MARSEILLE - havenstad met
een verbluffende veerkracht
Het Kanaal geeft geheimen prijs
Spanjaarden ontdekken
vlees en aardappelen
Plan voor een
Rhöne-Rijn-
kanaal
„Rechtse" Chinese
minister gezuiverd
Beslist geen
onschuldige
gracht'
Van en voor de boekenplank
PRIMITIEVE KUNST
Goedkope vis
minder gevraagd
MAANDAG 11 MAART 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
(Advertentie)
(Van een medewerker)
Fje toeristen die deze zomer
de stad Marseille bezoe
ken krijgen de verrassing van
hun leven. In de plaats van het
beroemde boottochtje naar het
Chateau d'Yf biedt men hen
een tochtie aan naar het Mar
seille van het jaar 2000. Met
rondvaartboten maakt men
een tocht langs de oude haven
en de nieuwe kaden, terwijl
men aan de hand van films,
tekeningen, plattegronden en
maquettes een beeld krijgt
hoe dat alles er over veertig
jaren uit zal zien. Mensen met
de verbeelding van een scien-
ce-fictionauteur hebben deze
nieuwe stad geschapen, die
tegelijkertijd industriestad zo
wel als olrestad, havenstad en
woonstad zal worden. In de
eerste plaats is 't echter de te
genaanval van een stad die
dreigt te worden verstikt. sedert
Algerije, dat zestig procent
van de MarsatUacmse handel
inbracht, onafhankelijk is ge
worden terwijl er tevens zovele
tienduizenden vluchtelingen
zijn gekomen
Voor sociologen e
Marseille altijd een verontrustend
geval geweest. Men kan de stad nog
het beste vergelijken met de als pad
destoelen oinhooggeschoten goudste
den uit het Amerikaanse westen. De
bevolking van Marseille is altijd ge
stegen of afgenomen naarmate de
haven bloeide of terugliep.
In het stadhuis kan men er een gra
fiek van laten zien: in 1939 een mil
joen inwoners en grote activiteit in
de haven. Oorlog: daling van de ha
venactiviteit. zeshonderdduizend in
woners, 1945: de Duitsers hebben de
haveninstallaties vernield en de ha
ven ligt stil, vierhonderdduizend in
woners. Daarna de langzame terug
keer naar de welvaart, met hier en
daar sprongen omhoog of omlaag:
het verlies van Indo-China, van Tu
nesië. van Marokko, de Suezinval.
En toch bleef Marseille dank zij de
handel met Algerije de grootste ha
ven van Frankrijk met 25 miljoen
ton goederenomzet en een miljoen
passagiers per jaar en de tweede
stad van Frankrijk met bilna acht
honderdduizend inwoners. Maar deze
stad is een monster. Zü strekt zich
uit over een oppervlakte die tweeën
half maal zo groot is als die van Pa
rijs!
Langs een slagader
Marseille is een gevangene van de
omringende heuvels, maar de
stad kan vrij uitgroeien langs de
Rhone, haar natuurlijke levensader.
Tot nu toe Is die groei de stad ont
zegd om de simpele reden dat....
Marseille niet aan de Rhone ligt!
Reeds vóór de tweede wereldoorlog
bestonden er plannen voor de bouw
van een zeven km lange scheep
vaarttunnel. die de haven van Mar
seille met de Rhónedelta zou verbin
den. Door dit kanaal zou de stad
rechtstreeks contact krijgen met de
olieraffinaderijen van de Etang de
Berrc, de oliehaven van Lavera en
met de havensteden Port-de-Bouc,
Martigues en Mnrignane. Het tus
senliggende gebied zou een enorm
industriegebied worden.
en een grote invoerhaven worden.
Voor Zwitserland en Oostenrijk in de
eerste plaats, maar zelfs voor België
en Nederland. Om de Rhone voor
grote rivierschepen bevaarbaar te
maken tot aan de verbinding met de
Franse kanalen in het noordoosten
van het land, is een bedrag van drie
miljard nieuwe franken nodig. De
kosten van het transport van een ton
staal van Longwy naar Marseille
kunnen tot de helft teruggebracht
worden, waardoor de Franse staal
industrie goedkoper zal kunnen ex
porteren via Marseille.
Legende van Marius
Marseille beschikt over de energie
van tien elektrische centrales
in het Rhönedal, het gas van de pe
trochemische industrie der nabijge
legen raffinaderijen en binnenkort
ook over atoomenergie uit de centra
les van Marcoule en Pierrelatte.
