VELE WENSEN OP GEBIED VAN DE SOCIALE VOORZIENINGEN Twee Nederlandse reuzen in vennootschapsland Verhoging van de A.O.W. „De Kersentuin vanTsjechow op de t.v.-schermen WELK GLAS IN DE VOORRUIT - HET GELAAGDE OF GEHARDE? RESTEN VAN ZEVEN ROMEINSE VESTINGEN GEVONDEN DONDERDAG 9 MEI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PARTIJ-PROGRAMMA'S Een analyse van de partijpro gramma's ten aanzien van de so- eiale voorzieningen leert ons o. m. 't volgende: De K.V.P. ijvert voo rde zo snel mogelijke tot standkoming van een wet op de arbeidsongeschiktheidsverzeke ring, ter vervanging van de hui dige invaliditeitswet en de liqui datie van de ongevallenwet. De regering-De Quay heeft reeds een zodanig wetsontwerp inge diend. Wil het de K.V.P. geheel bevredigen, dan zal het in zijn uiteindelijke vorm moeten brengen: waardevaste uit keringen, ruime mogelijkheden tot revalidatie, een zo breed mogelijke kring van verzekerden, opname van de huidige trekkers van de inva liditeitswet en van de ongevallenwet ten in de regeling van de nieuwe wet, bjj de liquidatie van de oude invaliditeitswet honorering van de verkregen rechten en aanspraken. Wat de sociale verzekering betreft heeft de K.V.P. verder in haar pro gram staan verhoging van de uitke ringen van de algemene ouderdoms wet tot een sociaal minimum; het zoveel mogelijk gelijk maken van de basisvoorzieningen der algemene ouderdomswet en algemene wedu wen- en wezenwet; verlaging in de algemene ouderdomswet van de pen sioengerechtigde leeftijd der onge huwde vrouwen tot zestig jaar. Zij staat voor: stimulering van regelin gen tot aanvullende ouderdomsvoor zieningen die zo goed mogelijk zijn afgestemd op de ontwikkeling van lonen en salarissen; kinderbijslag voor het eerste en tweede kind in het kader van de algemene kinderbij slagwet; afschaffing van de inko mensgrens (ƒ14.000) voor het recht op kinderbijslag ingevolge de alge mene kinderbijslagwetuitbreiding van de voorziening der werkloosheid- wet door verlenging van de wettelijke uitkeringsduur en afschaffing van de verzekeringsplichtige loongrens; technische herziening van deze wet met o.m. aandacht voor de verschil lende uitkeringspercentages. Verhoging A.O.W. De P.v.d.A. heeft niet minder haar verlangens als de K.V.P., zy het dat zij ze in haar program „om de kwali teit van het bestaan" minder uitvoe rig etaleert. Zij wil een snelle invoe ring van een nieuwe invaliditeits- en arbeidsongeschiktheidsverzekering; een normatieve uitkeringsregeling voor gehandicapten die niet onder een nieuwe invaliditeits- of onge- schikdlieldsverzekering zullen vallen verhoging van de A.O.W.-uitkeringen, totdat deze een redelijk minimum- levenspeil waarborgen; spoedige tot standkoming van een algemene bij standswet ter vervanging van de armenwet; een nieuwe pensioenwet die een automatische verhoging van do ambtelijke pensioenen, overeen komstig stijging van het salarispeil, garandeert. In wezen loopt wat de grote politieke partijen op het terrein van de so ciale voorzieningen wensen niet zo ver uiteen. Het is de vraag echter, hoe zij hun verlangens in de prak tijk denken te brengen. De V.V.D. vermeldt in haar program verhoging van de A.O.W.-uitkeringen tot een sociaal aanvaardbaar minimum naar mate dc welvaartsstijging hirevoor ruimte schept. In tegenstelling tot de programpunten van de K.V.P. en de P.v.d.A. voegt de V.V.D. dus aan haar wens tot verhoging van de A.O.W.