n ECONOMIE HEEFT KENNIS UIT NEDERLAND NODIG PREMIEDRUK NIET MOGELIJK BELANGRIJKE VERHOGING VAN si Blauwdrukken voor veel machines ontbreken nu C.S.W.V. OVER SOCIALE VERZEKERING Bij nog hogere premie zal op den duur het solidariteitsgevoel overtrokken raken Ontwikkeling van loonkosten eist extra-waakzaamheid (Van onze speciale verslaggever in Indonesië) Tn het overigens met zorg onderhouden hotel „Duta Indonesia" 1 waar de rubbermatjes met het onverwoestbare stempel „Ho tel des Indes" nog op de grond liggen, begon een paar jaar geleden het water dat uit de kranen stroomde een bedenkelijke roestige kleur te vertonen. De op zijn post gebleven Nederlandse manager Daniëls begreep al gauw dat de ouder waterleidingen hun tijd hadden uitgediend.Maar toen eenmaal besloten was, dat vernieuwing niet langer kon wachten, bleek er van het ver loop van de leidingen in de wijde omtrek zelfs niet de primi tiefste schets meer in Djakarta te zijn. De enige conclusie die nog te trekken viel, was dat er dan maar een helemaal nieuw waterleidingnet moest worden opgebouwd, waar mee dan maar meteen capaciteit voor een veel omvangrijker water distributie in dat van waterleiding nog vrijwel verstoken deel van de stad zou worden geschapen. Een Franse maatschappij heeft dat werk thans ter hand genomen. Wat Indonesië behalve produktie- middelen vooral mist blijken communicatiemiddelen. In het zen dingscentrum te Djakarta trof ik twee jonge ondernemende Menno nieten-zendelingen aan, die daar een beetje ontnuchterd, nu al zes weken zaten te wachten op ver- voersgelegenheid naar Halmaheira, waar zij in het kader van de zen dingsactiviteiten een driejarig land bouwvoorlichtingsprogramma gaan uitvoeren. Maar met alle goede wil die er overal was, was er nog steeds geen kijk op transport. Garoeda Indonesian Airways, vol gens de meest bevoegde deskundi gen, voortreffelijk opererend met vrijwel uitsluitend Indonesisch per soneel, kan het enorme aanbod voor het interinsulaire verkeer met geen mogelijkheid aan. Die moeilijkheden liggen ook in andere delen van het transportapparaat. Een niet gering deel van de plotseling optredende rijsttekorten komt voort uit tekort aan verschepingsmogelijkheden. Het gevolg is dan vaak. dat in verzor gingsgebieden de rijstprijzen op de zwarte markt met sprongen omhoog PRIJSPUZZEL. Hoe die rystprys nu precies ligt in een stad als Djakarta kon ik voorlopig nog slechts by benadering vast stellen. Regeringsambtenaren en nog enige andere categorieën, die van een erkend te laag salaris i Hotel „Duta Indonesia", het vroegere hotel „Des Indes", nu vooral een ontmoetingspunt van hoge Indonesische officie- Voor de ingang van de een van de vele span- met radicale eisen, die overal in Djakarta (poli tieke) kleur geven aan het stadsbeeld. galerij e doeken ten per maand krygen van de regering 5 liter rijst per persoon Nu de betrekkingen met Nederland zijn hersteld wordt verwacht, dat Indonesië allereerst met eenvoudi ger middelen zal pogen een goed deel van zyn produktienpparaat en zijn infrastructuur te herstellen. Van de ruim tweehonderd suikerfa brieken liggen er ongeveer honderd- twintig stil omdat voor de produktie onmisbare onderdelen, na een lange staat van betrouwbare dienst tot brekens toe waren versleten. De blauwdrukken voor de constructie lagen in Nederland bij de bedrijven die de installaties hadden geleverd en Indonesië begreep dat het geen zin had te pogen ze in handen te krij- ties ken. De Indonesische regering heeft wel gepoogd om voor het herstel van deze bedrijven