MOSKWA
NE WA (4)
DROSTE
K
Goed idee
Ook Sowjet-Unie
kent [heel] armen
en [heel] rijken
lil Madrid komt een
ji-euze-wolkenkrabber'
in feestelijke verpakking!
Slenterend langs de
en de
vijftig first class
american cigarettes voor J kir
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
Een beeld van een buitenwijk in Moskou: een brede invalsweg met hoge
gebouwen.
«WWWVWWWWVWWWWWVWWWVWWVWVieMVWWVWWVMeiWVWtAA/WWWVWWWVWWWWWWV
Een kleine zakenvrouw. Ze verkoopt limonade. In twee flessen zit de siroop,
die ze aanlengt met veel water. De glazen spoelt ze schoort met een grappig
apparaatje, dat water tegen de wanden spuit. Mén ziet veel van deze vrouiu-
tjes in de Russische straten. Menigeen pikt voor een paar centen zo'n glaasje
limonade mee.
In huizen als deze hier, komt niet veel terecht van de theorie, dat ieder
Sowjet-mens recht heeft op negen mS woonruimte. Als alle plannen verwe
zenlijkt worden, komt dat getal op 15 m£ in 1980. Daar hopen de samen
wonende Russen dan maar op. Het hout op 't binnenplein is brandhout voor
de winter.
£)e Newskii Prospect is de
hoofdstraat van Lenin
grad. Een brede boulevard,
waar de Russische jeugd da
gelijks pantoffelparade houdt,
waar de touristen rondkijken,
waar de grote warenhuizen
zijn en de lootjesverkoopsters.
Het was hier, dat we het Rus
sische communisme zichzelf
zagen veroordelen. In Moskou
hadden we al een bedelende
invalide op krukken gezien:
daar ook stuurde een militie
man met z'n rode pet een ar
me stakker die de hand op
hield, met een bruusk gebaar
weg. Maar wat we hier zagen,
tart iedere beschrijving: een
vrouwtje zonder benen, dat
zichzelf had vastgesjord op het
onderstel van een kinderwa
gen. Een plank op vier wiel
tjes, waarop ze moeizaam
haar evenwicht bewaarde. Ze
duwde zich voort met twee
blokjes, die ze in de hand
hield. Niemand bekommerde
zich om dit troosteloze schep
sel, dat alle moeite deed om
zichzelf bij een flauwe helling
van het trottoir op de duwen...
Hoop op de toekomst
DENKEN AAN HET VERLEDEN, ZIEN NAAR DE TOEKOMST
We weten maar al te goed, dat er
meer als ontwikkeld be
schouwde landen zijn, waar
de bedelaars rondscharrelen en waar
nog wel het een en ander mankeert
aan de sociale wetgeving. Zoals we
ook weten, dat het levenspeil in het
Rnsland van nu een hemel- zou lijken
voor de Rus van een halve eeuw ere
leden, toen de grote revolutie nog
niet de ommekeer had gebracht. La
ten we dat bij alle kritiek voorop
stellen: het verleden kan nooit ver
geten worden. Maar laten we al
evenzeer in aanmerking nemen, dat
het huidige Rusland erom vraagt,
naar de hoogste maatstaven beoor
deeld te worden. Het beweert econo
misch de Verenigde Staten voorby te
zijn gestreefd of te zullen streven.
Het matigt zich aan, een wereld
macht te zijn. Welaan, dan ziet het
er met die wereld maar triest en
somber uit.
Vele misverstanden die in het westen
nog heersen over Rusland, kan men
met een glimlach afdoen. Deskundi
gen mogen dan al zeggen, dat de ge
middelde Rus teveel zetmeel consu
meert, hij ziet er beslist niet onge
zond uit. Hij heeft in de winkls vol
doende keuze, hij kiest ook ruim
schoots uit de voorraad, hij weet ook
wat lekker is we aten nooit zulk
fantastisch gebak en honger lijkt
niet te bestaan. Geen honger, maar
destemeer armoede. Dat leerden ons
vijfendertig uren sporen door dit on
metelijke wereldrijk en veertien da
gen slenteren langs de Moskwa en
de Newa. Armoede, die pijn doet als
men ziet, met welk een goede wil
vooral de vrouwen proberen die te
camoufleren.
PRIJZEN
Er zflfi grote inkomensverschillen in
Rusland. Het gemiddelde maand
loon bedraagt we kregen het
uit officiële bron en hoorden het door
vele arbeiders bevestigd rond de
tachtig roebels per maand (Een roe
bel is honderd kopeken. De wissel
koers is door de staat vastgesteld op
4.voor één roebel. In feite is de
koopkracht van de roebel niet veel
groter dan die van onze gulden).
