MEERDERHEID NEDERLANDS - KAMER VOOR AANNEMING DUITS VERDRAG dat is SANOVITE Mr. Beerman wekt woede van P. v. d. A. op REEDS MEER DAN TWEE MILJARD MARK VAN BONN ONTVANGEN Voorlopig geen typografenstaking Rigoletto Kamercommissie komt tot conclusie „F. H. VAN DER PUTTEN PASTE NIET IN DEFENSIE-APPARAAT" Haliplus Haliplus Minister wilde niet antwoorden op concrete vragen METAALLIJMER VERDIENDE EEN TIENTJE MEER DAN „85 GULDEN SCHOONVAN TELEVISIE ALS TWEE DRUPPELS WATER- VAN INTERNATIONAAL FORMAAT DONDERDAG 21 FEBRUARI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 GEEN UITSTEL VAN RATIFICATIE (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer zal zich, ondanks haar vele en ingrijpende bezwa ren op tal van punten, met het Nederlands-Duitse verdrag verenigen. Dat is gisteren gebleken, nadat vier ministers en twee staatssecreta rissen de goedkeuring van het verdrag hadden verdedigd en aanbevo len. Van de K.V.P. heeft van de aan vang af vastgestaan, dat zij zich niet zal verzetten. Voor de V.V.D. verklaarde mevrouw Stoffels-van Haaften, dat haar fractie haar stem niet tegen het wetsontwerp zal uitbrengen. Dat deed ook de A.R.P. Een deel van de socialisti sche fractie zal eveneens vóór stemmen. De heer Scheps van de P.v.d.A. hield voet bij stuk. Hij zal tegen het goedkeuringswetsont werp stemmen, evenals de C.P.N. en de P.S.P. Het is de vraag hoe veel leden van zijn fractie de heer Scheps mee krijgt. De heer Die penhorst van de C.H.U. het nog een germge twijfel. In elk geval staat wel vast, dat het goedkeu- ringsontwerp zal worden aangeno men. Het komt vandaag bij de aanvang van de vergadering in stemming. KEUKENHOF GAAT OPEN OP 28 MAART Do minister van landbouw, mr. V. Marynen zal op 28 maart de lente in West-Europa officieel procla meren. Hij doet zulks ter opening van de veertiende nationale bloe mententoonstelling van de stich ting „Keukenhof in Lisse. Het grote bosachtige park en de ruime kassen zijn thans nog on der sneeuw bedolven. Schade is, door vorst en sneeuw niet aange richt. Onder het sneeuwdek is de kou maar enkele centimeters de grond ingedrongen, mede dank zij de beschutte ligging. Daaronder liggen miljoenen grote en kleine bloembollen reeds ruimschoots neusjes en wortels te maken om bij luw weer het park snel in de mooiste tuin van Europa te her schapen. In de kasen zijn 400 tul pen-variëteiten opgeplant, in de tuin zelf ruim 800. De personeelscommissies van de Am sterdamse dagbladbedreven hebben gis termiddag in een spoedvergadering be sloten de aangekondigde 24 uursstaking voorlopig geen doorgang te laten vin den. Zij hebben hiermede gevolg gegeven aan een verzoek van de besturen van de drie werknemersbonden en mede omdat morgen de onderhandelingen over de grafische c.a.o. zullen worden hervat. Er is echter wel een mogelijkheid dat een klein gedeelte van de 2500 typogra fen in Amsterdam tot een wilde actie overgaat. De staking van 24 uur zou gisteravond om zeven uur zijn begon nen. De avondploeg van het Amsterdamse dagblad „De Telegraaf" heeft gister avond toch nog bijnu twee uur gestaakt. De typografen waren het niet eens met het besluit, gevolg te geven aan het ver zoek van de werknemersbonden zich van individuele acties voorlopig te ont houden. Een beroep van de adjunct-di recteur van „De Telegraaf", de lieer M. E. Borrius Broek, die omstreeks half tien de voor het Telegraafgebouw sa menscholende typografen verzocht aan het werk te gaan („U staakt toch niet tegen onze krant- Moeten de andere och tendbladen dan wel verschijnen?"), had geen resultaat. De stakers luisterden wel naar de voorzitter van de bij het N.V.V. aangesloten A.N.G.B., de heer A. van den Boogaart, en de afdelings voorzitter van deze bond. de heer A. Laane, die tegen kwart voor tien in de hal van het krantengebouw de stakers in overweging gaven aan het werk te gaan. Hieraan werd gevolg gegeven. 