PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT „TSJOMBE LIET PROVINCIALE VERANTWOORDELIJKHEID LOS" Sneeuwvrij maken Zeeuwse wegen globaal geraamd opl a 1,5 ton Leopoldstad komt met een herenigingsplan Nederland in ijzige greep Nederlandsche Bank verlaagt disconto Cuba-overleg eindigt zonder resultaten Deze namen en deze feiten KORTER DIENEN BIJ MARINE Prinses Josephine van Luxemburg verwacht baby INGEZET: 150 WERKTUIGEN EN 500-700 MAN Conjunctuur laat maatregel toe Geen garantie van V.S. tegen invasie Vandaaq... Canberrapassagiers: Varen, niet vliegen' Pagina 6 Twee hoogleraren hebben in het Ne derlands Juristenblad een pleidooi geleverd voor gratie-verlening aan vier tot levenslang veroordeelde Duitse oor logsmisdadigers. De argumentatie van de beide professoren valt kort samen gevat in drie delen uiteen: in de eer ste plaats betogen zij, dat de politieke delinquent op dezelfde wijze zijn straf dient te ondergaan als gewone misdadi gers; voorts wijzen zij er op, dat de misdrijven, waaraan betrokkenen zich hebben schuldig gemaakt, gepleegd zijn in een tijd van oorlog, die over de ge hele linie zedenverruwing, verwildering en grote spanningen met zich mee bracht, terwijl deze vier bovendien als Duitse ambtenaren aan zwaardere druk bloot stonden dan de Nederlanders, die zich aan dergelijke misdrijven schuldig maakten; ten slotte stellen de hooglera ren vast, dat in Nederland levenslange gevangenisstraf in het algemeen als een onmenselijke straf wordt beschouwd. Naast deze drie argumenten menen de beide professoren ook nog een beroep te kunnen doen op de edelmoedigheid van het Nederlandse volk. Dit betoog heeft de afgelopen dagen scherpe kritiek opgeroepen en daar bij is zelfs als mening geponeerd, dat over deze oorlogsmisdadigers niet meer gesproken behoeft te worden: men dient ze eenvoudig als niet-bestaand te be schouwen. Toch geloven wij, dat het on juist is om nu bittere verwijten te rich ten aan het adres van de beide hoog leraren. Waarom zou de Nederlandse samenleving zich niet bezinnen over haar verhouding tot de „vier van Bre da"? En daarbij behoort het niet alleen te gaan om deze vier individuen, maar ook om de achtergronden, die wij nu met meer afstand zien en wat scherper kunnen omlijnen dan destijds. Zo heeft mr. Abel Herzberg vorig jaar in zijn indringende boek „Eichmann in Jeru zalem' er aan herinnerd, dat wij bij voorbeeld iemand als Eichmann niet mogen zien en niet kunnen begrijpen als een enkeling, maar veel meer als een vrucht van zijn tijd, als een produkt zij ner generatie, als een maatschappelijk verschijnsel. De stelling „Befehl ist Befehl" is daardoor in een ander licht ge komen: „Het was geen bevel van supe rieuren dat Eichmann als ondergeschikte heeft opgevolgd. Het beroep daarop is onaanvaardbaar. Maar het was de dwang, die ontstond door de beklem ming van de tijd, door de invloed van ieder op ieder, een dwang, waaraan Eichmann zowel passief onderworpen was, als voor zijn deel ook actief be werkte, die hem tot zijn gevangene heeft gemaakt", aldus Herzberg. En hij voegt er aan toe: „Het bovenstaande is genoeg om de enorme (misschien be slissende) invloed te doen uitkomen van de van buiten komende factoren, die op mensen als Eichmann hebben ingewerkt en ingevreten". Dat alles geldt zonder uitzondering ook voor de vier van Breda. En wanneer men dit bedenkt en daarnaast kennisneemt van hetgeen de hoogleraren Van Bemmelen en Pompe vorige week over deze thans reeds zeventien jaar lang gevangen gehouden delinquenten hebben geschreven, dan bestaat er (bij ons althans) een neiging om hun argu mentatie niet bij voorbaat verwerpelijk