n
ECONOMIE HEEFT KENNIS
UIT NEDERLAND NODIG
PREMIEDRUK NIET MOGELIJK
BELANGRIJKE VERHOGING VAN
si
Blauwdrukken voor veel
machines ontbreken nu
C.S.W.V. OVER SOCIALE VERZEKERING
Bij nog hogere premie zal op den duur
het solidariteitsgevoel overtrokken raken
Ontwikkeling van
loonkosten eist
extra-waakzaamheid
(Van onze speciale verslaggever in Indonesië)
Tn het overigens met zorg onderhouden hotel „Duta Indonesia"
1 waar de rubbermatjes met het onverwoestbare stempel „Ho
tel des Indes" nog op de grond liggen, begon een paar jaar
geleden het water dat uit de kranen stroomde een bedenkelijke
roestige kleur te vertonen. De op zijn post gebleven Nederlandse
manager Daniëls begreep al gauw dat de ouder waterleidingen
hun tijd hadden uitgediend.Maar toen eenmaal besloten was,
dat vernieuwing niet langer kon wachten, bleek er van het ver
loop van de leidingen in de wijde omtrek zelfs niet de primi
tiefste schets meer in Djakarta te zijn.
De enige conclusie die nog te trekken viel, was dat er dan maar een
helemaal nieuw waterleidingnet moest worden opgebouwd, waar
mee dan maar meteen capaciteit voor een veel omvangrijker water
distributie in dat van waterleiding nog vrijwel verstoken deel van
de stad zou worden geschapen. Een Franse maatschappij heeft dat
werk thans ter hand genomen.
Wat Indonesië behalve produktie-
middelen vooral mist blijken
communicatiemiddelen. In het zen
dingscentrum te Djakarta trof ik
twee jonge ondernemende Menno
nieten-zendelingen aan, die daar
een beetje ontnuchterd, nu al zes
weken zaten te wachten op ver-
voersgelegenheid naar Halmaheira,
waar zij in het kader van de zen
dingsactiviteiten een driejarig land
bouwvoorlichtingsprogramma gaan
uitvoeren. Maar met alle goede wil
die er overal was, was er nog steeds
geen kijk op transport.
Garoeda Indonesian Airways, vol
gens de meest bevoegde deskundi
gen, voortreffelijk opererend met
vrijwel uitsluitend Indonesisch per
soneel, kan het enorme aanbod voor
het interinsulaire verkeer met geen
mogelijkheid aan. Die moeilijkheden
liggen ook in andere delen van het
transportapparaat. Een niet gering
deel van de plotseling optredende
rijsttekorten komt voort uit tekort
aan verschepingsmogelijkheden. Het
gevolg is dan vaak. dat in verzor
gingsgebieden de rijstprijzen op de
zwarte markt met sprongen omhoog
PRIJSPUZZEL.
Hoe die rystprys nu precies ligt
in een stad als Djakarta kon ik
voorlopig nog slechts by benadering
vast stellen. Regeringsambtenaren
en nog enige andere categorieën, die
van een erkend te laag salaris i
Hotel „Duta Indonesia", het
vroegere hotel „Des Indes", nu
vooral een ontmoetingspunt
van hoge Indonesische officie-
Voor de ingang van de
een van de vele span-
met radicale eisen,
die overal in Djakarta (poli
tieke) kleur geven aan het
stadsbeeld.
galerij e
doeken
ten
per maand
krygen van de regering
5 liter rijst per persoon
Nu de betrekkingen met Nederland
zijn hersteld wordt verwacht, dat
Indonesië allereerst met eenvoudi
ger middelen zal pogen een goed
deel van zyn produktienpparaat en
zijn infrastructuur te herstellen.
Van de ruim tweehonderd suikerfa
brieken liggen er ongeveer honderd-
twintig stil omdat voor de produktie
onmisbare onderdelen, na een lange
staat van betrouwbare dienst tot
brekens toe waren versleten. De
blauwdrukken voor de constructie
lagen in Nederland bij de bedrijven
die de installaties hadden geleverd en
Indonesië begreep dat het geen zin
had te pogen ze in handen te krij-
ties
ken.