0 Sowjet-geteerden hebben met behulp van liet op 1 november )1. gelanceerde ruimte vaartuig naar Mors ontdekt, dat er om de narde nog oen derde stralingsgordel loopt, waarin het aantal geladen deeltjes veel gro ter is dan in de andere twee gordels. Stra lingsgevaar voor ruimtereizigers zou deze derde gordel echter niet opleveren. 0 De Russische dichter Jaroslaw Smeljakov, die in het Stallntijdperk werd vervolgd, is op een receptie in Moskou ter gelegenheid vnn zijn vijftigste verjaardag door Russische schrijvers en dichters gehuldigd super bolknak a De minister van buitenlandse zaken mr. Luns constateerde bij de beantwoording van de afgevaardigden, die de vorige dag over het Nederlands-Duitse verdrag het woord hadden gevoerd, lakoniek dat! bepaalde onderdelen van het verdrag om het zacht uit te drukken geer onverdeelde instemming hebben gevon den. Er is kritiek geoefend op de rege ring, omdat zij dit verdrag heeft geac cepteerd. De bewindsman was zich ervan be wust, dat het onrecht, dat Duitsland Nederland in de oorlogsjaren heeft aangedaan, ten hemel schreiend is. De aangerichte schade bedraagt vele miljarden guldens er is berekend dat het totaal der herstelbetalingen ongeveer 25 miljard zou moeten be dragen en het ligt dus voor de hand, dat velen het verdrag emotio neel benaderen, aldus de minister. Hij wenste, dat men zou bedenken, dat we al weer bijna achttien jaar na de oorlog leven en dat de politieke situatie in Duitsland sinds 1945 in grijpend is veranderd. (Advertentie) Een produkt van wereldfaam. Nederlandse vinding! Bereid uit de gehele tarwekorrel mèt de kiem (geen rogge) en verrijkt met edelvoedingsstoffen die in het gewone voedsel vaak onvoldoende aanwezig zijn. Vul tekorten aan met enkele Sanovietjes per dag! Eet ze als brood, dus besmeerd en/of belegd. Hoge voedingswaarde,- zet niet aan, regelt de spijsvertering. Gezond! Smakelijk! Slechts 52ct.per pak. (Ook zoutarm overal verkrijgbaar). 2 Er bestaat een democratische basis. De economische ontwikkeling in Duitsland is van groot belang voor de economische ontwikkeling in Nederland. Duitsland is Nederlands belangrijkste handelspart ner. Nederland is met Duitsland op vele wijzen verbonden, in verschillende inter nationale organisaties. Onder meer op deze gronden achtte minister Luns het van groot belang dat het verdrag wordt goedgekeurd. Hij voegde eraan toe, dat de regelingen die Duitsland met andere landen heeft gemaakt voor die landen niet voordeliger zijn dan het Neder lands-Duits verdrag. Al twee miljard De in het verdrag neergelegde finan ciële regeling, is niet de enige die tot stand gekomen is, zo stelde de be windsman uitdrukkelijk vast. Uit an dere hoofde heeft Nederland tot dus ver van Duitsland DM 2021 miljoen ontvangen. Het denkbeeld om de ratificatie, de be krachtiging van het verdrag, uit te stel len totdat duidelijk is in welke mate het Frans-Duitse verdrag de Duitse politiek heeft beïnvloed, wees hij af. De regering bezorgd, zei hij, maar zij acht het toch niet juist een straf verband te leg- gen tussen de ratificatie en het Frans- 'uits verdrag. De regering kan name lijk elders, in de internationale organer reageren op een eventuele ongunstige ontwikkeling van de Duitse internatio nale politiek. Dat neemt niet weg, dat de regering nauwlettend de gevolgen van het Frans-Duitse verdrag blijft vol- Delfzijl Met Neder-Saksen is overeengekomen, dat Delfzijl géén voor Duitsland bestem de kolen en erts zal overslaan. Wel blijft de overslag voor Nederland bestemde kolen in Delfzijl. Staatssecretaris Van Houten noemde deze bepalingen niet in strijd met de non-discriminatiebepalin gen van het E G.K.S.