dag!
wasdag
MODERNE KUNST ARM EN LEEG
ranstrmtn
Overheidsbeslissing
nodig voor Fokker F 28
fanstruita
KLANKBORD
E.M.S. laat niet te veel los in
het jaarverslag
Eerste Kamer over schrijversprotest en t.v.
Felle aanval van de heer Algra
op protesterende schrijvers"
BENOEMING STAATSSECRETARIS
VOOR VISSERIJZAKEN BEPLEIT
Strafvervolging tegen student, die
„groen" met paraplu sloeg
Koerden in Irak
grijpen weer
naar de wapens
Winst bedraagt lxk miljoen en
het dividend 24 procent
WOENSDAG 15 MEI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Van onze parlementaire redacteur)
De antirevolutionair Algra heeft gisteren bij de behandeling van de
begroting van onderwijs, kunsten en wetenschappen in de Eerste
Kamer op scherpe wijze de actie „schrijversprotest" tot het verkrij
gen van toelagen uit de schatkist veroordeeld. De heer Algra ontwik
kelde ernstige bezwaren tegen de moderne literatuur, omdat daarin
volgens hem alleen maar biologische, animale, sexuele en nihilistische
onderwerpen aan de orde worden gesteld.
Deze schrijversband wijst het al
taar af maar niet de bittertafel,
constateerde de A.R.-senator. Deze
schrijvers brengen geen ware
kunst, aldus de heer Algra. „Deze
moderne kunst heeft bitter weinig
te bieden, is arm en leeg".
Voorts kritiseerde de Friese senator het
gebrek aan normbesef in de moderne li
teratuur, waarin naar z(jn mening
acht wordt wat het Nederlandse volk
heilig voorkomt.
„Deze modernisten eisen nu nog het pen
sionaatschap op van de staat en wanneer
zy dat niet krijgen, dan komt men niet
op het boekenbal". De heer Algra be
toogde verder, dat de staat en het volk
gebaat zijn met echte kunst, maar niet
met een algemene bijstandswet voor
kunstenaars en staatssecretaris Scholten
had dan ook terecht de eisen van het
„schrijversprotest" afgewezen.
Ook dr. J. W. van Hulst (c.h.) stond
kritisch tegenover de eisen van de schrij
vers, maar zijn kritiek was heel wat
minder scherp geformuleerd dan die van
de heer Algra.
AI te zwart
In de avondvergadering werden deze
opmerkingen bestreden. Prof. dr. J.
J. Gïelen (k.v.p.) vond de kritiek
van de A.R.-afgevaardigde te weinig
genuanceerd. De situatie was al te
zwart afgeschilderd meende de K.V.
P.-senator, die het ook niet juist
achtte om uitsluitend een niet-artis-
tieke maatstaf aan te leggen, zoals
de heer Algra had aanbevolen.
(Advertentie)
ER is een ontmoedigend werkje
verschenen: „The Perpetual
Pessimist" geheten, de permanen
te zwartkijker. Het is uitgegeven
door Stutohinson of London en
het kost 12,20; tamelijk prijzig
voor 128 pagina's, maar als U
naar de hoeveelheid pes/inisme
rekent die U daarvoor thuis ge
bracht krijgt, is het een schijntje.
Het motto is het woord van Dan
te: „Al wie hier binnentreedt, late
alle hoop varen".
En dat wordt dan gevolgd door
een spreuk voor iedere dag van 't
jaar. Precies genoeg om iedere
dag van 't jaar grondig te vergal
len.
Ik zal er een paar mooie voor U
uitpikken:
Iedere dag die voorbijgaat is de
verjaardag van een volstrekt on-
belangrijke gebeurtenis. Oscar
Wilde).
Jeugd is een blunder. Middelbare
leeftijd een worsteling. Ouderdom
is spijt. (Disraeli).
Verreweg de meeste van al die
lieve kindertjes- worden oerdom
me volxoassenen Allingham
„Vooruitgang" is de vervanging
van de éne ellende door de andere
Havelock Ellis).
Alleen op de grondslag van on
wrikbare wanhoop kan het ge
bouw van de ziet worden opge
trokken. Bertrand Russell).
De optimist beweert dat wij in de
best-mogelijke wereld leven en de
pessimist vreest dat dit waar is.
(James Cabell).
Wie zon het leven willen leven als
hij bij het einde moest beginnen f
(Madame de Mainbenon)
Het leven zou misbchien dragelijk
zijn als het geen amusementen
had. (Lexois).
