Beraadslagingen over herziening van bioscoopwet worden geschorst UGA Minister luisterde telefoongesprekken af Oud-premier Dia van Senegal gearresteerd KLANKBORD Reactor Centrum Petten op zoek naar een 25Q0 jaar oude zwendel Eerst gesprek over „ontoelaatbaar" amendement Zo kwam Stikker te weten wat Sassen deed Eén rabporl over „Der Sbieeel" seëist Radioactiviteit moet de geleerden het antwoord geven WOENSDAG 19 DECEMBER 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Afschaffing gemeentelijke nakeuring voorgesteld (Van onze parlementaire redacteur). De Tweede Kamer beleefde gisteren voor het eerst na geruime tijd weer spannende ogenblikken, die des te interessanter waren, doordat zij een politieke achtergrond hadden. Dat was bij de behandeling van een technische wijziging van de bioscoopwet De schermutselingen tussen enerzijds de socialisten in dit geval gesecon deerd door de liberalen voor zover het hun bedoelingen gold, maar door hen in de steek gelaten op het punt van de tactiek in de strijd en ander zijds de fractie van de K.V.P. eindigde in een voorlopig begraven van de strijdbijl. Aan de- orde was een technische her ziening van de bioscoopwet. Verleden week was daarover reeds in het alge meen gesproken de Kamer behan delde nu de verschillende artikelen. By een van die artikelen had mejuffrouw Nolte van de K.V.P. een amendement ingediend, dat bedoelde films, die niet aan een keuring zijn onderworpen onder de nakeuring van b. en w. te brengen. Dit betekende een verscherping van de bioscoopwet, waarvoor-de heer Geertse- man (v.v.d.) niet voelde en waartegen ook de heer Verhoef van de P.v.d-A. zijn stem verhief. Mjuffrouw Nolte trok haar amende ment in, maar de kwestie technische wijziging of wijziging ten principale bleef verder in het debat een belang rijke rol spelen. Want de heer Verhoef verdedigde een amendement om de ge meentelijke nakeuring geheel op tc heffen. Toen de heer Verhoef zijn amende ment verdedigd had en de heer Geertsema van de V.V.D. het was bijgevallen, haastte de heer De Kort, de fractievoorzitter van de K.V.P., zich om het amendement ontoelaat baar te noemen. Hij had daarvoor een gewichtige reden. Plaatselijk Bij zijn verdediging van het amende ment vestigde de heer Verhoef er name lijk de aandacht op, dat er in praktijk weinig van de gemeentelijke nakeuring terecht gekomen is. Nadat de centrale filmkeuringscommissie de films, be stemd voor openbare vertoning gekeurd heeft, heeft de gemeente de bevoegd heid de films nog eens te keuren, uit sluitend met het oog op de plaatselijke omstandigheden. Wat hebben nu honderd gemeenten daan? Zij hebben zich aangesloten "bij de rooms-katholieke filmcentrale en la ten deze centrale de films voor zich keuren. R.-k.-normen De heer Verhoef voerde terecht aan, dat deze centrale de films voor alle ge nieenten gelijk keurt. ZIJ houdt dus geen rekening met plaatselijke omstan digheden, maar legt rooms-katholieke maatstaven aan. Dit betekent, dat u Wetsontwerp loonvorming De minister en de staatssecretaris van sociale zaken en volksgezxindheld heb ben thans bij de Tweede Kamer inge diend het reeds in uitzicht gestelde wetsontwerp tot liet treffen van een tij delijke voorziening met betrekking tot het systeem van loonvorming- Deze voorziening is nodig omdat het systeem gewijzigd is. De belangrijkste wijziging, welke de regering voor ogen staat, houdt, zoals bekend is in, de aanwijzing van de Stichting van den Arbeid in plaats van het college van rijksbemiddelaars als het orgaan, dat belast is met de goedkeuring van col lectieve arbeidsovereenkomsten. Hier mede hangt samen een procedure van in terne coördinatie, wolkc de centrale or ganisaties zowel aan werkgevers als aan werknemerszijde zullen plegen om een evenwichtige loonontwikkeling te bevorderen. De wijzging zal een wette lijke grondslag dienen te verkrijgen door wijziging van de betreffende bepa lingen in het buitengewoon besluit ar beidsverhoudingen 1945. {Advertentie) de veelzijdige