PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VENUS GEEFT HAAR GEHEIMEN PRIJS
„Stem" van Mariner-II
goed verstaanbaar bij
passeren van planeet
ATOOMMACHT TER
ZEE VOOR EUROPA
Papoea-delegatie
vlucht voor de pers
Voor 7 miljoen waterschapswerken
op Zuid-Beveland
TWEE MENSEN OMGEKOMEN BIJ
WERK AAN VAN BRIENEN00RDBRUG
Successtukhen uit
vroeger jaren
Dode en gewonden
bij vuurgevecht
in Nieuw-Guinea
Geen ontmoeting op Schiphol
Als NAVO-landm
zelf alles betalen
Vliegtuig met 50
mensen wordt
vermist
„Mona Lisaop
weg naar V.S.
VRIJLATING IN
SPIEGEL-ZAAK
Geen verhoging
dijkgeschot
Veranderende
tijden
205e jaargang - no. 296
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W.Leertouwer en G. A. de Kok. 0 Abonnementsprijs 62 cent per week, 8,00 per kw.; franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. 0 Bureaus: Vllssingen:
Walstraat 58-60. tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g, red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2. tel. 6140 tb.e.g., red. 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: red. tel. 2116, adm. tel.
2911: Zierüzee: red. tel. 2425, adm. tel. 2094. 0 Adv.pr. 27 ct. p. mm. Min. p. adv. t 4.-. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 25 ct. p. regel (min. 1,25). „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
Zaterdag 15 dec. 1962
Hongaar kwam (in
Terneuzen), zag,
won en verloor
KERSTDRUKTE IN ENGELSE POSTKANTOREN
JN ÉÉN UUR WAARSCHIJNLIJK MEER KENNIS VERGAARD
DAN IN DUIZENDEN VOORAFGAANDE JAREN"
Het Amerikaanse ruimtevaartuig Mariner-II is gisteravond in de
buurt van de planeet Venus gekomen en begon vandaar de eerste
gegevens die de mens ooit uit de omgeving van een andere pla
neet heeft verkregen, naar de aarde te zenden. Functionarissen
van het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart zeiden
om acht uur op een persconferentie dat men bezig was met het
nauwkeurig opnemen van de signalen van het ruimtevaartuig. Zij
deelden mee, dat de Mariner-II, die 109 dagen geleden is gelan
ceerd, nu 293 miljoen kilometer heeft afgelegd en een snelheid
heeft van 24.000 kilometer per uur.
Een twintig ton wegende stalen
mal, die gebruikt wordt bij het be
ton storten, heeft gisteravond twee
mensen tijdens werkzaamheden
Het hoofd van de NASA, James
E. Webb, noemde dit een belang
rijk uur, „waarin wij wellicht meer
nieuwe kennis over de planeet Ve
nus zullen vergaren dan in al die
duizenden voorafgaande jaren
opgedaan". Door de natuurkundi
ge verschijnselen op Venus te ver
gelijken met die van de Aarde,
kunnen wij mogelijk een nieuw ge
bied betreden voor een beter be
grip van onze eigen moeder-pla
neet, aldus Webb.
„Dit is vermoedelijk zo'n uur waar wij
later met onze kleinkinderen nog over
zullen praten, en er dan aan zullen te
rugdenken hoe we deelnamen aan een
historisch wetenschappelijk gebeuren,
zelfs al zijn wij er miljoenen kilometers
van verwijderd". Wat wij over Venus
te weten zullen komen, zal aan alle
mensen en alle landen worden medege
deeld om een zo groot mogelijke voor-
Wetsontwerp voor
verplichte
ziekteverzekering
Minister Veldkamp heeft gisteren een
wetsontwerp ingediend waarbij wordt
voorgesteld de invaliditeitsrentetrekkers
die krachtens de ontwerpen interimwet
invaliditeitsrentetrekkers recht krjjgen
op een bjjslag, onder de verplichte zie
kenfondsverzekering te brengen.
Voorts worden herzieningen voorgesteld
tot verplichte ziekenfondsverzekering
van werkll'eden en gepensioneerden van
mijnondernemingen.
