VERGISSING OP UTAH
MOOIE KLEUREN IN EEN
HERFSTIGE „MANTELING"
Onder Zeelands hoge hemel
Teddy Roosevelt
Gelukkige vergissing
„Waarschuw de vloot"
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1962
PROVIN Cl ALE ZEEUWSE COURANT
Men kan soms onverwacht geplaatst worden voor een probleem, dat
er altijd was, maar dat men nooit zag, omdat men er als het ware
steeds in is ondergedompeld. Men is er zo één mee geworden, dat de
een of andere buitenlander er op moet wijzen, aleer men het zou kun
nen zien.
Zo stelde een Zwitserse, zelf artieste, mij eens de verrassende vraag:
„Hoe is het mogelijk hier een landschap te schilderen, alles is hier
groen!" Inderdaad was op de plaats waar wij passeerden alles groen;
de weiden, de akkers en de boomgaarden. Gelukkig kon ik snel
reageren met: „O, een Hollander schildert desnoods groen met rood
en geel en blauw!", een vrij dom antwoord (Appel was nog niet aan
de horizon verschenen!), maar het gaf haar te denken en de eer van
ons landschap zowel als van onze schilders, was op het moment gered.
Herfstbos ligt vol
met „Appels"
Myn reactie had natuurlijk heel anders
moeten zyn. Ik had haar er op moeten
wijzen, dat juist de noodzaak iets te
moeten zién in al dat groen vele onzer
schilders uiterst gevoelig heeft ge
maakt voor de fijne nuances, ook voor
die van het grijs en blauw van lucht en
water, het kleurenspel van licht en scha
duw; ik had er op kunnen wijzen, dat
zij het zomerkleed van ons land voor
zich had, maar dat er ook nog zo iets
was als winter, lente en herfst en het
laatste drong zich wel sterk aan mij op,
toen ik door het „groene" landschap
reed om mij naar de Manteling te be
geven. Nog sterker toen ik daar was
aangekomen.
Maar toch ook reeds onderweg en vanaf
de start. Te beginnen met de perebomen
in de boomgaarden die bruinen na van
groen over te gaan op rood en geel, de
bessen en het riet in de sloten, die alle
tinten van een verzadigd geel in 't land
schap gooien, kortom men lean aan 't op
sommen blijven en een culminatie er van
ondergaat men als men het herfstbos
binnenstapt, na tussen het kleurgamma
van weiden en akkers, fris groen winter
koren, vergelende bieten, achtergelaten
bïetekoppen en vers omgeploegde akkers
onder*mistig licht te zijn doorgereden.
Toegegeven: er is hier weinig ultra
marijn en scharlakenrood, maar de na
tuurliefhebber kan niet geboeid blijven
door de algemene indruk van het land
schap. Hij is gedwongen te letten op de
details: de planten, de vruchten, de mos
sen en korstmossen, de paddestoelen, de
late bloemen en het gedierte. Het is
moeilijk in de herfst, want alles ligt
dooreen, half verstopt onder het afge
vallen blad, verkleurd en verzadigd door
't overtollig vocht van het jaargetijde,
vaak vervormd door snelle veroudering
en verdorring en toch is dit alles nog
steeds mooi.
Appel
Men zou haast kunnen stellen, dat
Appel toch dicht bij de natuur is
gebleven, want het ligt hier vol met
„Appels". Als men zich deze rabauw
onder onze schilders voorstelt als in
zijn hart iets Zwitsers te hebben (hij
kan niet zonder felle en brede vlak
ken van kleuren, waarvan we hier
enkele missen) dan zou men kunnen
zeggen: hij schildert „herfstig".
Doet de lente aan scherpe aftekening
van vormen, de herfst gooit ze wild door
elkaar heen en haalt er dë lijnen weer
uit. We behoeven qus niet pessimistisch
te zrjn: ook de vormgeving zal bij nieu
we moderne schilders wel weer opdui
ken.
