MEERDERHEID
NEDERLANDS -
KAMER VOOR AANNEMING
DUITS VERDRAG
dat is
SANOVITE
Mr. Beerman wekt
woede van P. v. d. A. op
REEDS MEER DAN TWEE MILJARD
MARK VAN BONN ONTVANGEN
Voorlopig geen
typografenstaking
Rigoletto
Kamercommissie komt tot conclusie
„F. H. VAN DER PUTTEN PASTE
NIET IN DEFENSIE-APPARAAT"
Haliplus
Haliplus
Minister wilde
niet antwoorden
op concrete vragen
METAALLIJMER VERDIENDE EEN TIENTJE MEER
DAN „85 GULDEN SCHOONVAN TELEVISIE
ALS TWEE DRUPPELS WATER- VAN INTERNATIONAAL FORMAAT
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
GEEN UITSTEL VAN RATIFICATIE
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer zal zich, ondanks haar vele en ingrijpende bezwa
ren op tal van punten, met het Nederlands-Duitse verdrag verenigen.
Dat is gisteren gebleken, nadat vier ministers en twee staatssecreta
rissen de goedkeuring van het verdrag hadden verdedigd en aanbevo
len.
Van de K.V.P. heeft van de aan
vang af vastgestaan, dat zij zich
niet zal verzetten. Voor de V.V.D.
verklaarde mevrouw Stoffels-van
Haaften, dat haar fractie haar
stem niet tegen het wetsontwerp
zal uitbrengen. Dat deed ook de
A.R.P. Een deel van de socialisti
sche fractie zal eveneens vóór
stemmen. De heer Scheps van de
P.v.d.A. hield voet bij stuk. Hij zal
tegen het goedkeuringswetsont
werp stemmen, evenals de C.P.N.
en de P.S.P. Het is de vraag hoe
veel leden van zijn fractie de heer
Scheps mee krijgt. De heer Die
penhorst van de C.H.U. het nog
een germge twijfel. In elk geval
staat wel vast, dat het goedkeu-
ringsontwerp zal worden aangeno
men. Het komt vandaag bij de
aanvang van de vergadering in
stemming.
KEUKENHOF
GAAT OPEN OP
28 MAART
Do minister van landbouw, mr. V.
Marynen zal op 28 maart de lente
in West-Europa officieel procla
meren. Hij doet zulks ter opening
van de veertiende nationale bloe
mententoonstelling van de stich
ting „Keukenhof in Lisse.
Het grote bosachtige park en de
ruime kassen zijn thans nog on
der sneeuw bedolven. Schade is,
door vorst en sneeuw niet aange
richt. Onder het sneeuwdek is de
kou maar enkele centimeters de
grond ingedrongen, mede dank zij
de beschutte ligging. Daaronder
liggen miljoenen grote en kleine
bloembollen reeds ruimschoots
neusjes en wortels te maken om
bij luw weer het park snel in de
mooiste tuin van Europa te her
schapen. In de kasen zijn 400 tul
pen-variëteiten opgeplant, in de
tuin zelf ruim 800.
De personeelscommissies van de Am
sterdamse dagbladbedreven hebben gis
termiddag in een spoedvergadering be
sloten de aangekondigde 24 uursstaking
voorlopig geen doorgang te laten vin
den.
Zij hebben hiermede gevolg gegeven
aan een verzoek van de besturen van de
drie werknemersbonden en mede omdat
morgen de onderhandelingen over de
grafische c.a.o. zullen worden hervat.
Er is echter wel een mogelijkheid dat
een klein gedeelte van de 2500 typogra
fen in Amsterdam tot een wilde actie
overgaat. De staking van 24 uur zou
gisteravond om zeven uur zijn begon
nen.
De avondploeg van het Amsterdamse
dagblad „De Telegraaf" heeft gister
avond toch nog bijnu twee uur gestaakt.
De typografen waren het niet eens met
het besluit, gevolg te geven aan het ver
zoek van de werknemersbonden zich
van individuele acties voorlopig te ont
houden. Een beroep van de adjunct-di
recteur van „De Telegraaf", de lieer
M. E. Borrius Broek, die omstreeks half
tien de voor het Telegraafgebouw sa
menscholende typografen verzocht aan
het werk te gaan („U staakt toch niet
tegen onze krant- Moeten de andere och
tendbladen dan wel verschijnen?"), had
geen resultaat. De stakers luisterden
wel naar de voorzitter van de bij het
N.V.V. aangesloten A.N.G.B., de heer
A. van den Boogaart, en de afdelings
voorzitter van deze bond. de heer A.
