PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DE GAULLE WIJST „P0LARIS"-AANB0D
DEFINITIEF VAN DE HAND
Grote teleurstelling
over Franse standpunt
HUIZENBLOK TUSSEN KORTE DELFT EN
GISTSTRAAT IN MIDDELBURG VERDWIJNT
Geen concessies bij
overleg in Brussel
„Communisme zonder
geweld verbreiden"
Winkelfunctie centrum
behoeft vlot verkeer
Frankrijk wil een eigen atoommacht Engeland kan toetreden tot E.E.G.,
en onder eigen beheer maar dan moet het zich aanpassen
Groenitzky vormt
regering in Togo
Eén dode en negen
gewonden bij botsing
Karweien
Kortenhorst
Vandaag...
206e jaargang - no. 12
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie. F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok. Abonnementsprijs 62 cent per week, ƒ8,00 per kw.; franco per post ƒ8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlisslngen:
SÏV! li' a.dy- /n Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g red 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: red. tel. 2116, adm. tel.
3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min, 1,50). „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
Dinsdag 15 januari 1963
2911; Zierikzee: red. tel. 2425. adm. tel.
Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. ƒ4,50. Ingez. r
Vorst breekt
alle Europese
records
Pagina 3
President de Gaulle van Frankrijk heeft gisteren op zijn met span
ning tegemoet geziene persconferentie in het Elysee-paleis met na
druk verklaard, dat Frankrijk zijn eigen nationale defensie wil heb
ben. Frankrijk wil niet het recht verliezen om een eigen defensie
op te bouwen. De Franse president zei, niet te geloven „dat ook
maar iemand denkt dat wij de Bahama-overeenkomst zullen on
derschrijven". Volgens deze overeenkomst zullen, zoals bekend,
de Verenigde Staten aan Groot-Brittannië „Polaris-raketten leve
ren om een eigen kernmacht te vormen die eventueel later in een
multilaterale N.A.V.O.-strijdmacht zal worden opgenomen. Presi
dent Kennedy heeft ook Frankrijk een dergelijk aanbod gedaan.
Eigen defensie
„De mogelijkheid bestaat, dat Groot-
Brittannië de eigen structuur verandert
om deel te kunuen gaan uitmaken van
de Euromarkt. Dan zal de deur geopend
worden, en Frankrijk zal geen bezwaren
DE GAULLE
..eigen defensie..
maken". Het Franse staatshoofd a
volgde: „Het is echter ook mogeljjk dat
Engeland nog niet gereed is voor een
dergelijke wijziging. Als dat. het geval is,
dan behoeft men dat niet te dramatise
ren. De goede betrekkingen en samen
werking tussen onze landen behoeven
daar geenszins door te worden beïn
vloed".
Beeld wijzigen
De Britse toetreding, en die van an
dere landen, zou het beeld van de ge
meenschap, zoals Frankrijk zich dat
heeft gevormd, volledig wijzigen, 20
zei de Gaulle. Een Europa van zeven,
of elf. of zelfs achttien landen zou lei
den tot „een reusachtige Atlantische
en onder
2 Staten".
President de Gaulle zei te vrezen dat de
samenhang tussen de leden van de Euro-
markt niet zo sterk zou blijven, als er
teveel landen lid van worden.
gemeenschap, afhankelijk
toezicht van de Verenigde
Sprekende over de plannen van presi
dent Kennedy voor een multilaterale
kernstrijdmacht zei het Franse staats
hoofd, dat Frankrijk zijn eigen defensie
wil hebben. Voor een groot volk is d(
vrije beschikking over zijn eigen verde
digingsmiddelen van essentieel belang,
zo zei hjj.
De Amerikanen zullen zich in de eer
ste plaats op hun eigen verdediging
richten. De verdediging van Europa
met kernwapens is nu bij de Ameri
kanen op het tweede plan gekomen,
aldus generaal de Gaulle.
De Franse kernmacht zal eventueel wel
in samenwerking met die van de bond
genoten optreden „maar integratie is
ondenkbaar".
