C.N.V. ROEPT WERKNEMERS OP
TOT MATIGHEID BIJ OVERLEG
Zuidmolukkers winnen
geding tegen de staat
Levenslang geëist
tegen Georg Heuser
KLANKBORD
Nieuw sociaal-politiek programma
„Rechten worden begrensd door die
van anderen en door algemeen belang"
Molen hoofdprijs
in Anjerloterij
Huisvrouw wil oog
afstaan aan blinde
zanger Ray Charles
Betere controle
op geneesmiddelen
Monsterproces in Koblenz
KROESJTSJEW EN CASTRO ZAGEN
OPVOERING VAN BOLSJOIBALLET
VARA VOOR
OPEN OMROEP
PRINSES GAF
SEIN VOOR
ACTIE D0USADJ
DINSDAG 30 APRIL 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COUR A~N T
8
Het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft een nieuw sociaal-
politiek programma bekendgemaakt, waarin het verbond zich
met grote nadruk tot de werknemers in Nederland richt met de
oproep om bij het opkomen voor hun rechten, dit te doen in het
besef dat deze rechten begrensd worden door die van anderen en
door het algemeen belang.
principiële bezwaren meer. De be
slissing of de gehuwde wouw be
roepsarbeid zal verrichten, kan al
leen door haarzelf en door baar ei
gen gezin genomen worden, met in
achtneming van haar verantwoorde-
lykheid ten opzichte van gezin en
samenleving.
Het verbond blyft in de realisering van
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
de verwezenlijking zien van de typisch
christelijk-sociale gedachten van overleg
en samenwerking van werkgevers en
werknemers, die gezamenlijk de verant
woordelijkheid voor het bedrijfsleven in
al zijn geledingen dragen.
Over de onderneming en de medezeg
gingschap zegt het verbond, dat de on
dernemingsleiding bereid moet zijn de
werknemers op ieder niveau geleidelijk
meer verantwoordelijkheid te geven. Dit
sluit in, dat de organisatie en de leiding
van de onderneming, in het bijzonder
in haar personeelsbeleid, mede gericht
moeten zijn op een opvoeding tot het
aanvaarden van verantwoordelijkheid.
De participatie, waaronder in dit ver
band volgens het C.N.V. verstaan moet
worden het betrekken van de werkne
mers in het voorbereiden van beslissin
gen over de dagelijkse gang van zaken
in de onderneming en het toevertrouwen
van taken met meer beleidselementen,
kunnen hierbij belangrijke hulpmiddelen
zijn-
Aanbevelenswaardig acht het C.N.V.
het, dat met een zekere regelmaat het
gehele personeelsbeleid In de onderne
mingsraad ter discussie wordt gesteld.
Leerplicht
De leeftijd, waarop Jongeren arbeid
in loondienst mogen verrichten, dient
voorts, met inachtneming van een
geleidelijke overgang, op zestien jaar
te worden gesteld. Deze maatregel
moet gepaard gaan met een dien
overeenkomstige verhoging van de
leerplichtige leeftyd.
In de rechtsvorm van de onderneming
behoort, meer dan thans het geval is,
tot uitdrukking te komen, dat de arbeid
een onmisbare en volwaardige factor is
binnen de onderneming, en dat aan de
werknemers inspraak toekomt in de
leiding van de onderneming.
Deze inspraak kan worden gerealiseerd
door een zodanige wjjziging van de on
dernemingsstructuur, dat in plaats van
de huidige situatie, waarin de directie
slechts verantwoording schuldig is aan
de raad van commssarissen, die alleen
de financiële belangen behartigt, de
mogelijkheid wordt geschapen dat de
directie verantwoording schuldig is aan
een lichaam waarin ook het personeel
vertegenwoordigd is.
Een op zo kort mogelijke termijn voor
zien in de totale behoefte aan woningen
is een van de grote en meest dringende
taken van de overheid, zo zegt het C.N.
V. voorts. Bij de vaststelling van het
per jaar geldende totale woningbouw-
contingent dient de overheid te bepalen
dat minimaal de helft van het aantal te
bouwen woningen zal bestaan uit wo
ningwetwoningen. Hiervan mogen de
huren een sociaal aanvaardbaar deel
van het inkomen niet te boven gaan,
zelfs al zou dit verhoging van de thans
verleende subsidies betekenen.
Sociale verzekering
By de behandeling van de sociale
verzekering en haar program legt
het C.N.V. er de nadruk op dat ae
loongrenzen ingevolge de ziektewet
en de werkeloosheidwet behoren te
worden afgeschaft. In verband daar
mee dienen de premie- en uitkerings-
grenzen van werknemersverzekerin
gen te worden herzien.
