IN OOST-DUITSLAND Het bestuur van de communistische par tij in Oost-Duitsland heeft besloten het toezicht op de uitvoering van het eco nomische plan in handen van één or gaan te leggen, „inspectie van arbei- dere en boeren", genaamd. Dit meldt het partijblad „Neues Deutschland". De centrale controlecommissie is ont bonden. „Rotterdamse fikhje' Assen zijn „Bartjc", Rotterd krygt, als do plannen van het Rotterdams studentenkorps zul len slagen, zyn „fikkie". Omdat volgens de studenten, de hond slechts sporadisch in de binnen stad wordt gesignaleerd terwjjl er juist een grote voorliefde voor deze huisdieren bestaat, wordt het wcnsclyk geacht dat er zo spoedig mogelyk een monu ment (je) komt dat aan deze die ren zal herinneren. Het Rotterdams studentenkorps is nu van plan. in het kader van de lustrumviering in november van dit jaar, de stad Rotterdam een bronzen beeld van „Rotter- damue fikkie" aan te bieden. Wanneer het geld by elkaar is men heeft nog ongeveer f 4000,— nodig zal aan de Rotterdamse beeldhouwster Joeki Sinak op dracht worden gegeven „Rotter damse fikkie" in brons gestalte te geven. De president sprak op de ope ningszitting van het uit het volk gekozen consultatieve congres te Bandoeng. Hij deelde mede dat hij overwoog het kabinet spoedig te wijzigen opdat de uitvoering van het 9-jaren-ontwikke- lingsplan met energie ter hand kan wor den genomen. Hij vroeg het congres en het Indonesi sche volk daaraan mede te werken en zei dat alleen met wederzijdse hulp doelstellingen kunnen worden bereikt. Hij zou voorstellen van het congres tc juichen, maar hij waarschuwde ervoor geen voorstellen betreffende kwestie van personeel te zullen aanvaarden „want dit is tegen uw eigen besluit waarbij gij mij de macht hebt gegeven dergelijke beslissingen te nemen". 75 procent Soekarno gaf toe dat de regering in gebreke is gebleven het volk van voldoende voedsel en kleding te voor zien. Hij zei dat zij zich geconcen treerd had op wat hij het dringender probleem noemde, n.l. het heroveren van West-Irian. Meer dan 75 procent van 's lands begroting is aan dit pro ject uitgegeven, aldus Soekarno. „Thans kunnen wij alle gelden die vroeger aan de strijdkrachten wer den toegewezen, aan ontwikkelings projecten besteden", zei hij. Soekarno waarschuwde ook degenen die scherpe kritiek op zijn ministers plegen te leveren en zei dat zijn ministers als alle mensen zijn in staat om fouten te maken bij de uitvoering van hun taken. Pessimisme „Er zijn nog mensen die door het kwaad van pessimisme en cynisme zijn aange tast om te kunnen zien dat het Indone sische volk voorwaarts gaat om zijn na tionale revolutie te voltooien", aldus Soekarno. „7ij kritiseren altijd de uit voerende macht die al haar energie geeft. Zij trachten altijd te wijzen op de fouten. „Dit is een praktijk die het Indonesische, vol kuit zijn nationalu revolutie tracht te weren". bewaakt paleis bevindt. In het buiten land gaan er evenwel geruchten dat hij voornemens is naar Curacao te vliegen en vandaar naar Parijs. Het paleis in de binnenstad van Port au Prince lijkt op een vesting. Alle vijf tanks waarover het leger beschikt zijn bij het paleis in stelling gebracht, als mede ruim 2000 man troepen. Men neemt aan dat de 56-jarige presi dent zijn vrouw en twee kinderen bij zich heeft. Geruchten Op het vliegveld van Curagao was het druk. Het gonsde van geruchten over het vertrek van president Du valier. De autoriteiten op de Nederlandse Antillen waren op alles voorbereid. Tot middernacht was men bereid een eventueel vliegtuig op de Curagaose luchthaven te ontvangen, maai' na dit tijdstip zou het toestel naar Aruba moeten vliegen. Noch op Curagao noch op