SKODA
Akkoord
salaris
ambtenaren
Nog geen
C.A.0.
metaal
Bundel „Liberale Gedachten"
aangeboden aan mr. P. J. Oud
Particulieren willen
verkeer controleren
„Ideaalcrediet" inde,
maar betaalde niet
O0!
Samengesteld bij 75ste verjaardag
OPSTELLEN VAN VOORAANSTAANDE
LIBERALEN MET EEN OPDRACHT
VAN MINISTER KORTHALS
Organisaties staan
afwijzend tegenover
„0 Elf
Directeur in arrest
Aanvragen uit hele
land kwamen in
Maastricht binnen
Sergeant gooit
soldaat oog uit
met geweer
UITZENDING VIA
„RELAY" WERD
UITGESTELD
FILM OVER PRINS BERNHARD EIND VOLGEND JAAR GEREED
Slag om Arnhem
hoogtepunt in
documentaire
ZATERDAG 15 DECEMBER 1962
PROVINCIALl
i1 E U W S E COURANT
(Van onze Haagse redactie).
Tijdens een stijlvolle bijeenkomst in hotel Wittebrug te Den Haag is
gisteravond aan prof. mr. P. J. Oud een in bijzondere uitvoering ver
vaardigd exemplaar van het boek „Liberale Gedachten" aangeboden.
Dit boek onlvat een bundel opstellen van vooraanstaande liberalen
en werd samengesteld ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van
de veelzijdig begaafde liberale leider en parlementariër.
Het opstel van prof. mr. D. Simons is
gewijd aan Oud als schrijver over
staatsrecht en staatskunde.
Mr. H. van Riel heeft zijn opstel tot titel
;egeven „Politieke partij en beginsel in
962". De schrijver zegt de laatste te
zullen zijn om te ontkennen, dat de
Goddelijke openbaring, de Heilige Schrift
en Gods soevereiniteit en ook het ker
kelijk leergezag, waardevolle en zelfs
onmisbare rechtsnoeren kunnen ople
veren voor de mens, die het staatkundig
handelen als levensroeping koos. Ditzelf
de geldt ook bij het opstellen van een
staatkundig program. Wat mr. Van Riel
echter betwijfelt is of dergelijke uiterst
algemene formuleringen iets zeggen om
trent de beslissing, zoals die in de con
crete bepaaldheid van iedere politieke
situatie valt. Mr. Van Riel wil voor de
liberale partij een zeer gedefinieerd
werkprogram.
„Indien wij tot het besluit komen het
Nederlandse volk geen vage begrippen
of idealen voor te houden, omdat wij
dat als systeem niet verantwoord vin
den, moeten wij wel daartegenover pre
cies zeggen wat wij trachten te berei
ken".
Drs. H. A. Korthals, de liberale
minister van verkeer en water
staat, schreef de opdracht in het
boek, dat werd uitgegeven door
Nijgh en Van Ditmar.
„De geschiedenis leert hoezeer het par
lement steeds gedragen wordt door en
kelen. Het zijn slechts enige grote fi
guren, die daarin overwegende invloed
uitoefenen door hun persoonlijkheid en
voor het grote publiek de betekenis
daarvan bepalen.. Eén dier groten is
prof. mr. P. J. Oud", aldus begint mi
nister Korthals zijn opdracht. Na ge
constateerd te hebben, dat prof. Oud
reeds voor de tweede wereldoorlog een
parlementariër van grote bekendheid en
minister was, die in een der moeilijkste
tijden zijn bekwaamheid als zodanig be
wees, wijst drs. Korthals erop, dat Oud
na de oorlog als voorzitter zowel van
de liberale fractie in de Tweede Kamer,
als van de liberale partij tot een der
grootsten is gegroeid.
„Zijn geestverwanten weten hem dan
ook veel dank verschuldigd. Voor hen
is hij de leidsman, die zijn stempel heeft
gedrukt op de partij. Voor hen is hy de
man, die de beginselen opnieuw formu
leerde en een praktische politiek op
bouwde welke geheel op de eigen tijd
was toegespitst". Na nog een korte
schets te hebben gegeven van Oud als
liberaal parlementariër, spreekt drs.
Korthals de hoop uit, dat hij het boek
zal mogen zien als „een monument, op
gericht door hen, die met groot respect
denken aan hetgeen Oud als liberaal
leider met ongeëvenaarde werkkracht
en de grootste bekwaamheid tot stand
heeft gebracht".