De eerste groep valt thans gedeeltelijk
onder de verplichte ziekenfondsverzeke
ring, ae tweede bezit tot dusver een
eigen regeling.
Zeven doden in
Westduitse mijn
Door een ontploffing in de steenkolen
mijn Adolf in Merkstein, nabij Aken, zijn
gistermorgen zeven mijnwerkers gedood
en ook zeven gewond.
Door de ontploffing werden 40 mijnwer
kers ingesloten, van wie velen zichzelf
konden bevrijden. Dit was het tweede
mijnongeluk in. West-Duitsland in twee
dagen. Donderdag kwamen bjj een ont
ploffing in een steenkolenmijn nabij
Hamm zes mijnwerkers om, terwijl er
vijf zwaar gewond werden.
Om 21.01 uur passeerde het ruimte
vaartuig de planeet op de korste af
stand: 33.957 kilometer. De „Mariner-
II" had toen een snelheid van 24.000
kilometer per uur ten opzichte van Ve
nus en van 141.440 kilometer per uur
t.o.v de zon. Dr. Newell zei dat hij voor
al antwoord hoopte te krijgen op de
vragen hoe hoog de temperatuur op
Venus is en of er water op de planeet
aanwezig is.
„De kwestie waar de geleerden
zich het meest voor interesseren
en zich het hoofd over breken is
de kennelijk hoge temperatuur aan
de oppervlakte van Venus", zo zei
hij. „Daar het smeltpunt van lood
even boven de 315 graden Celsius
ligt, is het duidelijk dat dit een
zeer belangrijke kwestie is met het
oog op toekomstige pogingen voor
een landing op de planeet".
SUCCESstukken uit vroeger ja
ren vullen een groot gedeelte van
liet toneelrepertoire in dit seizoen.
Onder het motto „In en om het
theater" (op pagina 12) een be
schouwing over dit verschijnsel.
Voorts in dit twintig pagina's tel
lende nummer o.m.:
Pagina 2: Feest bij de Vitrite en
Vechtlustige Hongaar. Pagina 3:
Boekwerk voor prof. Oud en Film
over prins Bernhard. Pagina 4;
Ontstellende mishandeling van
kind. Pagina 5: Strijd om de bus
dienst óver Oosterscheldebrug.
Pagina 6; „De Lange Dag" als
Boek van de Maand in Zeeland
en in het
Pagina 11: „Cambodja, land met
toekomst" en een artikel over
ivoorbcwerking. Pagina 12: Hans
Warren bespreekt de roman „De
Verwondering" van Hugo Claus;
>rln en om het. theater" en een
artikel over de invloed van Mar
tha Graham op het ballet. Pagina
13: Bcroepsvoorlichting en jeugd
op de Zigzag-jeugdpagina plus
een verhaal over Goesenaren, die
een paard (voor de sport) koch
ten. Pagina 15: Fotoreportage
over het Vlissingse Havendorp-in-
afbraalc; een radio- en t.v.-artikel
over de musichall van Karei Prior
en de puzzel. Pagina 17: De ru
briek Kerken en Maatschappij
met ,fKerk en t.v.- een experimen
tcel plan" en Stemmen uit de
Kerken over t,Vast gevroren" R.-K
Kerk kwam in beweging". Pagina
19: Kroniek van Zwin tot Zijpe
feuilleton en Amsterdamse Beurs
uitgang op wetenschappelijk gebied te
bewerkstelligen, zo zei hij.
Vreemde stem
N.A.S.A.-functionarissen zeiden, dat
de „Mariner-II" belangrijke gege
vens" had doorgegeven. De „stem"
van het ruimtevaartuig liet men óp
een persconferentie horen; een
vreemd geluid als dat van een oos
ters muziekinstrument. De signalen
kwamen met lange, regelmatige pe
rioden door, met verschillen in toon
hoogte. Dit laatste werd veroorzaakt
door het overschakelen van het ene
instrument op het andere.