Maar er zijn ook salarissen van vele
honderden roebels. De feiten bewijzen
trouwens het bestaan van de ver
schillen. Men behoeft maar naar de
winkels te gaan om, gewapend met
potlood en papier wat al direct
weer vele boze gezichten oplevert
enkele prijzen te noteren. Wie s
met een loon van tachtig roebel in
maand een bontjas kunnen kopen
van 400 roebel. Enkele prijzen, die
de huisvrouw zullen interesseren.
Een roebel is honderd kopeken. Dan
betaalt men voor een klein broodje
16 kopeken, voor een half ons thee
127, voor een fles wodka ruim drie
roebel, voor een kilo ham drie roebel
en zeventig kopeken, voor een paar
damesschoentjes soms 20 roebel,
maar met naaldhakjes tegen de veer
tig; voor melk 17 kopeken, een deken
van 200 bij 150 30 roebel, een dóód
simpele japonstof (140 breed) 20
roebel; een onderjurk ,geen nylon)
18 roebel; reuzel kost 1.80, suiker
1 roebel, een paar katoenen hand-
scheonen 2.20, 'n mantel variërend
van 50 tot 90 roebel, jam 90 kopeken
per pot, vlees 2 roebel per kilo, ou
derwetse kousen (nylons zjjn maar
heel sporadisch of helemaal niet
te krijgen) 2 roebel.
Het zijn zomaar willekeurig een paar
prijzen. Om een indruk te geven van
de koopkracht van de roebel, die
over alle linies genomen niet zo heel
veel verschilt van onze gulden.
Waarby enkele zaken beslist goed
koper zijn, zoals het openbaar ver
voer (vijf cent voor de bus en on
dergrondse) en radio's (voor lion-
derdvijftig roebel een aardig toestel
met pick up, maar dat is voor de
propaganda belangryk).
Andere zaken zyn echter duurder of
niet te krijgen. De directe levensbe
hoeften zijn betrekkelijk goedkoop,
maar zodra er een tikkeltje luxe
komt, stijgen de prijzen onrustba
rend. Bovendien is de kwaliteit door
gaans slecht tot zeer slecht, zoals
ons bleek, toen we enkele souvenir-
tjes in Nederland lieten zien aan
meer deskundigen dan wij zelf....
Op weg naar het werk. Zo ziet men de Russische arbeider iedere dag onderweg.
GEEN NYLON
Zowel wat produktiemethoden als
de kwaliteit betreft, loopt Rus
land vele jaren by het westen
achter. Er is in de verste verte geen
sprake van inhalen. De man in de
Moskouse straat erkent het trou
wens zelf door met de grootste be
wondering naar de kleding van A"
tourist te kyken en niet zelden
paar sokken, een broek of iets
dien aard te vragen. Want zo zegt hij
dan, wij hebben geen kunststoffen
en de wol is slecht.
Dat is waarschijnlijk een van de be
langrijkste redenen, dat de mensen
in de Russische straten zo slecht ge
kleed gaan.
Het leven is niet gemakkelyk voor
de Russische vrouw. Zij behoeft niet
zoals haar collega in de vrije wereld
advertenties na te lezen en etalages
te bekyken om iets voordeligs op de
kop te tikken. Koopjes halen is er
niet bij. Alles kost overal hetzelfde,
in het warenhuis en in het winkeltje
op de hoek. Omdat alle winkeltjes
van dezelfde grote baas Mikojan
is minister van handel zijn. Maar
ze is des te drukker om te krijgen
wat ze hebben wil. Soms staat ze
uren in de rij omdat er meloenen
zijn. Zelfbediening bestaat niet. Inte
gendeel: wie iets wil kopen, moet
eerst een bonnetje halen bij de overal
aanwezige kassa's en kan pas door
dat in te leveren het begeerde arti
kel in ontvangst nemen.
We hebben ons in de veertien Russi
sche dagen met stijgende verbazing
afgevraagd, hoe al die gezinnen erin
slagen, van een loon van 80 roebel
in de maand rond te komen. Offi
ciële instanties, die we deze vraag
voorlegden zochten de oplossing in
de secundaire arbeidsvoorwaarden
er zijn gratis crèches voor de kinde
ren; het onderwijs is (bijna) gratis,
de dokter kost niets (apotheker moet
wel betaald worden) enze we
zen ons er met de meeste nadruk op,
de huren zijn bijzonder laag. Slechts
enkele procenten van het inkomen.
