Regering heeft zich niet aan
MA.V.O.-kernmacht gebonden
Liberale
winst in
Canada
Weer spanningen rond
aftreden Adenauer
Minister Luns verklaart in Tweede Kamer:
ALLEEN BESTUDERING VAN
HET PROBLEEM TOEGEZEGD
KAMER AKKOORD MET LEGERING
VAN DUITSE TROEPEN IN BUDEL
SUBSIDIE VERLEEND VOOR EEN
ONDERZOEK DER FOTOSYNTHESE
LAWRENCE OF ARABIA" WERD BESTE FILM VAN HET JAAR
WOENSDAG 10 APRIL 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Luns heeft gisteren de Tweede Kamer de verzekering gege
ven, dat de regering zich niet gebonden heeft aan een eventueel in te
stellen N.A.V.O.-kernmacht. De regering heeft alleen toegezegd het
probleem te zullen bestuderen. De minister legde deze verklaring af
tijdens de interpellatie van de socialistische fractievoorzitter, prof. dr.
ir. A. Vondeling over de jongste ontwikkeling van de defensiepolitiek,
in het bijzonder met betrekking tot de kernwapens.
Prof. Vondeling toonde zich door het antwoord van de minister ge
rustgesteld. De socialistische fractieleider, die in eerste instantie er
over had geklaagd, dat de regering niet eigener beweging het Neder
landse volk over deze belangrijke zaak had ingelicht, zei later, dat
deze interpellatie niet nodig was geweest indien de regering zelf de
inlichtingen had gegeven.
De heer Vondeling had gevraagd wat de
opvattingen van de regering zyn over de
verschillende denkbeelden, die de laatste
tijd zijn geuit over het tot stand brengen
van multinationale, een multilaterale,
'een Europese of een N.A.V.O.-kern
macht. Ook vroeg hij of de Nederlandse
regering op de jongste vergadering van
de N.A.V.O.-raad, gehouden op 20 maart
jl. te Parijs, steun gegeven had aan
voorstellen om tot een multinationale of
een multilaterale kernmacht te komen.
Heeft de regering daarbij concrete toe
zeggingen gedaan, vroeg prof. Vonde
ling.
Integratie
Minister Luns zei, dat de regering
zich voorstander heeft getoond van
een integratie van alle nieuwe wa
pens in de N.A.V.O. Op het gebied
van de kernwapens is men achterge
bleven bij de integratie van de con
ventionele wapens. De regering heeft
zich met het aanvaarden van het ak
koord van Nassau bereid verklaard
al deze vraagstukken diepgaand te
bestuderen.
Het gaat hier volgens de regering om
uiterst ingewikkelde technische en poli
tieke vraagstukken, die eerst dienen te
worden onderzocht. Verder betoogde mi
nister Luns, dat de regering zich ak
koord heeft verklaard met het voorstel
om de Britse inspanning bij die van de
Amerikaanse in te brengen in de
N.A.V-0. Dit moet worden beschouwd
als een multinationale kernmacht. De
regering heeft zich echter op geen enkel
punt gebonden ten aanzien van toekom
stige nieuwe formaties op het gebied
van de kernmachten.
Garantie
Op de desbetreffende vraag van prof.
Vondeling zei minister Luns, dat er naar
de mening van de regering geen enkele
zekerheid is, dat een multinationale of
multilaterale kernmacht enige garantie
geeft voor een goede coördinatie of zelfs
integratie van de Europese of Atlanti
sche politiek.
De regering kan zich ook niet uit
spreken over de vraag of een geïnte
greerd politiek controlestelsel 'voor
een dergelyke kernmacht denkbaar is
en welke vorm dat zou aannemen.
Ook by de andere regeringen zyn
daarover nog geen vaste denkbeelden
aanwezig.
Steun
De minister van defensie, ir. S. H.
Visser, ontkende, dat de regering het
voor de veiligheid van het vrije wes
ten militair noodzakelijk of gewenst
acht, dat naast de Amerikaanse kern
zelfstandig kunnen beschikken over
kernwapens. Wel wees de heer Visser
IN LOS ANGELES bestaat een
restaurant dat uitsluitend be
stemd is voor kleine luiden. Ik
bedoel dit niet in de Kuyperiaan-
se sin, noch in die van karakter
eigenschappenWare het so be
doeld, dan sou dit restaurant zich
immers in niets onderscheiden
van de meeste reeds bestaande.
