BONN BETREURT ACTIVITEIT
VAN W.-DUITSERS IN EGYPTE
Uitgebreide
amnestie in
Hongarije
Cuba kon Russische
raketten niet weigeren
Hiswa-Goed Kamp werd in de R.A.I. „ingeluid"
KLANKBORD
S P E R
16 c
Dinsdag beslissende
dag voor televisie
REGERING KAN ER ECHTER
NIETS TEGEN DOEN
E SPITS
SENORITAS
Burgemeester van
Brielle werd naar
Den Haag ontboden
„Grootste recreatieshoip van Europa" (21 Lm. 31 maart)
„Dat uit-je is
ons heel wat waard"
Pleidooi voor meer
botenstallingen en
spreiding in ruimte
en tijd
VRIJDAG 22 MAART 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
COMMENTAAR OP ISRAËLISCHE VERWIJTEN
De Westduitse regering betreurt ten zeerste dat Westduitse geleerden
in Egypte belangrijk werk doen op het gebied van raketten, maar kan
aan deze situatie voorshands niets doen. Dit is het commentaar dat
men in regeringskringen te Bonn hoort op de scherpe aanval van de
Israëlische minister van buitenlandse zaken, mevrouw Golda Meir, op
de Duitse regering.
„Het spreekt welhaast vanzelf dat
wij de houding, die zekere Duitse
geleerden hebben aangenomen,
diep betreuren", zei een hoge rege
ringsfunctionaris in Bonn gister
ochtend. Maar ook zei hij dat men
bepaalde categorieën Duitsers nu
eenmaal niet kan verbieden reisjes
naar het buitenland te maken.
Professor Goercke, tegen wie een
tenrijker en een Israëliër een poging tot
ontvoering op touw hadden gezet waar
voor zij thans in Bazel gevangen worden
gehouden, is niet de enige Duitse des
kundige die zijn kunde aan de Egypte-
naren verkocht heeft. De Egyptische re
gering, maar ook andere regeringen in
de Arabische wereld, heeft indertijd grif
geprofiteerd van de Duitse vriendelijk
heid tegenover Arabische staten. De re
gering in Bonn, die het ook nu nog druk
heeft met allerlei vormen van hulp aan
deze landen, legde de particuliere initia
tieven van Egyptische en Duitse technici
geen strobreed in de weg.
RECORD NETTORESULTAAT
SHELL OIL COMPANY
De Shell Oil Company heeft meegedeeld,
dat 1962, het jaar van haar gouden ju
bileum, het beste is geweest in haar ge
schiedenis. Zowel het nettoresultaat als
de opbrengsten van olieprodukten, aard
gas en chemische produktcn, de produk-
tie van ruwe olie en aardgas alsmede de
door de raffinaderijen verwerkte hoe
veelheden, bereikten een recordhoogte-
Het jaarverslag van de maatschappij
vermeldt voor het verslagjaar een ge
consolideerd nettoresultaat na aftrek
van belastingen van 157,7 miljoen
dollar, of 2,60 dollar per aandeel, tegen
over een nettoresultaat van 140,4 mil
joen dollar in 1961 en het vroegere re
cordcijfer van 1957 groot 152,9 miljoen
dollar.
De bruto-inkomsten in 1962 bedroegen
2.360,1 miljoen dollar vergeleken met
2.247,6 miljoen dollar in 1961.
Op 28 februari 1963 verhoogde de maat
schappij haar kwartaaldividend van 25
tot 32% dollar-cent per aandeel, het
geen een jaardividend van 1,30 dollar
betekent.
ZONDER VISUM
NAAR CANADA
Staatsburgers van Nederland, België,
Duitsland en Luxemburg zullen na 1
april geen visum meer nodig hebben
voor een bezoek aan Canada- Dit is mee
gedeeld door het departement voor im
migratie in Ottawa.