Portret
De reeks opstellen wordt dan ge
opend door de parlementaire redac
teur A. W. Abspoel met een „Poli
tiek portret van een groot parlemen
tariër, waarin Oud wordt getekend
als staatsrechtsgeleerde en praktise
rend politicus, een combinatie, die
althans in de Tweede Kamer, niet
zo heel veel voorkomt.
in die dolle lange winteravon
den uitten, geketend aan krant,
beeldbuis of bridgé, of onder dé
kreet Uit is góed voor ons.... ja,
gezellig!" de straat op en de stad
m rennen, is het niet-onnuttig dit
stukje uit de Camera Obscura te
herlezen:
Tot de edele kunst van vergul
den, ook wel, met een bij alle
koehebakkers voor beleedigend
gehouden naam „plakken" ge
noemd, zijn vier dingen nooaig,
alsde koek die verguld moet
worden, het verguldsel zelf,
een nat penseel en dat gedeel
te van een hazen- of ko'hijnen-
vacht, hetwelk jagers de pluim,
en gewone menschen den
staart noemen, en dat in dit
bijzonder geval dient om het
opgelegde goud aan te dringen
om vast te drukken.
Om alles geregeld in zijn werk
te doen gaan, zat aan het eene
einde van de tafel het lieve
Baartje, die de verschillende
sinterklaaskoeken uitdeelde,
welke de bewerking moesten
ondergaan: vrijers,' vrijsters,
schepen, paradijzen, dagbroers,
ruiters, rijtuigen, allen meestal
van de eerste grootte; terwijl
aan het tegenovergestelde ein
de moeder de Groot, die ook de
thee schonk, boekjes bladgoud
in breeder en smaller reepen
knipte, om daarvan ieder be
hoorlijk te voorzien, de tafel
met kopjes met water bezaaid
was, en elk der genoodigden
met een penseel en een konij
nepluimpje was uitgerust. Men
voorzag ook mij hiervan, en
bij ieder materiaal ot instru
ment, dat ik in handen nam,
proestte men 't uit van 't lachen
en ging een kreet van verba
zing op.
Weet U nog welf Het verguld
avondje.
Ik herinner mij de sjoelbakde
legpuzzel, halma, ganzenbord,
woordenmakenwoorden-schaken
en andere tijdpasseringen bij thee
en melkchocolade en ik herinner
mij niet dat iemand dan uitriep:
„hé-, ik wou dat se nu maar op
schoten met het uitvinden van ae
televisie!", of: „ik wou dat Wim
Sonneveld en Rudy Carrell al be
stonden!"
raam uitkiepert om in 't vervolg
ongestoord uw avonden aan t
vergulden of plakken te gaan wij
den. dat ligt voor de hand, maar
eerlijk zeggen lijkt zo'n
avondje met moeder de Groot en
't lieve Baartje U eigenlijk niet
nét zo gezellig als een 'met Ageeth,
Cammelbeeck of W. F. Hermans f
Het is maar een vraag en U be
hoeft er niet onmiddellijk op te
antwoorden. Denkt U er maar
eens mistig over na.
Wat mij betreft, ik ben een vurig
beeldhuxzerd er ik zou het be
paald héél erg vinden Het Ding
te moeten missen, maar bijvoor
beeld éénmaal per week een avond
geen uitzending, opdat wij ons
aan 't vergulden kunnen wijden
lijkt mij niet iets om direct af te
wijzen.
Wij, geweldige modemelingen,
zijn geneigd medelijdend te glim
lachen om zo'n tafereeltje uit de
Camera en mevrouw de Groot, 't
lieve Saartje en al heur tijdgeno
ten te beklagen om wat wij wél
en zij niet hebben.
Maar U moet het dan toch even
heel goed tot U laten doordringen
dat uw achterkleinkinderen pre
cies zo medelijdend om uw avond
je zullen glimlachen als wij om
die van onze overgrootouders.
FjU de tijd gaat maar voort. Wat
zouden ze over vijftig jaar be
dacht hebben tegen de verveling
ELIAS.