te vinden. Zij is gevat in een nuchtere taal, die afstand schept, zoveel moge lijke emoties verwijdert en een beroep doet op een redelijke denkwijze en een humane benadering. Wie daarvoor ont vankelijk is, zal weliswaar niet direct met overtuiging het betoog van de beide professoren steunen, maar toch wel tot een nadere en rustige overweging daar van bereid zijn. Maar deze gedachten- wereld ligt plotseling aan scherven, wanneer enkele namen vallen, de namen van de vier delinquenten. Want dan overvalt ons allen een beklemmende hui ver, een felle emotie, die alle overwegin gen in deze zaak overspoelt. Ziehier de namen van de vier van Breda met enige bijbehorende ante cedenten. Franz Fischer, bekend gewor den tijdens de bezetting onder de naam „Judenfischer", schuldig geacht aan de dood van een twaalfduizend joodse Ne derlanders; Willy Lages, verantwoorde lijk voor de deportatie van rond zeven tigduizend joodse landgenoten; F. H. Aus der Fünten, deporteerde meer dan duizend geesteszieken; ten slotte Joseph Kotalla, kampbeul van Amersfoort, ver antwoordelijk voor de dood en de mis handeling van vele gevangenen. Aan vankelijk werden zij ter dood veroor deeld, maar hun werd gratie verleend, waarna hun straf werd omgezet in le venslange opsluiting. Wanneer wij nu deze namen en deze feiten in alle schril heid voor ons zien, dan moeten wij er kennen met het pleidooi van de beide hoogleraren een niet geringe moeite te hebben. Per 1 januari van dit jaar is de duur van de eerste oefening voor bepaalde categorieën dienstpliehtingen bij de ma rine teruggebracht tot 21 maanden. Dit deelt minister Visser mee aan de Twee de Kamer in zijn memorie van antwoord op de begroting van defensie voor 1963. Voor dienstplichtigen van de landmacht geldt die maatregel niet. De minister zegt dat de regering de in ternationale spanningen nog van dien aard acht. dat niet kan worden overge gaan tot het terugbrengen van de duur van de eerste oefening tot die van voor de Berlijn-crisis. Hij wijst er op dat ook in andere N.A.V O.-landen de maatrege len tot versterking van de defensie niet zijn teruggenomen. Dat vcor sommige categorieën dienst plichtigen bij de marine de diensttijd kan worden teruggebracht tot 21 maan den is een gevolg van het beschikbaar komen van personeel uit Nieuw-Guinea. Dit heeft ook tot gevolg gehad dat de maatregel tot opschorten van ontslag van een aantal categorieën beroepsper- soneel van alle krijgsmachtenonderdelen grotendeels is opgeheven. Prinses Josephine Charlotte van Luxem burg, de echtgenote van erfgroothertog Jan, is in verwachting, zo is gisteren bekendgemaakt. De blijde gebeurtenis wordt in de lente verwacht. 206e jaargang - no. 6 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Directie: F. van de Velde. F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok. Abonnementsprijs 62 cent per week, 8.00 per kw.; franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen: Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: red. tel 2116, adm. tel. 2911: Zienkzcered. tel. 2425 adm. tel. 2094. Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. /4.50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. 