Dat kleine plaatsje aan die
blauwe baai.... Er is een voor
treffelijk hotel. Heel modern. Het
is pas twee jaar geleden gebouwd
en van alle denkbare gemakken
voorzien. Alle kamers met bad.
Alle kamers met televisie. Uitge
breid ontbijt in dc zon op liet
balkon van uw kamer. Voortref
felijke keuken. Lunch van drie,
diner van vijf gangen cn als het
menu U niet helemaal bevalt, dan
willen ze graag iets anders, dat
wél naar uw zin is, voor U be
reiden. Op alle kamers worden
iedere dag verse bloemen neerge
zet. Er is een prachtige golf (gra
tis); er zijn zes tennisbanen (gra
tis); waterski en onderwatervis-
senjagen zijn gratis. Ze hebben
uitstekend personeel. Altijd bereid
aan al uw wensen te voldoen en
behalve de 5 procent op de reke
ning, weigeren ze fooien aan te
nemen. Een klein detail; de ka
mermeisjes zijn allemaal, wat
men noemt; van goede familie,
uitzonderlijk knap cn elegant en
getrouwd noch verloofd,
agjesmensen worden geweigerd.
Mannen met wollen mutsen, korte
broekjes en blote dijen en vrou
wen in bloemetjesjurken óók. Er
mag niet gezongen of gefloten
worden en wie een feestmuts of
-neus opzet, gaat er onherroepe
lijk uit., al heet hij de Gaulle,
Macmillan oj Calmeijer. In DIE
dingen zijn ze. uiterst streng.
Thee en koffie zijn in dc prijs in
begrepen; cocktails en longdrinks
worden tegen kostprijs berekend
en als U 's avonds laat. nog een
lclein hapje wilt happen; er staat
een koud buffet a discréiion in de
lobby.
Het strand is breed en wit. Na
dat van Schiermonnikoou het
breedste en witste van Europa.
En het stadje, tien minuten lopen
van het hotel, is alleraardigst. De
bevolking is. na die van Stap
horst cn Termunterzijl, de vrien
delijkste en wellevendste van de
wereld. Het schattige plaatsje
is namelijk nog niet door het
toerisme ontdekt. Er is nog geen
reisbureau en geen pandnerclub
die er de lucht van hebben ge
kregen. Daarom zijn de prijzen
er nog, wat je zou kunnen noe
men. vooroorlogs. Het hotel, all-in,
9,- per dag per persoon en voor
een hele weck 60,-.
U moet er echter wel aan denken
dat het hotel enkele sociale eisen
stelt: militairen onder de rang
van kolonel en ambtenaren onder
die van raad-adviseur, ijker-chef
van-dienst en hoofdinspecteur van
de betonningen en bebakeningen
worden niet toegelaten; op z'n
minst twee van uw grootmoeders
moeten tot het patriciaat beho
ren en uw familievermogen mag
niet later dan in 1892 'gevormd
zijn.
Ik ga er weer een weck heen.
Tot' mijn spijt kan ilc U niet zeg
gen waar het ligt.
Wie het bij toeval ontdekt, moet
voor de directie de eed afleggen,
dat hij het niemand vertellen zal.
Maar ik zal U een prentbrief
kaart sturen.
KLIAS.
Vader der raketten
Al in oktober 1961 is Goercke naar
Egypte gegaan. Hij werkte in Stutt
gart, bij een instituut voor natuur
kundig onderzoek en rakettechniek.
Professor Eugen Saenger, die de va
der van de Duitse raketten genoemd
wordt en met Von Braun verant
woordelijk is geweest voor de ontwik
keling van de V-l en de V-2, nam als
directeur van dit instituut in dezelfde
periode ontslag.
