LEXINGTON
NIEUWE LUCHTREDER LARIVE
ALGEMEEN DIRECTEUR K.L.M.
KLANKBORD
Hervormde Synode en
de kernbewapening
Waarschijnlijk voorlopig
Gouden Beker
voor Pfaff
Prof. Van Niftrik Eén mening
geeft zijn mening
Zaak dokter 0.
in maart voor
Hoge Raad
Deventer wil
ir. Bierdrager
wachtgeld geven
P.T.T.-BEAMBTE STAL 1000
UIT AANGETEKENDE ZENDING
Hout lijmen?... CETAFLEX
Ceta-Bever
BRANDSTOFGEBREK BEDREIGT WADDENEILANDEN-ETEN IS ER GENOEG
ZATERDAG 9 FEBRUARI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
REORGANISATIEPLANNEN BEKENDGEMAAKT
De directie van de K.L.M. heeft gisteren meegedeeld, dat zij heeft
besloten de organisatie van de maatschappij op enkele fundamen
tele punten te wijzigen. De voornaamste uitgangspunten van deze
reorganisatie zijn:
De N.V.-directie zal bestaan uit
vier leden, die zich in het bijzonder
zullen concentreren op de algehele
leiding van het bedrijf en op het
beleid op lange termijn.
Een algemeen bedrijfsdirecteur
welke functie wordt waargenomen door
de heer E. H. Larive, lid der N.V.-di-
reotie is verantwoordelijk voor de
dagelijkse gang van zaken en het beleid
op korte termijn.
De bestaande bedrijfsonderdelen wor
den volgens een hergroepering waar no
dig gesplitst en in andere onderdelen
ondergebracht, terwijl in een enkel ge
val de samenvoeging van een bepaald
aantal verwante taken tot de vorming-
van een geheel nieuw bedrijfsonderdeel
leidt.
De buitenlandse vestigingen krrieen
grotere zelfstandigheid, terwijl
drijfsonderdelen in de centrale
aanzien van de vestig5
de be-
wikkelen van richtlijnen volgens welke
de vestigingen hun taak zullen verrich
ten".
De vestigingen worden 0_0
in gebieden onder leiding van
leiders, die rechtstreeks onder
mene bedrijfsdirecteur staan.
jeerd
:ebieds-
alge-
Stafbureaus
De herorganisatie strekt zich ook uit
tot de verschillende stafbureaus,
welke tot taak hebben de directie te
assisteren bij de beleidsbepaling
het uitvoeren van bedrijfstaken van
algemene aard. Ook de algemeen be
drijfsdirecteur wordt terzijde
door een drietal stafbureaus.
Pfaff is in Parjjs de eer te beurt ge
vallen van de bekroning met de Gouden
Beker van het „Comité du Bon Gofit
Francais".
Deze bijzondere onderscheiding, die
door Minister Boclore werd uitgereikt,
is aan Pfaff verleend voor de buitenge
wone kwaliteit en de moderne vormge
ving van de Pfaff naaimachines.
Het „Comité du Bon GoQt Fran
cals" (dat enigszins kan worden verge
leken met ons Instituut voor Industriële
Vormgeving) werd bjj wet van 1901 in
Frankrijk ingesteld en bestaat uit een
groep van 40 personen uit het openbare
leven, die jaarlijks wordt samengesteld.
Hot is voor de eerste maal, dat de
Gouden Beker voor naaimachines wordt
toegekend.
Elizabeth t ay lor is vol
gens vele deskundigen de
schoonste vrouw ter wereld. En
nu ziet u maar weer hoe smaken
verschillenwant ik vind dat zij
een vervelendleeg gezicht heeft,
waar ik nietsdat ook maar
enigszins naar spiritualiteit
zweemt, op kan ontdekken. Wat
mij betreft is deze leegte in strijd
met schoonheid. Maar waarom
zou de wereld zich storen aan de
smaak van een willekeurige me
neert Verreweg de meeste men
sen vinden haar wèl heel mooi.
En dat wordt dan, naar de trant
des tijds, uitgedrukt in centjes.
De lieve l\z ontvangt miljoenen
dollars op haar gezicht, en haar
uiterlijk alléén, want er zal wel
niemand zijn die in ernst wil be
weren dat haar spel enige waarde
heeft.
