OMMEKEER IN KAASMAKERIJ
DOOR HET „LAUDEVAT"
LEZERS SCHRIJVEN
Financiële berichten
„VERRIJKEN DOOR VERGELIJKEN"
GEOLOGEN GAAN DE AARDLAGEN ONDER DE NOORDZEE BEKIJKEN
HOGERE WINST INDOLA
ZATERDAG 20 APRIL 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
Uitvinding van machinist 3 jaar „in 't vat''
PLEIDOOI VOOR:
„Pensionering op
60-jarige leeftijd"
Op de gisteren in Amsterdam gehouden
jubileumvergadering van de Vereniging
van Christelyke Leraren en Leraressen
bij het nijverheidsonderwijs, die dertig
jaar bestaat, is een pleidooi gehouden
om pensionering op zestigjarige leeftyd
in te voeren.
Op daartoe strekkende voorstellen van
de afdelingen Friesland, Zwolle en Val-
kenheide, luidde het preadvies van het
hoofdbestuur: „Evenals tal van orga
nisaties is het hoofdbestuur er van over
tuigd, dat vrijwillige pensionering op
60-jarlge leeftyd mogelijk moet zijn met
de bepaling, dat men, zodra het maxi-
mumpercentage pensioen is bereikt,
maar de betrokkene wel actief blijft
niet meer pensioenpremieschuldig is".
Het hoofdbestuur ging verder: „het
aantal verzuimdagen van hen, die de
60-jarige leeftijd hebben bereikt, is niet
gering en brengt een desorganisatie van
het onderwijs mede. Aan de andere kant
zijn er 60-jarige lerarenen leraressen die
nog fit genoeg zijn om hun arbeid met
opgewektheid te verrichten en hun er
varing is waardevol. Daarom is vrijwil
lige pensionering op 60-jarige leeftijd
aanbevelenswaardig".
In Nederland wordt momenteel als enige land ter wereld in een aan
tal zuivelfabrieken kaas gemaakt, niet meer op de traditionele
manier in het houten vat, doch in een kaas vat van plastic materiaal,
dat bovendien van geheel andere constructie is. De idee hiervoor is
ontsproten in het inventieve brein van de machinist van de eoöp. zui
velfabriek „Sellingen en Omstreken" te Laude, de heer B. Geessink,
die haar samen met de directeur van deze fabriek, ir. S. K. Broersma,
ook verder heeft ontwikkeld.
Het „Laudevat", zoals het nieuwe kaas-
vat is genaamd, betekent niet minder
dan een revolutie op het. gebied van de
kaasnmkery. In de fabriek te Laude
zijn thans 1600 van deze vaten In ge
bruik. Ho voordelen? Door het wegval
len van verschillende bij de oude me
thode noodzakelijke werkzaamheden is
een arbeidsbesparing van 30 procent
verkregen. Bovendien kan het Laudevat
veel langer mee en behoeven cr prak
tisch nimmer reparaties aan het vat te
worden verricht.
Boven verwachting
Er is een periode van drie jaar aan
vooraf gegaan, eer uitvinder en di
recteur het aandurfden de uitvinding in
prakthk te brengen. Dat is een paar
maanden geleden gebeurd en hel re
sultaat heeft de verwachting overtrof
fen.
van het „Lauder vernuft". De fabrieken
hier zijn aangesloten by dezelfde ver
koopvereniging, die de produktie var
de vaten heeft mogelyk gemaakt. Op de
uitvinding is nu octrooi aangevraagd.
In de zuivelfabriek van Laude worden
per dag zo'n 1600 Edammer kazen ge
maakt. Waarschijnlijk komen daar bm-
Net zo goed
Het Laudevat is een vry eenvoudige
pijp, waarin een zak van nylon js
aangebracht, die aan de onderkant bol
vormig is, waardoor de kaas meteen de
bekende „Edammer, vorm" aanneemt.
Bovenop de pijp wordt een volger (lees:
deksel) geplaatst, die aan de onderzijde
bespannen is met een plastic doek. Deze
doek is zodanig gemodelleerd,, dat bij
persing een volkomen symmetrische
kaas ontstaat. Een plastic ring tenslotte
voorkomt dat er 'n ï'and op de Edammer
kaas ontstaat. Deze ring zorgt er even
eens voor, dat er op de plaats waar bij
het „oude" kaasvat de rand wordt af
gesneden een versteviging ontstaat, in
plaats van een verzwakking.