Aanslagen
Pilz en Heinz Krüg, op wie al
verscheidene aanslagen en pogingen tot
ontvoering zijn gericht, kwamen uit de
zelfde kring. Al deze mensen is in okto
ber 1961 verzocht het instituut te verla
ten „teneinde uitgebreide werkzaamhe-
den te verrichten voor de Egyptische
autoriteiten". De regering te Bonn moge
dan niet de feitelijke opdrachtgever ge
weest zijn, Bonn was er volkomen mee
op de hoogte.
S.S.-generaals
Ook was het bekend dat nog talrjjke an
dere Duitsers naar Egypte zijn uitgewe
ken: een aantal S.S.-generaals lieeft
Nasser geholpen zijn leger overeind te
zetten na de smadelijke nederlaag in de
Sinaï. Ook dat is in Bonn bekend, al was
het slechts onulat verscheidene promi
nente oud-nazi's naar Cairo zijn ontko
men toen hun in Duitsland de grond te
heet onder de voeten werd.
In Hongarije is gisteren een uitge
breide amnestie afgekondigd,
waarvan allen die veroordeeld zijn
voor oorlogsmisdaden ook zij,
die naar aanleiding van him hou
ding bij de opstand van 1956 ge
straft zijn zullen profiteren.
De amnestie geldt ook voor mensen die
op illegale wijze het land hebben trach
ten te verlaten en „gewone" misdadigers
die in verbeteringskampen zitten. Het
desbetreffende wetsontwerp werd met
algemene stemmen door het Hongaarse
parlement goedgekeurd.
Premier Janos Kadar zei gisteren in het
parlement, dat de betrekkingen met de
Rooms-Katholieke Kerk „genormali
seerd" zijn. Er. behoeft niet langer een
politieke strijd tegen de kerk te worden
gevoerd, zo zei hij. Politieke waarne
mers zien in deze woorden een aanwij
zing dat ook kardinaal Mindszenty, de
primaat van Hongarije, die sinds de op
stand van 1956 in het gebouw van de
Amerikaanse legatie te Boedapest ver
blijft, een kans op amnestie maakt.
CASTRO VERTELT „LE MONDE":
MAAR HAVANA WAS
TEGEN TERUGTREKKING
Premier Fidel Castro van Cuba
heeft gisteren in een interview met
liet liberale Parïjse blad „Le Mon
de", gezegd dat premier Kroesj-
tsjew van de Sowjet-Unie geen'
Russische raketten uit Cuba had
moeten terugtrekken zonder hem
te raadplegen.
.Hij vermeed oorlog maar won de we
de niet", aldus Castro. Cuba, zei hij,
nam geen Russische raketten aan voor
zijn eigen defensie, maar na verzekerin
gen van Russische zijde dat het socia
listische kamp erdoor zou worden ver
sterkt.
Castro noemde het in het interview een
raadsel waarom de Sowjet-Unie op Cu
ba raketten installeerde en ze vrijwel
onmiddellijk weer terugtrok. Cuba, zei
hy, verwacht nog steeds een Ameri
kaanse aanval.
Geen pion
Cuba wilde volgens Castro tegen
over Le Monde geen pion op het we
reldschaakbord zijn. Cuba's soeve
reiniteit is een realiteit. Ik begrijp
niet, aldus. Castro, dat Kroesjtsjew
aan Kennedy beloofde zijn raketten
te zullen terugtrekken, zonder enig
respect voor de noodzakelijkheid om
toestemming van de Cubaanse rege
ring te krijgen.
Castro voegde hieraan toe, dat de ra
ketten inderdaad Russische raketten
waren die slechts indirect onder Cu
baans toezicht stonden. Maar, zei hij
tegenover Le Monde, „ze waren opge
slagen op Cubaans grondgebied en men
had er niets mee moeten ondernemen
zonder overleg met ons. Wij zijn geen
satellietstaat; Het Cubaanse volk, al
dus Castro, tegenover Le Monde, „was
zeer tegen Kroesjtsjews besluit gekant.
Zijn boosheid was volkomen natuurlijk".