Hoewel de „Mariner-II" sinds de lan
cering op 27 augustus 293 miljoen kilo
meter heeft afgelegd, bevindt zij zich
toch „slechts" op ongeveer 58 miljoen
kilometer van de aarde, doordat de
aarde een baan om de zon beschrijft en
dus in zekere zin met het ruimtevaar
tuig is „meegetrokken", zo zeiden des
kundigen op de persconferentie.
Kortste afstand
aan de Van Brïenenoordbrug ver
pletterd. Op het ogenblik van het
ongeluk waren nog twintig arbei
ders aan het werk. Van hen werd
niemand gewond.
De twee slachtoffers zijn de 35-jarige
heier J. van Oort uit Dehvijne, gemeen
te Kerkwijk, in Gelderland en L. Belzen,
37 jaar, opzichter van rijkswaterstaat
uit Krimpen aan de IJsel.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk
heeft men nog geen volledige zekerheid
gekregen. Men vermoedt dat de felle
wind vat op het gevaarte heeft gekre
gen, waardoor twee tuidraden zijn ge
knapt. De kolos kantelde en stortte neer
met het noodlottige gevolg. Het lichaam
van een slachtoffer kon men met be
hulp van een krik onder de verwrongen
staalmassa uithalen.
Meer moeilijkheden leverde het ber
gen van het lichaam van het tweede
slachtoffer op. Vier takelwagens wa
ren nodig om de twintig ton staal
van de grond te krijgen waardoor
men ook dit lichaam kon bevrijden.
De arbeidsinspectie zal een onderzoek
instellen naar de oorzaak van het
ongeval.
Engeland, het land bij uitstek van
de kerstman, beleeft op het ogen
blik zijn topdagen, wat de drukte
op de palcketafdeling en van de
postkantoren aangaat. Een kijkje
in het hoofdpostkantoor van Lon
den, ivaar de stapels pakjes doen
denken aan de nachtmerrie van
een postbode...
Bij een incident op het eiland Sorong
Doom werd woensdag een Papoea-
politicagent gedood en werden vier
agenten en twee Nederlanders gewond.
Als de namen van de Nederlandse ge
wonden werd opgeheven Van den Dosch
en H. Rusche. Zjj zjjn in een zieken
huis opgenomen.
Volgens de officiële lezing van het inci
dent ontstond een vuurgevecht tussen
de politie en een groep Indonesische
militairen, nadat de politie een militair
had aangehouden. Tijdens dit vuurge
vecht is een Papoea-politieagent omge
komen, vier agenten werden gewond.
Twee Nederlanders die toevalli!
plaatse waren, werder per
raakt.
Verzoek op zak
voor snellere
overdracht van
Nieuw-Guinea
Vier van de zeven Papoea's, die als
delegatie uit Djakarta via Bonn
naar Nederland zijn gekomen am
bij de regering op vervroeging van
de overdracht van Nieuw-Guinea
aan Indonesië aan te dringen, heb
ben gisteravond een groot aantal
journalisten, fotografen en t.v.-
cameraoperateurs op Schiphol te
vergeefs laten wachten.
Gistermiddag had de Amsterdamse cor
respondent van het Indonesische pers
bureau Antara enkele dagbladen laten
weten, dat de Papoea's per auto uit
Bonn waren vertrokken en dat zij regel
recht naar Schiphol zouden rijden om
daar in een persconferentie hun wensen
ten aanzien van de vervroegde over
dracht kenbaar te maken.
Lopend vuurtje
Het nieuwtje ging als een lopend
vuurtje rond en Schiphol wachtte in
spanning hun aankomst af. Die span
ning eindigde met een anti-climax,
toen van de portier het bericht kwam,
dat de Papoea's omstreeks half acht
aan de hoofdingang waren gearri
veerd, doch daar rechtsomkeer had
den gemaakt, toen de portier hun
had gevraagd, of zij kwamen om de
binnen wachtende pers te ontmoeten.
Op Schiphol bevond zich onder de wach
tenden ook de president van de Neder
landse Staatkundige Studenten Federa
tie, de heer J. N. Schollen, die in de af
gelopen zomer steeds nauw contact
heeft gehad met die Papoea's in ons
land, die Indonesisch gezind waren.