Er zijn geen goede vrouioen. Op
e'n hoogst vrouwen die de invloed
van goede mannen hebben onder
gaan. (Sir Almroth Wright),
jle.t leven is een ziekte, -waarvoor
de dood het enige geneesmiddel
is. Chamfort
Het beste huxoelijk zou dat zijn
van een dove man met, een blinde
vrouxo. (De Montaigne)
Er is geen dier dat doodt om het
plezier van liet, doden, behalve de
mens. (J. A. Froudi).
Vraagt U zelf of U gelukkig bexit
en zult ophouden gelukkig te
zijn. (J. S. Mill).
Hel tragische x>an onze tijd is dat
hij niet alleen zoekt naar de
xvaarhetd van allesmaar dat hij
die ook vindt. (De Ooncourt).
De beste manier om de ellende
der xnensen te ontdekken is xiaar
hun pleziertjes te kijken. (Oeorge
Eliot).
De xcorm ia de eeuwige overtoin-
naar. Francis Bacon).
Alle xnensen zijn gek. Als U xvilt
leven zonder een gek te zien, sluit
U dan op in een kamer zonder
spiegel. (Markies dc Sade).
Ik xvens U verder een prettige
avond, goeienacht en tv cl te rus
ten.
ELIAS.
Fel in zijn bestrijding was de katholieke
socialist mr. G. J. P. Cammelbeeck. Deze
senator zei zich niet te kunnen onttrek
ken aan de indruk, dat by' de heer Algra
die in de avondvergadering niet aan
wezig was de kennis ontbreekt van de
geschriften alsmede een gemis aan in
zicht bestaat in de geestelijke en maat
schappelijke positie van de kunstenaars
en de schrijvers. De heer Cammelbeeck
zou weieens willen weten wat de heer
van de moderne schrijvers heeft
De socialistische senator besloot
met het voorlezen van een lang citaat
uit een boekje van Anna Blaman, waarin
deze schrijfster het heeft over haar zelf
en over anderen en daarin het advies
geeft: lees beter en oordeel rechtvaar
dig.
Radio en televisie kwamen uiteraard
ook ter sprake. De liberaal dr. P. G.
van de Vliet concludeerde uit de memo
rie van antwoord, dat de N-T-S. en de
Nederlandse Radio Unie ronduit hebben
geweigerd mede te werken aan de in
voering van het „droit de réponse", het
recht om via radio en televisie kritiek
te beantwoorden. Dr. Van de Vliet
meende, dat hierdoor weer eens duide
lijk is gedemonstreerd, hoe ongewenst
de monopoliepositie is van de omroep
organisaties.
De heer J. B. Broeksz (p.v.d.a.) die se
cretaris is van de VARA, was het niet
eens met staatssecretaris Scholten, die
op' een verkiezingsvergadering had be
toogd. het onjuist te achten, dat in de
Kamer over radio en televisie wordt ge
sproken door bestuurders van omroep
organisaties.
„Dit maakt de regering uit", aldus de
heer Broeksz.
tlgra
feleze:
Lof voor Cals
Achter de regeringstafel had de mi
nister van onderwijs, kunsten en we
tenschappen ad interim mejuffrouw
dr. M. A. M. Klompé, alsmede de bei
de staatssecretarissen mr. Scholten
en prof. Janssen plaatsgenomen. Mi
nister Cals moet voorlopig rust hou
den. Van alle kanten werden woorden
van lof toegezwaaid aan de bewinds
man, die zo goed als zeker in het
Reclame-t.v.
Wat de kwestie van de commerciële
televisie betreft, was de heer Broeksz
uiteraard wel verheugd over de af
wijzing van de motie-Van Someren.
Dat het hier zou gaan om gelijke
kansen, ontkende de socialistische
senator, want het gaat hier om het
belang van een kleine groep onder
nemers.
Men zou volgens de heer Broeksz in
Nederland rustig en op wettelyke wij
ze moeten onderzoeken of reclame in
de televisie nodig is. Hij zelf geloofde
voorshands, dat het voor de grote on
dernemingen niet nodig is door middel
van de televisie het hoofd te bieden aan
de buitenlandse concurrentie.
Overigens meende hij, dat als het twee
de net er is, de regering maatregelen
zal moeten nemen.
De minister en de staatssecretarissen
zullen volgende week antwoorden.
EERSTE NEDERLANDSE STRAALVLIEGTUIG
Wellicht aparte
stichting voor
de financiering
De Fokkerfabrieken hopen, dat de
regering niet te lang zal wachten
met een beslissing over het voor
stel tot de bouw van het eerste Ne
derlandse straalvliegtuig, de F-28.