Bondgenoten
Frankrijk wil vrijheid van handelen en
kan niet geheel en al op zijn bondgeno
ten vertrouwen. „Wij leven in het atoom
tijdperk en wij zijn een natie die op elk
tijdstip vernietigd kan worden".
De Gaulle memoreerde, dat Groot-Brit
tannië Amerikaanse steun geniet bü de
opbouw van zijn kernmacht en voegde
Araan toe: „Wij hebben nooit dergelijke
steun aangeboden gekregen, en wjj heb
ben daar ook nooit om gevraagd".
Op Brusselse conferentie
„Een zeker gevoel van teleurstelling kan ik niet verhelen", zei de
Nederlandse minister van buitenlandse zaken, nir. J. M. A. H. Luns,
gisteren in Brussel in antwoord op vragen naar zijn reactie op de ver
klaringen, die president de Gaulle heeft afgelegd. Op de suggestie van
een Brits toetreden als geassocieerd lid wilde de minister in liet geheel
geen commentaar geven.
Compromisvoorstel
bleef uit inzake
landbouwproblemen
Van Britse zijde was de reactie niet zo
voorzichtig. „Ik heb in Parijs gezegd,
dat toetreding als geassocieerd lid tot
de E.E.G. voor Engeland onaanvaard
baar is", verklaarde de Britse onder
handelaar minister Heath. Hy wenste
hier niets aan toe te voegen.
De eerste berichten over de mededelin-
§en van president de Gaulle werden in
russel ontvangen kort nadat de minis
ters van de zes E.E.G.-landen en Enge
land waren begonnen aan hun zestiende
conferentie over het Britse lidmaat
schap van de, gemeenschap.
Dieptepunt
De toch al moeilijke atmosfeer van
het gesprek bereikte een nieuw diep
tepunt, nadat de passages uit de ver
klaringen van de Franse president
over de toetreding van Engeland tot
de gemeenschap bekend werden.
Ook afgezien van het Franse standpunt,
zoals dat door president de Gaulle werd
vertolkt, drukte er een loodzware last
op de conferentie: de onmogelijkheid
om tot een compromis te komen over
de aanpassing van de Britse landbouw
aan het gemeenschappelijke beleid van
de E-E.G. by de toetreding van Engeland
tot de gemeenschap.
Geen voorstel
Hoewel de Britse onderhandelaar bij al
zijn voorbereidende besprekingen van de
atgelopen week met ministers van
E.E.G.-landen, met uitzondering van
zijn overleg in Parijs, overtuigd was ge
raakt van de politieke wil om Engeland
in de E.E.G. op te nemen, heeft dit tot
dusverre niet geleid tot een compromis
voorstel.
Na een korte maar bewogen middag-
zitting, kwamen de ministers van land
bouw van de zeven landen bijeen in de
commissie van onderzoek onder leiding
van dr. S. Mansholt, de vice-voorzitter
van de Europese commissie, om de laat
ste hand te leggen aan het rapport over
de gevolgen, die de toepassing van het
E.E.G-landbouwbeleid in de praktijk
voor de Engelse landbouwers en consu
menten zou hebben.
Een groot Engels aannemingsbedrijf, dat bezig is een woonblok van drie
verdiepingen te bouwen te Ham in het graafschap Surrey, heeft samen met
een ingenieursbureau op het bouwterrein een enorm houten geraamte
opgericht en (lat bespannen met doorschijnend plastic waardoor de arbei
ders onder vrijwel alle weersomstandigheden aan het werk kunnen blijven.
De bovenste foto toont de grote plastic „tent" op het bouwterrein, de foto
onder toont de arbeiders in hun beschutte werkplaats.
Nicolas Groenitzky heeft zich bereid ver
klaard in Togo een nieuwe regering te
vormen. Hij is al eerder premier ge
weest. Intussen heeft een commissie van
acht officieren en onderofficieren de
macht voorlopig in handen genomen.
Men wil een nieuwe grondwet opstellen
en vrije verkiezingen houden.