buitenlandse, met na me Amerikaanse, steun te verkrij gen. Maar de Amerikanen schijnen er niets in tc hebben gezien. De hulpfondsen die ze beschikbaar had den, wilden ze liever gebruiken om helemaal nieuwe moderne fabrieken op te zetten, die dan wel in de V S. geconstrueerd zouden worden. Tot overeenstemming is men daarover niet gekomen. Indonesië wilde die fondsen liever voor geheel nieuwe produktiemiddelen in nieuwe secto ren reserveren. En zo is het met vele facetten van het Indonesisch produktie-apparaat gegaan. Het is met betrekkelijk bescheiden middelen weer op gang te brengen, maar het is wel gebleken, dat dat alleen met het Nederlandse constructiebedrijf dat de fabricage-tekeningen heeft, kan worden bereikt. WEG GEEFFEND. In zyn, hier als gedurfd beschouwde, economische redo van 28 maart, heeft president Soekarno op omzich tige manier de mogelijkheid van het betrekken van de Nederlanders in de economie van Indonesië gesproken, toen hy verklaarde dat thans by het herstel van 's lands economie, voor alles het aanwezig potentieel moet worden gemobiliseerd Indonesische economen verklaarden mij, dat hoewel de president het om binnenlandse tactische redenen niet met zoveel woorden had gezegd, de door hem duidelijk doordachte con sequentie geen andere was dan dat met Nederlandse hulp het bestaande produktie-apparaat hersteld zou worden, om aan het te mobiliseren potentieel te worden toegevoegd Dat de president het zo omzichtig had uitgedrukt was volgens deze in gewijden bedoeld om op dit om sluierde voorstel de reactie van de linkse groeperingen uit te lokken. Dit reactie is gekomen in een reso lutie van een organisatie van linkse studenten. Ze nebben zich geheel achter het voorstel van de president gesteld. Het wordt hier duidelijk ge acht dat de studenten hier fungeer den als de spreekbuis van de com munisten die zich evenmin als de president in duidelijker vorm wilden uiten. Daarmee lijkt het 'eerste deel van de weg naar samenwerking op dit gebied met het Nederlandse be drijfsleven geëffend. NIET ZONDER GARANTIES. Alvorens het laatsté deel van deze weg weer begaanbaar is, zal echter met Nederland een finan- cierings-regeling moeten worden ge troffen. Verwr-lit wordt dat Indo nesië het Nederlandse bedrijfsleven Het internationale terrasje ouder de arcade van hotel „In donesia" waar de laatste da gen de snel groeiende groep Nederlanders, die zyn banden in de Djakartaanse gemeen schap nog moet leggen, een diigelyks steunpunt vindt. behalve de te verlenen diensten, kre diet zal vragen voor misschien vijf tot acht jaar. Dat dat bedrijfsleven dit krediet zonder garanties zal wil len leveren is volgens onze eerste in formaties zeer twijfelachtig. Het wordt dan ook wel één van de eerste problemen die de maandag in Djakarta aangekomen Nederlandse diplomatieke staf, onder leiding van zaakgelastigde Barkman, bijgestaan door de economische raad Thorn Leesan voor de regering in Den Haag krijgt uit te zoeken. Het probleem wordt er niet een voudiger door, omdat solitair opere rende Nederlandse zakenlieden reeds lang voor de komst van de leden van de Nederlandse ambassade de weg naar Djakarta hebben gevonden, om hier met hoogst gecompliceerde in cidentele voorstellen de Indonesische diensten te verlekkeren, zonder dat het voor de politiek op lange termijn van Indonesië aspecten van belang schijnt te openen. Ze hebben echter vóór dat ze alle concurrenten voor per persoon tegen ae prys van i,jjö rupiah per liter. Die hoeveelheid is verre onvol doende. Wat ze bij moeten kopen, schommelt