Moeilijkheden voor koning Hoessein
nog niet voorbij-weer betogingen
KLANKBORD
„Meer aandacht aan
de research schenken"
Toestand in Jeruzalem is onzeker
Rigoletto
Mr. Luns verdedigt
beleid in senaat
Geen vijfdaagse
op rijksscholen
REACTOR INSTITUUT DELFT DOOR
MINISTER-PRESIDENT GEOPEND
NEDERLAND - NOG STEEDS G0EDK00PTE-EILAND"
DONDERDAG 25 APRIL 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
LEGER HEEFT
AMMAN ONDER
CONTROLE
De moeilijkheden voor koning
Hoessein van Jordanië zijn nog
niet geheel voorbij. Met gummi
stokken gewapende politieagenten
hebben gisteren in het Jordaanse
deel van Jeruzalem een betoging,
gericht tegen koning Hoessein, uit
elkaar moeten slaan. Op hetzelfde
ogenblik werd het uitgaansverbod
voor vier uur opgeheven om de be
volking gelegenheid te geven le
vensmiddelen in te slaan, maar de
meeste winkeliers namen geen risi
co en lieten de metalen rolgordij
nen voor hun etalages naar bene
den.
Westerse diplomaten in Jeruzalem
deelden mee, dat de betogingen tegen
koning Hoessein en voor aansluiting
by de nieuwe Arabische Federatie heb
ben geleid tot de arrestatie van mins
tens honderd
In Amman heeft koning Hoessein
toestand met behulp van het leger on
der controle. Veel Jordaniërs kwamen
gisteren by het koninklijk paleis hun
aanhankelijkheid aan het vorstenhuis
betuigen. Maar ondanks dat bleven
pantserwagens in Amman patrouilleren.
Schoten
In berichten uit Jericho wordt gezegd,
dat troepen daar hadden geschoten op
betogers in een kamp voor Palestijnse
vluchtelingen, van wie vele in presi
dent Nasser hun toeverlaat zien voor
de herovering van land, verloren bij de
verdeling van Palestina. De vluchtelin
gen worden als een potentiële haard van
onrust in Jordanië beschouwd.
Sinds zaterdag zijn In ziekenhuizen
in Jeruzalem drie mensen gestor
ven als gevolg van verwondingen die
zij opliepen bij betogingen voor aan
sluiting bij de nieuwe Verenigde Ara
bische Republiek. Zevenentwintig
mensen worden nog verpleegd.
•eregeldheden zijn gedood of gewond,
lij droegen zwarte vlaggen mee- Men
schat dat in Ramallah sinds zaterdag
42 mensen in ziekenhuizen zijn opgeno
men.
Uitgaansverbod
In Ramallah, ten noorden van Jeruza
lem, marcheerden dinsdag studenten
door de straten ter herdenking van de
genen die tijdens het weekeinde bij on-
Psychopaten zaten
zonder toestemming
in afzondering
Minister Beerman (justitie) heeft op-
schrifteiyke vragen van het Tweede-
Kamerlid de heer Scheps (p.v.d.a.) ge
antwoord dat een zekere Van E. inder
daad van 6 september 1963 tot 27 ja
nuari 1963 in het rijksasiel in Groningen
in afzondering heeft gezeten, zonder dat
de vereiste toestemming daartoe was
verleend.
Het is gebleken, zo zegt de minister
verder, dat nog enkele andere verpleeg-
langer dan een maand in
verbleven, zonder dat daartoe om een
machtiging was gevraagd. Thans doen
zich zulke gevallen niet meer voor.
Advertentie)
^^super bolknak
WANTROUWEN. Een taxichauffeur in
Moskou met standplaats in de buurt
van het flatgebouw, waarin hh zijn
woning had, voelde er aanvankelijk niet
veel voor de twee mannen te vervoeren,
die iets meedroegen dat in een deken
was gewikkeld. Hy bezweek voor het
aanbod van een hogere gage.
Het wantrouwen van de chauffeur was
niet geheel ongegrond, zo bleek later
volgens een krant, in Moskou. Het bleek
dat zijn passagiers zijn eigen televisie
toestel vervoerden, dat ze uit zijn wo
ning ontvreemd hadden.
..OSCARS" VOOR DIEREN. ..Mynheer
Ed", een sprekend paard dat deelneemt
aan een wekeiyks televisieprogramma
met dezelfde naam, en een hond „Big
Red" geheten, hebben een Oscarprijs
voor dieren de Patsy gekregen.