-uitkeringen een restrictie toe. De V.V.D. is verder voorstandster van dc invoering van een stelsel van waardevaste bedrijfs -en onderne mingspensioenen door het heffen van toeslagen op de premies in geval van een algemene prijsstijging; in voering van een stelsel van wel- vaartsvaste overheidspensioenen, waarbij het pensioen het loonpeil regelmatig en bij de overheid om pensioenrechten „mee tc nemen" by verandering van werkkring. Wat de volksgezondheid betreft heb ben de reeds genoemde K.V.P. en de P.v.d.A. niet minder hun wensen dan de V.V.D. De P.v.d.A. bijvoorbeeld heeft in haar progTam opgenomen: 'n nieuwe ziekenfondswet, die o.a. de problemen van de vrijwillige verze kering oplost, de mede-verantwoor delijkheid van medewerkers en fond sen regelt, het aantal ziekenfondsen beperkt, een regeling voor de dek king van zogenaamd zware ziekte kosten-risico's brengt en een betere procedure voor de vaststelling der medewerkershonoraria omvat. Min of meer in de lijn van de andere politieke partijen schrijft de A.R.-P. in haar programma: een spoedige totstandkoming' van een wet op de arbeidsongeschiktheid; een uitbrei ding van deze voorziening tot ande ren dan werknemers. Voor zover hierdoor nog niet alle gehandicapten worden geholpen met name dient hier te worden gedacht aan hen, die als gehandicapten geboren zijn of op jeugdige leeftijd zijn geworden dient ook voor deze groep een be vredigende regeling van levensonder houd, geneeskundige behandeling en revalidatie te worden geschapen. De A.R.-P. is voorts voor een verbete ring van de positie der gepensioneer den mede door verhoging van de A.O.W. Langdurig zieken De C.-H.U. vindt dat de verdere uit bouw en ontwikkeling van maatrege len ter waarborging van de sociale zekerheid behoren te worden bevor derd. De uitkeringen krachtens de algemene ouderdomswet dienen te worden verhoogd tot een sociaal verantwoord minimum. Een wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering moet zo spoedig mogelijk tot stand worden gebracht en een spoedige invoering van een algemene bij standswet en van een nieuwe zieken fondswet acht de C.-H.U. noodzake lijk. Wat de volksgezondheid aan gaat vraagt de C.-H.U. aandacht voor de langdurige zieken en de ge- brekkigen, voor hetere voorzieningen in de gevolgen van zware genees kundige risico's en voor de verzor ging van geestelijk gestoorde be jaarden. Een geheel afwijkend standpunt neemt de S.G.P. in. In haar pro gramma zegt zij. dat de overheid heeft te helpen bij het verwerven van een behoorlijk bestaan en te be schermen die delen en standen van ons volk, die in de maatschappelijke strijd dreigen te bezwijken. Armen zorg blijve echter in de eerste plaats aan kerkelijke en particuliere instel lingen overgelaten. De overheid late die instellingen geheel vrij haar ar beid zelf te regelen -aldus de S.G. P. en grijpe in die regeling dan ook nimmér in. De S.G.P. verklaart zich tegen ver plichte verzekering en mitsdien ook tegen de sociale dwangverzekerings- wetten. In 'haar uiterst korte ver kiezingsprogram vermeldt de C.P.N. slechts verhoging van de A.O.W.-uit- kering. Wie echter de beginselen, waarvan de C.P.N. uitgaat, enigszins kent, weet dat zij een totale hervor ming van de maatschappij nastreeft en de vestiging van een partijdicta tuur, waaronder zij verwacht, dat de bevolking beter en gelukkiger leven dan thans het geval is. De P.S.P. staat op het terrein van de sociale verzekering en van de sociale voorzieningen voor: een alge mene ongeschiktheidsverzekering; een nationale gezondheidsdienst; in voering van een premievrij staats pensioen met als noodzakelijke over gangsmaatregelen een sterke verho ging van de A.O.W.- en de A.W.W.