Vrijheid
Dr. J. F. van Ro.ven bespreekt in zyn
opstel de geestelijke vrijheid en ver
draagzaamheid, terwijl de bijdrage
van prof. mr. J. V. Rijpperda Wierds-
ma handelt over het hedendaags
staatsrecht. De toekomst van
rechtsstaat wordt besproken door
prof. dr. E. H. s'Jacob, waarna de
liberale minister van binnenlandse
zaken, mr. E. H. Toxopeus schrijft
over de territoriale decentralisatie
in de tegenwoordige tijd.
Mr. Toxopeus is van mening, dat men
zich bewust moet stellen op het stre
ven naar decentralisatie. Wanneer de
rijksoverheid zich bij voortduring duide
lijk voor ogen houdt, dat iedere stap in
de richting van centralisatie behoort te
zijn voorafgegaan door een ernstig on
derzoek naar de vraag of zulks waar
lijk onvermijdelijk is, omdat decentra
lisatie de voorkeur geniet, is er een ef
fectieve rem op het maar meedrijven op
de stroom van ontwikkeling die nu een
maal centraliserend werkt. Een perma
nente raad, als opvolgster van de com
missie territoriale decentralisatie, lijkt
mr. Toxopeus een nuttig en nodig in
strument om ten dele die taak, van
voortdurend bewust zich op het pro
bleem bezinnen, te vervullen.
„Conservatief'
Het opstel van prof. dr. N. E. H. van
Esveld draagt tot titel: „De vrijheid in
het sociaal-economisch leven" en omvat
niet minder dan 35 pagina's. Hij stelt
vast, dat conservatief of „reactionair"
duidelijk heel wat anders is dan liberaal.
Prof. dr. H. J. Witteveen, die waar
schijnlijk de opvolger wordt van prof.
Oud als voorzitter van de V.V.D., geeft
aan zijn opstel de naam „Perspectieven
der economische politiek". Hij bespreekt
de conjunctuurpolitiek, de groeipolitïek,
de verdelingspolitiek en tenslotte de me-
dedingingspolitiek. Ten aanzien van dt
groeipolitiek is de hoogleraar van me
ning, dat de overheid zich dient te ont
houden van maatregelen, waardoor de
stimulansen voor het ondernemersinitia
tief te zeer worden beperkt of de bewe
gingsvrijheid der ondernemers te sterk
wordt belemmerd.
Andere bydragen zijn van dr. K.
Dijk over „Geiykheid-ongelykheid",
vrouw drs. J. F. Schouwenaar-Franssen
over „Opvoeding en onderwijs", terwijl
tenslotte mr. F. G. van Djjk in zijn op
stel de plaats van de liberale fractie
vorming in de Europese democratie be
spreekt.
Initiatief in Sittard
(Van een onzer redacteuren)
Moeten leken zich bezighouden
niet het aanbrengen van verkeers-
zondaars bij de justitie? De vraag
is actueel nu in Sittard een organi
satie is opgetreden, die de ver
keersveiligheid wil bevorderen
door toezicht te houden op mede
weggebruikers en hen bij herhaal
de overtredingen bij de justitie aan
te geven.
Hoewel men bij het ministerie van jus
titie zegt geen enkel contact te hebben
gehad niet de Sittardse initiatiefnemers,
men er wat huiverig ten opzichte van
voorgestelde methode. r
A.N.W.B. is bevreesd, dat ram
weggebruikers in de nieuwe organisatie
een prachtig middel zullen vinden om
anderen dwars te zitten.
Beide instanties z\jn overigens zo
verklaren zij overtuigd van de goed
willendheid van de intiatiefnemers.
Maar zegt de A.N.W.B. het gaat
niet aan, dat particuliere weggebruikers
zich zonder vooropleiding of speciale
kennis opwerpen als werkelijke des
kundigen. Ten onrechte wordt de toeris
tenbond genoemd als instantie, die het
Sittardse initiatief vorm gekregen
hebbend in de organisatie van wegge
bruikers „O Elf" steunt. Naar wij er
vernemen, heeft men er pas gisteroch
tend officieel weet gekregen van het be
staan van de nieuwe vereniging. Het
Verbond voor Veilig Verkeer laat weten,
dat het evenmin in de plannen van „O
Elf" is gekend.
Afwijzend
Het beschikt nog niet over voldoende
informatie om een sluitend oordeel
te kunnen geven. Als landelijke orga
nisatie spreekt het echter togen, dat
de nieuwe organisatie „met zijn
medewerking en steun" tot stand is
gekomen.
