KRITIEK OP DR. VELDKAMP
door handelwijze in Planta-affaire
Ziekte verkeerd beoordeeld
SPOEDIGE INVOERING VAN DE
GENEESMIDDELENWET GEVRAAGD
Prinses Beatrix op
de Filippijnen
Hervormingen in
vakbondswezen van
de Sowjet-Unie
GELDELIJKE STEUN GEVRAAGD IN
DE KAMER VOOR GEHANDICAPTEN
IN PERSONENRIJTUIGEN IS GEEN
PLAATS VOOR INVALIDENWAGENS
Tarieven hebben
de „aandacht"
„WETGEVING ONTOELAATBARE
MEDEDINGING OP DE HELLING"
FILM OVER ST.-NIC0LAAS NAAR TEKENINGEN
VAN KINDEREN
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van onze parlementaire redacteur).
De liberale heer Geertsema richtte gisteren in de Tweede Kamer een
scherpe aanval op de minister van sociale zaken en volksgezondheid,
dr. Veldkamp, omdat zijn departement is blijven vasthouden, ja zich
ze'fs heeft vastgebeten in het causale verband tussen het gebruik
van P'anta en het optreden een paar jaar geleden van de blaasjes
ziekte. -Iet wetenschappelijk bewijs, dat de Planta-ziekte veroor
zaakt is door de verwerking van een bepaalde emulgator door de
margarine, is niet geleverd, betoogde mr. Geertsema. Integendeel, de
deskundigen twijfelen.
In dit verband vestigde hij de aandacht op het opnieuw optreden van
dezelfde ziekte zonder dat het gebruik van Planta of een andere
margarinesoort daarvan nu de oorzaak kan zijn. De heer Geertsema
vreesde, dat het departement prestige-overwegingen heeft laten gel
den voor wetenschappelijke overwegingen. Hij betreurde dat.
Ook de lieer Lamberts van de P.v.d.A,,
een arts, twijfelde blijkbaar aan het ver
band tussen Planta en de ziekte. Hij
vroeg: althans aan de minister de zaak
niet te seponeren. Hij vreesde dat dit zou
gebeuren.
Minister Veldkamp kreeg deze kritiek
te verduren tijdens de behandeling van
de afdeling volksgezondheid van zijn be
groting voor 1963. De Kamer begon haar
beraadslagingen met deze afdeling, om
dat zij de afdeling sociale zaken van de
begroting, waarbij allerlei loonkwesties
aan de orde komen, pas wil behandelen,
als zij het verloop van de besprekingen
over het- nieuwe systeem van loonvor-
mening die thans aan de gang zijn, kent.
T evreden
Minister Veldkamp kon in het alge
meen over de eerste ronde van het
debat over de afdeling volksgezond
heid tevreden zijn. De socialistische
afgevaardigde dr. Lamberts had nog
al wat aanmerkingen op zijn beleid,
hoewel hij aan het slot van zijn rede
zei, dat hij wel op deze minister ge
steld is en dat hij daarom diens ogen
heeft willen openen voor de vele pro
blemen, die op ons afstormen.
De overige afgevaardigden hadden waar
dering voor het werk van de bewinds
man. Zij vonden dat hij op de goede weg
is. Toch kon zijn partijgenoot mr. De
Vreeze van de K.V.P. niet nalaten in zijn
uitspraak, dat hij vertrouwde dat de
minister zal proberen tot een meer ge
ordende regeling van de volksgezondheid
te komen, omdat de zaak thans nog niet
te overzien is, een zekere kritiek leg
gen.
Dr. Lamberts vond, dat er iets hapert
aan de subsidieregeling in de sector van
de volksgezondheid. Men moet met han-
verplegend personeel en om een verplich
te algemene pensioenregeling voor dit
personeel. Mejuffrouw Ten Brotcke
Hoekstra bepleitte nog de invoering van
een vergunningsstelsel voor de vivisectie.
Evenals andere afgevaardigden acht
te ook de antirevolutionaire heer
Veerman de spoedige invoering van
een algemene regeling ter bestrijding
van de waterverontreiniging een na
tionaal en een internationaal belang.
Niet minder noodzakelijk noemde hij een
regeling voor de verontreiniging van de
lucht. Men moet dit probleem onverwijld
aanpakken en niet wachten, totdat men
er wetenschappelijk en technisch op uit
gestudeerd is.