Laane, die tegen kwart voor tien in de
hal van het krantengebouw de stakers
in overweging gaven aan het werk te
gaan. Hieraan werd gevolg gegeven.
0 Sowjet-geteerden hebben met behulp van
liet op 1 november )1. gelanceerde ruimte
vaartuig naar Mors ontdekt, dat er om de
narde nog oen derde stralingsgordel loopt,
waarin het aantal geladen deeltjes veel gro
ter is dan in de andere twee gordels. Stra
lingsgevaar voor ruimtereizigers zou deze
derde gordel echter niet opleveren.
0 De Russische dichter Jaroslaw Smeljakov,
die in het Stallntijdperk werd vervolgd, is
op een receptie in Moskou ter gelegenheid
vnn zijn vijftigste verjaardag door Russische
schrijvers en dichters gehuldigd
super bolknak a
De minister van buitenlandse zaken mr.
Luns constateerde bij de beantwoording
van de afgevaardigden, die de vorige
dag over het Nederlands-Duitse verdrag
het woord hadden gevoerd, lakoniek dat!
bepaalde onderdelen van het verdrag
om het zacht uit te drukken geer
onverdeelde instemming hebben gevon
den. Er is kritiek geoefend op de rege
ring, omdat zij dit verdrag heeft geac
cepteerd.
De bewindsman was zich ervan be
wust, dat het onrecht, dat Duitsland
Nederland in de oorlogsjaren heeft
aangedaan, ten hemel schreiend is.
De aangerichte schade bedraagt vele
miljarden guldens er is berekend
dat het totaal der herstelbetalingen
ongeveer 25 miljard zou moeten be
dragen en het ligt dus voor de
hand, dat velen het verdrag emotio
neel benaderen, aldus de minister.
Hij wenste, dat men zou bedenken,
dat we al weer bijna achttien jaar na
de oorlog leven en dat de politieke
situatie in Duitsland sinds 1945 in
grijpend is veranderd.
(Advertentie)
Een produkt van wereldfaam.
Nederlandse vinding!
Bereid uit de gehele
tarwekorrel mèt de kiem
(geen rogge) en verrijkt met
edelvoedingsstoffen die in
het gewone voedsel vaak
onvoldoende aanwezig zijn.
Vul tekorten aan met
enkele Sanovietjes per dag!
Eet ze als brood, dus
besmeerd en/of belegd.
Hoge voedingswaarde,-
zet niet aan, regelt de
spijsvertering.
Gezond! Smakelijk!
Slechts 52ct.per pak.
(Ook zoutarm overal
verkrijgbaar). 2
Er bestaat een democratische basis. De
economische ontwikkeling in Duitsland
is van groot belang voor de economische
ontwikkeling in Nederland. Duitsland is
Nederlands belangrijkste handelspart
ner. Nederland is met Duitsland op vele
wijzen verbonden, in verschillende inter
nationale organisaties. Onder meer op
deze gronden achtte minister Luns het
van groot belang dat het verdrag wordt
goedgekeurd. Hij voegde eraan toe, dat
de regelingen die Duitsland met andere
landen heeft gemaakt voor die landen
niet voordeliger zijn dan het Neder
lands-Duits verdrag.
Al twee miljard
De in het verdrag neergelegde finan
ciële regeling, is niet de enige die tot
stand gekomen is, zo stelde de be
windsman uitdrukkelijk vast. Uit an
dere hoofde heeft Nederland tot dus
ver van Duitsland DM 2021 miljoen
ontvangen.