Bij goed toekijken is er dan ook nog wel
wat te vinden in de baaierd van neer
gestort loof. Onder de eiken vinden we
naast de lege pijpedopjes, de halfbruine
reeds rimpelende eikels. En op het blad
de rood en geel gekleurde galappels,
waaruit straks ae galwespjes zullen
kruipen of er al reeds uit zijn ontsnapt
een cirkelrond gaatje achterlatend. De
rose braam heeft naast diep-rode vruch
ten hier en daar nog purperen bloemen
en er zijn zelfs koekoeksbloemen, die
nog volop in bloei staan. De taaie dool-
hofzwammen beginnen pas vorm aan te
nemen en vele korstzwammen breken
pas door de schors naar buiten. De
elzen en hazelaars hebben hun katjes
reeds weer gevormd, al zullen ze pas
in 't voorjaar gaan bloeien en de elze-
proppen zijn nu bijna rijp. De klimop
is nog maar nauwelijks aan 't bloeien
toe en de kardinaalsmuts laat zijn oran
je pitten uit de scharlaken mutsjes zak
ken, wat de indruk geeft of ook deze
plant nu pas aan de bloei is begonnen.
Met BAREND
ZWERFMANS
op stap
Contrasten
De esdoorns laten in hun vergelend blad
waarmee de lakrode stelen prachtig con
trast maken, nu heel duidelijk de zwarte
„inktvlekken" zien. Een boomstronk er
onder, bijna zwart van vocht, is dicht
overdekt met struik-achtig groeiende
Cladonïa's, hetzelfde geslacht, dat ook
de bekende bekermosjes, al of niet met
rode sporenvormers, oplevert. Over de
bodem verspreid liggen de dorre takjes
geheel overdekt met de rode stippen
van het meniezwammetje en op een
oude boomstam vind ik vlak by elkaar
behalve dit zwammetje toefjes van
kleine gele knotszwammetjes en een
fraaie ladder van elfebankjes.
iel
v r ucht
Ergens op nog geen tien meter afstand
scharrelt een fazantehaan in zijn frisse
verenpakje, een sneeuwwitte ring om de
hals. Hij trekt zich weinig van me aan,
verwaardigt zich niet op te vliegen,
maar kruipt bij mijn nadering kalm on
der een paar varenpollen. Dat is echter
een schijnbeweging: als ik hem daar
zoek loopt hij al meters verder, achter
de dekking is hij er op een holletje van
door gegaan. Later zie ik er nog een,
die ook niet opvliegt. Alles sluipt hier
door het bos, zelfs een paar duiven,
maar daarnaast ook lijsters, merels,
roodborstjes en winterkoninkjes. Even
wegwippen is voldoende om ze geheel
in de kleuren van bodem en bladtapijt
spoorloos te doen verdwijnen.
Als ik van een dode beuk een stukje
schors afbreek om een korstmos mee
te nemen vind ik een hele kolonie
pissebedden, jong en oud dooreen, die
van plan waren daar te overwinte
ren. Zo, niet in een vochtige kelder,
maar droog achter de schors zijn ze
lang niet zo „eng" en eigenlijk wel
interessante dieren om hun zorg voor
de jongen.
Er is dus niet alleen ondergang, maar
ook voorbereiding tot nieuw leven in de
herfst. Daarvan getuigen vooral de vele
kiemplanten, vaak in rozetvorm om zich
al vast tegen het voorjaar van een
stukje van de bodem te verzekeren en
de knoppen, die vaak meehielpen het
duin te wippen, waar de zee vrij woest
aanrolt onder de sterke wind. Daarna
zjjn er nog eens de lanen en paden, de
kleuren en de herfstsfeer, zonder zon
te sterker werkend op de stemming van
het landschap. We hebben vrij veel ge
zien en als toegift hebben we zelfs
Appel (een beetje) meer leren waarde
ren. Waar de Manteling al niet goed
voor ls!
r Advertentie
Advertentie
Dat etiket met de olifant
garandeert een ijzeren kwa
liteitscontrole op stof en
verwerking. Daarom: met
Terlenka heeft u altijd zeker
heid op voortreffelijke kle
ding, op zorgeloos plezierig
dragen - Jange, lange tijd.