voeding WERELDRECORD Twee Finse dansparen hebben in Helsin ki het wereldrecord twisten voor zich op geëist. Het oude record stond met 21 uur op naam van een Frans danspaar. Maar Kari Koskela, Seija Salama, Seppo Halt- sonen en Tuula-Kuija Racmoe, in leeftijd variërend van 16 tot 21 jaar, hebben de vermoeiende dans 21% uur volgehouden. Na afloop van hun marathon, werd een van de jongens, Seppo Haltsonen, naar het Rode Krulszlckenhuis gebracht. De organisatoren van deze- wedstrijd zeiden dat de dansers langer door hadden kun nen gaan, maar de zaal moest ontruimd worden voor een andere bijeenkomst. WERELDRECORD II. Een 21-jarige stu dent in Calgary (Alberta) beweert het wereldrecordhandschudden gebroken te hebben door 10-400 mensen in vijf en een half uur de hand te drukken. Een Engel se student in Stafford (Engeland), Tim Healy, zou destijds 10.291 personen in tien uur en tien minuten op deze manier hebben begroet. neer een door de centrale filmkeuring goedgekeurde film door de r.-k.-film- centrale wordt afgekeurd, deze film niet in de honderd desbetreffende gemeenten vertoond mag worden. Het is niet juist, vond de heer Verhoef, om de niet-katho- lieken onder katholieke normen te bren gen. Bij afschaffing van de gemeentelijke nakeuring komt uiteraard de katholieke keuring geheel op losse schroeven te staan. De r.-k-filmcentrale kan dan wel de vertoning van een bepaalde film ont raden, maar geen enkel gemeentebe stuur kan de vertoning van die film verbieden. De heer Verhoef had een doekje voor het bloeden. De bioscoopexploitanten kunnen zich vrijwillig onderwerpen aan een katholieke keuring, zei hij. Zij zullen dan geen films vertonen, die de katholieke keuring ontraden. Vrijheid aangetast De heer Geertsema van de V.V.D. schaarde zich geheel aan de zijde van de heer Verhoef. HU sprak van mis bruik van de gemeentelijke autonomie en van aantasting van de vryheid der burgers. De heer Geertsema was echter van oordeel, dat het hier niet om een zuiver technische kwestie gaat. Daarom achtte hij schorsing van de beraadsla- gipgen gewenst. De heer De Kort van de K.V.P., blijk baar vrezende, dat het voor de rooms- katholieke filmkeuring de verkeerde kant op ging, verklaarde, dat hy niet tegen principiële wijzigingen van de bio scoopwet is, maar dan pas na een gron dige voorbereiding. Het amendement van de heer Verhoef bedoelt een van de hoofdpunten van de bioscoopwet te veranderen, betoogde hij. Het is dus geen technisch maar een principieel amendement en daarom on toelaatbaar. HU stelde de Kamer voor het ontoelaatbaar te verklaren. Nadat nog enige sprekers zich voor schorsing hadden uitgesproken vroeg minister Toxopeus enige bedenktijd. Na dat de vergadering een poosje geschorst was, liet hij de beslissing aan de Kamer overDe heer De kort verklaarde toen, dat hy geen bezwaar tegen schor sing had. Dat was van hem weer ver standig, want hy bereikte nu in elk ge val, dat de gemeentelyke keuring voor lopig blyft voortbestaan en dus de rooms-katholieke keuring voor honderd gemeenten. Het ligt ln het duister ver borgen, wanneer ae zaak weer aan de orde zal komen. De Kamer nam het voorstel tot schor sing van de beraadslagingen met alge mene stemmen aan. Er zit by de tech nische wyziging van de bioscoopwet voor de zoveelste maal een kink in de kabel. Boek over dagen van eind 1949 onthult (Van een onzer verslaggevers) In een boek over de Indonesische kwestie doet mr. dr. C. Smit uit Den Haag onthullingen over het afluisteren van telefoongesprekken tussen ministers en hun naaste medewerkers „in de spannende da gen" van eind 1949. Mr. Stikker was toen minister van bui tenlandse zaken. Volgens mr. dr- Smit was de achterdocht in het kabinet des tijds zo groot dat deze bewindsman op dracht had gegeven telefoongesprekken af te luisteren tussen zijn collega, minister van overzeese rijksdelen Sassen en de hoge vertegenwoordiger van de kroon te Batavia dr. Beel, en de K.V.P.