We toetsten deze bewering aan de
feiten. Het onderwijs aan de univer-
teit bleek gratis, maar een student
is toch voor zijn onderhoud, vooral
kleding, aangewezen op steun van
zyn ouders. De studietoelagen zyn te
laag om er van te leven. De pensioe
nen zyn beslist te laag om van rond
te komen (soms dertig roebel in de
maand), de doktershmp is gratis,
maar de apotheker moet alle me
dicijnen betaald hebben. En dan de
huur
SAMENWONEN
We vertellen U het verhaal van
een journalist. Hij werkt aan
een klein blad ergens in de
Erovincie- Zijn loon bedraagt 70 roe-
el per maand. Zijn vrouw is analys-
te en verdient zestig. Samen hon
derddertig roebel, waarvan acht roe
bel bestemd is voor huur. Niet veel,
nietwaar. Mdar dit echtpaar met één
kind heeft daarvoor dan ook slechts
één enkele kamer beschikbaar
De keuken moet het delen met nog
vier gezinnen
C-<r>r
Zie ginds komt de D-boot
uit Spanje weer aan.
Hij brengt ons Sint Nicolaas,
u ziet hem al staan.
„Geef het me stiekum, zonder dat ie
mand het ziet", zei de journalist, toen
hij een pakje aangeboden kreeg met
een paar kousen voor zijn vrouw, een
stukje speelgoed voor het kind en
een doosje chocolade
Is het wonder, dat de meeste Russen
er vermoeid en gespannen uitzien.
Sporadisch klinkt er een lach. Zel
den straalt er iets van geluk af van
deze mensen. Het is niet een politie
ke druk, die op de mensen ligt. Se
dert Kroesjtsjew de teugels heeft la
ten vieren, hoeft men niet meer zo
op z'n tellen te passen als vroeger.
Een woord van kritiek is niet per se
noodlottig; er mag worden gediscus
sieerd, er is minder sprake van
angst voor elkaar, voor verraad-
Maar het woningprobleem, het sa
menwonen met vele ge 1
aan de zenuwen van t
Zelfs in de nieuwe woningen, die men
overal ziet bouwen, maar die even
troosteloze woonkazernes zijn als in
de kapitalistische maatschappij
we zouden zeggen, door het slechte
plaveidsel zien ze er veel ellendiger
uit kent niemand de weelde van
een meerkamerwoning. Een gezin
heeft recht op negen vierkante me
ter per persoon, met de mogelijk
heid van vier vierkante meter per
gezin extra. De economische nood
zaak (geldgebrek en het feit, dat ie
dere vrouw wel moet werken) houdt
de gezinnen klein (abortus is niet
voor niets wettelijk toegestaan).
Maar zo'n klein gezin van drie per
sonen mag maximaal zo'n dertig m2
bewonen, wat neerkomt op in het
gunstigste geval twee kamertjes
Neen, in deze socialistische staat is
de gewone man allerminst te benij
den. Alle woorden van onze econo
mische professor in het Huis der
Vriendschap ten spijt, de Sowjetmens
leeft onder een economische en dus
morele druk. Meer nog dan zijn
Met ladingen letters
bestijgt bij zijn paard.
't Is allemaal Droste
lacht Sint in zijn baard.
Altijd welkom
Amerikaanse („neurotische") colle
ga- Een arts vertelde ons dan ook
dat het aantal hartziekten rond de
vijftigjarigen opmerkelijk groot is.
PLANNEN
En toch, ondanks dit alles, kan
niemand zeggen, dat het Russi
sche volk ontevreden is. Het
klaagt niet, het heeft altijd de zware
lasten weten te dragen. En het denkt
aan het verleden. Aan de tijd van de
tsaristische willekeur. Aan de jaren
van analfabetisme. Aan de honger
van velen en de rijkdom van enkelen.
Het denkt aan het verleden en het
ziet naar de toekomst. Daarbij ge
holpen door een partij, die de knap
ste koppen aan het propagandaroer
heeft gezet. Ieder uur van de dag
wordt iedere Rus van jong tot
oude gebombardeerd met produk-
tiecijfers. Met statistieken en met
ElannenPlannen, die van alles
eloven. Te beginnen met het koste
loos maken van het openbaar ver
voer en de telefoon, gevolgd door het
gratis verstrekken van brood- Plan
nen voor het verhogen van de laagste
salarissen met in de eerstkomende
jaren liefst 40 procent.
Plannen, waarop de werkende Rus
zijn hoop bouwt. De enige hoop die
hij heeft, want als hij om zich heen
zietdan is er weinig reden voor
optimisme. Ondanks de geweldige
werken van de staat, de overdadige
kunstpaleizen en enorme voetbalsta
dions, de ondergrondse. Het enige
waar hij naar zou kunnen zien is
naar de nieuwe kaste, die zich heeft
ontwikkeld. De adel en de bourgeoi
sie, is bij de revolutie ten offer ge
vallen aan het proletariaat. Maar er
vormde zich een nieuwe adel, een
nieuwe bourgeoisieDie wel keu
rig gekleed gaat, die in dure auto's
leeft en er buitenhuizen op na houdt.