Minister Veldkamp zal vandaag de spre
kers antwoorden.
Prinses Beatrix js woensdagavond
half zes plaatselijke tijd te Ma
nilla gearriveerd voor e&n <j>ffi-
cieel bezoek van drie dagen aan
de Filippijnen. Zij werd begroet
door president Diosdado Macapa-
gal, wiens komst op de luchtha
ven niet op het programma stond.
Er waren enkele duizenden be
langstellenden.
Gloria Maeapagal, de 15-jarige
dochter van de president, hing
de prinses een krans sampaguita-
bloemen om de hals.
Maeapagal had besloten de prin
ses te verwelkomen, nadat hij pre
sident Soekarno had begroet, die
op weg van Tokio naar Bangkok
een tussenlanding maakte. Tot de
wachtenden behoorde een groep
Nederlandse kinderen, die oranje
sjerpen droegen. Ook zwaaiden zij
met papieren Nederlandse vlagge
tjes.
Het was al donker, toen men het
vliegveld verliet na een korte
plechtigheid. Schoolkinderen om
zoomden de route van het vlieg
veld naar het hotel in Manilla
waar de prinses zal logeren tij
dens het bezoek.
De president en zijn dochter ver
gezelden de prinses naar de lobby
van haar hotel en vertrokken ver
volgens weer naar het presidentië
le paleis.
Beambten van het postkantoor in de
Engelse plaats Bath zagen iemand een
post-order invullen op de volgende ma
niet: te betalen oan: mijzelf; kantoor:
postkantoor; datum: vandaag.
Gedurende de koudste novembernacht
die Engeland in 6 jaar gehad heeft, zijn
dieven te Boreham een ïjswinkel binnen
gedrongen. Ze verlieten het pand met
fege handen, omdat er slechts 500 krat
ten met ijs aanwezig waren.
Vier huisvrouwen hebben zich ingesloten
in de Rolls Royce-limousine van de
burgemeester van Bournemouth als pro
test tegen een stadplan om hun huizen
neer te halen voor de aanleg van een
nieuwe weg. De chauffeur van Bour-
nemouths burgemeester vond het alle
maal een beetje „oneerbiedig".
De federatie van kledingfabrikanten
heeft in Londen bekendgemaakt dat de
Engelse bankiers in hun zwarte pak
ken en met hun bolhoeden de best ge
klede Engelsen zijn. Dan volgen: ac
teurs, politici, accountants, rechters,
boeren, architecten, journalisten, dok
toren, café-houders en ambtenaren.
dige tussenschakeling van het departe
ment van maatschappelijk werk trach
ten aan subsidie te komen, zei hij.
Geheel eens waren de beide afgevaar
digden het over de noodzakelijkheid
van de inwerkingtreding van de
nieuwe wet op de geneesmiddelenbe
reiding 1958. Dat is namelijk nog al
tijd niet gebeurd, hoewel het hard no
dig is.
De heer Lamberts wees daarbij op het
„Softenon'-proces en de heer De Vreeze
verwachtte dat de nieuwe wet in elk
geval in de eerste helft van 1963 zal
gaan werken en dat zal worden bekeken,
of de beschermingsmogelijkheden die de
wet biedt nu al zullen moeten worden
uitgebreid. Talrijk waren de verlangens,
die de heer Lamberts uitte. Ofschoon
de andere afgevaardigden, zoals gezegd,
veel milder over het beleid van de mi
nister oordeelden, leefden ook bij hen
verscheidene wensen. De heer De Wolf
van de K.V.P. vroeg om een adviesor
gaan voor de ziekenhuisbouw en om
aanpassing van de opleidingsvoorwaar-
den om aan het zorgwekkende tekort
aan verpleegsters het hoofd te kunnen
bieden.
Hjj raakte daarmee een kwestie aan, die
ook mejuffrouw mr. Ten Broecke Hoek
stra van de V.V.D. zeer ter harte ging.
Zij verzocht om een betere opleiding van
Sowjetleger niet
meer in staat van
paraatheid
De Sowjet-minïster van defensie
heeft opdracht gekregen de staat
van paraatheid voor de Sowjet-
strïjdkrachten op te heffen en de
staat van normale opleiding en
activiteit voor deze strijdkrachten
te herstellen. Dit heeft het Russi
sche persbureau Tass gemeld.