-verdrag. Het Ne derlands-Duitse verdrag stelt grote be langen van het noorden van het land veilig. Er is voor Nederland een bevre digend resultaat bereikt. De staatssecre taris beschouwde dit als een winstpunt. Lichtpunt Een lichtpunt is dat de Duitse regering heeft uitgesproken, dat zij zal streven naar een spoedige totstandkoming van een regeling ter bestrijding van de wa terverontreiniging. Tenslotte verzekerde de staatssecretaris van verkeer en waterstaat, de heer Sty- kei, dat wat de akte van Mannheim be treft Nederland al haar afspraken handhaaft. „Als ambtenaar moeilijk te handhaven" De bijzondere commissie voor de nota betreffende „de zaak Van der Putten uit de Tweede Kamer heeft haar verslag uitgebracht. Zij z daarin onder meer dat zij in meer derheid het oordeel van de minis ter van defensie kan onderschrij ven dat de heer F. H. van der Put ten, voormalig technisch-hoofd- ambtenaar eerste klas bij het ministerie van defensie een als zo danig in het defensie-apparaat niet passende ambtenaar is. Zij het ook, dat een uitzondering moet worden gemaakt voor de kwestie van de beschuldigingen van de heer Van dei- Putten tegen nog in dienst zijnde officie ren, die zich in het voormalige Neder- lands-Indië aan collaboratie met de Ja panners hadden schuldig gemaakt- Dit feit is naar de mening van de commis sie niet komen vast te staan. Weliswaar is door de achtereenvolgende ministers van defensie geen vast beleid gevoerd, maar ook heeft de heer Van der Putten niet door gebrek aan techni sche kwaliteiten, maar door bepaalde eigenschappen en door de wijze waarop hij deze aan de dag heeft gelegd, het hun wel zeer moeilijk gemaakt hem als ambtenaar te handhaven. De meerderheid van de commissie wil erop wijzen dat de grieven welke de heer Van der Putten in de loop der jaren heeft geuit zijn onderzocht hetzij door de ambtenarenrechter, hetzij 'door de strafrechter, hetzij vanwege het departement. Men kan niet zeggen dat de rechten van de heer Van der Putten op enige wijze zijn verkort. Andere mening Twee leden der commissie kunnen zich met de conclusies betreffende de ont slagverlening niet verenigen. Zij achten het niet juist om als commissie achter af, mede aan de hand van uitlatingen na de ontslagverlening te concluderen dat de heer Van der Putten blijk gaf van zodanige eigenschappen dat hij in het ambtelijk defensie-apparaat niet paste ten tijde dat het ontslag werd ver leend op grond van ongeschiktheid. De commissie heeft in haar verlsag drie perioden van de zaak-Van der Putten besproken. De eerste periode loopt tot 1950 en heeft betrekking op gebeurtenissen in Indone sië. De commissie acht het praktisch niet uitvoerbaar een zinvol onderzoek in te stellen naar feiten die dertien jaar en langer geleden zijn. Voorts verzet zich een belangrijk principe van de rechts staat tegen het instellen van een nieuw onderzoek, namelijk dat van de rechts zekerheid. Uw vitaminenschild tegen griep, vermoeidheid, slapte, nervositeit, verkoudheid. Stemming uitgesteld (Van onze parlementaire redacteur) De minister van justitie, mr. A. C. W. Beerman, heeft gistermiddag aan het eind van de behandeling van zijn begroting in de Eerste Kamer de woede opgewekt van de P.v.d.A.