De militaire commissie heeft bekendge
maakt, dat de staatsgreep een spontane
daad is geweest. De betrokken militai
ren zijn noch door binnenlandse politici
noch door buitenlanders beïnvloed. De
commissie zal alle internationale ver
dichtingen van het land nakomen. De
juitenlanders in Togo wordt aangeraden
strikt neutraal te blijven.
De presidenten van Ghana en Dahomey
hebben te kennen gegeven dat zij zich
niet in de binnenlandse aangelegenheden
Togo zullen mengen.
Chinezen verlaten
de stad Tawang
Chinese troepen hebben gisteren
plaats Tawang, in de oostelijke sector
van de Cliinees-Indiase grens, ontruimd.
Dit deelde het communistisch-Chinese
persbureau Nieuw-Chïna mee.
By een autobotsing op de Delftlaan te
Haarlem ter hoogte van de jeugdher
berg „Jan Gijzen", is gistermorgen een
man gedood en zyn negen mensen ge
wond.
Een Volkswagen met vier inzittenden,
die op weg waren naar Den Helder,
slipte door de gladheid en kwam fron
taal in botsing met een Volkswagen
busje, waarin negen mensen zaten.
Daarbij werd de man. die de volks
wagenbusje bestuurde op slag gedood.
Het was de 42-jarige Th. Hofland uit
Den Helder. Hij was gehuwd en vader
van 3 kinderen. Alle gewonden, van wie
enkelen er ernstig aan toe zijn, werden
naar ziekenhuizen in Haarlem vervoerd.
Aangezien in de Volkswagen leden van
de Koninklijke Marine zaten, is ook de
Koninklijke Marechaussee bij het onder
zoek betrokken.. Dé Delftbjan vörmt de
verbinding tussen Haarlem en de Velser
tunnel.
Belgische nonnen
in Kasai vermist
Zeven Belgische nonnen, die zich op een
missiepost in het onrustige Zuid-Kasai
bevonden, worden vermist. In diploma
tieke kringen in Leopoldstad werd mee
gedeeld, dat er een Europeaan naar
Zuid-Kasai is gegaan om de zaak te on
derzoeken. Zonls bekend zijn er kortge
leden in Zuid-Kasai gevechten uitgebro
ken tussen verschillende stammen.
f
De voortdurende sneeuwval en de
koude weerhouden Sjoukje Dijk
stra en haar „grote vriend" Wou
ter Toledo Nederlands kampioen
schoonrijden heren) niet om dage-
Kroesjtsjew in Oost-Berlijn
Premier stelt zich
achter Ulbricht
De Russische premier Kroesjtsjew
heeft gisteren in Oost-Berlijn ge
zegd dat Rusland geen geweld zal
gebruiken om het communisme in
welk land ook te doen zegevieren.
TWEE KAMPENAREN STAKEN PER
AUTO HET IJSELMEER OVER
Twee broers, de heren Van der Sluis uit Kampen, hebben gistermorgen,
ieder in zijn autoeen tocht over het IJselmeer gemaakt van Kampen over
Urk naar Enkhuizen. Over (ie rit van de Roggebot-Sluis, waar zij op het
IJselmeer gingen naar Urk, deden zij twintig minuten. Gistermiddag koti-
den zij de terugtocht wederom over het ijs via Urk maken. Dit is sedert
1929 de eerste keer, dat deze tocht kon worden gemaakt.
Hij voegde er echter aan toe dat de
Sowjet-Unie sympathiseert met de
landen „die aan de zijde staan van
hen die het kapitalisme begraven".
Hy beschuldigde de Verenigde Staten er
van dat zy „een oorlog riskeren met
Duits bloed". „Zy zullen hierin echter
niet slagen", aldus Kroesjtsjew. De Rus
sische premier deed zijn uitspraken bij
aankomst op het station van Oost-Ber
lijn.
Kroesjtsjew begon zijn toespraak van
een papier voor te lezen, maar al spoe
dig gooide hij het papier weg en begon
uit het hoofd te spreken. Hij beschuldig
de het westen, prees het bouwen van de
muur door Berlijn en voorspelde de uit
eindelijke overwinning van het wereld
communisme.