Smaken verschillen. Zo heb ik
een groot aantal televisiekritieken
gelezen over het laatste optreden
'van Dorus. Verreweg de meeste
waren van geestdriftig tot niet-
ongunstig. llc ivas het met die
éne criticus eens, die vond dat
het „om door de grond te gaan"
was, want ik heb me voor het
beeldbuisvenster eenvoudig zitten
te schamen voor de ellende van
al die lelijke, onesthetische pret-
g an gors die op toetertjes zaten te
blazen en met mattekloppers, le
pels en vorken spektakeiucn. Het
ergste soort partijtje dat denk
baar i oas.
Nu moet U vanavond eens kijken
en luisteren naar Victor Hui ge,
dc Deens-Amerikaanse humorist
die voor één uur televisie-optre
den een honorarium van één mil-
hem dat betaald hebben zijn óók
heeft gekregen. De mensen die
lie mdat betaald heoben zijn oon
niet gek en zij iveten heel goed
wat zij noen: ais zij voor één uur
één miljoen over hebben, dan is
het hun dat uiteraard ook waard.
Het zou natuurlijk onzin zijn te
zeggen dat Victor Borge „hele
maal niks" is. Ik verzeicer u dat
bij hem en zijn honorarium ver
geleken onze DorUs met drie
kwartjes voor een hele avond best
betaald is. maar om voor hem nu
een miljoen dollar per uur neer L
tellen..
Enfin, Idjkt en kusten u zelj
maar en aan moet- u zich na af
loop eens eerlijn afviagen o] bij
voorbeeld ome eigen routi Her
mans de vergelijking met Borge
niet glansrijk kan doorstaan.
Maar zoals ik reeds zei de
li.li. talenten-exploitanten weten
best wat zij doen, hetgeen, om tot
ons aller Liz terug te keren, wel
blijkt uit het feit dat een Nieuw
Yorlcse bioscoop reeds vier-en-
een-half-miljoen dollar heeft neer
geteld om de wereldpremière van
haar film Cleopatra te verkrijgen
en dat de duurste plaatsen in dat
theater acht-en-tiointig gulden
zullen kosten.
Smaken verschillen en daarom
is het botei aan de galg gesmeerd
om over die smaken te gaan re
detwisten.
Als u Liz mooi en Dorus leuk
vindt, dan gun ik u dat van harte.
En misschien vindt u onze Toon
niks vergeleken bij Victor.
Dat is uw goede en heilige recht.
ELIAS
De organisatie der bedrijfsonderdelen
krijgt een sterk vereenvoudigde aanblik
door een doeltreffende samenbundeling
van activiteiten. De nieuwe organisatie
omvat zes, tegenover vroeger acht, be
drijfsonderdelen: commerciële zaken,
logistiek, administratie, personeelsza
ken, vliegbedrijf en technisch bedrijf.
Indeling
Het gehele complex van werkzaamhe
den, die in verband staan met het hand
haven en vergroten van het marktaan
deel van de K.L.M.wordt onderge
bracht in één bedrijfsonderdeel, com
merciële zaken. Het vliegbedrijf heeft
de supervisie over alle leden van het
vliegend personeel. Logistiek omvat
o.m. de voorbereiding van dienstrege
lingen, planning vliegend personeel, in
deling bemanningen en vliegtuigen, re
serveringen, etc.
Het station Schiphol krijgt de verant
woordelijkheid voor alle activiteiten op
de luchthaven, zoals passagiers- e:
vrachtafhandeling vliêgtuigbevoorra-
ding en vliegtuigafhandeling.
Voorlopig
Naar aanleiding van de reorganisa
tie in de K.L.M. vernam onze Haagse
redactie nog het volgende: Zoals
door de K.L.M. is medegedeeld, zul
len de bestaande bedrijfsonderdelen
„volgens een hergroepering waar no
dig worden gesplitst en in andere
onderdelen worden ondergebracht,
terwijl in een enkel geval de samen
voeging van een bepaald aantal ver
wante taken tot vorming van een
geheel nieuw bedrijfsonderdeel leidt".
„In een enkel geval" dient hier niet let
terlijk te worden genomen, bedoeld zijn;
enkele gevallen, waarin dit gebeurt,
voorts is vrijwel zeker, dat de huidige
bedrijfsdirecteuren ook in de nieuwe ge
vormde bedrijfsonderdelen worden ge
handhaafd, mogelijk met andere titula
tuur.
