VANDAAG UITSPRAAK IN
VAN DE SMART"
„PROCES
dilemma
jury
Nadruk op
de
van
KLANKBORD
Felle verwijten aan
Indiase regering
Nieuw systeem van
loonvorming
„Zware verantwoordelijkheid
op Stichting van den Arbeid"
Vandaag...
Aanklacht tegen
makers
Thalidomide
Prinses Beatrix
in Calcutta
Wijziging van
gemeentegrenzen
aan de orde
Arrestatie na
aanslag in
bos bij Baarlo
Mening van minister Veldkamp
Optreden college
is uitzondering
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
PATHETISCHE PLEIDOOIEN VAN VERDEDIGERS
stond meteen weer op om voor de foto
grafen te poseren met die zakdoek
voor zijn ogen.
(Van onze speciale verslaggever)
Luik Driemaal is gisteren weer het vreselijke verhaal verteld van
de familie die hier terechtstaat, omdat een door Softenon gebruik
misvormde baby het leven werd ontnomen. Driemaal lieten de ver
dedigers opnieuw alle gebeurtenissen de revue passeren telkens
belicht uit andere hoeken. Aan het slot van elk pleidooi werd zwaar
de nadruk gelegd op het dilemma waarvoor de jury komt te staan.
Want het gaat niet alleen om schuldig of onschuldig: de strafmaat,
althans het minimum daarvan, is er onverbreker;;k mee verbonden.
De Belgische rechtspraak kent voor gevallen dit niet, zoals, onze
justitie, de mogelijkheid van het schuldig verklaren zonder oplegging
van straf. De jury in dit proces moet zich realiseren dat schuldig
verklaren ook betekent: drie jaar gevangenisstraf, zonder aftrek van
voorarrest (6 maanden)
Maitre Paulus kreeg als eerste het
Woord nadat de president gistermorgen
had verteld opnieuw een aantal brieven
(duizenden volgens de plaatselijke pers)
aan liet dossier zijn toegevoegd. Maitre
Paulus haakte hier meteen op in door
weer te hameren op dat aambeeld van de
publieke opinie. Meer toeschouwers dan
ooit stonden toen in de benauwde zaal
byeen. Maar er kwam van dit publiek
geen enkele reactie meer.
Maitre Paulus pleitte voor de vader van
baby Carine, Jean Vandeputte. Deze
man wordt ervan beschuldigd te hebben
meegewerkt aan de voorbereidingen van
het misdrijf zonder ook maar een enkele
poging tot verzet. Maar zijn raadsman
ging hier pas op in na een uitvoerig
antwoord op het requisitoir de dag
tevoren gehouden door de procureur-
generaal. Daarin was dus gesproken
over de publieke opinie, die tegen het
openbaar ministerie zou zijn terwijl toch
in alle objectiviteit vaststaat dat het
vervolgde misdrijf werd gepleegd. Mai
tre Paulus zei: „het monopolie van de
objectiviteit is niet voorbehouden aan
dat openbaar ministerie. Wij als verde
digers hebben onze eigen opvatting hier
over ik kom hierop terug. En wat
de publieke opinie betreft: de jury ver
tegenwoordigt die elke gezworene
weet dat".
Maitre Paulus besprak het aandeel
van zyn cliënt zoals dat staat om
schreven in de dagvaarding: hij heeft
met zijn auto het vergif vervoerd, hij
wist wat er ging gebeuren. Maitre
Paulus stelde: er waren meer men
sen die dat wisten, maar die staan
ook niet hier. Waarom wordt Jean
Vandeputte wel vervolgd en waar
om niet zijn zwager die een even
groot aandeel had: Jean de la Marck,
echtgenoot van Monique.
„Proces van de smart
Alle andere advocaten sprongen overeind.
Vrijwel iedereen in de lange zaal ging
staan: alleen de jury bleef natuurlijk
zitten. Over en weer werden argumen
ten geschreeuwd. Het publiek begon te
joelen. Toen greep de president in door
te zeggen: „Het incident is gesloten.
Maitre Paulus gaat U verder met het
pleidooi".
