Japan bouwt auto's - en hoe!
JBj)
Sport en wedstrijden
Campbell is enthoussiast over zijn
Australisch proefterrein - Lake Cyre
Honderd uur t.v. op
z'n Amerikaans en
toch niet vervelend
X
IJl
w
R
t
KIEST PARTII
Ook onder de Rjjzende Zon bloeit het economisch wonder
Nummer vijf
op wereldljjst
'ÜïïMK f 300 voor rybewys
rtto ..-
Voetballers voor
„rest van de wereld"
mei gaar-fiordklaar-Alidenaan
Zoutkorst kan
locomotief dragen
MATTHEWS WEER
VOETBALLER VAN
HET JAAR
Ingemar Johansson
stopt met boksen
LIJST 2 SUURHOFF
i-
4"
V
M
Sfe»
ZATERDAG 11 MEI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
"\Ue weten dat de Japan-
ners mooie rickshas
bouwen maar we wisten niet
dat ze zich ook aan motorfiet
sen waagden!" Dat schreef een
Engelse krant nog maar vier
jaar geleden toen de eerste Ja
panse motorrijwielen deelna
men aan de Tourist Trophy
(T.T.) van het eiland Man, de
zwaarste motorwedstrijd ter
wereld. De monteurs en rijders
waren weinig spraakzaam en
gingen hun eigen gang. De
Japanse coureurs behaalden
zeer matige resultaten en de
deskundigen in de pits vertel
den elkaar dat de motoren van
de Hondamotorrijwielen sterk
deden denken aan de NSU-
motoren. Niettemin sprak men
over de Japanse industrie van
motorfietsen en al spoedig
kwamen nieuwe berichten: er
werden in Japan ook automo
bielen gebouwd.
De Japanse invasie op de Europese
markt begon met verrekijkers en fo
totoestellen, ging voort met transis
tor-radiotoestellen en filmcamera's
en ontwikkelt zich nu verder met
motorfietsen en automobielen. Al ge
ruime tijd kan men horen, dat de Ja
panse automobielindustrie van plan
is om de Europese markt met goed
kope automobielen te overstromen.
Weliswaar behoeven de grote Euro
pese fabrieken zich nog geen zorg te
maken over hun positie maar Japan
is toch bezig zich te motoriseren.
Door heel Japan vindt men de ge
motoriseerde speelplaatsen waar jon
gens en meisjes van twaalf tot vijf
tien jaar met gaspedaal en remmen
leren omgaan. De gezamenlijke Ja
panse industrie heeft al meer dan
zestig „Techniland" speelplaatsen ge
organiseerd, waar iedereen kan rij
den: Go-karts, scooters, motorrijwie
len, sportmotorfietsen en renmotor-
fietsen.
Al jarenlang wordt in Japan de Re
nault „4" in licentie gebouwd, maar
daarnaast worden tal van automobie
len op de markt gebracht van Ja
panse constructie. In Europa trok
men zich vooralsnog weinig aan van
die Japanse produktie tot men attent
werd op de Honda motorrijwielen.
Deze motoren reden steeds beter en
sneller en behaalden vele successen
op de Europese circuits. Twee jaar
geleden reaen de eerste Europese
motorcracks voor Honda en behaal
den prompt twee wereldkampioen
schappen m de 125 en de 250 cc klas-
Honda
HONDA EEN UITZONDERING
T Jorig jaar reden do Japanse Hon-
V damotoren de grote wedstrijden
praktisch onder elkaar uit. Ze over
wonnen keer op keer in de 125, de
250 en 850 c klasse. Het wereldrecord
op de 50 cc behaalde Ernst Degner
op een Suzuki. Het geheim van de
Japanse successen was gelegen in
een motorenbouw die onwaarschijn
lijke toerentallen mogelijk maakt.
Zo draait de Honda 250 cc renmotor
15.000 tot 18.000 toeren per minuut
(Europese Grand Prix renwagens
maximaal 9000 toeren) en levert dan
meer dan 45 pk. „Daar kunnen ze in
Europa nog wat van leren" zei Soi-
chiro Honda, de zesenvijftigjarige on
beperkt eerzuchtige motorenfabri
kant. Honda zelf rijdt voor eigen ge
bruik in een Engelse Lotus sportwa-
ten maar het is een publiek geheim
at in zijn fabriek hard wordt ge
werkt aan een Honda Grandprix wa
gen die dit seizoen of volgend jaai
fn Europa zal verschijnen. Binnen het
kader van de 1500 cc rensportfor-
mule voor Grandprixwagens geeft
deze Hondamotor meer dan 220 pk.
vermogen.
