PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEEN VERDERE RUSSISCHE CONCESSIE
VOOR KERNSTOPVERDRAG
Waarschuwing aan V S.
voor invasie op Cuba
Contact met
Indonesië in
New York
*r i
- fls
F i
F'
SS
■r* v c
K IS
Tijd nog niet rijp voor
Zeeuwsch-Vlaanderen
vrije woningbouw in
„Verkennend" overleg
in Berlijnse kwestie
„Westen houdt overleg in Genève slepende"
K.L.M. op 4 mei
naar Djakarta
m ;R' 1
m t
DUITSLAND STEMT IN MET N.A.V.O.-KERNMACHT
Bonn bemiddelt
in E.E.G.-geschil
Kiesrecht voor vrouwen in Perzië
Juist groeiende
vraag in
kanaalzone
Nogmaals;
Waterloo
Westerschelde
Vandaag...
206e jaargang no. 50
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie P. van de Velde. P B. den Boer en W de Pagter. Hoofdredactie: W Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 62 cent per week. 8.00 perkw.; franco per post 825 p. kw. Losse
Walstraat 58-60 tel 2355 (b.g.g. red. 3508/3546. adv. 3647/3643). Middelburg. Markt 61, tel- 3841 (b.g.g. red. 2078/3169. adv. 2375>; Goes: Gr Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg. tel.
2911 Zlenkzee. red tel. 2425 adm. tel 2094 Adv.pr. 30 ct p. mm. Min. p adv. 14.50. tngez. med 3 x tarief Kleine adv. (max 8 regels» 30 ct. p. regel (min. 1,50). ..Brieven bur. van dit blad" 25
3 15 ct. Bureaus: Vlissingen:
35; Temeuzen: red. teL 2116, adm. teL
Giro 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Donderdag 28 febr. 1963
Rampschip nu
gebroken
Pagina 2
KROESJTSJEW:
De Russische premier Kroesjtsjew heeft gisteren in een rede ver
klaard, dat het westen niet op verdere concessies van Rusland kan
rekenen inzake de kwestie van inspecties ter plaatse in het kader
van een kernstopverdrag. Volgens premier Kroesjtsjew heeft Rus
land reeds een belangrijke concessie gedaan door zich akkoord te
verklaren met twee of drie inspecties per jaar op Russisch grond
gebied. Kroesjtsjew sprak tot de kiezers van het Moskouse district
Kalinin, die hem kandidaat hebben gesteld voor de functie van af
gevaardigde voor de Russische Federatie in de opperste Sowjet.
De Russische premier greep de gelegen
heid aan om een felle aanval te doen op
het westen, dat volgens hem de ontwa
peningsbesprekingen in Genève slepen
de houdt. „Sommige mensen", zo zei
14j", wensen een in een kernstopverdrag
opgenomen inspectie om voor de N.A.
V.O. de deur te openen voor spionage in
ons land. De Sow jet-Unie gaat daar niet
mee akkoord".
Wat de ontwapening betreft is Rusland,
volgens Kroesjtsjew, bereid een ontwa
peningsverdrag te tekenen en heeft het
voorgesteld de bewapening binnen vier
of vijf jaar in te krimpen. „Maar de
westelijke mogendheden draaien erom
heen en zeggen dat het onmogelijk is te
voorspellen noe de zaken binnen vier of
vijf jaar zullen staan", aldus de Russi
sche premier.
zichzelf heeft gevormd na de opruiming
van de Hitler-agressors" zou worden
handhaafd.
Westelijke diplomaten zagen hierin een
aanwijzing, dat het Kremlin bereid
althans voor enige tyd, de aanwezigheid
geallieerde troepen in West-Berlyn
te accepteren.
compromis
Het grootste deel van Kroesjtsjews
rede was gewijd aan internationale
problemen. Hij toonde zich hard en
tot geen compromis bereid. Hij be
toogde onder meer, dat er in de ge
hele wereld niet eerder rust zal heer
sen voor er een vredesverdrag voor
Duitsland is getekend.