De Indonesische regering heeft wel
gepoogd om voor het herstel van
deze bedrijven buitenlandse, met na
me Amerikaanse, steun te verkrij
gen. Maar de Amerikanen schijnen
er niets in tc hebben gezien. De
hulpfondsen die ze beschikbaar had
den, wilden ze liever gebruiken om
helemaal nieuwe moderne fabrieken
op te zetten, die dan wel in de V S.
geconstrueerd zouden worden. Tot
overeenstemming is men daarover
niet gekomen. Indonesië wilde die
fondsen liever voor geheel nieuwe
produktiemiddelen in nieuwe secto
ren reserveren. En zo is het met
vele facetten van het Indonesisch
produktie-apparaat gegaan. Het is
met betrekkelijk bescheiden middelen
weer op gang te brengen, maar het
is wel gebleken, dat dat alleen met
het Nederlandse constructiebedrijf
dat de fabricage-tekeningen heeft,
kan worden bereikt.
WEG GEEFFEND.
In zyn, hier als gedurfd beschouwde,
economische redo van 28 maart,
heeft president Soekarno op omzich
tige manier de mogelijkheid van het
betrekken van de Nederlanders in de
economie van Indonesië gesproken,
toen hy verklaarde dat thans by het
herstel van 's lands economie, voor
alles het aanwezig potentieel moet
worden gemobiliseerd
Indonesische economen verklaarden
mij, dat hoewel de president het om
binnenlandse tactische redenen niet
met zoveel woorden had gezegd, de
door hem duidelijk doordachte con
sequentie geen andere was dan dat
met Nederlandse hulp het bestaande
produktie-apparaat hersteld zou
worden, om aan het te mobiliseren
potentieel te worden toegevoegd
Dat de president het zo omzichtig
had uitgedrukt was volgens deze in
gewijden bedoeld om op dit om
sluierde voorstel de reactie van de
linkse groeperingen uit te lokken.
Dit reactie is gekomen in een reso
lutie van een organisatie van linkse
studenten. Ze nebben zich geheel
achter het voorstel van de president
gesteld. Het wordt hier duidelijk ge
acht dat de studenten hier fungeer
den als de spreekbuis van de com
munisten die zich evenmin als de
president in duidelijker vorm wilden
uiten. Daarmee lijkt het 'eerste deel
van de weg naar samenwerking op
dit gebied met het Nederlandse be
drijfsleven geëffend.
NIET ZONDER GARANTIES.
Alvorens het laatsté deel van
deze weg weer begaanbaar is,
zal echter met Nederland een finan-
cierings-regeling moeten worden ge
troffen. Verwr-lit wordt dat Indo
nesië het Nederlandse bedrijfsleven
Het internationale terrasje
ouder de arcade van hotel „In
donesia" waar de laatste da
gen de snel groeiende groep
Nederlanders, die zyn banden
in de Djakartaanse gemeen
schap nog moet leggen, een
diigelyks steunpunt vindt.
behalve de te verlenen diensten, kre
diet zal vragen voor misschien vijf
tot acht jaar. Dat dat bedrijfsleven
dit krediet zonder garanties zal wil
len leveren is volgens onze eerste in
formaties zeer twijfelachtig. Het
wordt dan ook wel één van de
eerste problemen die de maandag in
Djakarta aangekomen Nederlandse
diplomatieke staf, onder leiding van
zaakgelastigde Barkman, bijgestaan
door de economische raad Thorn
Leesan voor de regering in Den
Haag krijgt uit te zoeken.
Het probleem wordt er niet een
voudiger door, omdat solitair opere
rende Nederlandse zakenlieden reeds
lang voor de komst van de leden van
de Nederlandse ambassade de weg
naar Djakarta hebben gevonden, om
hier met hoogst gecompliceerde in
cidentele voorstellen de Indonesische
diensten te verlekkeren, zonder dat
het voor de politiek op lange termijn
van Indonesië aspecten van belang
schijnt te openen. Ze hebben echter
vóór dat ze alle concurrenten voor
per persoon
tegen ae prys van i,jjö rupiah per
liter. Die hoeveelheid is verre onvol
doende. Wat ze bij moeten kopen,
schommelt ergens tussen de 60 en
80 rupiah per liter.