Ofschoon het communiqué hierover niet
rept, mag worden aangenomen, dat de
functie van algemeen bedrijfsdirecteur
niet langer door directeur Larive zal
worden waargenomen, dan noodzakelijk
is voor het vinden van een geschikte
figuur voor deze functie, die als „zeer
zwaar" moet worden gekenmerkt
Prominenten uit drie christelijke par
tijen, de K.V.P., de A.R.P. en de C.H.U-,
discussiëren en wisselen van gedachten
over het onderwerp „verdediging der
vrijheid". Ze doen dat gedurende twee
dagen in het conferentieoord „Woud-
schoten" bij Zeist. Mr. T. J. M. Aalberse,
mr. H- K. J. Beernink en dr. W. P. Berg
huis en de staatssecretarissen Calmeyer,
De Jong en Schmelzer luisterden gister
middag naar inleidingen van prof. dr.
R. C. Kwant en prof. dr. G. C. van
Niftrik.
De beschouwing van prof. dr. G. C. van
Niftrik ging over „praktisch-principiële
overwegingen met het oog op de verde
diging der vrijheid".
Men kan de Hervormde Kerk niet vert
bieden, zo stelde prof- Van Niftrik o.m.,
haar waarschuwende stem te laten ho
ren tegen het bezit en het gebruik van
kernwapens. Ook zij die de huidige be
wapening steunen, zyn zich bewust van
de onvoorstelbare gevolgen die het
brulk van die wapens kan hebben,
laatsten menen eenter dat men het risi
co van die bewapening moet nemen om
het in prestige gedaalde communi,
te beletten de kans te benutten om
westen-zonder-atoomwapens naar
hand te zetten.
Radicaal neen
De Hervormde Kerk meende een
radicaal neen tegen de kernwapenen
te moeten uitspreken. Het heeft ook
de consequenties van dat neen onder
ogen gezien. De vraag is. aldus pi
Van Niftrik, of de Hervormde Kerk
dat radicale neen als gezaghebbende
verkondiging van Gods Woord wenst
opgevat te zien. Als dat het geval
is en dat schijnt het geval te zijn
dan moge bedacht worden, zo zei
de hoogleraar, dat de praktische
vormgeving van de gehoorzaamheid
aan het Evangelie in deze wereld
altijd van dien aard is, dat het Evan
gelie er nooit geheel ,ln verdiscon
teerd is.
Ofschoon nog geen datum Ls vastge
steld, kan worden verwacht, dat het
cassatieberoep van dc thans 46-jarige
arts dr. J. F. A. M. O. uit Berkel inza
ke de moord op zijn medegevangene
Lodder, be°;in maart door de Hoge
Raad in behandeling wordt genomen.
Dr. O. was tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld wegens moord op zijn
echtgenote.
In de Leeuwarder gevangenis zijn straf
uitzittend, werd hij verdacht van moord
op zijn medegevangene Lodder, waar
door hij eveneens tot levenslang werd
veroordeeld.
Hervormingen in
de Oostduitse
regering
De Oostduitse regering heeft donderdag
ingrijpende maatregelen getroffen om de
landbouw in het land te reorganiseren.;
Het ministerie van landbouw werd op
geheven en twee topfunctionarissen wer
den ontslagen.
Het Oostduitse persbureau A.D.N. meld
de dat er een nieuwe landbouwraad is
gevormd om het landbouwbeleid te cen
traliseren door coördinatie van het werk
van de pas opgerichte districtsraden.
Dit nieuwe apparaat komt in de plaats
van het ministerie van landbouw, maar
het: is eveneens verantwoordelijk aan de
ministerraad.
De 41-,jarige Gerhard Grüncberg werd
ontslagen als landbouwspocialist van het
presidium van de raad van ministers. Hij
heeft geen nieuwe functie gekregen
Volgens waarnemers komt dit ontslag
onverwachts, want Grüncberg werd pas
zeven maanden geleden aan het presi
dium verbonden. Ook de minister van
landbouw. Hans Rcichclt, is ontslagen.
Ook hy heeft geen nieuwe functie ge
kregen. Reichelt heeft, sinds liij in 1955
voor de tweede keer minister werd.
voortdurend blootgestaan aan aanvallen
in de Oostduitse pers omdat hij er niet
in slaagde de beoogde doelstelling te
verwezenlijken.