1.50). „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Dinsdag 8 januari 1963 VERKLARING VAN THANT OVER KATANGA VOOR PROVINCIEWEGEN: CA. f 40.000 Op 1 januari is bij de Nederlandse Koninklijke Landmacht een begin gemaakt met de invoering van de nieuwe uitmonstering van de uniformen. De koperen emblemen, die de tak van dienst aangeven, worden van de epauletten verplaatst naar de kraagpunten en de rangonderscheidings tekenen van alle militairen boven de rang van sergeant-majoor, worden voortaan op de epauletten gedragen. De sterren, die van een wat groter formaat worden, komen op een rij op de epauletten. De gekleurde strookjes boven aan le schouder met de regimentsnaam komen te vervallen. Fotolinks de oude. rechts de nieuwe uitmonstering van een kapitein. DE RAMINGEN VOOR DE glad heidbestrijding, die de administra tieve diensten van de Zeeuwse waterstaten, water- en wegschap pen en met name de grotere ge meenten op de begrotingen voor 1963 hebben geplaatst, zullen straks in het niet vallen bij de wer kelijke uitgegeven bedragen. Want de bsrre winter, die ons rond het nieuwe jaar overviel, zal de ge schiedenis ingaan als een periode, waarin een geduchte aanslag is ge pleegd op de financiële middelen van deze instanties. In de afgelo pen week zijn tientallen bulldozers grijpers, laadschoppen, en tonnen zand en pekel ingezet om de wegen en straten sneeuw- en ijsvrij te maken. Dat alles heeft enorm veel geld gekost. Na informaties inge wonnen te hebben bij verschillende instanties en grotere gemeenten konden we proberen een zeer glo bale raming te maken van de kos ten, die gemaakt moesten worden voor het weer berijdbaar maken van Zeelands wegen en straten, alsmede van het ingezette mate riaal en de mankracht. Uit deze gegevens hebben we kunnen distil leren, dat: Het sneeuw- en ijsvrij maken van de Zeeuwse wegen, alsmede de straten in de grote Zeeuwse ge meenten een bedrag zal vergen, dat ligt tussen de 100.000 en 150.000. Eveneens weer globaal geschat tussen de 100 en 150 zware werk tuigen (bulldozers, grijpers, schui vers, laadschoppen, kranen en tractoren) voor dat doel ingezet zijn, waarvan het grootste deel moest worden gehuurd. Ruwweg genomen tussen de 500 en 700 personeelsleden van ver schillende diensten en aannemers bij dit stuifsneeuw- en ijsduel wa ren betrokken. En dat een niet te schatten aan tal tonnen zand en pekel verwerkt zijn. By deze cijfers moet men dus in aan merking nemen, dat de kosten, die het grootste deel van de Zeeuwse gemeen ten moest maken om zijn straten be rijdbaar te maken, er nog bygeteld moe ten worden! Provincie De grootste bestrijdingspost komt voor rekening van de Zeeuwse provinciale waterstaat: ir. C. Koning, hoofdinge nieur A voor algemene zaken, had de kosten voor zyn dienst geraamd op on geveer 40.000 gulden. Hij schatte, dat zo ongeveer 30 tot 40 werktuigen zijn ingezet, alsmede nog eens de circa 60 kantonneirs, die de provinciale water staat in dienst heeft. Zo zyn bijvoor beeld alleen al op Walcheren 3 bull dozers. 4 laadschoppen, 2 mobiele kranen en 1 schuiver aan het werk geweest, waarvoor een bedrag van circa 8000 gulden neergeteld zai moeten worden. Het was voor de eerste maal, zo merkte ir. Koning op. dat de sneeuw met buil dozers opgeruimd moest worden op een fors deel van het 300 kilometer lange provinciaal wegennet. Het bedrag, dat de provincie jaarlijks voor dit doel uittrekt is bijzonder moeilijk te berekenen, omdat net op genomen wordt in het wegenonder- houd. Een aparte post als ..sneeuw ruimen" is er namelijk niet. En waar het geld vandaan moet komen is nog evenmin bekend. De heer A. Meul- broek, referendaris van het bureau provinciale financiën en belast met het beheer van de provinciale fond sen, kon alleen maar zeggen, dat het geld ..ergens" vandaan zal moeten komen, iets uit „onvoorzien" en i wat „lospeuteren". Walcheren Op deze manier hebben we nog wat steekproeven genomen naar ingezette mankracht en materialen, en naar ge raamde kosten. Het hoofd van de tech nische dienst van het wegschap Wal cheren, de heer A. Boone, had reeds een globale raming opgesteld: „de 10.000 gulden zal belangrijk overschreden wor den, we hopen het beneden de 20.000 gulden te houden". Terwyl in normale (Zie slot pag. 2 kol. 5) In de kwestie-Katanga hebben zich gisteren drie nieuwe ontwik kelingen voorgedaan, die in de verwarde situatie in het land echter geen wijziging hebben gebracht. 