- uitkerïngen, een sterke verhoging van de uitkeringen aan invaliden en minder-validen en opheffing van het maximumbedrag bij heffing van de A.O.W.-premie. Volksgezondheid Ten .slotte vermeldt het program van de V.V.D.: invoering van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers; invoering van een volksverzekering tegen zware ge neeskundige risico's; Invoering van een ziekenfondswet, waarby de ver zekerde desgewenst onder vermin derde premiebetaling een zeker eigen risico kan dragen en waarhjj hem bovendien de keuze wordt gelaten tussen het huidige stelsel van ge neeskundige verzorging met „geslo ten beurs" en uitkering in geld we gens zelf gemaakte kosten voor ge neeskundige hulp. Met meer dan 200 foto's, deels nooit eerder gepubli ceerd. Groot formaat (19x26). Uitstekend papier. Slechts 2,25. Zolang de voorraad strekt uitsluitend verkrijgbaar bij onze kantoren te Middel burg, Vlissingen en Goes. In alle andere plaatsen kan men het boek bij onze agen ten bestellen. Miljarden gaan er om Beide rijk gezegend met honderden „dochters" (Door onze economische medewerker) Koninklijke Olie en Unilever zijn niet alle respect voor een A.K.U., Hoogovens en Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie de reuzen onder de Nederlandse on dernemingen. Zelfs de bekende lampenfabriek in het zuiden van het land met een eigen vermogen van ƒ3588 miljoen en een omzet van ƒ5535 miljoen staat bij deze werehlbedrijven in de schaduw. Dezer dagen zyn de jaarverslagen ver schenen. Wy willen hieruit "wat cyfers lichten om een indruk van hun omvang ook van hun belang voor de Neder landse economie te geven. En al lezende zullen w(j dan het gevoel krygen «lat Nederlands initiatief en ondernemings lust wel heel wat gepresteerd hebben om toegegeven, te zamen met grote En gelse ondernemingen twee wereld ondernemingen voort te brengen, die tot de grootste ter wereld behoren. De reus onder de reuzen in Koninklyke Olie, officieel geheten N.V. Kon. Neder- landsche Petroleum Maatschappij. Zij is buiten de V.S. zonder meer de grootste in de wereld. Het is een ingewikkelde, gigantische organisatie. Te zamen met de Engelse „The Shell Transport and Trading Company" bezit zij de aandelen van meer dan 500 onder nemingen, die te zamen de Koninklijke/ Shell-groep vormen. De belangrijkste van die dochterondernemingen zijn de Bataafsche Petroleum Mij. in Den Haag en The Shell Petroleum Cy in Londen. Koninklijke Olie kan aanspraak ma ken op 60 procent van het vermogen van de groep; het overwicht ligt dus by de Nedei'landse maatschappy. Als wij dit uitrekenen dan komen wij voor Koninklijke Olie eind 1962 op een eigen vermogen van 14.476 mil joen. Dat is dus ongeveer 4x zo groot als het eigen vermogen van Philips. Derde van nationaal inkomen Wat betekent nu ƒ14.476 miljoen? Het is zó groot, dat wy er ons nauwelijks een voorstelling van kunnen maken. Daarom een kleine vergelijking. Het nationale in komen, dus het inkomen van ons allen te zamen, was in 1962 42.700 miljoen. Met andere woorden, het vermogen van Koninklyke was ruwweg 1/3 van ons nationale inkomen. Koninklyke Olie heeft ook aanspraak op 60 procent van de inkomstenpot. Wy zul len direct zien hoe groot de stroom geld Is, die hierdoor naar de aandeelhouders vloeit. Eerst iets over de produktie en de verkoop. De gehele Koninklijke/Shellgrocp haalt in vele delen van de wereld uardolic uit de grond: in Canada, Ver. Staten, Vene zuela, Azië, Afrika en Nederland. Deze aardolie gaat met eigen tankers (Ko ninklijke Olie is de grootste scheepvaart - maatschappy in ons