-fractie, doordat hij ook bij de replieken weigerde te ant woorden op de concrete vragen, die mr. Cammelbeeck hem dins dagavond had gesteld. De heer Cammelbeeck had gevraagd of aan de vier in Breda 'uitse oorlogsmisdadigers in overweging is. Als dit zo is aldus begon de tweede vraag is de minister dan niet met ons van mening dat, nu hij op het punt staat af te treden, niet hij daarvoor de politieke verantwoordelijk heid kan aanvaarden, maar deze zaak moet overlaten aan zijn opvolger. Mr. Beex-man volstond met te verklaren: „Ik blijf volledig bij wat ik heb gezegd. Ik ben duidelijk geweest. Ik doe geen ver- derzeggende mededelingen". Deze ver klaring, gedaan vlak voor de stemming over de begroting, was voor mr. Cam melbeeck aanleiding om te verzoeken de stemming een week aan te houden, op dat de P.v,d.A.-fractie de gelegenheid zal hebben te overwegen, welke conse quenties uit het antwoord van de minis- ter moet worden getrokken. Nieuwe voorzitter voor filmkeuring De centrale commissie voor do keuring van de films krjjgt per 1 mei een nieuwe voorzitter. Met ingang van die datum is aan mr. D. Bijdendijk, die deze functie tot nu toe vervulde, eervol ontslag verleend met dank voor de vele goede diensten die hij heeft bewezen. Mr. Bijdendijk is 70. jaar. Bij hetzelfde K.B. is tot zijn opvolger benoemd de 51-jarige heer J. C. Schuller, thans hoofd van het bureau film van de afdeling kunsten van het ministerie van kunsten en wetenschap pen. De minister had in eerste instantie het begrijpelijk gevonden, dat als pu bliekelijk de gratie aan de orde wordt gesteld, herinneringen aan groot leed en grof onrecht worden wakker ge roepen. „Het nemen van een beslis sing op het stuk van gratie heb ik in de afgelopen jaren ondervonden als een moeilijke taak, waaraan een mi nister tilt. Het gaat hier om een ver antwoording, die hij zelf heeft te dra gen, politiek maar ook in eigen ge weten". Het gratiebesluit en ook het bijzonder gratiebesluit bepalen, dat de minister bij een voorstel tot gratie moet worden ge adviseerd door de rechter, die het von nis heeft gewezen. Minister Beerman vroeg zich af of het niet gewenst is, dat als de rechter in een concreet geval ad vies moet uitbrengen, hij dit moet doen vrij van elke beïnvloeding. Hij meende dan ook, dat over individuele gevallen met een zekere reserve moet worden ge sproken, ook al is de zaak slechts technische zin „sub judice". Gefundeerd oordee Verder vroeg de bewindsman zich af wie in staat is een gefundeerd oor deel over een individueel geval uit te spreken. Wanneer men de eis stelt, dat een gefundeerd oordeel slechts kan worden uitgesproken door iemand, die het gehele dossier kent, die in staat is het individuele geval te toetsen aan de andere gevallen, waarin hij heeft moeten adviseren en aan wie wel gratie is verleend, dan wordt het aantal mensen, dat kan ad viseren, zeer beperkt, betoogde de minister verder. Bij de replieken zei de heer De Vos van Steenwijk (v.v.d.) te begrijpen dat de minister zich niet kon uitspreken over de' kwestie van de gratieverlening. De Kamer heeft alleen willen zeggen hoe zij erover denkt. De minister was zijn rede begonnen met geestig op te merken, dat hij alleen van de heer Van Bruggen (c.h.) het cijfer 8 had gekregen. Op het gymnasium had hij dit nooit gehad, maar daar gold als maximum 5. Uitvoerig ging hij in op de kritiek ten aanzien van het gebrek aan wetgevende arbeid. In de maatschappelijke verhou dingen is wetgeving een kwestie van lange adem, vond de bewindsman. Het tempo van de minister wordt mede be paald door het werk van de commissies van deskundigen. Wat de voorbereiding van het nieuwe burgerlijke wetboek be treft was er volgens de minister reden voor pessimisme. Fokker klaagt over VARA-uitzending Bovendien nog overwerk (Van onze tv-redactïe.) Rondom de documentaire „85 gul dens schoon", die de Vara maandag avond op het scherm heeft gebracht en waarin een beeld werd gegeven van „een arbeidersgezin in de Neder landse welvaartsstaat", is