Mysterie
Castro zei dat Cuba de Russische ra
ketten had geaccepteerd, omdat het ge
zien de hulp op grote schaal die het
van de Sowjet-Unie ontving, moeilijk
kon weigeren. Het was niet ter verster
king van onze eigen defensie, zei hü,
„maar in de eerste plaats ter verster
king van het socialisme op liet interna
tionale vlak. Dat is de waarheid, ook al
worden andere versies gehoord".
Gevraagd waarom Kroesjtsjew raket
ten op Cuba wilde stationeren, ant
woordde Castro in Le Monde: „dat is
een mysterie".
(Advertentie)
Duitse straaljager
stortte neer in
Barneveld
!en Westduitse straaljager is gister
morgen om half twaalf in Barneveld
neergestort. De Duitse piloot is daarbij
omgekomen. Over de oorzaak van het
ongeluk staat nog niets vast,
De straaljager, een F 84-F Thunder-
streak van de Westduitse luchtmacht
basis Hopsten bij Munster, kwam te
recht op de Lunterseweg op een afstand
van ongeveer honderd meter van een
boerderjj en werd vernield. De piloot
was er niet in geslaagd het toestel
verlaten.
De straaljager was ingezet voor een
oefening om met grondradar vanaf het
vliegveld Soesterberg het Westduitse
toestel op Soesterberg „binnen te pra
ten".
Ir. Bierdrager wil
afkoopsom voor
wachtgeld
De oud-directeur van gemeentewerken
van Deventer ir. E. A. Bierdrager heeft
aan b. en w- van deze gemeente ver
zocht het hem verleende wachtgeld te
vervangen door een afkoopsom. Deze
zal ongeveer 119.000 gulden bedragen.
Dit bedrag komt nagenoeg overeen met
(Slot van pag1)
merciële televisie een groot gevaar voor
dit primaat. H\j diende mede namens en
kele andere partyen de motie in, waarin
de wensen van de regering worden ver
worpen.
De 'socialistische heer Kleywegt verweet
staatssecretaris Scholten, dat hij het
had doen voorkomen, dat binnenkort ge
heel Nederland door de Duitse televisie
zal worden bestreken, terwijl zij niet
verder zal reiken dan... de Waddenkust.
Ook de heer Kleywegt diende een motie
dat in het eerste voorstel van b. en w.
dat door G.S. werd afgekeurd.
Het afkopen van het wachtgeld wordt
mogelijk gemaakt door artikel 15 van
de wachtgeldverordening.
B. en w. van Deventer stellen voor het
enoemde bedrag op de begroting uit
e trekken. Zij menen dat inwilliging
van het verzoek in het belang is van
de gemeente. De gemeenteraad zal het
voorstel op 25 maart behandelen.
Primaat van Cuba overleden
Kardinaal Manuel Arteaga y Betan-
court van Havana op Cuba is woens
dagavond overleden in de Cubaanse
hoofdstad. Hij werd 83 jaar.
Na de dood van de primaat van Cuba,
zijn er nog 82 kardinalen over.
Kardinaal Arteaga was met kardinaal
Mindszenty van Hongarije de enige die
de eerste zitting van het oecumenische
concilie niet kon bijwonen, omdat hij
er niet zeker van was, dat hij naar zijn
land zou mogen terugkeren.
Democratie
De heer Baeten (k.v.p.) betoogde
nog eens dat er een deugdelijke wet
telijke voorziening moet komen. Dr.
Bruins Slot (a.r.) vond, dat als de
staatssecretaris tegen de uitdrukke
lijke wil van de Kamer in een com
merciële concessionaris zou aanwij
zen, men in Nederland niet meer van
een parlementaire democratie
hoeft te spreken.
De socialistische heer Kranenburg wilde
concreet weten, welke gevolgen de re
gering aan de aanneming van de motie
verbindt. Hij noemde de uitspraak van
de Kamer ëen politiek feit en hij zin
speelde erop, dat de Kamer de minister
en de staatssecretarissen tot aftreden
kan dwingen.