De Nationale Coöperatieve Zuivel-
verkoopvereniging, onder wiens su
pervisie de proeven zijn genomen,
heeft kunnen constateren, dat de
Edammer kaas, die in Laude met de
nieuwe methode is gemaakt, in alle
opzichten kan wedijveren met de, op
de tot nu toe gebruikelijke wjjze ge
produceerde kaas.
Ook elders
Er zijn meer zuivelfabrieken in Ne
derland waar het „Laudevat" al
wordt gebruikt.
Zo wordt op het eiland Texel, hl Norg,
Koekan ge en Heeten (Ov.) geprofiteerd
ZEBRAPADEN
De wegenverkeerswet lept liet rij-
verkeer de verplichting op, dat een
voetganger die zich op de zebra be
vindt niet may worden gehinderd, zo
waarschuwt de A.N.W.B. Dat hin
deren houdt volgens de Bond ook in,
dat de overstekende voetganger zich
niet bedreigd mag voelen.
Eet rijverkecr kun dit bereiken door
een juiste wijze tan handelen nabij
een zebra. Zo is het verkeerd indien
met een behoorlijke snelheid op de
zebra wordt tocycreden en pas vlak
vóór de zebra wordt gestopt. BETER
is liet om de snelheid tijdig te ma
tigen en zonodig op enkele meters
vóór de zebra te stoppen.
Voor de overstekende voetganger is
het dan volkomen duidelijk, dat het
rijverkecr rekening met hein houdt.
i persen.
nen afzienbare tijd de zgn. lunchkaas-
')s bij. Voor dit doel zijn kleinere plas-
Ic vaten in bewerking.
In de fabriek heeft een kleine reorgani
satie plaatsgevonden: in een vroeger
noodzakelijke opslagruimte zjjn pekel-
baden gebouwd, waarin de kaas, nadat
het van de perserij komt, vier dagen
moet liggen, alvorens naar de opslag
zolder te verhuizen. Hier wordt ook de
beschermende plasticlaag op de .Edam
mertjes" aangebracht.
De kaas van Laude, wordt voor een zeer
belangryk deel geexporteerd naar lan
den rond de Middellandse Zee.
Nationale onderwijs
tentoonstelling open
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals
heeft gistermorgen de tweede nationale
onderwijstentoonstelling, die van 19 tot
26 april In de HoutrusthaJlen in Den
Haag wordt gehouden officieel geopend.
In zijn openingsrede zei minister Cals
onder meer dat allen die de tentoonstel
ling bezoeken, indien ze er verder over
nadenken, de uitdaging ervaren die in
verschillende moderne leermiddelen ligt
besloten. De ontwikkeling van de mo
derne leermiddelen dwingt tot nieuwe
aanpak, die, aldus de minister, merk
waardigerwijs met de toenemende per
fectie van de middelen, hogere eisen aan
de gebruiker stelt.
Hoe perfect de middelen ook mogen
zijn, het blijven middelen, die slechts
via de leraar hun dienende taak kun
nen vervullen. Een goed gebruik van
deze middelen zal de leraar voortdurend
dwingen tot bezinning op zijn onderwijs.
Techniek is geen vijand maar een vriend
die niet nalaat ons onze feilen te tonen.
TWEE WETEN MEER DAN EEN, DUS
Bedrijf svergelijking
an Veel ten
veranderen
k
goede
„Vergelijken met anderen, kan
veel in uw bedrijf ten goede
veranderen". Dit is een „waarheid
als een koe". Door vergelijking
van uw bedrijfscijfers en door uit
wisseling van uw ervaringen met
andere ondernemers, kunt U vast
stellen, hoe het er met uw bedrijfs
voering bijstaat. En met hoe meer
ondernemers dit gebeurt, des te
meer kans bestaat er op resultaat.
Gelukkig is bedrijfsvergelyking in ons
land, vooral in het midden- en kleinbe
drijf, geen onbekende bezigheid meer.
In verschillende branches, onder andere
kantoormachine- en kantoorboekhandel,
woninginrichting, foto-detailhandel, huis-
lioudelijkeartikelen, etc., etc, bestaan
reeds een aantal clubs. Alleen dc rijks-
middenstandsconsulenten leiden er al een
ijftigtal. Regelmatig komen de deelne
mers aan deze clubs bijeen om hun be-
dryfs-economische ervaringen en het
daarop betrekking hebbend cijfermate
riaal uit te wisselen en te vergelijken.
Daarnaast worden er ook nog clubs ge
leid door organisatie-functionarissen e.a.
Op deze manier kunnen ondernemers
zeer veel van elkaar leren.
Bij bedrijfsvergelijking gaat men uit van
het principe, „twee weten meer dan een".