Bijzondere aandacht vraagt het verbond
voor een actieve economische politiek
die de overheid dient te voeren en die
gericht moet zijn op het bevorderen van
een stabiele economische groei, volledige
werkgelegenheid onder vermijding van
inflatie en een redelijke spreiding der
welvaart. Aandacht van de zijde van de
overheid blijft noodzakelijk, aldus het
C.N.V., voor de ontwikkeling van
werkgelegenheid op lange termijn.
Probleemgebieden
Daarby moet vooral gedacht worden
aan de probleemgebieden. Met kracht
moet het beleid gericht blijven op
economische ontsluiting van deze gebie
den en op de industrievestiging. Eet
dige samenstelling der economische ac
tiviteiten in de randstad Holland moet
zoveel mogelijk vermeden worden, aldus
het C.N.V., dat voorts meent dat A"
overheid haar beleid dient te richten
bevordering van de industrialisatie bi
ten het westen des lands, zonder een
verbod van vestiging in het westen uit
te vaardigen.
Gehuwde vrouw
Tegen het verrichten van beroepsar
beid van de gehuwde vrouw heeft
het C.N.V. geen algemeen geldende
VROEGERE MEDEWERKERS
VAN ADOLF EICHMANN
STAAN TERECHT
Twee vroegere medewerkers van Adolf
Eichmann zyn gisteren in staat van be
schuldiging gesteld voor hun aandeel'
in de moord op 300.000 joden.
De 51-jarige Otto Hunsche, particulier
advokaat van Adolf Eichmann tijdens
de oorlog en de 58-jarige luitenant
kolonel der SS, Herman Krumey, werden
door de officier van justitie van Frank
furt. Hans Grossmann, ervan beschul
digd de deportatie van 437.402 Hongaar
se joden van 19 maart tot 19 juli te
hebben georganiseerd.
Volgens de officier van justitie werden
300.000 van deze joden beschouwd als
„ongeschikt om be werken" en onmiddel
lijk na hun aankomst in de nazi-con
centratiekampen ter dood gebracht.
Het tweetal wordt tevens verweten Hon
gaarse joden voor miljoenen dollars te
hebben opgelicht door middel van bedrei
gingen en beloften en aan de mislukking
van de ruilhandel van een miljoen joden
tegen 30.000 legervoertuigen van
geallieerden te hebben meegewerkt.
vvwvvvvvvvwMviMwvvvvvvvvvvvwmmv
Een bijna honderd jaar oude mo
len, gelegen in hol; dorp Varik aan
de Waal tussen 'Hol en Zaltbom-
mel, een bedrag van 35 duizend
gulden én een personenauto vor
men tezamen de hoofdprijs in de
anjerlotery „Een-op-tien", die bin
nenkort van start zal gaan.
Het bestuhr van het Prins Bern-
hardfonds hoopt via deze loterij
een netto-opbrengst van een mil
joen gulden binnen te krijgen voor
de financiële steunverlening aan
het culturele leven van het Neder
landse volk. Een nieuw element In
de komende anjerloterij is, dat ie
der lot een „eigen gelcfje" is. Aan
de loten zitten nl. vïer coupons die
een waarde van 25 cent vertegen
woordigen. Men kan deze coupons
inwisselen bij de aankoop van tu
bes tandpasta, ballpoints, koffie
en boeken van bepaalde firma's.
Een 32-jarige Weense hulsvrouw wil
haar linkeroog afstaan aan de Ameri
kaanse negerzanger Ray Charles, „om
dat zy voor altijd dank verschuldigd is
aan een buitenlandse negerstudent.
Grete Wiltschka, echtgenote van een
Weense tuinier, wees verdachtmakingen
van de hand, als zou zij louter en alleen
uit winstbejag haar aanbod hebben ge
daan. „De gedachte aan geld is niet bij
mij opgekomen, zei mevrouw Wiltschka.
Mevrouw Wiltschka zei, dat zij in Oos
tenrijkse kranten had gelezen over de
tragische blindheid van Ray Charles.
„Enige van mijn vrienden proberen in
contact te komen met de heer Charles
om hem van mijn aanbod op de hoogte
te stellen". „Ik houd niet van jazz", zei
te stellen". Zij wilde haar linkeroog ge
ven omdat haar rechteroog iets zwak
ker is. „Ik houd niet van jazz", zei
zij, „mijn voorkeur gaat uit naar de ope
ra en klassieke muziek". „Mijn aanbod
heeft niets uitstaande met een voorlief
de voor de jazz".
