PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ONTROEREND AFSCHEID OP „HET L00" KWART VAN VEERSE-MEERGRONDEN IS PARTICULIER EIGENDOM Tienduizenden zagen rouwstoet in Den Haag Geen akkoord tussen de „zes" in Brussel Toch Migs naar India OOK WESTDUITSE LIBERALEN IN CONFLICT MET DE SOCIALISTEN Gedeeltelijke overeenstemming over eigendom en méér waarde Verbrande turf Vandaaq... J 205e jaargang - no. 287 Woensdag 5 dec. 1962 De Ruyter-raam WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN j inVlissingen Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W.Leertouwer en G. A. de Kok. 0 Abonnementsprijs 6 Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643), Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. 1 2911. Zierikzee: red. tel. 2425. adm. tel. 2094. 0 Adv.pr. 27 ct. p. mm. Min. p. adv 4,-. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 25 ct. p. „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. J Bureaus: Vlissingen: Terneuzen: red. tel. 2116, adm. tel. neer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. INTIEME ROUWDIENST IN KAPEL VAN PALEIS BI] VERTREK VOLKSLIED VAN WALDECK GESPEELD Even na half negen gisteravond arriveerde bij het paleis op het Lange Voorhout in Den Haag een kleine rouwstoet met het stof felijk overschot van prinses Wilhelmina. Tienduizenden inwoners van Voorburg en Den Haag stonden langs de route om een laat ste groet te brengen aan onze „oude koningin". Tijdens het bin nendragen van de kist in het paleis stond prins Bernhard stram in de houding. Acht boswachters van het paleis „Het Loo" droegen de kist. Vier minuten na aankomst van de kleine stoet gingen de deuren van het paleis weer dicht. Huispersoneel Om precies half zes gisteravond was prinses Wilhelmina uitgedragen uit de haar zo dierbare beslotenheid van het paleis „Het Loo" met al zyn herinnerin gen, Een intieme rouwdienst in de ka pel van „Het Loo", bijgewoond door de gehele koninklijke familie, maar ook door het voltallige personeel van het paleis en de Kroondomeinen vormde het van het afscheid, dat op de Veluwe in de prin Berkel' rinses is genomen. De dienst door de hofprediker ds. J. Toen de avond daalde over de bossen rond „Het Loo" werd het stoffelijk om hulsel van de prinses uit de kapel ge dragen. Een jachtopziener, drie jach- ters, twee opperboswachters en twee boswachters vervulden deze eretaak. Voor het paleis stond de witte lijkwa gen, waarmee het stoffelijk overschot naar Den Haag zou worden vervoerd. Ontroerend Ontroerend was het moment, waarop koningin Juliana aan de arm van prins Bernhard en gevolgd door de prinsessen het bordes van het paleis afdaalde om de kist tot aan de lijk wagen te begeleiden. Geruime tijd bleef men staan, toen het personeel de kist. in de wagen sbhoof. Prins Bernhard omhelsde zyn ontroerde vrouw en kinderen, voordat hij afscheid nam en in de volgauto stapte. Frits Loois die 38 jaar lang deel uit maakte van de hofhouding, waarvan de laatste vier jaar als particulier chauf feur van prinses Wilhelmina reed de laatste rit voor zijn meesteres. Lang zaam trok de auto op langs een haag van pachters, jachtopzieners, houtves ters, bosarbeiders, houthakkers en ad ministratief personeel met echtgenoten en kinderen. Doodstil was het in de pa leistuin toen de witte wagen voorbij reed. In de lljkauto 'was ook gezeten de eerste stalmeester van koningin Juliana, luitenant-kolonel W. F. K. Blschoff van Heemskerck. Volkslied De stilte werd verbroken door een kort commando toen de erecompag- nie van de 42ste Infanterie bataljon Limburgse Jagers het geweer pre senteerde, waarna volgens de wens van de overledene het fanfarekorps van de Limburgse Jagers het volks lied van Waldeck speelde. Het was een op