Rusland zou van het standpunt uitgaan
dat bij een overeenkomst betreffende
Berlijn de bestaande situaüe „zoals die
Ten aanzien van de Cubaanse kwestie
zei Kroesjtsjew, dat de VS. dienen te
beseffen, dat een invasie op Cuba niet
verenigbaar is met de beloften die pre
sident Kennedy tijdens de crisis om Cu
ba heeft gegeven. De Sowjet-Unie, aldus
de premier, heeft het Cubaanse volk
verzekerd, dat zij te hulp zal komen bi
een aanval en zij zal haar belofte hou
den. -
De Nederlundse en Indonesische
permanente vertegenwoordigers
bij de Verenigde Naties hebben
gisteren een eerste bespreking ge
voerd over herstel van de diploma
tieke betrekkingen tussen beide
landen.
Mr. C. W. A. Schïlrmann en de heer L.
N. Palar hadden, volgens diplomatieke
zegslieden, een onderhoud van een half
uur. De zegslelden zeiden dat „beide di
plomaten een „wederzijds bevredigende"
gedachtenwisseling voerden over de pro
blemen van het herstel der diplomatieke
betrekkingen.
In Londen is de jaarlijkse „pan-
nekoekenrace" gehouden. Ook dit
maal was er grote belangstelling,
zowel van de zijde van de deel
neemsters als van de toeschou
wers. De winnares van het vorig
weer de snelste te zijn: haar
wachtte aan de finish een prijs
van 10,een kus van het
raadslid Édgar Reed en een en
thousiaste huldiging door de be
langstellenden.
Beloften
De zomerdienst van de KJL.M., die geldt
van 1 april a.s. tot 1 november a-s., ver
toont geringe wijzigingen ten opzichte
van 1962. De totale produktie in 1963
zal naar schatting met ongeveer drie
procent toenemen tot 859 miljoen ton
kilometer. In 1962 was de tonkm-pro-
duktie negen procent meer dan in 1961.
De veertien DC-8 straalverkeersvlieg-
tuigen der maatschappij zullen bijna
tweederde van de totale produktie voor
him rekening nemen. De elf Electra 2
en negen Viscountschroefturbine-
vliegtuigen hebben voor ongeveer ne
gentien procent deel in die totale pro
duktie. Daarnaast zullen de 27 vliegtui
gen metI zuigermotoren de resterende
vijftien procent der produktie leveren.
De vliegtuigen met straalturbinemoto-
ren en de toestellen met schroefturbine-
motoren leveren derhalve ruim 85 pro
cent der totale produktie.
In totaal zijn 61 toestellen voor de zo
merdienst ingedeeld op het 233.Q00 km
lange luchtnet. In het hoogseizoen zul
len 24 DC-8 en 5 DC-7 diensten per
week worden gevlogen op de lijn Am
sterdam-New York (1962: 21 DC-8 en
7 DC-7 c-diensten per week).
Op de beide lijnen naar West-Afrika
zullen, nadat van de betreffende rege
ringen toestemming is verkregen, de
Electra-vliegtuigen worden vervangen
door DC-8 toestellen.
Besprekingen tussen Indonesische auto
riteiten cn de K.L.M. zijn gaande over
het heropenen van Djakarta in het
luchtnet. Afhankelijk hiervan zal er
naar worden gestreefd met ingang van
4 mei a.s. met een DC-8 naar Djakarta
te gaan vliegen-
Prins Albert van België, die een
bezoek brengt aan de V.8. en Ca
nada. is door president Kennedy
op tiet Witte Huis ontvangen.
Leger in actie tegen hardnekkig smeulende
vuilnisbelt te Broek in Waterland
Twee brandweercompagnieën van de mobiele colonnes hébben woensdag
met veel materieel een aanval geopend op de grote smeulende vuilnisbelt
te Broek in Waterland, welke al zo lang het leven in deze gemeente be
paald zeer onaangenaam maakt. De bevolking van Broek is er dan ook
weinig mee ingenomen dat Amsterdam zijn overtollige vuilnis op hun
grondgebied deponeert. De foto toont de militairen aan het werk.
Speures naar een
uitgangspunt voor
onderhandelingen
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft gisteren
meegedeeld dat verwacht wordt
dat het „verkennend" overleg in
zake Berlijn met de Sowjet-Unie,
,in de naaste toekomst" zal wor
den hervat.