Mijn eerste taxichauffeur die om zijn
exhorbitante ritprys te rechtvaardi
gen zei, dat het wel rp 100 per
liter was, loog zonder meer, en bo
vendien nog slecht. Nederlandse
kwartiermakers die hier het terrein
hebben verkend om vast te stellen
welk salaris naar Indonesië uit te
zenden personeel zou moeten heb
ben, kwamen tot de conclusie, dat
iedere per maand 6 liter rijst per
persoon krijgt toegewezen voor een
prjjs van tien rupiah per liter.
GOEDKOPE DOKTER.
Maar voor een gezin met drie kin
deren, waar bovendien twee
personeelsleden meeëten, die daar
beslist hun bonnen niet voor afge
ven, is zeker 60 liter per maand no
dig. De andere helft zal dus „ver
sierd" moeten worden, tegen zeker
zes maal zo hoge prijs. De directe
kosten van levensonderhoud van zo'n
gezin van drie personen komen zon
der de huur van een woning, te lig
gen op omstreeks rp 100.000 per
maand, hetgeen voor wie als hier
gevestigde buitenlander zijn rupiahs
tegen een koers van 180 voor een
dollar krijgt, nogal indrukwekkend
is. Daarbij is geconstateerd, dat
aardappels 45, tomaten 150, koffie
650. suiker 175, kip 425, boter 2400,
margarine 180, witbrood 2 tot 400,
roastbeef 400 en grote eieren 650
rupiah per kilo kosten. Voor een
overhemd betaalt men 1600 en voor
schoenen 300 rupiah. Een bediende
kost daarentegen slechts omstreeks
1100 rupiah per maand, al komt
daar uiteraard de kost bij. En de
dokter rekent niet meer dan rp 200
per visitie. Hoe hij het ervoor kan
doen, blijft een raadsel. De kapper
kan het niet. Die laat de talrijke
door een kennelijk toch hogere wel
stand met lipsticks en hairsprays
goedverzorgde zeer schone Indonesi
sche schonen 2000 rupiah betalen
'voor een permanent.
Een nieuwe Fiat 100 kost 4,5 mil
joen rupiah. Zelfs tegen de zwarte
rupiahkoers is dat nog omstreeks
16.000 gulden. Tweedehands zijn ze
van bouwjaar 1961 te krijgen voor
3,75 miljoen en van 1958 voor 2 mil-
jone. Wie een Mercedes 220 nieuw
«11 rijden moet er 9 miljoen voor
neertellen, maar men behoeft niet
lang over de Djalan Thamrin te rij
den om vast te stellen, dat er heel
wat bewoners van Djakarta zijn, die
dat bedrag op hun spaarbankboekje
hadden. Dat zullen wel niet degenen
zijn, die van een vrij normaal sala
ris van omstreeks 10.000 rupiah
moeten leven.
GEZELLIG UIT.
Toch heerst er in Djakarta on
danks al de nood die achter
deze onthutsende cijfers schuil moet
gaan een opgewekt uitgaansleven.
Daarvoor behoeft men niet als norm
te nemen het droomwereldje in ho
tel „Indonesia", waar vrouwen var
merendeels middelbare leeftijd ir
adembenemende Indonesische gewa
den ingetogen, maar intens deelne
men aan net driftige society-leven
dat zich daar afspeelt. Veel gema
tigder, maar bijzonder gezellig,
treft men het in de oude stad, in
door de vroegere Nederlandse top
opgerichte monumenten als „De
Harmonie" en „Des Indes", waar
een druk familieleven heerst; maar
ook in talloze kleinere dancings,
cafés, restaurants, en in de. vooral
als er Amerikaanse western films
draaien, zeer druk bezochte biosco
pen.
Daarvoor betalen de vrij, maar met
byna natuurlijke stijl optredende
jongelieden gaarne de zwarte prijs
van 1000 rupiah voor een plaats
van rp 250 om" met hun ranke,
meestal westers geklede, elegante
beminden het begin van een onver
getelijke avond te maken. De vraag
is alleen hoeveel procent van Djakar
ta zy vertegenwoordigen. Dat zal
de dubbele cyfers niet halen.