Neen, „klein" betekent hier niet
klein van geest, hart of beurs,
doch van lichamelijke afmetin
gen: mensen die meer dan 1.60
meter meten morden er niet toe
gelaten. In de lokaliteiten, so lees
ik, is alles op der cliënten klein
heid afgestemd: de serviezen, de
couverts, de stoelen, de tafels en
ook (uiteraard) het, bedienend
personeel. Ook de kelners mogen
niet langer dan 1.60 m. zijn. De
directie is van oordeel dat gasten
niet graag te maken hebben met
kelners die boven hen uitsteken
en op hen neerzien.
Ik zie weinig brood in dit nieuw
tje.
Als ik 1.60 of korter xoas, zon ik
juist niet naar dit restaurant
gaan. Ik weet niet of ik van 1.59
een minderwaardigheidscomplex
zou hebben. Maar als ik het had
zou ik het op deze wijze met
gaan beklemtonen en verergeren
en als ik het. niet had, zou ik
aan et.cn te midden van andere
één-negen-vijftigers geen behoef
te hebbenBovendien heb ik mij
nooit iets gelegen laten liggen
aan de lengte van kelners (wél
aan de breedte van kelnerinnen,
maar dat is een ander aspect, dat
hier niet mee te maken heeft).
Ik weet niet of u het óók in de
gaten hebt, maar hier zit een
psychologisch addertje in het
gras: iemand die een beetje on
der het normale Icorl is, wordt
voor zijn gevoel nóg korter als hij
verkeert tussen (of beter: onder
mensen die langer zijn dan hij.
Dat is niet alleen met het licha
melijke zo, doch ook in het gees
telijke en wat dat betreft doe ik
mee. Ik zou het bepaald hinder
lijk vinden om mijn bal gehakt
met. spruitjes voorgeschoteld te
krijgen door een ivcrk-projessor,
die - hoe kort hij lïchamehjk ook
zon zijn wat zijn wetenschap-
velijke kennis betreft héél uit de
hoogte op mij zou neerzien Daar
om zoek ik ook, bijna intu
ïtief, het gezelschap van mensen
die ilc kan overtroeven met mijn
klein beetje kennis van een on
derwerp waarvan zij nóg minder
weten Het is dan altijd zaak om
het gesprek met fijne tact op dat
onderwerp te brengen en er voor
zorg te dragen dat het er niet af
glijdt.
In zoverre begrijp ik iets van dat
restaurant. Maar veel vertrou
wen heb ik er toch niet in.
ELIAS.
er op, dat dit probleem zich voor en
kele landen anders voordoet dan vooi
Nederland. De regering is van me
ning, dat zij steun moet
de Britse initiatieven.
t verlenen aan
Gevolgen
Op de vraag wat de financiële gevolgen
voor ons land zullen zyn van een loyale
uitvoering van de in X-A.V-O.-verband
reeds aangegane verplichting om de zo
genaamde conventionele strijdmiddelen
te verbeteren, zei minister Visser, dat
deze gevolgen zyn neergelegd in de be
grotingen van 1961, 1962 en 1963 en dat
zij hun voortzetting zullen vinden in de
begrotingen van de komende jaren.
De omvang van de N.A.V.O.-bijdrage is
afhankelijk van de omvang van de mid
delen, die elk jaar ter beschikking wor
den gesteld. Uitgaande van een continu-
beleid kon minister Visser wel zeggen,
dat de uitgaven geleidelijk zullen stij
gen, maar het is niet mogelijk ook maai
bij benadering aan te geven in welke
omvang, omdat er op dit gebied nog niet
omlijnde plannen bestaan.
Geen beslissingen
In tweede instantie
Vondeling, dat volgens minister
door de N.A.V.O.-raad in zijn vergade
ring die vandaag wordt gehouden, geen
beslissingen zullen worden genomen, die
een belangrijke wijziging zouden bren
gen in het beleid. Er bestaat ook geen
enkele aanleiding voor wijzigingen, al
dus de heer Vondeling, die er verder op
wees, dat vele landen geen behoefte aan
wijziging hebben.
De heer H. C. W. Moorman (k.v.p.)
dat de ongerustheid van de interpellant
tot op zekere hoogte ook door zijn frac
tie wordt gedeeld. Wij blijven van me
ning, aldus de K.V.P.-woordvoerder, dat
de regering geen positieve benadering
van het probleem moet nastreven. De re
gering mag echter in dit stadium geen
enkele toezegging doen. Zij mag zich
ook financieel niet binden.