Evenals overal ter wereld is de autoindustrie in Japan een
uiterst genationaliseerd bedrijf. In enorme hallen groeien de wa
gens even snel als in het Westen.
Honda is een voorbeeld van het Ja
panse economische wonder; liy be
gon vyflien jaar geleden met tien
duizend gulden kapitaal en heeft te
genwoordig de op één na grootste
motorry wiel fabriek ter wereld met
een produktie van een miljoen mo
torfietsen per jaar. In België wordt
momenteel gewerkt aan een assem-
De Japanners zijn zeer vindingrijk
op het gebied van niéuwe snufjes. In
Tokio rijden taxi's waarvan de ach-
ilagebedrijf waar scooters, motorrij
wielen, landbouwwerktuigen, trek
kers en sportwagens zullen worden
gebouwd.
Desondanks: Honda is een uitzonde
ring. Niemand behoeft bang te zijn
dat Japan binnen afzienbare tijd ae
wereld met goedkope motorvoertui
gen op twee en vier wielen zal gaan
overstromen; de andere fabrieken
zijn nog te jong en te klein ente
druk met de motorisering van Japan
zelf.
De Japanse arbeider die voor een
beetje rijst werkte is verleden tijd!'
hij wil een huis, televisie, een motor
fiets en als het kan een automobiel.
terportieren worden
een drukknop op het dashboard; ook
het sluiten gaaf op dezelfde wijze.
Inplaats van de dradenbossen die
men achter het dashboard van onze
automobielen vindt werkt men in Ja
pan met gedrukte bedrading.
De beste automobiel van de Japanse
industrie is de „Prince", gebouwd
door de fabriek die in de oorlog de
_v„ voor Japan wat de. Mercedes
voor Duitsland is. Het is dit merk
dat wordt beschouwd als de voor
naamste troef van Japan op dc
Europese automarkt. Overigens
werkt men ook hier aan een Grand
Prixwagen voor de internationale
circuits.
De Fair Lady is een wagen van Dat-
sun, geheel en al in Japan gemaakt
met een 1500 cc motor van 71 pk.
De Japanse industrie zal zich in de
eerste plaats concentreren op landen
die zelf geen eigen grote automo
bielindustrie bezitten, maar men gaat
de autoproduktie steeds meer uit
breiden, in 1970-hoopt men 1,8 mil
joen Japanse auto's per jaar te kun
nen maken, dat is meer dan Enge
land en daarmee komt Japan aan
na Amerika en Duitsland als de der
de autoproducent ter wereld. Dat wil
zeggen: als het lukt.
Veelbetekenend is echter dat men
in Saigon, in Bangkok, in Rangoon en
Hongkong, in Djakarta en in Bom
bay overal naast de neonverlichte
showrooms van Volkswagen, Opel en
Renault ook de namen Nissan en
Toyota ziet glanzen in blauw en
rood. „Over vijf jaar heeft de Euro
pese automobielindustrie in dit deel
van de wereld niets pieer in te bren
gen" zei een sombere deskundige,
„die Japanners lukt nu eenmaal al
les!"
nupnx wu-
De Japanse industrie heeft de af
gelopen jaren bewonderenswaar
dige prestaties geleverd. In Japan
werden de hoogste televisiemast, de
snelste spoortrein, de kleine televisle-
Advertentie)
ontvanger en de grootste tanken ter
wereld gebouwd. Maar de automo
bielindustrie is nog altijd ccn stief
kind van het Japanse economische
wonder, de produktie van automobie
len loopt nog achter bij andere lan
den. Weliswaar staat Japan met een
jaarproduktie van 800.000 auto's als
nummer vijf op de wereldranglijst,
maar tweederde daarvan zijn vracht
wagens en bestelwagens. De grootste
handicap van de Japanse automobiel
vijftien fabrieken die elk vele typen
uitbrengen.