Slechts de afdeling te Geleen heeft ver
klaard in eerste instantie niet nfwyzend
te staan tegenover „O Elf". Voor het
overige sluit het zich aan by het stand
punt van «Ie A.N.W.B. en by de afwij
zing. die iuniiddels ook van de zyde van
de K.N.A.C. is gegeven.
Veilig Verkeer stelt, dat een weggebrui
ker die zelf betrokken is geweest bij een
verkeersovertreding onmogelijk objectief
TWEEDE N.T.S.-JOURNAAL
OP I JANUARI 1963
Met Ingang van 1 januari 1963 zal
er dagelijks een tweede N.T.S.-
journaal worden uitgezonden na
afloop van het gewone televisie
programma. Tot 1 oktober 1963
zal dit geschieden in de vorm van
een kort bulletin, onder meer aan
de hand van kaarten en foto's ge
bracht door een nieuwslezer. In
principe zullen de uitzendingen
geen film bevatten. Na 1 oktober,
wanneer intussen de personeelsbe
zetting is uitgebreid, zal deze
tweede uitzending grotere over
eenkomst vertonen met die van
het eerste journaal.
De Amerikaanse raad voor de burger
luchtvaart heeft als zijn mening te kennen
gegeven, dat het verongelukken van eer
Electra van de Nortwest Airlines in septem
ber 1961 bij Chicago vermoedelijk te wijten
was aan een mechanisch defect als gevolg
van gebrekkig onderhoud. Bij dit ongeluk
kwamen 37 mensen om het leven.
Staande op een pantservoertuig „er
gens in de Negev-woestijn" fop de fo
to linksheeft de Israëlische eerste mi
eenheden toegesproken aan het slot van
nister Ben GoerionIsraëlische pantser-
hun wintermanoeuvres. Tijdens deze toe
spraak waarschuiode Ben Goerion Sy
rië. dat Israëlische troepen een actie
diep in Syrische gebied zullen ontkete
nen, als de Syriërs doorgaan met hun
aanvallen op Israëlische nederzettingen
het grensgebied tussen beide landen.
kan oordelen over een andere wegge
bruiker in de gegeven situatie. Het ver
wijst voorts naar de wet, die zegt, dat
men voor het bezitten van opsporings
bevoegdheid onbezoldigd veldwachter
mQet z(jn.
Selectie
Van de z(jde van het bestuur van de
nieuwe organisatie vernemen wij, dat
een selectiecommissie al bezig is de
aanvragen voor het lidmaatschap te
beoordelen. Maatstaf daarvoor ls in
het algemeen een onberispelijke repu
tatie als weggebruiker. Dit impli
ceert, dat een lid, zelfs een bestuurs
lid uit de organisatie heen moet
gaan, wanneer hij zich schuldig
maakt aan een belangrijke verkeers
overtreding.
Kandidaten voor het lidmaatschap moe
ten kunnen verwijzen naar een rijerva
ring van twee jaar, e.q. van vijftigdui
zend kilometer. Naar uit inlichtingen uit
hun omgeving dient te blijken, moeten
zy op de hoogte zijn van de verkeers
regels en gclykmatige rijders genoemd
kunnen worden, die niet snel opgewon
den raken. Vermoedelijk zal ook de eis
'an scliadevry rijden worden opgelegd.
De organisatie heeft een centraal bu
reau in Voorburg, dat echter zo deelt
men ons mede zo anoniem mogelijk
moet blijven om inmenging en beïnvloe
ding van buiten uit te sluiten. Dit bu
reau is al gevestigd en aan het werk.
Als verdacht van oplichting is gis
teren in Maastricht de 61-jarige F.
T. J. G. uit Geleen, directeur van
de financieringsinstelling „Ideaal
crediet" te Maastricht, aangehou
den en, na voorgeleiding aan de of
ficier van justitie, in het huis van
bewaring opgesloten.
„Ideaalcrediet" is in het handelsregister
van de Maastrichtse Kamer van Koop
handel ingeschreven. De instelling ad
verteerde in tal van Nederlandse kran
ten onder aantrekkelijke voorwaarden
gelden beschikbaar te stellen voor ieder
een en voor elk doel. Er is sedert mei
van dit jaar uit alle delen van Neder
land een stroom van aanvragen tot
„Ideaalcrediet" te Maastricht gericht.