Hoger dividend
bij Wereldhaven
De gang van zaken in 1962 bjj N.V. My.
tot Exploitatie van Onroerende Goede
ren Bouwbedrijf de Wereldhaven te Rot
terdam, xvas bevredigend. Voorgesteld
werd het dividend te verhogen van acht
tot vijftien procent.
Het Evangelie is niet geheel verdiscon
teerd in de aanvaarding van bewape
ning, maar ook niet in het radicale neen
der Hervormde Kerk. Het rijst hoog uit
boven elke menselijke mening en activi
teit, het oordeelt die menselijke mening
en activiteit. Het valt nooit met enige
menselqke mening en activiteit samen
en daaruit volgt aldus de inleider
,dat de synodale proclamatie één me-
ling is, ook een politieke mening is,
naast en niet boven de onze".
Het zou kunnen zijn, zo zei de hoogle
raar, dat God In Zijn genade ook de
Hervormde Kerk in haar vrijheid laat
bestaan door de bescherming van de
N.A-V.O. en haar bewapening.
De Britse marine neemt op het
ogenblik uitgebreide proeven met
dit „rock and roll"-platform, dat,
dankzij een ingenieuze uitvoering,
precies de bewegingen kan na
bootsen, die ook het dek van een
niet te groot schip op zee maakt.
Met behulp van het platform
worden helikopterpiloten dan ge
traind om zonder ongelukken op
een dergelijk wiebélencl stukje
vaste grond te landen. Tot nu toe
■is geblekendat het „dek''tot
5 graden afwijkingen kan verto
nen, zonder dat er gevaar be
staat dat de helikopter er vanaf
glijdt.
B. en w. van Deventer willen geen be
roep aantekenen tegen de beslissing van
G.S. van Overijsel, waarin deze hun
goedkeuring onthouden aan het besluit
van de Deventer-raad om de directeur
van openbare werken, ir. E. A. Bierdra
ger, ontslag te verlenen met toeken
ning van een bedrag van 105.000 gul
den.
Hoewel zy menen, dat het besluit van
de provinciale overheid juridisch aan
vechtbaar is, wil men zich van beroep
onthouden, omdat dit teveel tijd zou
vergen en de gemeente het grootste be
lang heeft bq een snelle beslissing. Het
college stelt voor te bepalen, dat aan
ir. E. A. Bierdrager eervol ontslag
wordt verleend met ingang van een
door haar te bepalen datum en daaraan
te verbinden een uitkering op grond
van de wachtgeldverordening.
Brandweerman door
rookvergiftiging
omgekomen
Na de blussingswerkzaamheden bij een
brand in de fabrieken van Schoïtens-
FoxJiol is het hoofd van de bedrijfs
brandweer, de 37-jarige E. W. van Hou
ten uit Hoogezond, aan rookvergiftiging
overleden.
De brand brak gisternacht omstreeks
kwart over vier uit in een silo van een
fabricage-afdeling van W. A. Seholtens
Chemische Fabrieken N.V. Er ontstond
een sterke rookontwikkeling, die de blus
singswerkzaamheden ten sterkste be
moeilijkte. Na enige uren waren de be
drijfsbrandweer en de brandweren uit
Hoogezand en Sapoemeer het vuur mees
ter. De brand liet zich aanvankelijk zeer
ernstig aanzien. De oorzaak kon nog
niet worden vastgesteld. De schade bleef
beperkt tot de silo. De produktie van de
getroffen afdeling zal, naar Scholtens-
Foxhol meedeelt, binnen korte tijd kun
nen worden hervat.
Indonesische ambassade
in Londen:
„NIEMAND IS NAAR
DEN HAAG VERTROKKEN"
De Indonesische ambassade in Londen
heeft, vrijdagavond verklaard dat geen
vertegenwoordiger naar Den Haag was
gevlogen voor besprekingen over de
lervatting van de diplomatieke betrek
kingen tussen Indonesië en Nederland.
Een woordvoerder van het Indonesische
ministerie van buitenlandse zaken had
donderdag gezegd dat een functionaris
van de ambassade in Londen per vlieg
tuig naar Den Haag was gereisd voor
besprekingen over een komende uitwis
seling op het niveau van zaakgelastig-,
den. Een woordvoerder van de ambas
sade in Londen zei vrijdagavond: „Wij
iiebben tot nu toe niets gehoord. Wij
hebben niets ontvangen. Niemand is
vertrokken. Er hebben helemaal geen
ontwikkelingen voorgedaan".