Hij gaf zich moeite te verklaren dat hij
de communistische leider Walter Ul
bricht ten volle ondersteunde.
SANERINGSRAPPORT DAM OPENBAAR
DE BEBOUWING TUSSEN DE Korte Delft en
de Lange Giststraat te Middelburg zal in de toe
komst verdwijnen, wanneer het saneringsplan
voor dit stadsdeel, dat is opgesteld door het
stedebouwkundig adviesbureau Schut te Middel
burg, zal doorgaan. De Middelburgse gemeente
raad heeft gisteren het rapport over het recon
structieplan voor de Dam en omgeving, zoals
dat is samengesteld door de commissie sanering
binnenstad goedgekeurd en aan de openbaar
heid prijsgegeven.
In de ruimte van ongeveer 60 bij 170 meter, die
ontstaat door het afbreken van deze huizen,
heeft de saneringscommissie één gebouw van
behoorlijke afmetingen gedacht, dat als bindend
en afsluitend element een belangrijke plaats
inneemt. De gedachten gaan uit naar een
bouwwerk met één etage, waarin zo mogelijk
een hotel-restaurant annex café zou kunnen
worden opgenomen.
Het hoofdmotief, waarom de commissie heeft
voorgesteld dit Middelburgse stadsdeel af te
breken, is gelegen in de winkelfunctie van de
binnenstad, waarvoor een vlot verkeer een eer
ste vereiste is.
In 1958 heeft de saneringscommissie rapport uitgebracht over de sanering van
de Lange Delft, Korte Delft en Sint-Pieterstraat. Er kwam toen een afgerond
plan tot stand met enkele wijzigingen in het bestaande herbouwplan, waardoor
aan de wensen van de rijksdienst voor de momumentenzorg tegemoet gekomen
kon worden, terwijl ook enkele wensen van het gemeentebestuur konden worden
gerealiseerd. In het voorjaar van 1960 ontving de commissie opdracht dit plan
nader te bezien, waarbij i" het bijzonder de relatie tussen het centrum en de
Dam aan een nadere studie moest worden onderworpen.
Restaur atiegelden
voor andere huizen
bij de ontwikkeling van het plan was,
dat met de stedebouwkundige alle as
pecten op zijn terrein konden worden
besproken, hetgeen volgens b. en w.
voorwaarde is voor een harmonische in
passing van dit gedeeltelijke sanerings
plan.
De nauwe verbindingsstraten als de
Korte Delft en de Lange Giststraat zijn
voor het steeds toenemende verkeer vol
komen ontoereikend, zij zijn er oorzaak
van, dat een toch zeer belangrijk stads
deel als de Dam en omgeving een aan
hangsel is geworden, dat slechts in be
perkte mate deelt in het leven van de
stad. Bovendien wenste de raad vlakbij
het stadscentrum parkeerruimte te ver
krijgen. Een gelukkige omstandigheid
Voordelen
Van het begin af was de saneringscom
missie zich bewust van de duidelijke
voordelen, die een amovering van de
gehele bebouwing tussen Korte Delft
en Lange Giststraat met zich brengt.
Het verkeer zal ruim baan krijgen, bo
vendien zal er nog een belangrijke ruim
te overblijven voor verschillende be
stemmingen (parkeren, markt, festivi
teiten). De Dam en omgeving zou
voorts minder geïsoleerd komen te lig
gen ten opzichte van de Markt, het hart
van de stad.
Ook de keerzijde van de medaille was
de commissie zich bewust: zowel de
Lange Giststraat, de Korte Delft als
de kopwand van de Dam zijn van
een grote schoonheid. Hoewel vele
gevels op vaak slechte en zonderlinge
wijze in de loop der jaren zijn ver
bouwd, hoewel een slechte verkave
ling en te diepe verbouwing een ster
ke devaluering in de hand hebben ge
werkt, getuigt het geheel tocli van
een buitengewoon gave conceptie- De
lichtgebogen rooilijnen, schaal, kleur
en verhoudingen geven aan dit ge
heel een intimiteit, die zo karakteris
tiek is voor een middeleeuws stads
plan.