By de dertiende jaarlijkse toekenning
van de Patsy prijzen, die afgelopen za
terdag plaats nad, werd het paard voor
het tweede achtereenvolgende jaar ge
kozen als de „televisiester van het jaar".
„Big Red" de hoofdrolspeler in Walt
Disney's gelijknamige flim, werd geko
zen als de „beste dieriyke filmster van
het Jaar".
..Mickey Obyle". een „vechtend" paard,
kreeg een speciale prijs voor begaafde
dieren die normaliter geen kans krijgen
om hoofdrollen te spelen.
PENSIOEN. Volgens het jaarverslag
van de pensioenraad over 1961 is er in
Nederland een weduwe, die al sinds 1891
pensioen trekt, dus al 72 jaar Een an
dere weduwe krygt al sinds 1893 pen
sioen, dus reeds gedurende 70 jaai.
Voorts staat nog in het verslag te lezen
dat de pensioenraad ook pensioen geeft
aan twee in 1940 en 1941 geboren wedu
wen, die 23 en 22 jaar oud zyn.
n het Jordaanse leger 5
en door het centrum
tofdstad Amman.
mmvvwv>Nvwvv«WMWww
Tanks van het Jord
patrouilleren
van de hoofdstad
In Hebron is een uitgaansverbod van
24 uur ingesteld na schietpartqen. Over
slachtoffers is niets bekend.
Langs de hoofdweg van Jeruzalem naar
Ramallah, Nabloes en Jenin in het
noorden, staan militairen van het Ara
bische legioen op wacht bij wegversper
ringen. Men heeft prikkeldraad gereed
voor eventuele afsluiting van de weg.
Drs. W. de Pous:
Nieuw laboratorium Laboratorium
bij Stork geopend
„Meer belangstelling van het Ne
derlandse bedrijfsleven voor de re
search is een dringende kwestie,
nu binnen de E.E.G., maar in de
toekomst ook daarbuiten, een
enorm verscherpte concurrentie
valt te duchten. Ons bedrijfsleven
als geheel schiet hierin helaas nog
te kort". Dit zei gistermorgen de
minister van economische zaken,
drs. J. W. de Pous in een rede die
hij hield in het verenigingsgebouw
van Stork in Hengelo.
Bovendien laakte de minister de terug
houdendheid van vele Nederlandse be
drijven by het kopen van Nederlandse
in plaats van buitenlandse produktle-
mlddelen.
Te yaak wordt aan een buitenlandse
macliine de voorkeur gegeven, terwyi
er van Nederlands fabrikaat een net
zo goede machine is te krijgen. Deze
door traditie ingegeven houding levert
gevaar op voor dé eigen bedrijven die
irodukticmiddelen vervaardigen. Deze
edrijven kunnen alleen met succes een
exportmarkt opbouwen, wanneer zy in
eigen land een thuismarkt als stevige
basis hebben.
Noorden wordt wel
vertegenwoordigd in
de Gasunie
In de raad van commissarissen van de
Gasunie moet nog iemand worden aan
gewezen, van wie mag worden ver
wacht, dat hy zonder meer volledig dc
rechtvaardige verlangens van het noor
den kent. Bovendien is in de raad van
commissarissen ook een hoofdambte
naar opgenomen van liet departement
van economische zaken, die in liet ver
leden is ingeschakeld by het gasbeleid.
Met deze mededelingen op een perscon
ferentie, die na een bijeenkomst van
C.H.U.-jongeren ln Sneek door de mi
nister van economische zaken, drs. J.
W. de Pous, werd gehouden, heeft de
bewindsman geantwoord op de klacht
van de noordelijke Kamers van Koop
handel dat geen noordelijke vertegen
woordiger in de raad van commissaris
sen van de Gasunie wordt opgenomen.
Ook deelde de minister nog mee, dat
vast staat, dat een van de drie districts
kantoren van de Gasunie in Groningen
komt, dat het produktiekantoor van de
Nederlandse Aardolie Maatschappij in
Hoogezand-Sappemeer wordt gevestigd,
dat de voorbereidingen voor vestiging
van een aluminiumfabriek in Delfzijl in
een vergevorderd stadium verkeren, en
dat de ammoniakfabriek in Delfzijl op,
korte termijn kan worden gerealiseern.