verzoek van de, overle dene gebracht huldebetoon aan haar moeder wijlen koningin Emma. Toen de kleine stoet de hokken van het paleis passeerde klonk daar het taptoesignaal van een soldaat-klaroenblazer der Lim burgse Jagers. Dit was een afscheids groet, die over de bossen van Het Loo echode, aan het witte paleis, dat zo lang een tehuis is geweest van prinses Wif- helmina en daar thans leeg achter blijft. Langs een erehaag van militairen, hun brandende toortsen omhoog hieven, werd daarna eveneens volgens de wens van de overledene via de gedenknaald schot van prinses Wilhelmina, ge fotografeerd bij het verlaten van het paleis Het Loo op weg naar r de grote kerk van Apeldoorn reden. De witte auto met net stoffelijk overschot van prinses Wilhelmina werd van „Het Loo" tot de gedenknaald in Apeldoorn begeleid door een aantal le den van het huispersoneel. Van de grote kerk af volgde de stoet achtereenvolgens de Soerenseweg, Jachtlaan en de Brouwersmolenweg nadien in versneld tempo via Hoenderlo r Ede te ryden. Van daar af werd r de autoweg Arnhem-Utrecht-De- Haag tot aan Voorburg gevolgd. De stoet trok door een Den Haag, dat de feestverlichting voor Sint-Ni- colaas had gedoofd. Nadat de kist in het paleis was binnengedragen kreeg het personeel gelegenheid afscheid te nemen van de prinses. Kransen Namens de regering werden kransen gelegd door prof. De Quay, drs. Korthals j mr. Beerman, prof. Zijlstra en drs. j Schmelzer. Namens de Staten-Generaal S door mr. Jonkman en mr. Kortenhorst. De vice-president en de secretaris van de Raad van State, prof. Beel en mr. Hagen legden eveneens een krans. Namens de Hoge Raad gebeurde door mr. Smits, mr. Beyers en mr. I geme.yer. Ook was een deputatie van commissarissen der koningin aanwezig. Vanmorgen om 9 uur zullen b. en w. van Den Haag het défilé langs het pa- Lange Voorhout openen. President Tito in Moskou aangekomen President Josip Broz Tito van Zuid-Sla- vië is gisteren op het „Iliew-station" te Moskou aangekomen. Premier Niklta Kroesjtsjew, die naar het station was gekomen om hem welkom te heten, werd door de Zuidslavische leider helsd. Op het met Russische en Zuidslavische vlaggen versierde station was een ere wacht aanwezig. Men speelde de Russi sche en Zuidslavische volksliederen. Over coalitie zonder C.D.U. Adenauer sprak met Ollenhauer Bij de aankomst in Moskou wer den president Tito en zijn echtge note op hartelijke wijze verwet- comd door premier Kroesjtsjew. Links op de foto mevrouw Tito. Over financiën en subsidiebeleid De zes landen van de Europese Economische Gemeenschap zijn er in Brussel niet in geslaagd eenstemmigheid te bereiken over twee belangrijke onderwerpen in de onderhandelingen met Enge land over het Britse lidmaatschap van de E.E.G. MINISTER FAY AT STELT „MARATHON-ZITTING" IN JANUARI VOOR De onderhandelingen met Engeland zul len volgende week maandag worden voortgezet en de „zes" zyn in Brussel byeengekomen om te trachten een geza menlijk standpunt vast te stellen over de kwestie van de gemeenschappelijke financiële verantwoordelijkheid voor het landbouwbeleid in de gemeenschap en van de afschaffing van het huidige sub sidiebeleid, dat Engeland in zyn land bouwpolitiek toepast. Wat het eerste punt betreft werd een compromisvoorstel ingediend door de voorzitter van de Europese commissie van de E.E.G., prof. Hallstein, dat ech ter met uitzondering van Frankrijk wei nig enthousiast door de E.E.G.