Die energie is betrekkelijk? waarde
loos kis men niet de beschikking
krijgt' over grondstoffen uit het
noorden, vooral steenkool en ijzer.
Er is al eens een gesprek over in
dustrialisering geweest tussen on
dernemers uit het noorden en men
sen uit Marseille, maar de automo
bielfabrikant Berliet herinnerde zich
een woord van zijn vader: bouw geen
fabriek zuidelijker dan Valence!
Het is een legende die de vooruit
gang van Marseille remt, de legende
van Marius, de onverbeterlijke Mar-
seillan, vol humor, maar onuitspre
kelijk lui en genoegzaam, die liever
op een café-terras zit te filosoferen
dan de handen uit de mouwen te
steken. En toch bestaat Marius al
leen maar als legende.
De scheepsbouwers van Le Ciotat
behoren tot de vlugsten ter wereld
en de havenarbeiders van Marseille
zijn bekend om hun tempo. De ligtijd
van schepen is nergens in Frankrijk
zo kort als in Marseille. Het is de
enige Franse haven, waar olietan
kers van negentigduizend ton kun
nen worden gerepareerd dank zij
droogdokken, waarin zelfs de „Fran
ce" zich thuis zou voelen. In Mar
seille is de enige fabriek, waar men
tankschepen bouwt voor het vervoer
van vloeibaar methaan bij een tem
peratuur van 72 graden onder nul,
waarbij de meeste staalsoorten bros
worden. Zelfs Amerikaanse technici
stonden verbaasd over de methoden
waarmee dit staal wordt gefabri
ceerd.
Ondanks de legende van Marius heb
ben tal van fabrieken zicli in en
rond Marseille gevestigd: Ricard,
Benoït, Nestlé, Péchinery-Progyl,
Thomson-Houston.
De sleutel tot de welvaart van
Marseille is het Rhöne-Rijnka-
naal: dat staat te lezen in een ver
slag van dertig kilogram zwaar dat
het resultaat is van een langdurige
studie. Teruggebracht tot één zin
staat daarin: de Duitse industrie
leeft op en aan en van het water en
Frankrijk moet dit voorbeeld volgen.
De strijd om het water tussen Duits
land en Frankrijk is al jarenlang
aan de gang en niet alleen aan de
Rijn.
Het duistere uur van Marseille sloeg
in het begin van 1943 toen de Duit
sers rond de oude haven twaalfhon
derd huizen in de lucht lieten vliegen
waarbij veertigduizend mensen dak
loos werden. Officieel werd de actie
ondernomen om de misdaad te be
strijden, in werkelijkheid om de ille
galiteit de voet dwars te zetten en
een vrjj schootsveld te krijgen.
Achteraf is deze vernieling voor
Marseille een zegen geweest; men
kreeg ruimte voor plannen die al se
dert 1934 in voorbereiding waren. De
hoop van de Duitsers deze havenstad
meteen als concurrent te hebben uit
geschakeld, is vervlogen. Marseille is
na de oorlog snel gegroeid; vooral
sedert de zelfstandigheid van Alge
rije is de bevolking in tempo toege
nomen en de meesten van deze
vluchtelingen zoeken en vinden werk
in en rond Marseille. Een miljoen in
woners acht men ideaal voor Mar
seille, maar deskundigen menen dat
de stad binnen tien jaar anderhalf
miljoen zal tellen. Na de oorlog heeft
Marseille zestigduizend woningen
gebouwd, wat te weinig is. „We mis
sen le Corbusler!" zeggen de Mar-
seillanen. Le Corbusier heeft er
twaalf jaar geleden zijn beroemde
woonblok op stelten gebouwd. Ook
bij afwezigheid van deze bouwmees
ter zijn er echter grootse plannen:
wolkenkrabbers van honderd meter
hoog langs de oude haven, boule
vards van zeventig meter breed en
er is zelfs al een wolkenkrabber in
het centrum in aanbouw die hon
derdtachtig meter hoog wordt.
Overigens heeft Marseille ook een
verkeersprobleem: langs de Canne-
bière rjjacn elke dag zestigduizend
voertuigen en daarmee is deze be
roemde straat de drukste ter wereld.
Marseille heeft hoop op de toekomst,
nu de schok van Algerije is overwon
nen; men klikt al verder, naar de
nieuwe zelfstandige gebieden van
Afrika, die meer én meer zaken
doen met het oude moederland, een
bedrijf waarvoor Marseille de sleu
tel moet vormen.