De enige jaren geleden tot stand ge
komen wet op de geneesmiddelenvoor
ziening stelt de overheid niet in staat
haar verantwoordelijkheid op het terrein
van de volksgezondheid te dragen. „In
bijzondere omstandigheden biedt de wet
niet het hoofd aan ommddellyk dreigen
de gevaren voor de volksgezondheid, die
aan het gebruik van bepaalde genees
middelen zyn verhonden". Om deze re
denen heeft de minister van sociale za
ken en volksgezondheid, dr. G. M. J.
Veldkamp, bij de Tweede Kamer
wetsontwerp ingediend tot wyziging van
bedoelde wet.
De voorgestelde wijzigingen bieden mo
gelijkheden tot onmiddellijk ingrypen.
In het wetsontwerp wordt o.m. voorge
steld, dat de minister bevoegd zal zijn
de inschrijving van een geregistreerd
verpakt geneesmiddel tijdelijk te schor
sen dan wel de aflevering te binden aan
de inachtneming van bepaalde voor
waarden.
Gedurenden de schorsingstermijn
zal het verboden zijn verpakte genees
middelen te bereiden, te verkopen, af te
leveren, in te voeren of te verhandelen.
Het voornemen de aflevering te binden
aan bepaalde voorwaarden maakt het
mogelijk dat bepaalde verpakte genees
middelen alleen op medisch voorschrift
zullen kunnen worden afgeleverd.
Ook voorziet het wetsontwerp er in de
niet-verpakte geneesmiddelen, de zoge
naamde zelfstandigen, op meer afdoende
wijze dan thans mogelijk is onder on
middellijke noodzakelijke controle te
brengen. Ingevolge het wetsontwerp zal
de minister ook de aflevering van deze
zelfstandigen zonder verwijl kunnen ver
bieden dan wel de aflevering aan be
paalde voorwaarden kunnen binden.
Na gesprek dat
twee uur duurde
Premier Fidel Castro van Cuba
heeft gisteravond met zijn Russi
sche ambtgenoot en mevrouw Nina
Petrowna Kroesjtsjew het Bolsjoi-
theater bezocht voor een opvoe
ring van het ballet „Het Zwanen-
meer". Aan het theaterbezoek was
een reeks politieke en andere be
sprekingen voorafgegaan. Veron
dersteld wordt, dat Kroesjtsjew
en Castro het onder meer-hebben
gehad over de Russische economi
sche en militaire hulp aan Cuba.
Elf nazi's vein
moord op 30.000
mensen beschuldigd
Na een proces van meer dan zes
maanden, waarbij ruim tweehon
derd getuigen werden gehoord,
heeft de openbare aanklager giste
ren requisitoir gehouden tegen het
voormalige hoofd der recherche
van Rijnland-Pfalz, Georg Heuser
en tien andere voormalige S.S.- en
S.D.-functionarissen, die terecht
hebben gestaan wegens moord op
30.356 joden, Russen, zigeuners en
geesteszieken in Wit-Rusland, tij
dens de Duitse bezetting.
EISERS VOOR 1 MEI NAAR NEDERLAND"
Tegen de 50-jarige hoofdbeklaagde Heu
ser eiste de openbare aanklager levens
lange gevangenisstraf met levenslang
eerverlies wegens zeven gevallen van
moord. Bovendien eiste hij tegen Heuser
nog een gevangenisstraf van zeven
wegens medeplichtigheid aan moora
doodslag in verscheidene gevallen.
Ook tegen de 62-iarige hulparbeider
Franz Stark, uit München, werd wegens
moord in acht gevallen levenslange ge
vangenisstraf en levenslang eerverlies
geëist. De eis tegen de 56-jarige boek
houder Karl Dahlheimer, uit Bremen,
luidde vijf en een half jaar gevangenis
straf met drie jaar eerverlies, wegens
medeplichtigheid aan moorden op 500
joden en aan het ombrengen van bur
gers uit Minsk, de hoofdstad van Wit-
-tusland, na een aanslag op een Duitse
commissaris-generaal.
Levend verbranden
Een der andere beklaagden, de 53-ja-
rige kantoorbediende Artur Harder
uit Frankfort, hoorde zeven jaar te
gen zich eisen wegens medeplichtig
heid aan het levend verbranden van
mensen, plus vijf jaar eerverlies.