0 In New York liet de secretaris-generaal van d~ Verenigde Naties, Thant, een verklaring uitgeven, waarin hP fs;ombe er van beschuldigde de provincie Katanga te zijn ontvlucht, het land in chaos achterlatend. 0 In Katanga zelf veroverden Zweedse V.N.-militairen de stad Kaniama op ongeveer 185 kilometer ten noorden van de lucht basis Kamina. 0 In Leopoldstad ondertekende premier Adoela van de Kongo lese centrale regering een aantal officiële documenten, waarbij de terugkeer van Katanga onder Kongolees gezag wordt geregeld, alsmede de invoering van één wettig betaalmiddel. In de verklaring van Thant werd gezegd dat Tsjombe uit zijn hoofd stad Elisabethstud was gevlucht, kennelijk op 28 december, toen de V.N. hem niets in de weg legden en ook geen stappen tegen hem overwogen. „Hij nam de vlucht om redenen die hemzelf het best be kend zijn en al zijn ministers had den kennelijk al eerder de benen genomen". „De heer Tsjombe en z(jn collega's heb ben derhalve hun provinciale verant woordelijkheden losgelaten. Dit bemoei lijkt de inspanningen van N.U.C. (het Kongolees commando der V.N.) om in Zuid-Katanga snel normale levensom standigheden te herstellen en om zonder dralen het plan voor nationale verzoe: ning volledig uit te voeren. De conse quenties worden momenteel zorgvuldig bestudeerd door de secretaris-generaal." De woordvoerder van Thant die. deze verklaring voorlas, zeide dat Thant vast hield aan zijn verklaring van 2 januari, waarin hij zeide bepaald niet te streven naar hervatting der onderhandelingen over het probleem Katanga, daar het thans te laat was voor onderhande lingen. Herenigingsplan Premier Cyrille Adoela van de Kon golese centrule regering zette giste ren zijn handtekening onder officiële documenten, dienende om Leopold stad de macht over Katanga te geven en één betaalmiddel in het land in te voeren. Adoela maakte gisteren een plan voor hereniging van Katan ga met de rest van Kongo bekend: Een aantal bestuursambtenaren uit Leopoldstad zal naar Elizabethstad gaan om het bestuur over Katanga tijdelijk op zich te nemen. Het Katangaanse perso neel en buitenlandse adviseurs zullen op hun post blijven. Gendarmerie Katangaanse gendarmes die zich voor een nader te bepalen datum bij de Kon golese strijdkrachten aansluiten zullen hun huidige rang behouden. De Kongolese wetgeving aangaande buitenlandse munt en buitenlandse han del zal voor het gehele land gelden. De centrale regering heeft de door de V.N. geholpen Kongolese monetaire raad verzocht een directeur te benoe men die het beheer over de bank van Katanga moet overnemen. Er zullen geen maatregelen tegen het huidige bankpersoneel worden genomen. Het Katangaanse geld zal worden in genomen en Kongolees geld in de plaats daarvan worden uitgegeven. Niemand zal hierdoor verlies lijden. De regering heeft het internationale monetaire fonds gevraagd een groep deskundigen ter beschikking te stellen Aan de monetaire raad om deze by ztyu taak te helpen. De winter heeft Nederland giste ren weer in zijn ijzige greep ge kneld. Na de dooi van enkele dagen trad opnieuw vorst in De wegeninformatiedienst van de K.N.A.C. meldde gisteravond, dat alle hoofdwegen in geheel Nederland goed berijdbaar waren. In het algemeen moet men, aldus de K.N A.C., aandacht besteden aan