Zo'n pak van Terlenka, en een pak
minder zorgen. Wat is fijner en
makkelijker, mooier en korrekter
dan een kostuum dat dag in dag
uk perfekt blijft, hoelang je ook zit
reist of loopt. Zeg maar het pak van
mijn hart. Endenk er om, dat
etiket met de olifant, dat is het.
GECONTROLEERD
in vele prijsklassen
Voor de trappen van restau
rant Wisma Nusantara, de
vroegere „Harmonie", ligt de
halte van een soort wilde bus
diensten, uitgevoerd met „op-
Icts", tot primitieve busjes
verbouwde auto's en met door
Japan als deel van zijn oor
logsschuld geleverde driewie-
lige Daihatsu voertuigjes, die
vier personen voor een roepiah
naar een volgend station bren
gen.
(Van onze Haagse redactie)
Het Centraal Sociaal Werkgevers Verbond verwacht, dat de financie
ring van de kostenstijging, voortvloeiende uit de toekomstige uitbrei
ding van de sociale voorzieningen, het voornaamste discussiepunt in
de naaste toekomst gaat worden zowel bij de Sociaal-Economische
Raad als in een later stadium bij regering en volksvertegenwoordi
ging. Dit staat in het verslag van het C.S.W.V. over 1962, waarin uit
voerig aandacht aan deze kwestie wordt besteed.
Naar aanleiding van de door de minister ran sociale zaken en volksgezondheid
b(j de S.E.R. ingediende adviesaanvrage over het sociale zekerheidsbeleid op
langere termijn, zegt het verslag, dat hier een bijzonder moeilijk vraagstuk aan
de orde is. Het mag dan zijn, dat minister Veldkamp in hoofdzaak het nationale
probleem heeft gesteld, volgens het C.S.W.V. zal de Sociaal-Economische Raad
er niet aan kunnen ontkomen het nationale probleem te bezien tegen de achter
grond van de internationale verhoudingen, met name in E.E.G.-verband. Dit is te
meer waarschijnlyk, aldus het verslag, omdat een verdere belangryke verhoging
van de premiedruk op de Nederlandse bevolking vrijwel niet te realiseren lykt.
Nu reeds worden de inkomens voor de volksverzekeringen tot een bepaalde grens
belast met een heffing van 10 procent.
Hoe belangrijk het hier aan de orde ge
stelde probleem is blijkt als men een blik
werpt op de stijging van de totale uitke
ringen van de sociale verzekeringen tot
4.785 miljard gulden in 1963 of uitge
drukt in een percentage van het nationa
le inkomen tot 10,4 pet. Volgens het ver
slag kan worden gezegd, dat voor het
jaar 1963 de totale kosten van de (ver
plichte) sociale voorzieningen meer dan
12 pet van het nationale inkomen in be
slag nemen. Deze 12 pet komt in feite
neer op een verplichte bestemmingshef
fing van de Nederlandse bevolking, die
men kan kwalificeren als premiedruk
naast de bestaande belastingdruk.
Versluiering
Afgezien van het economisch effect van
zwaardere belastingen, waarnaar men
slechts zal kunnen gissen, voert het
C.S.W.V. als bezwaar tegen een verho
ging van de staatsbijdragen aan, dat
deze leidt tot een versluiering van de
kosten van de sociale voorzieningen, die
slechts kan worden gemotiveerd uit een
maatschappijbeschouwing, waarbij men
de overheidstaak op het gebied van de
welzijnsverzorging aanmerkelijk wil ver
ruimen. De overheid zal daartoe alleen
in staat zijn indien gelijktijdig maatrege
len worden getroffen, die een ingrijpende
herverdeling en nivellering van inko
mens inhouden.
Indien men deze zienswijze principieel
van de hand wyst, valt niet in te zien,
aldus het C.S.W.V., welke argumenten
nog voor een aanzienlijke verhoging van
de staatsbydragen kunnen worden gele
verd.
verzekering. „Vadertje Staat is goed
voor de verdere kostenstijging". Maar
dat betekent ongetwijfeld, aldus het
C.S.W.V., het verder aandraaien van de
belastingschroef.