enige be roering ontstaan omdat het inkomen van de Haarlemse metaailijmer Wil lem Volk, waar het programma om draaide, meer dan „85 gulden schoon" blijkt te bedragen. Van de kant van Volks werkgever, de vlieg tuigfabriek Fokker, vernamen wij, dat de heer Volk „bijna een tientje meer" in handen krijst. Bovendien ontvangt hij overwerkgeld en heeft hjj in de zomer nog een vaste bij verdienste. Uit de uitzending bleek, dat de me taailijmer (getrouwd, twee kinde ren), over een bromfiets, tv-toestel, wasmachine, koelkast (in huur) en een eigen woning van vijfduizend gulden beschikt. Een woordvoerder van de afdeling personeelszaken van Fokker vond de voorstelling van za ken in de documentaire dan óok te rooskleurig. „De welvaart, die ten toon werd gespreid kan nooit van 85 gulden per week komen", aldus de woordvoerder. dat loon zal wer- rag van 85 gul schoon wordt namelijk verdiend door on- en half geschoolden, vakmensen krijgen, zoals gezegd, omstreeks tien gulden meer. Fele reacties Moeilijkheden De lieer Volk ondervindt van zijn collega's op de fabriek moeilijkhe den omdat deze eveneens vinden dat een onjuiste indruk is gevestigd over wat men met 85 gulden kan doen. Fokker heeft volgens de woordvoer^ der van personeelszaken al van ver schillende andere metaalbedrijven Nieuwe Nederlandse speelfilm in première Een indringende filminterpretatie van sterk gegeven „Als twee druppels water", Fons Rademakers nieuwste speelfilm, die gisteravond in het Calypsotheater aan de Marnix- straat in Amsterdam haar pre mière beleefde, is door inhoud, regie en spel de eerste Neder landse speelfilm van werkelijk internationaal formaat. Ze is in drukwekkender, boeiender en ook moediger dan de overi gens onder Engelse regie ge draaide film „De Overval". Vis ze desondanks minder public, succes zal hebben, komt dat ontda'. de film van Rademakers veeleisen der is, van de bioscoopbezoeker een /.eer actieve aandacht vergt. Want er wordt op het filmdoek niet zo maar een gedegen (ooriogs)avontuur afge wikkeld, zoals in „De Overval", of een aardig siluatiekomedietje ver teld, zoals in die andere succesfilm van na de oorlog, „Fanfare" er is een dimensie méér: er worden men sen ontleed tot in de diepte van hun dramatiek. Die extra dimensie alleen ai maakt „Als twee druppels water" tot een volwassen, zij het daardoor moeilijke, film. Als uitgangspunt heeft gediend de obsederende roman „De donkere ka mer van Damocles" van W. F. Her mans, de Groningse hoogleraar in de fysische geografie, die tevens een voor- ,en tegenstanders oproepende romancier (o.a. „De tranen der aca cia's", „Ik heb altijd gelijk" en pole mist is (het t.v.-„debat" met Arbei derspersdirecteur Van Kuilenburg). drie films, en dat waren de ruime fondsen van een bierfabrikant, die het mogelijk maakten groot opgezet te mise-en-seènes uit te voeren. Het heet dat de film driekwart miljoen heeft gekost, in plaats van de, voor Nederlandse speelfilms, normale 3 tot 4 Vè ton. wordt gevierd omdat de koningin de B.S. komt inspecteren. Lex Schoorel Schoonheidsfouten Er zijn schoonheidsfouteu. De inzet van de film is zwak. Mia Goossen, als de vrouw van Ducker, speelt overheftig toneel. Sterk ffeV£ïl Weliswaar is vrywel de gehele film kort gemonteerd, maar na de eerste tien niinuten draaitijd stoort dat niet meer omdat dc toeschouwer dat jachtende in de montage dan onder gaat ais eenheid met de gedrevenheid Er is na bijna; elke nieuwe Neder landse speelfilm geschreven dat de regisseurs Weliswaar, of wellicht, wel iets konden, maar dat het scenario, dat zij te verwerken kregen, niet deugde. Hei gegeven was of te schraal, of een verwarrend bijeen- raapsel van brokkelige