Mevrouw Van Someren-Downer herhaal
de dat het gaat om vrijheid of monopo
lie. Zij was ervan overtuigd dat men de
ontwikkeling niet kan tegenhouden. Zij
diende een motie in, die zich positief
voor de commerciële televisie uitspreekt.
Prof. Oud
Voor het eerst mengde zich ook prof.
Oud in het debat met een rede, waarvan
hij weinig plezier beleefde. Hij berede
neerde, dat de regering staatsrechtelijk
de bevoegdheid heeft de zendtijd te ver
delen naar eigen inzicht, zij het dat zij
dat niet ongecontroleerd kan doen. De
Kamer oefent een repressief toezicht uit.
Als de regering in ernstige mate het
vertrouwen schaadt, dan zegt de Kamer
haar vertrouwen op. Hij beschouwde de
televisïenota slechts als een grondslag
voor de besprekingen, die de regering
indertijd zelf met de Kamer ge
heeft. Dat betekent niet dat zij
.andere beslissing mag nemen dan de
Kamer juist acht. De regering is niet
aan een motie die een wens uitspreekt,
gebonden, aldus prof. Oud.
Deze redenering lokte een storm van
protesten uit. Men interrumpeerde, dat
prof. Oud zich indertijd zelf tegen het
regeren per nota heeft verzet.
De burgemeester van Brielle, de
beer D. M. van Zwieten, is woens
dag bij de commissaris der konin
gin in Zuid-Holland, mr. J. Klaa-
sesz, ontboden in verband met de
resultaten van een onderzoek door
de rijksrecherche naar het ge
meentelijk beleid in Brielle, dat en
kele maanden heeft geduurd. Bin
nen enkele dagen zal de commissa
ris der koningin beslissen wat ten
aanzien van de heer Van Zwieten
dient te gebeuren.
Aanleiding tot het onderzoek door de
rijksrecherche was onder meer het ont
houden van de goedkeuring van de frac
ties van de V.V.D. en de K.V.P. aan de
begroting van het gemeentelijk grondbe
drijf in januari 1962, omdat in deze be-
begroting een financiële verantwoording
ontbrak voor de afgegraven grond van
de Slapersdijk, waarmee volgens de
fracties een aannemersbedrijf bevoor
deeld zou zijn.
Ditzelfde aannemersbedrijf zou voor
burgemeester Van Zwieten-een bunga
low hebben gebouwd tegen een aanmer
kelijk lagere prijs dan normaal, aldus
de fracties. Verschillende raadsleden
zijn en waren van oordeel, dat de bur
gemeester een dergelijk aanbod had
moeten weigeren, vooral ook omdat
juist daarvoor de begroting van het ge
meentelijk grondbedrijf was afgestemd.
De bioscoop voorziet ook voor hen
in een behoefte. Zij voelen, dat ze het
nodig hebben. Gezelligheid vindt
U volop in de bioscoop; ot er nu een
lachfilm of een thriller draait, de
bioscoop biedt wat U zoekt.
Daarom moet U regelmatig gaan.
Weet U nog niet wat U vanavond
of morgenavond gaat doen De
bioscoop is open, de film draait!
Samen tiaar de film... ja, gezellig!
De directeur-generaal voor de
middenstand en het toerisme,
drs. J. F. H. Wijsen, heeft gis
terochtend de Hiswa-Goed
Kamp tentoonstelling in het
R.A.I.-gebouw te Amsterdam
geopend. Drs. Wijsen nam de
plaats in van de staatssecreta
ris van Economische Zaken, drs.
F. J. W. Gijzeis, die door par
lementaire bezigheden was ver
hinderd.
Met het luiden van een grote scheeps-
bel verrichtte drs. Wysen de offi
ciële openingsdaad van deze expo
sitie, de „grootste recreatieshow van
Europa", zoals hij in een toespraak
had gezegd.