Daarna besprak maitre Paulus de wet
die is overtreden. Volgens hem is het
artikel „gy zult niet doden" een ver
ouderd gebod. Men moet daar in deze
tijd uitzonderingen op kunnen maken.
Het gaat hier om gewetensvragen. En
het zijn ook gewetens die erover moe
ten oordelen.
Geen beschuldiging
De president, mr. Trousse, stak zyn
hand op. „Maitre er is geen beschuldi
ging tegen hem ingebracht". Maitre
Paulus reageerde snel: „Men heeft hem
psychiatrisch laten onderzoeken dat
doet men toch niet zo maar". De presi
dent had inmiddels liet dossier voor zich
laten leggen. Hy bladerde even, maar zei
toen ineens: „Ik wil hierover niet dis
cussiëren".
Rozet verdedigde vervolgens de
moeder en de zuster van Suzanne. Het
was in de zaal zo warm geworden dat
twee vróuwen in het publiek bezwijmden
en moesten worden weggedragen. Mai
tre Rozet stelde dat het probleem van
dat misvormde kind te groot was ge
weest voor de familie die nu terecht
staat. Suzanne werd er aanvankelijk
buiten gehouden. Haar moeder Fernande
en haar zuster Monique hebben samen
geprobeerd een oplossing te vinden. Ze
zijn daarbij afschuwelijk in de steek ge
laten door vooral de dokter van de kli
niek, dr. Weerts.
De advocaat-generaal heeft gespro
ken over een familieraad. Ik weiger
dat begrip te hanteren. Deze mensen
waren verslagen. zy konden niet
kalm gaan overleggen wat hen te
doen stond. In hun wanhoop deden zy
wat ze op dat moment als enige uit
weg zagen: het kind kon alleen ge
lukkig worden door het een vreseïyk
leven te besparen."
Deze laatste zinnen werden gesproken
met gebroken stem. Er stroomden tra
nen over het gezicht van maitre Rozet.
Hij ging zitten en pakte zijn zakdoek.
De zitting werd verdaagd. Mr. Rozet
Een ervaring die de direc
teur aan een middelbare school
te Wimbledon met de leerlingen
uit de hoogste klas heeft opge
daan, stemt mij tot vreugde en
voldoening, omdat ik meen er de
gevolgtrekking uit te mogen ma
ken dat deze jeugd (en laten wij
ernstig hopendat zij representa
tief is voor alle jeugdwijzer is
dan haar voorvaderen waren.
Toen die opperwijs?ieus aan deze
leerlingen vroeg wat zij wilden
worden bleken de toekomstdromen
zich te beperken tot rustige, vei
lige baantjes met een redelijk pen
sioen. Er bleek in 't geheel geen
animo te bestaan voor veldmaar
schalk, aartsbisschop, minister,
admiraal of bankdirecteur.
Wijze jeugd, die nu reeds begrijpt
wat alle veldmaarschalken en ge-
neralen, ambassadeurs en admi
raals, ministers, bisschoppen en
bankdirecteuren pas hebben ge
grepen, toen zij, na moeizaam
zwoegen, de top eindelijk bereikt
hadden; dat 't allemaal nóg niks
is, dat het allemaal in hevige ma
te tegenvalt en dat je intussen
een heel lang en immer-bedreigd
leven hebt opgeofferd aan een
dwaze burgermanswaan, roaarvoor
je je vrijheid en dikwijls ook
zij het aan het oog der anderen
onttrokken je elementaire men
selijke waardigheid hebt opgeof
ferd, schoon deze vrijheid en
waardigheid in schijn maar
dan oolc: in schijn behouden ble
ven.
Hoe hoger de top hoe ferventer de
vechtpartijen om concurrerende
klimmers achter U te laten, hoe
heviger de strijd niet alleen om
anderen te verhinderen de poten
van de stoel, waarop ge gezeten
sijt, door te zagen, doch ook om
bij de stoelpoten van hen te ko
men teneinde die met, 'uw zaag
te bewerken, om hen te doen tui
melen. Toen het laatste gelukt
was behoefde men slechts een lief
smoeltje te trekken naar de man
op de hoogste zetel en ziet.... pap
pie glorieerde in excelsis.