Tass meldde verder, dat de maatregel
genomen is in verband met president
Kennedy's bevel om de blokkade van
Cuba te staken. De instructie aan de
Sowjet-minister van defensie, maar
schalk Rodion Malinowski, is verstrekt
door de ministerraad van de Sowjet-
Unie.
De maatregel is gisteren ingegaan.
Maarschalk Malinowski heeft ook op
dracht gekregen, de militairen die gede
mobiliseerd zouden worden maar in
dienst gehouden wei-den, nu naar huis
te zenden.
Viktor Grisjin, voorzitter van de
centrale raad van de Sowjetrussi-
sche vakbonden, heeft gisteren op
een bijeenkomst in het Kremlin
van het centrale comité van de
Sowjetrussisehe communistische
partij hervormingen in het vak
bondswezen aangekondigd, die van
verstrekkende betekenis kunnen
zijn.
Op regionaal en plaatselijk niveau zul
len de vakbonden in tweeën gesplitst
worden. Op het niveau van de republie
ken zullen de vakbondsbesturen één
teheel blijven vormen. Op lager niveau
rijgen zij bureaus, waarvan er een de
leiding van de vakbonden in de indus
trie op zich zal nemen en het andere
de vakbonden in de landbouwsector zal
besturen.
Kroesjtsjew heeft verklaard, dat deze
hervormingen noodzakelijk zijn om de
concentratie op de voornaamste taak
te vergemakkelijken, namelijk het leg
gen van het materiële en technische
fundament voor het
DEPARTEMENT BEWEES BESTAANSRECHT
Begroting voor
maatschappelijk
werk goedgekeurd
(Van onze parlementaire redacteur).
De Tweede Kamer heeft gisteren de
begroting van maatschappelijk werk
voor 1963, nadat deze uitvoerig was be
sproken in openbare vergaderingen van
de vaste commissie voor maatschappe
lijk werk, in één middag in plenaire
vergadering afgehandeld en zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd. Het
debat liep voornamelijk over twee on
derwerpen: een uitkeringsregeling voor
minder-validen en het bestaansrecht van
het departement.
Wat de uitkeringen voor gehandicapten
betreft, kwam minister mejuffrouw dr.
Klompé met een verrassing. Zij kondig
de een niet onaanzienlijke verbetering
aan van de tijdelijke bijstandregeling
voor minder-validen, met name voor de
meerderjarige ongehuwden, die bij hun
ouders inwonen en geen regelmatige ar
beid kunnen verrichten. Hoe ingenomen
de kamerleden daarmee op zichzelf ook
waren, geheel tevreden was men niet.
Vier Engelse werksters hebben
elk 36.000 pond (ongeveer
360.000) gewonnen in de voet
balpool van het afgelopen week
einde. Hun echtgenoten hadden 20
jaar in de pool gespeeld en slechts
12 pond gewonnen.
Elke week besteedden de mannen
uren aan het wikken en wegen
van de uitslagen, het bestuderen
van de lijst met gewonde spelers,
de conditie van de verschillende
teams, maar het resultaat was
gering.
De vrouwen hielden er een heel
ander systeem op na. Voor het in
vullen van het formulier gebruik
ten ze verjaardagen, gedenkda
gen, huisnummers en leeftijden.
De 46-jarige mevrouw May Phi
lips zei: „Onze mannen hebben
ons uitgelachen, nu is het onze
beurt om te lachen".
O]) de foto de drie feestvierende
■werksters; de vierde Icon er niet
bij zijn, zij ligt met griep m
bed...
De heren Daams (p.v.d.a.) en Smallen-
broek (a.r.) spraken dat onomwonden
uit.
Zij vroegen voorzieningen voor de
meerderjarige invaliden, inwonend bij
niet-alimentatieplichtigen, voor min
derjarige invaliden en voor gehan
dicapten, die in inrichtingen ver
pleegd worden. Men vond namelijk
dat voor deze mensen iets gedaan
moet worden in afwachting van de
de totstandkoming van de algeme
ne bijstandregeling.