Hstermorgen deelde de president-com-
nlssaris H. W. A. van den Wall Bake
p de jaarlykse aandeelhoudersvergade-
Ing van Fokker mede, (lat ernstig ge-
fieeld wordt met de gedachte voor dit
gantische project een aparte stichting
in het leven te roepen. „Via welke de
staui. en Fokker samen de financiering
op zich zouden kunnen nemen". Het aan
deel van de overheid zou dan veruit
het grootste moeten zjjn, opdat niet alle
voor dit kostbare project vereiste hoge
kredieten op Fokker komen te drukken.
Fokker zou in deze stichting door een
lening kunnen deelnemen en zou uiter
aard in eigen fabriek de gehele bouw
van het nieuwe toestel op zich nemen.
Reeds heeft het Nederlands Instituut
voor Vliegtuigontwikkeling dat de voor
bereidende werkzaamheden heeft uit
gevoerd. een rapport aan de regering
uitgebracht, waarin een financierings
plan voor de ontwikkelingskosten is op
genomen.
Ter vergadering onthield de presi
dent-commissaris zich van het ver
strekken van gedetailleerde cyfers,
doch wel noemde hy een uit de ver
gadering komende suggestie van 120
miljoen gulden als eerste subsidie
van de staat te laag.
Ernstige epidemie
mond- en klauwzeer
in Hengelo
In Hengelo (Gld.), waar reeds op vele
bedrUven mond- en klauwzeer is gecon
stateerd, werd dinsdagmorgen weer oen
besniettingsgeval aangegeven. Dit betrof
het bedrijf van de heer I-angwerden,
wiens 196 varkens inmiddels zyn afge
maakt. In totaal zyn er in deze gemeen
te sedert 1 april reeds meer dan 2000
varkens wegens mond- en klauwzeer af
gemaakt.
Er werden op een kleine 50 bedry'ven
(van de in totaal byna 500 boerderijen
in deze gemeente) besmettingsgevallen
geconstateerd. Op het ogenblik zijn er
nog 29 boerderijen, die als besmet wor
den beschouwd, 19 boerderijen zijn in
middels weer vrij van besmetting v™
klaard. De ziekte grijpt de laatste 1
steeds meer om zio.h heen, er komen
dagelijks twee tot drie gevallen by.
De ziekte biyft in deze streek overigens
niet tot Hengelo beperkt. Zij heerst even
eens in aangrenzende gemeenten. Ern-
tig wordt ook de toestand in Delhem ge
noemd.
Vragen over
ontslagen hij de
KLM.
Het aangekondigde ontslag van ruim
2000 leden van het K.L.M.-personecl, is
voor het Tweede-Kamerlid de lieer
Roemers (p.v.d.a.) aanleiding geweest
om minister Korthals schriftelyk te
vragen, ol' dit geschied „zonder enig
voorafgaand overleg" met de organisa
ties van de werknemers.
Het kamerlid informeert verder of de
bewindsman deze handelwy'zo niet in
stryd acht met een verantwoord sociaal
beleid en of hy' van zijn opvattingen me
dedeling wil doen aan de directie van de
K.L.M.
S.G.P. OVER WONINGBOUW
In het artikel „Woningbouw: zeer ge
wichtig punt in de partijprogramma's"
in de krant van 10 mei jl. is ten onrech
te vermeld dat de S.G.P. in haar pro
gramma niets zegt over de woning
bouw. In de verkiezingslectuur wordt
er nameiyk op gewezen, dat „de S.G.P.-
kamerleden steeds hebben aangedron
gen op het bouwen van meer en niet te
dure. deugdelijke woningen met sterke
re inschakeling van a° particuliere
bouw".
De heer Van den Wall Bake sprak de
ernstige hoop uit, dat de regering spoe
dig haar fiat aan de bonw zal geven,
„want een land dat de eigen ontwikke
ling van vliegtuigen eenmaal opgeeft,
komt er nooit meer in", zo zei hy en
wees in dit verband op België.
Friendship
Er zijn thans 142 Friendshiptoestèllen
verkocht, waarvan er 117 zyn afgeleverd
(de 95 F 27 machines, die door Fair-
child in Amerika in licentie zyn ge
bouwd niet meegerekend), maar nog
heeft Fokker nauwelyks aan de F 27
verdiend. Zonder dit toestel zou er ech
ter aanzienlyk verlies zyn geleden.