(Slot van pag. 1)
„Het gaat hier niet alleen om lege
ring van vreemde troepen zonaer
meer, maar om troepen die destijds
onze grenzen hebben overschreden
en de bevolking hebben geterrori
seerd". Hij meende, dat de regering
de gevoelens onderschat, die over
deze zaak In het Nederlandse volk
leven.
De woordvoerders van de andere par
tijen stemden met het wetsontwerp in,
al ging het niet altyd met evenveel zin.
De heer W. P- G. Assman (k.v.p.) noem
de het wetsontwerp „bepaald niet het
meest sympathieke", dat door de rege-
(-De Quay was ingediend.
de heer J. H. Couzy (v.v.d.) zei het
wetsontwerp met enige aarzeling t"
zullen aanvaarden. In dit verband vroe;
De Canadese liberalen van Lester
B. Pearson, zijn maandag met 127
van de 265 parlementaire zetels als
winnaars uit de algemene verkie
zingen te voorschijn gekomen. De
liberalen kregen hiermee dertig ze
tels meer dan de zittende conserva
tieven van premier John Diefenba-
ker, maar toch nog zes te weinig
om in het Lagerhuis over een
meerderheid te beschikken.
Weliswaar moeten nog de stemmen
worden geteld van 140.000 militairen
overzee, maar het is niet waarschijnlijk
dat die de liberalen aan een meerderheid
helpen.
Doordat geen der grote partijen een dui
delijke meerderheid heeft behaald, zul
len het opnieuw de twee splinterpartijen,
de rechtse partij van het sociale krediet
en de socialistische nieuwe democraten,
zijn, die de machtsbalans naar deze of
gene zijde zullen doen overslaan.
De meest voor de hand liggende specula
tie ïs dat de conservatieve regering nu
zal plaatsmaken voor een liberale min
derheidsregering, maar zeker js dat be
paald niet.
Zendtijd voor de
politieke partijen
Aan democratische politieke partijen en
groeperingen die voor de verkiezingen
van de Tweede Kamer op 15 mei in alle
18 kieskringen kandidatenlijsten hebben
ingediend, is gedurende enkele weken
onmiddellijk voorafgaande aan de 15e
mei, zowel voor de radio als voor de te
levisie zendtyd toegekend.
Per partij zullen twee radiouitzendingen
en een televisieuitzending kunnen wor
den gehouden. Zowel voor de radio als
voor de televisie zal de duur van elke
uitzending 10 minuten bedragen. De
volgorde der uitzendingen is bij loting
bepaald door de regeringscommissaris
voor het radiowezen.
Dit heeft het ministerie van onderwijs,
kunsten en wetenschappen in een bulle
tin meegedeeld. Geen uitzendingen zul
len plaatsvinden op zondagen, christe
lijke feestdagen, alsmede op 30 april en
4 mei, terwijl evenmin uitzendingen
zullen plaatsvinden op de maandag en
de dinsdag, onmiddellijk voorafgaande
aan de 15e mei.
De heer Feilde Schurer kwam mede na
mens de heren H. M- Franssen en J.
Koopman, de pacifisten in de P.v.d.A..
verklaren dat hij tegen het ontwerp zou
stemmen.
,Het voornemen van de regering vervult
ons met de grootste zorg".
Het wetsontwerp werd aangenomen
met de stemmen van de C.P-N., van de
P.S.P. en van de drie socialisten Schu
rer, Franssen en Koopman tegen.
Consequenties
De heer W. Wierda (p.v.d.a.) zei, dat
zijn politieke vrienden en hij zelf het
wetsontwerp konden aanvaarden,
met uitzondering van een paar leden
van zijn fractie.
De socialistische afgevaardigde begreep,
dat sommige mensen er weinig voor
voelen, dat Duitse militairen hier wor
den gelegerd. Hij meende echter, dat
Nederland als lid van de N.A.VO. de
consequenties zal moeten aanvaarden.
Voorts betoogde de heer Wierda, dat de
legering van de Nederlandse troepen in
Duitsland beter kan worden, indien daar
ruimte komt door vertrek van Duitse
eenheden. De heren H. W. Tilanus (cJi.)
en G. A. Kieft (a.r) konden zich even
eens met het verdrag verenigen.
Zorg
SOW JETNOTA .-
„KERNMACHT BETEKENT
EEN STAAT VAN
ONVERKLAARDE OORLOG"
Rusland zal de uitrusting van koopvaar
dijschepen met Polarisraketten door de
N.A.V.O. beschouwen als een daad, die
„in de praktijk gelijk staat met een niet
uitdrukkelijk uitgeroepen staat van oor
log" en zal zich gedwongen zien tot
tegenmaatregelen" om het behoud van
de veiligheid van de Sow jet-Unie en
haar vrienden en bondgenoten te verze
keren".