-fractievoorzitter in de Tweede Kamer prof. Romme. „Liquidatie van een imperium" is de ti tel van het werk, waarin deze medede lingen worden gedaan. Dit boek ver schijnt binnenkort bij de N.V. Arbei derspers te Amsterdam. Het Vrije Volk deze krant wordt door dezelfde firma uitgegeven publiceerde gisteren voor tijdig uit het geschrift. Volgens mr. Smit heeft dr. Drees als minister-presi dent later de naar aanleiding van die afluistering gemaakte aantekeningen „uitgelokte notities" genoemd. Volgens een voetnoot zouden informaties hier omtrent aan de schrijver zijn verstrekt door dr. Drees op 29 maart 1962. „Waanzinnig" Gistermorgen zei dr. Drees ons door de telefoon: „dit is een waanzinnige toestand. Ik kan over het boek zelf natuurlijk niets zeggen. Het heeft mij namelijk nog niet bereikt. Ove rigens is die afluistergeschiedenis al zo vaak in het nieuws geweest. Fabius heeft in zijn nieuwsbrief NEDERLANDSE BIJDRAGE VOOR AFRIKAANSE LANDEN 66 MILJOEN DOLLAR Nederland zal eon bijdrage van 66 mil joen dollar leveren aan de ln totaal 730 miljoen dollar, die de zes landen van de Europese Economische Gemeenschap volgens de nieuwe associatie-overeen komst met 18 onafhankelijke Afrikaan se landen over een periode van vyf jaar gaan geven aan steun. Vandaag zal op een conferentie in Brus sel tussen ministers van de E.E.G.-lan- den en de Afrikaanse staten de laatste hand worden gelegd aan de voorlopige teksten van de conventie, die in de plaats zal komen van de op 31 december aflopende oude overeenkomst. Verwacht wordt, dat het nieuwe verdrag op 1 juli 1963 in werking zal kunnen treden. Het nieuwe verdrag bestaat uit drie on derdelen: een handelspolitiek, een finan cieel en een institutioneel. De 730 miljoen dollar zal worden toe gewezen als steun voor economische en sociale investeringen, alsmede techni sche hulp (500 miljoen) en ter verbre ding van de economische basis van de Afrikaanse landen en ter verbetering van de produktle om hen in staat te stellen beter op de wereldmarkt te con curreren (230 miljoen). Bondskanselier Adenauer liceft de vier verslagen van de ministeries die betrok ken geweest z(jn hij de justitiële actie tegen het tijdschrift „Der Spiegel" te ruggezonden en een gemeenschappelijk rapport geëist. Adenauer had destUds na drie dramati sche uren in de Bondsdag begin novem ber van de ministeries van justitie, de fensie, binnen- en buitenlandse zaken een gemeenschappelUk rapport verzocht over hun aandeel in het optreden tegen het tUdschrift en de redacteur die van landverraad werd beschuldigd. De vier ministers hebben echter geen eensluidend rapport opgesteld, maar hun eigen visie aan een gemeenschap pelUk gedeelte toegevoegd. Met name van minister Strauss wordt op sommige punten over het aandeel van zyn minis terie een andere verklaring geëist. Strauss heeft telefonisch de militaire at taché in Madrid verzocht de redacteur Conrad Alilers in hechtenis te laten ne men. De 70-jarige Brit Charlie Luke uit Fraddon in Cornwall is de bezitter en de maker van de meest merkwaardige bromfiets van het Britse Gemene best: gedurende tien jaar verzamelde hij op schroothopen en sloperijen alles waarvan hij maar dacht het te kunnen gébruiken. Na uren noeste vlijt is het driewielige vehikel thans klaar. Het motortje drijft een staaf afkomstig van een tuinhek aan, waarover een kurken bol schuift. Deze bol drijft weer het achterwiel aan. De berijder heeft de keus uit 17 overbrengingsverhoudingen. De verlichting is afkomstig van de pony wagen van Lukes vader en is bijna honderd jaar oud. Het geval rijdt óók nog destijds mij ook al beschuldigd van afluisteren. De toenmalige direc teur-generaal van de P.T-T. dr Neher, kreeg dezelfde verwijten te horen. Volgens Fabius had ook het hoofd van de binnenlandse veilig heidsdienst, dr. Eindhoven, zich aan afluisteren schuldig gemaakt Dr. Drees besloot met te zeggen: „het is een notoir feit, dat er destijds ge sprekken zijn afgeluisterd. U begrijpt dat ik hierop ook nu niet verder inga". Nachtelijk bezoek