In dit verband werd er op gewezen, dat
vooral reparaties aan en revisie van de
geleverde vliegtuigen een bron van in
komsten voor Fokker betekent. Mocht
het plan van de F 28 niet doorgaan, dan
zal de fabriek iets anders moeten zoeken
voor dit reparatie- en revisiewerk.
Intussen is voor de ontwikkeling van de
F 28 reeds 1 miljoen gulden uitgegeven.
Starfighter
Wat twee andere projecten van het be
drijf aangaat: van de Starfighter. die
Fokker bouwt in samenwerking met 3
Duitse fabrieken en met Aviolanda, ko
men er thans maandelijks 13 gereed. In
totaal heeft Fokker een contract voor
350 van deze F-104G gevechtsvliegtui
gen, bestemd voor levering aan de Duit
se en Nederlandse luchtmacht. Verwacht
wordt dat de bouw daarvan tot de zo
mer van 1965 zal duren.
Voor het N.A.V.O.-patrouillevliegtuig
„Atlantic", waarvoor Fokker de midden
vleugel zal fabriceren, verwacht de fa
briek binnenkort een contract voor een
eerste serie van 40 stuks, hetgeen werk
zal verschaffen tot in 1965. Aan de bouw
van dit toestel werken onder leiding
van de Franse fabriek Breguet voorts
mede Sud-Aviation (Frankrijk), A.B.
A.P. (België) en Dornier en Siebel
(Duitsland).
ADRES VAN P.B.O.-ORGANEN
Vrees dat voldoende
coördinatie zal
ontbreken
Vier P.B.O.-organen op liet gebied
van de visserij hebben in een adres
aan besturen van politieke partijen
en aan fractievoorzitters in de
Eerste en Tweede Kamer ver
klaard, dat het wenselijk is dat
„bij de komende kabinetsformatie
een staatssecretaris wordt be
noemd, die speciaal tot taak krijgt
de belangen van de visserij in volle
omvang te behartigen".
„Tot dusverre bestaat de figuur dat het
beleid, uitgaande van het ministerie van
landbouw en vlssery, ongedeeld in han
den is van de minister. Zonder ook maar
Iets te willen afdingen op de belangstel
ling, die deze bewindslieden in het verle
den voor de visserij hebben getoond,
mag toch worden aangevoerd, (lat or
ganisatorisch minder wenselylte toe
standen konden worden geconstateerd".
De vier organisaties die het adres heb
ben ondertekend zijn: het Visserijschap,
het Bedryfschap voor de Groothandel in
Vis en Aanverwante Bedry'ven, het Be
drijfschap voor de Visconservenindus-
trie, en de commissie Detailhandel in
Vis van het hoofdbedrijfschap Detail
handel.
De P.B.O.-organen vinden het begrijpe
lijk dat voor het beheren van de porte
feuille van landbouw en visserij in het
bijzonder moet worden gelet op deskun
digheid ten aanzien van de bodemvoort
brengselen, deze gezien met inbegrip
van de veeteelt. „Hiertegenover vormt
intense spanning in een groot gel
waar de inwoners bevreesd zyn zich na
het invallen van de duisternis naar bui
ten t.e begeven wegens door Koerden
ondernomen overvallen.
De nieuwe moeilijkheden met de Koer
den, die de voormalige Iraakse premier
Karlm Kassem gedurende twee jaar ver
geefs heeft getracht in bedwang te krij
gen, betekenen een nieuwe slag voor
ie voorgenomen federatie tussen de
V.A.R., Syrië en Irak.
de visserij wel een zeer sterk afwykend
werkterrein, dat by een dergelijke con
structie licht in de verdrukking kan ge
raken".
Aanrakingspunten
Zij zeggen verder dat er bij de visse-
ry' zeer bijzondere aanrakingspunten
met andere departementen zyn. Het
staatsvissershavenbedrijf, met de
doorwerking op problemen van aan
voer en afslag, valt onder het minis
terie van verkeer en waterstaat.
Voor een deel onder het ministerie
van financiën.
Bij dit onderdeel vragen de visserij-or
ganisaties aandacht voor te verwachten
zeer belangrijke wijzigingen op interna
tionaal terrein in de komende decennia.
„De vraagstukken hebben hier wederom
een geheel eigen gezicht in verband
met gemeenschappelijke visgronden, ge
varen van overbevissing en de territo
riale visserijgrenzen. Ook hier mag niet
buiten beschouwing blijven dat een deel
der vraagstukken tot het domein van
het departement van buitenlandse zaken
behoort".