De woordvoerder in Djakarta zei don
derdag dat hij niet de naam van de
vertegenwoordiger kon onthullen. Ook
kon hy niet zeggen wanneer deze uit
Londen was vertrokken.
Geval van nekkramp
bij marechaussee
De 20-jarige marechaussee der derde
klasse P. A. Schreuders, ingedeeld bij
het B-cskadron van het depot van de
Koninklijke Marechaussee te Apeldoorn,
gistermorgen met nekkramp opgeno-
i>n in het julianaziekerihuis in Apel
doorn. Marechaussee Schreuders woont
in Apeldoorn.
een nagenoeg hermetische afsluiting
(en dat is werkelijk belangrijk, want het
voorkomt uitdrogen Van uw sigaretten)
•k laat uw Lexington zijn zachte en zuivere
aroma behouden (de sigaret blijft soepel)
k zeer nuttig - maar óók mooi en duurzaam
DOOR TOEVAL ONMIDDELLIJK AANGEHOUDEN
Geen verband met
„grote" diefstallen
(Van onze Haagse redactie)
De postale recherche in Den Haag
heeft de 63-jarige expediteur G.
W. van het spoorwegpostkantoor
op de Rijswijkseweg in Den Haag
aangehouden, die uit een aangete
kende brief duizend gulden heeft
gestolen en bij zijn verhoor deze
diefstal bekend heeft.
Een ogenblik heeft men gedacht, of er
misschien verband zou kunnen bestaan
tussen de diefstal van het bedrag van
ruim 100.000,dat enige tyd geleden
met een rode postauto werd vervoerd
en de diefstal van 34.000,dezer da
gen, welk bedrag de afrekening uit
maakte van het in „De Byenkorf" in
Den Haag gevestigde postkantoortje. Er
is echter nog geen aanwijzing, dat er een
relatie tussen deze diefstal aanwezig is.
Het staat wel vast dat de aangehouden
63-jarige expediteur, die reeds 42 jaar
bij de P.T.T. in dienst is, niets met de
diefstal van de grote bedragen te ma
ken heeft. Zijn werkzaamheden gaven
hem geen gelegenheid tot dergelyke dief
stallen. Bovendien is thans als verdacht
van de diefstal van 34.000,van het
postkantoortje van „De Bijenkorf
donderdagmiddag een zekere M., een
42-jarige employe van „De Bijenkorf",
aangehouden.
Toeval
Een toeval leidde tot de arrestatie
van G. W. in het postkantoor
op de Rijswykseweg. Tydens zyn nach-
Lelyke werkzaamheden ging hy van zyn
afdeling naar een tweede verdieping
hoger gelegen toilet. Toevallig bevond
zich op het toilet ernaast een andere
beambte, die het geritsel en het ver
scheuren van papier hoorde. Hy vond
dat vreemd en verliet het toilet op het
ogenblik, dat ook zijn buurman zich
I verwijderde.
De waakzame employé vertrouwde de
j zaak niet en waarschuwde onmiddellijk
de postale recherche, die een onderzoek
I instelde en in de reukafsluiting van het
toilet de resten van een aangetekende
zending aantrof.
Controle
Men onderwierp W. aan een verhoor,
waarbij hij al gauw bekende dat hij de
aangetekende brief in zyn zak gestoken
had en er op het toilet tien biljetten van
honderd gulden uitgehaald had.
Er wordt, zo verzekerde men ons van de
zijde van de P.T.T. op de verwerking van
aangetekende stukken een zeer nauwge
zette controle uitgeoefend. Daaraan is
het te danken, dat diefstallen als die van
W. zelden voorkomen.
MINISTER TOXOPEUS:
Samenwerking
V.V.D.-P.v.d.A.
onwaarschijnlijk
Minister Toxopeus acht het niet
waarschijnlijk dat socialisten en
liberalen na de verkiezingen in het
dan te vormen kabinet zullen sa
menwerken. Mocht het weer tot
een rood-roomse coalitie komen,
zoals vóór 1959, dan zal de
P.v.d.A. water in de wijn moeten
doen of de K.V.P. zal overstag
moeten gaan. De K.V.P. heeft im
mers in 1959 bewust gekozen voor
een anders gericht beleid, waar de
P.v.d.A. niet aanwilde.