Volgens de heer Scholten zijn de Pa
poea's de voorzitter van de Parna, Wa-
een soort ballingschap in Nederland
verblijvende Nicolaas Jouwe, voormalig
lid van de Nieuw Guinea Raad en Had
ji Ibrahim-Blauw. Volgens de heer
Scholten hebben zij een officiële ver
klaring bij zich voor premier De Quay.
De heer Scholten liet gisteravond
Iaat weten, dat lijj de verdwenen Pa-
C:a's telefonisch had weten te achter
en. Hjj had met. hen geregeld, dat zjj
vanmiddag alsnog de persconferentie
zouden geven die zij gisteravond om
niet geheel duidelijke redenen schuwden.
AMERIKA GEEFT TOCH TOE
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Rusk, heeft giste
ren op de NAVO-conferentie te
Parijs meegedeeld, dat de Ameri
kanen geen bezwaren hebben tegen
een multinationale atoomstrijd
macht, indien de Europese landen
dat wensen. Aldus werd gisteren
in Parijs vernomen.
Dit zou dan een strijdmacht ter zee
moeten zijn met duikboten en andere
schepen en met personeel van de ver
schillende N.A.V.O.-landen.
Minister Rusk heeft gezegd, dat de
Europese landen echter zelf moeten uit
maken, hoe de politiek en militaire
controle moet worden geregeld. Boven
dien moet deze zeer kostbare strijd
macht gezamenlijk door hen worden
betaald.
De behandeling van de militaire onder
werpen heeft zoveel tijd gevergd, dat
men niet, zoals aanvankelijk de bedoe
ling was, gistermiddag met de andere
onderwerpen kon door gaan. Behalve
Rusk heeft ook de Amerikaanse mi
nister van defensie, McNamhra het
woord gevoerd.
Militaire rapporten
De militaire bevelhebbers van de
N.A.V.O. in Europa, generaal Nor-
stad, in het kanaai, admiraal Bing-
ley, en op de Atlantische Oceaan,
admiraal Dennïson, en de Ameri
kaanse vertegenwoordiger in de per
manente groep van de N.A.V.O. in
Washington, generaal Strother,
brachten rapport uit.
Van Amerikaanse zijde is gisterochtend
ter conferentie ook aangedrongen op
versterking van de conventionele strijd
krachten. De officiële woordvoerder van
de N.A.V.O. onthield zich gisteren
de ochtendvergadering van elke mede
deling over wat de ministers hadden
Tien procent meer
Wel zei hij dat het jongste jaarlijkse
onderzoek heeft aangetoond, dat de
N.A.V.O.-landen in 1962 in totaal tien
procent meer in de defensie hebben
bijgedragen dan in 1961. Van andere
zijde werd vernomen, dat Nederland bij
het onderzoek, dat in november werd
gehouden, goed uit de bus gekomen is.
Het is voor de eerste maal dat bjj het
jaarlykse onderzoek de mogelijkheden
van de landen tot bijdragen zijn be
schouwd in het kader van plannen over
een termijn van drie jaar. Tot dusver
werden voor elk jaar apart de vereisten
gesteld en de feitelijke bijdragen ge
controleerd. Nu zal eens in de drie
jaar de koers worden uitgezet. Wel
zal elk jaar een onderzoek naar de
stand van zaken worden ingesteld. De
aarnemend secretaris-generaal prins
Colonna di Paliano, heeft gisteren op de
conferentie de nieuwe procedure uiteen
gezet.
Een Braziliaans vliegtuig van de Pau-
air do Brasil met vijftig mensen aan
boord wordt vermist. Een bericht, dat
het vliegtuig een veilige noodlanding
zou hebben gemaakt op een eiland in
de Amazone nabij Manaus, is door een
woordvoerder van de Braziliaanse re
gering tegengesproken. Vier vliegtuigen
zyn opgestegen om naar het vermiste
toestel te zoeken.
De „Mona Lisa", het wereldbe
roemde schilderij van Leonardo da
Vinci, is gisterochtend haar reis
naar de Verenigde Staten begon
nen. Een alumininmkist met het
schilderij en een houten kist met
de lijst werden met een kogelvrije
bestelauto, begeleid door negen
auto's en vier motoren van de
politie naar Le Havre vervoerd.