Mr. dr. Smit, de auteur, was niet te be reiken. De door hem geschreven passa- luidt letterlijk als volgt: „Het aftreden van Sassen maakte een einde aan „een duister interregnum". De verhouding tussen Stikker en Sassen was allengs van zodanige aard gewor den, dat zij niet meer met elkaar wensten te spreken. Sassen had zijn ambtenaren verboden nog langer bezoe ken te brengen aan het departement van Stikleer en hij wilde geen gebruik meer maken van tussenkomst van dit departement om telegrammen naar Ba tavia te zenden. Dit geschiedde sedert dien door het departement van marine. Overigens wist Stikker nog altijd mid delen te vinden om op de hoogte te blij ven van hetgeen aan de overkant van het plein voorviel. Daartoe bracht o.a. een ambtenaar van overzeese gebiedsdelen eens 's nachts om drie uur Stikker op zijn departe ment een bezoek. Verder liet Stikker de telefoongesprekken, welke Beel met Sas- senen Romme voerde, afluisteren en droeg hij zorg dat de aldus verkregen inlichtingen schriftelijk ter kennis wer den gebracht van Drees. Deze bestem pelde bedoelde inlichtingen later ais „uitgelokte notities". Hogere uitkering invaliditeits- rentetrekkers (Van onze parlementaire redacteur) De Eerste Kamer heeft zich gisteren na een korte discussie verenigd met het wetsontwerp houdende een interim-re geling voor invaliditeitsrentetrekkers. Bij een invaliditeit van 66% procent tot 80 procent bedraagt de uitkering vanaf 1 januari 1963 3168.per jaar en hij een invaliditeit van 89 tot 100 pet. is de uitkering 3924.per jaar. Minister Veldkamp, die de Kamer dank te voor de spoed waarmee zij het wets ontwerp had behandeld, waardoor het mogelijk is terstond op volkomen legale wijze de uitkeringen in januari te doen, wees er echter op, dat het misschien niet mogelyk is direct al bU het begin van de uitvoering het juiste bedrag uit te keren. Voor 21 december telegrammen voor zeevarenden De P.T.T. venvacht dat er deze maand via Scheveningen-Radio ruim 50.000 te legrammen aan zeevarenden zullen wor den verzonden. In de andere maanden van dit jaar bedraagt dit aantal gemid deld 22.000. Het zal volgens de P.T.T. alleen moge lyk zyn de radio-brieftelegrammen en gelukstelegrammen met vaste tekst ty- dig op hun bestemmingen te doen aan komen, indien ze voor 21 december door de afzenders worden aangeboden. Fie Carelsen in ziekenhuis (Van onze Haagse Redactie) De 72-jarige oud-actrice Fie Carelsen is opgenomen in de Rndolf Steinerkliniek in Den Haag. Ze heeft haar dijbeen ge broken. Met haar herstel zal minstens twee maanden gemoeid zijn. Het is de tweede maal dit jaar dat de Haagse ac trice in een ziekenhuis verblijft. 0 De nieuwe Sowjet-ambassadeur In Oost- Duitsland, Pyotr Abrassimov, is in Oost-Ber- lijn aangekomen, als opvolger v deur Pervoekin. MACM1LLAN MAAKT EEN „TOPHIT" Premier Harold Macmillan is de vocalist op een rock 'n rollplaat welke in Engeland furore maakt. De basis voor deze plaat is gelegd op het congres van de Britse con servatieve party deze zomer, toen Macmillan de aarzeling van de Labourparty wat betreft het in nemen van een standpunt t.a.v. de Euromarkt vergeleek met het oude liedje „she didn't say yes". Op zijn gebruikeUjke plechtige wyze, citeerde Macmillan het eer ste couplet: „She didn't say yes, she didn't [say no, „She didn't say come and she [didn't say go". De redevoering werd op de band gezet en uitgezonden en zii trof het oor van Nicholas Luara, een van de mensen van „Private eye", een Brits satirisch tUdschrift. Luard haalde er een koortje en een band bU en zette de stem van Macmillan tegen een rock 'n roll achtergrond. „Die jongen heeft een bijzondere stem. We kunnen de verkoop van de plaat niet bij houden met de proauktie", aldus Luard. De reactie van de premier is niet bekend. Boek over prins een „bestseller" (Van een onzer redacteuren) In de serie biografieën (onder andere van Djilas, Montgomery; Kroesjtsjew, Ben Goerion en de Gaulle), die hij uitgeversmaatschappij H. J. W. Becht te Amsterdam