Minister Klompé kon niet aan hun ver
langens tegemoetkomen, zei ze. Zij
vreesde namelyk, dat uitbreiding van
de bestaande regeling volgens de ar
menwet met één van de drie genoemde
groepen het verwijt zou oproepen van
willekeur.
Onderzoek
De heer Smallenbroek vroeg om een on
derzoek naar de zaak van de invaliden
in het algemeen. De minister deelde
mee, dat een werkgroep op haar de
partement daarmee bezig is en dat zij
advies gevraagd heeft aan de raad
voor de revalidatie.
Wat het bestaansrecht van het depar
tement van maatschappelijk werk aan
gaat, vestigde de heer Daams van de
P.v.d.A. er de aandacht op, dat het
departement ontstaan is uit politieke
overwegingen en dat het daarvan de
symptomen is blijven meedragen. Aan
de andere kant kon hij niet ontkennen
dat het departement allerlei voorzie
ningen heeft gestimuleerd en gecreëerd,
die anders niet tot stand- gekomen zou
den zijn.
Bij de beoordeling van het bestaans
recht van het departement moet men
afstand nemen van beide aspecten en
moet men zeer zorgvuldig nagaan, hoe
de verwantschappen met andere ter
reinen liggen, vond hij. Verwonderd was
de heer Daams, dat de K.V.P. het zelf
standig voortbestaan van het depar
tement in haar verkiezingsprogram
heeft opgenomen.
N.S. antwoordt op kritiek
(Van een onzer verslaggevers)
De Nederlandse Spoorwegen zijn beslist
niet gelukkig met de praktijk van het
van invaliden in invalidenwa-
Zij antwoorden dit naar aanlei-
ling van een radio-uitzending Vanwege
liet N.V.V. in de rubriek „Het Mes" op
16 november, waarin op dit vervoer kri
tiek werd uitgeoefend.
In deze uitzending werd gezegd, dat de
invaliden in hun wagens vervoerd wor-
gentjes. S
aing van
Prof. Polak op accountantsdag
Incidenteel
aangepakt door
wetgever
Met dé huidige wetgeving
rechtspraktijk op het gebied van
de ontoelaatbare mededinging; is in
Nederland praktisch niemand ge
lukkig. De wetgeving zal strafrech
telijk zowel als privaatrechtelijk
op de helling moeten.
Dit zei prof. mr. J. M. Polak, hoogle
raar aan de landbouwhogeschool te Wa-
geningen in een inleiding, die hij tijdens
de gisteren in Utrecht gehouden aecoun-
tautsdag 1962 hield. Hij zei dit mede
naar aanleiding van de acties van enke
le grootwinkelbedrijven in de levensmid
delensector, waarbij bet publiek de gele
genheid. wordt geboden duurzame ge-
Tweede Kamer keurde
begrotingen goed
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft in haar ver
gadering van gisteren zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd de begro
tingen „huis der koningin" en „natio
nale schuld", alsmede de wet op de
middelen, nadat de minister van finan
ciën prof. Zijlstra enkele vragen van de
socialistische afgevaardigde drs. Pe-
scliar had beantwoord.
De heer Bakker van de C.P.N. kreeg
aantekening dat hij tegen de wet op de
middelen was. Hij deelde mee, dat hij
tegen alle begrotingshoofdstukken zou
stemmen om daarmee aan te duiden,
dat hij het beleid van het lcabinet-De
Quay veroordeelt.
Daarna verenigde de Kamer zich met
een wetsontwerp tot handhaving voor
een jaar van een tijdelijke voorziening
betreffende afbetalingsovereenkomsten.
bruiksartikelen in bezit te krijgen tegen
lagere dan normale winkelprijzen.
De huidige malaise, aldus prof. Polak,
is zonder twijfel toe te schrijven aan de
incidentele aanpak door de wetgever.
Alle middenstandsweken die zich op een
of andere manier met de mededinging
hebben ingelaten (de winkelsluitingswet
1930, de wet van 1935 op het uitverko
pen en opruimen in het winkelbedrijf en
de vestigingswet kleinbedrijf 1937) of
inlaten (de winkelsluitingswet 1951, de
uitverkoopenwet 1956, de vestigingswet
bedrijven 1954 en de wet beperking ca
deaustelsel 1955staan op zich zelf, mis
sen verband met de ontoelaatbare mede
dinging in het algemeen en laboreren,
juist door het incidentele karakter, aan
de kwaal dat niet duidelijk is wat zij nu
eigenlijk willen. Het is met name niet
duidelijk of zij ook de bescherming van
de consument ten doel hebben.
