Suikerbietencampagne
was niet gunstig
Tweede Kamer ging akkoord met
begroting van volkshuisvesting
Op de Westerschelde
kruisen elkaar per
jaar 116.000 schepen
De Overval" - heldendicht van het verzet
Aan huurverhoging niet te ontkomen"
ONDANKS AFWIJZING BELEID
STEMDE P.v.d.A. NU VÓÓR
Minstens 27 doden
bij opstand in
gevangenis
Anderhalf miljoen
voor directie
Hoogovens
RAAD VAN BESTUUR BOUWBEDRIJF
DOOR VERDEELDHEID VLEUGELLAM
Verbinding met
Rijn dringend
noodzakelijk
V.S. erkennen het
bewind in Jemen
n
Paul-Rotha maakte
goede Nederlandse
speelfilm
DONDERDAG 20 DECEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
zijn er nog heel wat meer van dergelij
ke fabrieken nodig.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag de begroting van volkshuis-'
vesting en bouwnijverheid zonder hoofdelijke stemming.goedgekeurd.
Alleen de CJP.N. kreeg aantekening te hebben tegengestemd. In te
genstelling met vorig jaar stemde de P.v.d.A.-fractie deze keer ook
voor de begroting van minister Van Aarts en, maar de woordvoerder
van de socialistische fractie, de heer J. Bommer, zei bij zijn stem
verklaring, dat dit niet betekende, dat er verandering was gekomen
in het standpunt van hem en zijn politieke vrienden. „Ons oordeel
over het beleid is even afwijzend als vorig jaar", verklaarde de lieer
Bommer.
Vorig jaar had de P.v.d.A.-fractie om staatsrechtelijke redenen tegen
gestemd. Er was toen een kameruitspraak, die de minister naast
zich neerlegde. Thans is er geen .uitspraak van de Kamer, zo betoogde
de heer Bommer.
Met deze laatste uitspraak tekende de
socialistische afgevaardigde eigenlijk al
de matte sfeer rond deze begrotingsbe
handeling. Het leek er veel op, dat de
Kamer begreep, dat er van haar kant
toch weinig zoden aan de'dijk gezet kon
den worden. Daarentegen was minister
Van Aartsen goed op dreef. Ruim twee
uur sprak hij in eerste termijn om er
vervolgens by de replieken nog eens bij
na een uur aan toe te voegen. Maar de
Kamer had er niet veel aan.
Al direct wees de minister de suggestie
van de heer Andriessen (k.v.p.) om het
aantal woningen van 25.000 op 30.000
te brengen ten koste van de vrije sector,
waarvoor er ook 25.000 zijn uitgetrok
ken, van de hand. Deze suggestie ging
de minister te ver, in welk verband hij
wees op het „onrustbarende" aantal van
58.000 aanvragen om rijksgoedkeurin
gen voor de bouw van een woning in de
vrije sector. Van de 90.000 woningen, die
men in 1963 wil gaan bouwen zijn 65.000
gesubsidieerd (woningwet- en premie-
woningen), dit is circa 70 procent, het
geen minister Van Aartsen redelijk
achtte.
Prioriteit
De minister was het niet eens met de
heer Bommer, die had Betoogd, dat
aan de woningbouw in het bouwpro
gramma voor 1963 niet de hoogste
prioriteit wordt gegeven. Volgens de
socialistische afgevaardigde kreeg de
sector handel en verkeer teveel van
de bouwcapaciteit.
Maar minister Van Aartsen zette uit
een, dat de andere sectoren niet mogen
worden genegeerd. De industrie moet
zorgen voor de werkgelegenheid van on
ze groeiende bevolking. Ook de sector
handel en verkeer is belangryk en men
mag het volgens de minister niet doen
voorkomen alsof het hier alleen maar
gaat om nieuwe kantoren van levens
verzekeringsmaatschappijen.
De conclusie van de bouwnota 1962, op
gesteld door het economisch instituut
voor de bouwnyverheid, dat in 1970 de
woningnood zal zijn verdwenen, kon de
minister niet onuerschrijven. Behalve
het bouwen van woningen voor onze
groeiende bevolking is er nog veel meer
te doen, zoals de sanering eri krotoprui
ming. Verder het wegwerken van.de
achterstand in Industrie, handel en ver
keer en de bouw van bejaardentehuizen
e.d. De minister geloofde daarom niet,
dat er in 1970 gevaar voor werkloosheid
in het bouwbedrijf zal bestaan.