De aanvragers moesten voqr „onkosten"
èen bedrag van 16,- storten 21,-
voor een spoedaanvraag)
Bij het politieonderzoek van de zeer
onvolledige boekhouding is gebleken,
dat zeker 350 aanvragen zijn ont
vangen door „Ideaalcrediet" voor
een totaal aan kredieten van 7834.000
gulden. In totaal betaalden de aan
vragers bijna 58.000 aan „onkos
ten".
Voor zover de politie bij het boeken
onderzoek heeft kunnen vaststellen, zijn
slechts in drie gevallen kredieten ver
strekt en wel tot een totaalbedrag van
5600. Alle andere aanvragers kregen
een briefje, dat de kredietaanvraag was
afgewezen, slechts in een heel beperkt
aantal gevallen was er ook nog een
motivering aan toegevoegd, welke ech
ter voor de betrokkene duidelijk maakte,
dat er geen enkel onderzoek naar zijn
financiële positie was ingesteld.
Deze verhouding van afwijzen en inwil
ligen van kredietaanvrage was voor de
officier van justitie aanleiding tot ver
denking van oplichting op grote schaal.
DEPRESSIES MET REGEN
(Van onze weerkundige mede
werker).
Ten noorden van een sterk hoge-
drukgebied. bij de Azoren heeft
zich boven de oceaan een krachti
ge westelijke stroming ontwik
keld. Daarmee trekken een aan
tal actieve stormdepressies naar
de Britse eilanden en West-Euro
pa. Hiermee wordt tevens een
grote hoeveelheid zachte lucht
aangevoerd, waarin de tempera
tuur bij ons tot 8 a 9 graden zal
stijgen. Gedurende het weekeinde
ls een harde tot stormachtige
wind te verwachten met nu en
dan enige regen. Deze ontwikke-
ling duwt de koude lucht weer
naar Oost-Europa terug. Vooral
in Scandinavië is het de laatste
twee dagen bijzonder koud ge-
weest met meer dan 25 graden
vorst. Op vrijdagmiddag werd in
i Noord-Zweden de gehele dag nog
20 tot 25 graden vorst gemeten.
In de meeste landen komt de
temperatuur in de komende dagen
weer boven normaal te liggen.
De centrale commissie voor geor
ganiseerd overleg in ambtenaren
zaken heeft zich akkoord ver
klaard met het voorstel van de re
gering over het jaar 1963 een al
gemene salarisverhoging van 2 pet.
te geven, met dien verstande, dat
de verhoging van de loongroepen
1, 2 en 3 gelijk zal zijn aan die
voor de loongroep 4.
Dit is door het ministerie van binnen
landse zaken bekendgemaakt na een
gisteren gehouden vergadering van de
centrale commissie voor georganiseerd
overleg in ambtenarenzaken, waarbij de
minister van binnenlandse zaken aan
wezig was.
Een nacalculatie van de voorgestelde
verhoging, zo werd verder meegedeeld,
zal op zo kort mogelijke termijn ge
schieden na het bekend worden van de
loonsverhogingen in het vrije bedrijf,
die bepalend zijn voor de vaststelling
van de „trend" voor het overheidsper
soneel. Overeenkomstig de maatregelen
ter zake in het bedrijfsleven zullen ter
compensatie van de 'verhoging van de
A.O.W.-premie de salarissen met 1 pro
cent worden verhoogd over een maxi
mum bedrag van 9000, terwijl het
maximum van de huidige compensatie
A.O.W. ad 5.6 pet zal worden gebracht
van 38,50 op 42 per maand.
Verder zullen met ingang van 1 janua
ri a.s. de compensaties voor de huurver
hoging van 1960 en 1962 in de pen
sioengrondslag worden opgenomen.
Het Wereldgebeuren
Skybolt of Polaris
De Amerikaanse minister van defen
sie Robert MacNamara drong gis
teren in Parijs bij de Europese bondge
noten van Amerika aan op een verster
king van de conventionele strijdmidde
len. De minister sprak op de tweede
zittingsdag van de N_A.V.O.-ministers-
conferentie, die over het algemeen in
heel wat eendrachtiger sfeer is ver-
n dan de voorgaande vergadering,
toen de meningen vooral verdeeld wa
ren over het Amerikaanse verlangen
naar nieuw overleg met de Russen.
Frankrijk was toentertijd de spelbreker.