land) naar dc raffi naderijen, die over de gehele wereld ver spreid zyn (in Pernis staat de grootste van Europa). En wat wordt er nu uit de aardolie &_- haald? Benzine, stookolie, smeermidde len alsmede ontelbare chemische produlc- ten. De afwasbak, de vuilnisemmer, zwemvliezen, speelgoed, een plastic ther mosfles, de autoband, de schoenzool, in- sekticiden en kunstmeststoffen om maar een greep te doen kunnen ge maakt zyn uit de grondstoffen die Ko ninklyke Olie levert. Alles by elkaar leverde die verkoop in 1962 30-826 miljoen op, dus van ons nationale inkomen. Hieruit, werd een nettowinst voor de groep gehaald van f 2073 miljoen. Koninklijke Olie heeft hierin dus een aandeel van 60 procent ofte wel 1244 miljoen. Aan dividend wordt echter shïclits 520 miljoen aan Koninklijke Olie uitgekeerd, zodat er 724 miljoen in eigen bedryf wordt gehouden. Uitein delijk vloeit er nnar aandeelhouders een totaal bedrag van bijna 508 mil joen, waardoor cr op élk aandeeltje van f 20 precies 6,25 kan worden uitgekeerd, dus 31'4 procent. Wij moeten niet denken dat al dit geld in Nederlandse zakken terechtkomt. Een groot deel van de aandelen is namelyk in handen van buitenlanders; ruwweg 30 procent is slechts in Nederlandse handen. Unilever: 500 dochters Thans Unilever. Evenals Koninklyke Olie een houdstermaatschappy van aandelen, die samenwerkt met een Engelse reus. De Nederlandse tak be stond oorspronkelyk uit de mai'ga- rinefabrlkanten Jurgens en Van den Bergh en de Engelse tak uit de zeep fabrikanten Lever Brothers. Thans vormen zij de groep Unilever mei meer dan 500 dochterondernemingen over de gehele wereld. Het totale eigen vermogen van de Ne- derlundse Unilever was eind 1962 „slechts" 2289 miljoen. Dat was dus kleiner dan van Philips, maar als groep steekt Unilever met een totaal eigen ver mogen van 5572 miljoen toch boven Philips uit. En vooral met zyn omzet. Unilever heeft eigen plantages in Afrika en Azië. Zy haalt o.a. kopra uit de Phi- lippijnen, palmpitten en palmolie uit West-Afrika, grondnoten uit West- en Oost-Afrika, visolie uit Peru en Chili en koopt traan van Noorse, Japanse, Engel se en Nederlandse wal vis vaardei's. Toch is het werkterrein nog gotcr dan hieruit blijkt, want de groep verkoopt marga rine, spijsvetten, andere levensmiddelen (o.a. diepvries, vleeswaren, soepen, ijs), oliën en vetten, wasmiddelen, toiletarti kelen, mengvoeder, veekoeken, chemi sche produkten (o-a. kaarsen, kleefstof fen, plastics), papier en tropische pro dukten. In totaal leverde de verkoop aan derden in 1962 voor de gehele groep 14.972 miljoen op, waaruit een netto winst van 525 miljoen voortkwam. Hiervan wordt 324 miljoen in bedrijf gehouden en 161 miljoen aan aandeelhouders ge geven. Dat betekent dat de aandeelhouders van de Nederlandse Unilever op elk aandeeltje van 20 precies 4,40 ont vangen, dus 22 procent. Maar evenals bij Koninklijke Olie zijn ook de aan delen van Unilever over de gehele we reld verspreid; vermoedelijk is onge veer 45 procent in Nederlandse han den. Beide reuzen hebben iets met elkuar ge meen. Beide zijn over de gehele wereld werkzaam, beide halen overal hun grondstoffen vandaan, vervoeren die grotendeels met een eigen vloot en ver werken die in een groot aantal eigen fabrieken in vele landen. Van groot belang Hoewel «leze reuze» dus sterk internatio naal georiënteerd zijn, zyn zij voor onze economie vun groot belang. Dat is niet precies in geld uit te drukken, maar toch wel «iuideiyk te maken. Beide onderne mingen besteden elk jaar enorme kapi talen voor uitbreiding en