Als een elegant-geklede man
altijd elegant blijft...
dan staat er op het etiket een
magisch woord:
'I
K.V.P. over „vrede
en veiligheid"
Naar «le mening van het partijbestuur
van «ie Katholieke Volkspartij kan de
huidige wereldsituatie niet worden be-
beschouwd als een toestand van werke
lijke vrede. Deze situatie berust op de
handhaving van een machtsevenwicht,
dat niet eenzijdig kan worden verbroken
zonder de gevaren te vergroten, waar
aan de volkeren zijn blootgesteld van de
zijde van het communisme.
De communistische regimes blijven na
melijk verklaren, dat net einddoel van
hun politiek de uiteindelijke triomf van
de communistische ideologie over de ge
hele wereld is, hetgeen echter een van
de grootste rampen zou zijn, welke de
mensheid kunnen treffen. Het noodzake
lijke machtsevenwicht berust thans op
bewapening. Zolang hiervoor geen inter
nationale rechtsorde in de plaats is ge
komen. wat in dc huidige verhoudingen
slechts zou kunnen geschieden door mid
del van een internationale overeenkomst,
die leidt tot een algemene en volledige
ontwapening te beginnen bjj de kern
wapens onder een doeltrefende inter
nationale controle, moet dit machts
evenwicht worden gehandhaafd om een
OQriOg te voorkomen en agressie het
hoofd te kunnen bieden. Hiervoor mo-
„V0LKSVER7.EKERING GEEN
GENEESMIDDEL VOOR
ALLE NODEN"
(Van onze Haagse redactie)
Mr. B. A. van Schaik, de president-di
recteur van „Centraal Beheer", heeft in
een rede over „de sociale verzekering
van morgen", gehouden tijdens de al
gemene ledenvergadering van het Cen
traal Sociaal Werkgevers-verbond te
Sclieveningen, kritiek geleverd op de-
gedaclite van minister Veldkamp om de
komende arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring om te bouwen tot een cclite volks
verzekering met uniforme uitkeringen.
Minister Veldkamp wil hiermede ook de
zelfstandige invaliden onder de verzeke
ring brengen. Zoals bekend heeft de
gen de grootste offers worden gevraagd.
Het par'ybestuur van de K.V.P. zegt dit
in een verklaring, die het over „vrede en
veiligheid" heeft uitgegeven.
bewindsman over deze zaak het advies
van de S.E.R. gevraagd.
Het plan van de minister om de lang
durige zieke zelfstandigen onder een
verzekeringssysteem te brengen, juich
te mr. Van Schaik toe, mits men er
maar rekening mee houdt, dat dit plan
plus minus 200 miljoen per jaar kost
of 0.9 procent van het inkomen, dat
ten grondslag ligt aan de volksverze
kering. Maar de arbeidsongeschiktheids
verzekering ombouwen tot een volksver
zekering teneinde daarbij ook de zelf
standige invaliden te betrekken, vond
mr. Van Schaik een slechte oplossing
voor een vraagstuk dat zeer gedifferen
tieerd ligt. Bezien zou hier moeten
worden of samenwerkende particuliere
verzekeraars in Nederland niet een op
lossing kun brengen. Men zou ook
moeten beginnen met de noden eerst
eens nauwkeurig te bestuderen en te
kijken of ze overal gelijk liggen, aldus
mr. Van Schaik.
Waar de minister de benodigde premie
voor een dergelijke volksverzekering op
de 3% tot 4}S procent schat, rekende
mr. Van Schaik uit, dat straks van
iedere Nederlander 20 procent van zijn
inkomsten voor de volksverzekering als
premie zou moeten worden gevorderd.
E. Brongersma lid
Eerste Kamer
De heer E. Brongersma (p.v.d.a.) te
Heemstede is benoemd verklaard tot lid
van dc Eerste Kamer.
Het centraal stembureau voor de ver
kiezing van de leden van de Eerste Ka
mer overwoog op grond van de kieswet
dat de heer Brongersma voor benoeming
in aanmerking kwam nadat de heer L.
M. de Rijk te Amersfoort die eerder
was benoemd, had meegedeeld de be
noeming niet te aanvaarden, Het gaat
om de zetel die mr. A. de Roos heeft
opgegeven in verband met diens benoe
ming tot lid van de Raad van State.