De eisen tegen de overige beklaag
den varieerden van 12 tot 4 jaar.
Naar de mening van de openbare aan
klager kon geen der beklaagden zich
"o beroepen op bevel van hogerhand
hebben moeten handelen. Met hun
medewerking aan de „endlösung" van
het jodenvraagstuk hebben zy, uit lage
beweegredenen, een gruwelijke en laag
hartige moord gepleegd. „Wie deze da
den heeft bevolen en uitgevoerd, moet
een hart van steen hebben gehad", aldus
de openbare aanklager.
PSYCHL4TER. Een rechtbank te Genua
had een psychiater opdracht gegeven
een onderzoek in te stellen naar de
geestelyke vermogens van een man, die
van een dubbele moord beschuldigd
wordt.
Na ontvangst van het rapport van de
zenuwarts bleek dit vol tegenstrijd'-
heden te zitten. De rechtbank riep
arts om nadere uitleg te geven. Deze
liet echter weten, dat hij niet kon ko
men omdat hij in een kliniek voor psy
chisch gestoorden was opgenomen.
Rechtbank legt de
staat dwangsom op
De president van de rechtbank in
Den Haag heeft gisteren in zijn uit
spraak in het kort geding van vijf
tien Zuidmolukkers uit Sorong te
gen de staat gedaagde bevolen om
terstond alle pogingen in het werk
te stellen eisers en hun gezinnen
op kosten van gedaagde uiterlijk
op 1 mei 1963 naar Nederland over
tc brengen of te doen overbrengen.
De gedaagde wordt veroordeeld liy het
niet nukomen van dit bevel tot een
dwangsom aan ieder van de eisers te
betalen van vijftigduizend gulden.
De president verklaarde dit vonnis tot
zover uitvoerbaar bij voorraad.
De gedaagde is verder veroordeeld tot
betaling van de kosten van het geding.
Bevoegd
De president begon zjjn overwegingen
met te stellen, dat hij bevoegd is in deze
zaak te oordelen. Ook al kan de staat
een zekere vrijheid van handelen uiter
aard niet worden ontzegd, dit mag niet
temin niet leiden tot willekeur door af
te wijken van een beleid dat op vertrou
wen is gebaseerd. Indien, zoals ter zit
ting is gebleken, nieuwe feiten tot een
andere prognose zouden hebben geleid
dan ten tijde van het besluit, aldus de
president, is de rechter bevoegd te oor
delen.
Uit de mondelinge en schriftelijk ver
klaringen is alleen bekend geworden,
dat de bestuursambtenaren in Nieuw-
Gulnea alleen kennis droegen van het
feit, dat dc betrokken eisers fervente
aanhangers van de republiek der
Zuid-Molukkcn waren. Er was niets
bekend van een zwarte lijst, waarop
hun namen zouden voorkomen, of van
het feit dat ze politieinformanten zou
den zijn geweest.
Lijst
Gelet op de verklaringen van twee Pa
poea-rechercheurs tor zitting, zo ver
volgde de president, is het voorshands
aannemelijk te achten dat deze lyst in
derdaad bestaat en dat de eisers bjj de
Indonesiërs als informanten bekend wa
ren.
Voorts is aannemelijk dat deze omstan
digheden tevoren niet bekend zijn ge
weest. Het is dan ook aan te nemen dat
de betrokkenen in acuut lijfsgevaar kun
nen komen te verkeren. Deze reden is
zwaarwichtig genoeg, aldus de presi
dent, om een voortgezette weigering tot
afvoeren te beschouwen als een onrecht
matige daad. Over de mogelijkheden die
er nog bestaan om deze vijftien af te
voeren, kon de president zich geen oor
deel vormen. Hy wilde de vordering dan
ook alleen in bovengenoemde zin voor
toewijzing vatbaar verklaren.
gebruikelijk acht de staat een dwangsom
op te leggen en dat men van de stelling
uit mag gaan, dat de staat een rechter-
bevel zonder meer zal uitvoeren. In
geval wilde de resident echter van
zyn normale gedragslijn afwyken „om
de staat de verleiding te besparen te snel
tot de conclusie te komen, dat afvoeren
niet meer uitvoerbaar is".