Frankrijk akkoord met
het Duitse standpunt
„Problemen zijn binnen
enige maanden opgelost''
Koele reactie in
de N.A.V.O.-raad
West-Duitsland is bereid het voor
stel van president Kennedy
voor een multilaterale kern
macht binnen de N.A.V.O. te
steunen. Deze Duitse stap heeft
de instemming van Frankrijk.
Dit is gisteren geresulteerd uit
de besprekingen tussen de Ame
rikaanse "president Kennedy en
de Westduitse minister van de
fensie, Kai-Uvve von Hassel.
Von Hassel verklaarde dat de proble
men die zich by de oprichting van de
multilaterale kernmacht zouden
voordoen „waarschynlijk binnen en
kele maanden zullen zijn opgelost".
De Westduitse minister verklaarde dat
zijn regering van mening was dat
deze multilaterale kernmacht niet
noodzakelijk gebaseerd hoefde te zyn
op onderzeeërs, die door kernenergie
worden aangedreven. Deze mening
wordt gezien als een aanwijzing da
de Duitse regering waarschijnlijk het
programma van ae regering-Kenne-
dy, dat voorziet in het uitrusten van
conventionele oppervlakte schepen
met raketten, zal goedkeuren.
Koele reactie
nedy, Livingston
gisteren het Amerikaanse plan over
een multilaterale kernmacht binnen
de NA.V.O. in Parijs uiteengezet aan
de permanente raad van de N.A.V.O.
De eerste reactie op het plan moet
koel zyn geweest.
Merchant werd in zijn uiteenzetting bij
gestaan door de Amerikaanse am-
iassadeur bij de N.A.V.O.Thomas
K. Finletter. De Britse permanente
vertegenwoordiger, Sir Evelyn
Shuckburgh, liet er geen twijfel over
bestaan aat de Britse conservatieve
regering het niet op alle punten met
Washington eens is.
Onderzeeboten
nlfd i
kernmacht zo spoedig mogelijk ge
baseerd moet worden op atoomonder-
zeeboten in plaats van op oppervlak
teschepen, zoals de Verenigde Staten
hadden gesuggereerd. Het is ook
voor de instelling van een „uitvoe
rend comité" van tien landen om de
kernmacht te beheren een idee
waarvoor de Amerikanen weinig be
langstelling hebben.
De woordvoerder van het State De-
Sartment, Lincoln White, zei dat het
oei van het overleg hetzelfde gebleven
was: het speuren naar de mogeiykheid
voor een uitgangspunt voor formele on
derhandelingen. De eerste fase van het
legJ 1 4
afg
om Cuba.
overleg werd in oktober van het vorig
jaar afgebroken, als gevolg van de crisis
Volgens White heeft het Kremlin her
vatting van het verkennend overleg
voorgesteld. De van overleg in Washing
ton naar Moskou teruggekeerde Ameri
kaanse ambassadeur in de Sowjet-Unie,
Foy Kohier, had het Amerikaanse ant
woord bij zich.
White kon nog niet zeggen, wanneer
irecies en door wie het overleg zou her-
leginnen, maar dat er diplomaten, veel
eer dan ministers van buitenlandse za
ken, bij betrokken zouden zijn.
Bondgenoten
De woordvoerder van buitenlandse za
ken deelde nog mee, dat de Europese
bondgenoten van Amerika waren ge
polst. Amerika zal ook hun belangen
in het oog houden, maar niet voor hen
spreken. Dc bondgenoten hadden tegen
hervatting van het verkennend overleg
geen bezwaren gehad, zei hij.
Frankrijk heeft ermee ingestemd met
West-Duitsland direct in overleg te tre
den over de toekomstige ontwikkelingen
in Europa, zo wordt van de zijde van
het Westduitse ministerie van buiten
landse zaken vernomen. De Westduitse
staats-secretaris Rolf Lahr gaat hier
voor volgende week naar Parijs, aldus
de zegslieden.
Dit directe overleg over de toekomst
van Europa zal het eerste zijn dat sinds
het fiasco van Brussel gevoerd wordt
tussen Frankrijk en een ander E.E.G.-
land. De vijf niet-Franse E.E.G.-landen
hebben wel onderling met elkaar in con
tact gestaan. West-Duitsland hoopt op
enigerlei wijze te kunnen bemiddelen
tussen Frankrijk en de rest van de E.E.