modernisering en tal van Nederlandse ondernemingen krygen hierdoor regelmatig opdrachten. Voorts geven de bedrijven aan tal van Nederlanders werk (Unilever had in 1962 in ons land ruim 15.000 mensen in dienst) terwijl nogal wat Nederlanders op leidende posten in het buitenland werkzaam zijn. En wij moeten ook niet vergeten dat de grote produktie in de Nederlandse bedr(jven van beide reuzen weer voor een belangrijk deel wordt uit gevoerd, hetgeen onze handelsbalans ten goede komt. En tot slot biykt het Neder landse kapitaal, dat in deze ondernemin gen is belegd, een behoorlijk rendement op te leveren. Ben Bella naar Cairo Premier Ben Bella van Algerye zal 18 mol op uitnodiging van president Nasser een bezoek aan Cairo brengen. Na een verblijf van twee dagen in «le Egyptische hoofdstad vertrekken Nasser en Ben Bella naar Etheopië waar zy een confe rentie van Afrikaanse leiders zullen by- wonen. Vanavond op het beeldscherm een to neelstuk van Anton Tsjechow. Zyn mees terwerk naast de talloze korte verha- is voor velen dat stuk „De Ker sentuin" «lat de VARA-televisle onder regie van Peter Scharoff door de beste bezetting van de Haagse Comedie laat opvoeren, met als toegevoegd televisie regisseur Willy van Hemert. Een blyspel noemde Tsjechow het zelf, ofschoon het gegeven in handen van ie der ander een drama geworden zou zijn. „De Kersentuin", dat is eigenlijk het landgoed van de door zorgen verkomme rende zorgeloze al wat ouder wordende vrouw Ljoebow Ranjewskaja, en haar ook al op zijn laatste benen lopende broer Ljeonid Gajew, de dwaas die tel kens wat verstandigs zeggen wil, maar iedereen roept dan: oompje, oompje, houd toch je mond, en dan gaat hij maar weer biljarten. Zij, de ten ondergang gedoemden, waren de tijdgenoten van Tsjechow: omstreeks de eeuwwisseling het oude Rusland was voorbij en het nieuwe had zich nog niet gemeld. Het oude Rusland dat is de stokoude lakei Firs, die zich nog herin nert hoe de Samowar lekte en bleef lek ken op die dag van de ramp: toen de lijf eigenschap werd opgeheven en hij vrij werd ofschoon hy niet vrij wilde zijn. Het nieuwe Rusland, dat is dan al Lo- pachin, de pummel wiens vader lijfeigene was op dit landgoed, maar die zelf rijk geworden is en het landgoed koopt, om het te verkavelen als een villa-wijkje. Als spreeuwen vluchten dan de mensen. maar de oude spreeuwen zullen niet ver meer vliegen. De jonge wel: An ja, het dochtertje van Ljoebow gaat met de student die de gouverneur was van haar broertje Chrisja, dat verdronk, naar Moskou. En Warja, het pleegdochtertje, zal gaan werken en zich zeker ontwikke len tot de verstandige vrouw die het le ven aan kan. Maar die ouder wordende vrouw Ljoebow, en die moedeloze oude dwaas Gajew, waar moeten zy nc heen? K.L.M.-VLIEGERS WILLEN „OPEN OVERLEG" (Van onz.e Amsterdamse redacteur) Aan de vooravond van wellicht ingrij pende veranderingen bij de K.L.M. heb ben de vliegers van deze maatschappy voor hun vereniging een nieuw bestuur gekozen. President is nu de in Bergen woonachti ge gezagvoerder J. G. Renaud. Deze heeft na zijn verkiezing vérklaard dat het nieuwe bestuur voorstander is van een „open overleg" met de directie van de K.L.M., ten einde de huidige moeilijk heden op een voor de K.L.M. en daarme de de vliegers zo goed mogelijke wijze op te lossen. (Zoals bekend zyn voorstellen van de directie met betrekking tot reor- fanisatorische maatregelen op het ogen lik in beraad bij de regering. Het ziet er niet naar uit dat daarover een beslis sing zal worden genomen voor de aan staande vergadering van aandeelhouders van de K.L.M.) Het nieuw benoemde bestuur van de ver eniging van K.L.M.