Het denkbeeld om de ratificatie, de be
krachtiging van het verdrag, uit te stel
len totdat duidelijk is in welke mate het
Frans-Duitse verdrag de Duitse politiek
heeft beïnvloed, wees hij af. De regering
bezorgd, zei hij, maar zij acht het
toch niet juist een straf verband te leg-
gen tussen de ratificatie en het Frans-
'uits verdrag. De regering kan name
lijk elders, in de internationale organer
reageren op een eventuele ongunstige
ontwikkeling van de Duitse internatio
nale politiek. Dat neemt niet weg, dat
de regering nauwlettend de gevolgen
van het Frans-Duitse verdrag blijft vol-
Delfzijl
Met Neder-Saksen is overeengekomen,
dat Delfzijl géén voor Duitsland bestem
de kolen en erts zal overslaan. Wel blijft
de overslag voor Nederland bestemde
kolen in Delfzijl. Staatssecretaris Van
Houten noemde deze bepalingen niet in
strijd met de non-discriminatiebepalin
gen van het E G.K.S.-verdrag. Het Ne
derlands-Duitse verdrag stelt grote be
langen van het noorden van het land
veilig. Er is voor Nederland een bevre
digend resultaat bereikt. De staatssecre
taris beschouwde dit als een winstpunt.
Lichtpunt
Een lichtpunt is dat de Duitse regering
heeft uitgesproken, dat zij zal streven
naar een spoedige totstandkoming van
een regeling ter bestrijding van de wa
terverontreiniging.
Tenslotte verzekerde de staatssecretaris
van verkeer en waterstaat, de heer Sty-
kei, dat wat de akte van Mannheim be
treft Nederland al haar afspraken
handhaaft.
„Als ambtenaar
moeilijk te
handhaven"
De bijzondere commissie voor de
nota betreffende „de zaak Van der
Putten uit de Tweede Kamer heeft
haar verslag uitgebracht. Zij z
daarin onder meer dat zij in meer
derheid het oordeel van de minis
ter van defensie kan onderschrij
ven dat de heer F. H. van der Put
ten, voormalig technisch-hoofd-
ambtenaar eerste klas bij het
ministerie van defensie een als zo
danig in het defensie-apparaat niet
passende ambtenaar is.
Zij het ook, dat een uitzondering moet
worden gemaakt voor de kwestie van de
beschuldigingen van de heer Van dei-
Putten tegen nog in dienst zijnde officie
ren, die zich in het voormalige Neder-
lands-Indië aan collaboratie met de Ja
panners hadden schuldig gemaakt- Dit
feit is naar de mening van de commis
sie niet komen vast te staan.
Weliswaar is door de achtereenvolgende
ministers van defensie geen vast beleid
gevoerd, maar ook heeft de heer Van
der Putten niet door gebrek aan techni
sche kwaliteiten, maar door bepaalde
eigenschappen en door de wijze waarop
hij deze aan de dag heeft gelegd, het
hun wel zeer moeilijk gemaakt hem als
ambtenaar te handhaven.
De meerderheid van de commissie
wil erop wijzen dat de grieven welke
de heer Van der Putten in de loop
der jaren heeft geuit zijn onderzocht
hetzij door de ambtenarenrechter,
hetzij 'door de strafrechter, hetzij
vanwege het departement. Men kan
niet zeggen dat de rechten van de
heer Van der Putten op enige wijze
zijn verkort.
Andere mening
Twee leden der commissie kunnen zich
met de conclusies betreffende de ont
slagverlening niet verenigen. Zij achten
het niet juist om als commissie achter
af, mede aan de hand van uitlatingen
na de ontslagverlening te concluderen
dat de heer Van der Putten blijk gaf
van zodanige eigenschappen dat hij in
het ambtelijk defensie-apparaat niet
paste ten tijde dat het ontslag werd ver
leend op grond van ongeschiktheid.
De commissie heeft in haar verlsag drie
perioden van de zaak-Van der Putten
besproken.
De eerste periode loopt tot 1950 en heeft
betrekking op gebeurtenissen in Indone
sië. De commissie acht het praktisch
niet uitvoerbaar een zinvol onderzoek in
te stellen naar feiten die dertien jaar en
langer geleden zijn. Voorts verzet zich
een belangrijk principe van de rechts
staat tegen het instellen van een nieuw
onderzoek, namelijk dat van de rechts
zekerheid.
Uw vitaminenschild
tegen griep, vermoeidheid,
slapte, nervositeit, verkoudheid.
Stemming uitgesteld
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van justitie, mr. A. C.
W. Beerman, heeft gistermiddag
aan het eind van de behandeling
van zijn begroting in de Eerste
Kamer de woede opgewekt van de
P.v.d.A.-fractie, doordat hij ook
bij de replieken weigerde te ant
woorden op de concrete vragen,
die mr. Cammelbeeck hem dins
dagavond had gesteld.