Dit staat in de nota's die maandag aan
Amerika, Engeland en West-Duitsland
werden overhandigd. Wat. de tegenmaat
regelen zullen inhouden, werd er niet by
vermeld. Het zou kunnen zijn, dat Mos
kou de vorming van een N.A.V.O.-kern
macht beantwoordt met de opbouw van
een kernmacht van de landen van het
pact van Warschau, maar ervaren wes
telijke diplomaten in Moskou achten
zulk een tegenactie vooralsnog onwaar
schijnlijk, gezien de terughoudendheid
die Rusland tot dusver aan de dag ge
legd heeft tegenover het uitrusten van
zjjn bondgenoten en met name van com
munistisch China, met kernwapens.
Waarschijnlijker acht men het. dat Rus
land zelf ook koopvaardijschepen met
raketten en kernbommen gaat uitrusten.
Door zuiver wetenschappelijk, onderzoek
Proces houdt het Conclusie
hele leven op
aarde in stand
De Nederlandse organisatie voor zui
ver wetenschappelijk onderzoek heeft
prof. dr. L. N. M. Duysens, hoogleraar
in de biofysica aan de rijksuniversi
teit in Leiden, een subsidie verleend
voor een onderzoek naar de fotoclienii-
sclie systemen in de fotosynthese. On
der fotosynthese verstaat men de vor
ming van koolhydraten door planten
onder invloed van het zonlicht, waar
bij koolzuur uit de lucht wordt opge
nomen en zuurstof wordt afgestaan.
Dit proces geschiedt onder invloed van
het bladgroen, het zogenaamde chloro-
phyl. Daar mens en dier voor hun
voedsel direct of Indirect op de plan
ten zijn aangewezen, houdt de reactie,
die fotosynthese wordt genoemd, het
gehele leven op aarde in stand.
een onderhoud met drs. J. Amesz,
wetenschappelijk ambtenaar aan de af
deling biofysica van het Kamerlingh!
Onnes laboratorium is gebleken, dat
men vroeger vrij algemeen gedacht had,
dat het proces der fotosynthese teweeg
werd gebracht door één enkele licht-
reactie, die dan via een aantal tus-
senprodukten er uiteindelijk toe leid
de, dat de plant onder het opnemen
van koolzuur en het afgeven van
zuurstof koolhydraten vormde. Nu zijn
er in de laatste jaren, onder andere in
de Verenigde Staten van Amerika, ex-
jerimenten ondernomen, waaruit bleek,
lat de fotosynthese niet door één licht-
reactie, maar door verschillende llcht-
processen werd bepaald.
Op de afdeling biofysica van het Ka
merlingh Onneslaboratorium heeft
men enkele jaren terug en gedeel
telijk met Z.W.O.-subsidie een onder
zoek naar deze verschijnselen ingesteld.
Uit deze experimenten heeft men
de conclusie getrokken, dat voor de
fotosynthese twee primaire licht-
reacties een rol spelen. De eei-ste
hiervan veroorzaakt indirect en via
een aantal tussenprodukten de om
zetting van koolzuurgas tot kool
hydraten en de tweedy lichtreactie
zorgt voor de produktie van zuur
stof.
Om nu een nader inzicht in de details
van dit werkingsmechanisme te krijgi
J~ bovengenoemde Z.W.O.-subsic
idie
verleend. Behalve in de afdeling bio
fysica van het Kamerlingh Onneslabo
ratorium wordt ook in andere laborato
ria aan deze kwestie gewerkt.
Een beeld van het bezoek dat
prinses Beatrix tijdens haar reis
door Japan aan een ziekenhuis in
Tokio bracht: zowel de prinses als
haar begeleidster, prinses Takcv-
matsu (midden) werden verte
derd door de kleinste patiëntjes
met hun ontwapenende vriende
lijkheid.
PRINSES BEATRIX OP
BEZOEK IN NAGASAKI
Tachtigduizend Japanners hebben
gistermorgen in de straten van
Nagasaki, de stad van Madame
Butterfly, de glimlachende prin
ses uit het verre „Horanda" har
telijk verwelkomd. Prinses Bea
trix reed allereerst naar de heu
vels der martelaren, waarheen
enige maanden geleden een grote
rooms-katholieke pelgrimstocht
is gehouden. De prinses poseerde
hier voor de lange rij standbeel
den van 26 Japanners en buiten
landers die destyds voor hun ge
loof zijn gekruisigd.