GEVANGENHOUDING VAN
WETHOUDER VERLENGD
Nadat de rechter-commlssaris by de
rechtbank te Roermond enkele dagen ge
leden na een onderzoek door de rijksre
cherche de in verzekerde bewaringstH-
ing had bevolen van de 54-jarige wet
houder II. H. van de gemeente Melick-
IIcrlconhoKch, die verdacht wordt van
poging tot doodslag op een dorpsgenoot
heeft de rechtbank te Roermond de ge
vangenhouding van de wethouder met 30
dagen verlengd.
Uit het onderzoek dal inmiddels nog niet
is voltooid, aangezien nog getuigen moe
ten worden gehoord, zyn reeds zodanige
aanwyzingen tegen de verdachte aan het
licht getreden dat de rechtbank tot deze
verlengde gevangenhouding heeft beslo
ten. De wethouder wordt ervan verdacht
ongeveer 7 jaren geleden te hebben ge
boogd een Inwoner van het dorp met wie
„ij onenigheid had 11a een ruzie met zijn
auto van de weg te rijden. D°or opzij te
•ringen heeft deze inwoner die inniid-
ïls is overleden, destyds zyn vege ïyf
kunnen redden.
De minister begaf zich daarna, bege
leid door Storks eigen muziekkorps,
naar het nieuwe laboratorium van de
N.V., teneinde daar met een druk op
de knop de deuren te openen.
Dit derde laboratorium het eerste
is reeds 50 jaar oud dient voor
de ontwikkeling van Storks produk-
ten en het bestuderen en beheersen
van natuurwetten, speciaal op het
gebied van aero- en hydrodyna
mica. Electronica 3pelen hierin ccn
byzondere rol bq de vele metingen.
Als industrieel laboratorium op dit ge
bied is dit, wat methodiek en outillage
betreft, enig in ons land, maar in vele
opzichten ook enig in Europa, zo niet
in de wereld.
„Ik draag geen boetekleed
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Luns heeft de leden van
de Eerste Kamer gisteren in ant
woord op de dinsdag gevoerde be
schouwingen geantwoord dat hij
er geen behoefte aan heeft om het
boetekleed aan te trekken vanwe
ge het beleid, dat hij heeft gevoerd
inzake de hulp aan de onderont
wikkelde landen.
„Elf jaar lang heeft dit deel van myn
verantwoordelykheid my altijd geïnspi
reerd. In de loop der jaren heb ik de ar
gumenten pro en contra in de ontwikke
lingshulp aangehoord. Ik ben tot de con
clusie gekomen, dat de noodzaak van de
hulp economisch betwijfeld kan worden.
Ze moet echter financieel, zowel als
menselyk wenselyk worden geacht. Ik
geloof met prof. Schermerhorn in ken
nisoverdracht op zedelijke motieven. De
bystand is, anders dan prof. Diepen
horst heeft verteld, geen weldadigheid.
Ze is een zedelyke onontkoombaarheid".
De minister erkende dat op sommige
punten van het beleid inzake de hulp
verlening kritiek mogelijk is. In ant
woord op een vraag van de heer Van
Riel (v.v.d.) deelde de minister mee, dat
volgens zijn gegevens, al degenen,
op Nieuw-Guinea na de overdracht
Indonesië op 1 mei gevaar zouden kun
nen lopen voor repressailles, omdat zij
de Nederlanders dienstbaar zyn geweest,
tydig van Nieuw-Guinea zijn wegge
haald.
Anders dan de heer Berghuis (a.r.) acht
te de minister een topconferentie van de
zes E.E.G.-landen tot nadere oriëntatie
over de standpunten ten aanzien van de
integratie en toetreding van andere lan
den, op dit ogenblik niet opportuun. Met
de heer De Niet was hij het eens dat
men op het ogenblik geen haast moet
maken met de samenvoeging van de uit
voerende organen van de verschillende
Europese instellingen, zoals de E.E.G.,
de gemeenschap voor kolen en staal,
enz.
Ben Zwi begraven
President Ben Zwi van Israël, die dins
dag op 78-jarige leeftyd in Jeruzalem
overleed, is gisteren op de heuvel Har
Hamenouhot in de buurt van deze stad
naby het graf van zyn vader begraven.
21 kanonschoten weerklonken toen de
kist met het stoffelyk overschot in het
graf werd neergelaten.