De motorisering van Japan staat nog
in de kinderschoenen; het wegennet
is slecht en de eerste autowegen be
staan alleen op papier. De straten
van de tienmiljoenenstad Tokio zijn
weliswaar vol met automobielen,
maar dat zyn bijna allemaal bedrijfs
wagens en bestelwagens. Een rijbe
wijs kost driehonderd gulden, zoveel
als een fabrieksarbeider per maand
verdient.
Desondanks staat de vierwieler-met-
dak-boven-het-hoofd bovenaan de
ranglijst van de Japanse arbeider.
Een van die automobielen is de Maz
da Carol met een motor van 360 cc
die in Hirosjlma wordt gebouwd door
de Toyo Kogyo Company. De Mazda
biedt plaats aan vier volwassen
Japanners. Een Europeaan vindt er
nauwelijks plaats. De kleine motor
levert echter 18 paardekrachten en
rydt tachtig km per uur!
Meer dan Engeland
/^Vpvallend is dat de Japanners de
v_/ voorkeur geven aan de waterge-
koelde motor boven de luchtgekoelde.
Ook de kleinste motoren zijn vi
zien van de lawaai-opslorpende wa
termantel. Van de 350.000 personen-
automobielen die de Japanse indus
trie maakt zijn er 140.000 van het
merk Datsun Bluebird (gebouwd
door de firma Nissan. Dat is een
soort Japanse, volkswagen. De wagen
is noch van binnen noch van bulten
erg modern maar wel zeer sterk ge
bouwd. Do Bluebird is wat afinctin-
Sen betreft ongeveer gelijk aan de
•pel Rokord. Het is een van de
moest geëxporteerde automobielen
van Japan, die onder meer wordt
gevoerd naar Griekenland, Finland
en Oostenrijk.
dIUIKOjMA uit Zwitserland - voor uw huid!
het „natuur"lijke geheim van jeugd en. schoonheid
Wereldkampioen Brazilië heeft vier man
afgevaardigd voor de groep van 22 spe
lers waaruit de elf besten worden gese-
lecteerd om in een wedstrijd ter gelegen-
heid van het honderdjarig bestaan van'
de Britse voetbalbond te spelen, die dit
jaar oktober in Engeland zal plaatsvin
den.
Joego-Slavlë en Tsjecho-Slowakije heb
ben ieder drie man afgevaardigd, West-
Duitaland, Hongarije, Italië en Schot
land ieder twee en Frankrijk, Portugal,
Rusland en Spanje ieder één speler.
De vier Brazilianen zijn de aehterspeler
Djalma Santos, de middenspeler
voorspelers Garincha en Pele.
De complete lijst, samengesteld door de
F.I.F.A. (de internationale voetbalfede
ratie) onder leiding van vice-president
Harry'Cavan uit Noord-Ierland, ziet er
als volgt uit: in het doel: Soskic (Joego
slavië) en Fahrian (West-Duitsland).
achterspelers: Santos (Brazilië), Matrai
(Hongarije), Novak (Tsjecho-Slowa
kije), Schnellinger (West-Duitsland),
halfspelers: Popovic (Joego-Slavië),
Zito (Brazilië) Maldini (Italië), Pluskal
(Tsjecho-Slowakije), Masopust (Tsje
cho-Slowakije), Mackay (Schotland),
voorspelers: Garincha en Pele (Brazi
lië), Kopa (Frankrijk), Albert (Honga
rije), Galic (Joego-Slavië), Altafinl (Ita
lië), Law (Schotland), Eusebio (Portu
gal), Meshki (Rusland) en Gento (Span
je).
Cavan deelde mede dat verscheidene
spelers niets van zich hadden laten .ho
ren omdat omstreeks die tijd het seizoen
gesloten is voor tournees die door het
land of de club van de desbetreffende
spelers worden georganiseerd.
„De elf spelers, aldus Cavan, zullen wor
den gekozen op basis van hun persoon
lijkheid, wat belangrijker is dan doel
treffendheid in clubverband".
in 4 variaties: Kindermeel Bordklaar Kinderbloem Kindergries
„BLUE BIRD" ZAL GEEN FATA MORGANA ZIJN
„Great old" Stanley Matthews, Enge-
lands grootste rechtsbuiten aller tijden,
werd woensdag voor de tweede maal in
zijn carrière uitgeroepen tot „voetballer
van het jaar". Matthews, die nu 48 jaar
is viert nog elke week triomfen als bui
tenspeler van Stoke City, de vereniging
van zijn jeugd, waarnaar hij het vorig
seizoen terugkeerde. Het is de eerste
maal in het "Vijf tienjarig bestaan van de
„Football Writers Association", dat een
speler tweemaal werd uitverkoren. Mat
thews is al een keer gekozen als „beste
voetballer van Europa".