In een club zitten ongeveer 8 tot 12 deel
nemers, zodat hieraan ruimschoots wordt
voldaan.
Een duidelijk voorbeeld is het navolgen
de: „Twee ondernemers hebben ieder een
gulden en wisselen die uit. Geen van bei
den wordt er beter van. Doch als twee
ondernemers ieder een idee hebben en dat
uitwisselen, dan worden beiden er wél
beter van. Ieder heeft er daarna twee".
Waf en waarom?
Bedfijfsvergelijking. of ervaringsuit-
wisseling, is het met branchegenoten
uitwisselen van bedrijfseconomische-
ervaringen en cijfers. Het doel is, het
opsporen en zo mogelijk verhelpen
van onvolkomenheden in de eigen be
drijfsvoering, door toetsing van de ei
gen gegevens aan die van de andere
<»eel nemers aan de club.
De administraties van clubleden moeten
op bedrijfsvergelijking zijn afgestemd.
Als dit niet zo is, wordt vergelijking van
cjjfers een moeilijke zaak. Overigens is
ihet zó. dat serieuze deelnemers voldoen
de prikkel ondervinden, om hun admini-
straties aan te passen.
I Enige onderwerpen, die op zo'n club-
i bijeenkomst kunnen worden besproken
zijninkoop, verkoop, reclame, assorti
ment-samenstelling, voorraadvorming,
kosten, omzetten etc. etc.
In bedrijf
Er wordt ook aan bedrijfsbezoek gedaan.
Sommige clubs hebben zelfs de gewoon
te, hun bijeenkomsten om toerbeurt bij
|een van de deelnemers in het bedrijf te
i houden. Bij zo'n gelegenheid bekritiseert
•men dan in opbouwende zin eikaars
Deze bijzonder moderne waterver
koper in Cairo draagt op si ja
tochten door de hete stad niet al
leen een draagbare koelkast mee,
maar ook een radio. Muziek trekt
de mensen aan zegt hij...
bedrijf, de etalages, de winkelruimte en
de inrichting, de werkplaats, de ligging
van het magazijn, de opslag van de voor
raad enz.
Iedereen er zijn vaak ook medewer
kers va nde ondernemer aanwezig
komt met zijn eigen mening en ervarinr
voor de dag. Het is immers vaak zé.
dat collega's scherper de onvolkomenhe
den in het bedrijf zien, dan de onderne
mer zelf, omdat zij voldoende afstand
ervan kunnen nemen, om zich een objec
tief oordeel te kunne nvormen. In het
gezamenlijk gesprek wordt dan gezocht
naar een doeltreffende oplossing van de
eventueel vastgestelde inefficiënte be-
drijfstoestanden.
Bedrijfsvergelyking betekent derhalve:
„verrijken door vergelijken". Voor onder
nemers, die over dit onderwerp meer wil
len weten, bestaat er alle gelegenheid
dit verlangen te verwezenlijken. Zij kan
nen terecht by hun vakorganisaties, of
bij een van de provinciale rijksmidden-
standsconsulenten. Deze hebben een rui
me praktijkervaring op dit gebied.
EEN ZOUTE OOSTERSCHELDE
De oesterkwekerij wordt opgehe-
VEILIGHEID
ven en de gedupeerden worden
schadeloosgesteld. Aldus heeft de
regering onlangs beslist. Volko
men onverwacht behoudens
misschien voor insiders wordt
dus verlaten hetgeen nadrukkelijk
in de Deltawet is vastgelegd, na
melijk dat aan de oestercultures
de mogelijkheid geboden zou wor
den om voort te bestaan.
Nu het onmogelijk blijkt om deze voor
waarde na te komen, zou de logische
gevolgtrekking moeten zijn dat de Del-,
tawet herzien wordt. Een onderzoek dus
of hetgeen met het Deltaplan beoogd
werd niet eveneens bereikt kan worden
bij handhaving van een zoute Ooster-
schelde, énige bestaansvoorwaarde voor
een Nederlandse oesterkwekerrj. Waar
bij dan de situatie zoals deze thans over-
V rachtenconf érence
zegt contracten op
De Noordatlantische Vrachtenconferen
ce (North Atlantic Continental Freight
Conference), waarbij vele grote rede
ryen zyn aangesloten, heeft alle con
tracten per 14 juli opgezegd. Het be
treft de z.g. contractvrachten van ha
vens aan de oostkust van de Verenigde
■Staten naar Amsterdam, Antwerpen,
Bremen, Hamburg en Rotterdam.