Ex-nazi werd in
Oost-Duitsland
van post ontheven
De Oostduitse regering heeft gisteren
het ontslag bekend gemaakt van admi
raal Heinz Neukirchen, een voormalig
nazi. Neukirchen was bevelhebber van
de Oostduitse marine.
Westelijke inlichtingenbronnen zouden
het nazi-verleden van de admiraal aan
het licht gebracht hebben.
Het communistische partijblad „Neues
Deutschland" schreef, dat de minister
van defensie, generaal Heinz Hoffmann
de plaatsvervanger van Neukirchen, ad
miraal Willi Ehm, heeft aangesteld als
bevelhebber van de marine.
In het artikel van „Neues Deutschland"
werd geen gewag gemaakt van het
nazi-verleden van Neukirchen.
In Pekingse dagbladen Is gisteren be
richt dat Tsjang Nai Tsji, een voor
malige minister voor de voedselvoorzie
ning en een van de bekendste „rechts-
gezinden" in de Chinese volksrepubliek,
uit het nationale bestuur van de „raad
gevende politieke conferentie" is ge
zet. Dit is een orgaan, waarin onder
meer vertegenwoordigers der acht zoge
naamde „democratische partjjen". In
China zitting hebben. Het geeft de
regering raad op politiek gebied. De
uitzetting geschiedde op een donderdag
jl. door liet bestuur gehouden vergade
ring.
Tsjang Nai Tsji werd ook uit het cen
trale comité van zijn eigen partij, het
„genootschap voor de nationale demo
cratische wederopbouw van China", ge
zet, terwijl hem tevens het partijlid
maatschap werd ontnomen. (Dit ge
nootschap is een der genoemde Chinese
„democratische partijen"). Dit geschied
de reeds op 19 januari jl.
Als reden voor de uitzuivering van
Tsjang Nai Tsji wordt in de genoemde
berichten in Pekingse dagbladen ver
meld dat de ex-minister „zich is blij
ven kanten tegen de Chinese commu
nistische partij, het 'volk en het socia
lisme".
Groot of klein, elk écht genoegen haalt
u even uit de sleur. Neem Arsenaleen
gróte sigaret in formaat, smaak en aroma.
Overigens..... rookt al Arsenal?
Sedert elf eeuwen bevaren
Britse schepen Het Kanaal
en sinds tweehonderd jaar
hebben hydrografen dit, ge
bied tussen Engeland en het
Contingent in kaart ge
bracht. Men zou dus mogen
veronderstellen, dat er nau
welijks nog geheimen rond
dit water bestaan. Het tegen
deel is echter waar; de we
tenschap is nog ijverig bezig
het kanaalgebied te onder
zoeken. In de voorlaatste zo
mer begonnen hydrografen
met de eerste fase van een
over 25 jaar gepland project
waarbij de getijden rond de
Britse eilanden zullen worden
onderzocht.
Als resultaat van een onderzoek
van zes jaar, zal de Britse Royal
Navy een nieuwe kaart van J.4.000
vierkante mijlen zeebodem uit
brengen, die wellicht een beter
houvast zal bieden voor de kennis
van de geologische gesteldheid van
Het Kanaal en zijn westelijke
toegangswegen. Het project
wordt geleid door de hoogleraar
in de geologie aan de universiteit
van Bristol, prof. W. F. Wliittard,
die pas kortgeleden is terugge
keerd van de laatste der tien
kruistochten, die tot nu toe in
verband met dit onderzoek wer
den gemaakt. Bij het onderzoek
maakte men gebruik van de mo
dernste middelen. Daartoe beho
ren de zogenaamde „Sparkers"
en „Boomers", die elektrische ont
ladingen en schokgolven naar de
zeebodem zenden. De wijze, waar
op deze door de onderwaterrotsen
worden teruggekaatst, wordt
op soortgelijke wijze als bij seis
misch onderzoek naar de aanwe
zigheid van aardolie geregi
streerd. De geoloog zit in zijn
laboratorium aan boord van een
schip en, kan de resultaten op de
instrumenten aflezen.
Dit alles komt de gewone z.
wellicht vrij overbodig voor
de zeeman die zich moeizaam een
weg zoekt door de nauwe vaar
geul van Het Kanaal, die behoort
tot de drukstbevaren scheepvaart
wegen ter wereld en een soort
verkeersknooppunt der zeven
zeeën is.
Hem interesseert het meer, dat
in november aan de internationale
scheepvaartorganisatie details
zijn voorgelegd over een interna
tionaal plan ter coördinering der
scheepvaartroutes in Het Kanaal.