Drs. Wijsen zei voorts: „Wij zijn
in de gelukkige omstandigheid te le
ven in een Europees deltagebied met
een onschatbare rijkdom aan water.
Het is zaak deze rijkdom bewust aan
te spreken door deze gebieden be
reikbaar en verblu'fbaar te maken.
Daartoe is nodig het scheppen van
bergingsmogelijkheden van boten, het
beschermen van de plassen door het
aanbrengen van beschoeiingen, het
creëren van landschappelijke entou
rage en het stellen van ordelijke
regels voor het waterverkeer. Op deze
wijze kunnen we een optimaal ren
dement van onze recreatiegebieden
verkrijgen".
Niet gereed
Verkeer
Indien men het bezoekerstal van vo
rig jaar 200.000 wil overtroffen
zien, dan zal het volkomen vastlopen
van het verkeer in de Europahal niet
tot de onmogelijkheden behoren. Dit
kritisch geluid geldt zij het in
mindere mate ook voor 'de cara
vans. AI hebben hier de standhouders
zich gelukkig wat. meer beperkingen
weten op te loggen dan dit vroeger
het geval was.
De tenten komen er daarentegen veel
beter af dan vorig jaar, toen ze wat
verloren in oost- en noordhal ston
den. Deze twee hallen zijn nu fleuri
ger en de tenten komen aanzienlijk
beter tot hun recht. Wat nog onder
streept wordt door het toenemen van
het aantal tenten in alle mogelijke
frisse kleuren.
Verfijning
De voorzitter van de Hiswa, de heer
S. .loosten, liad tevoren de ver
wachting uitgesproken, dat. ons land
in een zeer nabije toekomst het groot
ste watersporrgebied van geheel
West-Europa zal worden. „Nederland
is echter niet gereed om de stroom,
van buitenlanders op te vangen. Het
Drs. J. F. H. Wijsen
is dc hoogste tijd dat in ruime mate
goede zomer- en winterstalling wordt
geschapen".
De voorzitter van de A.N.W.B., ir.
F. H. van der Linde van Sprank-
"huizen, had een pleidooi gehouden
voor spreiding in ruimte en tijd
„dus niet overal speedboten tussen
de zeilers, geen bermtoerisme langs
autosnelwegen en ook geen onbeperk
te hoeveelheden zomerhuisjes langs
alle oevers van onze meren"
Indrukwekkend
rkëèr 'Öd deze De Hiswa is in de Europahal
ODtimaal ren- ongetwijfeld het indrukwekkendste
reatieeebieden onderdeel van de show. Het is zelfs
de vraag of de Nederlandse boten
bouwers zichzelf niet door deze ten
toonstelling te monopoliseren schade
berokkenen. Want hoe mooi alles in
detail ook is, hoe verzorgd de boten
en accessoires ook zijn en hoe lovend
de buitenlandse deskundigen zich uit
laten over de Nederlandse kennis en
kunde op het gebied van de jachten-
bouw het is in de meest letterlijke
zin nauwelijks mogelijk zich in de
Europahal te oriënteren.
Dit alles heeft natuurlijk niets te ma
ken met de functie van Hiswa-Goed
Kamp. Als overzichtstentoonstelling
en als de plaats waar men kan keu
ren, kiezen en vergelijken bij de
tenten is de periode van het grote
nieuws weer enkele jaren achter ons.
We beleven op het ogenblik het tijd
perk om een groot woord te ge
bruiken waarin niet meer geëx
perimenteerd wordt, maar waarin het
streven naar verfijning, verbetering
van de details, invoering van licht-
gewichtstoffen etcetera de hoofdzaak
is. De aankondigingen der fabrikan
ten spraken dit jaar veelvuldig over
„gedessineerde" stoffen. De keus in
bungalowtenten is bijna overweldi
gend, maar tegelijkertijd is er be
paald voldoende aanbod in de klein
ste, kleine en grote „klassieke" ten
ten. Bij de caravans valt de nadruk
eveneens op de afwerking. Revolu
tionaire constructies zijn we nauwe
lijks tegengekomen.