Meer dan 100.000 mensen stonden in de
straten van Jeruzalem om getuige te
zijn van de laatste gang van de presi
dent. De kist was in de nationale vlag
gewikkeld en door zes generaals op een
affuit geplaatst voor een tocht die langs
het parlement en de synagoge Yesjoe-
roen leidde.
Honderd vrouwelijke soldaten
kransen op het graf.
Conflict Lodeizen-
A.N.W.B. bijgelegd
(Van een onzer verslaggevers).
_>e A.N.W.B. heeft wede gesloten me
de Amsterdamse graficus Frank Lodei-
zen, op wiens tentoonstellingswerk in de
Moderne Boekhandel te Amsterdam na
mens de toeristenbond beslag was ge
legd.
In een gesprek met een vertegenwoordi
ger van de A.N.W.B. is een regeling ge
troffen voor de voldoening van de oude
schuld aan de A.N.W.B. aie het gevolg
was van autopech in het buitenland in
het voorjaar van 1959. Het beslag is in
middels opgeheven en de aangekondigde
openbare verkoping van het werk
1 Lodeizen zal niet doorgaan.
Foto: premier De Quay (links)
plaatst met ir. H. R. Kleijn,
n rofd reactorgroep, een splijtstof
element in de reactorkern.
Onder de tonen van een Schotse
doedelzakhand verlaat het zojuist
in de echt verbonden paar de
Westminster abdij in Londen.
Prinses Beatrix
bezocht V.N.-
hoofdkwartier
Prinses Beatrix, die een particulier be
zoek aan New York brengt, heeft giste
ren een drukke dag gehad. Zy onder
hield zich eerst met de leden van de
Nederlandse V.N.-missie en het Neder
lands voorlichtingsbureau.
Op het hoofdkwartier der V.N. werd de
prinses onmiddellijk naar de conferen
tiezaal geleid waar de sociale commis
sie een rapport besprak over de sociale
toestand in de wereld.
Toen de commissie na dertig minuten
haar werk voor de lunch onderbrak
ging prinses Beatrix naar secretaris-
feneraal Thant die zijn kantoor op de
8ste verdieping van net gebouw heeft.
Zij had later een onderhoud met Mau
rice Pate, directeur van het kindernood
fonds der V.N.
Voor een lunch die mr. Schürmann ter
ere van de prinses gaf. waren onder an
dere Thant, de voorzitter van de alge
mene vergadering, de Pakistaan Mo
hammed Zafroellah Chan, en leden van
de Nederlandse missie uitgenodigd.
West-Duitsland
wil graanprijzen
niet verlagen
De Wcstduitse regering heeft gisteren
het voorstel van de commissie der
Europese Economische Gemeenschap
(E.E.G.) de graanprijzen te harmonise
ren afgewezen. Hiermee heeft de West-
duitse delegatie in Brussel duidelijke
richtlijnen gekregen voor de besprekin
gen tridens de komende ministerraads
vergadering.
Alleen voor gerst kan aan de wensen
van de E.E.G.-commissie tegemoet wor
den gekomen door het opnieuw vaststel
len van de standaardkwaliteiten, zo
heeft een woordvoerder van de West-
duitse regering medegedeeld.
Vooral de Westdultse minister van
landbouw, Werner Schwarz, was gekant
tegen de Brusselse voorstellen. Zyn be
zwaren golden zowel de verlaging van
de richtprijzen als de afstemming van
het prijsstelsel op de gerstprys als sleu-
telprys.
BETOGER TEGEN
APARTHEID IN
V.S. VERMOORD
Een blanke postbeambte uit Baltimore,
die zich naar het zuiden van de Verenig
de Staten had begeven om als enkeling
te betogen tegen de rassenscheiding, is
door onbekenden met twee schoten in
zijn hoofd vermoord.
Het lichaam van de vermoorde, de 35-
jarige William L. Moore, is langs een
weg aangetroffen, naast een bord waar
op gepleit werd voor rechtsgelijkheid
voor blanken en negers.
Moore had twee weken vakantie g
men om zyn individuele campagne voor
opheffing van rassenscheiding te voe
ren. Hij was van plan te voet naar
Chattanooga in Tenessee en naar Jack
son in Mississippi via Montgomery in
Alabama te gaan. Voor zijn vertrek uit
Baltimore had Moore president Kenne
dy in een brief van zijn "plannen op de
hoogte gesteld. Moores vrouw en vrien
den van hem hadden vergeefs gepro
beerd Moore te bewegen tot het laten
varen van zijn plannen.