-landen werd ontvangen. Het gesprek daarover zou gisteravond nog worden voortgezet. Voor de kwestie van de aanpassing van het Britse subsidiestelsel aan dat van de E.E.G. werd het initiatief om te trachten een oplossing te bereiken genomen door de Nederlandse minister van landbouw, Marijnen. Overgangsmaatregel Minister Marijnen stelde voor Enge land een jaar na toetreding tot de gemeenschap de tijd te geven om zijn subsidiestelsel de „deficiency pay ments" af te schaffen en voor be paalde produkten zoals varkensvlees en eieren toe te staan, dat de be staande subsidies als overgangsmaat regel worden vervangen door produ centensubsidies. Het Nederlandse voorstel werd echter maandag op een vergadering van de „zes", die tot na middernacht voortduur de, door de Franse minister van land bouw, Pisani, afgewezen. Hij verklaarde wel bereid te zijn Enge land bepaalde overgangsmaatregelen toe te staan, doch eerst nadat Engeland in beginsel zal hebben verklaard het hui dige subsidiestelsel voor de Britse land bouw te zullen afschaffen. Marathon-zitting De vrees, dat deze ontwikkeling er zal leiden, dat de onderhandelingen met Engeland grote vertraging zullen onder vinden heeft de Belgische vice-minister van buitenlandse zaken, Fayat, er toe 0 De Israëlische procureur-generaal, Gideon Hausner, die het openbaar ministerie leidde in het proces tegen de jodenvervolger Eich- mann. heeft in een brief aan premier Ben Goerion zijn ontslag aangeboden. Het be sluit van Hausner is een gevolg van een conflict met de minister van justitie, Dov Joseph. geleid voor te stellen, dat in januari een „marathon-zitting" wordt gehouden tus sen de E.E.G. en Engeland over het Britse lidmaatschap. Daarop zouden op alle belangryke punten principiële ak koorden moeten worden bereikt. Straaljagerfabriek wordt ook gebouwd De Sowjet-Unie heeft India be loofd in december „of op een later tijdstip" straaljagers te leveren, zoals oorspronkelijk was overeengekomen, zo heeft de Indiase minister van defen sie, Chavan, gisteren in Nieuw- Delhi bekendgemaakt. Chavan zei dat de Sowjet-Unie eveneens heeft bevestigd dat bij de bouw van een straaljagerfabriek in India zal worden geholpen. Uit Moskou meldde Tass dat tien Sow- jetrussische en tien Indiase sche pen voor het einde van dit jaar tractoren, maehïnes voor wegen bouw, landbouwmachines en andere uitrustingen naar India zullen ver voeren. Dit is een gevolg van een overeen komst over de scheepvaart tussen de Sowjet-Unie en Indiase havens, waarop gewoonlijk veertien schepen de verbinding onderhouden. Ook zullen machinegereedschappen, as best, industriële uitrusting en olie- produkten naar India worden ver scheept. Nog lange tijd De Amerikaanse onderminister voor zaken betreffende het Verre Oosten, Averell Harriman, die van een reis van tien dagen naar India en Pa kistan als hoofd van een Ameri kaanse missie in Washington is te ruggekeerd, heeft volgens gezag hebbende kringen aan president Kennedy medegedeeld, dat de Chi nese aanvallen op India nog lange tyd zuilen aanhouden en dat India op lange termijn hulp van het wes ten nodig zal hebben. Harriman zou in zyn verslag aan de president hebben medegedeeld, dat China blijkbaar een plan op lange termijn heeft opgesteld om India te verzwakken en later voor het com munisme over te nemen. De Westduitse socialistische par tij (S.P.D.) heeft gisteravond een voorstel aanvaard van de Libera len (F.D.P.) om een gesprek te houden over de eventuele vorming van een coalitie tussen beide groe peringen zonder de C.D.U. Eerder op de dag had bondskanselier Adenauer besprekingen gevoerd met de voorzitter van de socialisten, Ollenhauer over de mogelUke samenstelling van een coalitieregering van C.D.U. en socialis ten. In een communiqué, dat na een gesprek van ruim 2% uur werd uitgegeven werd gezegd, dat de contacten tussen de C.D. U.