-vliegers heeft met een al een besluit genomen, namelijk tot stichting van een orde van verdienste. De afgetreden president H. A. Hartogh Heys kreeg als eerste het ereteken van deze orde opgespeld: een wereldbol met daaronder drie briljantjes. BEIDE SOORTEN HEBBEN VOOREN NADELEN Probleem vraagt om onpartijdige voorlichting Het is niet waarschijnlijk, dat veel automobilisten zich tot vt kort het hoofd hebben gebroken over de vraag, wat voor soort glas er nu eigenlijk in hun voor ruit zit. Meestal weten ze wel, dat dit veiligheidsglas is en ook, dat als het breekt het in duizend kleine stukjes uiteenvalt. Een enkeling weet misschien ook nog te vertellen dat er óók auto ruitenglas is, dat weliswaar barst, maar niet uiteenvalt en evenmin ondoorzichtig wordt. Het veiligheidsglas, dat wij hier kennen en dat vrywel in alle Europese auto's wordt toegepast is 't eerstgenoemde glas, gehard glas. De andere soort, in de V.S. voorgeschreven voor voor ruiten van auto's, is het z.g. gelaag de glas, een „sandwich" van twee glaslagen met daartussen een elas tische, taaie folie. Dit gelaagde glas is tweemaal zo duur als het geharde glas. Over de voor- en nadelen van beide glassoorten met betrekking tot de veiligheid is thans een «liscussie aan de gang, die intussen de icoper van een anto alleen theoretisch zal interesseren, omdat hy zijn auto nu eenmaal koopt voorzien van een voorruit van een bepaalde soort. De discussie is begonnen na een pers bijeenkomst met demonstraties, die eind vorig jaar in Gent werd gehou den. Hier probeerde de fabrikant van de folie, welke gebruikt wordt voor de fabricage van gelaagd glas, de aanwezigen er van te overtuigen, dat gelaafd glas veiliger is dan gehard glas. Hij kwam met een aantal ar gumenten, ontleend aan neutraal we tenschappelijk ongevallen-onderzoek en hij wist velen te overtuigen. Voor de t.ü. Er moet bij gezegd worden, dat men in Gent bepaald niet heeft gezegd, dat alleen "gelaagd glas veilig zou zijn, wel dat het veiliger is. De voor lichting stond daar op hoog niveau. Later is voor de Nederlandse televi sie, naar aanleiding van Gent, een pleidooi gehouden voor gelaagd glas (in combinatie met een veiligheids gordel!). WUWWWUWWWUWWiWWWWVWWIWWtfW Een kijkje in de bouioput van de IJ-tnnnel aan de zijde van Am sterdam-Noord. De sigaarvormige gevaarten zijn zogenaamde „stem pel»", welke steun geven aan de wanden van de bouwput om te voorkomen dat deze naar binnen klappen. De bijzondere vorm geeft meer weerstand. Een korte felle brand heeft in de nacht van dinsdag op woensdag weinig heel gelaten van liet twin tig bedden tellende hotel „De Kampioen" in Nieuwersluis. De brandweren van Loenen en Breu- kelen, die het vuur bestreabn on der leiding van de burgemeester van Loenenmr. W. I. Doude van Troostwijkklaagden er niet ii» veel van het gebouw te redden, doordat het vuur bijzonder snel om zich heen greep. De foto toont de brandweerlieden in actie langs de gehele voorgevel van het hotel. Grootste archeologische onderneming 147.000 voorwerpen werden geborgen Do grootste archeologische on derneming in ons land vormt de reeks opgravingen in de dorps- heuvel van Valkenburg aan de Rijn. De grondslagen werden daarbij ontdekt van zeven Ro meinse vestingen. De eerste werd gebouwd van aarde en hout, vermoedelijk in het jaar 42 na Christus, de laatste zou zijn opgeheven in de tweede helft van de derde eeuw en be stond uit aarde en tufsteen. Bij de opgravingen werden niet minder dan 147.000 voorwerpen