Dwangsom
Ten aanzien van de dwangsom overwoog
hy dat hy het over liet algemeen niet
Slecht geheugen
Tydens het getuigenverhoor kwamen tal
van bijzonderheden aan het licht over de
vreselijke gebeurtenissen, die zich des
tijds in Minsk hebben afgespeeld. Enke
le getuigen, die destyds rechter of offi
cier van justitie waren, en ook thans
weer hoge functies in de bondsrepubliek
hekleden, konden zich de gebeurtenissen
in Minsk niet meer herinneren en ver
klaarden toen niets van de massale ver
nietigingen aldaar te hebben afgeweten.
Christl Adelaar, beter bekend als mamaloc uit de televisiestrip .Eipo de
clown («t'c), zal de Elfstedentocht per fiets moeten afleggen. Zij heeft haar
weddenschap met Reinier Paping dat zij i» 10 u. 59 min., wélke tijd Paping
nodig hud voor zijn barre schaatstocht, 50.000 gulden bij elkaar zou tele
foneren voor de bouio van een jeugdhuis in Purmerend namelijk niet waar
kunnen maken. Welk bedrag precies binnenkwam is nog niet bekend. Het
zal vermoedelijk omstreeks 15.000 gulden zijn, maar met name uit het
buitenland van diverse voetbalverenigingen zijn nog toezeggingen zweven
de, zodat het uiteindelijke bedrag veel hoger kan komen te liggen. Wan
ner;?- Christl Adelaar de zware tocht per f iets door het Friese land zal ma
ken, is nog niet bekend, maar in ieder geval zal dit op korte termijn ge
beuren. Foto: Mejuffrouw Adelaar zoor (it op de fietstocht voorbereid door
Adri Lasterie en Otto Sterman.
IJs is al een beetje gebroken
Het Wereldgebeuren
"'V
psigi
Staande in een open wagen naast
zijn gastheer Kroesjtsjew, rijdt de
Cubaanse premier Fidel Castro
hier langs de Leninlaan in Mos
kou op weg naar het Rode Plein,
waar hem een enthousiast welkom
te beurt viel.
Meer bevoegdheden
voor kantonrechter
Bij de Tweede Kamer is een wetsont-
ingediend dat ten doel heeft het
ng voor de kantonrechter in burger
lijke zaken vlotter te laten verlopen, on
der meer door de kantonrechter wat
meer bevoegdheden te geven.
In het ontwerp wordt o.m. bepaald dat
een dagvaarding in zaken voor de kan
tonrechter voortaan vrij van zegel is
en niet onderworpen is aan de verplich
ting tot registratie. De kantonrechter
moet, als het ontwerp wet wordt, elk
beding als nietig beschouwen waarbij
van de wettelijke regelen over de vraag
welke kantonrechter bevoegd is, wordt
afgeweken. Met de bepaling in het ont
werp wordt beoogd te voorkomen dat
gedaagden nauwelijks of geen verweer
kunnen voeren, doordat zij ver van het
kantongerecht wonen. De bevoegdheid
van de kantonrechter „ongeschikte of
onbehoorlijke" kantongerechtsgemach
tigden uit te sluiten, wordt uitgebreid.
Vakantie wordt bij
de wet geregeld
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot wettelijke regeling
van de vakantie met behoud van loon.
Nederland behoort tot de weinige lan
den waar wettelijke voorschriften voor
de vakantie ontbreken. De voorgestelde
regeling gaat uit van de arbeid in loon
dienst verricht.
Het wetsontwerp houdt in dat de werk
gever verplicht is de arbeider over elk
jaar dat de dienstbetrekking heeft ge
duurd, vakantie te verlenen gedurende
tenminste tweemaal het bedongen aan
tal arbeidsdagen per week. Voor de
jeugdige arbeider onder achttien jaar
bedraagt de duur van de vakantie
minstens driemaal het bedongen aantal
arbeidsdagen. By collectieve arbeids
overeenkomst of by regeling door of na
mens een bevoegd publiekrechtelijk or
gaan kan voor de jeugdige arbeider een
.:ortere vakantie worden vastgesteld,
maar niet korter dan twee en een half
maal het bedongen aantal arbeidsdagen
per week. De werkgever is volgens het
ontwerp verplicht de arbeider tenminste
één week aaneengesloten vakantie te ge
ven en de jeugdige arbeider twee opeen
volgende weken of tweemaal één week,
of, eventueel, anderhalve week of één
week en een halve week. Doorbetaling
van loon tydens de vakantie is een es
sentieel onderdeel van de regeling.
De verenigingsraad van de VARA
heeft, zich uitgesproken voor een
open omroepbestel, vast te leggen
in een omroepwet, zoals dat tij
dens de televisie-debatten in de
Tweede Kamer in de motie-Kley-
wegt werd aanbevolen.