De uitslag' van de stemming voor de
Britse voetballer van het jaar was:
1. Stanley Matthews (Stoke) 128 stem
men; 2. Dave Mackay (Tottenham) 126;
3. Gordon Banks (Leicester City) 41: 4.
4. Jim Langley (Fulham) 38; 5. Eddie
Lowe (Fulham) 28; 6. Dennis Law
(Manchester United) 19.
De Europese en oud-wereldkampioen in
het zwaargewicht Ingemar Johansson
heeft in een interview met een Stock-
holms avondblad verklaard dat hij waar
schijnlijk niet meer in de ring zal ko
men.
Johansson, die ruim een maand geleden
in een gevecht over twaalf ronden tegen
de Brit Brian London op punten won,
maar vlak voor het einde van de ont
moeting door de gong van een k.o.-ne-
derlaag werd gered, zei: „Zoals de za
ken nu staan, stop ik er mee. Er is1
geen prikkel meer voor me. Voor het
geld hoef ik niet meer te boksen en
van roem heb ik ook genoeg".
(Van een speciale correspondent)
E'en beeld van troosteloosheid
en beloften tegelijkertijd
biedt het reusachtige Zuid-
australische zoutmeer Lake
Eyre, waarop Donald Campbell
deze maand een poging zal doen
het wereldsnelheidsrecord te
land te verbeteren met zijn race
monster „Bluebird". Het noor
delijke deel van deze zoutpan is
bijna 180 kilometer lang en 65
kilometer breed, het zuidelijke
deel 15 kilometer lang en 30
kilometer breed. Het laagste
deel ligt 12 meter onder de zee
spiegel en het totale oppervlak
bedraagt 7800 vierkante kilo
meter.
Het stroomgebied, waarvan het meer
het middelpunt vormt is bijna 1,3 mil
joen vierkante kilometer groot. Lake
Eyre wordt door enkele spaarzame
stroompjes gevoed, er staat echter
slechts zelden water in, daar de jaar
lijkse neerslaghoeveelheid in dit ge
bied nauwelijks 13 centimeter be
draagt doch de verdamping 250 cen
timeter. De zoutkorst met zijn dikte
van 45 centimeter zou een locomotief
kunnen dragen.
Goed „weg"-dek
Op het zuidelijk deel van het meer
ondernam Campbell reeds in ok
tober 1961 met een Jaguar ver
schillende proefritten, waarbij een
snelheid van ruim 160 kilometer be
reikt werd. Hij kwam tot de conclu
sie, dat de wegvastheid als men
van een weg mag spreken hier be
ter is, dan op het Amerikaanse zout
meer in Utah en dat Lake Eyre het
voordeel biedt van een langere ren-
piste, zodat .de bestuurder de gelegen
heid krijgt de wagen geleidelijk op
snelheid te brengen.
Storend zijn alleen een aantal zout-
eilandjes. Zouden deze verwijderd
kunnen worden, dan voorspelt Camp
bell dit meer een grote toekomst,
daar automobielfabriekanten nu al op
zoek zijn naar nieuwe proefterreinen.
Wanneer dit project verwerkelijkt
zou worden, dan zouden de al heel
oude speculaties over een mogelijke
exploitatie van het meer een onver
wachte wending krijgen. Het meer
zelf en het omliggende gebied zijn
van oudsher een plaats van Fata
Morgana en dromen, die reeds menig
avontuur in het verderf stortten. Nu
en dan tovert het weerspiegelde he
mellicht water op het droge op
pervlak, maar ook geven de barsten
in de zoutkorst nu en dan de indruk
begroeide duinen te zijn.
sindsdien elke dag opnieuw een on
barmhartige zon biandde en het ge
bied uitdroogde en deed verdorren.
een zeearm
Eens
Onvruchtbaar
Teneinde het gebied te ontginnen
heeft men reeds met- de gedach
te gespeeld, een kanaal te graven
naar de Spencer Golf en zeewater
naar het meer te leiden, om in deze
omgeving een grotere neerslaghoe
veelheid te krijgen. Na diepgaand on
derzoek bleek, dat de gebieden in het
noorden van de Grote Australische
Bocht, in de nabyheid van de zee, tot
de droogste van het continent beho
ren.