Er werden nog meer tragische
herinneringen opgewekt toen de
bezoekers enige minuten later bij
de obelisk kwamen die het punt
aangeeft waarboven op 9 augus
tus 1945 een atoombom ontplofte.
De prinses keek ernstig naar de
foto's van de slachtoffers van de
bom en de overblijfselen van een
muur, waarin de dodende straling
de omtrekken van de hoofden van
de stervenden heeft gegraveerd.
Naar Tokio
In de gemeentebibliotheek werd
prinses Beatrix door plaatselijke
notabelen ontvangen. Zij nam er
foto's van de houten schegbeelden
van Nederlandse schepen en an
dere overblijfselen van de Neder
landse nederzetting.
Even na de middag reed prinses
Beatrix naar de luchthaven
Omoera, vanwaar zij met dezelfde
„Friendship" waarmee zij naar
Kyoto was gereisd, naar Tokio
vertrok.
Het Wereldgebeuren
Bij busongeluk in
Jordanië 25 doden
Drieëntwintig vrouwen allen toeris
ten uit Frankrijk een Franse bis
schop en een Libanese chauffeur zijn
maandag bij een busongeluk bij Petra in
Jordanië om het leven gekomen, zo is ïn
Amman bekendgemaakt.
De bus, waarin de slachtoffers zaten,
werd van de weg, die door zware re
genval in een stroom was veranderd,
gespoeld en kwam in een ravijn terecht.
MENINGSVERSCHILLEN BINNEN DE C.D.U.
„Der Alte" zou nog
willen aanblijven
De 87-jarige bondskanselier Ade
nauer heeft voor nieuwe spannin
gen in Bonn gezorgd door zich in
zijn vakantieoord te Cadenabbia,
in Italië, te gedragen alsof hij de
regeringszetel daarheen verplaatst
had. Er is in de C.D.U. een groep
gevormd die onder leiding van
Theodor Blank, de minister van ar
beid, wil trachten het kanselier
schap te verlengen, nu Adenauer
de wens te kennen gegeven heeft
bij de verkiezingen in 1965 „nog
erbij te zijn".
Een maand geleden heeft Adenauer, die
toen onder zware druk stond, beloofd in
de herfst zyn ontslag te zullen nemen.
Heïnrich von Brentano, voormalig mi
nister van buitenlandse zaken en leider
van de C.D.U.-fractïe in de Bondsdag, is
de man die Adenauers opvolger moet
aamvyzen.
Hij heeft al enkele malen duidelijk ge
maakt dat professor Ludwig Erhard,
vice-kanselier en minister van economi
sche zaken, volgens hem de beste kandi
daat is. Adenauer meent van niet: hij
heeft al verscheidene opvolgingsruzies
met Erhard achter de rug en schijnt de
man van het wirschaftswunder het kan
selierschap niet te
Gewijzigd
Kort geleden heeft Adenauer in Ca
denabbia zyn standpunt ten aanzien
van de opvolgingskwestie zodanig ge
wijzigd dat het ondanks afspraken nu
weer twijfelachtig is of hij inderdaad
zal aftreden als de herfst invalt.
„Het nieuws uit Cadenabbia was als
ijskoude douche", heeft een vooraan
staand lid van de C.D.U. zich laten ont
vallen.
„Diepgaande besprekingen met
bondskanselier hebben de overtuiging
doen postvatten dat Konrad Adenauer
niet. zal aanblijven na de door hemzelf
genoemde datum", heeft een woordvoer
der van de C.D.U.
De VA-2. de eerste Hovercraft
welke ooit in ons land kwam,
wordt op het ogenblik in Amster
dam gemonteerd door technici
van de vliegtuigfabriek, die het
toestel bouwden. Het zweefvlieg
tuig is over de weg van München
naar Amsterdam vervoerd. De
volgende week begint men met de
demonstraties in de hoofdstad.
Onderscheiding Amerikaanse filmacademie
David Lean kreeg
oscar voor de beste
regie
De Britse film „Lawrence of Ara
bia" is maandagavond in de Ame
rikaanse stad Santa Monica in de
staat Californië door de Ameri
kaanse filmacademie onderschei
den met de osearprijs voor de bes
te film van 1962.
De Engelse directeur David Lean
werd de oscar voör de beste regie
van 1962 toegekend voor zijn op
vatting van „Lawrence of Arabia".