De gouverneur van Alabama heeft de
moord op Moore „afschuwelijk" ge
noemd en een beloning van duizend
dollar uitgeloofd voor inlichtingen die
leiden tot net vinden van de daders.
De minister van onderwys, kunsten en
wetenschappen is niet voornemens over
te gaan tot de invoering van de vijf
daagse schoolweek op de rijksscholen.
Het is hem niet duidelijk waarom in
voering van de vijfdaagse schoolweek
thans onontkoombaar zou zyn, zo zegt
hg tot de Eerste Kamer in zijn memorie
van antwoord inzake de begroting van
zijn departement voor 1963.
Zelfs indien het lager onderwys tot in
voering zou overgaan, behoeft dit nog
niet te betekenen dat dit ook voor het
v.h.m.o. zal geschieden. Van de mi
nister is terzake geen stimulans te ver
wachten.
Thant. de secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, heeft de uitnodiging van keizer
Haile Selassie tot een bezoek aan Ethiopië
aangenomen. Het bezoek, dat drie d;
duurt, zal op 22 mei beginnen.
Het Wereldgebeuren
INSTELLING IN DIENST
VAN HOGER ONDERWIJS
De minister-president, dr. J. E. de
Quay, heeft gistermiddag de offi
ciële opening verricht van het
„Reactor Instituut" in Delft en ge
lijktijdig de „Hoger Onderwijs Re
actor" (H.O.R.) van het instituut
officieel in werking gesteld. De be-
vvindsmun deed dit door de plaat
sing van een splijtstofelement in
de reactorkern.
Het Reactor Instituut in Delft heeft een
universitair karakter en is daarmee een
novum: het instituut staat open voor
alle universiteiten en hogescholen in ons
land. De reactor is van het zogenaamde
bassintype en is de gemodificeerde reac
tor, die" in 1957 op de tentoonstelling
„Het Atoom" stond. Veel wyzingingen
werden aangebracht om hem geschikt
te maken voor het doel: hulpmiddel te
zyn voor onderwijs en opleiding.
Met name heeft het instituut tot taak
het verzorgen van opleiding en het t
bedrijfsleven, A.N.V.V. (en via het
A.N.V.V. door de overheid) en door
het hoofdbedrijfschap detailhandel.
In zyn gisterochtend in Den Haag
gehouden vergadering heeft het be
stuur van het schap besloten om op
de suppletoire begroting een bedrag
van f 5000 op te voeren als eenmalige
bydrage voor dit doel.
Dit jaar verschijnt
een folder met
„richtprijzen"
Nog dit jaar zal er een folder ver
schijnen, waarin sterk de na
druk gelegd zal worden op het
punt dat Nederland in Europa
een „goedkoopte-eiland" is,
waar tegen een lage prijs goe
deren van uitstekende kwaliteit
verkregen kunnen worden.
Dït> folder wordt in een oplage van
100.000 exemplaren „geëxpor
teerd" naar kantoren van vervoers
maatschappijen in het buitenland om
daar ter beschikking te komen van
reislustige buitenlanders.
1 kosten van vervaardiging van die
folder zullen worden gedragen door
„Richtprijzen'
ln de folder zullen „richtprijzen" gege
ven worden voor goederen die in Ne
derland te koop zijn. In die „catalo
gus" worden goederen genoemd die
variëren van een complete zeilboot
tot nylons en van een schroeve-
draaier tot een wasmachine.
Reeds enige tyd geleden heeft de K.L.M.
een soortgelijke brochure „Bargains
in Holland" het licht doen zien. Vorig
jaar deelde de Nederlandse Vereni
ging van Vreemdelingenverkeer het
hoofdbedrijfschap detailhandel mee,
dat het haar en de K.L.M. juister
voorkwam dat deze uitgave door het
hoofdbedrijfschap zou worden uitge
geven.
Het dagelijks bestuur van het schap be
raadde zich over dit verzoek en gaf
het in de gisterochtend gehouden
vergadering in discussie. Vanuit de
bestuursvergadering kwamen er nog
wel enkele opmerkingen over de fol
der. Zo werd er bijvoorbeeld gezegd
dat er misschien reacties uit het bui
tenland zullen komen die nu nog niet
te peilen zyn.