-C.S.U. en de socialisten spoedig zul len worden voortgezet. Een tijdstip werd niet genoemd. Een woordvoerder van de socialisten verklaarde, dat de besprekin gen met de C.D.U. „een goede basis voor verder overleg" opleverden. De Chris ten-Democraten zouden een „ernstig aanbod" hebben gedaan. Een belangrijke factor bij uu ge sprekken tussen bondskanselier Ade nauer en de socialisten over de vor ming van een coalitieregering is de femeenschappel"'" et Westduitse gen. tiesstclsel te wijzi- Dr. P. J. Platteel burgemeester Ede De oud-gouverneur van Nederlands Nieuw-Guinea, dr. P. J. Platteel, is bij k.b. van 30 november benoemd tot bur gemeester van Ede. Do benoeming gaat in op 16 december. De heer Platteel is gereformeerd en van de A.R.P. DIEVEN STALEN SCHILDERIJEN UIT ZWAAR BEWAAKT PENTAGON Op het hoogtepunt van de Cubaanse crisis zijn zes schilderijen uit het zwaarbewaakte Pentagon verdwenen, zo hebben functionarissen in Washington met vuurrood hoofd toegegeven. Enige schilderijen verdwenen uit de gangen nabij het kantoor van de mi nister van defensieRobert McNamara. Het waren enige exemplaren van de meer dan duizend schilderijen over de tweede wereldoorlog, die in het Pentagon hangen. Het ministerie zegt nog niet te kunnen zeggen welke het precies waren of hoeveel ze waard zijn. Dit heeft ccn belangrijk lid van de Christen-Democratische parlements- fractie, Bruno Heek, meegedeeld op een persconferentie. Kiesstelsel C.D.U. cn S.P.D. zouden beide alle leden van het bondsparlement direct willen la ten kiezen. Op het ogenblik wordt onge veer de helft direct gekozen en de ande re helft door middel van een systeem van evenredige vertegenwoordiging. Een belangrijk gevolg van een wijziging zou zijn dat de liberalen waarschijnlijk praktisch uit het parlement zouden ver dwijnen. Alle afgevaardigden der F.D.P. die nu zitting hebben in de bondsdag, hebben hun zetel namelijk te danken aan het systeem der evenredige verte genwoordiging. Heek deelde verder mee, dat de socialis ten niet zoals de liberalen van Adenauer eisen, dat hjj een preciese datum voor zyn aftreden aangeeft of een officiële opvolger benoemt. Akkoord Domeinen-particulieren TWEE belangrijke zaken betref fende het Veerse Meer, waarover jarenlang grote onzekerheid heeft bestaan, zijn de laatste maanden in een beslissend stadium geko men: de kwestie van het eigen domsrecht van de drooggevallen gronden en de daaraan gekoppelde waardevermeerdering. Het „touw trekken" tussen de Dienst der Do meinen te Breda en een vijftiental eigenaren van de vooroever over de grens van het paticuliere- en rijkseigendom behoort bijna tot het verleden. Met ongeveer de helft van het aantal eigenaren heeft Do meinen overeenstemming bereikt over het eigendom, terwijl circa 50 procent van dit aantal akkoord is gegaan met de door Domeinen vastgestelde waardevermeerde ring. Door de afgrendeling van de Zandkreek en het Veerse Gat is een 3700 ha groot binnenmeer ontstaan: het Veerse Meer met een water- en landoppervlakte van respectievelyk 1700 ha en 2000 ha. In middels is komen vast te staan, dat on geveer '/j van het land toebehoort aan particulieren. „Voorzichtig gestold tus sen de 400 600 ha is particulier eigen dom", gaf men ons bij de Domeinen te Breda te verstaan. Over de waardevermeerdering van de drooggevallen gronden wilde Domei nen in dit stadium geen cijfers ver strekken. Gelukkig tast men ten aan zien hiervan niet helemaal in het duister, want in de jongste raadsver gadering van de gemeente Kortgene heeft burgemeester A. A. Schuit ver schillende bedragen genoemd. „De waardevermeerderingen voor de drooggevallen gronden in het Veerse Meer loopt van 800 a 1000 per ha voor landbouwgrond, tot 11.000 a f 12.000 per ha voor de duurste re- creatiegrond", wist de burgemeester van deze Noordbevelande recreatie- gemeente-in-opkomst te vertellen. Daarbij werd o.m. gesteld, dat de fraaist gelegen