scènetjes. W. F. Hermans leverde Fons Rade- makers een gegeven, dat zich op bouwt in een ordenende dwangmatig heid. Een handvaat gegeven is na tuurlijk geen garantie voor een dito filmscenario. Het knappe van Rade- nakers is dat hy in zyn scenario de zelfde kracht, dezelfde obsessie heeft weten te leggen, als uitgaat van de roniau. Hij heeft nog andere startpunten ge had om tot een film van grote allure te kunnen komen. Dat was zyn regie ervaring, opgedaan met- zijn eerste film, als het verhaal zyn dwingende kracht, heeft, komt wederom een aan tal scènes voor die ontsierd worden door toneelmatig spel. Adembenemend Men vergeet ze echter snel, want ze worden weggedrukt door momenten die adembenemend zijn gefilmd en gespeeld: de overval in Haarlem, de overval in Lunteren, de (voor een Nederlandse film zeer vrijmoedige) liefdesscène tussen Ducker en Mari anne en de scène als Ducker, ver kleed als vrouw, dwars door een ka mer vol cynische soldaten naar de cel wordt geslagen en buiten feest beroemdè Fransman, die onder re achter de camera's stond van „A bout de souffle", „Une femme est une femme" en „Jules et Jim") ge daan heeft is vaak van een meesle pende fotografische schoonheid de vvyze waarop Fons Rademakers deze grote speelscènes in actie bracht, ge tuigt van groot vakmanschap. Nog zouden de kwaliteiten van Ra demakers en Coutard niet tot een sluitende film hebben geleid, wanneer zij niet voor de hoofdrol hadden be schikt over Lex Schoorel. Deze jonge acteur hij speelt sinds twee jaar in Rotterdam is in staat gebleken door zijn persoonlijkheid door zijn acteertalent, de moeilijke dubbele- bodemfiguur van Ducker, zowel als die van Dorbeck geloofwaardig te maken. Als Ducker heeft hy precies dat hunkerende, dat jongensachtige dat het vanzelfsprekend doet zyn dat Ducker een karakter is dat ziclt op trekt. aan de flinkheid van anderen en dat het ook vanzelfsprekend doet zijn dat hij tederheid opwekt by een vrouw, die ouder is: Marianne. Als zyn, op Dorbeck geënt super-ego en ook in de dubbelrol als Dorbeck zelf, heeft Lex Schoorel precies dat vanzelfsprekende overwicht van de mannen, die in de oorlog in het ver zet zaten. De samensteller van de documen taire, Pier Tania, vertelde ons niet te hebben geweten (hij hoorde het pas van ons) dat de metaailijmer meer verdiende, noch dat deze over werkgeld Kreeg en een bijverdienste had. „Bij ons eerste gesprek ver klaarde de heer Volk dat hij 85 gulden schoon per week verdiende. Vlak voor we met de filmopnamen zouden beginnen, kreeg hij naar zijn zeggen een opslag van f 2,50. maar dat kon geen invloed hebben op zijn bestedingspatroon en daarom zijn we by de documentaire blijven uitgaan van die 85 gulden. Als hij inderdaad veel meer heeft verdiend, dan ben ik gewoon voor de gek gehouden", aldus de heer Tania. Overigens heeft hg zoveel reacties op dit programma gekregen, dat er een „noodzakelijk vervolg" op zal komen, zoals hij het uitdrukte. Het is nog niet zeker of Fokker bü Je Vara zal aandringen op recht zetting van de gemaakte vergissing. Het is niet onmogelijk dat de Vara zo nodig uit eigen beweging een en ander zal corrigeren. „NAUWER CONTACT TUSSEN NEDERLANDSE EN BELGISCHE HAVENS" Het Brusselse blad „Het laatste Nieuws" drong gisteren aan op een nauwer contact tussen Belgische en Nederlandse havendeskundigen. „De talrijke gedachtenwisselingen, die sedert november 1960 tusen de Rot terdamse burgemeester Van Walsum en de Antwerpse wethouder voor havenaangelegenheden, Delwaide, hebben plaatsgehad en die ongetwij feld hun nut hebben gehad, zouden plaats moeten maken voor geregel de ontmoetingen tussen de bevoegde havendiensten uit beide landen". „Alleen op deze wijze zou de