Aruba is pre sident Duvalier, voor zover de autori teiten bekend, tot op heden gearriveerd. Bij de K.L.M. waren vijf plaatsen ten name van Duvalier geboekt. Afwachten Men nam echter een afwachtende hou ding aan, omdat men zich op het stand punt stelde, dat er wel eens ten name van Duvalier, bij iedere luchtvaartmaat schappij die het Caribische gebied be vliegt, geboekt zou kunnen zijn. Venezuela heeft dinsdag de diplomatieke betrekkingen met Haïti verbroken, om dat het president Duvalier niet langer beschouwt als grondwettig gekozen staatshoofd. De eerste Italiaanse kerncentrale is met de levering van elektriciteit begonnen. De installatie staat te Latine bij Rome. Zij le vert strocm aan zowel de directe omgeving als aan het noordelijke deel van Rome. met de Koerden te willen onderhan delen. Deze belofte werd echter meer uit zwakte dan uit overtuiging gedaan en dat voelden de Koerden goed aan. Hun onderhandelingsdelegatie stelde althans ongewoon hoge eisen, die door de rege ring in Bagaad wel afgewezen moes ten worden. De Iraakse regering wil maar al te graag het conflict met de Koerden op- .ossen, want zolang het noorden een haard van onrust blijft zal het moeilijk zyn de plannen voor een unie met Sy rië en Egypte zo effectief mogelyk uit te werken. De strijd heeft niet alleen ontevredenheid veroorzaakt in het leger, maar heeft ook de schatkist uitgeput. President Nasser heeft, naar wordt be richt, ook al aangedrongen op een spoe dig vergeiyk. De ruzie in noord-Irak verzwakt namelijk de positie van de V.A.R. tegenover het buitenland, met name tegenover de Russen, die van het geschil graag gebruik maken om de regering in Bagdad onder druk te zet ten. Het is ook de vraag of de Koerdische opstandelingen het zo lang hadden vol gehouden, wanneer zy niet de verbor gen steun van Moskou hadden. Deze Russische hulp is de laatste tyd nóg ge vaarlijker geworden, nu een groot aan tal Iraakse communisten na ae razzia's in het Arabisch deel van Irak zyn ont komen naar de bergen waar de Koer den heer en meester zyn. De leider van de Koerden ls een man met een haast mystieke macht over zyn volgelingen. Moela Moestafa Barza- ni werd al vele malen als gesneuveld opgegeven, maar steeds weer dook hy in de bergen van Noord-Irak op. De Koerden die hem door dik en dun vol gen, houden hem voor onkwetsbaar. De ze Koerden maken overigens te zamen slechts 28 procent van de Iraakse bevolking uit. Niettemin vragen zij veel meer dan waar een kwart der bevolking recht op heeft. Barzam is hun onderhandelaar, dat wil zeggen dat hij de delegatie der Koer den in Bagdad dicteert wat zy eisen moet. In de eerste plaats wil Barzani, dat er in Bagdad naast het gewone parlement ook nog een parlement van Koerden komt. Voorts zou de vice-president uit de rijen der Koerden moeten komen en zou een behoorlijk aandeel van de olie opbrengst moeten worden aangewend voor de ontwikkeling van Koerdistan. Barzani meent dat de Koerden daar recht op hebben, omdat Iraks voor naamste oliestad Kirkoek, waar de be- belangrijkste vindplaatsen van de Iraq Petroleum Company zijn, in het gebied van de Koerden ligt. Op deze eisen weigerde de regering in Bagdad in te gaan. Evenmin wenste zij te praten over de eis van de Koerden, dat de troepen van het Iraakse leger zouden worden teruggetrokken van de grenzen met Turkije en Perzië. eze laatste wens heeft Barzani intus sen laten schieten. Barzani onderhan delde als een echte oosterse koopman. Hy stelde zijn eisen zo belachelijk hoog, dat afdingen door de tegenpartij onver mijdelijk was. Dat heeft de gespreks partner in Bagdad dan ook gedaan. Over het terugtrekken van de troepen uit Koerdenland werd ten