De minister wilde evenals de Kamer
de industriële- en systeembouw zo
veel mogelijk opvoeren. Een aanvra-
Volgens de Argentijnse onder-minister
van justitie, Roca, zou de opstand in de
Villa Dovoto-gevangenis in Buenos Aires
te wyten zjjn geweest aan de omstandig
heid, dat met de 1188 gevangenen die
erin waren ondergebracht, de normale
capaciteit met een derde was overschre
den. Reeds zyn maatregelen genomen
om een deel der gevangenen naar ande
re gevangenissen over te brengen.
In een gisteren uitgegeven regerings
verklaring wordt het aantal doden als
gevolg van de urenlange strijd tussen
de bewakers en de gevangenen als 27
opgegeven, n.l. tien bewakers en zeven
tien gevangenen. Minister Roca had te
voren tijdens een persconferentie van
negentien doden onder de gevangenen
gesproken.
De schattingen van journalisten over
het totale aantal doden variëren daaren
tegen van 35 tot 40.
Vele Argentijnen menen, dat de gevan
genbewakers over het algemeen onvol
doende bewapend zijn tegen gevangenis-
opstanden.
Ook zijn politiemannen vaak tijdens
nachtelijke rondes het slachtoffer van
geboefte. Daartegenover zijn in de loop
van dit jaar ongeveer tachtig gewap
de misdadigers op straat of in ei
huis doodgeschoten. De officiële lezing
luidde dan dat zij werden neergescho
ten „tijdens verzet tegen hun arresta
tie".
Foto: twee jonge gevangenen met de
handen achter het hoofd na hun over
meestering.
§e voor rijksgoedkeuring voor de
ouw van een fabriek in de Zaan
streek en voor een fabriek in Lim
burg had de minister ontvangen.
Deze goedkeuring zal niet lang op zich
laten wachten, zei de bewindsman, maar
hij liet er de waarschuwing op volgen,
dat men hier nog niet te veel van moet
verwachten. Gesteld, dat een fabriek
1000 woningen per jaar produceert, dan
Huurverhoging
Door de si
van> de bouwkosten zul
le toekomst aan \rerdere
huurverhoging niet kunnen ontkomen,
aldus de minister. Hy verklaarde verder,
dat door de stygende bouwkosten de
subsidies voor de woningbouw nog ge
ruime tijd nodig zullen zyn.
De heer Andriessen was over deze laat
ste uitspraak van de minister verheugd.
Hij vond het van belang in de huidige
politieke situatie deze opmerking te ma
ken. De heer Bommer pleitte tevergeefs
voor een verlenging van de afschrij
vingstermijn van woningen tot 50 jaar
teneinde tot een huruverlaging te ko
men. De minister voelde hier niets voor,
omdat dan de onderhoudskosten weer
zullen stijgen. Hy zegde de heer An
driessen toe na te zullen gaan of de mo
gelijkheid aanwezig is om, eventueel in
overleg met de Vereniging van Neder
landse Gemeenten, een onderzoek in te
stellen naar de woningbehoefte.
De liberaal Schuitemaker keerde zich
tegen de „emotionele aantijging" van de
heer Bommer, die had gezegd het hart
vast te houden als hy ziet hoe gemakke
lijk jonge mensen zware verplichtingen
aangaan bij het kopen van een woning,
daartoe aangemoedigd door institutio
nele beleggers. De opmerking van de
heer Bommer had hem „de handen doen
jeuken", zei de heer Schuitemaker, die
er op wees, dat de institutionele beleg
gers momenteel bepaald niet staan te
springen om dit soort beleggingen.
Fabrieken reeds Flaar
Teleurstellende
hectareopbrengst
Op 15 december heeft, de coöperatieve
suikerfabriek en raffinaderij „Putters-
hoek" te Puttershoek als laatste van de
twaalf Nederlandse suikerfabrieken
haar campagne beëindigd. De andere
fabrieken waren al eerder met de ver
werking gereed. Een grote hoeveelheid
van de door de weersomstandigheden
laat geoogste bieten kon in Puttershoek
nog worden verwerkt. De onbetekenende
hoeveelheid van 75 tot 100 ha suikerbie
ten, die thans nog niet geoogst, zijn,
vindt grotendeels een bestemming in de
veevoedersector. Het. is thans mogelijk
om een beknopt overzicht van de lande
lijke campagneresultaten te geven.