op- en afritten en inhaal stroken en dergelijke die plaatseiy'k glad kunnen zijn. De binnenwegen zQn over het gehele land glad tot zeer glad op de plaatsen waar nog sneeuw op de wegen ligt. Wadden Het veer van de eilanden Terschelling en Vlieland naar Harlingen bereikte gisteren de vaste wal. Vanochtend om half negen zou geprobeerd worden van uit Harlingen de eilanden te bereiken. De luchtbrug Leeuwarden-Ameland is gisteren druk geweest. Kleine vliegtui gen haalden 24 personen van Ameland, meest leerlingen van scholen, waarvan de vakantie gisteren VAN 4 OP 3,5 PROCENT De Nederlandsche Bank heeft haar wisseldisconto met ingang van vandaag met een half procent ver laagd tot 31/2 procent. De kredietverlening van de handelsban ken en landbouwkredietbanken aan de particuliere sector, die in het eerste halfjaar van 1962 de daarvoor vastge stelde normen heeft overschreden, if sinds augustus 1962 beneden deze nor men gebleven. Deze omstandigheid is gepaard gegaan met enige vermindering van conjuncturele spanningen, welke de verwachting wekt, dat de uitbreiding van de kredietverlening in de naaste toe komst ook zonder restrictieve maatrege len binnen de uit een monetair oogpunt aanvaardbare grenzen zal blijven. Om deze redenen, alsmede ten einde het discontotarief aan te passen aan het lagere niveau dat in het buitenland in het algemeen geldt, heeft de Neder landsche Bank besloten haar rentetarie ven met ingang van 8 januari 1963 over gehele linie met pet. te verlagen. Bovendien heeft de Nederlandsche Bank, na overleg met de representa- Sterren van kraag naar schouders tieve organisaties van het bankwe zen, de gedragsiyn, krachtens welke de kredietverlening aan bepaalde normen is gebonden, opgeschort. De rentetarieven van de Nederlandsche Bank zijn met ingang van 8 januari 1963 als volgt samengesteld: wisseldisconto 3% pet; promessendiscon- to 4 pet.; rente voor voorschotten in rekening-courant en beleningen voor particulieren 5 pet.; voov anderen 4 pet. Wel verwacht In bank- en geldmarktkringen had men een verlaging van het officiële disconto van de Nederlandsche Bank wel ver wacht. Men had echter niet de indruk dat deze maatregel reeds zo vroeg in het nieuwe jaar zou worden genomen. Over het algemeen verwachtte men de verlaging niet voor de helft van deze maand. De vorige discontoverandering vond plaats op 24 april 1962, toen de centrale bank besloot haar rentetarieven met ingang van 25 april over de gehele linie met een half procent te verhogen waardoor het disconto werd bepaald op 4 procent. Motivering was toen het nog steeds in omvang toenemende be roep van het bedrijfsleven op bankkre diet en de daaruit voortvloeiende over schrijding van de door de centrale bank met het bankwezen overeengekomen normen voor de toelaatbare kredietex pansie. Buitenland In december verlaagde België zijn dis conto tot S'/i procent en op 3 januari 1963 lieeft the Bank of Engeland haar disconto tot vier procent verlaagd. In West-Duitsland ligt het disconto op 3 procent, in Frankryk op 3Vi procent en in de Verenigde Staten op 3 procent. Iti de Hudson rivier bij West- Point in de Verenigde Staten ligt de ,,Sauk", een schip van de kust wacht, hulpeloos op een rots. Het schip werd na de stranding door de opvarenden verlaten. Diepvriesgroente 30 tot 40 procent lager in prijs Gisteren is er dan een nieuwe diepvries-oorlog" begonnen, dit maal in groente. Een fabrikant uit Zundert bood zijn produkten op 15.000 verkoopplaatsen in Neder land aan, tegen prijzen die 3040 procent lager zijn dan normaal. Deze oorlog gaat niet ten koste van de winstmarge van de handel. Het is de be doeling van