Vouwwagen
Het aantal vouwwagens, enkele met
vaste wanden, andere met een tent
constructie is groot groot genoeg
voor een verantwoorde keuze. En
voorts is er eveneens een ruime col
lectie bagagewagens, waarvan er
maar één liier genoemd wordt, name-
?ast en die in het kamp tegelijker-
ijd dienst doet als kast en kooktafel.
Het Wereldgebeuren
Goede en slechte
Arabieren
Tolgens president Nasser van Egyp-
V te bestaan er in het Midden-Oosten
geen Nasseristen, maar zijn er alleen
goede en slechte Arabieren. De eersten
zijn zij die eenheid, socialisme en onaf
hankelijkheid willen, tot de tweede cate
gorie behoren koningen, communisten
en mohammedanen, die hun eigen be
langen zwaarder laten wegen dan the
van het volk.
Dat Nasser de koningen apart noemt is
een bewijs voor zijn grote vijandschap
tegenover de heersers van Jordanië en
Saoedi-Arabië. Dagelijks bewerken ijve
rige propagandisten van Nasser de be
volking van deze twee landen in de
hoop, dat zij het voorbeeld van de Jeme
nieten zal volgen en in opstand zal ko
men tegen het koninklijke gezag. Radio-
Caïro wijdt zelfs een belangrijk deel van
de programma's aan reclame voor de re
volutie, maar tot nu toe heeft deze
etherreclame weinig uitwerking gehad
op de nogal langzaam denkende Arabi
sche plattelanders.
Toch is de ondermijnende actie van
Egypte een voortdurend gevaar voor de
Saoedi-Arabische en Jordaanse dynas
tie en het is daarom begrijpelijk, dat ko
ning Saoed op het verongelukken van
zijn vliegtuig woensdag reageerde met
de beschuldiging, dat er sabotage in het
spel zou zijn geweest.
Al verscheidene malen is koning Saoed
ontsnapt aan aanslagen, die zo niet di
rect door Egypte georganiseerd dan
toch door Cairo waren geïnspireerd. Hij
heeft zijn lijfwacht de laatste jaren zelfs
aanzienlijk moeten versterken en met
ieder nieuw succes van Nasser in het
Midden-Oosten neemt het gevaar voor
de conservatieve koningen nog toe.
Dezer dagen hoorde men een nieuwe
stem in het revolutionaire koor, dat
een beetje eentonig koning Saoed be
schuldigt van al wat lelijk is. Premier
Sallal van Jemen, dank zij Nasser nog
steeds vast in het zadel, beweerde, dat
het leger en de politie van koning Saoed
de Jemenieten, die een pelgrimage naar
Mekka maken, moeilijkheden in de weg
leggen. Het is niet onmogelijk, dat Sal
lal met deze bewering een totaal verse
campagne tegen koning Saoed is begon
nen, een actie die, waar politieke aan
vallen geen resultaat hadden, de Arabie
ren in hun religieuze gevoelens moet ra
ken.
De pelgrimage naar Mekka is voor de
mohammedaan de belangrijkste gebeur
tenis in zijn leven. Echte of vermeende
tegenwerking bij de tochten naar Mek
ka betekent voor de Jemenieten, Egyp-
tenaren, Syriërs en Iraki prachtig pro
pagandamateriaal tegen het bewind van
koning Saoed, wiens macht niet alleen
op de dollars uit de olie-industrie steunt,
maar in de eerste plaats op zijn religieus
leiderschap-
De koning heet de beschermer van de
islam en dat is in Saoedi-Arabië geen
loze titel. Toen in het verleden de vor
sten aan de kust een enorm hoge be
lasting hieven van alle pelgrims die in
Djeddah aan land gingen en zij deze
mensen, die vaak jarenlang gespaard
hadden om de reis naar Mekka te kun
nen maken, ook nog op andere manie
ren uitzogen, had dat een oorlog tot ge
volg. De puriteinse volgelingen van de
koning, de bedoeïenen, die de woestijnen
rond de hoofdstad Ryad bevolken, trok
ken bezield door het vuur van de heilige
oorlog naar de kust en joegen alle be-
lastingheffers over de kling.