De heer Cammelbeeck had gevraagd of
aan de vier in Breda
'uitse oorlogsmisdadigers
in overweging is. Als dit zo is aldus
begon de tweede vraag is de minister
dan niet met ons van mening dat, nu hij
op het punt staat af te treden, niet hij
daarvoor de politieke verantwoordelijk
heid kan aanvaarden, maar deze zaak
moet overlaten aan zijn opvolger. Mr.
Beex-man volstond met te verklaren: „Ik
blijf volledig bij wat ik heb gezegd. Ik
ben duidelijk geweest. Ik doe geen ver-
derzeggende mededelingen". Deze ver
klaring, gedaan vlak voor de stemming
over de begroting, was voor mr. Cam
melbeeck aanleiding om te verzoeken de
stemming een week aan te houden, op
dat de P.v,d.A.-fractie de gelegenheid
zal hebben te overwegen, welke conse
quenties uit het antwoord van de minis-
ter moet worden getrokken.
Nieuwe voorzitter
voor filmkeuring
De centrale commissie voor do keuring
van de films krjjgt per 1 mei een nieuwe
voorzitter.
Met ingang van die datum is aan mr.
D. Bijdendijk, die deze functie tot nu
toe vervulde, eervol ontslag verleend
met dank voor de vele goede diensten
die hij heeft bewezen. Mr. Bijdendijk is
70. jaar. Bij hetzelfde K.B. is tot zijn
opvolger benoemd de 51-jarige heer J.
C. Schuller, thans hoofd van het bureau
film van de afdeling kunsten van het
ministerie van kunsten en wetenschap
pen.
De minister had in eerste instantie
het begrijpelijk gevonden, dat als pu
bliekelijk de gratie aan de orde wordt
gesteld, herinneringen aan groot leed
en grof onrecht worden wakker ge
roepen. „Het nemen van een beslis
sing op het stuk van gratie heb ik in
de afgelopen jaren ondervonden als
een moeilijke taak, waaraan een mi
nister tilt. Het gaat hier om een ver
antwoording, die hij zelf heeft te dra
gen, politiek maar ook in eigen ge
weten".
Het gratiebesluit en ook het bijzonder
gratiebesluit bepalen, dat de minister bij
een voorstel tot gratie moet worden ge
adviseerd door de rechter, die het von
nis heeft gewezen. Minister Beerman
vroeg zich af of het niet gewenst is, dat
als de rechter in een concreet geval ad
vies moet uitbrengen, hij dit moet doen
vrij van elke beïnvloeding. Hij meende
dan ook, dat over individuele gevallen
met een zekere reserve moet worden ge
sproken, ook al is de zaak slechts
technische zin „sub judice".
Gefundeerd oordee
Verder vroeg de bewindsman zich af
wie in staat is een gefundeerd oor
deel over een individueel geval uit te
spreken. Wanneer men de eis stelt,
dat een gefundeerd oordeel slechts
kan worden uitgesproken door
iemand, die het gehele dossier kent,
die in staat is het individuele geval
te toetsen aan de andere gevallen,
waarin hij heeft moeten adviseren en
aan wie wel gratie is verleend, dan
wordt het aantal mensen, dat kan ad
viseren, zeer beperkt, betoogde de
minister verder.
Bij de replieken zei de heer De Vos van
Steenwijk (v.v.d.) te begrijpen dat de
minister zich niet kon uitspreken over
de' kwestie van de gratieverlening. De
Kamer heeft alleen willen zeggen hoe zij
erover denkt.
De minister was zijn rede begonnen met
geestig op te merken, dat hij alleen van
de heer Van Bruggen (c.h.) het cijfer 8
had gekregen. Op het gymnasium had
hij dit nooit gehad, maar daar gold als
maximum 5.
Uitvoerig ging hij in op de kritiek ten
aanzien van het gebrek aan wetgevende
arbeid. In de maatschappelijke verhou
dingen is wetgeving een kwestie van
lange adem, vond de bewindsman. Het
tempo van de minister wordt mede be
paald door het werk van de commissies
van deskundigen. Wat de voorbereiding
van het nieuwe burgerlijke wetboek be
treft was er volgens de minister
reden voor pessimisme.
Fokker klaagt over VARA-uitzending
Bovendien nog
overwerk
(Van onze tv-redactïe.)