Volgens de Holland-Amerika Lijn heeft
de conference tot deze stap moeten be
sluiten omdat de nieuwe Amerikaanse
scheepvaartwetgeving, die vorig jaar
april in werking trad, de bij de confe
rence aangesloten rederijen geen moge
lijkheid biedt hun contractanten afdoen
de tegen „outsiders" te beschermen.
De afschafing van het contractsysteem
houdt in dat dé bestaande contract
vrachten en de (hoeger) non-contracl-
vrachten kome nte vervallen en worden
vervangen door een enkele lijst van con
currerende vrachten.
Bij de conference zijn aangesloten de re
derijen: Compagnie Maritime Beige,
Black Diamond Steamship Co., Com
pagnie Generale Transatlantique, Cos
mopolitan Line, Hamburg-Amerika Li
ne, Holand-Amerika Lijn, Moore-Mccor-
marek Lines, Norddeutscher Lloyd en
United States Lines Co.
ZWANENBERG VERWACHT
OOK VOOR 1963 EEN
BEVREDIGEND RESULTAAT
De in 1962 bereikte resultaten van de
N.V. Koninklijke Zwanenberg-Organon
stemmen tot voldoening. De geconso
lideerde omzet steeg In dat .jaar met
5.2 pet en bedroeg f 263.3 miljoen. De
resultaten in de eerste maanden van
1963 waren niet ongunstig. Zwanenberg-
Organon verwacht ook voor dit jaar,
mede gezien de verbreding van de ba
sis, een bevredigend resultaat.
Het grootste deel van de omzetstijging
in 1962 kwam voor rekening van de
buitenlandse dochterondernemingen. De
kostenverhogingen waren aanzienlijk.
De(geconsolideerde) exploitatiewinst
voor afschrijvingen beliep f34.1 miljoen
(31.1), een stijging van 9.8 procent. Na
aftrek van 7.3 miljoen (6.4) afschrijvin
gen enz. en f12.2 miljoen (11.9) belas
tingen resteert een netto-winst van
f 15.3 miljoen (13.6), een toename van
12.6 procent. Van deze winst wordt 36
pet (5.5 miljoen) uitgekeerd en 64 pet
(9.8 miljoen) ingehouden. Zoals gemeld
wordt 17 pet dividend in contanten en
3 pet in agio-aandelen voorgesteld
17 pet in contanten).
Uit het jaarverslag over 1962 blykt
voorts, dat de vennootschap zich meer
heeft toegelegd op de produktie en ver
koop van meer rendabele produkten
met hoge toegevoegde waarde. De effi
ciency bij de fabricage, distributie en
verkoop-ontwikkeling werd verder op
gevoerd. Dit heeft, volgens het verslag,
ook internationaal de positie versterkt.
Zowel in de fabricage-sector als in de
distributie wordt het assortiment uitge
breid. Inclusief bestellingen bedroegen
de investeringen f 13.6 miljoen. De ver
zekerde waarde van gebouwen en ma
chines beloopt f 126 miljoen. De directie
acht deze voldoende om in de financie
ringsbehoefte voor 1963 te voorzien.
In Madrid zijn drie mannen, de Ameri
kaan Stanley Moss en twee Spaanse mede
plichtigen, Viciana en Iliaramendi, bij ver
stek tot in totaal 15.715-000 pesetas boete
veroordeeld omdat zij het schilderij „San Je-
ronimo" van Goya onwettig het land hebben
uitgesmokkeld. Het schilderij is twee mil
joen pesetas waard.
Op „ontdekkingsreis" met de marine
Nog
nooit aan
een onderzoek
onderworpen
(Van een medewerker)
A Is Harer Majesteits Luymes
van onze Koninklijke Marine
op 5 juni het zeegat,uitvaart om
op de Noordzee te gaan opere
ren zal zich een "aantal geologen
als gasten aan boord bevinden.
Zelfs diverse reizen hopen zij
mee te gaan maken. H.Ms. Luy-
mes is het moderne schip van de
Hydrografische Dienst (taak
o.m. het in kaart brengen van
het zeebodemreliëf en de zee-
stromingen die op verscheidene
plaatsen voor onze kust vaak
aan veranderingen onderhevig
zij").
Voor die taak werkt het schip zyn
normale vaarprogrannna af, maar
daarnaast kunnen de wetenschaps
mensen van (le gelegenheid gebruik
maken om te trachten door onder
zoek iets meer te weten te komen
over de aardkorst, ter plaatse. De ho-
vendst© aardlagen onder (ie Noordzee
zijn namelyk nog nooit aan een on
derzoek onderworpen geweest.