De groei van de bieten, waarover vóór
de campagne steeds teleurstellende be
richten werden gegeven, viel ook tijdens
de campagne tegen. De landelijke oogst-
verwachting bedroeg begin oktober nog
3,2 miljoen ton. maar moest bij iedere
volgende schatting tijdens de campagne
lager worden gesteld.
Uiteindelijk is een hoeveelheid van rond
3 miljoen ton aan de 12 fabrieken in Ne
derland geleverd. Heel wat minder dus
dan in 1960, toen dit kwantum rond 5
miljoen ton bedroeg en in 1961, toen 4
miljoen ton werd geleverd. Deze gevoe
lige teruggang van resp. 40 en 25 pro
cent is in eerste instantie te wjjten aar.
het bietenareaal dat dit jaar 77.087 ha
bedroeg tegen 9269 ha in 1960 en 84.792
ha in 1961, een vermindering van resp.
16,84 en 9,09 procent.
De belangrijkste oorzaak is echter de
teleurstellende hectareopbrengst,
welke dit jaar gemiddeld nog geen
39 ton was tegen 53,8 en 47,8 ton in
1960 en 1961, een achteruitgang van
27,50 en 18,36 procent ten opzichte
van de beide voorgaande jaren.
Suikerproduktie
De landelijke' suikerproduktie zal in de
afgelopen campagne rond 425.000 ton
hebben bedragen, terwijl de jaarbehoefte
op 485.000 ton kan worden geschat. Dit
opent de mogelijkheid om rond 60.000
ton niet gegarandeerde suiker uit vorige
jaren ter aanvulling van de binnenland
se behoefte te plaatsen.
De afgelopen campagne is voor de Ne
derlandse beetwortelsuikerindustrie ze
ker niet gunstig geweest. De oorzaak
hiervan is de onderbezetting van de fa
brieken. Onderbezetting was er in de
eerste plaats door de kleine bictenoogst.
Daarnaast was er echter onderbezetting
omdat do aanvoer van de bleten per et
maal onvoldoende was om tot een maxi
male dagverwerking te kunnen komen.
Dit was o.a. te wijten aan de lage bie
tenopbrengsten per hectare en aan het
mechanische rooien. Hierdoor is bi;'
kleine bietenvoorraden op de landbouw
bedrijven zoals dit jaar de regelmaat in
de levering veel afhankelijker van de
weersomstandigheden dan toen het rooi
en nog in handwerk geschiedde.
Niet alleen was de totale hoeveelheid
bieten dus onvoldoende, ook de dagver
werking bleef aanmerkelijk achter by
de maximale capaciteit. Voor een kapi
taalintensieve industrie als de suike
dustrie wordt een dergelijke dubbele
derbezetting financieel zeer onvoordelig
geacht.
N.A.V.O.-opperbevel
wordt 2 januari
overgedragen
Generaal Lnuris Norstad zal op 2 ja
nuari het opperbevel van do NAVO-
strydkrachten in Europa overdragen
aan generaal Lyman Lemnitzer. By de
ze plechtigheid treedt Norstad ook uit
de Amerikaanse luchtmacht.
Vandaag zal president de Gaulle bh een
parade op de binnenplaats van de Inva
lides in Parijs de scheidende opperbevel
hebber de versierselen overhandigen van
het Grootkruis van het Legioen van
Eer.
Minister verwacht
een bevredigende
betalingsbalans
(Van onze parlementaire redacteur)
„Als we een vergelijking trekken betref
fende de handelsbalans tussen de eerste
elf maanden van 1961 en de verstreken
elf maanden van dit jaar dan kunnen
we zeggen, dat er een lichte verbetering
is ingetreden. Vorig jaar bedroeg het
dekkingspercentage 84.7 en in dezelfde
periode van dit jaar 85.2 procent, dus
een half procent hoger. Het verschil is
wel niet heel groot, maar het is toch
wel duidelük, dat er geen verslechtering
is opgetreden. En de ervaring heeft ge
leerd, dat bij een dekking van 85 pro
cent op de handelsbalans een bevredi
gende betalingsbalans kan worden ver
wacht".