Met reden kon de vraag gesteld worden
of het wel zin heeft hier voor de eisen
van het moderne verkeer te zwichten.
En zou amovering van dit deel ook niet
een levenloze leegte kunnen worden, zo
als by gedempte grachten wel het geval
is geweest?
Nadat de sneeuw gevallen is ziet het
er allemaal mild en zo poëtisch
uit: zelfs het lelijkste landschap heeft
een vleugje schoonheid gekregen en
men moet wel tot de zeer grote knies
oren behoren wanneer men niet (al was
het maar even) onder de indruk komt
van de volstrekt eigen schoonheid van
een winterse, witte wereld. Maar na de
schoonheidsimpressies komen geheel
andere gevoelens: zorg om alierlei over
last in vele variaties, gevolg van die
zelfde mooie witte wereld. Met die over
last hebben wij nu al weer wekenlang
te maken, de een meer, de ander min
der, maar over het algemeen verkeren
de meesten zo langzamerhand in de
stemming van: „Laat het nu maar warm
water regenen". De weerberichten ech
ter zijn voor allen, die naar de dooi hun
keren, sombere lectuur en de verwach
tingen blijven helaas beneden nul. Met
alle nare gevolgen van dien. Een op
vallend bijverschijnsel var. plotselinge
sneeuw en andere winterse ongemakken
is het slechte humeur. Men moet er eens
op letten: het ontlaadt zich vrijwel altijd
in tirades aan het adres van allerlei
autoriteiten, die men gemakshalve maar
„ze" noemt. „Ze" doen er niets aan, aan
het sneeuwruimen, aan het schoonma
ken van de buitenwijken. In Goes kan
men horen vertellen,
dat „ze" allerlei win
terwerk in Middel
burg veel beter doen,
maar daar aangeko
men klopt het niet,
want een humeurige Middelburger be
toogt, dat „ze" in Vlissingen wél van
aanpakken weten. Maar ook in de
Scheldestad is weer kritiek op „ze". El
ders gebeurt het altijd beterHet is
nu eenmaal een feit. dat deze strenge
winter allerlei noodsituaties heeft opge
roepen en er zal begrip voor moeten
bestaan, dat er niet altijd direct een
honderd-procent-oplossing voor elke
moeilijkheid voorhanden is. Met name is
dat gebleken rond de jaarwisseling, toen
de stuifsneeuw wegen onbegaanbaar
maakte en de communicatie zelfs in een
dichtbevolkt land als Nederland echt
een moeiljjke zaak werd. Op nieuwjaars
dag had iedereen, die geïsoleerd zat de
indruk, dat er uitgerekend aan de wegen
naar zijn gemeente totaal niets werd ge
daan. Terwijl er in werkelijkheid hard
gewerkt werd, maar de moeilijkheden,
helaas, legio waren.
Wij geloven dat in het algemeen wel
een woord van lof op zijn plaats
is voor de „stoottroepers" in het offen
sief tegen de winter. De „stoottroepers":
de mensen, die vaak tot diep in de nacht
bezig waren met het vrijmaken van de
wegen, die voorts in alle vroegte er voor
trachtten te zorgen, dat een weg redely k
berijdbaar was. Verder de mannen van
de nutsbedrijven, die soms onder zeer
moeilijke omstandigheden werkzaamhe
den uitvoerden om de leveling van wa
ter, gas of stroom doorgang te doen
vinden. Daarnaast werd en wordt er op
basis van vrijwilligheid door menigeen
hulp verleend, aan alleenwonenden, hulp
door automobilisten, die een collega in
moeilijkheden bystonden enzovoort. In
dit verband willen wij niet nalaten mel
ding te maken van een telefoontje, dat
wjj van een bejaarde mevrouw ontvin
gen. Zij wees ons er op, dat in gunstiger
jaargetijden vooral de padvinderij nogal
eens bereid is geducht de handen uit de
mouwen te steken. De actie „heitje voor
een karweitje" is daardoor in het. gehele
land befaamd geworden. Maar als de
padvinders aanbellen zo zei de be
wuste mevrouw is meestal alles ge
daan en „met veel moeite zoek ik dan
nog wel het een of ander karweitje uit
de hoek: reeds gepoetste schoenen krij
gen nog eens een borsteltje, een schone
stoep wordt aangeveegd". Maar nu met
name allerlei mensen, die slecht ter been
zijn, of anders gehandicapt niet weten
hoe zij de sneeuw voor hun deur weg
moeten krijgen, nu is er geen sprake
van een heitje voor een karweitje. Waar
om wordt een dergelijke actie niet ge
voerd op het moment dat de mensen
hulp nodig hebben in plaats van op het
ogenblik dat de padvinderij geld nodig
heeft? Het geld kan toch op een bank
worden gezet?, zo vroeg zij zich af. Wij
geven deze gedachten hier gaarne door:
er zit wel iets in, menen wij.