De vraag doet zich hier voor of de nieu
we middelen gevonden moeten worden
door verhoging van de directe, dan wel
van de indirecte belastingen. De directe zing aangeeft VOOT de toelaatbare
belastingen in ons land hebben volgens gemiddelde loonkostenstijging in
In het deel van het verslag van het
C.S.W.V., dat gewijd is aan de
loonpolitiek, wordt gewezen op het
percentage van 2,7, dat de begren-
25 procent
De vergrijzing van de bevolking leidt
automatisch tot een verdere stijging van
de bijdrageheffing voor de A.O.W.
Komt daar nu nog bij een heffing van
de z.g. zware geneeskundige risico's als
mede een verdere verhoging van de
A.O.W.-premie in verband met de op
trekking van het bodempensioen tot een
sociaal minimum en eventueel ook een
heffing voor de arbeidsongeschiktheids
verzekering van zelfstandigen, dan lijdt
het geen twijfel, dat op den duur circa
25 pet van het inkomen van de Neder
lander tot een bepaalde inkomensgrens
door middel van premie- en bijdragehef
fing zou moeten worden ingehouden ten
behoeve van de volksverzekeringen.
Volgens het C.SW.V. gaat men by
een dergelijke hoge premie het soli
dariteitsgevoel van het Nederlandse
volk, waarop bij de invoering van de
A.O.W. als bodempensioen terecht
een beroep is gedaan, overtrekken.
De sociale verzekering komt dan in
conflict met de gerechtigheid. Een
conflictsituatie zal onvermydelyk
blijken.
Vadertje Staat
In verband hiermede constateert het
verslag, dat in de kring van degenen,
die de sociale verzekering bewust wen
sen te gebruiken als één van de middelen
tot verdere nivellering van de inkomens,
men spoedig gereed is met het antwoord
op de vraag hoe dè middelen te vinden
voor verdere uitbreiding van de sociale
het C.S.W.V. het niveau van het maxi
mum toelaatbare praktisch overschre
den. Maar het vinden van de middelen
door een verhoging van de indirecte be
lastingen zou terstond tot een verhoging
van de kosten voor levensonderhoud lei
den.
Advertentie)
1963.
Dit percentage is ontstaan nadat eerst
rekening is gehouden met andere voor
1963 te verwachten loonkostenstijgin
gen. In totaal rekent het centraal econo
misch plan voor 1963 met een stijging
van de loonsom per werknemer in de be
drijven met 7,5 pet, welke stijging 4,5
pet hoger ligt dan die welke geraamd
wordt voor de produktiviteitsstijging per
werknemer. Opnieuw dus een arbeidskos
tenstijging (in de zin dus van een stij
ging van de loonkosten per eenheid pro-
dukt), na de stijgingen van 2.1 pet in
1960, van 4,7 pet in 1961 en van 6,5 pet
in 1962, constateert het verslag. Het feit
dat men de aanvaardbaarheid van de
verwachte 6.5 pet loonkostenstijging in
1963 (later is dit 7,5 pet geworden)
heeft moeten motiveren met de verwach
ting, dat in de voornaamste concurreren
de landen de arbeidskosten ook zouden
blijven stijgen illustreert, aldus het ver
slag, het inflatoire karakter van de
jongste loonkostenontwikkeling in de
westelijke landen, waaronder Nederland.
Het verslag constateert, dat men thans
in toenemende mate in de Westeuropese
industrielanden oog begint te krijgen
voor de gevaren van een zich verder
voortzettende inflatie.
Na daarnaast de internationale concur-
rentieverhoudingen zich hebben ver
scherpt en het voordeel van ons relatief
lage prijs- en kostenniveau gedeeltelijk is
verdwenen, acht het C.S.W.V. extra
waakzaamheid geboden ten aanzien van
de vraag welke loonkostenontwikkeiing
in de eerstkomende jaren in ons land toe
laatbaar kan worden geoordeeld.
DONDERDAG 9 MEI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
INDONESIË OPNIEUW ONTDEKT (II)
Advertentie