Geen coördinatie
Het gemis aan eenheid manifesteert
zich ook in het volledig ontbreken
van coördinatie tussen privaatrecht
cn strafrecht. Er is een privaatrech
telijk mededingingsrecht, gebaseerc
op de algemene onrechtmatige daads
actie, dat dwars door het strafrech
telijk mededingingsrecht heen loopt,
zo verklaarde prof. Polak.
Onbehaaglijk voelt men zich ook, zo
vervolgde hij, omdat men gaat twijfelen
aan het nuttig effect van de wettelijke
voorschriften. Steeds luider klinken de
stemmen van hen die wijzen op de ver
starrende werking van wetten. Op het
terrein van de middenstand is het vooral
de vestigingswetgeving die het moet
ontgelden. Wil men de wetgeving ver
anderen dan zal men moeten afzien van
incidentele voorzieningen, zo luidt het
oordeel van prof. Polak.
Hij merkte ten slotte op, dat de ontoe
laatbare mededinging in haar geheel op
de helling moet en daarbij zal men
zich niet moeten beperken tot de mede
dinging in eigenlijke zin. Ook de be
scherming van de consument zal in de
oordeelsvorming moeten worden betrok
ken.
OUD-VERZETSSTRIJDSTER
CONTRA K.R.O.-TELEVISIE
Een oud-verzetsstrijdster uit Den Haag
heeft een kort geding tegen de K.R.O.
aangespannen, die voornemens zou zyn
;en serie spionagegevallen voor de
ook een deel uit te zenden over de
belevenissen van deze vrouw als spionne
(bet verhaal van „Louise").
Deze reeds begonnen t.v.-serie is ge
maakt naar de oorspronkelijke verhalen
van wijlen luitenant-kolonel Oreste Pin
to, die tijdens de oorlog lid is geweest
van de Engeise Secret Service cn de
Nederlandse contra-spionagedienst in
Londen.
De oud-verzetsstrijdster is van mening,
dat zij door de vertoning van deze af
levering ernstig in haar eer en goede
naam zal worden geschaad. Aan de pre
sident van de Amsterdamse rechtbank,
voor wie maandagochtend dit geding
zal dienen, wordt gevraagd de K.R.O.
te verbieden de reeds opgenomen ge
wraakte t.v.-aflevcring uit te zenden,
.met een dwangsom van een halve ton
voor overtreding van dit verbod.
Knap werk van
Van Haren Noman
(Van een onzer redacteuren)
De cineast Theo van Haren No-
man heeft in bet Haagse Metro-
polotheater een 15-ininutcnfilm-
pje laten zien over Sint-Nicolaas.
Staatssecretaris Scholten van o„
k. en w. was bij de première aan
wezig, want het filmpje is ge
maakt met gelden uit de rylcs-
subsldiepot voor documentaire
films. De staatssecretaris zal ge
constateerd hebben, dat de sub
sidie terecht verleend is. ,,'t Was
een vreemdeling zeker" is name
lijk een opvallend werkstuk. Het
beeldmateriaal bestaat uit kinder
tekeningen. Theo van Haren No-
man heeft er honderden verza
meld- De onderwerpen zijn ach
tereenvolgens Spanje, Sint-Nico
laas in zyn paleis, Sint-Nicolaas
op zee, en Sint-Nicolaas tijdens
zijn intocht in Amsterdam. Het
laatste beeld is sinterklaas in becl,
vermoeid van de lange reis. Dc
mijter heeft hij opgehouden.
Geraffineerd
De aardigheid van de film is dat
kinderen zich in volledige fanta
sie hebben kunnen uitleven en
dat grote-mensenfantasie de
ideeënwereld van de kleintjes in
terpreteert. Dat gebeurt door de
tekeningen in serie te leggen en
door ze voor de camera's te laten
bewegen, zodat ze een eigen leven
gaan leiden. Het Is zeer geraffi
neerd gedaan.
