DE GRUYTER
droom wensen
droom prijzen
Koude,
vorst!
Uw
sigaretten
te
droog
WORST
cqcc»o
GRATIS
GRATIS
GOUD
REPEN
TIJDREDE
1
de ras-sigaret
voor
SPAAR
DIE DROMEN WAAR
"in een twee drie"!
ROOK
96
125
BOEREN-
KOOL 75
MOKKA FILTER
PICCALILLY
60
PICCALILLY
GRUYERE
ASSORTfS
155
165
SMEERKAAS 44
2 PAKJES
CHOCOLADE
HAGEL
1:
GRIES
PUDDING
GRATIS
SHAMPOO
alleen
WAAROM OP WALCHEREN VROEGER
DE WEILANDEN ONGELIJK LAGEN
DONDERDAG 31 JANUARI 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
FLORUS WILLEM
DE GROOT
WILLEMINA
KLUYFHOUT
hebben de eer, mede na
mens wederzijdse ouders,
kennis te geven van hun
voorgenomen huwelijk,
waarvan de voltrekking
D-V. zal plaatshebben op
woensdag 13 februari, des
namiddags om 2 uur ten
gemeentehuize te Koude-
kerke.
Huwelijksinzegening door
de weleerwaarde heer ds. L.
J. Altena, des n.m. 2.30
uur, in de Ned. herv. kerk
te Koudekerke.
Middelburg,
Langevieleweg 13.
Koudekerke,
Koppeijndjesweg 13.
29 januari 1963.
Gelegenheid tot feliciteren
van 4.30 tot 5.30 uur in
hotel „Walcheren", Koude
kerke.
Toekomstig adres:
Noordweg 6, Middelburg.
Op zaterdag 2 februari
a.s. hopen onze gelief-
de ouders, behuwd- en g
grootouders, broer en
schoonzuster,
H. PETERS
G. PETERS-
MEULMEESTER,
hun 35-jarige echtver
eniging te vieren.
Hun dankbare kinde
ren, behuwd-, klein
kinderen, broer.
Vlissingen,
januari 1963.
Nieuwendijk 10.
Heden overleed, door
een noodlottig ongeval,
mejuffrouw
ANS VAN RIJSWIJK.
Wij verliezen in haar
een plichtsgetrouw
medewerkster en col
lega.
A. M. Julianus-
Remeijn.
J. C. Julianus.
Het personeel.
Middelburg,
29 januari 1963.
Voor de zeer vele bewijzen
van deelneming, ons be
toond na het overlijden van
onze lieve, zorgzame moe
der, behuwd- en grootmoe
der,
HENDRIK SJE JOHANNA
KLEINJAN,
weduwe van
Willem Crucq,
zeggen wij allen onze har
telijke dank.
Uit aller naam,
B. A. Crucq-
Souburg, januari 1963.
Spoorstraat 70.
Voor de vele bewijzen van
deelneming, ontvangen na
het overlijden van onze ge
liefde behuwdzuster, tante
oudtante, mejuffrouw
ELISABETH
LEENHOUTS,
betuigen wij hierbij onze
hartelijke dank.
Groede:
Fam. J. Verhage.
Breskens:
Fam. Wed. P. Leenhouts-
Verplanke.
januari 1963.
Voor de vele bewijzen van
deelneming, ontvangen na
het overlijden van mijn
lieve man, onze vader en
behuwdvader, de heer
ABRAHAM JACOBUS
VAN DER LIJKE,
betuigen wij onze oprechte
dank.
Uit aller naam,
C. M. van der Lijke-
de Meij.
Aardenburg, januari 1963.
Voor de bewijzen van mede
leven tijdens de ziekte en
na het overlijden van c
innig geliefde en zorgzame
vrouw, moeder, behuwd-,
grootmoeder en tante,
CORNELIA LKVEVA
VALK - HUIJSMAN,
betuigen wij onze welge
meende dank.
Middelburg, januari 1963.
Seissingel 100.
Voor de zeer vele bewijzen
van deelneming, ontvangen
na het overlijden van mijn
JOHANNA JACOMINA
LANGEDIJK
geboren Van Houte,
betuig ik hierbij mijn har
telijke dank.
C. P. Langedijk.
Aardenburg, januari 1963.
Tuimelsteenstraat 15.
door ds- J. v. d. HAAR,
in de kerk der Geref. Ge
meente te Waarde, op don
derdag 31 jan. om 7.30 uur.
G. H. van Bergen,
tandarts, Middelburg.
Wijziging
spreekuren
vanaf 1 februari a.s. dage
lijks, beh. zat., van 1.30
tot 3 uur. 's-Zaterdags-
ochtends van 910 uur.