gronden genoemd werden de schorgronden met uitzicht op het pitto reske silhouet van Veere - ongetwijfeld de duurste zullen zijn. De méér-waarde van de schorgronden by Kortgene, welke in het jachthaven- en bungalowplan van deze gemeente vallen, bedraagt 6300. Dit werd in de zelfde raadsvergadering meegedeeld. Men ziet: ondanks het feit, dat de Dienst der Domeinen op dit ogenblik nog geen bedragen van de waardever meerdering wil noemen, heeft men toch wel enig houvast. Begrenzing Al meer dan 3% jaar worden onderhan delingen gevoerd tussen de Dienst der Domeinen en een vijftiental eigenaren van de vooroever over de begrenzing van het particulier bezit in het Veerse Meer. Dat is bepaald geen gemakkelijke zaak gebleken. Verschillende eigenaren hebben in de loop der jaren bijzondere rechten verkregen, hoewel voor de mees te gevallen de zogenaamde delimitatie- lijn (begrenzingslijn) geldt. Deze lijn ligt niet op de hoogwaterlijn, maar meer in de richting van het midden van de stroom. Met dit gegeven alleen is het overigens moeilijk genoeg de grens te trekken. Het is dan ook zeker niet vreemd, dat Domeinen niet op korte termijn tot overeenstemming is kunnen komen met de eigenaren. De besprekin gen zijn nu alweer 3% jaar aan de gang en nog zijn alle- vijftien gevallen niet afgewerkt. Met ongeveer de helft heeft de dienst der Domeinen thans overeen stemming bereikt over het verloop van de grens. In deze gevallen is het parti- (Zie slot pag. 2 kot. 6) Er is een fraai Nederlands spreek woord: „As is verbrande turf", het- feen betekent dat gedane zaken geen eer nemen, zodat men het nakaarten beter achterwege kan laten. De laatste weken echter is het nakaarten op het strategisch terrein van de tweede we reldoorlog weer in de mode gekomen en daarbij is de laatste kaart op tafel ge gooid door maarschalk Montgomery. Hij heeft in de „Sunday Telegraph" in niet mis verstane bewoordingen zijn oordeel gegeven over de activiteiten van prins Bernhard als strateeg en bevelhebber. „Hij was lastig", zei de maarschalk. „Hij kwam voortdurend naar myn hoofd kwartier en stelde er allerlei vragen. Ten slotte moest ik hem bevelen heen te gaan". Gevraagd naar de militaire ken nis van de prins verklaarde de oude ijzervreter: „Hij kon Kerstmis niet van Pasen onderscheiden". Een weinig hof felijke uitspraak. Maar men moet eerlijk wezen: de prins had er (door zijn open hartige uitspraken in zijn biografie) ook om gevraagd. En gezien het ka rakter van de maarschalk mocht men verwachten, dat hij de bal zou terug kaatsen. Zo stevig mogelijk. De kwestie waar het om gaat valt in drie punten uiteen. In de eerste plaats heeft de prins in zyn levensver haal kritiek op de veldmaarschalk uit geoefend omdat deze niet vertrouwde op rapporten van het Nederlandse ver zet en daardoor niet naar het noorden van ons land durfde doorstoten toen het zuiden was bevrijd; voorts heeft hij Monty verweten, dat de (toch al twijfel achtige) slag bij Arnhem werd verloren en ten slotte is er de meer persoonlijke beschuldiging, dat de Britse comman dant zich niets gelegen liet liggen aan de bevoorrading van de Nederlandse troepen. Wat nu dit laatste punt aan gaat lijkt ons de houding van Montgo mery uit 1944 wel te begrijpen, vooral gezien tegen de achtergrond van die da gen. Voorraden wa ren immers van le vensbelang voor de veldtocht en het is verklaarbaar dat het Britse hoofdkwartier geprikkeld was, toen het er achter kwam dat een Nederlandse prins kans zag allèrlei zaken mee te krijgen voor zijn eigen troepen. „Bietsen" noemt men zo iets in het leger. Allebei hadden zy ge lijk, Monty en de prins: zij kwamen op voor de zaak, waarvoor ze stonden. En waar het hier ging om twee uitgespro ken karakters, kregen