Dit verklaarde de minister van finan
ciën, prof. dr. J. Zijlstra woensdagavond
in de Tweede Kamer bij de behandeling
van zijn begroting voor 1963.
De minister, die op verzoek van de libe
rale mr. H. F. van Leeuwen zijn visie
gaf op de situatie van de betalingsba
lans, zei veder, dat het overschot op de
ze balans wel lager zal zijn als gevolg
van een gedaalde kapitaalbeweging,
maar daarnaast meende hij, CTSt men
niet de conclusie mag trekken, dat er
sprake is van een overbesteding. Voor
het volgende jaar verwachtte de be
windsman een verdere verbetering, zij
het van bescheiden aard.
Naar aanleiding van de door verschil
lende leden van de vaste commissie voor
financiën gestelde vraag, welke bedra
gen individueel aan de leden van de di
rectie en aan de commissarissen van de
Koninklijke Nederlandsche Hoogovens
en Staalfabrieken N.V. uit de overwinst
van 1961 zyn uitgekeerd, deelt de minis
ter van financiën mede, dat op grond
van de statuten van de genoemde ven
nootschap aan de directie een bedrag
van f 1.470.000 en aan de commissaris
sen f870.000 is uitgekeerd.
De verdeling van deze bedragen over de
individuele leden van beide colleges is
een kwestie die niet ter beoordeling
staat van de aandeelhouders en waar
mede dus ook de staat als aandeelhou
der in deze vennootschap geen bemoeie
nis heeft. Verder wijst de minister erop,
dat er met betrekking tot de positie van
de staat een principieel verschil bestaat
tussen de gevallen waarin de staat alle
of de overwegende meerderheid van de
aandelen ener vennootschap bezit, en de
andere gevallen van staatsdeelneming.
Voor de tot de laatste categorie beho
rende vennootschappen, zoals Hoog
ovens, is het niet aanvaardbaar dat het
aandeelhouderschap van de staat zou
leiden tet openbaarmaking van gege
vens, die via de andere aandeelhouders
niet in de openbaarheid zouden komen.
Op grond van het voorgaande acht de
bewindsman het dan ook onjuist, nader
in te gaan op de vraag inzake de indivi
duele verdeling van de bedoelde uitke
ringen.
Voorzitter C.A.B.P.B. uit kritiek
De voorzitter van de Christelijke aan
nemers- en Beuwvakpatroonsbond, de
heer D. Versloot, heeft op een gister
morgen in Utrecht gehouden algeme
ne vergadering van aeze bond als zyn
mening te kennen gegeven, dat van de
Raad van Bestuur Bouwbedrijf als sa
menwerkingsorgaan der werkgevers
geen enkele kracht uitgaat. Door onder-
'inge tegenstellingen en prestigestryd
is dit orgaan, volgens de heer Versloot,
i-rijwel vleugellam.
De beslissing van de Nederlandse
Aannemers- en Bouwvakpatroonsbond
om per 1 januari 1964 uit de raad van
bestuur te treden bevestigt, naar zijn
oordeel, de reeds lang bestaande indruk,
dat de samenwerking binnen de raad in
zijn huidige vorm aan zoveel interne
spanningen bloot staat, dat men aan een
serieuze poging tot herstel va.n de sa
menwerking met de Christelijke Aanne-
mersbond eenvoudig niet is toegekomen.
C.A.O.
Het bouwbedrijf schiet ernstig tekort,
aldus de heer Versloot. Een hechte sa
menwerking tussen de werkgevers- en
werknemersorganisaties is ver te zoe
ken. Het bouwbedrijf blijft volgens hem,
hopeloos ten achter in het vervullen van
sommige dringende taken en in het op-
Versloot voorts op de overheid in ver
band met het feit dat de collectieve ar
beidsovereenkomst voor het bouwbedrijf
nog steeds niet verbindend is verklaard.