„Intern zal de vissery zich voor een ge
deelte waarschijnlijk op ingrijpende wij
ze moeten omschakelen op de verre vis
serij. Al deze aangelegenheden maken
het absoluut noodzakelijk dat de stem
van de visserij ook rechtstreeks kan
worden vernomen in de vergaderingen
van het kabinet. Zo niet. dan moet wor
den gevreesd dat een voldoende coör
dinatie zal ontbreken".
ministerie van buitenlandse zaken
in Den Haag het akkoord tussen
België en Nederland over de
Schelde-Rijtiverbinding onderte
kend.
Foto: na de ondertekening v.l.u.r.:
de Belgische onder-minister van
buitenlandse zaken, H. Fayat; de
Belgische premierTh. Lefèxrre;
zijn Nederlandse ambtsgenoot
prof. dr. J. E. de Quay; en de Ne
derlandse minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns.
T yfusslachtoffers
krijgen vergoeding
Alle slachtoffers van de tyfusepidemie
die in het Zwitserse wintersportcen
trum was uitgebroken, kunnen wanneer
zij willen behalve een gratis vakantie
van drie weken in Zwitserland, nog ver
goeding krygen van medische onkosten
en verlies van inkomen, zo is op een
persconferentie in Bern gezegd door
Werner Kainpfen, directeur van het
Zwitserse toeristenbureau.
Hoge Autoriteit is
vóór fusie van
drie executieven
De Hoge Autoriteit der E.G.K.S. heeft
zich uitgesproken voor samenvoeging
van de drie Europese gemeenschappen
(E.E.G., Euratom en E.G.K.S.), uiter
lijk voor het einde der overgangsperio
de der E.E.G., d.w.z. voor eind 1970.
De fusie der drie executieven zal een
eerste stap in die richting moeten zijn,
zo heeft prof. A. Coppe, waarnemend
voorzitter van de Hoge Autoriteit in
het Europese parlement verklaard.
ONTGROENINGSEXCES HEEFT EEN STAARTJE
Twee andere zaken
In het noordelijke deel van Irak zijn op
nieuw gevechten tussen Koerden en Ira
kezen uitgebroken, zo melden berichten
uit Bagdad.
Volgens reizigers die uit Bagdad in Bei
roet arriveerden duren de gevechten al
drie dagen en worden Koerdische dor-
Ïen door vliegtuigen gebombardeerd.
>e aanleiding is de afwijzing door de
regering van het door de Koerdische
leider Moellah Moestafa Barajani ge
stelde ultimatum om zijn volk autono
mie te verlenen.
De berichten maken melding van een
-ebied De zaken tegen twee andere Amster
damse studenten, die na een onderzoek
door een commissie van rechtskundigen
in opdracht van de procureur-generaal
mr. H. R. de Zaayer, ook werden gever
baliseerd, zijn voorwaardelijk gesepo
neerd.
Het betreft een incident in het Sport-
fondsenbad waarbij een groen met een
stok op het hoofd werd geslagen, en
de zaak tegen een oudejaars, die een
voorwaardelijk
geseponeerd
De officier van justitie' in Amster
dam zal een strafvervolging instel
len tegen de 21-jarige Amster
damse student J.V., die bij de ont
groeningsexcessen vorig jaar een
„groen" op een stoel liet plaats
nemen en met een paraplu een
plastic bekertje van zijn hoofd
trachtte te slaan. De student raak
te daarbij het hoofd van de groen,
die verwondingen opliep.
Nieuwe projecten worden ontwikkeld, maar
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Geen jaarverslag is met zoveel spanning tegemoet gezien als dat van
de werkonderneming uit het concern van super-opkoper Zwolsman:
de Exploitatie Maatschappij Seheveningen. Het ligt nu voor ons
een soort tijdschrift met fleurig omslag. Er staat veel in, maar heel
wat meer nog blijft buiten beschouwing. Veel wijzer worden de aan
deelhouders niet.
Interessant is natuurlijk de winst: capaciteit zal vooral tot stand moeten
J geven voor de nieuwbouw van womngen
en kantoren, winkelcentra en hotels: Niet
komen door het verbeteren van bestaan
de en te introduceren nieuwe technieken.
In het verslag wordt een opsomming ge
geven van alle ondernemingen, die zijn
rekocht:- een indrukwekkende lijst. Ook
Je reeds gepubliceerde plannen voor
nieuwe projecten staan vermeld, met
name ten aanzien van de woningbouw:
6000 stuks in drie jaar. Zwolsman zei in
zyn eigen toelichting hierover nog, dat
deze maand aan het eerste complex kan
worden begonnen. Hij schat, dat voor
de verwezenlijking van alle projecten
samen een kleine vïjfhonderdmiljoen gul
den nodig is.
een saldo van iels meer dan twee-
en-een-half miljoen gulden. Er zal
24 procent dividend worden uitge
keerd.