ergens tussen de 60 en 80 rupiah per liter. Mijn eerste taxichauffeur die om zijn exhorbitante ritprys te rechtvaardi gen zei, dat het wel rp 100 per liter was, loog zonder meer, en bo vendien nog slecht. Nederlandse kwartiermakers die hier het terrein hebben verkend om vast te stellen welk salaris naar Indonesië uit te zenden personeel zou moeten heb ben, kwamen tot de conclusie, dat iedere per maand 6 liter rijst per persoon krijgt toegewezen voor een prjjs van tien rupiah per liter. GOEDKOPE DOKTER. Maar voor een gezin met drie kin deren, waar bovendien twee personeelsleden meeëten, die daar beslist hun bonnen niet voor afge ven, is zeker 60 liter per maand no dig. De andere helft zal dus „ver sierd" moeten worden, tegen zeker zes maal zo hoge prijs. De directe kosten van levensonderhoud van zo'n gezin van drie personen komen zon der de huur van een woning, te lig gen op omstreeks rp 100.000 per maand, hetgeen voor wie als hier gevestigde buitenlander zijn rupiahs tegen een koers van 180 voor een dollar krijgt, nogal indrukwekkend is. Daarbij is geconstateerd, dat aardappels 45, tomaten 150, koffie 650. suiker 175, kip 425, boter 2400, margarine 180, witbrood 2 tot 400, roastbeef 400 en grote eieren 650 rupiah per kilo kosten. Voor een overhemd betaalt men 1600 en voor schoenen 300 rupiah. Een bediende kost daarentegen slechts omstreeks 1100 rupiah per maand, al komt daar uiteraard de kost bij. En de dokter rekent niet meer dan rp 200 per visitie. Hoe hij het ervoor kan doen, blijft een raadsel. De kapper kan het niet. Die laat de talrijke door een kennelijk toch hogere wel stand met lipsticks en hairsprays goedverzorgde zeer schone Indonesi sche schonen 2000 rupiah betalen 'voor een permanent. Een nieuwe Fiat 100 kost 4,5 mil joen rupiah. Zelfs tegen de zwarte rupiahkoers is dat nog omstreeks 16.000 gulden. Tweedehands zijn ze van bouwjaar 1961 te krijgen voor 3,75 miljoen en van 1958 voor 2 mil- jone. Wie een Mercedes 220 nieuw «11 rijden moet er 9 miljoen voor neertellen, maar men behoeft niet lang over de Djalan Thamrin te rij den om vast te stellen, dat er heel wat bewoners van Djakarta zijn, die dat bedrag op hun spaarbankboekje hadden. Dat zullen wel niet degenen zijn, die van een vrij normaal sala ris van omstreeks 10.000 rupiah moeten leven. GEZELLIG UIT. Toch heerst er in Djakarta on danks al de nood die achter deze onthutsende cijfers schuil moet gaan een opgewekt uitgaansleven. Daarvoor behoeft men niet als norm te nemen het droomwereldje in ho tel „Indonesia", waar vrouwen var merendeels middelbare leeftijd ir adembenemende Indonesische gewa den ingetogen, maar intens deelne men aan net driftige society-leven dat zich daar afspeelt. Veel gema tigder, maar bijzonder gezellig, treft men het in de oude stad, in door de vroegere Nederlandse top opgerichte monumenten als „De Harmonie" en „Des Indes", waar een druk familieleven heerst; maar ook in talloze kleinere dancings, cafés, restaurants, en in de. vooral als er Amerikaanse western films draaien, zeer druk bezochte biosco pen. Daarvoor betalen de vrij, maar met byna natuurlijke stijl optredende jongelieden gaarne de zwarte prijs van 1000 rupiah voor een plaats van rp 250 om" met hun ranke, meestal westers geklede, elegante beminden het begin van een onver getelijke avond te maken. De vraag is alleen hoeveel procent van Djakar ta zy vertegenwoordigen. Dat zal de dubbele cyfers niet halen. Zo'n pak van Terlenka, en een pak minder zorgen. Wat is fijner en makkelijker, mooier en korrekter dan een