G. binnen het kader van het jonge
Frans-Duitse vriendschapsverdrag.
Sowjet-diplomaten
moeten IJsland
verlaten
Twee Sowjet-diplomaten zijn dinsdag
door IJsland persona non grata ver
klaard en moeten het land verlaten om
dat zij spionage hebben gepleegd. Dit
heeft de IJslandse minister van justitie
meegedeeld.
De sjah van Perzië heeft woensdag bekendgemaakt, dat de vrouwen in
zijn land voortaan zullen mogen deelnemen aan parlementaire verkiezin
gen. Op een economische conferentie in Teheran zei hij, dat er een einde
zal worden gemaakt aan de „sociale schande" dat de vrouwen in Perzië
worden gelijkgesteld met misdadigers en krankzinnigen, die ook geen
stemrecht bezitten. Vorige maand gingen er voor het eerst vrouwen naar
de stembus, toen er een referendum werd gehouden over het plan van de
sjah voor landhervorming. Hun stemmen werden echter niet officieel mee
gerekend voor de uitslag. Toen de mededeling van de vorst bekend was
geworden, trokken duizenden juichende vrouwen met spandoeken naar
het marmeren paleis om de sjah te danken.
Meningen uit de bouwwereld
Is Zeeuwsch-Vlaanderen op het
moment rijp voor een proef op
het gebied van vrije woning
bouw? Met deze vraag zo
bleek ons uit informaties
hebben velen in Zeeland zich de
afgelopen dagen bezig gehou
den, nadat ir. R. H. van Kreve
len, voorzitter van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken
in Zeeuwsch-Vlaanderen dit idee
vorige week in zijn nieuwjaars
rede lanceerde. Zo'n proef lijkt
ir. Van Krevelen heel wel mo
gelijk, omdat er in Zeeuwsch-
Vlaanderen genoeg bouwcapaci
teit aanwezig is, tal van bouw
vakkers naar elders pendelen
en omdat beschikt kan worden
over aanvulling van Belgen. Ook
wees de voorzitter van de Ka
mer van Koopliandel op een vol
doende aanwezigheid in het be
trokken gebied van de meest
voorname bouwmaterialen. „Ik
zou het op prijs stellen, als de
desbetreffende autoriteiten de
moed zouden hebben om dit ex
periment eens te wagen", aldus
de heer Van Krevelen in zijn
jaarrede. „Het experiment als
zodanig zou misschien wel te
overwegen zijn, maar dan nèt
niet in Zeeuwsch-Vlaanderen",
is echter de mening van ir. L.
D. Huisman, hoofdingenieur-di
recteur van volkshuisvesting en
bouwnijverheid in de provincie
Zeeland.
Door diverse omstandigheden laat de
bouwmarkt in dit gebied een alge
hele vryheid bepaald niet toe. Ir.
Huisman wees ons desgevraagd in
dit verband op de steeds grotere
vraag op de bouwmarkt vanuit de
kanaalzone, waar diverse bedryven
een groot deel van de capaciteit zui
len opslokken. Dit houdt onder meer
in, «lat «laar ook meer zogenaamde
arbeidswoningen zullen moeten wor
den gebouwd cn dus bouwvakarbei
ders nodig zUn.
„Pendelen er zoveel bouwvakkers
naar elders?" Blijkens een enquête
door het gewestelijk arbeidsbureau te
Temeuzen in december 1960 gehou-
laanderen elders. Maar, zo werd er
uitdrukkelijk aan toegevoegd, nadien
is de werkgelegenheid in de bouw
sector in dit gebied aanmerkelijk
verbeterd. Naar een zeer ruwe schat
ting bedraagt dit aantal nu nog circa
100. „Het blijft evenwel de vraag of
deze mensen terugkomen als er hier
meer werk in de bouwsector komt",
zo voegde directeur J. van der G|jp
er aan toe. „Sommige mensen pen
delen nu eenmaal graag".
In bonafide bouwkringen staat men
uiteraard niet geheel afwijzend te
genover meer vrijheid in de bouw.