Deze oscar is de tweede prijs voor
Lean. Zijn eerste won hij in 1957
voor de film „Bridge on the river
Kwai".
De filmproducer Sam Spiegel zei toen
hij zyn oscar voor de bekroonde film in
ontvangst, nam: „Er is geen geheime
formule voor een goede film. Ze worden
gemaakt doordat iedereen hard werkt.
In naam van de mensen die maan
denlang ïn de Sahara hebben gezwoegd
en gezweet dank ik iedereen heel harte
lijk". „Lawrence of Arabia", een ver
halende film over de Engelse leider in de
Arabische oorlog tegen de Turken, heeft
in totaal zeven onderscheidingen ge
kregen.
De Amerikanen Gregory Peck en Anne
Bancroft werden tot de beste acteur en
actrice gekozen- Met diamanten en ju
welen getooide filmsterren gaven extra
luister aan de 35ste uitreiking van de
„Academy awards" in het „Civic audi
torium".
Er ontstond een verkeerschaos, door
dat ruim 2000 bewonderaars van
filmsterren zich bij de ingang hadden
verzameld om handtekeningen te be
machtigen. De leden van de Holly-
woodcommissie zorgden er eveneens
voor, dat het verkeer volkomen vast
liep.-
Zij droegen spandoeken waarop te lezen
stond, dat negers en andere minderheids
groepen niet door de filmdirecties wer
den erkend.
Gregory Peck verwierf zijn oscar voor
de rol van meedogenloze advocaat en
vader die de kwezelarij bestrijdt in tie
film „To kill a mocking bird", naar de
vermaarde roman van Harper Lee. Hij
kreeg zijn prijs uit handen van Sophia
Loren. Anne Bancroft speelde de Ierse
onderwijzeres in het verhaal over de
doofstomme en blinde Helen Keiler, dat.
is verwerkt in de film „The miracle
worker". Mejuffrouw Bancroft heeft
haar eigen oscar niet persoonlijk in ont
vangst kunnen nemen, daar ze niet bij
de uitreiking aanwezig was. De film
acteur Ed Begley (62) kreeg de prijs
voor de beste tegenspeler voor zijn ver
tolking van de politicus in de film
„Sweet bird of youth".
Beste tegenspeelster
De prijs voor de beste tegenspeelster
was voor de 16-jarige Patty Duke. Zij
speelde de rol van een blind doofstom
meisje in de film „The miracle worker".
Patty Duke ontving haar gouden beeldje
van de acteur George Chakiris, die ver
leden jaar werd gekozen als beste tegen
speler. Zelfs de vermaarde Sherley Tem
ple heeft een dergelijke onderscheiding
gedurende haar carrière niet verwon
De prijs voor het beste (direct voor
film geschreven) scenario ging naar de
Italiaanse film „Echtscheiding op z'n
Italiaans" en die vóór de beste film in
een vreemde taal naar „Les dimanches
d'Avray" (Frankrijk).
Op het ogenblik is er duidelijk sprake
van een scheuring in de C.D.U. De groep
van Blank, die de vaderfiguur Adenauer
door dik en dun wil volgen, staat tegen
over de nog niet tot een groep georgani
seerde C.D.U.-politïcï die "Adenauers af
treden zullen eisen indien het ooit tot
een climax zou komen.
Geen steun voor
boeren na de
koude winter
(Van onze parlementaire redactie)
Mr. Marijnen, minister van landbouw en
visserij, ziet geen aanleiding steunmaat
regelen te treffen voor de boeren in
verband met de koude winter. Hij zei
dit dinsdag in de Eerste Kamer tijdens
de behandeling van de begroting 1963
van zijn departement. Ir. H. Vos (p.v.d.
a.) had gevraagd of de minister zich op
de, uit de winter voortgevloeide, noden
zou willen beraden.
Mr. Marijnen zei dat naast kostenstij
gingen, bijvoorbeeld van veevoer, ook
inkomstenstijgingen hebben voorgedaan.
De melk brengt weer meer op en ook
de eieren maken een goede prijs, om
kele voorbeelden te noemen.