is uitgekomen, blykt de jongste uitgave, Alden Hatchs „Prins Bernhard, zijn plaats en func tie in de moderne democratie" een bestseller. Hoewel de prijs aanmerke lijk boven het pocket-niveau ligt, zyn er toch al ongeveer 35.000 exempla ren van verkocht. Momenteel ligt de tweede druk by de boekhandel. Aan een derde is men nog niet toe. Mochten er naar aanlei ding van een nieuw onderzoek naar de omstandigheden van het ongeluk van de prins in 1937 wyzigingen no dig zyn in de tekst, dan kunnen die in eerste instantie met een inlegvelletje worden aangebracht, zo deelt de heer Becht ons mede. Voortgaande op het pad van de succes volle historische uitgaven is Becht van plan in het komende voorjaar te verschynen met een Nederlandse be werking van Adrian Balls boek, „De derde september". Op deze datum brak in 1939 de tweede wereldoorlog uit. Ball heeft in zijn boek een be- schrUving gegeven van alwat zich op die ene dag ih de hoofdsteden der wereld afspeelde zowel in de poli tiek als op het terrein van de gewone menselijke omstandigheden. Staatsgreep werd verijdeld President Senghor heeft alle macht nu in handen De rnst in Senegal is weergekeerd. De voormalige premier Mamadon Dia is gisteravond in zijn woning in het district Medina van de Gouden munten van Croesus .worden bestraald (Van een verslaggever) Terwijl buiten op het R.C.N.-terrein zware buldozers zich grom mend in de duinen vastbijten om alweer een bouwterrein te egali seren, zit dr. ir. H. A. Das bij de lage flux-reactor peinzend gebogen over een ingewikkelde meetapparatuur, die hem aan de hand van een stroom van cijfers precies gaat vertellen hoeveel koper er in een gouden munt zit. Een munt die 2500 jaar geleden in Lydië, in het tegenwoordige Turkije, werd geslagen door de muntmeesters van koning Croesus. Ir. Das is namelijk op zoek naar zwendel, een zwendel, die voor 'onze jaartelling alom plaatshad in de steden van de Levant en rond de Middellandse Zee. Nu, 2500 jaar later is het door mid del van bestraling mogelijk te bepa len of de muntmeesters van Syra cuse, Mytilene, Corlnther Acragus (op het tegenwoordige Sicilië) of Gela (in de zuidpunt van de Italiaan se laars) zich wel netjes aan het ge halte van 75 procent goud en 25 pro cent zilver hebben gehouden, waaruit de harde valuta van koning Croesus bestond. Lydië is TurkUe geworden, Acragus bestaat niet meer, maar de kostbare gouden munten of wat daarvoor moet doorgaan zUn er nog. Ze bevin den zich In het rUksmuntenkabinet en het reactorcentrum in Petten is op het ogenblik bezig na te gaan hoe precies ae samenstelling van deze munten is. Tot nog toe was dat niet mogelUk. Tenminste niet bU gouden munten. De kernenergie heeft daarop hu een antwoord gevonden. Nog maar kort. In Petten is men voor het eerst met dit onderzoek begonnen en dit voor beeld is thans gevolgd door de Britse kernregearch die zich voorlopig maar bepaalde tot het onderzoek naar het kopergehalte in zilveren munten. Voor de archeologen is deze kennis belangrijk. Ze zullen straks precies weten hoe men op de munt in Syra cuse met de lntrensieke waarde van de gouden munt omsprong en schip perde. Misschien waren die van Acragus nog wel een graadje slech ter en kregen de mensen in Gela zelfs meer koper dan goud ln de beurs. In Petten zal men hier straks het antwoord op geven. heel worden uitgevoerd. Het R.C.N. heeft thans het voordeel, dat het meteen met de kritische experimen ten kan beginnen. Half februari zal de Krito kritisch worden en aan de hand van de onderzoekingen, die anderhalf jaar ln beslag zullen ne men, zal men nagaan hoe in de te ontwerpen scheepsreactor de warm teontwikkeling en daarmee de ener giedichtheid zo gelijkmatig mogelyk verdeeld kan worden. Deze vermo gensverdeling is van veel belang voor de economische exploitatie van de splUtstofelementen, die uiteinde lijk de energiebron vormen. Afwijkingen hoofdstad Dakar gearresteerd. Voorts werden twee andere oud- nünisters in arrest gesteld. Presi dent Senghor