„Misschien na verloop van tijd, laten
wij zeggen, over een jaar", aldus de
heer J. Barendregt, vice-voorzitter
van de Zuidnederlandse aannemers
vereniging en voorzitter van het dis
trict Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ook hij meent, dat aan het huidige
beleid stringent moet worden vastge
houden, zolang er nog o.m. in Temeu
zen en Oostburg een behoorlijke
vraag is naar woonruimte.
Niet volledig
„Natuurlijk bedoel ik geen vryheid
van bouw over de gehele linie", ver
klaarde ir. Van Krevelen ons nader.
Het zou onverantwoord zijn alle
bouwactiviteiten naar de kust te ver
plaatsen. Het hele idee zou trouwens
nader moeten worden uitgewerkt.
Maar enkele jaren geleden heeft
iemand ik weet niet meer wie
gepleit voor méér vrijheid van bouw
in de randprovincie. Men was toen
evenwel doodsbenauwd van dit idee".
Ir. Van Krevelen meent echter, dat
Zeeuwsch-Vlaanderen juist de laatste
jaren een apparte positie is gaan in
nemen. De industrialisatie in be
paalde gevallen gesteund door de re
gering begint goed op gang te
komen. Maar een toename van indus
trieën vergt meer woningen. Zeeland
heeft de laatste jaren zeer kleine
contingenten woningen toegewezen
gekregen. En wat nu jaarlijks ter be
schikking wordt gesteld, is te weinig
om de achterstand in te lopen. Voor
een proef op dit gebied vormt
Zeeuwsch-Vlaanderen, volgens ir.
Van Krevelen, een mooi afgesloten
geheel.
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
Het bestuur van de „Stichting Viering
Honderdvijftig jaar Koninkrijk" te
Nflmegen betreurt het, dat door allerlei
oorzaken de indruk is gewekt als zou
men in Nijmegen van plan zijn een soort
nabootsing te geven van de Slag bij Wa
terloo. Tussen haakjes: de stichting is
een andere organisatie dan het onlangs
door prinses Beatrix geïnstalleerde offi
ciële comité, namelijk een particuliere
stichting, voortgevloeid uit het initiatief
tot herdenking van anderhalve eeuw on
afhankelijkheid. Het bestuur van deze
stichting nu distantieert zich dus van
de beroemde Slag en heeft nu nadruk-
kelijk verklaard, dat dit evenement
slechts zal worden aangeduid in een gro
tere nationale manifestatie „Van jacht
hoorn tot kampvuur". Wij nemen van
deze verklaring gaarne akte, maar wil
len tegelijkertijd vaststellen, dat het
stichtingsbestuur het uitsluitend aan
zichzelf heeft te wijten, dat Nederland
een verkeerde indruk van zijn plannen
kreeg. Want dit bestuur heeft folders
rondgestuurd, waarin Carel Briels in
een schilderachtig proza zijn plannen
heeft uiteengezet, een proza dat een
heel andere indruk geeft dan de deze
week gepubliceerde verklaring van hst
stichtingsbestuur.
Wij doelen hier op een „attentiefol
der", samengesteld voor „boeren-
organisaties, hippische sportverenigin
gen, militaire verenigingen, oranjever
enigingen, personeelsverenigingen, reis
bureaus, V.V.V.'s enz.". Deze opsom
ming hebben wij overgeschreven van de
bewuste folder. Welnu, het is ook de
moeite waard enkele alinea's over te ne
men van dp gespierde taal, die uit de
pen van organisator Carel Briels is ge
vloeid. Hier volgen ze:
Napoleon werpt nu de teerling op het
bloedigste slagveld van Europa en hij
hoort als in herinnering bij zijn keizer
lijke kroning Tsjaikowski's grandioze mu
ziek. Maarschalk Grouchy krijgt opdracht
een vereniging van de Pruisische Armee
met Wellingtons leger te voorkomen.
Napoleon rijdt nog eenmaal op zijn witte
merrie het gehele tront langs. De ade
laars op de vaandels buigen zich neder
„Vive l'Empereurl" Dan rukt Ney met
het voetvolk op het beslissende uur
van Napoleon vangt aan.