Rondom de documentaire „85 gul
dens schoon", die de Vara maandag
avond op het scherm heeft gebracht
en waarin een beeld werd gegeven
van „een arbeidersgezin in de Neder
landse welvaartsstaat", is enige be
roering ontstaan omdat het inkomen
van de Haarlemse metaailijmer Wil
lem Volk, waar het programma om
draaide, meer dan „85 gulden
schoon" blijkt te bedragen. Van de
kant van Volks werkgever, de vlieg
tuigfabriek Fokker, vernamen wij,
dat de heer Volk „bijna een tientje
meer" in handen krijst. Bovendien
ontvangt hij overwerkgeld en heeft
hjj in de zomer nog een vaste bij
verdienste.
Uit de uitzending bleek, dat de me
taailijmer (getrouwd, twee kinde
ren), over een bromfiets, tv-toestel,
wasmachine, koelkast (in huur) en
een eigen woning van vijfduizend
gulden beschikt. Een woordvoerder
van de afdeling personeelszaken van
Fokker vond de voorstelling van za
ken in de documentaire dan óok te
rooskleurig. „De welvaart, die ten
toon werd gespreid kan nooit van
85 gulden per week komen", aldus
de woordvoerder.
dat
loon zal wer-
rag van 85 gul
schoon wordt namelijk verdiend door
on- en half geschoolden, vakmensen
krijgen, zoals gezegd, omstreeks
tien gulden meer.
Fele reacties
Moeilijkheden
De lieer Volk ondervindt van zijn
collega's op de fabriek moeilijkhe
den omdat deze eveneens vinden dat
een onjuiste indruk is gevestigd over
wat men met 85 gulden kan doen.
Fokker heeft volgens de woordvoer^
der van personeelszaken al van ver
schillende andere metaalbedrijven
Nieuwe Nederlandse speelfilm in première
Een indringende
filminterpretatie
van sterk gegeven
„Als twee druppels water",
Fons Rademakers nieuwste
speelfilm, die gisteravond in het
Calypsotheater aan de Marnix-
straat in Amsterdam haar pre
mière beleefde, is door inhoud,
regie en spel de eerste Neder
landse speelfilm van werkelijk
internationaal formaat. Ze is in
drukwekkender, boeiender en
ook moediger dan de overi
gens onder Engelse regie ge
draaide film „De Overval".
Vis ze desondanks minder public,
succes zal hebben, komt dat ontda'.
de film van Rademakers veeleisen
der is, van de bioscoopbezoeker een
/.eer actieve aandacht vergt. Want er
wordt op het filmdoek niet zo maar
een gedegen (ooriogs)avontuur afge
wikkeld, zoals in „De Overval", of
een aardig siluatiekomedietje ver
teld, zoals in die andere succesfilm
van na de oorlog, „Fanfare" er is
een dimensie méér: er worden men
sen ontleed tot in de diepte van hun
dramatiek. Die extra dimensie alleen
ai maakt „Als twee druppels water"
tot een volwassen, zij het daardoor
moeilijke, film.
Als uitgangspunt heeft gediend de
obsederende roman „De donkere ka
mer van Damocles" van W. F. Her
mans, de Groningse hoogleraar in de
fysische geografie, die tevens een
voor- ,en tegenstanders oproepende
romancier (o.a. „De tranen der aca
cia's", „Ik heb altijd gelijk" en pole
mist is (het t.v.-„debat" met Arbei
derspersdirecteur Van Kuilenburg).
drie films, en dat waren de ruime
fondsen van een bierfabrikant, die
het mogelijk maakten groot opgezet
te mise-en-seènes uit te voeren. Het
heet dat de film driekwart miljoen
heeft gekost, in plaats van de, voor
Nederlandse speelfilms, normale 3
tot 4 Vè ton.
wordt gevierd omdat de koningin de
B.S. komt inspecteren.
Lex Schoorel
Schoonheidsfouten
Er zijn schoonheidsfouteu. De inzet
van de film is zwak. Mia Goossen,
als de vrouw van Ducker, speelt
overheftig toneel.
Sterk ffeV£ïl Weliswaar is vrywel de gehele film
kort gemonteerd, maar na de eerste
tien niinuten draaitijd stoort dat niet
meer omdat dc toeschouwer dat
jachtende in de montage dan onder
gaat ais eenheid met de gedrevenheid
Er is na bijna; elke nieuwe Neder
landse speelfilm geschreven dat de
regisseurs Weliswaar, of wellicht, wel
iets konden, maar dat het scenario,
dat zij te verwerken kregen, niet
deugde. Hei gegeven was of te
schraal, of een verwarrend bijeen-
raapsel van brokkelige scènetjes.