Waarom niet? Omdat er pas na de
oorlog betere technische hulpmidde
len gekomen zyn. die niet alleen te
land, maar ook te (lees: onder) water
in de aurdkorst vermogen door te
dringen. Bovendien zijn de methoden
van onderzoek veel uitgebreider ge
worden.
Daar het voorts niet alleen uit zuiver
wetenschappelijk oogpunt, maar ook
uit praktische overwegingen in
verband met de ontwikkeling van het
Deltaplan en van b(jv. Europoort
aanbeveling kan verdienen met dit
geologisch onderzoek in de Noordzee
een begin te maken, gaan de geolo
gen, werkzaam b(j de Geologische
Dienst te Haarlem, met het vaartuig
mee.
De Geologische Dienst is thans bezig
met het samenstellen van een nieuwe
geologische kaart vaa Nederland.
Hiertoe is ons land In vier districten
verdeeld. Maar het moge duidelijk
zyn (lat men daarbij aan onze grenzen
niet: plomp verloren op kan houden.
Daarom is dc nodige communicatie
met Duitse ca Belgische collega-geo
logen voor wat respectieve! yk betreft
onze oost- en zuidgrenzen.
Buiten beschouwing
west- en noordgrenzen zijn ech
ter tot nu toe volledig buiten be
schouwing gebleven: op de Noordzee
is immers nooit geologisch onderzoek
verricht, hoewel men natuurlijk wel
zijn gedachten over de gesteldheid
van de aardkorst onder de Noordzee
heeft. Het onderzoek kan nu echter
pas goed plaatsvinden, omdat de we
tenschap thans zoals gezegd, meer
technische hulpmiddelen ten dienste
slaan waarmee in de aardlagen onder
de zeespiegel kan worden doorge
drongen.
Ook hierbij vormen wetenschappelijke
belangstelling én „nut voor de samen
leving" de stimulerende factoren.
Daar is bijv. het intrigerende pro
bleem van de veranderingen van het
D°i
zeeniveau aan de Nederlandse kust.
Bekend is namelijk dat het zeeniveau,
de zeespiegel stijgt ten opzichte van
het land. Bekend is evenzéér, dat een
deel van dat hoogteverschil voor re
kening van de zecspiegelryziag komt
en een ander deel voor de daling van
het land (bodemdaling). Vraagt men
echter: wélke gedeelten?, dan moet
dc wetenschap het antwoord schuldig
blijven, want het punt van vergelij
king, het ^absolute nulpunt" is er
immers niet.
Water was land
Doordat de zeespiegel tientallen
eeuwen geleden zoveel lager is
geweest, moet dus ook onze kustlijn
veel verder westelijk hebben gelegen,
hetgeen in kan houden dat er veen-
vorming kan zijn geweest waar thans
dc Noordzee is. Aanwijzingen hier
voor kunnen zijn enkele veenbrokken
die van de tegenwoordige zeebodem
al eens naar boven zijn gebracht. Men
kan zich daarom voorstellen hoe ver
langend de geologen, die straks met
I-Ir.Ms. Luymes meegaan, zijn om
hier meer van te weten te komen.
De kwestie van de zeespiegclrij/.ing
is namelijk ook van belang voor
rijkswaterstaat, niet alleen voor wat
betreft dc vraag hoe hoog onze (lij
ken, geologisch gezien, zouden moe
ten zijn, maar ook voor wat, alweer
geologisch beredeneerd, de gevolgen
zullen zijn indien men aan de Neder
landse kust gaat „dokteren" in ver
band met bijv. de Deltawerken, het
Europoortproject en de nieuwe pier
by IJmuiden.
Laatstgenoemde punten (of liever: de
omgeving daarvan) zullen ongetwij
feld' een der eerste objecten van on
derzoek uitmaken. Datzelfde geldt
voor punten in de Noordzee die de
geoloog opmerkelijk voorkomen door
bijv. het reliëf van de bodem, hetgeen
bekend is op grond van dieptekaar-
ten.
Vooralsnog kan niet verwacht wor
den dat de Geologisch Dienst dieper
zal gaan dan enkele tientallen me
ters. Maar dat is al heel wat als men
weet dat zelfs de éérste meter nog
niet is onderzocht! Geologisch be
schouwd is immers alles onder de
Noordzeespiegel nog nieuw!
Wat het mogelijke „praktische nut"
van de onderzoekingen betreft, zegt
de geoloog heel bescheiden dat hij er
heilig van overtuigd is „het vader
land niet van de ondergang te kunnen
redden" en dat hetgeen zijn weten
schap oplevert voor de praktijk hoog
stens „het aandragen van een bouw
steen" kan betekenen.