Taxatie
De machtige man achter deze cyfers
was gisteren zelf naar de hoofdstad
gekomen om er een toelichting op te ge
ven. Hij sprak optimistische taal voor de
toekomst, maar gaf zoals gebruike-
lyk ontwyicende antwoorden op vra
gen die zich richtten naar de kern van
zijn manipulaties. Bijvoorbeeld: „Het
taxeren van onroerend goed blijft altyd
subjectief de een ziet in bepaalde za
ken meer mogelijkheden dan een ander.
De waarde is trouwens een momentop
name. Mogelijk zal ik hierover discus
siëren tijdens de komende aandeelhou
dersvergadering op 31 mei in het Kur-
haus te Seheveningen".
De heer Zwolsman verkondigde: „De
belangrijkste activiteit van onze maat-
schappy is het ontwikkelen van projec-
alle panden zullen wij overigens in eigen
beheer houden. Een deel wordt afgesto
ten. Voor ons eigen bezit gaan wij een
beheersvorm stichten, die met eigen per
soneel exploitatie en onderhoud kan ver
zorgen. Ik denk daarby natuuriyk aan
de horeca-sector"
Slechte zomer
Uit het jaarverslag zelf biykt, dat de
omzetten in deze sector wat zyn te
ruggelopen door de slechte zomer en
de stygende loonkosten. Meer aan
dacht wordt besteed aan het bedrijfs
beleid, dat zich blykens de ge
schreven toelichting baseert op een
verwachte verdere hoogconcjunctuur
in het onroerend goed.
Het Nederlands Economisch Instituut
heeft voor E.M.S. trouwens een speciaal
onderzoek ingesteld naar de toekomstige
ontwikkeiingsmogelykheden. Enkele con
clusies: de eerstkomende jaren zal er
een structureel tekort aan gebouwen
ontstaan, de spanningen op de bouw
ten. wy gaan daar mee door Wij pro-1 markt zullen aanleiding geven tot sterkenadruk zeggen, dat er geen
beren overal opties en gronden te ver-prijsstijgingen ook voor bestaande ge-1 van kapitaal uit het buitenlam
Financiering
Hoe financiert U dat allemaal?
„Uit de winst van verkopen, of via
hypothecaire leningen, dan wel an-
derzins". Men kan daarmee alle kan
ten uit
Kunt U een nadere specificatie geven
van de cyfers over onroerende za
ken Welk gedeelte is grond hoe
veel staat er voor de opstallen?
„Voorlopig kan ik geen splitsing ma
ken".
Gaat dat aankopen en uitbreiden altijd
maar door? Heeft Uzelf al een grens
getrokken
Langzaam verklaarde de heer Zwols
man: „De concentratie van eind vorig
jaar is nog niet geheel afgesloten. Wel
is het de bedoeling naast het ontwikke
len van nieuwe plannen toch ook tot
consolidatie te komen. Verder wil ik niet
vooruit lopen op de activiteiten van het
nieuwe bestuur. Overigens moet wel
worden bedacht, dat de E.M.S. beschikt
over een schat van ervaring en kennis
op dit gebied afkomstig uit het rijke
arsenaal van de Landbank".
Wiel
ïl'ven. Geregeld worden opdrachten ge-1 bouwen de vergroting van de bouw-1 alles".
Wie staan er eigenlijk achter die Land
bank. nu Zwolsman Groep N.V.?
Deze vraag is al vaker gesteld. Maar
ook dit keer kwam er geen rechtstreeks
antwoord. „Een kleine groep particuliere
aandeelhouders. Ik wil hier nog eens met
j.-rake Is
Dat is
gloeilamp temidden van een aantal no
vieten wierp waarbij een. hunner aan een
oog werd gewond.
Straffen
De officier van justitie heeft (leze be
sluiten genomen na een diepgaand
onderzoek door de politie. Hij heeft
daarby niet alleen rekening gehouden
met de resultaten van dit onderzoek,
maar ook met de aan de betrokken
studenten door het college van rec
tor en assessoren van de universiteit
van Amsterdam opgelegde straffen.