De Eerste Kamer is van half twee tot
omstreeks middernacht met de begro
ting die werd aanvaard bezig ge
weest. Het lange praten leverde weinig
nieuws op. De meeste kritiek kreeg de
bewindsman te verduren van ir. Geuze
(cJi.u.) voorzitter van de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij. De minister
werd er korzelig van. Met nadruk had
ir. Geuze gesteld dat er voor zijn frac
tie wel het een en ander zou afhangen
van het antwoord dat de minister zou
geven op de vraag wat hij, de minister,
dacht te doen aan een versnelde moder
nisering van de bedrijfsgebouwen in de
landbouw. Ir. Geuze eiste dat de minis
ter deze zaak op korte termyn met zijn
ambtsgenoot van financiën zou bespre
ken. Subsidies, belastingfaciliteiten en
een herziening van de afschrijvingsper
centages achtte ir. Geuze dringend nood
zakelijk.
Minister Marijnen antwoordde dat een
subsidiepolitiek hem moeilijk leek
hij meer voelde voor oplossingen
fiscale sector, maar dat hy overige
zijn mening voorbehield omdat een com
missie dezer dagen een rapport over de
ze kwestie uitbrengt. Ir. Geuze, per in
terruptie, en met bulderende stem: „Wat
gaat U met dat rapport doen. Alleen
maar bestuderen?".
De minister werd kwaad. „Het is mijn
gewoonte een dergelijk rapport te be
spreken met het georganiseerde bedrijfs
leven. De geachte afgevaardigde wee*
dat".
Exportorganisatie
voor aardgas
De N.V. Nederlandse Aardolie Maat
schappij heeft een exportorganisatie op
gericht die zich zal raan bezighouden
met de bevordering" van de afzet
aardgas in het buitenland.
De leiding van deze nieuwe exportorga
nisatie zal in handen worden gelegd van
de heer J. B. Schepers die met ingang
van 8 anril 1963 door het bestuur van
de N.A.M. is benoemd tot directeur van
deze vennootschap.
Het kantoor van „N.A.M.-export" zal
gevestigd zijn aan het Smidswater 23
ïn Den Haag.
De reeds bestaande exploratie- en pro-
duktie-organisatie van de N.A.M, met
hoofdkantoor In Oldenzaal. onder lei
ding van de huidige directeur ir. J. M-
P. Bongaerts, blijft ongewijzigd.
Vriendelijk man
Het ziet er naar uit, dat de 66-jarige
heer Lester Bowles Pearson
het in Canada voor het zeggen zal krij-
fen als minister-president. Maandag
rokken de Canadezen naar de stembus
en wellicht waren velen van hen een
weinig vermoeid na de meest verhitte
verkïezingsveldslag uit de Canadese his
torie.
De grote strh'd ging tussen de liberalen
van Lester Pearson en de progressief-
conservatieven van de huidige minister
president John Diefenbaker.
Men moet zich vooral niet doodstaren
op de namen van deze politieke partijen,
want voor een buitenlander gelijken ze
op elkaar als twee druppels water, be
halve dan dat er enkele minieme ver
schillen zijn op het stuk van de prak
tische binnenlandse politiek.
Ze zijn beiden een mengsel van progres-
siviteit-conservatisme en liberalisme,,
waarbij de Canadees minder kijkt naar
beginselen en meer naar de personen,
welke hem de politieke programma's
willen verkopen en naar de verkiezings
beloften, welke worden gedaan (en niet
altijd gehouden!).
Nadat de liberalen gedurende 21 jaar
aan de regering waren geweest, wist
de plattelandsadvocaat Diefenbaker in
1956 een soort aardverschuiving te be
werken in het Canadese kiezerskorps.
Hij voerde via een geraffineerd-goede
verkiezingscampagne zijn partij die
jarenlang aan onderlinge twisten had
geleden naar een absolute meerder
heid in het parlement.
Helaas zijn de Canadese kiezers geen
trouwe kiezers en toen ze dan ook be
merkten, dat de heer Diefenbaker uiterst
zwak regeerde en dat hij zijn verkie-
kiezingsbeloften niet kon waarmaken,
verloor de heer Diefenbaker bij tussen
tijdse verkiezingen geleidelijk een aantal
zetels.
jlAaandag bleek na de algemene ver-
1V1 kiezingen, dat van totaal 265 par
lementszetels er 130 waren toegevallen
aan de liberalen, 94 aan de conservatie
ven, 24 aan de partij van het sociale
krediet (een partij met een zo zonderling
program, dat het niet met Europese be
grippen valt te omschrijven) en 17 aan
de nieuwe democratische partij (een
soort gematigde sociaal-democratie)
Verwacht wordt nu, dat de heer Lester
Pearson, een nieuw kabinet zal vormen,
waarbij hij de steun zal krijgen van ae
nieuwe democratische partij en van de
helft der sociaal-krediet-verheerlijkers.