Een ander plan kwam van dr. J. J.
C. Bradfield, de constructeur van de
grote havenbrug van Sydney: hij stel
de voor, in de rivieren aan de water
scheiding van Queensland stuwen te
bouwen en dan het water door grote
buizen naar het meer te lelden ten
einde op deze manier ongeveer 12.000
vierkante kilometer bodem kunstma
tig te bevloeien en weideland te cre-
eren voor 20 miljoen schapen. Vol
gens een legende, die leeft by de in
boorlingen van dit gebied spande
zich eens boven het meer een groene
hemel, die door bomen gedragen
werd. Langs deze bomen daalden de
godenzonen naar de aarde of om in
vloed uit te oefenen op de mensen en
hun daden. Toen werden de bomen
door de goden zelf geveld, omdat zy
niet meer naar de aarde terukeren wil
den en voor de groene hemel kwam
een blauwe in de plaats, van waar uit
Volgens de mening van de weten
schap lag 100 miljoen jaar gele
den dwars door Australië een
zeearm, van de Carpentaria Golf in
het noorden naar de Grote Australi
sche Bocht in het zuiden. Langzamer
hand kwam het land omhoog en on
geveer een miljoen jaar geleden
vormde zich een honderdduizend vier
kante kilometer groot meer, dat de
huidige meren Eyre, Torrens Gar
diner, Gregory, Calabonna en Frome
omvatte.
Daar de neerslag afnam, droogde het
grote meer uit tot een aantal kleinere
meren en daarbij gingen talrijke pre
historische dieren ten gronde: de Di-
prodon een log, goedmoedig en
rhinocerosachtig buideldier de reu
zenkangoeroe, de reuzenwombat en
vele soorten alligators en schildpad
den.
Lake Eyre werd in 1840 door de be
roemde onderzoeker E. J. Eyre ont
dekt, die het echter hield voor een
deel van het Torrensmeer. In de jaren
daarna onderzochten verschillende
expedities het gebied nader en in 1860
kreeg het zoutmeer zijn huidige
naam, die overal ter wereld bekend
zal worden, wanneer in de komende
dagen Campbells racemonster over de
vlakte zal flitsen.
Advertentie
A.V.R.O. oriënteerde
zich in de V.S.
Siebe van der Zee en Ger Lug-
tenburg, de programma-leiders
van de A.V.R.O.'s televisie, zijn
terug uit New York, waar ze in
drie weken zich georiënteerd
hebben naar de ontwikkelingen
in de Amerikaanse televisie.
Daartoe hebben ze in die drie
weken op hun hotelkamers tach
tig tot honderd uur zitten televi
sie-kijken, en ze hebben ook be
zoekjes afgelegd in t.v.-studio's,
om oude kennissen van vijf jaar
geleden, toen ze ook New York
bezochten, te groeten en nieuwe
kennis op te doen.
Ze hebben niet al programma's ge
kocht, althans wilden ze nog niet
zeggen wat ze van plan zyn. De tele
visieprogramma's in Amerika al
thans in New Vork, waar ze vooral de
„Networks" van N.B.C., A.B.C. en
Columbia in de gaten gehouden heb
ben hebben naar hun mening een
vooral verstrooiend karakter, en
's avonds is er zelfs helemaal niets
anders te zien dan show en quiz en
vrolijkheid. Alles technisch knap uit
gevoerd en in hoog tempo maar
vrywel alles ingeblikt. De studio's
zyn zo geoutilleerd, dat een decor-ont-
op te bouwen. New Yorkers kunnen
t.v. kiezen van tien kanalen, en
(Advertentie)
Geslaagd.... dank zij
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schriftelijke Cursus) - Tel. 45432
H. B. S., Gymnasium, Onderwijzersakte.
Middelbare Akten t Frans. Duits, Engels
en Nederlands M.O., Tolkvertaler, Hoofd
correspondent, V.T.H.-dlploma.