Deze varieerden van een ontzegging de
universiteit te bezoeken van één tot zes
maanden. De student V. kreeg de zwaar
ste straf. Zijn ontzegging loopt op 1
juli a.s. af. De officier van justitie zal
hem laten vervolgen wegens mishande
ling (artikel 308 wetboek van straf
recht). Tegen de aanvankelyk dagvaar
ding waarin deze mishandeling meer
subsidiair ten laste was gelegd (primair
werd de student beschuldigd van opzet
telijk zware mishandeling), werd een
bezwaarschrift ingediend.
Het is nog niet bekend wanneer de straf
zaak voor de politierechter of de recht
bank In Amsterdam zal dienen.
Advertentie)
Als u nü een nieuwe foto- of
filmcamera koopt, is uw oude
fototoestel
7.50, 10.— of 15.— waard
Zuiveringen in
T sjecho-Slowakije
Drie leidende Tsjechoslowaakse commu
nisten, Karol Bacilek, Bruno Koehler
en Vaclav Slavik, zijn volgens het pers
bureau Ceteka uit hun functies onthe
ven Een reden voor deze ontslagen
werd niet opgegeven.
Het centrale comité zou deze besluiten
op 3 en 4 april hebben genomen.
Slavik is „om redenen van gezondheid
en werkzaamheden" ontheven van zyn
functie van secretaris van het nationale
centrale comité en heeft andere taken
gekregen.
Bacilek is in beide functies vervangen
door Alexand Dubcek, een wisselend lid
van het presidium. De beide anderen
zyn vervangen door Frantisek Pene,
voordien hoofd van de afdeling brand
stof en stroomvoorziening van net na
tionale centrale comité, en Cestmir
iCïsar, hoofdredacteur van het partijblad
iNova Mysl-
Het Wereldgebeuren
Zuiveringsgolf
Wat in Moskou, het Mekka van de
communistische wereld, wordt be
paald vindt vroeg of laat altyd navol
ging in de overige landen achter het
ijzeren gordijn. Het mag soms wat lang
duren, maar de invloeden van het Krem
lin dringen toch onvermydelijk door tot
in Praag, Boedapest en Warschau-
Iedere keer vallen er dan nieuwe
slachtoffers bij deze toch vaak nog on
verwachte zuiveringen. Zo werden tij
dens de machtsperiode van Stalin over
al in de landen van het Oostblok man
nen gevangen gezet, die een te onaf
hankelijk communisme voorstonden en
hoewel deze arrestaties soms met grote
tussenpozen werden uitgevoerd, waren
de slachtoffers vrijwel altyd verrast
over het feit, dat juist zy als zondebok
moesten dienen. Hadden zy dat dan niet
zien aankomen? Blijkbaar niet. Toen
byvöorbeeld op 27 november1951 de
50-jarige algemeen secretaris van de
Tsjechoslowaakse communistische par
tij, Bruno Slansky, door zijn vroegere
kameraden werd gevangen genomen,
wist hij niet hoe hij het had. Als een
tweede Caesar was hij diep geschokt
door het verraad van zijn vrienden.
Tóch wist men zelfs in de westeTse
wereld, dat het al maanden lang erg
stil was geworden rond Slansky. De
belangrykste man van de communisti
sche partij in Tsjecho-Slowakye was
vereenzaamd, zonder dat hy het zelf
waarschijnlijk had opgemerkt.
De stalinisten speelden hun spel in die
dagen ook zeer sluw- Twee weken voor
Slanskv zou worden gearresteerd, werd
hij zelfs nog bevorderd. In een redevoe
ring bij die gelegenheid werd zijn werk
lust geroemd en werden zijn prestaties
om het felst geprezen. Zyn val werd
toen echter al voorbereid. Het komplot
stond onder leiding van Russische sta
linisten en mét Slansky zouden vele
anderen van het toneel moeten verdwij
nen. Vele oude strijdmakkers van Slans
kv uil de tweede wereldoorlog toen
hij in het Tsjechische partisanenleger
tegen de Duitse bezetters vocht, zaten
al in cellen van Praagse gevangenissen.
En ondanks dat, voelde Slansky zich
blijkbaar veilig-
De processen van de stalinisten zyn nu
voorbij. De vervolgers zijn thans
de vervolgden en het valt op, dat het
in zekere zin weer Drecies is als in de
iaren van Stalin. De klappen vallen
daar. waar zy" het minst worden ver
wacht. Ook nu voelen de slachtoffers
zich blijkbaar geheel te goeder trouw.
Men hoort althans niet van pogingen
tot ontvluchten. De stalinisten van wel
eer ondergaan hun lot gewillig. Nu is
dat lot heel wat zachter dan dat van
de vervolgden van tien jaar geleden.