Voor de verdeling van de zendtyd zowel
van radio als van televisie, op het eerste
en het komende tweede net, zouden dan
in aanmerking komen alle groeperingen
ook nieuw te 'vormen groeperingen
van mensen dio geestelyke en sulturele
stromingen in het volksleven vertegen
woordigen en op een voldoende aantal
sympathisanten zouden kunnen bogen.
In feite zou er berekend over het
aantal radio- en t.v.-hezitters een
soort van kiesdeler berekend kunnen
worden, en indien men beschikt over
veertig-vijftig duizend „stemmen" zou
een nieuwe groepering al tenminste één
uur zendtyd per week radio en t.v. kun
nen krijgen. Met name dacht men bij de
VARA aan het Humanistisch Verbond,
dat tot dusver gastvrijheid in de ether
heeft moeten vragen bij VARA
AVRO.
Westelijke diplomaten in Moskou menen
dat de bittere gevoelens, die naar aan
leiding van de recente verwijdering van
de raketten op Cuba tussen Castro en
Kroesjtsjew zijn gerezen, nog niet tot
het verleden behoren.
Algemeen wordt aangenomen dat
Rusland tydens het bezoek van onge
veer een maand zal pogen de kwestie
by te leggen en Cuba in grotere mate
aan zich te binden voor zover het het
geschil tussen de Chinese volksrepu
bliek en de Sowjet-Unie betreft.
Castro heeft gisteren een krans gelegd
by het Leninmausoleum en president
Leonid Brezjnef van de Sowjet-Unie een
beleefdheidsbezoek gebracht.
Hij heeft bovendien aangezeten aan een
Innch die door de communistische party
en de ministerraad te zijner ere op het
Kremlin werd gegeven en een particulier
gesprek van twee uur gevoerd met pre
mier Kroesjtsjew. Over het onderhoud
werden geen mededelingen gedaan.
Apparaat
Elke nieuwe omroepvereniging zou
kunnen beschikken over het apparaat
dat de bestaande omroepverenigingen
in de loop van veertig, dertig jaar heb
ben opgebouwd, en thans hebben inge
bracht in de pools van Nederlandse Ra
dio Unie en Nederlandse Televisie Stich
ting, zowel de studio's met hun techni
sche apparaturen als bijvoorbeeld de
orkesten en de hoorspelkern. Als „over
koepelend" orgaan, zoals in de motie-
Kleywegt aanbevolen, zou men willen
zien een radio-omroep en televisie-raad.
Reclame
De mogeiykheid van reclame vooraf
gaande aan de televisie-programma's op
het tweede net, zou worden opengela
ten. De opbrengst van die reclame zou
geheel moeten worden besteed aan de
programma's en zo alleen de kjjkor t
goede moeten komen.
C.A.O. bioscooppersoneel
Een buitengewone ledenvergadering van
de Nederlandse Bioscoopbond heeft het
hoofdbestuur van de bond gemachtigd
een collectieve arbeidsovereenkomst
voor het bioscoopbedrijf aan te gaan
met de algemene bond „Mercurins" en
de katholieke bond „Sint-Antonius'
waarbij het georganiseerde bioscoop
personeel Is aangesloten.
Prinses Beatrix heeft gister
avond, in een N.T.S.-televisie-
uitzending, het startsein ge
geven voor de landelijke actie
om gelden bijeen te brengen
benodigd voor de herbouw
van het op 1 september van
bet vorig jaar getroffen Per
zische dorp Dousadj.
Dit dorp, dat voor de helft van de
aardbodem werd weggevaagd, is
geadopteerd door de „Europese
Werkgroep", van welke interna
tionale jongerenorganisatie onze
kroonprinses de presidente is. De
werkgroep is van plan om ter
plaatse huizen en ook openbare
gebouwen te bouwen en een twee
de fase van het plan voorziet in
de uitvoering van een ontwikke
lingsprogramma, speciaal op het
gebied van de landbouw en de nij
verheid. Zowel in ons land als ook
in andere Europese landen zal nu
worden getracht de aan de her
bouw van Dousadj verbonden kos
ten hijeen te krygen.
„Dit plan zit goed en betrouwbaar
in elkaar. Hier kun je gerust aan
mee doen", aldus prinses Beatrix
in de televisieuitzendirig.
Hulp bieden....