Echter heeft de Geologische Dienst
voor de kust bij Petten al eens onom
stotelijk aangetoond, dat een door
rijkswaterstaat op grond van de oud
ste zeekaarten als stabiel beschouwde
ondiepte in zee, helemaal zo stabiel
niet is; één gebrekkige geologische
boring (Inderdaad: de alleréérste en
tot op heden de laatste) toonde dit
aan. Rijkswaterstaat heeft bij de aan
leg van strandhoofden met deze reali
teit dan ook terdege rekening gehou
den.
Een toevalstreffer? Misschien wel,
misschien niet. In elk geval Is de
praktische betekenis van de geologie
nu eenmaal niet te vergelijken met de
procediiren by een automaat: gooi er
wat geld in en „het" komt er vanzelf
uit. Dat het onderzoek van geologen
in het algemeen en de research die op
bescheiden wijze straks op de Noord
zee zal worden geëntameerd in het
bijzonder, betekenis hééft, moge uit
het bovenstaande toch wel duidelyk
zijn geworden.
'«nn/iflflnnflnwflrtn/wn/wwwvvvvvvvv\Aiw/vwvvwwvwAivwvwftiwnwnAWA'wmftnnB)vvwAnivwvvwvwwvvvvwvwwnAiwn^^
Dividenden
De prijsverhoging der tijdschriften van
le N.V. Drukkerij De Spaarnestad had,
•olgens het verslag over 1962 aanvan
kelijk een lichte daling van het aantal
abonnementen tot gevolg. Het herstel
verliep echter zeer bevredigend. Het
rnntal abonnees op de tijdschriften be
terkoop van boeken liet
over.
De advertentieomzet nam met bijna vijf
pet. toe. De loonkosten stegen wederom
zeer belangTijk (14 pet.). Over 1963 zul
len deze kosten ongeveer acht pet. ho
ger zijn dan over 1962. Het saldo ex
ploitatierekening beloopt 5.59 miljoen
en de te verdelen winst beloopt f 1.04
miljoen. Voorgesteld wordt hét dividend'
te verhogen van 19 tot 22 pet.
De drukkerijen in Haarlem' en Etten
waren geheel 1962 volledig bezet. Voor
een verdere uitbreiding van het bedrijf
te Etten is goedkeuring aangevraagd.
Met de gewijzigde expansieplannen zijn
wederom aanzienlijk hogere investerin-
Sn gemoeid. (Totaal circa 9,5 min.).
hoeverre dit bedrag uit eigen midde
len wordt verkregen, zal o.m. afhangen
van de bedrijfsresultaten in de eerstko
mende jaren. Afgezien van de invloed
van eventuele reclametelevisie, zijn de
vooruitzichten niet ongunstig.
„GELDERLAND"
Uit de verlies- en winstrekening van de
N.V. papierfabriek „Gelderland" in Nij
megen blijkt dat de exploitatierekening
over 1962 een voordelig saldo heeft ge
laten van f4.353.500 (v.j. f4.157.268).
De zuivere winst beliep f 1.378.080
waaruit een dividend van 27 procent
betaald zal worden. De investeringen
bedroegen verleden jaar ruim fl.7 mit-
joen, voornamelijk ten behoeve van de
zesde papierfabriek. De produktie was
in 1962 ongeveer 6 procent groter dan
in het voorgaande jaar.
Men dient rekening te houden met de
stijgingen van grondstoffenprijzen en
andere kosten, terwijl nog geen hogere
papierprijzen in de verwachting liggen.
GUNSTIG RESULTAAT BIJ
ALGEMENE FR1ESCHE-
GROOT-NOORDHOLLANDSCHE
In haar verslag over 1962 vestigt de
directie van de Algemeene Frïesche Le-
vensverzekerings Maatschappij en de
„De Groot-Noordhollandsche van 1845"
de aandachtrop het 25-jarig bestaan van
belangengemeenschap tussen
maatschappijen.
Naast de wederzijdse garantie voor alle
verzekerden en de keuze voor verzeke
ringen met en zonder winst zijn belang
rijke bezuinigingen toegepast door. het
samenvoegen van het buitendienstappa
raat en van verschillende interne afde
lingen. De directie is van oordeel dat
deze integratie ook in de naaste toe
komst verdere voortgang zal hebben.
In 25 jaar is het verzekerde bedrag ge
stegen van 420 miljoen tot 3.8 mil
jard, de premiereserve van 121 miljoen
tot 846 miljoen en de bedrijfswinst
van 869.000,— tot 11.300.000,—.