Advertentie
lampen
Vestien kilometer verder, op het Utah-
strand, landden de mannen van de 4de
Divisie in groten getale en .snel- trokken
zij landinwaarts. De derde golf aanvals-
boten arriveerde reeds, en men stuitte
praktisch op geen tegenstand. Er vielen
enkele granaten op het strand, én enkele
verspreide kogels uit mitrailleurs en gewe-
ren, maar er was hier geen sprake van de
verbeten gevechten die de gespannen man
nen van de 4de Divisie hadden verwacht.
Voor velen was deze landing een' gewone
routinekwestie. Soldaat 1ste klasse Donald
N. Jones, die met de tweede golf aanvals-
boten aan land kwam, had het gevoel alsof
dit „weer eens een invasie-oefening was".
Andere mannen ervoeren de aanval als een
anti-climax de lange maanden van trai
ning op de Slapton Sands in Engeland
•waren hun veel zwaarder gevallen. Soldaat
1ste klasse Ray Mann voelde zich een beet
je „genomen" omdat „de landing tenslotte
helemaal niet veel soeps was".
De versperringen waren zelfs niet zo erg als
ie«Iereen gevreesd had. Slechts een paar bétonnen
kegels, driehoeken en stalen „stekelvarkens" be
vonden zich hier op het strand. Slechts enkele van
deze waren met mijnen verbonden en ze lagen
allemaal boven water, zodat de Genietroepen ze
vrij gemakkelijk konden bereiken. De opruimings-
ploegen waren hier reeds aan het- werk getogen.
Zij hadden door middel van dynamiet een gat
van 50 meter breedte in «1e versperringen, gebla-
zen, een bres geslagen in de muur aan de rand
van het strand, en binnen een uur zonden zij het
gehele strand van hindernissen en mijnen hebben
gezuiverd.
Over een afstand van ruim iys kilometer stonden
de amfibietanks op het strand met slaphangende
canvaszakken; deze tanks leverden een belangrij
ke bijdrage tot het grote succes van de aanval.
Brigade-generaal Theodore Roosevelt liep heen
en weer over het strand en inasseertje af en
toe zyn reumatische schouder. Deze 57-jarige of
ficier de enige- generaal, die mét de eerste aan
valsgolf was geland had er op gestaa'n dat
hem deze opdracht werd gegeven. Zyn eerste ver
zoek was geweigerd, maar Roosevelt had het on
middellijk nóg eens geprobeerd.
In een met de hand geschreven briefje, gericht
aan generaal-majoor Raymond O. Barton, de be
velhebber van de 4de Divisie, had hij zijn zaak
bepleit en het volgende argument aangevoerd:
dat het de jongens rustig zal maken, als
zé weten dat ik bij hen ben". Barton gaf toen
met tegenzin toe, maar deze beslissing lag hem
zwaar op de maag. „Toen ik in Engeland afscheid
nam van Ted", weet hij zich te herinneren, „ver
wachtte ik niet dat ik hem nog levend zou terug
zien". Maar Roosevelt, een man die wist wat hij
wilde, was nu nog springlevend. Sergeant Harry
Brown van het 8ste Regiment Infanterie zag hem
„met een stokje in de ene hand, een kaart in de
andere hand, ronddwalen alsof hij het een of an
dere landgoed inspecteerde". Af en toe explodeer-
dé er een granaat op het strand, die het zand
in wolken deed opstuiven. Dat scheen Roosevelt
te hinderen; met een ongeduldig gebaar sloeg hij
dan het zand van zijn uniform.
Terwijl de derde aanvalsgolf het strand bereikte
en de mannen aan land waadden, begonnen plot
seling Duitse stukken van 88 mm te vuren de
projectielen ontploften temidden van de aanko
mende troepen. Een dozijn manschappen werd ge
troffen. Enige seconden later dook er' een eenza
me figuur op uit de rook van deze explosie. Zijn
gezicht was zwart, zijn hemd en uitrustingsstuk
ken had hij verloren. Hij kwam volkomen venve
zen het strand op lopen, met wijd starende ogen.
Roosevelt riep om medische hulp en rende toen
naar de man toe. Hij sloeg zijn arm om de sol
daat -heen. „Kerel", zei hij zacht, „we zullen wel
zien, dat we je weer naar Engeland transpor
teren".