Nog steeds zijn de bedoeïenen uit de om
geving van Ryad de betrouwbaarste on
derdanen van de koning, die uitgaande
van het veelbeproefde beginsel, verdeel
en heers, vier legers stichtte, die onder
ling geen enkele binding hebben en
waarvan het bedoeïenenleger het snelst
klaar staat om de bevelen uit het pa
leis te gehoorzamen.
Deze strijdmacht van zonen der woe
stijn, naar de hoofdtooi van de sol
daten het „witte leger" genoemd, werd
door koning Saoed opgericht toen on
derdelen van het „geregelde leger" in
Taif in opstand waren gekomen. Het
„geregelde leger", dat onder bevel van
de minister van defensie staat, telt bijna
15.000 man- De officieren van deze of
ficiële krijgsmacht zijn niet allemaal
even trouw aan hun koning. Een offi
cierenopstand, zoals in Irak en Syrië,
valt in Saoedi-Arabië echter niet te
duchten, omdat de garnizoenen sterk
verspreid zijn over het uitgestrekte
land en er vrijwel geen eenheid in het
leger heerst. Lokale opstanden werden
in het verleden altijd snel neergeslagen
door het „witte leger" of door de „ko
ninklijke garde", een keurkorps ter spe
ciale bescherming van het Koninklijk
Huis.
De koninklijke garde dankt haar be
staan aan een opstandje van de Waha-
bitische fanatici in dc Hédjaz. Saoeds
antwoord op iedere ongerégeldheid van
enige omvang is steeds weer de creatie
van een nieuwe strijdgroep. Zo speelt
hij zijn tegenstanders tegen elkaar uit
in dit land, waar de sjeiks vaak een
grote zelfstandigheid bezitten, maar
waar de koning toch de baas blijft dank
zij het religieuze leiderschap en de dol
lars van de oliemaatschappijen.
Hoelang Saoed nog de baas zal blij
ven, is echter een actuele vraag
geworden. Een algemeen streven naar
(socialistische) Arabische eenheid zo
als in vele andere landen in het Midden-
Oosten. is volgens de correspondent van
de Neue Zürcner Zeitung in Ryad geen
acuut gevaar. Wél heerst er een groei
ende interne ontevredenheid over de on
gelijk verdeelde welvaart. Vooral onder
intellectuelen is het ongenoegen groot,
onder meer over het onderwijs, dat tot
voor kort alleen aan jongens werd ge
geven en over de godsdienstige politie,
die er op toe moet zien dat de religieu
ze plichten in praktijk worden gebracht.
Steeds meer mensen uiten voorts hun
bezwaren tegen de pracht en praal aan
het hof en de armoede op het land. Wan
neer de koning zijn jaarlijkse tocht naar
Mekka maakt, neemt hij meer dan vijf
tienduizend personeelsleden en gasten
mee, die allemaal gevoed moeten wor
den. De maaltijden in het paleis zijn be
roemd om de veelheid van verrukke
lijke gerechten. De chefkok van Saoed
verdient dan ook evenveel als een West-
europese minister. Maar het best be
taalde lid van de hofhouding is de mas
seur, die de gevolgen van de smulpar
tijen weer ongedaan moet maken. Deze
extra vagante vertoning heeft Saoedi-
Arabië echter nog steeds niet revoiutie-
rijp gemaakt.
KONING SAOED
Goede kok en goede masseur....^