Theo van Haren Noman maakt
op het ogenblik voornamelijk op
drachtfilms, zoals voorlichtings
films van het ministerie van
landbouw. Het ministerie van o.,
k. en w. gaf hem de kans weer
eens vrijuit te kunnen werken als
kunstfilmer.
,,'t Was een vreemdeling zeker",
dat behalve in zijn beeld en ge
luid, ook een opvallende dyna
miek vertoont in zijn kleur, ligt
minstens op het niveau van de
knappe documentaire die Theo
van Haren Noman enkele jaren
geleden maakte over de naoorlog
se herdenkingsmonumenten „Le
ger van gehouwen steen", en op
die van de filmreconstructie van
de joodse wijk In het Amsterdam
van de dertiger jaren, „Gisteren
komt nooit weerom".
den in onverwarmde goederenwagens en
hiervoor het volle tweede klas tarief be
talen. Voorts werd gezegd, dat invali
den in het buitenland meer faciliteiten
hebben, dan hier. Gevraagd werd orr
vervoer in de open ruimten van de per
sonenrijtuigen.
De spoorwegen zeggen over dit laatste
punt: het vervoer van invalidenwagens
op de balcons van de personenrijtuigen
is niet mogelijk, omdat de stangen op
die balcons het inladen onmogelijk ma
ken.
Bovendien zouden bij drukte de wagen
tjes het in- en uitstappen ernstig belem
meren. Zou men de stangen, waaraan de
reizigers zich vasthouden, wegnemen
bijvoorbeeld op één plaats in elk trein
stel, dan is het gevaar niet denkbeeldig,
dat het publiek, dat zich niet meer kan
vasthouden, over de wagentjes zou val
len bij plotselinge bewegingen van de
trein.
Technisch ziet men inderdaad geen
andere oplossing, dan het vervoer in
de bagagewagen, die overigens wel
is verwarmd, maar door het lang
openstaan van de deuren toch erg
koud kan zijn en waarin vaak onwel
riekende lading meegaat, zoals kist
jes vis. Voorshands zien de spoorwe
gen niet, hoe men hier verandering
in zou moeten brengen, maar het
probleem heeft ook tengevolge
van ervaringen van zeer persoonlijke
aard de volle aandacht van de
topleiding by de N.S.
Wat de tariefkwestie betreft zegt mer
dit: de N.S. hebben nog steeds de laag
ste vervoerstarieven van West-Europa.
Hierop kent men geen uitzonderingen.
Elders worden, bij aanzienlijk hogere ta
rieven, de uitzonderingen vaak bepaald
door de algemene sociale politiek.
Zo reizen in België reserveofficieren te
gen verlaagd tarief en in Frankrijk
moeders van grote gezinnen. Het schep
pen van een uitzondering bijvoorbeeld
voor deze groep invaliden is bepaald
niet eenvoudig. Niettemin heeft ook dit
alle aandacht van de leiding van de
N.S.
VERDWENEN DIAMANTAIR
UIT BRUGGE BETROKKEN
BIJ DIAMANTSMOKKEL
(Van onze Brugse corerspondent)
In het gezin van de Brugse diamantair
Carl Calmart is in de nacht van dins
dag op woensdag een zucht van ver
lichting geslaakt. De sinds 12 november
spoorloos verdwenen zakenman heeft
zijn echtgenote opgebeld vanuit een ho
tel in Parjjs: hij scheen in een zeer
neerslachtige en zenuwachtige toestand
te verkeren. Het vermoeden bestaat dat
de Brugse diamantair betrokken is by
een grootscheepse dianiantsmokkel van-
ïit de Kongo naar Antwerpen, waar-
ian bij te veel wist om er direct mee
te kunnen breken.
Naarmate het onderzoek vorderde in
deze raadselachtige verdwijning werd
het vermoeden steeds sterker, dat Cal
mart betrokken was in de smokkel van
ruwe diamant uit de Kongo. Hiervoor
ondernam hij overigens in september
een reis naar Leopoldstad. De laatste
tijd leefde hij in een bijzonder gespan
nen toestand.
Hij wilde waarschijnlijk schoon
schip maken met de hele geschiede
nis, maar dat is hem niet gelukt,
hij wist immers te veel af van de
ze smokkel. Geen andere uitweg vin
dend is hij tenslotte op de vlucht ge
slagen, niet vermoedende dat zijn
afwezigheid in Brugge zo'n grote
beroering zou verwekken.