heeft thans de lei ding in het land. De Senegalese nationale vergadering sprak zich gisteren by stemming uit voor een presidentieel regime en ver leende Senghor de hoogste uitvoerende macht. Dit betekent, dat president Sen ghor de volle verantwoordelijkheid draagt voor de macht in het land en dat hij een plan voor gTondwetshervorming zal opstellen, dat aan een referendum zal worden onderworpen. Staatsgreep Tot maandag had premier Dia de macht in handen. Hij stuurde echter politie het gebouw van de nationale vergadering binnen om te beletten, dat een motie van wantrouwen tegen de regering werd aangenomen. Deze motie werd later toch aanvaard. Daarna probeerde Dia tevergeefs een staatsgreep uit te voeren. Enkele politie-eenheden waren op zyn hand en bezetten onder meer het radio station van Dakar. Parachutisten, die aan president Senghor waren trouw gebleven herstelden echter de orde. De chef van de generale staf van het Senegalese leger, generaal Fall, werd van zijn functie ontheven. Hem werd een streng huisarrest opgelegd. Ook de hoogste functionarissen van de nationale veiligheidsdienst zijn van hun functie ontheven omdat zU de bevelen van de president niet hebben opgevolgd. Vele duizenden inwoners van Dakar had den zich gisteren verzameld voor het presidentiële paleis om blijk te geven van hun sympathie voor Senghor. hoe zij op de bestraling in de lage fluxreactor zouden reageren, is ir. Das met zes van de goedkoopste munten (toch nog een waarde verte genwoordigende van totaal duizend gulden) begonnen. Toen het resul taat goed uitviel begon hij aan de tweede serie. Nu van 25 munten. Als het onderzoek ten einde is, zullen er een paar honderd eeuwenoude gouden munten op hun kopergehalte zijn onderzocht. De bestraalde voor werpen geven door hun verkregen radioactiviteit straling af, die in een kostbare apparatuur wordt gemeten. Door te profiteren van dé weten schap, dat het koper zowel een voor waartse als achterwaartse straling geeft is net mogelyk het kopergehal te van de munt vast te stellen. En daarmee de zwendel van onze verre voorvaderen. Scheepsreactor nige nde by het R.C.N. gaaiuïe is. Iu hetzelfde gebouw is men namelyk bezig de laatste hand te leggen aan de Krito- reactor, een energiereactor waarmee kritische experimenten worden uit gevoerd voor de toekomstige bouw van een scheepsreactor. In 1959 werd de opdracht hiervoor verstrekt, maar Eerst „goedkope" .-vaugezien de proefobjecten zeer kostbaar zyn en het dc vraag was Desondanks besloot het R.C.N. zelf het eerste deel van dit programma, de kritische experimenten, ter hand te nemen. Nu het contract met Eura tom is gesloten en de Europese in stelling 40 procent van de kosten bydraagt kan het project in zyn ge- In de Krito, die in het Fermigebonw staat opgesteld, gaat men na welke afwijkingen er optreden bij de ener- gieproduktie en welk effect allerlei maatregelen hebben om de vermo gensverdeling zo gelijkmatig moge lijk te doen geschieden. De experi menten zijn uitvoerbaar omdat men de neutronenflux laag hondt, zodat de opstelling telkens veranderd kan worden nadat de reactor korte tyd (20 minuten) is „afgekoeld". By een energiereactor met hoge neu tronenflux zal men de reactor de eerste jaren niet kunnen benaderen. Allerlei veiligheidsmaatregelen ook voor dit project genomen, reactor staat „open en bloot" in een hal met betonnen wanden van éen tot anderhalve meter dikte. Wordt de reactor in gebruik gesteld en daar voor moet eerst water in het reactor vat worden gebracht dan is het niet mogelijk de deuren van de hal te openen. Gebeurt dit onverhoopt toch dan valt het water automatisch uit het vat weg, waardoor aan de kern splitsing een einde komt. Het R.C.N. verwacht, dat het onderzoek zulke resultaten zal afwerpen dat men tot een betere scheepsreactor komt dan thans in gebruik is op de Savannah en de Amerikaanse atoomonderzee- ers. Ook buiten de reactorhallen en laboratoria staat het werk niet stil. Er wordt thans naarstig gewerkt aan