geborgen, die ter plaatse wer den gedetermineerd en beschre- Dit blijkt uit het verslag over het jaar 1962, gedaan door Gedeputeerde Staten aan de provinciale staten van Zuid-Holland. De oudste vesting had een oppervlak te van 1,4 hectarre en in de loop der jaren werd bij herbouw dc vesting telkens een beetje groter, zodat de laatste een terrein van 1,71 ha heeft beslagen. Aangenomen wordt, dat de eerste vesting op de een of andere wyze verband houdt met de verovering van Britannië in het jaar 43. Een paar jaar later werd een nieuwe gebouwd, die eveneens een korte levensduur was beschoren. By gelegenheid van een inval van Citaukische zeerovers in 47 onder lei ding van de kanninefaat Gannascus zou de derde vesting' zijn verwoest. In datzelfde jaar, zo menen de ar cheologen, is de veldheer Corbulo naar het Rijnmondingsgebied ge stuurd om de Chauken te verdryven. Corbulo stichtte toen het vierde Cas- teUum. Opstand Aangenomen wordt voorts, dat bij de aanvang van de Batavenopstand in 69 onder Civilis deze legerplaats door brand is verwoest, wat de kannine- faten onder Brinno als een van hun heldendaden boekten. De opstand werd onderdrukt en Cerealis bouwde in Valkenburg in of kort na 70 een nieuwe vesting. Werden tot dan toe hout en aarde gebruikt, een deel van de zesde vesting was van tufsteen. De vervanging van al dat hout door tufsteen bij de bouw van het zevende Castellum kan samenhangen met de inval van de Chauken lussen onge veer 170 en 174, tegen wie de gouver neur van de provincie Belgica, M. Didius Severus Julianus hy was later, in 193, nog een tijdje keizer is opgetreden. Ook wordt gemeld, dat aan het ze vende Castellum de regering van Sep timus Severus (193211), werd ge bouwd. Deze vesting zou onder de steeds toenemende druk van de Ger manen op de grens van het Imperium Romannm, rond 260 zijn opgeheven. Niet is komen vast te staan of de Castella alle of deels tot huisvesting van niet meer dan één cohors (een afdeling van het Romeinse leger, on geveer 600 man sterk) hebben ge diend. Onderzoek In 1962 geschiedde het onderzoek de opgravingen begonnen in 1941 onder supervisie van prof. A. E. van Giffen, prof. dr. H. T. Waterbolk en prof. dr. W. Glasbergen, van wie de laatste de dagelykse leiding had. Vo rig jaar werden 22.000 voorwerpen geborgen, waarmee het totaal van voorwerpen op 147.000 is gekomen. Tot de jongste vondsten.behoren o.m. een bronzen beeldje van de Egypti sche godin Isis, drie bronzen schild- knoppen, een marmeren vijzel, stuk ken van wastafeltjes en een fraai ver sierde beker van terra sigillatn. Op een van de stukken van de was tafeltjes staat aan wie het tafeltje werd gezonden: een soldaat van de cohors UI Gallorum. De beker draagt Je signatuur van Masclns van La Graufesenque en dateert uit ongeveer het jaar 50. '~'^iniinnn/v«fwwwwwvvvtn/\>wvwuvvwvwwin<wwwvwwwvmnnnfvww</vvwwwwvwwvuu\i\iwwwv«n<vvwwwwwvvvuwwvvwwwwvvwvuwvvvvv\nnnnivvwwvvwuww«A>wi De fabrikanten van gehard glas heb ben zich niet onbetuigd gelaten. Zij hebben gezegd: De ideale autoruit moet nog gemaakt worden, maar het gaat niet aan, nu ineens gehard glas naar het tweede plan te schuiven. En dit resulteerde dan onlangs in een persbijeenkomst te Amsterdam. Ook daar een discussie op niveau en ar gumenten, die ontleend waren aan ongevallenonderzoek in tie V.S. en Europa en ook daar demonstraties. En uiteraard een pleidooi voor ge hard glas. Voor- en nadelen Het is bepaald niet de bedoeling hier in de controverse gehard glasge laagd glas stelling te nemen. Beide soorten hebben hun voor- en hun na