Wellington is gevoelig verzwakt Napo
leon maakt zich gereed voor de beslissen
de stormloop. Een laatste blik werpt de
keizer over het slagveld, maar bij het
optrekken van de rook der kanonnade
rukt een schaduw uit het noordoostelijke
op Blüchef komt Wellington te hulp,
maarschalk Grouchy heeft gefaald. De
wereldminuut van Waterloo de Grande
Armee is niet meer. Nauwelijks verplet
tert de Engelse aanval Napoleon of een
naamloze jaagt in een kales naar Brussel,
naar Londen en Rothschild sticht daar
een ander keizerrijk. Ons koninkrijk is
behouden, saluut wordt gebracht aan de
dappere Prins van Oranje en zijn troepen,
de weg voor de eenheid van Europa ligt
open.
Tot zover Carel Briels in een folder, uit
gegeven onder de verantwoording van
het stichtingsbestuur.
Men zal het met ons eens zijn: hier
wordt gesuggereerd, dat Waterloo
een belangrijk evenement in Carels ma
nifestatie zal worden. Nu laten we maar
buiten beschouwing, dat Napoleon zich
moeilijk in 1813 de muziek van Tsjai-
kowski kon herinneren, omdat deze
componist pas in 1840
is geboren. Een knies
oor, die déér op let.
Maar wel moet wor
den vastgesteld, dat
het hier geciteerde
proza dezelfde sfeer ademt als die van
de heroïsch-dramatische schilderijen van
Napoleons hofschilder Jacques Louis
David, een man die zelfs de doden op
het slagveld nog enige grandeur mee
gaf. Tegen een dergelijke romantisering
paste terecht een protest. Gelukkig, dat
het stichtingsbestuur de consequenties
heeft getrokken uit de allerwege gehoor
de kritiek: het blijkt minder pathetisch
dan zijn massaregisseur.
De ramp met de „Miraflores" stelt op
nieuw scherp in het licht, dat norma
lisatie van de Westerschelde voor Ant
werpen een levensbelang is. In feite be
langrijker dan de Schelde-Rijnverbin-
ding! Schepen Delwaide heeft gisteren
aan een onzer redacteuren als zijn me
ning te kennen gegeven, dat een ramp
als deze de reputatie van zijn stad geen
schade zal doen. De werkelijkheid is ver-
moerie'ijk wel iets anders, vooral omdat
moeii^theden in het Nauw van Bath
voortdurend voorkomen. Overigens mag
in dit verband nog weer wel eens wor
den g.ewezen op de grote verantwoorde
lijkheid, die op de schouders van de
Scheldeloodsen rust: zjj moeten beschik
ken over voortreffelijk zeemanschap en
extra stalen zenuwen. Met name de Ne
derlandse instanties, die verantwoorde
lijk zijn voor hun salariëring, mogen
zich dit duidelijk voor ogen stellen!
Er is aanleiding te wijzen op nog twee
aspecten van deze zaak. In de eerste
plaats, dat de noodzakelijke normalisatie
een uitsluitend (Antwerps) Belgisch be
lang is. Maar dat betekent tevens, dat
mede op grond daarvan Nederland ver-
moedeiyk weinig geneigd zal zijn mee
te werken aan de bevordering van Ne
derlandse havenbelangen in de directe
omgeving van het bewuste gebied
(Kreekrakplan). Immers, bevordering
van deze belangen zou een Belgische
claim op Nederlandse financiële mede
werking bij deze zeer kostbare werken
in de hand werken. In de tweede plaats
accèntueren gebeurtenissen als deze
ramp, dat Terncuzcn, Sloe en Vlissingen
vóór de gevarenzone van Bath liggen.
Uit een oogpunt van acquisitie voor
nieuwe vestigingen een overweging om
toch niet geheel te vergeten.
India zet gesprek
over Kasjmir voort
Premier Nehroe van India heeft in het
•arlement te Nieuvv-Delhi verklaard,
lat zijn land besloten heeft het overleg
Met Paldstan over Kasjmir voort te
zetten, ondanks Pakistans besluit om
een grensverdrag met communistisch-
China te sluiten.
is het 75 jaar geleden, dat e
John Boyd Dunlop, veearts te Bel- i
fast, de luchtband uitvond.