Hoe komt het nu, dat Lester Pearson
deze verkiezingen heeft gewonnen?
In de eerste plaats omdat Diefenbaker
ongeschikt bleek voor de functie van mi
nister-president. Diefenbaker was ver
knocht aan het sparen van de kool en
de geit. Hij stelde alles tot moreen uit
wat vandaae niet beslist gedaan~ moest
worden en hii had geen groots plan voor
®?,r}Dakken en overwinnen van de
gaat waaronder Canada gebukt
Die moeilijkheden zijn driërleï: de grote
werkloosheid, de ongunstige economische
verhouding met de Verenigde Staten en
het gevoel van achteruitzetting bij de
miljoen Frans-Canadezen.
Daarbij kwam als nieuw element tijdens
de jongste verkiezingsstrijd de kwestie
van de atoombewaDenïng
Diefenbaker wilde" op Canadees grond
gebied geen Amerikaanse atoomwapens
toelaten. Lester Pearson, die notabene na
ae Suezkanaalcrisis de Nobelprijs voor
de vrede kreeg (als bemiddelaar) wil
wel Amerikaanse atoomwapens toelaten
op Canadees grondgebied.
In zekere zin heeft dus thans het Cana
dese volk zich uitgesproken vóór de
atoombewapening.
Waarmee dan niet gezegd wil zijn, dat
de Canadezen met de heer Lester
Pearson spoedig op weg zullen zijn naar
een leven vol rozengeur en maneschijn,
om te beginnen is de grote misère van
Canada dat het j'aarlijks een achterstand
van een miljard dollar heeft in het han
delsverkeer met de Verenigde Staten.
Het bezit een allerongelukkigste econo
mische binding met de Verenigde Staten
via een open grens. Steeds meer raken
de grotere industriële bedrijven van Ca
nada in handen van Amerikanen. De
Canadese jeugd, die vooruit wil komen
zoekt het minder in het eigen land dan
in de Verenigde Staten.
Deze pijnlijke economische samenbinding
van Canada en de Verenigde Staten kan
met op korte termijn gesaneerd worden
en het ziet er bepaald ongunstig uit
voor een zelfstandig Canada. Canada is
in economisch opzicht niet veel meer dan
een satelliet van de Verenigde Staten.
Van de heer Lester Pearson venvacht
men nu, dat hij al balancerende tussen
Washington en Londen toch voor dit
„zwevende" Canada hetere welvaarts
kansen zal scheppen. Het is welhaast
uitgesloten, dat hij daarin zal slagen.
Wel moet gezegd worden, dat de heer
Pearson zich in politiek opzicht
niet zo afhankelijk gevoelt van de Ver
enigde Staten als sommigen zouden ver
wachten.
Hij heeft het vroeger wel eens gewaagd
van mening te verschillen met Washing
ton. Maar thans moet men er toch wel
op rekenen, dat hij als hij minister
president wordt direct toestemming
zal geven voor het opstellen van een
aantal atoomraketten op Canadees
grondgebied, voor het verschaffen van
kleine atoomwapens aan de Canadese
strijdkrachten in Europa en voor het
stationeren van Amerikaanse atoom
bommenwerpers op Canadese vliegvel
den. De overwinning van Lester Pearson
in de Canadese verkiezingsstrijd zal dus
door de Amerikanen met instemming
worden begroet.
Rest tenslotte nog de vraag wat de
heer Lester Pearson zal doen op het
gebied van de buitenlandse politiek voor
zover hij dan niet aan de leiband van
Washington zal lopen. Hij zal vriende
lijk wilen zijn voor iedereen, ook voor
China en zelfs voor Rusland.
Waar mogelijk zal hij zich keren tegen
het inzetten van strijdkrachten en zich
uitspreken voor welhaast onbegrensd
overleg.
Zo soepel is deze man, dat hij in 1955
een „vriendschapsbezoek aan Moskou
kon brengen, nadat de Russen in 1953
na een veto in de veiligheidsraad zijn
verkiezing tot secretaris-generaal van
de Verenigde Naties hadden getorpe
deerd.
Een vriendelijke man dus, heel erg
vriendelijk. Het is bijna niet te begrijpen,
dat een (Frans) lid van de Sociale Kre
dietpartij Lester Pearsons liberale par
tij aanduidde als een ..verzameling van
huichelaars en leugenaars".
LESTER PEARSON
ist atoomwapens voor C4anada.„.