delen. Voor gelaagd glas pleiten: een grotere sterkte, een zekere mate van elasticiteit en vooral, dat het door zichtig blijft bij breuk. De nadelen van gelaagd glas zyn, dat er gemak kelijker verwondingen kunnen optre den, wanneer een inzittende van de auto met zijn hoofd tegen de voor ruit wordt geslingerd. Voor gehard glas pleit dan ook, dat het snel breekt in een dergelijk geval en dat de kleine stukjes nauwelijks verwondingen kunnen veroorzaken. Tegen gehard glas, 'dat het, wanneer het van buitenaf getroffen wordt, in eens ondoorzichtig wordt op een klein vlakje in het gezichtsveld van de bestuurder na en dat dit tot pa niekreacties kan leiden. Door beide partijen is veel documentatiemate riaal aangedragen, afkomstig o.a. van medische onderzoekingen naar de gevolgen van ongevallen. Waar het hier echter om gaat is, dat de voorlichting aan het publiek over deze toch inderdaad wel belangryke zaak geheel in handen is van belang hebbenden ïnplaats van een neutrale onderzoekinstantie. Pikant detail ïs intussen, dat verschillende van de grote glascoucerns beide soorten ma ken. Het publiek zou derhalve, zoals dit ook het geval is met veiligheids- gordels, gediend zijn met een onder zoek door bijvoorbeeld het RAI-TNO- instituut te Delft. En voorts leert de ze discussie, «lat men blijkbaar in het buitenland, met name in Duitsland en de V.S. bepaald verder is met het medisch onderzoek naar de gevolgen althans, dat er meer over Is ge publiceerd. Nederlands schip na aanvaring gezonken Het 500 ton metende Nederlandse motorschip „Pinta" is dinsdagavond voor de kust van New Jersey, op vijftien mijl ten zuiden van de haven van New York in aanvaring gekomen met het 7,547 ton grote Britse vrachtschip „City of Perth" en gezonken. De elf koppen tellende be manning van het Nederlandse scliip is ongedeerd overgestapt op het Britse vrachtschip dat vervolgens koers zette naar New York. De gezagvoerder van de „Pinta" liet di rect na de aanvaring een S.O.S. uitzen den, waarin hij zei dat zyn schip een gat onder de waterlijn had opgelopen en zware slagzij maakte. Later kwam van het Britse schip bericht, dat de beman ning van de „Pinta" die in de boten was gegaan ongedeerd aan boord van de veel grotere „City of Perth" was geklommen. Inmiddels waren schepen en vliegtuigen van de Amerikaanse kustwacht naar de plaats van de aanvaring gesneld. Zij be hoefden echter geen hulp te verlenen. Zorgen in Delfzijl over toekomstig beheer van Eems Delfzyl maakt zich ernstig zorgen over het toekomstige beheer over de Eems. Men eist, dat èr tenminste twee noorde lingen worden benoemd tot Eems-com- missarissen onder het Eems-Dollard- verdrag. „Ten einde te verzekeren dat voldoende plaatselijke en regionale kennis naar voren zal worden gebracht bij het Eemsbeheer, komt het ons noodzakelijk voor dat een goede, gezonde en demo cratische invloed op de benoeming van althans twee Eems-commissarissen wordt gerealiseerd", hebben de vereni ging van havenbelangen en industriële ontwikkeling en de industriële club „Eemsmond geschreven aan de .leden van de Eerste Kamer. Nadrukkelijk wordt de senatoren ver zocht te bevorderen, dat aan het ha venschap Delfzijl de bevoegdheid wordt verleend om te allen tijde advies uit te brengen of zo mogelijk een voor dracht op te stellen voor de benoe ming van bovengenoemde twee van de in totaal drie Nederlandse Eems-com missarissen. Het havenschap zou daar in dan moeten worden bygestaan door de uit het bedrijfsleven gevormde com missie van advies.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 19