Een andere mening was dat buitenlan
ders voornamelijk Amerikanen
hier meer komen voor sight-seelng
dan voor het kopen van gebruiksgoe
deren. De voorzitter van het schap,
de heer W. H. Neefjes, zegde toe dat
in de toekomst, by een eventuele vol
gende uitgave van de folder, bekeken
zal worden of ook andere sectoren
van het bedrijfsleven dan de detail
handel, by zo'n uitgave betrokken
kunnen worden.
richten van wetenschappeiyk onderzoek.
Deze onderzoekingen zijn merendeels
van zuiver wetenschappelijke aard of
bepalen zich tot het onderzoek van de
fundamentele aspecten van technische
werkwyzen.
Het rcactorinstituut beschikt ov>„
vier laboratoria, te weten een che
misch laboratorium, een fysisch labo
ratorium voor reactorfysica en voor
fysica van de vaste stof, een biolo
gisch laboratorium en een kernfy
sisch laboratorium.
Dierenbeschermster
mevr. Polak wegens
smaad aangeklaagd
„Ze noemt me een hondemepper, die ei
midden in de nacht op uit trekt om die-
te vangen, 't Is belachelijk. maar ik heb
een dierenpension en daarom kan ik dat
natuurlijk niet laten gaan".
Aldus motiveerde de gewezen insDecteur
van de Vereniging voor Dierenbescher
ming, de heer A. P. van Keimpema, in
een telefoongesprek het kort geding dat
hij en twee anderen, alle drie uit Heem
stede, tegen de strydbare dierenbe
schermster mevrouw L. Polalc-Moor heb
ben aangespannen. Het kort geding
dient maandag 29 april voor de presi
dent van de rechtbank te Almelo. Eisers
verzoeken de president te bevelen, dat
mevrouw Polak in de toekomst zich zal
onthouden van het doen of uitlokken van
mededelingen die hen in hun eer en goe
de naam aantasten.
De directe aanleiding tot de zaak zijn ar
tikelen die in drie verschillende kranten
zijn verschenen na interviews met de
professorsvrouw uit Boekelo. De heer
Keimpema neemt, zoals gezegd, de uit
drukking „hondemepper" hoog op.
President Kennedy
wil overleg met
de Gaulle
President Kennedy is van mening, dat
Frankrijk en Amerika de vraagstukken
van wederzijds belang het best op di
plomatiek niveau kunnen bespreken. Zo
nodig kan president de Gaulle naar
Washington komen. President Kennedy
is ook bereid naar Parys te gaan als dat
nuttig kan zyn.
Brits zorgenkind
De liquidatie van het Britse Imperium
verloopt niet zonder moeilijkheden.
De stichting van nieuwe staten, los van
moeder Engeland, gaat overal gepaard
met de dreiging van geweld en wanor
de. In Zuidoost-Azië bijvoorbeeld geeft
de vorming van een groot-Maleise Fe
deratie problemen en in Afrika zijn
Kenia en de Rhodesische Federatie de
voornaamste zorgenkinderen. Daarmee
is Engeland er nog niet af, want ook
Zuid-Amerika vraagt de aandacht van
de Britse regering: in Brits Guyana
smeult een vuur, dat ieder ogenblik kan
oplaaien tot een allesvernielende brand.
De afgelopen dagen is de spanning in
de hoofdstad Georgetown zo toegeno
men, dat de pandjeshuizen een onge
kende toeloop te verwerken kregen van
mensen, die nog snel hun sieraden in
veiligheid wilden brengen vóór deze
kostbaarheden bij eventuele ongeregeld
heden verloren zouden gaan. De bevol
king van Georgetown is dus op alles
voorbereid en dat is ook de regering van
premier Cheddi Jagan.
Bij alle gesprekken over de toestand in
Brits Guyana komt steeds weer de vraag
naar voren, wat premier Jagan zal
gaan doen, wanneer het inderdaad weer
tot ongeregeldheden zoals vorig jaar,
zal komen.
Toen werd vrijwel het gehele zakencen
trum van Georgetown, voornamelijk be
woond door Indiase aanhangers van de
premier, in de as gelegd. Over het alge
meen verwacht men, dat Jagan by een
herhaling van deze relletjes de kans zal
grijpen om Britse troepen in het geweer
te roepen. Hij heeft dan een uitstekend
voorwendsel om zijn tegenstanders, in
dit geval behalve de twee oppositie
partijen ook de meeste vakbonden, een
flinke slag toe te brengen.