Minister Toxopeus heeft dit gisteren ge
zegd op de 1 andbouwdag van de V.VJD.
in Arnhem. Hij was het niet eens met
„de mening van sommigen" dat een zo
grote partij als de P.v.d.A. eigenlijk re
geringsverantwoordelijkheid behoort te
dragen. Het kan geen kwaad als er een
sterke oppositie is, zo meende de libera
le minister.
Hy besprak ook de politieke situatie in
Europa en merkte daarbij onder meer
op dat Europa open moet zyn voor de
wereld met Amerika en met Engeland.
„De houding van de Gaulle betreft niet
alleen de E.E.G., maar ook de westelyke
alliantie. Anti-Amerikaanse en eng-
nationalistische sentimenten spelen
daarbij een rol, maar wy mogen ons
daardoor niet laten meeslepen".
Burgemeesters bezorgd, maar niet meer „benauwd"
Veel waardering
voor de luchtbrug
Vier van de vijf Waddeneilan
den hebben te kampen met
brandstofgebrek. Op Schier
monnikoog dreigde zelfs accute
nood, maar gelukkig is het de
veerboot donderdagmiddag ein
delijk gelukt hier aan wal te ko
men er kon een filkse lading
kolen worden gelost. Terschel
ling heeft de minste last van de
ze barre winter: daar is alles
nog volop verkrijgbaar, en zelfs
nog nagenoeg zonder prijsver
hoging.
Alle burgemeesters bleken bezorgd,
maar niet „meer" benauwd toen wij
hen telefonisch naar hun oordcel
over de situatie vroegen. Unaniem
roemden zy de luchtbrug, ivaarmce
de meest dringende problemen steeds
konden worden opgelost zowel
wat betreft de overbrenging van
hoogst noodzakelijke goederen als
natuurlijk het personenvervoer.
Texel
Texel is met ruim 18.000 ha ons
grootste Waddeneiland. Burgemees
ter C. de Koning vertelde: „Het moet
geen weken meer duren, want dan
gaat het mis. Er is nu nog van alles
voldoende, maar de aanvoer gaat
traag en onregelmatig. Daarmee kan
de behoefte op geen stukken na wor
den gedekt-
Gelukkig hebben de boeren op tijd
gezorgd dat er genoeg veevoeder was
de schapen lopen wat dit betreft
geen gevaar. Maar de brandstofpo
sitie is minder rooskleurig. Er wordt
reusachtig veel verstookt. De voor
raden vliegen weg. Levensmiddelen
hebben we nog wel, zelfs niet al te
duur".
Vlieland
Vlieland is drie keer zo klein.. Er wo
nen nog geen duizend mensen. Burge
meester G. Anker zei ons: „Wy heb
ben geboft dat er zo af en toe toch
nog een schip kon komen. Onze boot
voer dan mee met die van onze twee
maal zo grote broer en bunrnian Ter
schelling. En uit IJmuiden hebben
we zelfs nog wat olie gekregen, voor
namelijk via de bunkers van een
kustvaarder. De middenstand hier is
gewend grote vooraden te hebben".
T erschelling
Terschelling met ruim 4000 inwo
ners ontbreekt het aan niets. Burge
meester J- Okkinga vertelde opge
wekt: „Onze haven is bereikbaar
voor schepen die hierheen komen via
de Noordzee. En zelfs uit Harlingen
komen geregeld boten dus over
het wad. By oostenwind biyven de
geulen namelijk wel open. Er is wel
eens een dag geweest dat er niet
werd gevaren, maar van een uitge
sproken isolement wat toch geen
sprake gelukkig".
„Voor alle zekerheid heb ik op risico
van de gemeente drie kustvaarders
latei komen uit IJmuiden. Twee met
kolen en één met levensmiddelen. Dat
lukte allemaal prachtig. W(j verma
ken ons hier geweldig".
Ameland
Minder opgewekt maar toch ook niet
somber klonk de stem van mr. J.
Siderius op Ameland. Deze burge
meester (van 2600 ingezetenen op
bijna 6000 ha) vertelde ons: „Wij
hebben een hele wagon kolen per
vliegtuig hierheen laten brengen.
Daarvoor moesten maar liefst zes
retourvluchten worden gemaakt. De
kolen kosten daardoor per mud tegen
de tien gulden meer dan anders. Die
extra kosten zyn voor rekening van
de gemeente. Een tweede wagon
staat nu te wachten om net zo te
worden „gelost".