Dit plan dient ertoe, het gevaar
van scheepsbotsingen te vermin
deren en het scheepvaartverkeer
op de Engelse zijde van de Ka-
naalkust te ontlasten.
Wanneer men bedenkt dat dage
lijks 750 schepen het Nauw van
Calais passeren kan men zich een
voorstelling van de verkeers
dichtheid maken. Het merendeel
der schepen, 90 procent, maakt
gebruik van de nauwe geul tussen
het lichtschip Varne en de En
gelse kust. Door deze concentra
tie is dit zeegebied vooral bij mist
zeer gevaarlijk.
Onberekenbare getijden
Praat men met oude vissers aan
Engelands zuidkust, dan kan men
van alles horen over de luimen
van Het Kanaal: dat men bijvoor
beeld langs een bepaald stuk kust
bijna subtropische condities aan
treft en niet ver daar vandaan
polaire temperaturen. Nog onbe
rekenbaarder dan het weer zijn
de getijden. Voor de Kanaalha-
vens bestaan geen betrouwbare
getijtafels, omdat een plotselin
ge verandering van de windrich
ting eb en vloed soms een uur
kan verschuiven.
In sommige baaien bijvoorbeeld
komt de vloed twee uur vroeger
dan op andere punten van dezelf
de kuststrook. In het westen
dringt de vloed op met een snel
heid van anderhalve knoop, in de
nabijheid van Goodwin met vijf
knopen.
Bovendien is de bodem van deze
zeeëngte een der oneffenste ter
wereld. Het Kanaal is midden in
de Straat van Dover slechts 20
vadem (37 meter) diep, aan de
westkust daarentegen 60 vadem
(110 meter) en de zeebodem be
staat deels uit rotsen, deels uit
zand en modder. Nu en dan dui
ken enorme zandbanken op die
het onderwateronderzoek tot een
riskante en gevaarlijke onderne
ming maken.
Het Kanaal is' dus beslist geen
„onschuldige gracht". Het onder
zoek dat nu begonnen is heeft
ten doel alle nukken van dit vaar
water te leren kennen en daar
mee de gevaren te signaleren. De
had dus ongeljjk
HAAGS TRIO PLEEGDE
NOG MEER MISDRIJVEN
waterweg" van zestienhonderd km Het is de rechter-commissaris gebleken,
lengte voor schepen tot 1350 ton, die dat de drie Hagenaars verdacht van
Rotterdam, de grootste haven van inbraken en doodslagen in de Schapen-
Europa, moet verbinden met Mar- laan en de Hugo Verrieststraat nog
seille. Het traject Rotterdam- meer op hun kerfstok hebben.
Straatsburg kan dan in één etmaal
worden afgelegd, het traject Rotter- 13 bekendgemaakt, dat het trio
dam-Marseille in vijf etmalen. h2rnnfrtoabtenaar bewusteloos sloeg en
Daarmee zou Marseille een uitweg Derooiae- f
krijgen naar de Noord- en Oostzee
Het havenfront met daarachter de stad en de heuvels. Aan deze haven zullen
wolkenkrabbers van honderd meter hoog verrijzen; in het centrum komt een
gebouw van ISO meter hoogte. Voorwaarde tot de toekomstige welvaart van
de stad: het Rijn-Rhónekanaal.
Sinds het einde van dc vorige eeuw cn
het begin van deze eeuw is de zoge
naamde „Primitieve Kunst", de „grote
kunst van lage culturen" meer en meer
in de belangstelling gekomen. Vond
i vroeger maskérs, beelden, snij
werk enz. van primitieve volkeren enkel
in volkenkundige verzamelingen en
-musea, in do laatste decennia Is men
tot het inzicht gekomen dat deze kunst
uitingen vaak van een even hoge orde
zjjn als de meest geslaagde scheppin
gen van de groten der westerse kunst.