Terwril de Russische jeugd van vandaag
de griezelverhalen leest van schrijvers,
die het „voorrecht" hadden niet door
de stalinisten ter dood te worden ge
bracht. maar die in plaats daarvan
naar de Siberische concentratiekampen
werden verbannen, ziin nu de stalinisten
aan de beurt om geleidelijk te worden
„weggezuiverd". Met een bescheiden
nensïoentie worden zy dan de wildernis
ingestuurd-
Ze mogen wat pionieren in de woeste
en ontgonnen streken, waaraan vooral
Rusland geen gebrek heeft en hun naam
wordt niet meer genoemd. Weggezui
verd te worden, tien jaar na Stalins
dood betekent feite'nk een vervroegde
nensionering. Zo ziin talrijke functio
narissen. die eens Stalin assisteerden,
uitgeschakeld.
De methoden om met de tegenstander
af te rekenen zijn wat milder geworden
al is men in de hantering ervan nog
even drastisch. Wie in ongenade valt
behoeft niet op gratie te rekenen. De
rehabilitatie-machine draait zeer lang
zaam. Terwijl Stalin en zyn methodiek
nu al enkele jaren worden verguisd in
de meeste Oosf.europese landen, wach
ten nog tientallen van Stalins slacht
offers op rehabilitatie. Want 'zonder of
ficieel eerherstel door de hoogste leiding
van de communistische partij biyven
zij in hun vergeten hoekje.
De afgelopen maand is de anti-stali
nistische actie, waartoe het regime
van premier Kroesjtsjew in Moskou de
stoot gaf. eindelijk ook doorgedrongen
tot Tsjecho-Slowakije. Als een trage
golf bereikte de destalinisatie Praag, zo
traag, dat alweer vrijwel niemand haar
had zien aankomen.
Des te groter echter was de deining die
erdoor ontstond. Omdat arrestaties by
het stalinistische verleden behoren, was
aan de buitenkant weinig van de actie
te merken en dat verhoogde de span
ning nog- Geruchten bereikten ook het
westen, maar de officiële bevestiging
kwam pas deze week. Rude Pravo. het
officiële orgaan van de Tsjechische com
munistische partij maakte bekend, dat
het hooggerechtshof al diegenen in ere
zou herstellen, die ten tyde van de per
soonsverheerlijking ten onrechte ver
oordeeld werden. Alle besluiten die in
de periode 19491954 werden genomen,
zouden worden herzien. De beslissingen,
welke het hooggerechtshof zal nemen,
zullen „rechtvaardig, onpartijdig en de
finitief" zyn.
Bovendien maakte Rude Pravo bekend,
dat drie communistische leiders door
het centrale comité van de party van
hun posten waren ontheven.
De drie slachtoffers, Karol Bacilek,
Bruno Koehler en Vaclac Slavik,
stonden bekend als doorgewinterde sta
linisten en als de drijvende krachten
achter de processen van 1951 tegen
Bruno Slansky en diens medestanders.
De 67-jarige Bacilek was lid van het
partij-presidium en eerste secretaris
van de Tsjechoslowaakse communisti
sche partij, Koehler was de secretaris
van het centrale comité en Slavik fun
geerde in de Stalintyd als politiek re
dacteur van Rude Pravo.
Het is te verwachten, dat, nu de voor
naamste vijanden van Slansky uit het
Tsjechische regime zijn verwyderd, ook
diens rehabilitatie niet lang zal uitbly-
ven. Zijn naam is nog niet genoemd in
Praag, maar wel is reeds de vroegere
minister van buitenlandse zaken, Wla-
dimir piementis in ere hersteld.
Voor beiclen komt deze rehabilitatie te
laat. Clementis werd tegelyk met Slans
ky in 1952 terechtgesteld na een schan
dalig schijnproces, waarop zy beiden
waren beschuldigd van „misdaden" als
titoïsme, zionisme, imperialisme en om
het allemaal nog mooier te maken:
spionage voor het westen.
Slechts enkele van Slansky's vroegere
vrienden brachten het er toen levend
af. onder wie de vroegere minister van
cultuur, de auteur Ladislaw Novomes-
ky, die nu ook in ere is hersteld en
die onlangs reeds een redevoering in
het openbaar hield, waarby hij Slansky
en Clementis met enkele woorden her
dacht. Het Moskouse voorbeeld heeft
eindeliik Praag bereikt
RUDOLF SLANSKY
...rehabilitatie komt te laat...