Voorzitter Kortenhorst van de Tweede
Kamer is overleden. Zijn dood is
een slag voor net parlementaire leven
an Nederland. Hij heeft een stempel
jedrukt op het werk van de volksver
tegenwoordiging gedurende lange jaren
en van zijn hoge zetel heeft hij menig
wijs en doordacht woord de Kamer ter
overweging gegeven. Bij de aanvang
van de eerste vergadering van het hui
dige zittingsjaar wees hij er op, dat de
onverbiddelyke dood in korte tijd vele
verdienstelijke leden de Kamer had be
roofd. Thans is ook hij ingegaan tot
de eeuwige rust. Toen hij in de hier
reeds genoemde rede het overlijden her
dacht van het kamerlid Van de Wete
ring, besloot de heer Kortenhorst:
„Gods wegen zijn niet onze wegen. Wij
buigen ons voor Zyn Majesteit. Moge
Hij zijn echtgenote, die zo met haar man
meeleefde, troost geven in haar ver
driet. De vrede Gods, die alle verstand
te boven gaat, zij met hem". Het zijn
woorden, die wy thans met eerbied ci
teren: zy gelden in dit uur voor de mar
kante figuur, die ze toen uitsprak.
Motieven
Bij het bepalen van de richting, waarin
voor dit stukje oude stad een oplossing
is gezocht, hebben de volgende motleven
by de commissie de doorslag gegeven.
A: Het is essentieel, dat elke stad
over goede verbindingen beschikt.
Het stadscentrum van Middelburg
heeft echter byna geen doorgaand
verkeer. Voor zover dit aanwezig is
en in de toekomst zal toenemen, zal
dit toch buiten het centrum geleid
moeten worden, waarmee ook gere
kend wordt in het in ontwikkeling
zijnde uitbreidingsplan. Het toeris
tische verkeer kan geen reden geven
in de binnenstad ingrijpende stede-
bouwkundige maatregelen te nemen.
Hoewel de schoonheid van Middel
burg voor de meeste toeristen geen
doel op zichzelf is, mag niet ont
kend worden, dat een groot deel van
de naam en faam van elke stad
wordt bepaald door zyn culturele
rijkdom.
(Zie slot pag. 5 kol. 1)
TWEE I FDïN MARINE OP
CURACAO VERONGELUKT
Ten gevolge van een anto-ongeluk in
Willemstad, Curasao, zijn zondagmiddag
twee korporaals van de koninklijke ma
rine omgekomen. Het zijn korporaal
vlieger J. C. Smit. oud 22 jaar, gehuwd
en vader van een kind, afkomstig uit
Amsterdam, en vliegtuigmaker-instru-
mentmaker der le klasse P- A. van Dijk,
oud 21 jaar, ongehuwd en afkomstig uit
Xuenen, zo deelt de marinevoorlich-
tingsdienst mede.
Het ongeluk gebeurde doordat de auto
waarin beiden zaten slipte en in fron
tale botsing kwam tegen een uit de
tegenovergestelde komende autobus.
Beide marinemannen waren op slag
dood.
...is het 200 jaar geleden, dat
de eertijds beroemde Franse
toneelspeler en regisseur Fran
cois Talma te Parijs overleed.
Talma onderrichtte Napoleon in
waardig spreken en het zich
keizerlijk bewegen.