de bouw van een laboratorium voor sterk radio actieve objecten, een nieuwe centrale werkplaats en een al gemeen laboratorium van vier verdiepingen. Deze werkzaam heden zullen eind 1963 begin 1964 kunnen worden beëindigd. „Broedermoord" in Krabbendam voor de rechtbank De rechtbank te Alkmaar heeft gister morgen de zaak behandeld tegen de 33- jarige monteur-lasser Klaas B. uit Krab bendam. Deze stond terecht wegens moord subsidiair doodslag op zijn jon gere broer Jan B. De officier van justitie achtte verdachte op grond van het psychiatrisch rapport niet strafbaar. Hij eiste opneming in een gesloten afdeling van een- psychiatrische inrichting en in verband hiermee ter beschikking stelling van de regering. Op de morgen van 16 augustus werd het gehucht Krabbendam, in de gemeen de Warmenhuizen (N.-H.), opgeschrikt door het feit dat de oudste zoon van de familie B., die tweemaal verpleegd was in een sanatorium voor zenuwlijders te Zeist, in de vroege morgen zijn broer terwUl deze nog op beider slaapkamer sliep met een buks de schedel had inge slagen. Het slachtoffer overleed onmid- dellyk of kort daarna. In de loop van de morgen werd de dader ln de omge ving van de boerderU aangehouden. Tijdens het vooronderzoek verklaarde verdachte, dat hij in opdracht van God had gehandeld, die hem, zo zei hy, al toen hy 10 jaar was, de opdracht had gegeven zy'n broeder te doden. Op de morgen van 16 augustus kreeg .hij de ingeving, dat hy de opdracht moest vol- De Italiaanse onderminister van buiten landse zaken. Carlo Russo, Is benoemd tot minister van de posterijen als opvolger van Guido Corbellinl. die minister zonder porte feuille wordt. Corbellinl was tijdelijk minis ter van de posterijen na de dood van Spalli- no, deze zomer. Het Wereldgebeuren Ruzie in Senegal Uit Senegal in West-Afrika zijn maan dag verwarde berichten gekomen over een ruzie tussen de twee voor naamste leiders van het land, president Leopold Senghor en premier Mamadou Dia. Tot dusver hadden deze twee staatslieden hun meningsverschillen bin nenskamers uitgevochten, maar plotse ling kwam de rel in het openbaar toen premier Dia het parlementsgebouw liet bezetten, omdat de volksvertegenwoor digers een motie van wantrouwen tegen zijn regering in behandeling wilde ne men. De snel opgewonden premier had daar bezwaren tegen en daarom liet hij betrouwbare troepen het gebouw omsin gelen. Dat was natuurlU'k een zeer ondemocra tische daad van de heer Dia en presi dent Senghor kon zoiets niet over zyn kant laten gaan. Prof. Senghor greep onmiddeliyk in: hy het het leger een te genactie ondernemen en hield een raaio- toespraak tot het Senegalese volk, waarin hy zijn onderdanen om steun vroeg tegen de premier en waarin hij- deze beschuldigde van een „weloverwo gen schending van de grondwet". „Wel overwogen" zei de president en daar mee gaf hy te kennen, dat hij op de hoogte was geweest van de plannen van Dia, die al een tyd rondliep met het idee voor een staatsgreep. Vorige maand dacht Dia een kans te kunnen wagen. Op het laatste moment zag hy echter van zUn revolutie af, om dat hy niet voldoende medestanders kon vinden onder de hogere militaire en ci viele functionarissen in Dakar. Het bleek te riskant de populaire president Senghor van zijn voetstuk te stoten. Maandag echter toen Dia op zijn vin gers kon natellen, dat het parlement een einde zou maken aan zyn macht greep hij de laatste kans. Hy gaf een gendarmerie-afdeling, waarop hij dacht te kunnen vertrouwen, opdracht het par lementsgebouw te bezetten en niemand toe te laten. Het geschil tussen de president en de premier van Senegal komt voor de buitenwereld enigszins als een veras sing. Men wist al enige tijd, dat Seng hor en Dia het niet helemaal mei elk aar eens waren, maar men rekende er toch niet op dat deze twee oude vrien den elkaar in de steek zouden laten. Premier Dia is in de huidige machts strijd duideiyk de zwakkere party. Hij heeft de laatste tijd van socialistische zyde veel kritiek te