Het „hoogste dak ter wereld"
Luxe hotel met
vlieghaven en
zwembaden
Reeds rond de eeuwwisseling was
Madrid Europa's „wolkenkrabber-
stad". Deze „drang naar omhoog"
heeft zich in de afgelopen jaren in de
Spaanse hoofdstad nog versterkt.
Madrid, dat als een stenen oase in de
wyde, grauwe woesteny van Castilië
ligt, slaat thans alle wolkenkrabber
records in de oude wereld. En met
die rol is het ook al lang niet meer
tevreden. Het wil nu ook Amerika
gaan overtroeven. In het nieuwe
stadsdeel van de Avenida del Genera
lissimo, de elegante wyk met zyn
hoogbouw, waar in de toekomst ook
alle regeringsgebouwen van Madrid
zullen worden gevestigd, bereidt men
nu de bouw voor van het hoogste en
grootste hotel ter wereld. Binnenkort
wordt de eerste steen gelegd. Voor de
totale bouw denkt men zeven jaar
nodig te hebben.
De zuivere bouwkosten van dit mam
moethotel schat men op ongeveer 300
miljoen gulden. Het gebouw gaat
meer dan duizend appartementen
omvatten, die met alle denkbare en
ondenkbare comfort en luxe zullen
zijn uitgerust. Op het „hoogste dak
der wereld" zal een helikopterhaven
worden aangelegd, zodat de gasten
binnen enkele minuten van de Madri-
leense luchthaven hun appartemen
ten kunnen bereiken. In de enorme
dakzwembaden kunnen zij zich onder
groene palmen opfrissen. De juiste
hoogte van het hotel wordt tot nu toe
echter verzwegen.
Garage
Voor de automobilisten onder de gas
ten zyn ondergrondse garages met
een capaciteit van 500 auto's ontwor
pen. Het gebouw zal bovendien het
modernste theater van Europa met
3000 zitplaatsen herbergen. Een su
permarkt, waar men zeep en tand
pasta, maar ook Spaanse waaiers en
kantwerk kan krygen en verder alles
wat een wereldreiziger nodig kan
hebben, zal iiatuurlyk niet ontbreken.
Maar lang niet alle Spanjaarden zyn
de mening toegedaan, dat met dit
hotel nu de juiste weg wordt bewan
deld om Spanje te maken tot het
grote vakantieparadijs, dat het op
grond van zijn klimaat en zijn blau
we hemel kan zyn. Spaanse deskun
digen op het gebied van het vreemde
lingenverkeer vrezen, dat de grote
massa der vakantiegangers uit Eu
ropa juist door dergelijke luxe-hotels
die geen normaal sterveling zich kan
permitteren te bezoeken, afgeschrikt
zal worden. Zij menen, dat er al veel
te veel luxe-hotels komen en dat men
het juist moet zoeken in goede maar
niet te dure moderne logiesgelegen-
heden. Want de relatieve goedkoopte
van Spanje is tot nu toe juist de
grote aantrekkelijkheid geweest voor
de buitenlandse bezoeker.
In de afgelopen jaren zijn de Spaanse
hotelprijzen toch al aanzienlyk geste
gen. Zij liggen intussen gemiddeld
nog wel beneden die van Italië en
moeten daarover zyn de Spanjaar
den het wel eens ook wel lager
zijn teneinde de hogere reiskosten
goed te maken, waarbij men dan
vooral denkt aan de Duitsers en
Scandinaviërs.
„Gods Geuzen" gaat
op 6 december
in première
De première voor Nederland van de
film „Gods Geuzen", gebaseerd op het
het boek van Jan de Hartog, zal plaats
hebben op 6 december met een drietal
speciale voorstellingen waarvan de op
brengst ten bate komt van de interna
tionale hulpverlening van het gehele
Nederlandse Rode Kruis.
De drie voorstellingen die om 20.15 be
ginnen, worden gehouden in het City
theater te Amsterdam, het Lumière-
theater te Rotterdam en het Citytheater
te Den Haag. In het voorprogramma is
ook een première en wel de film „Ont
moetingen", waarin enkele taken van
het Nederlandse Rode Kruis worden be
licht.
Hogere vergoedingen
leden Eerste Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Met algemene stemmen heeft de Twee
de Kamer in haar dinsdag gehouden
vergadering een wetsontwerp aangeno
men, dat de reiskostenvergoeding der
Eerste-Kamerleden op 2400,per
jaar brengt, terwijl het de vergoeding
voor persoonlyke administratieve hulp,
abonnements- en telefoonkosten en der
gelijke verhoogt van 600,tot
1200,Bovendien trekt het wetsont
werp de jaarlykse toelage van de voor
zitter, die thans 5000,bedraagt, op
tot 7500,—
inhoud 2 pakjes Gold Star 25