Na de formaliteiten in het door
vijftig politiemannen afgezette
douanekantoor werden de twee
kisten met een speciale schokvrije
wagen aan boord van het passa
giersschip „France" gebracht,
waar de meest luxueuze hut voor
de „Mona Lisa" was gereserveerd.
föanthjti
De koopman Paul Conrad, die twee we
ken geleden gevangen was gezet in ver
band met de Spiegelaffaire, is gisteren
in vrijheid gesteld.
Conrad, een Duitser die als Tunesisch
consul optrad zonder diplomatieke im
muniteit te genieten in West-Duitsland,
stond onder vérdenking de redactie van
Der Spiegel te hebben geholpen geheime
defensiegegevens te verkrijgen.
De „Florence Nightingale" van de ge
vangenis van Seria is de eervolle bij
naam, die de Schotse verpleegster Jean
Scott (foto) uit Glasgoio verdiende door
haar optreden tijdens de opstand in
Broenei. Zuster Jean vertelde de rebel
len dat zij hun gewonden niet zou ver
zorgen als zij niet de gevangen geno
men vrouwen en kinderen vrij zouden
laten. De opstandelingen gingen door
de knieën, maar hielden met de man
nen ook de dappere zuster gevangen.
De mannen en mej. Scott toerden na
niet al te lange tijd uit de gevangenis
van Seria bevrijd door eenheden van de
Queens Own Highlanders, die de rebel
len verjoegen.
BEGROTING 1963 „BREDE WATERING"
Het waterschap „De brede wa
tering van Zuid-Beveland" heeft
voor het jaar 1963 voor niet
minder dan ruim f 5.000.000
aan kapitaalswerken op de be
groting staan. In feite zal in
1963 zelfs voor f7.000.000 aan
waterschapswerken worden uit
gevoerd op Zuid-Beveland, want
de waterkering van de calami-
teuze Borsselepolder neemt vol
gend jaar een project van
f2.000.000 onder handen. Het
leeuwendeel van deze bedragen
komt voor rekening van enkele
Deltawerken. Op de pas ver
schenen begroting voor 1963
zijn gelden uitgetrokken voor
de volgende werken:
dijkverhoging Hoedekenskerke
Willem Annapolder, waarin vallen de
Boonepolder, de Ooster Zwake, de
's Heer Janspolder en het westelijk
deel van de Willem Annapolder. De
totale lengt© is 2300 meter, de kruin
hoogte 7,50 meter N.A.P. Op de
begroting is hiervoor uitgetrokken
13.425,:-
f l.(
,17;
0 verhoging dijkvak gemeentehaven
Hoedekenskerkeprovinciale haven
Hoedekenskerke over een afstand
van 1000 meter, met een kruinhoog
te van 7,50 -f- N.A.P. Begroot op
f 1.153.218,01. Tevens omvat dit werk
de aanleg van een zandbaan voor een
gedeelte van de provinciale weg te
Hoedekenskerke. Als gevolg van
deze dijkverhoging en -verzwaring
zal de persleiding van het gemaal
„Groenewege" moeten worden ver
lengd;
voltooiing van het 2700 meter lan-
gedijkvak Waarde, waardoor in 1963
nog een bedrag van f 1.746.769,41 is
uitgetrokken;
verhoging van de zeewering van
de Borsselepolder voor een bedrag
van rond f 2.000.000,Het besluit
tot verhoging van deze zeewering is
onlangs genomen door de djjkraad
van de waterkering van de calami-
teuze Borsselepolder, behorende tot
het waterschap „De brede watering
van Zuid-Beveland". Dit werk zal
twee jaar duren. De totale kosten
zijn globaal geraamd op f 4.000.000.
De lengte bedraagt 2200 meter. De
nieuwe dijk krijgt een kruinhoogte
oplopend van 9.50 N.A.P. tot 11.50
-f- N.A.P. Dit in verband met de
windrichting en de golfopslag. Met
een hoogte van 11.50 nieter -j- N.A.P.
zal de zeewering te Borssele mét die
van Zoutelande de hoogste worden
in Zeeland.