Bent
u
's avonds
te moe voor uw
kinderen? Zorg voor
extra energie.
Drink
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN
-éfclkWt
uuï geaündAeid
Geneeskrachtige wijn
met zenuwsterkende,
bloedvormende en op
bouwende bestand
delen.
Alleen verkrijgbaar
bij apotheker of drogist
UITSLAG VERLOTING
postduivenvereniging
.Voorwaarts", Arnemuiden.
Prijzen zijn gevallen op de
nrs.:
286, 552, 1148, 461,
9, 689, 290, 197, 712,
L068, 1132, 974, 596, 912,
792, 794, 1024, 103, 139,
138, 543, 95, 383, 291,
503, 969, 936, 998, 1123.
Prijzen afh. bij A. van Da
len, Nieuwstraat 20, Arne
muiden.
Roxy koopt u altijd In goede conditie, ook als het vriest.
Want Roxy is door de grote verkoop altijd vers. Hier
zijn 3 goede tips om de versheid van uw Roxy tot de
laatste sigaret te behouden.
Stop een stukje appelschil In het
pakje, zodra er 2 of 3 sigaretten uit
zijn. U zult verrast en verheugd zijn
hoe lekker vers uw Roxy's blijven.
Vouw het papier van het pakje
op naarmate het pakje leger wordt.
De sigaretten worden dan stevig
bijeen gedrukt, blijven daardoor
langer vers.
Leg uw pakje Roxy nooit bij de
kachel of verwarming neer. De kelder
of een koele kast is de beste plaats
om uw slof Roxy op te bergen.
Nog even geduld en dan....
dan brengt De Gruyter U
droomwensen die werkelijkheid
worden
Tastbare heerlijke werkelijkheid
- franco thuis
Want met de spaarzegels van
De Gruyter koopt U voortaan
al die droomwensen, voor
droomprijzen
Prijzen om op slag klaarwakker
van te worden....
Spaar die zegels van De Gruyter.
Spaar ze en ontdek straks
hoe dromen waar worden
BIJ DE GRUYTER!
V hebt recht op de aankoop van een
spaarzegel a 10 ct.:
1. bij elke gulden boodschappen
bij De Gruyter
2. bij elke 3 pakjes margarine
3. bij elke 250 gram koffie of
50 gram Oploskoffie
Koop elke spaarzegel van De Gruyter die
IJ kunt bemachtigen. Des te eerder bent U
uit de droom en in de prettige werkelijkheid!
Gelderse
vacuum verpakt
not
bij aankoop van f 4r—
De Gruytermerk-arfikelen
POTJE a 50 GRAM
Geldig van 30 (an. f/m 5 febr.
pot
Goudmerk
pak «00 gr
extra
Een grote ONTBIJTKOEK 52
KONINGSKOEK klasse A 7 8
EIERCAKEJES5 stuks 49
KflttCtOnOjGil 250 gram meitt of puur 175
w (grootverpakking)
Pastilles 500 gram mdk of puur 295
(grootverpakklngj
Napolitains 250 gram meik of puur 195
(grootverpukkingf
Geldig van 30 jan. f/m 5 febi
doosje ZWITSERSE
DESSERTKAAS
SAMEN
ELK 3e PAKJE
elk 4e kussentje
Bij aankoop van
een pot haarcrème
een plastic
HAARBORSTEL
Geldig van 30 jon. t/m 5 febr.
vtvJ/ijci'M&voorcteé&u,--- a
twit -noy 10'/. kcptuig1/
Luister noar het interessante De
Gruyter-programma „Met De
Gruyter de wereld rond"
op Radio Luxemburg (208 m.)
Aanstaande zondag 3 februari
(van..12.45 - 13.00 uur)
OH BETERE
VI I WAAR
OHtien
Cl IPROCEN
DE
GRUYTER
„Gelukkig is 't land
Moer: brandstof voor
de minderbedeelden
p elukkig is het land waar 't kind
jjVj zijn moer verbrandt". Wie wat
oppervlakkig: dit tweeregelig: ge
dicht van Joost van den Vondel,
(1587-1679) leest, begrijpt wellicht
niet dadelijk de betekenis er van. En
toch geeft het antwoord op de vraag,
waarom vroeger vele weilanden onge
lijk waren; want met moer wordt
bedoeld moering, ook darrink ge
noemd, een soort laagveen, dat na
gedroogd te zijn, als brandstof werd
gebruikt. Het was ontstaan in stil
staand water door rottende planten,
die naar de bodem zonken. Vandaar
ook de naam moer bezinksel.