W. F. Hermans leverde Fons Rade-
makers een gegeven, dat zich op
bouwt in een ordenende dwangmatig
heid. Een handvaat gegeven is na
tuurlijk geen garantie voor een dito
filmscenario. Het knappe van Rade-
nakers is dat hy in zyn scenario de
zelfde kracht, dezelfde obsessie heeft
weten te leggen, als uitgaat van de
roniau.
Hij heeft nog andere startpunten ge
had om tot een film van grote allure
te kunnen komen. Dat was zyn regie
ervaring, opgedaan met- zijn eerste
film, als het verhaal zyn dwingende
kracht, heeft, komt wederom een aan
tal scènes voor die ontsierd worden
door toneelmatig spel.
Adembenemend
Men vergeet ze echter snel, want ze
worden weggedrukt door momenten
die adembenemend zijn gefilmd en
gespeeld: de overval in Haarlem, de
overval in Lunteren, de (voor een
Nederlandse film zeer vrijmoedige)
liefdesscène tussen Ducker en Mari
anne en de scène als Ducker, ver
kleed als vrouw, dwars door een ka
mer vol cynische soldaten naar de
cel wordt geslagen en buiten feest
beroemdè Fransman, die onder
re achter de camera's stond van „A
bout de souffle", „Une femme est
une femme" en „Jules et Jim") ge
daan heeft is vaak van een meesle
pende fotografische schoonheid de
vvyze waarop Fons Rademakers deze
grote speelscènes in actie bracht, ge
tuigt van groot vakmanschap.
Nog zouden de kwaliteiten van Ra
demakers en Coutard niet tot een
sluitende film hebben geleid, wanneer
zij niet voor de hoofdrol hadden be
schikt over Lex Schoorel. Deze jonge
acteur hij speelt sinds twee jaar
in Rotterdam is in staat gebleken
door zijn persoonlijkheid door zijn
acteertalent, de moeilijke dubbele-
bodemfiguur van Ducker, zowel als
die van Dorbeck geloofwaardig te
maken.
Als Ducker heeft hy precies dat
hunkerende, dat jongensachtige dat
het vanzelfsprekend doet zyn dat
Ducker een karakter is dat ziclt op
trekt. aan de flinkheid van anderen
en dat het ook vanzelfsprekend doet
zijn dat hij tederheid opwekt by een
vrouw, die ouder is: Marianne. Als
zyn, op Dorbeck geënt super-ego
en ook in de dubbelrol als Dorbeck
zelf, heeft Lex Schoorel precies dat
vanzelfsprekende overwicht van de
mannen, die in de oorlog in het ver
zet zaten.
De samensteller van de documen
taire, Pier Tania, vertelde ons niet
te hebben geweten (hij hoorde het
pas van ons) dat de metaailijmer
meer verdiende, noch dat deze over
werkgeld Kreeg en een bijverdienste
had. „Bij ons eerste gesprek ver
klaarde de heer Volk dat hij 85
gulden schoon per week verdiende.
Vlak voor we met de filmopnamen
zouden beginnen, kreeg hij naar zijn
zeggen een opslag van f 2,50. maar
dat kon geen invloed hebben op zijn
bestedingspatroon en daarom zijn we
by de documentaire blijven uitgaan
van die 85 gulden. Als hij inderdaad
veel meer heeft verdiend, dan ben
ik gewoon voor de gek gehouden",
aldus de heer Tania. Overigens heeft
hg zoveel reacties op dit programma
gekregen, dat er een „noodzakelijk
vervolg" op zal komen, zoals hij het
uitdrukte.
Het is nog niet zeker of Fokker
bü Je Vara zal aandringen op recht
zetting van de gemaakte vergissing.
Het is niet onmogelijk dat de Vara
zo nodig uit eigen beweging een en
ander zal corrigeren.
„NAUWER CONTACT
TUSSEN NEDERLANDSE
EN BELGISCHE HAVENS"
Het Brusselse blad „Het laatste
Nieuws" drong gisteren aan op een
nauwer contact tussen Belgische en
Nederlandse havendeskundigen.