X anleiding tot de huidige moeilijkhe-
r\ den in Brits Guyana is de introduc
tie van een wet op de vakverenigingen.
De regering wil via verkiezingen aan
de weet komen welke vakbonden in de
industrieën een arbeidsmeerderheid ver
tegenwoordigen. De winnende vakbon
den zouden dan voor iedere bedrijfstak
afzonderlijk kunnen onderhandelen. De
ze regeling laat echter volgens de vak
bonden te veel uitwijkmogelijkheden
open voor de regering, die, als het wets
ontwerp wordt aangenomen, de controle
krijgt over de verkiezingen en die het
recht krijgt de uitslag bekend te ma
ken. Zo zouden in bepaalde industrieën
nieuwe organisaties kunnen worden ge
sticht, waarbij de regeringspartij, de
Progressieve Volks Partij voordelen zou
kunnen behalen. Dit zou met name het
feval kunnen zijn in de rystindustrie,
ie de meeste (25.000) arbeiders telt.
Deze arbeiders zijn voornamelijk van
Indiase afkomst en aanhangers van pre
mier Jagans Progressieve Volks Partij.
De vakbond, waarbij zij zijn aangesloten
en die voor hen onderhandelt is echter
een van Jagans voornaamste tegenstan
ders. Bij een bedrijfsgroepsgewijze ver
kiezing zouden de rijstwerkers ongetwij
feld als een meerderheid uit de bus ko
men. De regering zou dan zo vrezen
de vakbonden de zeggenschap ver
krijgen over de machtigste arbeiders
groepering in het land.
bond van Vakverenigingen en maand?
liep de vakbondsdelegatie zelfs kwaï
weg uit een bijeenkomst met vertegen
woordigers van de regering, omdat pre
mier Jagan hen zou hebben beledigd.
Het antwoord van de vakbonden was
Intussen al gegeven: algemene stakin
gen. Alleen In het bauxietbedrijf werd
nog gewerkt, nadat de regering de wer
kers in deze ondernemingen had ver
zocht de arbeid niet neer te leggen,
omdat een staking 's lands economie
ernstig zou benadelen.
Intussen heeft het geschil tussen rege
ring en vakbonden een diepere oor
zaak dan het wetsontwerp op de vak
verenigingen. In wezen is een politieke
strijd gaande tussen de verschillende
etnische groeperingen, een gecompli
ceerde strijd,.omdat het niet alleen maar
een kwestie van rassenrelletjes is in dit
land waar de verschillende rassen beter
met elkaar omgaan dan waar ook in
Zuid- of Midden-Amerika. De politiek
heeft echter een betreurenswaardige
scheiding gebracht. Premier Jagans par
ty is sterk links georiënteerd. Zij heeft
vooral aanhangers onder de boeren,
middenstanders en intellectuelen van
Indiase afkomst. Maar ook negers heb
ben zich onder haar vaandel geschaard
en partgvoorzitter Brindley Benn is een
creooL
De oppositie wordt gevormd door twee
groeperingen, waarvan die der gegoede
blanke kolonisten weinig interessant is,
omdat zy een minderheid vormt, die bo
vendien nog steeds slinkt, want dage-
bjks pakken Europeanen in Brits Guya
na hun koffers. Zij hebben weinig ver
trouwen in de premier, wiens linkse
ideeën hem verdacht veel op Cuba's Fi
del Castro doen lijken.
ker is de oppositie van het Na-
'olks Congres, de party.
voornamelyk negers uit de steden
zijn aangesloten. Deze stadsnegers, die
zich tegenover de Indiase landbouwers
en middenstanders gesteld hebben, wor
den door de regering verantwoordelijk
gesteld voor de wanordelykheden van
vorig jaar. toen honderden houten hui
zen in Georgetown in vlammen opgin
gen. De leiders van de negerarbeiaers
hebben thans demonstraties verboden
om dit soort moeilijkheden nu te voor
komen. Het zijn botsingen van deze
aard, die soms uitlopen op rassenrelle
tjes. Een paar scheldwoorden zyn daar
voor al voldoende. Het feit dat negers in
-olitiek opzicht tegenover Indiërs staan,
eeft al genoeg verwarring gezaaid. En
zolang deze verwarring aanleiding blijft
geven tot vernielingen zal Engeland
wachten niet Brits Guyana onafhanke-
lijkheid te verlenen.
PREMIER CHEDDI JAGAN
...oorlog met de vakbonden...