grondslag kunnen worden gelegd voor een „Benelyx-havenraad", waarin verte genwoordigers van de Belgische ha vendirectie en van de Rotterdamse havenbelangen zitting zouden kun nen hebben", aldus het blad. „Dit voorstel moge thans als een droom wens klinken, maar naarmate de Euromarkt wordt uitgebouwd zal meer en meer blijken, dat ongeregel de contacten niet voldoende zijn. doch dat de talrijke raakpunten overleg en nauwere verstandhouding tussen de Benelux-partners volko men wettigen". Het Wereldgebeuren Studentenprobleem De aankomst op Schiphol dezer dagen van een aantal Ghanese studenten uit Boelgarije heeft opnieuw de aan dacht gevestigd op het verblijf in West en Oost-Europa van duizenden leergie rige jongeren uit de onderontwikkelde febieden. Zij proberen aan de universi- eiten, hogescholen en andere onderwijs instellingen van de „oude wereld" ken nis te vergaren, die hun straks in eigen land van pas kan komen. Bij hun studie komen zij echter vaak voor moeilijk heden te staan. In het geval van de Ghanezen, die naar Nederland kwamen, was het probleem naar zij zelf ver klaarden, de rassendiscriminatie. Vaak echter pakken Afrikaanse studenten om heel andere redenen hun koffers. Een In Duitsland studerende Indiër heeft onlangs over dit onderwerp enkele frap pante conclusies neergeschreven in een proefschrift. Een van de gevolgtrekkin gen van zijn onderzoek was, dat een groot deel van de Afrikaanse en Aziati sche studenten, die in West-Duitsland een universiteit bezoeken voor een ge lijksoortige studie in eigen land niet in aanmerking konden komen. Zij voldeden daar namelijk niet aan de toelatings eisen. De vraag rijst hoe deze jongelui dan tóch op een Europese universiteit terecht kwamen. Het proefschrift geeft het antwoord: zij beschikten over relaties in regerings kringen van hun land. West-Duitsland stelt evenals andere Westeuropese landen jaarlijks een aan tal plaatsen aan zijn universiteiten open voor studenten uit de onderontwikkelde gebieden. In de betrokken landen wordt een keus gemaakt uit de waarschijnlijk talrijke gegadigden. Bij die keus moet het soms nogal corrupt toegaan. De normen voor de keuze zijn helaas niet altijd afgestemd op de kennis en de capaciteiten van ae aspirant-student, maar er wordt meer gelet op het mi lieu, waaruit de gegadigde afkomstig is. Het wordt dan vaak een kwestie van vriendj espolitiek. 'iet alleen in West-Duitsland studeren vele studenten, die op deze wijze aan hun studiebeurs gekomen zijn, ook in Rusland en vermoedelijk ook in an dere landen achter het ijzeren gordijn lopen zij college. Het is begrijpelijk, dat deze jongelui niet altijd mee kunnen ko men. De discriminatie en minachting, welke zij ondervinden is dan niet zo zeer een gevolg van hun huidskleur, als wel van het onverstand, dat hun regeer ders, ten toon spreiden! Een wat wrange consequentie van deze studententoevloed is, dat de capaciteit van vele Europese universiteiten wordt overschreden, om nog maar niet te spreken van het geld. dat de verschil lende Europese regeringen op deze ma nie in het water zien verdwijnen. In Engeland1 bijvoorbeeld willen duizen den jongens en meisjes een universitaire opleiding volgen, maar een grote groep universiteiten heeft dit jaar al laten we ten, dat er slechts plaats zal zijn voor de helft van de aanvragers, en dit ter wijl in Engeland tienduizend jongelui studeren of pogen te studeren, die af komstig zijn uit de onderontwikkelde gebieden. Iet is vrijwel onmogelijk in deze situa tie verbetering te brengen, want de po litiek speelt een te grote rol. West- Europa moet nu eenmaal ook op weten schappelijk terrein met de Oosteuropese landen concurreren. Dit wil zeggen, dat