„De talrijke gedachtenwisselingen, die
sedert november 1960 tusen de Rot
terdamse burgemeester Van Walsum
en de Antwerpse wethouder voor
havenaangelegenheden, Delwaide,
hebben plaatsgehad en die ongetwij
feld hun nut hebben gehad, zouden
plaats moeten maken voor geregel
de ontmoetingen tussen de bevoegde
havendiensten uit beide landen".
„Alleen op deze wijze zou de grondslag
kunnen worden gelegd voor een
„Benelyx-havenraad", waarin verte
genwoordigers van de Belgische ha
vendirectie en van de Rotterdamse
havenbelangen zitting zouden kun
nen hebben", aldus het blad.
„Dit voorstel moge thans als een droom
wens klinken, maar naarmate de
Euromarkt wordt uitgebouwd zal
meer en meer blijken, dat ongeregel
de contacten niet voldoende zijn.
doch dat de talrijke raakpunten
overleg en nauwere verstandhouding
tussen de Benelux-partners volko
men wettigen".
Het Wereldgebeuren
Studentenprobleem
De aankomst op Schiphol dezer dagen
van een aantal Ghanese studenten
uit Boelgarije heeft opnieuw de aan
dacht gevestigd op het verblijf in West
en Oost-Europa van duizenden leergie
rige jongeren uit de onderontwikkelde
febieden. Zij proberen aan de universi-
eiten, hogescholen en andere onderwijs
instellingen van de „oude wereld" ken
nis te vergaren, die hun straks in eigen
land van pas kan komen. Bij hun studie
komen zij echter vaak voor moeilijk
heden te staan. In het geval van de
Ghanezen, die naar Nederland kwamen,
was het probleem naar zij zelf ver
klaarden, de rassendiscriminatie. Vaak
echter pakken Afrikaanse studenten om
heel andere redenen hun koffers. Een
In Duitsland studerende Indiër heeft
onlangs over dit onderwerp enkele frap
pante conclusies neergeschreven in een
proefschrift. Een van de gevolgtrekkin
gen van zijn onderzoek was, dat een
groot deel van de Afrikaanse en Aziati
sche studenten, die in West-Duitsland
een universiteit bezoeken voor een ge
lijksoortige studie in eigen land niet in
aanmerking konden komen. Zij voldeden
daar namelijk niet aan de toelatings
eisen. De vraag rijst hoe deze jongelui
dan tóch op een Europese universiteit
terecht kwamen.
Het proefschrift geeft het antwoord: zij
beschikten over relaties in regerings
kringen van hun land.
West-Duitsland stelt evenals andere
Westeuropese landen jaarlijks een aan
tal plaatsen aan zijn universiteiten open
voor studenten uit de onderontwikkelde
gebieden. In de betrokken landen wordt
een keus gemaakt uit de waarschijnlijk
talrijke gegadigden. Bij die keus moet
het soms nogal corrupt toegaan. De
normen voor de keuze zijn helaas niet
altijd afgestemd op de kennis en de
capaciteiten van ae aspirant-student,
maar er wordt meer gelet op het mi
lieu, waaruit de gegadigde afkomstig
is. Het wordt dan vaak een kwestie van
vriendj espolitiek.
'iet alleen in West-Duitsland studeren
vele studenten, die op deze wijze
aan hun studiebeurs gekomen zijn, ook
in Rusland en vermoedelijk ook in an
dere landen achter het ijzeren gordijn
lopen zij college. Het is begrijpelijk, dat
deze jongelui niet altijd mee kunnen ko
men. De discriminatie en minachting,
welke zij ondervinden is dan niet zo
zeer een gevolg van hun huidskleur, als
wel van het onverstand, dat hun regeer
ders, ten toon spreiden!
Een wat wrange consequentie van deze
studententoevloed is, dat de capaciteit
van vele Europese universiteiten wordt
overschreden, om nog maar niet te
spreken van het geld. dat de verschil
lende Europese regeringen op deze ma
nie in het water zien verdwijnen.
In Engeland1 bijvoorbeeld willen duizen
den jongens en meisjes een universitaire
opleiding volgen, maar een grote groep
universiteiten heeft dit jaar al laten we
ten, dat er slechts plaats zal zijn voor
de helft van de aanvragers, en dit ter
wijl in Engeland tienduizend jongelui
studeren of pogen te studeren, die af
komstig zijn uit de onderontwikkelde
gebieden.