In de televisieuitzending belichtte
prinses Beatrix allereerst het doel
van de „Europese Werkgroep":
hulp bieden waar dat nodig is. In
een vraaggesprek met de secreta
ris van de werkgroep, de Israëliër
David Mipchnik, werd met name
van gedachten gewisseld over de
herbouwplannen voor Dousadj,
welke plannen met name gericht
zijn op de bouw van 118 woningen,
van een moskee, van een school,
een badhuis en van een dorpshuis.
Studenten
Het dorp zal worden opgebouwd
door studenten uit Perzië, door de
dorpsbewoners en door dertig Eu
ropese vrijwilligers. Voor hun ver
trek naar Perzïë worden deze vrij
willigers voor dit werk opgeleid in
een speciaal trainingskamp, in
Villepreuz ten zuiden van Parijs.
Momenteel bevinden zich daar
vyftien vrywiliigers, afkomstig uit
Frankrijk, België, Zwitserland,
Engeland en ons land. Ze hebben
tot taak een oud huis ter plaatse
zoveel mogelijk op te knappen.
Bovendien worden zij onderzocht
op hun mentale geschiktheid voor
het werk, dat hen straks in Per
zië wacht.
Financiële actie
De heer Piet Kersten gaf een uit
eenzetting over de in ons land te
voeren financiële actie. „Overal
waar jeugd is, moet een deel van
Dousadj geadopteerd worden, zo
stelde hij nadrukkelijk. Het lande
lijk actiebureau is gevestigd in
Amsterdam, te weten op het adres
N.Z. Voorburgwal 298. Het giro
nummer 1.9.1962 herinnert aan de
dag van de aardbeving in Perzië,
1 september 1962, toen met 299
andere dorpen ook Dousadj werd
verwoest.
„Don Juan" en
„Papa-doc"
indelyk is het dan tot een uitbarsting
gekomen op Hispaniola, het eiland
in de Caraïbische Zee, dat door twee
zeer naijverige staatjes, de Dominicaan
se Republiek en Haiti, allesbehalve broe
derlijk wordt gedeeld. De strubbelingen
tussen deze twee republiekjes dateren
van meer dan een eeuw geleden. Haïti,
dat vroeger onder Franse heerschappij
stond, voornameiyk door negers wordt
bewoond en dat bepaald geen overvloed
en rijkdom kent, gedraagt zich tegenover
zijn nabuur als een hevig jaloers familie-
De Haïtianen kunnen het namelijk moei
lijk verkroppen, dat zij het kleinste en
minst vruchtbare gedeelte van het eiland
bewonen. Op allerlei manieren leggen zij
hun beterbedeelde mede-eilandbewoners
daarom moeilijkheden in de weg.
Tot nu toe hadden die moeilijkheden het
karakter van kleine plagerijen, maar se
dert Haiti met binnenlandse problemen
te kampen heeft is het van kwaad tot
erger gegaan. De ontevredenheid van
het denkend deel der Haïtiaanse bevol
king richt zich in toenemende mate te
gen de regering van de dokter-president
Francois Duvalier. Vooral in militaire
kringen bijvoorbeeld valt een groeiend
verzet te constateren. De afgelopen week
deden militairen zelfs een poging om de
kinderen van de president te ontvoeren.
Het gevolg was een treffen tussen de
particuliere politie van president Duva
lier en leden van het leger. Volgens be
richten uit Port au Prince werden daar
na de familieleden van een gevluchte lui
tenant, die by de ontvoeringspoging be
trokken zou zijn geweest, door de politie
vermoord. De luitenant was naar de Do
minicaanse ambassade in Port au Prince
gevlucht, waar reeds eerder een aantal
Haïtiaanse politici en militairen een toe
vlucht had gevonden.
Deze hele gang van zaken heeft de re
gering in Port au Prince woedend ge
maakt op haar nabuur, die zij ervan be
schuldigt tegen Haïti samen te zweren.
Daarbij komt dan nog dat de Domini
caanse Republiek sedert enige tijd uit
stekende betrekkingen onderhoudt met
de Verenigde Staten, terwijl de band tus
sen Port au Prince en Washington met
de dag slapper wordt. President Duva
lier voelt intussen zijn greep op de be
volking verzwakken, zyn regime wan
kelt en zyn particuliere lijfwacht doet
wanhopige dingen, die de tegenstanders
van Duvalier hoop en moed geven.
De New York Herald Tribune schreef
gisteren, dat de Organisatie van
Amerikaanse Staten in het geschil de
zijde van de Dominicaanse Republiek zal
moeten kiezen. Het blad gaf daartoe
twee redenen aan. In de eerste plaats
moest koste wat het koste de vrede wor
den bewaard op Hispaniola en moest
bloedvergieten worden voorkomen en ten
tweede meende het blad, dat de tyd was
gekomen om het Haïtiaanse volk, „ver
volgd en uitgemergeld", te bevrijden van
de tirannie van Duvalier.