De resultaten over 1962 acht de directie
zeer gunstig. Niet alleen bereikte de
aanvoer van nieuwe verzekeringen met
636 miljoen, een nieuw record, ook de
winst van 11.3 miljoen wordt
vredigend geacht. De aanvoer van
nieuwe verzekeringen was 14 procent
hoger dan in 1961, bij de Algemeene
Frïesche was dit percentage zelfs 16.8.
De directe aanvoer, dus zonder ontvan
gen herverzekeringen, was eveneens
gunstig. De bedrijfswinst bedroeg bij de
Algemeene Friesche 6.6 miljoen. Hier
van werd 4.1 miljoen bij de extra
reserve gevoegd en 2.3 miljoen voor
verzekerden gereserveerd. De bedrijfs
winst van de Groot-Noordhollandsche
bedroeg 4.7 miljoen, waarvan 4.5
miljoen aan de extra reserve werd toe
gevoegd.
De omzetten van Indola N.V. (fabrikan
ten van o.a. kappersartikelen) in 196?
zyn, volgens het verslag, bij de ver
wachtingen ten achter gebleven. Het to
tale accres ten opzichte van 1961 be
loopt slechts vyf procent. Het bereikte i
eindresultatat heelt echter niet teleur-
gesteld. De stijging der winstmarges
van zes tot zeven pet. acht de directie
verheugend.
De nettowinst bedroeg 1.81 miljoen.
Voorgesteld wordt, zoals bekend, 18
pet. dividend op de oude- en negen pet.
op de nieuwe aandelen (v.j. 12 pet. in
contanten plus vyf pet. in agio-aande
len.)
Primair is de veiligheid van land en
volk. In 1963 kan er allicht beter dan 10
jaar geleden begrip voor komen dat wat
eeuwen lang mogelijk was ook in onze
tijd moet kunnen, aangepast aan de ho
gere eisen van vandaag en tevens met
een blik op de toekomst: veiligheid in
Zeeland ook zonder de zee buiten te slui
ten. Hiertegen zal wel weerstand be
staan. Onze generatie is immers groot
gebracht geworden met de populaire
leuze „onze vijand de zee", waardoor het
zeevarend volk dat wij zo graag willen
zijn zich pas echt behagelljk en veilig
voelt, wanneer het achter een zo hoog
mogelijke dam niet meer van de zee be
hoeft te zien dan het op een bepaald
ogenblik wil!
Handhaving van de zoute Oosterschelde
maakt verhoging van alle dijken langs
dit deel van de Delta, waardoor veel eer
der veiligheid bereikt wordt, noodzake
lijk.
VOORDELEN
Verdere voordelen zijn:
1. Niet alleen de oesterkwekerij (en ten
dele ook de mosselcultuur) maar ook
de Noordzee-visserij zal zeer gebaat
zijn bij behoud van tenminste een
deel van het broedgebied dat de
Zeeuwse stromen thans nog zyn.
2. Recreatie: een zoute Oosterschelde
met haar prachtige getijde-beweging
en onvervangbare flora en fauna is
onnoemelijk veel boeiender en inte
ressanter dan de dode, diepe zoetwa
terpiassen die er voor in de plaats
zullen komen. En waarvan wel niet
verhinderd zal kunnen worden dat zij
zich vullen met het stinkende water
van Europa's riool en vuilste rivier
de Rijn. Wat van vissen en zwemmen
in zulk water terecht moet komen zal
men nog maar moeten afwachten.
Verder is de leuze: veilig varen voor
de grote massa. Dat is uitstekend,
maar voor haar komt ook buiten de
Oosterschelde plenty ruimte. Moge er
dan voor de niet koekebakkers on
der de zeilers gestreefd worden naar
handhaving van tenminste een deel
van een in West-Europa uniek ge
bied. Dat niet alleen in Nederland
maar ook buiten onze grenzen steeds
meer bewonderaars vindt.
Er zullen nog wel meer voor- en nade
len zijn. Als laatste zou misschien ge
noemd kunnen worden de verziltïng die
de landbouw bedreigt. Als die werkelijk
in Zeeland verontrustend is, is er altijd
de mogelijkheid om met pijpleidingen
zoet water aan te voeren om daarmede
het gehalte van het grondwater op peil
te houden.
BEZINNING
Dat het geweldig moeilijk is en heel gro
te moed vraagt om een enorm werk als
het Deltaplan dan al zó zeer gevorderd
is en waarop wij ons zó zeer verheugd
hebben, aan kritiek te onderwerpen c.q.
het te herzien, staat wel vast.