Goede stukken, en thans ook reeds veel
minder goede stulcken (want de wereld
raakt aardig afgegraasd en veel nieuws
komt er niet bij, want de artistieke tra
dities der primitieven gaan teloor),
wisselen op de grote kunstveilingen
reeds voor fabelachtige prijzen van ei
genaar. Over primitieve kunst ver
schenen veel geïllustreerde boeken. In
Gaades Kunst-Galerij (Uitg. W. Gaade,
Den Haag), verscheen een vertaling van
het bekende boek van dr. Douglas Fra-
ser, verbonden aan de Columbia univer
siteit, vertaald door D. Ouwendijk,
„Primitieve Kunst". Het bevat 320 blz.
en 183 afbeeldingen,daarvan 59 ih
kleuren. Die reprodukties zijn, in aan
merking genomen dat het boek niet zeer
kostbaar is en ook de kleurfoto's op ge
woon boekdrukpapier werden uitge
voerd, niet slecht. Onderscheid in kwa
liteit ziet men wanneer men de repro
dukties van het omslag, die in glans-
druk zijn uitgevoerd, vergelijkt met de
zelfde afbeeldingen in het boek, en
daarom was het mogelijk beter ge
weest het boek iets duurder te maken
en dan de prachtige kleurfoto's (want
prachtig zijn ze!) op glanzend papier
af te drukken.
wijzen benaderen. Frasor deed het meer
als kunstminnaar dan als antropoloog.
Ook hier geldt wat we hierboven over
Gerson zeiden: doordat één man het
boek schreef, ontstond er eenheid, maar
alleen is hier de stof zó omvangrijk, dat
één man haar onmogelijk kan beheer
sen: de primitieve kunst van alle vol
keren der aarde en van alle tijden. Hier
en daar wordt het wel eens een dorre
en beknopte opsomming. Over de tallo
ze problemen die de primitieve kunst
opwerpt vertelt Fraser vooral over ka
rakter en achtergronden dezer kunst
uitingen (die geheel anders zijn dan bij
de westerse moderne kunst) weet hij
veel te vertellen en duidelijk te ma
ken. Na deze inleidende hoofdstukken
De werktuigen in
ons leven
Voor de jongeren heeft uitgeversmaat
schappij „West-Friesland" in Hoorn een
nieuwe serie opgezet, waarin onder
meer verschenen de boekjes „Werktui
gen in ons leven" en „De tijd in ons
leven". Het eerste werkje is een be
werking van het Amerikaanse „Tools
in your life" van Irving Adler.
De schrijver vertelt op onderhoudende
wijze, soms wat al te simplistisch, over
de oorsprong, ontwikkeling en de bete
kenis van de diverse werktuigen voor
de mens, de „tool-making animal" (het
dier, dat gereedschappen maakt). Van
uit die gedachte van tool-making ani
mal (Benjamin Franklin) is het hele
boekje geschreven. De taal is bijzonder
eenvoudig, de vergelijking van de ge
reedschappen met het natuurlijke ma
teriaal, waarover de dieren beschikken,
zijn in het algemeen goed getroffen.
Het geheel kan als een aardige inleiding
voor jongeren gelden op de populair
wetenschappelijke lectuur. De tekenin
gen van Rulli Adler doen iets minder
prettig aan.
waarin dus algemene zaken aan de or
de komen, behandelt de schrijver ach
tereenvolgens de primitieve kunst van
de stammen van Afrika, Azië-Oceanië
en Amerika. Hier en daar zet men een
vraagteken, soms een groot. Is bv. de
zeemeermin afkomstig van de Benin-
zeegod zoals op pag. 100 wordt be
weerd?
Een uitgebreide literatuur helpt de be
langstellende lezer verder op weg. Het
viel ons op dat onder de kop Afrika
geen enkel werk van Frobenlus ge
noemd wordt. De vertaling is soms on
duidelijk. Als geheel een aanbevolen
boek, niet het minst door de talrijke
minder bekende afbeeldingen.
W. GAADE, DEN HAAG.
Afbetalingszaken namen
aanzienlijk toe
De omzetten van de particuliere geld-
schietbanken en handelsbanken (per
soonlijke leningen) hebben in het derde
kwartaal van 1962 een zeer sterke stij
ging vertoond ten opzichte van het
overeenkomstige kwartaal van 1961.
De percentages van de stijging zijn res
pectievelijk 29 en 56 procent.
Ook de kredietverlening van gemeente
lijke volkskredietbanken is belangrijk
toegenomen. De stijging bedraagt hier
17 procent. De omzetten van betaal-
zegelkassen en die van financierings
maatschappijen zijn omhoog gegaan met
respectievelijk 10 en 15 procent. Post
orderbedrijven en grootwinkelbedrijven
zagen hun afbetalingsomzetten met res
pectievelijk 26 en 1 procent achteruit
gaan. Voor de groep overige detailhan
delaren is een toeneming geconstateerd
van 10 procent. Deze gegevens heeft de
staatssecretaris van economische zaken,
drs. F. J. W. Gijzeis, verstrekt in een
brief aan de Tweede Kamer.