President de Gaulle, die zich niet graag
door de Amerikaanse N.A.V.O.-partner
laat leiden, had bezwaren tegen onder
handelingen met Moskou. Hij vreesde,
dat het westen door het nemen van ini
tiatief de waan bij de communisten zou
wekken, uit zwakheid te handelen. Na
het Amerikaanse optreden in de kwes
tie Cuba behoeft het westen daarvoor
thans niet meer bang te zijn.
De vraag of al of niet met de Russen
moet worden gesproken is dan ook
een probleem meer van de eerste orde.
'aarentegen zijn er andere belangrijke
zaken, die de eenheid binnen de N.A.V.
bedreigen. In de eerste plaats is
nog steeds geen oplossing gevonden
voor de kwestie van de atoomkernbe
wapening. In Europa zijn een aantal
regeringen van bij de N.A.V.O. aange
sloten landen van mening, dat er een
eigen kernmacht in Europa moet ko
men, die niet uitsluitend onder de su-
iervisie van Amerika staat. Met name
Fransen,
president de Gaulle en zijn
naaste"medewerkers, willen zelf iets in
de melk te brokkelen hebben. Strevend
naar nieuwe lauweren voor Marianne,
meent de Gaulle, dat Frankrijk al3 zich
zelf respecterende wereldmacht-in-we-
deropkomst niet zonder een eigen
atoomstrydmacht kan.
Premier Pompidou van Frankrijk heeft
reeds verklaard, dat Frankrijk aan de
opbouw van deze kernmacht de grootst
mogelijke prioriteit zal gever.. Het ziet
er naar uit. dat de Gaulle ook op dit
punt weer zijn zin zal krijgen.
Tegen half tien gisteravond is het
voortgezet gesprek over de ver
nieuwing van de collectieve ar
beidsovereenkomst voor de me
taalindustrie voor de tweede maal
onderbroken. Het zal woensdag 19
december 's avonds worden voort
gezet.
Van de zyde van de F.M.E., de Fede
ratieve Organisatie van Werkgevers in
de Metaal- en Elektrotechnische Indus
trie, is meegedeeld dat van werknemers
kant in het overleg van gisteravond een
nieuw element van formele aard is te
berde gebracht op basis van het advies
van de Sociaal-Economische Raad over
de begrenzing van de stijging der loon
kosten. Onbekend is wat dit element be
helst.
De voorzitter van werknemerszijde in de
vakraad, de heer I. Baart, zei dat er
geen wezenlijk verschil is gekomen in de
aard van het tot dusverre gevoerde ge
sprek. Hij was niet bereid enige ver
dere mededeling te doen.
Desgevraagd zei hij nog dat hem niet
bekend is dat werknemers een nieuw
element van formele aard ter tafel heb
ben gebracht.
Op de schietbaan in Wittem (gem. As
sen) is de 19-jarige dienstplichtige sol
daat A. Roze gistermiddag een oog uit
gegooid. Hij kreeg de tromp van eer
geweer in zyn rechteroog, toen dit ge
weer hem werd toegeworpen door een
sergeant. De soldaat is opgeno
het Wilhelminaziekenhuis in As
Soldaat Roze behoort tot de C-compag-
nie van het 43ste bataljon infanterie.
Hij is ongehuwd. Hy woont in Koekan-
ge.
De artsen, die soldaat Roze in het zie
kenhuis te Assen behandelen, konden
zijn oog niet behouden. Ze hebben het
moeten wegnemen.
van een Europese kernmacht, maar
dit land is bereid mee te werken aan
de opbouw van een atoommacht, die on
der bevel van de N.A.V.O. zal staan. In
West-Duitsland is overigens de voor
naamste pleiter voor een atoomleger,
ex-minister Strauss van het eerste plan
verdwenen en zijn opvolger Von Hassel
is een politicus, die evenals de Ameri
kanen voorshands meer waarde hecht
aan een conventionele bewapening.
Intussen hebben de Amerikanen naar
het schijnt toch besloten een concessie
te doen aan hun Europese partners. Na
minister MacNamara kwam gisteren de
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken Rusk aan het woord en deze deed
de mededeling, dat Washington bereid
is West-Europa een „multinationale"
atoomstrijdmacht te geven, „indien de
Europese landen dat wensen".