's morgens om kwart voor zes begint
de televisie al, en houdt niet meer op
voor 's nachts vier uur. Over kanaal
zes krijgt de New Yorker heel de dag
door berichten van het leven in zyn
stad: branden, sport-gebeurtenissen,
concerten, verkeers-opstoppingen.
Ook voor een tourist bijzonder in
structief. Opvallend in de televisie
programma's is het patriotisme van
de Amerikanen, by panelshows
of zoiets staat altyd wel in de hoek
op het toneel de Amerikaanse vlag
met stars and stripes.
BEELD BETER
De beeldkwaliteit vonden Siebe van
der Zee en Lugtenburg in Nederland
beter, dat zal wel komen, menen
ze, doordat de Amerikaanse toestel
len ingebouwde antennes hebben.
Van de 50 miljoen toestellen zijn er
een miljoen voor kleuren-t.v., de N.
B.C. zendt per dag al drie of vier uur
kleuren-t.v. uit.
Veel documentaires ziet men in Ame
rika niet. Wel veel nieuws. Elke mid
dag is er een rechtzitting, eerst van
de politierechter, en dan van een
echtscheidingszaak. Serieuze pro
gramma's komen altyd overdag, of
zondagsmiddags, nooit 's avonds.
Sport zendt men al evenmin 's avonds
uit, of het moet een bokswedstrijd
zyn om de wereldtitel. Zaterdagsmor
gens dan hebben de schoolkinde
ren vry zendt men jeugdprogram
ma's uit met een opvoedend karakter.
De ouders kunnen dan een uurtje
langer in bed blyven: hun kinderen
leren van de t.v. netjes eten en met
twee woorden spreken. Elke avond
wordt er een oude romantische film
gedraaid, uit sociologische onder
zoeken bleek dat de kykers dan veel
gelukkiger gaan slapen en mooi dro
men.
RECLAME
Reclame op het beeldscherm vonden
de A.V.R.O.-mensen wel soms hinder
lijk, maar Ger Lugtenburg vond
dat je er heel gauw aan wfent, en het
dan niet meer ziet of er geen aan
dacht- aan besteedt. Fascinerend von
den beiden de Steve Allen Shows:
vyf avonden per week met een
enorme vaart amusement en ge
sprekjes, dansjes, liedjes, en practi
cal jokes. Van die tachtig of honderd
uur kijken, zeiden ze beiden: we heb
ben ons geen minuut verveeld.
KIEST PARTII VAN DE ARBEID
Even puzzelen
A 9
11 w
1S
V,
17 18
-;g j
T 2N
23"
-É
'24
I,
Horizontaal. 1. loods; 4. ex Russisch
heerser; 7. edelmoedig; 8. lofzang; 9.
korting (afk.); 11. uitbouw; 13. kolbak;
15. kippenstok; 16. trein; 17. jonge raap
stelen; 21. voorgestelde vraag in ver
gadering; 25. razerny; 26. voordat; 27.
varkentje; 28. rilling; 29. kromme lyn;
30. proef; 31. ijzeren klauw.
Verticaal. 1. knaagdier met platte
staart; 2. geb. in Z.-Amerika; 3- mans
naam; 4. derde toon vanaf grondtoon
(muz.); 5. zijvlak v. voorhoofd: 6. uit
zender en ontvanger v. radiogolven; 8.
in orde!; 10. verlegen; 12. cowboysby-
eenkomst; 14. huidopening; 17. vierde
deel; 18. koeienmaag; 19. verdrag; 20.
keizer van Abessinië; 21. vr- marine-
hulpkorps; 22. vette vloeistoffen; 23.
ogenblik; 24. als 11 horizontaal.
De oplossing van de vorige puzzel is
als volgt:
I-I D
aUo
POL
AL
AK
RlO
MP
D,E
ESIË
kla
RID
I (E
SlT
Model 4030 TGV, f 395.r
Andere 41 ■i/lams. mortellen i/.'a. f ?55>
Aftchpha) f 90- rit'*
Vraag uitvoerige inlichtingen
aan uw installateur of aan
het Verkoopkantoor vooi
Nederland:
nell stutterheim n.v.,
DEN HAAG, POSTBUS IMS. TEl. 98 67 f,0