In kringen van diamanthandelaren in
Antwerpen, maar ook te Brussel en
Brugge wordt een uitgebreid onderzoek
ingesteld. In Antwerpen werd echter
vernomen, dat de smokkel van ruwe
diamant, wanneer deze geen al te grote
afmetingen aanneemt, oogluikend wordt
toegestaan, omdat het anders vrij moei
lijk is orn de diamantmarkt in deze
Belgische havenstad voldoende te be
voorraden. Calmart zou in dit complot
een zeer onbeduidende rol hebben ge
speeld. Desondanks zouden er enkele
dingen gebeurd zyn, die niet meer door
de beugel konden. Vast staat, dat grote
hoeveelheden ruwe diamant Kongo op
onwettige wijze verlaten en België wor
den binnengesmokkeld. Hoog geplaat
ste Kongolezen zouden er bij betrokken
zyn.
Het Wereldgebeuren
Na 17 jaar
Over enkele jaren zal het twee decen
nia geleden zijn dat de tweede we
reldoorlog tot een einde kwam.
Dan zal ook de verjaringstermijn van
twintig jaar voor Nazi-misdaden zijn
verstreken. Voor het zover is zullen nog
enkele grote processen herinneren aan
die zwartste tijd uit de jongste wereld
geschiedenis.
In West-Duitsland bijvoorbeeld zijn kort
geleden twee zaken aanhangig gemaakt.
De verdachten zijn professor Werner
Heyde en de oud S.S.-majoor Richard
Baer. Prof. Heyde wordt de moord op
geesteszieken ten laste gelegd. Baer zal
terechtstaan omdat hij als commandant
van het vernietigingskamp Auschwitz
leiding gaf bij talrijke „executies".
Heyde en Baer behoren beiden tot de be
ruchtste figuren uit het Nazi-tijdperk.
Toch heeft het meer dan zeventien jaar
geduurd voordat zij met de rechter in
aanraking kwamen.
Zoals Heyde en Baer zijn er meer in
West-Duitsland. Een groot aantal van
hun vroegere „collega's" zit in gevange
nissen opgeborgen, maar velen lopen nog
vrij rond. Het is de Westduitse justitie
in bijna twintig jaar namelyk niet ge
lukt het onderzoek naar de Nazi-misda
den af te sluiten.
In bijna iedere zaak worden nieuwe na
men genoemd en komen nieuwe feiten
aan het licht. Het hele berechtingsproces
werkt als een sneeuwbal, die eenmaal
aan het rollen gebracht, steeds dikker
wordt.
Dit jaar is in West-Duitsland een
hoogtepunt bereikt in de rechtsza
ken tegen ex-Nazi's. Dat is voor een
deel het gevolg van het proces tegen
Adolf Eichmann in Jeruzalem De zaak
tegen Eichmann was door de joden zo
grondig voorbereid en er werden zovele
getuigen gehoord, van wie men anders
in West-Duitsland nimmer iets zou heb
ben vernomen, dat veel bezwarend ma
teriaal te voorschijn kwam tegen toen al
weer „algemeen geachte Westduitse
burgers".
Een reeks nieuwe zaken was daar het
gevolg van. Zo staan momenteel in Ko
blenz bijvoorbeeld twaalf voormalige
S.S.-officieren terecht. Het is geen klei
nigheid waarvan zij worden beschuldigd:
de moord op zeventigduizend mensen.
Zij bewaakten tijdens de oorlog de Ges-
tapo-gevangenis in de Russische plaats
Minsk toen daar een tyfus-epidemie uit
brak. De S.S. bracht de epidemie tot stil
stand door alle gevangenen dood te
schieten.
In Bonn moeten eveneens twaalf S.S.-
officieren zich verantwoorden voor
moord, in dit geval op honderdtachtig
duizend joden.
In Flensburg staat Martin Felenz voor
zijn rechters. Hij zou veertigduizend jo
den naar de gaskamers hebben gezon
den. Veel berouw toont hij daarover
niet. „Het was een diplomatieke op
dracht" is zijn enige excuus.