De atoomwapens zouden zich dan naar
Amerikaans idee moeten bevinden op
•aqos aaapuB ua ua^oqqmp hba loopv uaa
SKODA Combi staat altijd vooru klaar
een veilige keuze
H. ENGLEBERT N.V.-DOBBEWEG-VOORSCHOTEN TEL:(01717)2010*
DEALERS:
Garage I. J. ADRIAANSEN. Oude Stad 16, Oostburg, tel. 2679
Garage C M G CAPPENDIJK Axelsestraat 174 lerneuzen iel 203C
Autobedrijf IJ. I. WANDEL, Zuidstraat 10, Nieuwerkerk, fel. 482
De proefuitzendingen tussen de V.
S. en Europa via de nieuwe com
municatiekunstmaan „Relay", die
gisteravond zouden plaatshebben,
moesten door het Amerikaanse
bureau voor lucht- en ruimtevaart
worden uitgesteld, als gevolg van
moeilijkheden met de apparatuur
voor energie-ontwikkeling in de
kunstmaan.
De eerste door de „Relay" naar de aar
de gezonden gegevens wezen erop, dat
de energiebron van de satelliet „iets
minder krachtig was dan zy normaal
zou moeten zijn", aldus deelde de NASA
mede.
Geen biografie, maar „aanvullende documentaire"
(Van een onzer verslaggevers)
De film over prins Bernhard
naar de door Alden Hatch ge
schreven biografie zal pas over
een jaar gereed zijn. Dit schatte
gistermorgen in Amsterdam de
initiatiefnemer Paul Kijzer op
een persconferentie, die voorna
melijk negatieve feiten aan het
licht bracht. Er zijn nog geen
auteurs voor het draaiboek, er
is nog geen regisseur er
wordt niet gerekend op subsidie
bij de produktie, het is niet de
bedoeling dat er voor deze pro
duktie iets wordt geënsceneerd
maar evenmin weet men of er
nieuwe opnamen in zullen ko
men van de prins.
Zelfs is niet bekend of het eindresul
taat zal worden geautoriseerd, zoals
wel gebeurde bij het boek. Paul Kijzer
vond dit trouwens „niet van belang".
Verder bleef een raadsel op welke
w(jze de film zal worden gerealiseerd.
Paul Kijzer deelde mee al zes maan
den te hebben gewerkt aan de voor
bereidingen. Er ligt voor het draai
boek al een stramien gereed. Alden
Hatch heeft dat was al bekend
toegezegd medewerking te zullen
verlenen aan het schrijven van het
script, waarover inmiddels bespre
kingen zyn gevoerd op Soestdijk.
Paul Kijzer, directeur van een film
verhuurkantoor, spreekt zelf over
een „avondvullende documentaire",
waarin nooit vertoonde documenten
zichtbaar zullen worden gemaakt:
„ik zeg niet wat er allemaal wordt
onthuld: dat moet ee
blijven".
Na lang aandringen was hy bereid te
vertellen dat de film geen biografie
gaat worden maar een beeld zal ge
ven van de betekenis van prins Bern
hard voor Nederland. „Vooral zijn
economische missies komen er in aan
bod. Het is niet onmogelyk dus dat
voor dit deel opnamen zullen worden
gemaakt in byvoorbeeld Zuid-Ameri-
ka. De film zal daar ook worden ver
toond. We maken van het gesproken
commentaar ook versies in het En
gels en het Spaans.
Het buitenland heeft nu al grote be
langstelling. Dit is een unieke kans
voor de export van een hoofdfilm
over Nederland". Na nog verder aan
dringen om meer concrete mededelin
gen werd bekend dat een hoogtepunt
in deze film zal worden: de slag om
Arnhem. Het conflict tussen prins
Bernhard en Montgomery zal waar
schijnlijk buiten beschouwing blijven.
Er wordt by dit onderdeel gebruik
gemaakt van journaalopnamen en
ander bestaand materiaal. In de film
worden ook enkele authentieke beel
den gebruikt uit de jeugd van prins
Bernhard.
Elke dag trouwens komen berichten
binnen over nieuwe bronnen. Een
Nederlandse landmachtkapitein bij
voorbeeld heeft destijds het binnen
komen van de eerste eigen troepen
in ons land op tachtig meter smal
film vastgelegd. Hij stelde die unieke
beelden ter beschikking.
Paul Kyzer denkt dat ook het verzet
een belangryk aandeel zal krygen.
En dan natuurlijk ook de Bilderberg-
conferenties. „Ik heb precies in mijn
hoofd hoe de film gaat worden".