de Zundertse fabrikant deze prijzen te handhaven. De Nederlandse Diepvries Unie heeft haar medewerking toegezegd. De prijsverlaging is rigoureus. Andijvie, die voor 90 cent per 500 gram te koop was, kost nu 67 cent. Spinazie van f 1,35 per groot pak kost nu f 0,98. De prijs van de boerekool .is omlaag van 85 cent lar '62 cent. Botenicus Baas Becking overleden e Nederlandse botanicus L. G. M. Baas Becking is in Canberra in Austra lië overleden. Hy is 68 jaar geworden. Sedert het einde van de tweede wereld oorlog was hij in Australië woonachtig. De heer Baas Becking is onder meer hoogleraar geweest aan de Stanford universiteit in Californië. De laatste ja ren werkte hij aan het Australisch insti tuut voor mineraal onderzoek. Geen inspectie ter plaatse De besprekingen over Cuba die Amerika en Rusland hebben ge voerd in samenwerking met de Verenigde Naties zullen vandaag beëindigd worden. Dit heeft de Amerikaanse vertegenwoordiger bij de V.N., Adlai Stevenson, die deze besprekingen voerde, gisteren meegedeeld aan de raad van de Organisatie van Amerikaanse sta ten. Naar uit betrouwbare bron vernomen wordt heeft Stevenson tegenover de raad bevestigd, dat de besprekingen zijn vastgelopen op de Russische weigering toe te staan, dat tegen een nieuwe op bouw van militaire installaties op Cuba De aankomst van dr. Ralph Bun- che, de waarnemend secretaris generaal van de V.N., op het vliegveld van Leopoldstad in Kon go, waar hij begroet werd door de commandant van de V.N.-troepen in Kongo, de Ethiopische generaal Kebbede Gebre. gewaakt wordt door middel van inspec tie ter plaatse. Militaire fase SteA'enson zou de raad hebben ver teld, dat Amerika en Rusland de secretaris-generaal van de V.N. af zonderlijke verklaringen ter hand zullen stellen. Hierin zou formeel no ta worden genomen van de afvoer der Russische bommenwerpers en ra ketten uit Cuba. In feite zou daar door de militaire fase van de Cubaan se crisis eindigen. De raad zal dan op een officiële zit ting moeten beslissen of het overleg van de raad o\'er deze kwestie kan worden beëindigd. Als resultaat van het vastlopen der be sprekingen met de Russen, zal Amerika de Russen generlei formele garantie aanbieden tegen een militaire invasie op Cuba, hoewel president Kennedy bij her haling heeft gezegd dat dergelijke stap pen niet zullen worden genomen behalve in geval dat een aanval dreigt. Maatregelen Voorts bevestigden de zegslieden dat de andere leden van de Organisatie van Amerikaanse Staten spoedig door de Verenigde Staten zullen worden inge licht over de Amerikaanse politiek voor langer termijn wat betreft economische en politieke druk om liet regime van de Cubaanse premier Fidel Castro te isole ren en te verzwakken. Gezamenlijke verklaring Nader wordt gemeld, dat de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie maandag avond een koerier een gezamenlijke verklaring hebben laten overhandigen aan de secretaris-generaal van de V N Oe Thant, waarin ze een formeel, c plomatiek einde maken aan hun geschil over Cuba. Omdat onderhandelingen over een spectieverdrag zoals dat werd gevraagd door de Verenigde Staten, niet tot re sultaat geleid hebben, heeft president Kennedy zich niet verplicht een belofte te geven dat geen nieuwe invasie van Cuba zal worden ondernomen. Ook premier Castro van Cuba heeft zijn ambassadeur bij de V.N., senor Carlos Lechuga, een verklaring aan Oe Thant laten overhandigen. De inhoud hiervan is niet bekend. is het één jaar geleden, dat 5 te Harmeien een treinramp 5 plaatshad, waarhij drieënnegentig j mensen om het leven kwamen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 1