Iet is vrijwel onmogelijk in deze situa
tie verbetering te brengen, want de po
litiek speelt een te grote rol. West-
Europa moet nu eenmaal ook op weten
schappelijk terrein met de Oosteuropese
landen concurreren. Dit wil zeggen, dat
de Russen altijd genegen zijn de komen
de generatie in Azië en Afrika een
grondige scholing te geven, waarbij zij
speeulferen, dat er altijd wel iets
ilijven hangen van de communisti
sche ideeën.
De Russen besteden daarom ook op hun
universiteiten bijzonder veel aandacht
aan de „indoctrinatie" van de buiten
landse gasten.
Nv
Om de capaciteit van hun universitei
ten en hun laboratoria uit te brei
den hebben de Russen hun hoger onder
wijs de laatste twee jaar flink onder
handen genomen. Nog steeds bestaat er
in de Sowjet-Unie een dringend tekort
aan wetenschappelijk geschoold perso
neel en dat heeft geleid tot een reorga
nisatie van het hele wetenschappelijke
systeem.
Vanouds vormde de Sowjet-academïe
voor wetenschappen (in de tsaristische
tijd de „keizerlijke academie") de basis
voor alle wetenschapsbeoefening in
Rusland. Na de revolutie bleef dat zó,
maar in 1927 bemerkte het bewind toch
dat er iets diende te veranderen, omdat
het land kampte met een ernstig tekort
aan wetenschappelijke werkers. Er werd
toen een groots plan voor beter hoger
onderwijs vastgesteld. Tot 1935 werd
volgens dit plan gewerkt. In 1935 werd
het schema herzien. De Sowjet-acade-
voortaan niet alleen een genootschap
van geleerden zijn, maar bovendien op
treden als het overkoepelende orgaan
voor alle research-instellingen in het
land. Volgens The Guardian, die dezer
dagen een artikel wijdde aan de weten
schapsplanning in Rusland, voldeed ook
dit systeem op de duur niet. In 1960
werd een groot aantal wetenschappelij
ke instellingen aan de controle van de
academie onttrokken.
Het kwam namelijk aan het licht,
dat er door verschillende institu
ten veel overbodig en dubbel werk werd
verricht. Uit een onderzoek bleek bij
voorbeeld, dat meer dan driehonderd
wetenschappelijke instellingen zich be
zighielden met het bestuderen van de
directe omzetting van warmte in elek
triciteit. Van een efficiënte samenwer
king en uitwisseling van gegevens tus
sen deze verschillende centra was geen
sprake. Aan deze vorm van geld, tijd en
talent verspillen werd toen een eind
gemaakt. Een groet aantal afdelingen
van de Sowjet-academie werd overge
heveld naar enkele regerïngsdeparte-
menten.
Binnen de academie wordt thans een
zeer scherp selectiesysteem toegepast
om de juiste man op de juiste plaats te
brengen. Onderzoekers, die belangrijke
resultaten bereiken, worden beloond
met bepaalde titels, die enigszins te ver
gelijken zijn met de doctors- en docto
randustitel, welke men in Nederland
kent. Voor de versnelling van belang
rijke functies in de wetenschappelijke
wereld worden kandidaten per adver
tenties opgeroepen. De sollicitanten
worden daarna getest door een raad van
geleerden. Bovendien worden alle we
tenschappelijke werkers van tijd tot tijd
opnieuw getest. Voldoen zij niet meer
aan de gestelde eisen dan worden zij ge
degradeerd. waarna beter onderlegde
ondergeschikten hun plaatsen innemen.
Deze „examens" worden om de drie jaar
aan de mensen op minder hoge pos
ten en om de vijf jaar aan de lei
ders van laboratoria, faculteiten enz.
afgenomen. Bij wijze van beloning en
aanmoediging krbgen uitblinkende stu
denten gelegenheid hun kennis in prak
tijk te brengen gedurende proefperioden
van twee jaar. Voor de leerlingen van
middelbare scholen organiseert de aca
demie dan nog zogenaamde „mathema
tische olympiades", een soort wedstrij
den, baarbij het aankomt op parate
kennis. Zo probeert Rusland op alle
mogelijke manieren de verstandelijke
capaciteiten van het Russische volk
renderend te maken en belangstelling
te wekken voor universitaire studie.
GHANESE STUDENTEN
...moeilijkheden in Europa....