ze prompt laaien de ruzie. Maar hoe ligt het nu met de kritiek van de prins op de strategie van de veldmaarschalk, de kritiek dus waar over Monty deze week zo kwaad is ge worden. Zien wy het goed, dan bevatten de opmerkingen van de prins vrijwel geen nieuwe elementen, maar slechts aanvullingen op detailpunten. Onder des kundigen bestaat namelijk een vrij grote mate van eenstemmigheid over duidelij ke onjuistheden in Montgomery's beleid in 1944. De Britse bevelhebber hield er in die dagen heel andere opvattingen op na dan zijn Amerikaanse chef Eisenho wer en kon zich daarin maar niet schik ken. Eisenhower eiste een breed front zijn Britse onderbevelhebber daarente gen was een aanhanger van de dolk stootstrategie, d.w.z. hij wilde zo snel mogelijk Duitsland in met verzaking van alle andere taken. Montgomery zag door zijn doordrijven toch nog kans stukjes van zijn opvattingen te verwezenlijken, hetgeen onder meer tot gevolg had dat de luchtlanding bij Arnhem grotere prioriteit kreeg dan de vrijmaking van de Antwerpse haven. Van dit uitstel is Zeeland (met name Walcheren) de dupe geworden. Het schortte dus in 1944 bij de geallieerden aan een goede, gecoördi neerde bevelvoering en met name de slag bij Arnhem was een weinig briljant voorbeeld van de Anglo-Amerikaanse samenwerking. Montgomery heeft ach teraf voor dit alles heel veel kritiek te verduren gekregen zonder dat hij eigen lijk in staat is geweest haar te ontzenu wen. De laatste jaren werd er weinig meer over gehoord, maar nu is de prins weer begonnen. Zyn opmerkingen komen neer op een verdergaande kritiek op de tailpunten. Maar daarmee sehopte hij de veldmaarschalk tegen een nogal zeer been. Monty heeft nu teruggeschopt. We moeten na kennisneming van dit alles eerlijk bekennen: dit nakaarten van twee generaals maakt op ons een weinig prettige indruk. Het kan waardevol zijn voor de krijgsgeschiede nis bepaalde fouten te analyseren om er voor de toekomst lering uit te trekken, maar wanneer deze analyses niet in de eerste plaats voor dit doel zijn gemaakt en bovendien gepaard gaan met allerlei verwijten en onhoffelijke bejegeningen, dan wordt het een vervelende aangele genheid. Men roept er de doden niet mee op en men verandert de wereldgeschie denis er achteraf niet meer mee. Te veel heeft het gekrakeel weg van: „Als het nou-es zus of zo was gelopenJa wel, as is verbrande turf. Daarop lijkt onzes inziens de discussie tussen prins en maarschalk toch wel een beetje. Delegatie uit Senaat op rouwbezoek bij koningin Juliana H.M. de Koningin zal op maandag 10 december een delegatie ontvangen uit de Eerste Kamer. Deze delegatie, die zal bestaan uit voorzitter mr. J. A. Jonkman en uit de voorzitters van de fracties, brengt een bezoek van rouw beklag in verband met het overlijden van H-K.H. Prinses Wilhelmina. Voorzitter Jonkman deelde dit mede aan het begin van de gisteren gehou den vergadering van de Eerste Kamer. De heer Jonkman las verder een tele gram voor van de heer Paul Struye, de voorzitter van de Belgische senaat, waarin deze de „innige deelneming" van de senaat overbrengt aan de Eerste Kamer naar aanleiding van het overlijden van de prinses. is het 125 jaar geleden, dat in de „Döme des Invalides" te Parijs ter nagedachtenis aan generaal Dumrémont en de gesneuvelden bij de inneming van Constantlne in Algiers, de eerste uitvoering werd gegeven van Berlioz' „Re quiem". 0 Het Amerikaanse ministerie van landbouw heetf meegedeeld, dat met India een akkoord is gesloten over de verkoop van zuivelpro- dulcten en vruchten in blik voor een totale waarde van meer dan vijf miljoen dollar aan India. Deze produkten zijn bestemd voor de Indische troepen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 1