Niet alleen op Walcheren, maai- in bij
na geheel Zeeland om in dit gewest
te blyven, waren er moerlanden. Vol
gens de overloper van de polder Wal
cheren hadden vele tiendeblokken als
veldnaam de grote moer of de der-
rinkmoer. Onder Kleverskerke ligt
nog de Dcrrinkmoervveg.
Verwarming
Bij het verbranden van zijn moer of
darrink kan Vondel bedoeld heb
ben dat daardoor de woningen ver
warmd werden en (of) dat uit de as
van de verbrande darrink zoveel zout
werd bereid, wat een grote bron van
welvaart was. Zeer waarschijnlijk zal
hij het laatste hebben bedoeld, daar
de zoutbereiding of zeinering ook in
Zeeland bloeide. Vooral te Zierikzee
waren veel zoutketens. In 't gasthuis
Door A. J. de Mey
aldaar is een schilderij, die een zeer
duidelijk beeld geeft van het darrink-
delven en het verbranden er van om
zout te bereiden.
In dit artikel bepalen wij ons echter
tot het darrinkdelven en verbranden
voor het verkrijgen van warmte in
de huizen, voornamelijk in Walcheren.
De welgestelden stookten op de haard
houtblokken. Walcheren was vroeger
zeer bosrijk. De minderbedeelden
moesten warmte verkrijgen door het
verbranden van darrink Deze veen
laag lag onder een laag zeeklei ter
dikte van 0,5 tot soms 4 5 m. Waar
de laag dun was, kan het land alleen
als weiland gebruikt worden. De
veenlaag echter was soms 2 m dik.
Wilde iemand in zijn eigen weiland
darrink delven, dan moest hij daartoe
eerst toestemming vragen aan het
bestuur van de watering, waarin het
weiland lag, mits maar zoveel werd
gedolven als nodig was voor „zelfs-
beminge". Zo moest bijvoorbeeld in
1581 voor elk blok darrink, dat „ge
slagen" werd in de Westwatering 18
gr VI (ƒ0,45) worden betaald.
Een blok was een rechthoekig afge
bakend stuk van het weiland, lang
plus minus 12 m en breed plus minus
5 m.
Afsteken
Hiervan werd eerst zorgvuldig de
bovengrond of teeitaarde afge
stoken. Dan werd de mindere vrucht
bare klei weggenomen, zodat de be
geerde „derrievloer" kwam bloot te
liggen. Dan werd deze in de lengte
met een soort spade in stroken ge
stoken. Deze weer in stukken van 2
tot 3 dm lang en half zo breed. De
spade werd „derriepeil" genoemd,
daar er een teken op aangebracht
was, dat aangaf hoe diep minstens
gestoken moest worden. De stukken
derrie werden buiten de ontstane put
geworpen om te drogen Daarna wer
den ze meer regelmatig in hopen
gezet om nog beter door zon en wind
te drogen tot zij brandbaar waren.
De ontstane laagte werd zoveel mo
gelijk gevuld met de grond die eerst
uitgegraven was. Hierop groeide
weer gras, maar de grond lag natuur
lijk lager dan de aangrenzende strook
weiland, zodat bij een nat najaar
een plas ontstond waarop bij enige
vorst vooral door de jeugd schaatsen
werd gereden.
Rokerig
De diaconie van Ritthem kocht in
de 17e en 18e eeuw elk jaar IVz
of 2 blokken derrie voor de armen.
De verkregen turf werd opgeslagen
in de zg. derrinkkete. Ook de arm
besturen op andere Walcherse dorpen
deden zulk3. De turf wa3 van geen
beste kwaliteit en daardoor rokerig.
Nu zei Uilenspiegel wel „waar rook
is, is vuur" maar begrijpelijk was het
om 't laatste te doen.
Later brachten schippers de bekende
harde Friese turf, die beter van kwa
liteit was. Ook deze werd des winters
aan de armen uitgedeeld. Op de vele
weilanden op Walcheren was voor de
inundatie door de oneffenheden dui
delijk te zien waar derrie was gesto
ken. Aan sommige weiden werden ter
onderscheiding een typische naam,
bv. de hobbelweide gegeven.
Ondergetekende heeft aan menige
boer op Walcheren gevraagd waarom
zijn weiland zo ongelijk lag, doch
zij wisten het niet. De lezers van dit
artikel, die de ongelijk liggende wei
den gekend hebben," weten het nu
beter. Door de egalisatie na de droog
legging zijn de oneffenheden der wei
landen verdwenen. Vele weilanden
zijn zelfs goed bouwland geworden.