West-Duitsland zou met deze vervol
ging van misdadigers uit de Hit-
lertijd eigenlijk in het buitenland
vertrouwen moeten wekken. In werke
lijkheid wordt eerder het tegendeel be
reikt. Buiten Duitsland is vooral opge
vallen, dat zovele ex-Nazi's, die nu van
zware misdaden worden beschuldigd,
gedurende tien tot vijftien naoorlogse
jaren in vrede konden leven. Vaak wa
ren zij in hun omgeving zelfs algemeen
geacht, voor zij werden gearresteerd.
Fellenz bijvoorbeeld was gemeenteraads
lid. In Nederland zal men zich moeilijk
kunnen voorstellen, dat een man met
een S.S.-verleden als Fellenz tot lid van
de gemeenteraad kon worden gekozen.
In de betrekkelijk kleine gemeente waar
hij woonde was hij toch geen onbekende.
En het geval Fellenz is niet het opzien
barendste. Het gemeentebestuur van
Frankfort werd enige tijd geleden in ver
legenheid gebracht door de arrestatie
van- twee politie-officieren, -de 46-jarige
Josef Kuhr en de 47 jaar oude Heinrich
Platius. Zij zouden hebben deelgenomen
aan de moord op twintigduizend joden
in de Russische plaats Pinsk.
Ex-nazi's zochten na de oorlog blijkbaar
vooral een schuilplaats binnen de West
duitse politiekorpsen. Wellicht meenden
zij het veiligst te zijn in het hol van de
leeuw. Zeker is dat de controle op de
politie niet afdoende was.
Tientallen oud-S.S.-ers hebben zich in
politie-uniform jarenlang veilig kunnen
bewegen.
In juli van dit jaar maakte het gemeen
tebestuur de schorsing bekend van Wil
helm Vestring, eveneens een politie
chef. Georg Heuser, die onlangs werd
gearresteerd, was zelfs hoofd van de po
litie in de deelstaat Rijnland-Palts.
Deze mensen, die de bevelen van Hitier
en diens ministers uitvoerden, wis
ten na de oorlog de hoogste posities
bij de politie te bezetten. De mogelijk
heid dat nog verscheidene ex-Nazi's be
langrijke functies vervullen in het he
dendaagse democratische Duitsland
houdt de gedachten buiten Duitsland
vooral bezig.
In West-Duitsland zelf wordt daar nu en
dan ook de aandacht op gevestigd.
Het is nog niet zo lang geleden, dat de
Westduitse pers ernstige kritiek ver
kondigde op dr. Hans Globke, die onder
Hitier een belangrijke functie had op het
ministerie van binnenlandse zaken en nu
de rechterhand is van bondskanselier dr.
Adenauer.
Tijdens het proces-Eichmann zijn zware
beschuldigingen uitgebracht tegen Glob
ke. Hij zou voor een deel verantwoorde
lijk zijn geweest voor de beruchte Neu-
renbergse rassenwetten.
Het parket in Bonn stelde onder druk
van de pers een onderzoek in naar het
gedrag van Globke tijdens de tweede
wereldoorlog. Het resultaat was, dat
geen vervolging werd ingesteld, omdat
de beschuldiging, dat Globke indertijd
betrokken was bij de moorden op joden
in Griekenland niet kon worden bewe
zen. Wel kwamen andere zaken aan het
licht.
Globke had een minder fraai aandeel ge
had in de opstelling van de vredesvoor
waarden, die de Nazi's de Franse rege
ring had willen dicteren. Bovendien gaf
Globke zelf toe, dat hij tijdelijk bezig
was geweest met de Neurenbergse ras
senwetten.
Globke is desondanks de assistent van
Adenauer gebleven. „Een blok aan het
been van West-Duitsland" noemde het
Hamburgse blad „Die Welt" hem.
Inderdaad zijn affaires als die rond
Globke voor Bonn niet gunstig. Ondanks
Globke hebben Frankrijk en West-
Duitsland zich ^erzoend. Maar toch is
zijn aanblijven „een blok aan het been"
van Bonn. „Globke komt niet meer uit
de puree", schreef „Der Spiegel" enige
tijd geleden. Het is hem evenwel aar
dig gelukt uit de moeilijkheden te ko
men. Ondanks alle processen blijven
velen buiten schot.
DR. HANS GLOBKE
..desondanks hoge functie.....