Tot dusver wisten alleen Roosevelt en enkele zy-
ner officieren dat deze Utah-landingen op een
verkeerde plaats waren uitgevoerd. Het was een
gelukkige vergissing geweest de zware batte
rijen, «lie het eigenlijke landingsterrein bestreken,
waren nog steeds intact en hadden de troepen bjj-
na geheel kunnen vernietigen.
Deze foutieve landing had vele oorzaken. In de
war geraakt door de rook van het vlootbombarde-
ment, die het landschap aan het oog had ont
trokken, en meegevoerd door een sterke stroom
langs de kust, had één controleboot de eerste aan
valsgolf meer dan 1% kilometer ten zuiden van
de eigenlijke landingsplaats geleid. Inplaats van
een landing uit te voeren op het sti-and bij de
Uitgangen 3 en 4 dit waren 2 van de 5 hoofd
wegen, naai- welke de 101ste Divisie Luchtlan
dingstroepen onderweg was had men een brug-
gehoofd gevormd bijna 2 kilometer verder, aan
weerszijden van Uitgang 2.
Door een ironisch toeval hadden luitenant-kolonel
Robert G. Cole en 75 manschappen van de 101ste
en de 82ste Divisie juist op dit moment het west
einde van Uitgang 3 bereikt. Dit waren de eerste
parachutisten, die op een hoofdweg waren uit
gekomen. Cole en zijn mannen verstopten zich in
de moerassen en wachtten verder rustig af
hij verwachtte nu elk ogenblik de komst van de
mannen van de 4de Divisie.
Op het strand, in de nabijheid van Uitgang 2,
stond Roosevelt nu op het punt om een be
langrijke beslissing te nemen. Van nu af aan
zouden om de paar minuten aanvalsgolven van
mannen en voertuigen landen 30.000 man
schappen en 3500 voertuigen. Roosevelt moest be
slissen of hij deze elkaar opvolgende golven zou
laten landen op dit nieuwe, betrekkelijk rustige
gebied, dat slechts op één hoofdweg uitkwam
of dat hij de op komst zijnde troepenmacht en
uitrustingsstukken zou laten landen op de voor
hen bestemde sector van het Utah-strand, waar
zich twee wegen bevonden.
Als deze éne Uitgang niet konden worden vrijge
maakt en bezet, zou het op het strand een nacht
merrie worden een opeenhoping van man
schappen en voertuigen, die zich geen uitweg kon
den banen. De generaal en zijn bataljonscom
mandanten kwamen bijeen om te beraadslagen.
En toen werd het besluit genomen. Inplaats van
te vechten om de uitgestippelde doelen, die een
heel eind verder aan het strand lagen, zou de
4de Divisie via déze ene hoofdweg landinwaarts
trekken, en, waar en wanneer zij ze ook aantrof
fen, de Duitse gevechtsopstellingen buiten, werking
stellen. Alles hing nu af van de snelheid waar
mee ze optrokken: zo spoedig mogelyk moest men
handelen, vóór de vijand zich had hersteld van
de eerste schok van de landingen.
Er werd hier weinig weerstand geboden; de man
nen van de 4de Divisie verlieten snel het strand.
Roosevelt wendde zich terloops tot kolonel Eugène
Caffey van de 1ste Brigade Speciale Genietroepen.
„Ik ga vooruit met de troepen", zei hy tegen
Caffey, „waarschuwt U dan de vloot, om de rest
van de troepen hier te laten landen. Wy gaan de
oorlog van hieruit beginnen".
(Wordt vervolgd)
Copyright Uitg. Van Holkema en
Warendorf, Amsterdam.
Toen de lichte stormboten eenmaal de eerste aan-
valstroepen aan land hadden gebracht en deze'
vaste voet hadden gekregenvolgden de zware
landingsschepen: LCT's en LCVP's. Uit hun klap
deuren stroomden de infanterie, de tanks, voertui
gen en geschut. Boven vloot en stranden gingen
versperringsballons omhoog om vijandelijke vlieg
tuigen het doorbreken onmogelijk f.e maken.
Spoedig was het strand een centrum van koorts
achtige activiteit.