de Russen altijd genegen zijn de komen de generatie in Azië en Afrika een grondige scholing te geven, waarbij zij speeulferen, dat er altijd wel iets ilijven hangen van de communisti sche ideeën. De Russen besteden daarom ook op hun universiteiten bijzonder veel aandacht aan de „indoctrinatie" van de buiten landse gasten. Nv Om de capaciteit van hun universitei ten en hun laboratoria uit te brei den hebben de Russen hun hoger onder wijs de laatste twee jaar flink onder handen genomen. Nog steeds bestaat er in de Sowjet-Unie een dringend tekort aan wetenschappelijk geschoold perso neel en dat heeft geleid tot een reorga nisatie van het hele wetenschappelijke systeem. Vanouds vormde de Sowjet-academïe voor wetenschappen (in de tsaristische tijd de „keizerlijke academie") de basis voor alle wetenschapsbeoefening in Rusland. Na de revolutie bleef dat zó, maar in 1927 bemerkte het bewind toch dat er iets diende te veranderen, omdat het land kampte met een ernstig tekort aan wetenschappelijke werkers. Er werd toen een groots plan voor beter hoger onderwijs vastgesteld. Tot 1935 werd volgens dit plan gewerkt. In 1935 werd het schema herzien. De Sowjet-acade- voortaan niet alleen een genootschap van geleerden zijn, maar bovendien op treden als het overkoepelende orgaan voor alle research-instellingen in het land. Volgens The Guardian, die dezer dagen een artikel wijdde aan de weten schapsplanning in Rusland, voldeed ook dit systeem op de duur niet. In 1960 werd een groot aantal wetenschappelij ke instellingen aan de controle van de academie onttrokken. Het kwam namelijk aan het licht, dat er door verschillende institu ten veel overbodig en dubbel werk werd verricht. Uit een onderzoek bleek bij voorbeeld, dat meer dan driehonderd wetenschappelijke instellingen zich be zighielden met het bestuderen van de directe omzetting van warmte in elek triciteit. Van een efficiënte samenwer king en uitwisseling van gegevens tus sen deze verschillende centra was geen sprake. Aan deze vorm van geld, tijd en talent verspillen werd toen een eind gemaakt. Een groet aantal afdelingen van de Sowjet-academie werd overge heveld naar enkele regerïngsdeparte- menten. Binnen de academie wordt thans een zeer scherp selectiesysteem toegepast om de juiste man op de juiste plaats te brengen. Onderzoekers, die belangrijke resultaten bereiken, worden beloond met bepaalde titels, die enigszins te ver gelijken zijn met de doctors- en docto randustitel, welke men in Nederland kent. Voor de versnelling van belang rijke functies in de wetenschappelijke wereld worden kandidaten per adver tenties opgeroepen. De sollicitanten worden daarna getest door een raad van geleerden. Bovendien worden alle we tenschappelijke werkers van tijd tot tijd opnieuw getest. Voldoen zij niet meer aan de gestelde eisen dan worden zij ge degradeerd. waarna beter onderlegde ondergeschikten hun plaatsen innemen. Deze „examens" worden om de drie jaar aan de mensen op minder hoge pos ten en om de vijf jaar aan de lei ders van laboratoria, faculteiten enz. afgenomen. Bij wijze van beloning en aanmoediging krbgen uitblinkende stu denten gelegenheid hun kennis in prak tijk te brengen gedurende proefperioden van twee jaar. Voor de leerlingen van middelbare scholen organiseert de aca demie dan nog zogenaamde „mathema tische olympiades", een soort wedstrij den, baarbij het aankomt op parate kennis. Zo probeert Rusland op alle mogelijke manieren de verstandelijke capaciteiten van het Russische volk renderend te maken en belangstelling te wekken voor universitaire studie. GHANESE STUDENTEN ...moeilijkheden in Europa....

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 5