ONRUST IN V.V.D.
(Van onze Haagse redactie)
De in liberale kringen bekende journa
list mr. dr. H. J. Roethof, parlementair
redacteur van de Nieuwe Rotterdamsche
Courant, heeft dezer dagen bedankt als
lid van de V.V.D. De heer Roethof, die
een van de oprichters is van het liberaal
democratisch centrum, heeft ook het
voorzitterschap van deze progessieve
groepering neergelegd, omdat deze
functie verbonden is aan het lidmaat
schap van de V.V.D,
In politieke kringen ziet men enig ver
band tussen het bedanken van de heer
Roethof en de weigering van minister
Korthals om zich voor de Tweede Kamer
beschikbaar te stellen. Juist deze week
verklaarde de heer Korthals nog, dat
zjjn beslissing was gebaseerd op poli-
tiek-zakelijke redenen. Ook het zich te
rugtrekken van staatssecretaris Stjjkel
acht men niet zonder betekenis. Men is
van mening, dat de afsplitsingspoging
van Gorinchems burgemeester Ridder
van Rappard, de onrust binnen de V.V.
D. sterk heeft doen toenemen.
Westeuropese invloed op menu
(Van onze correspondent
Werner Schuberth)
Het modewoord in Spanje is „Eu
ropese integratie" en voor de
meeste Spanjaarden betekent
dit woord vooral: aanpassing
aan de Westeuropese levensge
woonten. Hoezeer deze „Euro
pese invloed" reeds in het dage
lijks leven merkbaar is, vooral
ten gevolge van de duidelijk toe
genomen welvaart in het jong
ste verleden, tonen de nieuwste
statistieken en een blik op de
Spanjaard van vandaag.
Nog slechts enkele jaren geleden was
vlees een luxe-artikel, dat bij de
grote massa van het volk maar zel
den op tafel kwam. Het volk stelde
zich tevreden met goedkope vis,
voornamelijk sardines. In het afge
lopen jaar is hier voor het eerst een
duidelijke verandering in gekomen.
Volgens de ambtelijke statistieken is
de vleesverkoop in Madrid van iets
meer dan 50 miljoen kilo in 1961 tot
bijna 70 miljoen kilo in 1962 geste
gen. Daarentegen verkochten de vis
handelaren meer dan drie miljoen
kilo vis minder en bovendien was de
grootste teruggang vooral te vinden
bij de goedkope vissoorten als sar
dines.
Aardappel
Dank zij de toenemende welvaart
ligt Spanje dan nog steeds vrij ver
achter bij de Westeuropese landen
wordt het Spaanse menu „Europees".
De Spanjaai-d heeft bijvoorbeeld ook
plotseling de aardappel ontdekt en
tot volksvoedsel gemaakt. Deze was
tot nu toe uitsluitend in de vorm van
pommesfrites te vinden op de „bete
re tafel". Het verbruik steeg in de
loop van een jaar met ruim twaalf
miljoen kilo, ondanks het feit, dat de
aardappel achter de Pyreneeën rela
tief duur is. Een kilo kost er tussen
de 25 en 30 cent wat voor het
Spaanse levenspeil zeer veel is.
En niet alleen de aardappel verovert de
tafel van steeds grotere lagen van de
bevolking, ook de tot nu toe voor
miljoenen Spanjaarden onbetaalbare
sinaasappel wordt meer en meer
gekocht. De appel en zelfs vruchten-
conserven zetten door op de markt.
Het verbruik is met 15 tot 20 pro
cent gestegen. De verkoop van boter
steeg in een jaar zelfs met 25 pro
cent. Daarentegen waren erwten, bo
nen en andere typische Spaanse voe
dingsmiddelen het laatste jaar min
der gevraagd. De Spaanse keuken
uiteraard om te beginnen in de gTote
steden is dus bezig aan een eigen
„Europese Integratie".
Sandaal verdwijnt
Geen wonder, dat tegen de achtergrond
van deze ontwikkeling ook de kle
ding bezig is te veranderen. Zo is bij
voorbeeld in de laatste jaren, mede
onder invloed ran buitenlandse toe
risten. de „Alpargata" de sandaal
van boombast, die sinds mensenheu
genis in stad cn land de meestgedra-
gen voetbekleding was, steeds meer
aan het verdwynen.
Plaatje zonder woorden van de
huishoudbeurs in het R.A.I.-
gebouw te Amsterdam.