Men verkeert, thans in dë volgens
hem dwaze situatie, dat bij de rege
ling van het werken in de winter
maanden, degenen die geen lid zijn
van een der partijen bij de c.a.o. meer
vrijheid van handelen hebben dan de
genen die wel de c.a.o. mee hebben
afgesloten. Het college van rijksbe
middelaars heeft te kennen gegeven
ook niet te weten hoe men eruit moet
komen. Het voortduren van deze si
tuatie noemde de heer Versloot de
beste methode om het instituut van
de c.a.o in het bouwbedrijf tot mis
lukking te doemen en de weg te ba
nen voor een terugkeer naar de
bindende loonregeling
Arbeidsprestatie
De N.C-A.B.-voorzitter ging nader in op
de geringe arbeidsprestatie in het bouw
bedrijf, een onderwerp waarop hy on
langs ook in een radiocauserie de aan
dacht heeft gevestigd. Op deze kritiek
heeft de tweede voorzitter van het
C.N.V., de heer A. Borstlap, gereageerd
Hij verklaarde onder meer, dat een
bond van werkgevers die halsstarrig
weigert ook maar een stap .te. doen in de
richting van een bedrijfschap, waarin
men samen met de werknemersbonden
alle problemen van de bouwnijverheid
alle recht van spreken verliest, wan
neer hij zich wil beklagen over onvol
doende activiteit van de bouwvakarbei
ders.
„Ontstellend"
De heer Versloot diende de heer Borst
lap gistermorgen van repliek en noem
de deze uitspraak van iemand die op één
na de hoogste post in de christelijke
vakbeweging bekleedt, ontstellend. Als
het de bedoeling is van de heer Borst
lap, ons voorgoed kopschuw te maken
voor een P.B.O., dan is dit een prima
methode, aldus de heer Versloot, die
eraan toevoegde dat wanneer het wer
kelijk zo zou liggen als de heer Borst
lap het stelt, de P.B.O. er wat hem be
treft nooit komt.
Het Wereldgebeuren
Schepen Delwaide van Antwerpen
In Antwerpen is een gedachtenwisseling,
in november 1960 in Den Haag gehou
den tassen mr. L, D.eiwaïde, schepen voor
de haven van Antwerpen, en mr. G. E.
van Walsum, burgemeester van Rotter
dam, dezer dagen voorgezet. Het onder
werp was „Rotterdam-Antwerpen".
Mr. Delwaide wees er op dat voor de
oorlog een publieke gedachtenwi33eling
tussen verantwoordelijke autoriteiten
van beide havens onmogelijk was ge
weest. maar men is naar elkaar toege
groeid en de differentiaties vervagen. In
dit verband wees hij op de voor Ant
werpen noodzakelijke nieuwe verbinding
met de Rijn. welke een akkoord tussen
Nederland en België vereist. Het Rijn-
verkeer van Antwerpen is op hetzelfde
niveau gebleven als in 1938.
ren, Antwerpen, 24 miljoen ton (stuk)
goederen. Deze goederenomzet is
thans door beide havens ruim verdub
beld. Hij meende dat Nederland meer
achter Rotterdam staat dan België
achter Antwerpen. Hij citeerde in dit
verband een onbekende Nederlander,
die gezegd zou hebben: „wat goed is
voor Rotterdam is goed voor Neder
land".
Kat en hond
Er was een tijd zo zeïde hij dat
Rotterdam en Antwerpen als kat en
hond tegenover elkaar stonden. Nu is er
uitgebreid overleg mogelijk waarin Ant
werpen aanvaard heeft dat de nieuwe
verbinding door de tussenwateren loopt,
mits dat betekent dat deze verbinding
niet via de Westerschelde- en het Kanaal
door Zuid-Beveland loopt en geen node
loze omwegen maakt. Is de verbinding
er eenmaal dan is Antwerpen bereid de
Rijnvaartpremies af te schaffen.
De schepen van Antwerpen wees er
op dat jaarlijks 80.000 binnenschepen
en 36000 zeeschepen elkaar op de
Westerschelde moeten kruisen. Hij
merkte in zijn rede voorts op veront
rust te zijn over de protectionistische
tendensen die in de E E.G. een rol
spelen. „Laat ieder van ons zo zei-
de hij in het bezit blijven van al
onze mogelijkheden en laat ons elk
aar verstaan daar waar onze ge
meenschappelijke belangen in het
gedrang komen".
Cijfers
Hoe beide havens na de oorlog
groeid zijn, toonde Delwaide aan het
te wijzen op de cijfers van 1938: Rot
terdam 42 miljoen ton (massa) goede-
„Capitulationisme"
Het geuieoretiseer van Marx, Lenin
en latere profeten achter het ijze
ren gordijn heeft de communistische
terminologie in de loop der jaren ver
rijkt met een groot aantal „-ismen".