Intussen maken de bewoners zich
zorgen over de stagnatie die deze
lange winter hen bezorgt by het on
derhoudswerk e.d. van onze accom-
vroeger en er moet tydens de pauze
Schiermonnikoog
modaties. Het seizoen begint steeds
altijd veel worden gedaan".
Praktisch onbereikbaar bleek burge
meester O- G. de Boer op het even
grote maar veel dunner bevolkte
Schiermonnikoog. Hy zat de hele
avond te telefoneren. Eindelijk trof
fen we hem even tussen twee ge
sprekken door. „Ik ben bezig met
organiseren", zo legde hij uit. „Zo
langzamerhand raken hier de secon
daire behoeften schaars, zoals bij
voorbeeld kaas en roggebrood. De
grote toestellen kunnen hier lang niet
altyd landen, zodat we zijn aangewe
zen op wat er wordt meegebracht
door kleinere vliegtuigen. Gelukkig
zijn er nu eindelyk wel kolen geko
men.
Overigens is de medewerking fan
tastisch. Ik kreeg zelfs telefonisch
bericht van iemand aan de wal, die
hier een zomerhuisje heeft. Die me
neer zei: „Er ligt nog anderhalve
mud kolen in haal ze maar weg"."
Het Wereldgebeuren
Aarts-rebel
De soldaat premier van na.k, de 49-
jarige generaal Abdoei Karim Kas-
sem is gisteren het slacntolier gewor
den van zijn eigen liefhebberijde revo
lutie. Militairen, die al jaren lang naar
een kans uitkeken om Kassem van zijn
zelfgebouwde voetstuk te stoten, slaag
den er eindelyk in de waakzame en mili
tante generaal te verrassen. Van diverse
kanten kwam gistermiddag het bericht,
dat de premier bij de aanval op zyn
hoofdkwartier in Bagdad was gesneu
veld en de radio van de rebeüen voegde
aan dit bericht nog toe, dat het lichaam
van de verslagen leider op straat te kijk
zou worden gelegd, zodat iedereen m de
hoofdstad zich van Kassems zal zou
kunnen overtuigen.
Deze manier van te kijk stellen is blyk-
baar een Arabisch-revolutionaire ge
woonte, want in 1958 deed Kassem pre
cies hetzelfde met de door zijn rebellen
vermoorde premier Noeri es Said. De
methode heeft dit voor, dat potentiele
tegenstanders er vaak door worden af
geschrikt, zodat zy eventuele plannen
voor een tegenactie ylings uitstellen. De
dood van Kassem heeft in het hele mid
den-oosten opschudding veroorzaakt.
Met name in Egypte werd direct op de
staatsgreep gereageerd. Sedert Kassem
de lakens uitdeelde in Irak was de ver
standhouding tussen beide landen uitge
sproken slecht. Nasser van Egypte en
generaal Kassem streefden beiden het
zelfde doel na: een dominerende rol te
spelen in de Arabische wereld. Beiden
predikten zy de revolutie, maar daarbij
werkten zij elkaar zo veel mogelyk te
gen. De laatste jaren was de kloof tus
sen Egypte en Irak door die na-ijver
steeds breder geworden. In 1961 verbrak
Kassem zelfs de betrekkingen met de
Verenigde Arabische Republiek, waar
van toen behalve Egypte, Syrië nog deel.
uitmaakte.
Er zyn vele aanwijzingen, dat de revo
lutie van vandaag voor een groot
deel door Egypte is geïnspireerd. Zowel
de reacties uit Cairo als de gebeurtenis
sen in Bagdad wijzen daarop. De revo
lutionairen in Irak kondigden zich gis
teren in een radioboodschap aan als de
„vrije officieren". Onder deze naam ope
reerden indertijd ook de aanhangers van
Nasser, die koning Faroek van Egypte
van zijn troon verjoegen. Alle ontevre
den militairen in het midden-oosten, die
zich geestelijk nauw verbonden voelen
met de revolutionairen van Egypte noe
men zich bij voorkeur „vrije officieren'
Zij zijn te vinden zowel in Irak als in
Saoedi-Arabië en Jordanië, waar onge
twijfeld vele militairen de illusie koes
teren eens een Kassem of Nasser te zul
len zijn. Kassem is tenslotte ook klein
en in het verborgene begonnen en hij
heeft jarenlang op zijn revolutionaire
ideeën gebroed. Toen hij in 1957 als
commandant van Iraks negentiende in-
infanterie divisie naar Jordanië werd ge
zonden om daar koning Hoessein te hel
pen tegen opstandige legereenheden,
had hij zijn plannen voor een staats
greep in eigen land zelfs reeds klaar.