Maar waarom zouden wij die moed niet
opbrengen als er grote voordelen mee te
behalen zijn Is het niet alleszins logisch
dat bij werken van dergelijke ontzagge
lijke omvang halverwege de uitvoering
een soort bezinningspauze wordt gehou
den? Het is immers onmogelijk om bij
een zo moeilijk waterstaatkundig in
grijpen dat zich over ca. 25 jaar uit
strekt, alle ten dele hoogst onbereken
bare factoren vooraf geheel te kennen.
Een groots en grondig onderzoek ter
zake verplicht tot niets en behoeft ook
geen vertraging van bekenis te veroor
zaken.
De', grote winst zal zyn dat, wanneer wij
over een 15 jaar by een voltooid en ge
wijzigd Deltawerk zullen staan onze
vreugde niét getemperd zal worden door
het besef van „hier ging iets prachtigs
verloren".
Amsterdam, Keizersgracht 739.
E. J. Zeegers
Hogere nettowinst
„werf Gusto"
Het stemt de directie van de N.V. werf
Gusto vJi. firma A. F. Smulders tot te
vredenheid, dat de resultaten over 1962
slechts weinig ten achter zijn gebleven
by die over 1961. Het netto winstsaldo
voor verdeling bedroeg 1.83 min.
Voorgesteld wordt, zoals bekend, een di
vidend van negen procent (v.j. negen
pet., plus twee procent jubileumdivi
dend). Over de vooruitzichten zegt het
verslag, dat de bedrijven dit jaar bijna
volledig bezet zullen zijn. Verwacht
wordt dat de resultaten over 1963 rede
lijk zullen zijn.
Het nog te verwerken gedeelte van de
orderportefeuille bedroeg eind 1962 f 70
min. (f 62 min. eind 1961).
Minder bevredigende
resultaten bij
„Van Celder"
De bedrijfsresultaten over 1963 van de
„Koninklijke Papierfabrieken Y'2n Gel
der Zonen N.V." zijn, blijkens ver
slag, minder bevredigend gew. De
winstmarges zijn verder ingekio.ipen,
enerzijds door de vooral in het tweede
halfjaar ingetreden scherpe buitenland
se concurrentie, anderzijds door de
voortdurende stijging der kosten.
Voorts waren de resultaten van het be
drijf te Velsen aanmerkelijk ongunsti
ger door de ernstige aanloopmoeilrjkhe-
den, welke na de verbouwing van één
der grote courantenpapiermachines
werden ondervonden. Niet alleen is de
produktie in Velsen achtergebleven bij
die van 1961 terwijl de verwachting
was gesteld op een hogere produktie
doch ook de efficiency van het bedrijf
had in belangrijke mate te lijden onder
de tegenslagen na de verbouwing.
Na afschrijving van 18.03 min. (v.j.
17,22 min.) en na aftrek van 7,4
min. (12,0 min.) voor belastingen, be
draagt de nettowinst met inbegrip van
het nog vast te stellen dividend van
twaalf procent (14 pet.) op de aande
len Berghuizer papierfabriek, 14,31
min. (vorig jaar 15,22 min.).
Nadat 2,5 min. is gereserveerd ten
gunste van de „reserve diverse belan
gen", blijft ter verdeling 11.808.780.
Voorgesteld wordt, zoals bekend, het di
vidend te verlagen tot twaalf (14) pro
cent over hel van 54.23 min. tot
66.40 min. vergrote aandelenkapitaal.
Over de vooruitzichten zegt de directie
te verwachten, dat de produktie 1963
hoger zal zijn dan in 1962. Hoewel de
moeilijkheden in Velsen nog niet geheel
zijn overwonnen, zal ook in deze fa
briek een hogere produktie kunnen wor
den bereikt.
HOGERE WINST A.K.U.
OVER EERSTE KWARTAAL
De Algemene Kunstzijde Unie had over
het eerste kwartaal van 1963 een gro
tere omzet (109.6 miljoen gulden) dan
over het eerste kwartaal van 1962 (92.3
miljoen gulden). De nettowinst over het
eerste kwartaal 1963 werd becijferd op
f 8.1 miljoen tegen vorig jaar 6.3 nfil-
ioeu. De winst omgerekend in dollars
bedroeg 76 dollarcent per American sha
re. (le kwartaal 1962: 64 dollarcent).
De cijfers dragen een voorlopig karak
ter en zjjn niet door de accountans ge
controleerd.