verduren gekregen, omdat hy niet voldoende zou optreden tegen corruptie binnen de regering. President Senghor, die vrywel in alle kringen in Senegal in hoog aanzien staat, kon het rumoer rond zijn premier lange tijd sussen. Hy hield Dia duidelyk de hand boven het hoofd. Onlangs nog zag men beide politici in het openbaar heel vriendschappelyk met elkaar om gaan. Maandag echter was het geduld van Dia's parlementaire tegenstanders uit geput. Men weet niet of president Seng hor nog pogingen heeft gedaan om de uitbarsting van het conflict tussen pre mier en parlement te voorkomen, maar waarschijnlyk is dat niet. Toen de vuile was eenmaal buiten was gehangen en Dia een complete staatsgreep was be gonnen door militairen in het geweer te roepen tegen de volksvertegenwoordi ging, greep de president resoluut in. En noewel de situatie nog verward is, kon uit de eerste vage berichten worden op gemaakt, dat én burger én militair in Senegal zich eensgezind achter presi dent Senghor hebben geschaard. President Leopold Senghor dankt deze steun aan zyn populariteit en gezag, die weer het gevolg zijn van zijn rustige en gematigde optreden. In Frankrijk wordt hy wel de blanke neger genoemd. Senghor is dan ook sterk pro-Frans. Hij is ëen christen en met een Frangaise ge trouwd. Het merkwaardige is echter dat hy ook door de moslems op de handen wórdt gedragen. Hij kan beter met hen opschieten dan premier Dia, die zelf een islamiet is. Senghor werd geboren in het Senega lese plaatsje Joal. Hy was zo bevoor recht een Franse opvoeding te ontvan- >dat hij na zyn gymnasiumtyd in Dakar in Parys de universiteit kon be zoeken. Na zyn studietijd bleef Senghor in Frankrijk wonen. Hij werd er leraar en in de tweede wereldoorlog vocht hy in het Franse leger tegen de Duitsers en raakte hy in krygsgevangenschap. In 1944 kwam hy vrij en vatte hy zyn oude werkzaamheden weer op als leraar oude talen aan de Marceiin-Berthelot- school in Parijs. Senghor voelde zich door en door Fransman in die tijd. Hy is dan ook altijd een voorstander geweest van een nauwe band tussen Senegal en Frankryk. Deze francofiele instelling belette hem evenwel niet te yveren voor een onaf- hankelyk Senegal. Met zijn vriend Ma madou Dia was hy een van de stichters van de Mali-federatie, een bond van sa menwerkende Westafrikaansc staten, die in 1959 een feit werd. Het was de bedoeling van Senghor en Dia een sterk Afrikaans blok in het leven te roepen, dat met meer gezag zou kunnen onderhandelen met Frankryk. Voornaamste partner behalve Senegal in deze federatie was het voormalige Franse gebied Soedan. Toen echter in 1960 een president moest worden geko zen kwam het tot een breuk met Soe dan. De Soedanese leider Modibo Keita vreesde een Fransgezinde Senegalese overheersing, hij probeerde de verkie zing van Senghor te voorkomen, kondig de de noodtoestand af en joeg Mamadou Dia weg als vice-premier van de fede ratie. Senegal ging toen verder zijn eigen weg. In 1960 werd Senegal onafhankelijk, maar Senghor en Dia handhaafden de samenwerking met Frankrijk. Samen vormden de gematigde president Seng hor en de econoom Dia een sterk duo, dat Senegal in de luiste koers loodste. Hoewel Dia in tegenstelling tot Senghor een progressieve politiek voorstond leek de wisselwerking tussen de felle pre mier en de conservatieve president uit stekende resultaten af te werpen. Dia vertegenwoordigde het linkse element in Senegal, dat soms nlagerig met Moskou flirtte, nrofessor Senghor herstelde ech ter altiid weer de juiste koers. In een van de vele boeken, die de dichter, ge leerde en politicus Senghor op ziin naam heeft staan zette hii eens ziin voornaamste politieke principe in één enkele zin uiteen. ..De eerste plicht van Afrika tegenover Europa is openheid", zo schreef hü Al ltikt de situatie in Da kar in F.nronese ogen thans duister pre sident Senghor zal aan die verwarrende duisternis vermoedelijk Spoedig een ein de maken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 3