Kasgeldleningen zullen worden aan
gegaan voor de tijdelijke financiering
van de kosten van uitvoering van
deze werken. Aan de vergadering van
hoofdingelanden, die vrijdag 21 de
cember a.s. in Goes zullen vergade
ren, wordt een voorstel gedaan tot 't
aangaan van kasgeldleningen in 1963
tot een bedi-ag van maximaal
f 8.000.000,In deze vergadering
zal voorts de begroting voor 1963
aan de orde worden gesteld. Ondanks
het feit, dat nog steeds niets bekend
is over de indiening van het ontwerp
bij dragewet Deltawerken, houdt het
waterschap „De brede watering van
Zuid-Beveland" zich precies aan het
enkele jaren geleden door Gedepu
teerde Staten van Zeeland opgestelde
urgentieschema voor verhoging van
de Westerscheldezeedijken. Gezien
het feit. dat het waterschap jaarlijks
voor vele miljoenen guldens aan Del
tawerken uitvoert, wordt het steeds
dringender, dat spoed met de bijdra-
gewet wordt betracht.
Op de begroting van het waterschap
zijn voorts gelden uitgetrokken voor
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
De tijden veranderen: het is een vaak
uitgesproken gemeenplaats, die we
hebben aanvaard zonder ons nog te ver
wonderen. Af en toe worden we echter
met de neus op die veranderingen ge
drukt en eerst dan realiseren we ons
goed hoe zeer tijden en gewoonten zich
hebben veranderd vergeleken bij enige
tientallen jaren geleden. Een wel heel
duidelijk voorbeeld daarvan was de ma
nier, waarop het Nederlandse volk heeft
kennis genomen van de bijzetting, vorige
week zaterdag van wijlen koningin Wil-
helmina in Delft. Wanneer men dat ver
gelijkt met bijvoorbeeld de verslagge
ving rond de vorstelijke begrafenissen
van 1934, dan moet men erkennen, dat
de veranderingen inderdaad bijzonder
opvallend zijn.
In 1934 had de pers het primaat van
alle berichtgeving: men nam kennis
van wat zich in Den Haag en Delft had
afgespeeld uit hetgeen de kranten daar
over schreven. Dat deden zij uitvoerig
en minutieus en geen militair onderdeel
van de afzetting werd weggelaten. De
radio had bij dit alles een aanvullende
taak, evenals het bioscoopjournaal. Vo
rige week zaterdag echter lag dat vol
strekt anders: het primaat was overge
gaan op de televisie en de meeste kran
ten gaven geen uitputtende, maar meer
samenvattende verslagen met uitvoerige
fotopagina's. Deze wijze -van redigeren
was aangepast aan de
realiteit van een di
recte t.v.-reportage,
uitgezonden boven
dien op een zaterdag,
waarop uiteraard een
kranteloze zondag volgde. Die realiteit
was, dat vrijwel iedereen in Nederland,
die in de plechtigheid belangstelde, haar
van zeer nabij had meegemaakt. De
dagbladen gaven daarom verslagen, die
(mede) tot taak hadden het zelf-geziene
bij de t.v.-kijker in herinnering te roepen
en de plechtigheid hem te doen her-bele
ven. De trant van de verslagen was
daarop afgesteld, terwijl de vele foto's
er voor zorgden dat men alles ook vi
sueel weer meemaakte. De functie van
de dagbladen was een andere dan in
1934: zij zorgden er niet in de eerste
plaats voor, dat de lezer van feiten kon
kennis nemen, maar veelmeer voor de
„schok der herkenning".