Een term van vrij recente datum is bij
voorbeeld de uitdrukking „revisionis
me", waarmee de anti-stalinistische po
litiek van Kroesjtsjew en zyn volgelin
gen wordt aangeduid. Het is een woord,
waaraan men ook in het westen al aar
dig gewend is geraakt, vooral ook om
dat de communisten er gul mee zijn in
hun toespraken en geschriften.
Waar we wel nog even aan moeten
wennen, is aan de nieuwste term, niet
uitgevonden achter het ijzeren, maar
achter het bamboe gordijn naar
wordt gefluisterd door Mao Tse Toeng
•soonlijk.
:o lanceerde verleden week in een op
welling van woede het nieuwe commu
nistische scheldwoord „capitulationis
me". Hij paste deze uitvinding toe op
het beleid van premier Kroesjtsjew van
de Sowjet-Unie in de Cubaanse kwestie.
Niet alleen beschuldigde Mao de Russi
sche leider van overgave aan de voor
naamste vijand van de communisten, de
Verenigde Staten, maar bovendien
noemde hij Kroestsjew een avonturier.
Met deze Chinese beschuldigingen aan
het Russische adres begon vorige week
een campagne van het regime in Peking,
die naar sommige westerse waarnemers
menen, wel eens zou kunnen leiden tot
een ernstige breuk tussen Rusland en
communistisch China. Voor het eerst
hebben de Chinezen thans openlijk ge
zinspeeld op een scheuring in de com
munistische wereld. Daardoor is de si
tuatie wezenlijk veranderd, omdat de
Chinese communisten alle conflicten
met de Russen in het verleden ten spijt
tegenover de niet-communistisehe
buitenwereld tot dusver altijd hadden
volgehouden, dat niets de eenheid onder
de volksdemocratiën in gevaar kon
brengen.
Van deze theorie zijn de machthebbers
in Peking nu blijkbaar afgestapt. De
kloof tussen Moskou en Peking is thans
breder dan ooit tevoren.
De oorzaak van de Chinees-Russische
ruzie ligt in het ideologische me
ningsverschil, dat even oud is als de
communistische party in China. De Chi
nese communisten, die feitelijk nimmer
vrede hebben gekend, zyn van oordeel,
dat de verovering van de wereld het
gemeenschappelijke ideaal van Moskou
en Peking alleen mogelijk is door
middel van de wapenen. Peking ver
werpt ieder gemarchandeer met het
westen.
Moskou daarentegen staat geenszins
afwijzend tegenover onderhandelingen
met de kapitalistische staten. De Rus
sen hebben de laatste tijd bij verschei
dene gelegenheden verklaard, dat zij er
niets voor voelen een wereldoorlog te
riskeren, omdat een strijd met kernwa
penen niet alleen het westen schade
zou berokkenen, maar ook het bestaan
van de communistische landen in ge
vaar zou brengen. De reactie van
Kroesjtsjew op de Cubaanse crisis was
een duidelijke demonstratie van deze
Russische houding ten opzichte van we
reldproblemen.
Mao Tse Toeng heeft echter niet kun
nen verkroppen, dat de Russen zich zo
gemakkelijk met hun kernraketten uit
Cuba lieten wegjagen. „Kroesjtsjew is
een avonturier en hij heeft de commu
nistische zaak in Cuba verraden", was
de reactie uit Peking.
Cuba en de houding van de Russen in
de kwestie India-communistïsch China
hebben het geschil tussen de twee
grootste communistische landen op de
spits gedreven. De druppel, die de em
mer deed overlopen was echter de eens
gezinde aanval van Europese communis
tische partijcongressen van vorige week
in Tsjecho-Slowakije en Italië.
Tienjarenplan
Terloops wees hij er op dat de volgen
de maand begonnen zal worden met
het graven van het zevende gemeente
lijke dok, waarmede dan alle ruimte
op Antwerps grondgebied voor ha
venuitbreiding verbruikt zal zijn
Een tienjarenplan, dat o.m. de bouw
van een 500 meter lange, 17,5 meter die
pe en 57 meter brede (de grootste ter
wereld) sluis omvat, moet van Ant
werpen een goed geoutilleerde haven
maken maar dan nog zullen geen sche
pen groter dan 50.000 ton (38.9 voet
stekend) Antwerpen kunnen bereiken.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft medege-
deèld, dat de Verenigde Staten de
regering van de Arabische repu
bliek Jemen hebben erkend.