kostuum dat dag in dag uk perfekt blijft, hoelang je ook zit reist of loopt. Zeg maar het pak van mijn hart. Endenk er om, dat etiket met de olifant, dat is het. GECONTROLEERD in vele prijsklassen Voor de trappen van restau rant Wisma Nusantara, de vroegere „Harmonie", ligt de halte van een soort wilde bus diensten, uitgevoerd met „op- Icts", tot primitieve busjes verbouwde auto's en met door Japan als deel van zijn oor logsschuld geleverde driewie- lige Daihatsu voertuigjes, die vier personen voor een roepiah naar een volgend station bren gen. (Van onze Haagse redactie) Het Centraal Sociaal Werkgevers Verbond verwacht, dat de financie ring van de kostenstijging, voortvloeiende uit de toekomstige uitbrei ding van de sociale voorzieningen, het voornaamste discussiepunt in de naaste toekomst gaat worden zowel bij de Sociaal-Economische Raad als in een later stadium bij regering en volksvertegenwoordi ging. Dit staat in het verslag van het C.S.W.V. over 1962, waarin uit voerig aandacht aan deze kwestie wordt besteed. Naar aanleiding van de door de minister ran sociale zaken en volksgezondheid b(j de S.E.R. ingediende adviesaanvrage over het sociale zekerheidsbeleid op langere termijn, zegt het verslag, dat hier een bijzonder moeilijk vraagstuk aan de orde is. Het mag dan zijn, dat minister Veldkamp in hoofdzaak het nationale probleem heeft gesteld, volgens het C.S.W.V. zal de Sociaal-Economische Raad er niet aan kunnen ontkomen het nationale probleem te bezien tegen de achter grond van de internationale verhoudingen, met name in E.E.G.-verband. Dit is te meer waarschijnlyk, aldus het verslag, omdat een verdere belangryke verhoging van de premiedruk op de Nederlandse bevolking vrijwel niet te realiseren lykt. Nu reeds worden de inkomens voor de volksverzekeringen tot een bepaalde grens belast met een heffing van 10 procent. Hoe belangrijk het hier aan de orde ge stelde probleem is blijkt als men een blik werpt op de stijging van de totale uitke ringen van de sociale verzekeringen tot 4.785 miljard gulden in 1963 of uitge drukt in een percentage van het nationa le inkomen tot 10,4 pet. Volgens het ver slag kan worden gezegd, dat voor het jaar 1963 de totale kosten van de (ver plichte) sociale voorzieningen meer dan 12 pet van het nationale inkomen in be slag nemen. Deze 12 pet komt in feite neer op een verplichte bestemmingshef fing van de Nederlandse bevolking, die men kan kwalificeren als premiedruk naast de bestaande belastingdruk. Versluiering Afgezien van het economisch effect van zwaardere belastingen, waarnaar men slechts zal kunnen gissen, voert het C.S.W.V. als bezwaar tegen een verho ging van de staatsbijdragen aan, dat deze leidt tot een versluiering van de kosten van de sociale voorzieningen, die slechts kan worden gemotiveerd uit een maatschappijbeschouwing, waarbij men de overheidstaak op het gebied van de welzijnsverzorging aanmerkelijk wil ver ruimen. De overheid zal daartoe alleen in staat zijn indien gelijktijdig maatrege len worden getroffen, die een ingrijpende herverdeling en nivellering van inko mens inhouden. Indien men deze zienswijze principieel van de hand wyst, valt niet in te zien, aldus het C.S.W.V., welke argumenten nog voor een aanzienlijke verhoging van de staatsbydragen kunnen worden gele verd. verzekering. „Vadertje Staat is goed voor de verdere kostenstijging". Maar dat betekent ongetwijfeld, aldus het C.S.W.V., het verder aandraaien van de belastingschroef. De vraag doet zich hier voor of de nieu we middelen gevonden moeten worden door