SUIKER
PUZZEL -rubriek
Karen, het invalide meisje dat
men niet kan vergeten
JA...J*
zaterdagnummer
Bieten worden suiker in Sas van Gent. Bieten worden
suiker tijdens een voor de leek, voor de oningewijde vaag
en mysterieus proces. Het is moeilijk de draad die door
het bedrijf loopt, ergens vast te grijpen. En waar begint
die draad? Aan de loswal, waar monsterachtige grijpers
de suikerbieten verplaatsen? Of onder de wilde water
kanonnen waar de bieten kil en bleek achterblijven als
de vette modder is weggespoten? In ieder geval moet
die draad door het laboratorium lopen, het wetenschap
pelijk geweten in het produktieproces.
Inmiddels is de lange stroom bieten al lang verdwenen
in een labyrint van buizen, drukketels en transportbanden
en op onverwachte plaatsen is er plotseling iets van te
zien. Maar dan zijn de bieten in het dolle concert
van fabrieksgeluiden al onherkenbaar versnipperd
Ernstige mannen draaien aan kranen, controleren meters
of rusten even uit en gestaag en stil verlaat een lange
stroom suiker onopvallend de fabriek. Suiker in zakken,
zakken op trantsportbanden. Een eindeloze stroom suiker
Suiker...
AVWWWVWVWVWWWWWWWWWWUWWWWVMWWIAIWWWWVWWWWWVWWVWVWWVWVWWWVUVWVUVWWUVUt
ACTIE HET DORP
DUURT TOT APRIL
Het is nu al weer een paar da
gen geleden, dat met een t.v.-
documentaire en radio-docu
mentaire over de invalide kin
deren van de Johanna-Stichting
in Arnhem, die allergrootste
liefdadigheidsactie die we ooit
gekend hebben begon. Het is
nu, voor mensen die het thuis
voor het beeldscherm en voor
hen die het in de R.A.I. zelf heb
ben meegemaakt, tijd voor be
zinning. Vooral ook, omdat die
actie voor het dorp nog niet af
is: er zullen nog vele radio- en
t.v.-uitzendingen op volgen
en mogelijk zullen dan pas dui
zenden en honderdduizenden
Nederlanders die spontaan heb
ben gegeven en meegedaan met
Advertentie
Hét GAS
FORNUIS
met
grote oven
en extra
glazen
"ovendeur
PELGRIM, óók voor gascemforen
de actie, zich ten volle gaan rea
liseren voor wat eigenlijk.
We hebben al geschreven over het
vreemde misverstand al doet het
er weinig toe dat vele mensen
dachten dat Het Dorp een kinder
dorp zou worden: het wordt een dorp
voor volwassenen. Voor die invaliden
namelijk aan wie niets of niet veel
meer te „verbeteren" valt. Die heel
de rest van hun leven zo invalide
zullen blijven als ze nu zijn.
Jaren geleden
Wy denken terug aan wat de direc
teur van do AVRO zei op de perscon
ferentie vlak voor do actie losbarst
te, de heer H. de Wolf, de goedmoe
dige man, die al zo'n jaar of dertig
„Het klokje van zeven uur" voor de
radio verzorgt-
Hij zei: het begon jaren geleden toen
ik het boek las van de Amerikaanse
moeder Mary Killilea over haar
dochtertje Karen. Een van de eerste
uitzendingen die zullen volgen in de
actie voor Het Dorp heet dan ook
„Karen". Wij hebben het boek nu ge
lezen, en we begrijpen hoe de heer
De Wolf sinds hij het jaren geleden
las niet meer dat gevoel kwijt kon
raken: dat hij niet langer het recht
had het leed van invaliden „liever
niet te willen zien".
Karen was een spastisch kindje. Bij
lange na niet het ergste geval van in
validiteit maar hartverscheurend
genoeg en hartverwarmend tegelijk
was het leed van kleine Karen. Ook
voor de moeder tegen wie eens een
oude verpleegster zei: God moet wel
veel vertrouwen in U hebben, dat
hij U een spastisch kind gaf om voor
te zorgen. Hartverwarmend
is het te lezen hoe blij Karen, een
jaar of acht dan, is met haar kruk
ken. Ze blinken zo mooi en het hout
ervan glanst zo mooi en er zitten
echte leren banden om, Ze is zo blij
met haar krukken alsof het de vleu
gels zijn waarmee ze als engeltje
naar de hemel zal vliegen.
Voetje voor voetje
Van triomf naar triomf strompelt:
dan het leven van Karen. Ze kan een
kleurige knikker uit het water opdui
ken ze kan in een loopbrug mee
dansen als haar vader en moeder op
een radiodeuntje een walsje maken
in de huiskamer, ze kan zelf voet
je voor voetje lopen. Ze kan na jaren
over een drempel stappen. Ze kan
ten slotte lezen en schrijven en
dat is het einde van het boek, als ze
zegt: niammi, ik kan nu alles.
Karen is sindsdien nooit meer uit de
gedachte geweest van de heer De
Wolf, en van allen bij de radio die
hij dat boek heeft laten lezen. Johan
Bodegraven heeft het gelezen, en hij
voerde de actie voor de Johanna-
stichting, waar kinderen als Karen
gerevalideerd werden. Dat was al
mooi werk, maar dr. Klapwijk,
die heel Nederland heeft laten leren
kennen als een diepbewogen man, is
tegelijk een nuchtere man, die ook
een keiharde waarheid niet uit de
weg gaat. Die waarheid is, dat er
veel ernstiger gevallen van invaliditeit
zijn dan t.v.-kijkers thans nog zou
den kunnen verdragen. Kinderen,
zegt hij nuchter, maar met trillende
stem, kinderen die geboren worden
niet alleen zonder armpjes, maar
zelfs zonder spoor van schouders,
zodat er nooit een mogelijkheid zal
zijn ze kunstledematen te geven.