Paul Kijzer dacht dat er wel een be
kwaam regisseur te vinden zou zyn
die bereid is te werken naar de zeer
uitgesproken opvattingen van de pro
ducentTrouwens, het schryven
van dat draaiboek is het meeste
werk".
„Er komt ook heel wat research aan
te pas: wij zoeken de feiten achter de
feiten, ziet U in totaal gaan hier
mee wel zes of zeven maanden
heen. Dan is eigenlijk 70 procent al
klaar". Volgens Paul Kijzer dwars
boomt dit project geenszins de plan
nen voor het maken van een docu-
nentaire over het leven van konin-
"ri" W'ilhelminn.
Minister Rusk verklaarde, dat de Euro
pese N.A.V.O.-partners zelf de militaire
en politieke controle dienden te regelen.
Ook de kosten zouden voor rekening
komen van de deelnemende landen. De
Amerikaanse minister waarschuwde,
dat het een kostbare geschiedenis zou
worden, die extra lasten zou meebren
gen voor de Europese bondgenoten.
De mededeling van minister Rusk zal
vooral in Engeland met belangstel
ling zijn ontvangen. Een conflict tussen
Londen en Washington over een be
langrijk facet van de Britse bewape
ning verhitte juist deze week de gemoe
deren in- de Britse hoofdstad. Minister
MacNamara had op doorreis naar de
ministersconferentie in Parys een kort
bezoek gebracht aan Londen. Daar zei
hy iets dat de Britse kranten een week
lang stof gaf voor opgewonden artike
len. Minister MacNamara vertelde na
melijk, dat de Verenigde Staten van
plan waren de produktie van Skybolt-
raketten stop te zetten. Het project
kost Amerika te veel geld.
Deze verklaring van MacNamarra was
een slag voor de Britten. Engeland had
zyn defensie voor een belangrijk deel
gebaseerd op deze Skybolt, een raket
met een draagwijdte van 1600 kilome
ter, die kan worden afgevuurd uit bom
menwerpers. Afschaffing van de Sky
bolt betekent, dat de Britse verdediging
op losse schroeven komt te staan. Er is
binnenskamers dan ook heel wat over
te doen geweest, deze week in Londen.
Aan Britse zijde vocht minister van de
fensie Peter Thorneycroft fel voor het
handhaven van de Skybolt. Het ging
hard tegen hard en geen van beide par
tijen gaf zich gewonnen.
De Britten hadden aan Thorneycroft
een goede pleitbezorger. Deze Brit
se minister is een geboren onderhande
laar met groot zakelyk inzicht.
42-jarige leeftyd was hij het jongste
van het eerste na-oorlogse conser
vatieve kabinet. Sir Winston Churchill
benoemde hem in 1951 tot minister van
handel. Daarvoor had hij reeds een be
langrijke functie gehad op het ministe
rie van oorlog. Thorneycroft heeft al-
tyd georganiseerd. In zijn diensttijd ge
durende de tweede wereldoorlog had hij
een belangrijk aandeel in de voorberei
ding van de geallieerde landingen in
Noord-Afrika. Als minister van handel
werkte hij nauw samen met premier
Macmillan bij het leggen van economi
sche contacten met overig Europa.
Minister Thorneycroft reisde donderdag
evenals minister MacNamara naar Pa
rijs en men neemt aan. dat de discussie
tussen de beide ministers in de Franse
hoofdstad is voortgezet.
Volgens verscheidene Britse kranten is
het voorstel van minister Rusk voor
een atoomstrrjdkracht ter zee het offi
ciële Amerikaanse antwoord aan minis
ter Thorneycroft. Engeland zou in de
plaats van zijn bommenwerpers met
Skybolt-raketten atoomduikboten met
Polaris-raketten kunnen krygen.
In de Britse pers is vrij gunstig gerea
geerd op dit idee van atoomduikboten.
De Daily Mail schatte de extra kosten
op ongeveer 25 miljard gulden, maar
daar staat, aldus deze krant, tegen
over, dat Engeland de schepen zelf kan
bouwen. De om werk verlegen Britse
scheepswerven zouden op die manier
voor enige tijd aan orders worden ge
holpen.
Wellicht accepteert Thorneycroft dit
Amerikaanse voorstel en dan loopt het
Skybolt-incident toch nog goed af, zon
der schade te hebben gedaan aan de
Brits-Amerikaanse vriendschap.
MINISTER THORN EifCROFT
...geboren onderhandelaar...