verhoging van de directe, dan wel van de indirecte belastingen. De directe zing aangeeft VOOT de toelaatbare belastingen in ons land hebben volgens gemiddelde loonkostenstijging in In het deel van het verslag van het C.S.W.V., dat gewijd is aan de loonpolitiek, wordt gewezen op het percentage van 2,7, dat de begren- 25 procent De vergrijzing van de bevolking leidt automatisch tot een verdere stijging van de bijdrageheffing voor de A.O.W. Komt daar nu nog bij een heffing van de z.g. zware geneeskundige risico's als mede een verdere verhoging van de A.O.W.-premie in verband met de op trekking van het bodempensioen tot een sociaal minimum en eventueel ook een heffing voor de arbeidsongeschiktheids verzekering van zelfstandigen, dan lijdt het geen twijfel, dat op den duur circa 25 pet van het inkomen van de Neder lander tot een bepaalde inkomensgrens door middel van premie- en bijdragehef fing zou moeten worden ingehouden ten behoeve van de volksverzekeringen. Volgens het C.SW.V. gaat men by een dergelijke hoge premie het soli dariteitsgevoel van het Nederlandse volk, waarop bij de invoering van de A.O.W. als bodempensioen terecht een beroep is gedaan, overtrekken. De sociale verzekering komt dan in conflict met de gerechtigheid. Een conflictsituatie zal onvermydelyk blijken. Vadertje Staat In verband hiermede constateert het verslag, dat in de kring van degenen, die de sociale verzekering bewust wen sen te gebruiken als één van de middelen tot verdere nivellering van de inkomens, men spoedig gereed is met het antwoord op de vraag hoe dè middelen te vinden voor verdere uitbreiding van de sociale het C.S.W.V. het niveau van het maxi mum toelaatbare praktisch overschre den. Maar het vinden van de middelen door een verhoging van de indirecte be lastingen zou terstond tot een verhoging van de kosten voor levensonderhoud lei den. Advertentie) 1963. Dit percentage is ontstaan nadat eerst rekening is gehouden met andere voor 1963 te verwachten loonkostenstijgin gen. In totaal rekent het centraal econo misch plan voor 1963 met een stijging van de loonsom per werknemer in de be drijven met 7,5 pet, welke stijging 4,5 pet hoger ligt dan die welke geraamd wordt voor de produktiviteitsstijging per werknemer. Opnieuw dus een arbeidskos tenstijging (in de zin dus van een stij ging van de loonkosten per eenheid pro- dukt), na de stijgingen van 2.1 pet in 1960, van 4,7 pet in 1961 en van 6,5 pet in 1962, constateert het verslag. Het feit dat men de aanvaardbaarheid van de verwachte 6.5 pet loonkostenstijging in 1963 (later is dit 7,5 pet geworden) heeft moeten motiveren met de verwach ting, dat in de voornaamste concurreren de landen de arbeidskosten ook zouden blijven stijgen illustreert, aldus het ver slag, het inflatoire karakter van de jongste loonkostenontwikkeling in de westelijke landen, waaronder Nederland. Het verslag constateert, dat men thans in toenemende mate in de Westeuropese industrielanden oog begint te krijgen voor de gevaren van een zich verder voortzettende inflatie. Na daarnaast de internationale concur- rentieverhoudingen zich hebben ver scherpt en het voordeel van ons relatief lage prijs- en kostenniveau gedeeltelijk is verdwenen, acht het C.S.W.V. extra waakzaamheid geboden ten aanzien van de vraag welke loonkostenontwikkeiing in de eerstkomende jaren in ons land toe laatbaar kan worden geoordeeld. DONDERDAG 9 MEI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT INDONESIË OPNIEUW ONTDEKT (II) Advertentie

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 7