In de verklaring van het ministerie
wordt gezegd, dat de Verenigde Staten
hun „beste wensen voor succes en wel
vaart" voor Jemen uitspreken.
Ambtenaren van het ministerie ver
klaarden nog. dat de Amerikaanse hulp
projecten in Jemen zullen worden voort
gezet. als blijk van Amerikaanse wel
willendheid.
Weer bijeenkomst
de Gaulle-Adenauer
De Franse minister van voorlichting
heeft bekendgemaakt dat een nieuwe
bijeenkomst eind januari van bondskan
selier Adenauer van West-Duitsland met
president de Gaulle van Frankrijk wordt
overwogen. Over de plaats van de sa
menkomst is nog geen beslissing geno
men.
Film met indrukwekkende momenten
Van onze speciale verslaggever)
De nieuwe Nederlandse speel
film „De Overval" is uit. Van
daag gaat hij in 18 Nederlandse
bioscopen in roulatie. Ook over
onze grenzen zal men hem te
zien krijgen. Dan zal een breed
publiek een indruk krijgen van
het verloop van een der fraaiste
huzarenstukken van de verzet-
beweging: de overval van de
Friese K.P. op de gevangenis te
Leeuwarden op 8 december
1944 en de bevrijding van vijf
tig illegale werkers uit de klau
wen van de S.D.
Ken speelfilm dus, een Nederlandse
speelfilm, met een Nederlandse be
zetting, onder Engelse leiding tot
stand gebracht, gesitueerd in de stad,
waar zich de overval heeft afge
speeld. Dus is de eerste vraag, waar
voor uw recensent zich ziet gesteld:
mag men de onderneming van Sap
phire Filmproduktie N.V. geslaagd
noemen
Ik geloof, dat ..De Overval" inder
daad als speelfilm geslaagd is. By de
beoordeling hiervan moet men zich
voortdurend realiseren, dat het hier
ging om een episode uit het verzet,
niet om het optreden van een bepaal
de groep. Men zou dus deze film „het
heldendicht van het verzet" kunnen
noemen en dan haar bedoeling, naar
het mij voorkomt, het best omschrij
ven. Want zij Iaat uitstekend zien,
hoeveel list, moed, overleg, volhar
ding, zenuwslopende spanning, angst,
geloof, en ook wel zwakheid en klein
heid er in het verzetswerk aan de
dag kwamen.
Verhoor
Maar weinigen kennen uit ervaring
de benauwenis van een verhoor door
de S.D. De film geeft een zeer sterke
indruk van de methoden van deze
heren in de kwellende dialoog tussen
Hauptsturmführer Grundmnnn, het
hoofd van de S.D. in Friesland, en
inspecteur Bakker, op grond van zijn
illegale activiteit gegrepen en nu
„scharf vornommen". Deze scène is
een van de sterkste van de rolprent
in de voortreffelijke tekening van dit
kat-cn-muis-spel.
Het zijn meer van die indrukwekken
de momenten in deze film: het ver
zamelen van zeven willekeurige man
nen in de gevangenis, die by wijze
van represaille voor een aanslag zul
len worden doodgeschoten. Historisch
is dit ^gedeelte niet. Maar als teke
ning van de sfeer is het onmisbaar
en het werd een uitstekend stuk film.
Of: de laatste spannende minuten
vlak voor de overval, als Piet Kra
mer in gebed voorgaat en daarna de
taken verdeelt en zijn laatste instruc
ties geeft. Hier krijgt de film een
foede „lading" mee, ook al omdat
Ier een klein stukje van de achter
grond van het verzetswerk wordt be
licht.
Geest voelbaar
Op zulke momenten heb ik het ge
voel gehad, dat de film de geest van
het verzet toch wel degelijk voelbaar
maakt. Van het verzet als geheel dan,
niet de typische sfeer, die het in
Leeuwarden, in Friesland, had. In dat
opzicht zal men soms de film wat
minder „Hollands", wat minder „Am
sterdams" zelfs hebben gewenst.