Nuchter ook stelde liy vast, dat voor
honderden invaliden revalidatie al
leen maar persoonlijke waarde heeft:
het sterkend gevoel een overwinning
te hebben behaald als ze geleerd heb
ben zelfstandig te eten byv. Het
geen maatschappelijk evenwel niets
betekent, omdat immers normale
mensen dit zelf kunnen.
Even nuchter registreert hij dat de
mensen in die maatschappij nooit
zullen kunnen wennen aan de nabij
heid van invaliden die helemaal niets
kunnen kinderen die kwijl uit de
mond loopt omdat ze hun kaken niet
kunnen sluiten spastische vrou
wen die uit restaurants verwijderd
worden, omdat men meent dat ze
dronken zijn. Invaliden van die aard,
zegt hij, hebben het gevoel dat ze be
keken worden met afkeer, met wal
ging soms. We willen toch de moed
hebben eerlijk te zijn? Dan, zegt
hij, moeten we zo eerlijk zjjn in te
zien dat zulke invaliden apart moe
ten leven, niet om ze te verwijderen
naar een soort getto, naar een ver
banningsoord, zodat we ze niet be
hoeven te zien maar omdat ze al
leen in een eigen dorp gelukkig zul
len zijn.
De actie voor Het Dorp duurt
nog voort tot eind maart 1963,
iedereen zal dus nog volop kans
hebben wat geld te geven om
iets te kopen dat niet te koop
is: geluk.
Advertentie
heeft een feestelijke
verrassing voor U.
De prachtige INDUS kalender
met 12 schitterende kleurenfoto's
van Zwitserse landschappen ont-l
vangt U gratis na aankoop
van een INDUS-horloge in
de periode van 17 november tot
31 december 1962.Tegen inzen
ding van het daarvoor bestem
de, bij de juwelier aanwezige,
formulier aan INDUS-horloges
Rotterdam wordt U de
fraaie INDUS kalender
franco thuis gezonden.
Uw horloger -juwelier zal U gaarne een
der fraaie kleurenfoto's vrijblijvend tonen.
In deze week vóór Sint-Nicolaas
stroomdenvele goede oplossingen
van onze puzzel van vorige week za
terdag binnen: het grote aantal in
zendingen was verheugend, en het
speet ons met het oog op diezelf
de sinterklaas niet meer prijzen te
kunnen toekennen. De eerste prijs
werd gewonnen door Iz. Hillebrand,
Dishoekseweg 26, Koudekerke (W);
de drie overige prijzen komen te
recht bij mej. A. Samuelse, Duinweg
85, Zoutelande; mevrouw L. A. Wol-
se-Mol, Zuiddijk 16, St.-Philipsland
en P. Karreman, Weststraat 17,
Oostburg.
De opgave voor dit weekeinde luidt
als volgt:
HORIZONTAAL: 1. gezellig breed
voerig praten, 5. weefseltonnetje, 10.
ijzerhoudende grond, 11. hoge, nauw
o.d. hals aansluitende das, 13. door
elkaar, 15. betrekk. waarin personen
tot elkaar staan, 18. een zekere, 19.
element tin, afk., 21. namelijk, afk„
22. redactie, afk., 23. rivier in Rus
land, 25. platvis, been, 26. gevoel
loze, 27. precies juist, 30. vlug, 31.
hulde, 32. haring van ingewand ont
doen, 35. met name, afk., 36. vreemd,
gek, 37. verdwaasd, steekvlieg, 39.
zie 19., 41. soort van kaartspel, 43.
bestemming, 45. albino bunzing, 48-
bediende i. e. restaurant, 50. ver
keerd, 51. bloedverwante, 52. grond
soort, 53. Europeaan, 54. jurist, afk.,
56. een ongenoemde, afk., 58. Friese
jongensnaam, 59. -lichaam: geestel.
lichaam van een mens, zijn stoff.
lichaam geheel doordringend, 62.
soort van mest, 64. landschap in het
oude Griekenland, 65. Zweedse munt
eenheid, 66. handvatsel, 67. stronk.
VERTICAAL: 2. gehoororgaan, 3.
vogel, 4. hulde brengen, 5. centenaar,
afk., 6. meervoud van 2, 7. eiland
ten westen van Schotland, 8. echt
genoot van 51 horizontaal, 9. voor
dragen, onderstellen, 12. aardige, 14.
boord van een stroom, 16. afgeknotte
boomstam, 17. vijanden van Floris
V, 20. vriendelijke, zijdelingse blik,
24. putemmer, 26. zieleherder, afk.,
28- tweehoev. dier (C.-Afrika), 29.
geen -: geen zier, 33. rivier in Ve
nezuela, 34. gemeente op de Veluwe,
35. geheime bond op Sicilië, 38.
mondvol, 39. die der standsbewoners,
40. geregelde volg- of rangorde, 42.
Het „weerstation" in de Bilt, afk.,
44. opgerold koekje, 46. roodkl. be
dekking van ijzer, 47. geheel de
uwe. afk., 49. groeit langs de water
kant, 54. gerucht, 55. bevlieging, die
veel mensen meesleept, 56. verkla
rende aantekening, 57. Romeins kei
zer, 60. knaagdier, 61. plezier, schik,
63. met mij, met ons.
De oplossing van onze vorige puz
zel is als volgt:
Zaterdag 1 dec. 1962