Dat belette hem evenwel niet koning
Hoessein efficiënt te steunen en zijn
geestverwanten in het Jordaanse leger
een kopje kleiner te maken.
Pas toen in 1958 de conservatieve rege
ring van Irak aan de opperbevelhebber
van de negentiende infanterie brigade
opdracht gaf een oproer in Libanon te
helpen onderdrukken weigerde Kassem
dat te doen. Hij was toen met zijn voor
bereidingen klaar en omsingelde met
zijn troepen Bagdad. Zonder moeite
werd de stad veroverd, werden premier
Noeri Es Said en koning Faisal n ver
moord en maakte Kassem zichzelf pre
mier.
Kassem schreef zijn succes van 1958
toe aan zijn studie van de opstand
in Egypte. Ook had hy een uitgebreide
studie gemaakt van de vroegere misluk
te opstanden in Irak. De succesvolle me
thoden van president Nasser had hy
daarna als voorbeeld genomen. Van po
litiek, zo verklaarde hij zelf, had hij
evenwel geen kaas gegeten. Hij was een
beroepsmilitair en geen politicus. Kas
sem, die uit een middenstandsgezin
kwam, ging op 18-jarige leeftyd naar de
militaire academie. Als tweede luitenant
deed hy' zijn intrede in het leger van
Irak en hy onderscheidde zich al direct
door zijn leergierigheid. Hy meldde zich
voor elke byzondere opleiding, die het
leger kende, zodat hy al zeer jong een
allround militair genoemd kon worden.
In 1950, toen hy al overste was, maakte
hy nog van de gelegenheid gebruik om
een cursus van zes maanden te volgen
aan de beroemde militaire academie van
Sandhurst in Engeland. Frontervaring
deed hij op in het noorden van Irak in
de strijd tegen de Koerden. Hy werd
daarvoor beloond met de hoogste mili
taire onderscheiding van Irak. In de
Arabisch-Israëlische oorlog voerde hij
een bataljon infanterie aan en vestigde
hy zich de reputatie byzonder moedig te
zijn.
Na zyn studietijd in Engeland waar hij
vloeiend Engels leerde spreken, werd
Kassem bevorderd tot kolonel en kreeg
hy achtereenvolgens verschillende func
ties bij de legerstaf. In 1955 werd hy
brigade-generaal en leidde hy een mili
taire missie, die in Turkye militaire
oefeningen bestudeerde.
Onder zijn soldaten was Kassem een
geziene figuur. Hy bekommerde zich
veel om het welzyn van zyn onderge
schikten en vooral op het sportveld deed
hy actief met hen mee. Op een leger-
sportdag liet hij eens kolonels tegen ko
lonels en generaals tegen generaals uit
komen. Sedert die dag stond Kassem
bekend als de snelste generaal in Irak.
Maar buiten het leger was hy minder
geliefd. Hy was een ascetische figuur,
die weinig aan het openbare leven deel
nam. Kassem rookte niet en gebruikte
geen alcohol. Hy was ongetrouwd, naar
hij zelf zei, omdat hy anders niet vol
doende aandacht aan de revolutie kon
besteden. Men kende hem in Bagdad
vooral als een actieve militair, die'zich
bij de zeldzame gelegenheden dat hy
zich in groot gezelschap bewoog, verle
gen gedroeg. Een groot redenaar was hy
ook niet, toch maakte hy indruk op de
mensen die hem ontmoetten. De revolu
tie was het enige waarom hij zich be
kommerde: daar leefde hij voor en met
tegenstanders maakte hy korte metten.
Vrije tijd kende deze aarts-rebel niet.
Kassem bracht zelfs de nachten door op
een veldbed in zijn kantoor op een der
verdiepingen van het ministerie van de
fensie. Daar voelde hij zich waarschyn-
ïyit nog het veiligst voor zijn vele vijan
den. Hoewel hy uiteindelijk toch niet
aan hen is ontkomen.
ABDOEL KARIM KASSEM
slachtoffer van hobby