De acteurs blijven vaak te veel Hol
landse spelers, te weinig doordrongen
van de merkwaardige ingehouden
mentaliteit, de wat nuchtere humor
.en de voorliefde voor understate
ments van de Friese verzetslieden.
Als geheel is deze fiim een goed stuk
werk, spannend en gevoelig waar
schijnlijk wel vooral door de vak
kundige manier, waarop de Engelse
regisseur Paul Rotha zich van het
scenario van dr. Lonis de Jong heeft
bediend.
„Toppen'
Hij had trouwens een bezetting tot
zijn beschikking, waarin enkele top
pen voorkwamen. Dat Rob de Vries
van „Piet Kramer", de K.P.-leider,
een sterke figuur maakte, kan nau
welijks meer verbazingwekkend zijn
voor hen die zijn illegale verleden en
zijn grote acteursgave kennen.
grote tegenspelers: Kees Brusse, die
„inspecteur Bakker" veel reliëf wist
te geven en Hans Dirk Ouleman die
„Grundmann" in al zyn gentleman
like perfiditeit voor ons neerzette.
Op beide bijeenkomsten werden
Chinezen behoorlijk van repliek ge
diend. Gianearlo Pajetta, een van de
leiders van de Italiaanse communisti
sche partij, de grootste in West-Europa,
hield in Rome een redevoëring, waarin
hjj verklaarde dat de Italiaanse commu
nisten de houding van communistisch
China als onjuist verwierpen. Negen
honderd afgevaardigden uit diverse
landen stonden op om Pajetta na deze
woorden toe te juichen.
Op het twaalfde congres van de Tsjechi
sche partij sprak de president van de
Sowjet-Unie, Brezjnew een korte rede
uit, waarin hij zei, dat de recente inter
nationale gebeurtenissen de juistheid
hadden bevestigd van het Russische
streven naar vreedzame coëxistentie.
„De Cubaanse crisis", zo verklaarde
president Brezjnew, „had de noodzaak
getoond van overleg, wanneer het gaat
om belangrijke internationale kwesties.
In Moskou ontving ongeveer tezelfder
tijd premier Kroesjtsjew op geestdrif
tige wijze de president van Joego-SIavië,
Josip Broz Tito, die jarenlang het zwar
te schaap van het communisme was ge
weest, maar die nu als een held werd in
gehaald.
Premier Kroesjtsjew veroordeelde bij
die gelegenheid het onbegrip, waarmee
het regime in Peking het westen had
gekenschetst als een ongevaarlijke
„bordpapieren tijger".
„We mogen nooit vergeten, dat deze
bordpapieren tijger bewapend is met
kerntanden", zei Kroesjtsjew.
Voorts deed afgelopen vrijdag Maurice
Thorez, de secretaris-generaal van de
Franse communistische partij nog een
duit in het zakje door tegenover het
centrale partycomité te waarschuwen
voor de Chinese „kameraden", die met
hun „sectarische, bekrompen en dogma
tische houding" tweedracht willen zaai
en in het communistische kamp.
Het communistisch-Chinese „Volks
dagblad" heeft de laatste zet ge
daan in dit politiek schaakspel, door de
beschuldigingen van Mao Tse Toeng
nog eens te onderstrepen. De recente
uitlatingen van premier Kroesjtsjew
over de meningsverschillen tussen Mos
kou en Peking wijzen erop, dat „de te
genstroom een nieuw hoogtepunt heeft
bereikt", schreef dit blad.
Over de bordpapieren tijger met zijn
kerntanden schreef het Volksdagblad,
dat „geen enkele marxistische leninist
en geen enkel revolutionair volk zich
ooit had laten verlammen door de vrees
voor kernwapens in handen van de im-
Derialisten".
Het blad prees premier Castro van Cu
ba, die in de strijd tegen de Verenigde
beging. In het licht van deze laat
ste Chinese uitsoraak is interessant wat
vice-premier Mikoian van de Sowjet-
Unie onlangs moet hebben beweerd na
ziin bezoek aan Cuba.
.Castro", zo zou Mikojan hebben ge
zegd, „is een fantast, die geen afstand
wilde doen van de Russische kernraket
ten en die dreigde vriendschap te slui
ten met de Chinezen".
Tot in Cuba werkt de ruzie tussen Mos
kou en Peking dus door.
MAO TSE TOENG
...nieuw scheldwoord....