slotte niet meer gesproken. De laatste voorstellen die de minister van binnenlandse zaken, Saadi, aan de Koerden deed, hielden wel een vergaande decentralisatie in, vol gens welke de Koerden een zekere auto nomie zouden verkrijgen binnen de Iraakse republiek. Bagdad weigerde echter de taak van de departementen van buitenlandse zaken, defensie en fi nanciën gedeeltelijk uit handen te ge ven. Het zag er even naar uit, dat de Koerden met die regeling akkoord kon den gaan, maar het ïykt nu toch weer alsof men even ver is al vóór de onder- derhandelingen. Berichten melden name- ïyk dat de Koerden de wapens weer hebben opgenomen en dat ae wapen stilstand is verbroken. Reeds maatregelen getroffen „Paraatheid geen ogenblik in gevaar" (Van onze Haagse redactie) De Koninklijke Marine heeft de af gelopen jaren enkele onvolkomen heden geconstateerd bij de 48 in Nederland gebouwde kust- en on diep water mijnenvegers. In de praktijk is gebleken dat het anti- magnetische staal, geleverd door een Oostenrijkse firma, niet vol doende bestand bleek te zijn tegen corrosie. Deze verschijnselen, die in één geval hebben geleid tot het afbreken van roer in zwaar stormweer, beperken zich in de praktijk tot de roeren en stabilisa tievinnen, de z.g. kimkielen. „Wij heb ben deze gebreken al spoedig geconsta teerd by de eerste afgeleverde schepen en nog tydens de afbouw van de reste rende mijnenvegers voor vervanging ge zorgd. Het is beslist niet zo, dat daar door de paraatheid van onze mijnenve- gersvloot ook maar één ogenblik is ver zwakt", aldus de vlagofficier-materieel van de Koninklijke Marine gisterochtend op een persconferentie in Den Haag. Het anti-magnetische staal, dat by de grotendeels van hout gebouwde schepen is gebruikt, zo deelde hij mede, bleek in sommige omstandigheden sterk onderhe vig aan corrosie. Het staal is geleverd door de Oostenrijkse firma Böhler, ech ter niet hetzelfde staalbedrijf dat het eveneens aan corrosie onderhevige mate riaal voor de Westduitse onderzeeboten heeft geleverd. Onderzoek Toen het door dc Koninklijke Marine werd beproefd, bleek het aan alle eisen te voldoen, maar in de afgelo pen twee jaren kwam men na een diepgaand technologisch onderzoek onder meer in samenwerking met Böhler en T.N.O./R.V.M. tot de ontdekking dat op de plaatsen waar gelast was, structuurveranderingen in het staal waren opgetreden die corrosie mogelijk maakten. Maatregelen Toen de mijnenveger „Roermond" in ja nuari 1960 in zware storm een gebroken roer opliep is een onderzoek begonnen dat tot de volgende conclusie en maatre gelen leidde: van de kustmijnenvegers werden de roeren geplastificeerd waar door alle bezwaren werden overwonnen, de kimkielen werden vervangen door normaal roestvrij staal. Bij de later ge bouwde ondiepwatermijnenvegers onder vond men de minste moeilijkheden, om dat zij reeds een roer van normaal staal hadden. Volgens de marine voldoen de mijnen vegers, ook nu een deel van het anti- magnetische staal is vervangen, nog aan de hoogste eisen. Op 105-jarige leeftyd is in Nijmegen overleden mevrouw M. Kors-Dikker, de oudste inwoonster van Nederland. Mevrouw Kors, de moeder van de oud voorzitter van de K.R.O., prof. dr. J. B. Kors O.P., werd op 11 april 1858 in Amsterdam geboren. Op haar 105e verjaardag ontving zij nog een talrijk bezoek, waarbij zy een zeer vitale in druk maakte. De oudste inwoonster van Neder land is thans waarschijnlyk mevromv J. A. de Bree uit Hoogkerk in Gro ningen, die vandaag 105 jaar wordt. Goed nieuws voor de jeugdige te levisiekijkers: Pipo de Clown is weer terug. Vol spanning wachten roe op zijn nieuwe avonturen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 5