Iedereen had de plechtigheid van nabij
meegemaakt, zo schreven wij hier
boven. Ook dat is een realiteit: de mo
derne apparatuur werkt met sterke te
lelenzen, die een dichte benadering van
het gebeuren mogelijk maken, dichter
zelfs dan voor de aanwezigen denkbaar
is. Maar er is meer: doordat de camera's
op uitgezochte plaatsen zijn opgesteld
en tegelijkertijd werken, kan een regis
seur die het geheel via monitors
overziet er voor zorgen, dat steeds
het meest essentiële beeld wordt uitge
zonden. Wij hebben dat ervaren bij ken
nisneming van de heruitzending van de
t.v.-reportage: het .moment waarop het
stoffelijk overschot van de overleden
vorstin de kelder werd ingedragen von
den we haast aangrijpender op het
scherm dan in de kerk. Waarom Om
dat op hét ogenblik van het afscheid de
camera in staat was al het overbodige
weg te laten: er was alleen dat vorste
lijk gezin achter de blank-eiken kist.
Verder niets. Een zo verinnigde beleving
was zelfs voor de aanwezigen in de kerk
onmogelijk, hoewel men daar sterker de
collectieve ontroering, de emotie van de
gemeenschap onderging.
Dit laatste brengt ons op de functie
van de aanwezigen in de kerk. Vroe
ger laten we zeggen in 1934 wa
ren allen die een plechtigheid als deze
mochten bijwonen, uitverkorenen. Alleen
al het simpele feit, dat zij namens de
natie deze bijzetting konden bijwonen,
stempelde hen tot de uitzonderlijken.
Maar ditmaal, afgelopen zaterdag dus,
was in feite het gehele volk aanwezig
doordat de Nieuwe Kerk via de t.v.-ca-
mera's op hetzelfde moment heel het
land omvatte. En daardoor werd de
functie van feitelijke aanwezigen nog
weer een andere dan in vroeger dagen.
Toen waren zij inderdaad de uitsluiten
de representanten van het volk, maar
nu fungeerden zij ook als deelnemers,
als het is niet denigrerend bedoeld
figuranten bij dit indrukwekkende af
scheid.
Langs de weg, die de stoet volgde,
stonden in vergelijking alweer
met vroeger betrekkelijk weinigen.
Drie oorzaken werden daarvoor opge
somd: de kou, de verkeersmaatregelen
en de televisie. Wij geloven dat het ac
cent op het laatste valt. Want tegen de
presentatie van dit medium kan zelfs
paradoxaal genoeg de werkelijk
heid niet meer op. Immers, de camera's
hebben een opstelling, die beter is dan
welke plaats ook, zij zijn in groot aantal
aanwezig, zodat zij een gebeurtenis
steeds weer van een andere hoek uit
kunnen tonen, zij beschikken over de
techniek van de close-up, kortom, de
man in de huiskamer heeft op het luttel
aantal vierkante centimeters van een
oplichtend scherm meer te zien dan
iemand, die ergens achter een afzetting
het geheel slechts fragmentarisch kan
volgen. Bovendien is er het voordeel van
een goede beeldcompositie, het kunnen
scheiden van de hoofd- en bijzaken.
De tijden veranderen: een uitzending
als van vorige week zaterdag heeft
het aangetoond. En als we ons dan te
gelijkertijd realiseren, dat sommige des
kundigen ons voorhouden, dat allerlei
nieuwe mogelijkheden nog slechts aan
het begin staan van hun ontwikkeling,
dan beseffen we dat in de toekomst al
lerlei veranderingen nog feller en sneller
op ons aan zullen stormen. De tijden
veranderen en zo luidt het vervolg
van deze zegswijze wij met hen. Vaak
dringen de wijzigingen van de tijd zelfs
niet meer tot ons door. Zou dat ook het
geval zijn met de veranderingen, die wij
zelf ondergaan?
Soldaat stierf
aan ontsteking
van hartspier
De voorlopige conclusie van de Utrecht
se hoogleraar die sectie heeft verricht
op het- stoffelijk overschot van soldaat
J. C. van Deuren is, dat de man is over
leden tengevolge van een ontsteking aan
de hartspier.
Het onderzoek duurt nog voort. De fa
milieleden van de overleden soldaat zijn
van deze voorlopige uitslag van het on
derzoek naar de doodsoorzaak op de
hoogte gesteld. Soldaat Van Deuren
werd donderdagochtend bij de reveille le
venloos op zijn bed aangetroffen.