Hoewei de OA.S. voorlopig nog niets
heeft gedaan dan een neutrale commis
sie naar Hispaniola zenden om de zaak
te onderzoeken, staat het wel vast, dat
president Bosch van de Dominicaanse
Republiek het sterkst staat en dat hij
de meeste leden van de OA..S. aan zyn
kant heeft. Dr. Duvalier heeft na een
veelbelovend begin van sociale hervor
mingen zyn volk in de steek gelaten en
niets gedaan om zijn land tot verdere
ontwikkeling te brengen. Zyn macht
steunt vooral op zyn politie, dat nume
riek sterker en heter uitgerust is dan
het reguliere leger van Haïti. Op 15 mei
zou hy moeten aftreden, maar hy heeft
geweigerd. Het regiem van dr. Duvalier
is een uitgesproken dictatuur en dicta
turen maken het in de regel niet lang in
dit deel van de wereld.
De negerbevolking van Haïti ziet trou
wens hoe veel beter haar buren het heb
ben. In de Dominicaanse Republiek,
waar de Trujillo's werden weggejaagd
beleeft men voor het eerst weer sedert
1930 dat het land wordt geregeerd door
een democratisch gekozen president..
Deze president, de gematigd linkse poli
ticus-schrijver dr. Juan Bosch, heeft het
niet by beloften gelaten. Hij voerde na
zijn verkiezing vorig jaar hervormingen
door op sociaal, fiscaal en economisch
terrein. De leus, waarmee hij de verkie-,
zingen won, was „sociale rechtvaardig
heid en economische en politieke vrij
heid".
Deze woorden hebben ook gehoor gevon
den in het buurland Haïti, waar Duva
lier steeds meer tot de ontdekking
kwam, dat de bijgelovige bevolking hem
in de steek liet. Zag men aanvankelijk
bijna een godheid in hem, die men de
erenaam „Papa-Doe" gaf, allengs vielen
zijn menselijke tekortkomingen steeds
sterker op.
Men behoeft er niet aan te twijfelen,
dat de Dominicaanse Republiek in
cuc verdeelde Haïti zal ingrijpen, wan
neer daartoe een mogelijkheid bestaat.
President Bosch staat zeer sympathiek
tegenover de revolutionaire beweging in
Haïti en dat is niet zo verwonderlijk,
want hy heeft zelf vijfentwintig jaar in
ballingschap gestreden tegen de dicta
tuur van de Trujillo's, die nu volgens be
richten uit Santo Domingo vanuit Port
au Prince tegen de Dominicaanse Repu
bliek opereren. De Trujillo's hebben in-
dertyd plechtig beloofd dat zij naar hun
eiland zullen terugkeren en een van hen,
Luis Reynoso Trujillo schijnt deze be
lofte te willen nakomen. Hij verbiyft ln
Haïti en staat in contact met een groot
aantal Trujillo-aanhangers, die de strijd
nog niet opgeven. Veel kans hebben zy
echter niet. President Juan Bosch weet
dat meer dan de helft van de bevolking
achter hem staat. Hy is bijzonder popu
lair op het eiland, vooral op het platte
land. Zijn beweging spreekt de gewone
man aan en zij is verwant aan de"party-
en van president Romulo Betancourt
van Venezuela en Victor Raul Haya de
la Torre in Peru. Deze laatste, een libe
rale revolutionair zou dit jaar president
van Peru geworden zyn, wanneer het le
ger daar niet had ingegrepen.
Eens, nog vóór Batista president van
Cuba was, telde Bosch onder zyn vrien
den ook een zekere Fidel Castro. Bosch
had toen op Cuba de Dominicaanse Re
volutionaire Partij gesticht. Maar latere
vriendschappen met de gematigd linkse
politici als Betancourt en Haya de la
Torre maakten ook van de rebel Bosch
een wat gemodereerder revolutionair.
Thans is de in 1900 in La Vega geboren
president westers georiënteerd- Hij is
getrouwd met een Cubaanse, maar is
geen bewonderaar van Castro. Hij geldt
als een van de grootste Zuiaamerikaanse
schrijvers, maar de boeren van zijn land
kennen hem alleen maar als „Don
Juan".
JUAN BOSCH
.gematigd-links en anti-Trujillo