Waarmee niet gezegd wil zijn dat
voornoemde pappie niet tevens
zijn zaakjes degelijk onder de
knie moest hebben en dat zijn
mars niet goed voorzien moest
zijn vooraleer hii aan 't zagen kon
beginnen, doch niettemin en bo
venal: welk een tijdverlies en icelk
een reeks van gemiste kansen op
allerlei moois, goeds en heerlijks
dat de vrije mens gegeven doch
den strevcr onthouden wordt.
Vraag het de admiraal-in-ruste,
de veldmaarschalk b.d., de ex-op-
perbankdirecteur in zijn hoekje bij
de haard: „Zeg mij eerlijk, oübaas,
wat hebt ge aan uw leven ge
had f" en wanneer het antwoord
dat ge krijgt werkelijk eerlijk is,
dan zult ge begrijpen hoe totjs de
Wimbledónse knaapjes zijn om
een verzekerde toekomst zonder
een moeizaam voorland te verkie
zen boven de klimpartij naar de
(en dan nog schijnbare) top.
Vermoedelijk zal de levensloop
van die jongens prettiger zijn dan
die van hun hooggeplaatste en
plichtsgetrouwe vaders en groot
vaders, die zo véél hebben gemist
om der wile van wat ten slotte zo
weinig bleek te zijn.
ELIAS
's Middags kwam de derde verdediger
aan bod. De meest pathetische pleiter
van allemaal, mr. Henry, raadsman van
dokter Carsters. Hy noemde deze zaak:
het proces van de smart.
Dokter Carsters heeft het vergif gege
ven uit medelijden hij wist wat er op
het spel stond: zijn carrière, zijn gezin,
alles. Dokter Carsters heeft dit wel over
wogen. Hij accepteerde deze risico's.
Maitre Henry schreeuwde nogal, waar
door hij moeilijk verstaanbaar was. De
geluidsinstallatie kon zyn enorm volume
af en toe niet eens verwerken.
Zijn pleidooi bleek te zijn gebaseerd
op het lijden, waarmee alle doktoren
iedere dag worden geconfronteerd.
Zij kunnen daarbij kiezen uit twee
houdingen. Eerst die van dokter
Weerts. Dat is de man die tegen de
moeder zei: er is iets met uw baby,
een kleinigheid letterlijk „un petit
quelque chose". Hij kleedde toen Ca
rine Vandeputte uit en gaf het onge
lukkige schepsel zonder verder iets
te zeggen over aan de moeder.
De andere houding is die van dokter
Carsters. En die prefereer ik. Maitre
Henry gilde dit door de zaal. Vandaag
zal de jury zich terugtrekken na repliek
en dupliek, en de laatste woorden van
alle vijf de verdachten uit dit proces dat
l*oe de uitslag ook zal zyn geschie
denis heeft gemaakt.
Probleem te groot
Emile Brumsteede
overleden
In zijn woonplaats Den Haag is gister
morgen overleden de cineast en film-
critucus Emile Brumsteede. Hy was 51
De heer Brumsteede bewoog zich eerst
na de tweede wereldoorlog op filmge
bied. Sinds 1953 was hij verbonden aar
de redactie van het dagblad „Het Va
derland" in Den Haag. Hij werkte mee
aan de film „Rififï in Amsterdam",
schreef vele filmscenario's en vervaar
digde tal van bedrijfsfilms. Hij was art
director van Carillon films te Ryswyk.
Voorts schreef hy de boeken „Gisteren
en eergisteren", een grotendeels auto
biografische roman, „Film", „Speel
tuin van de amateurfilmer" en „Afkij
ken niet verboden". Ook maakte hij deel
uit van de redacties van „Filmforum"
en „Smalfilm". Hjj was een enthousiast
amateurfilmer en als zodanig won hij
enkele malen de nationale wisselbeker
en had hij zitting in het bestuur van de
Haagse amateurfilmers. Ook maakte
hij deel uit van de raad van beheer van
het Haags filmmuseum.
De crematie van het stoffelijk overschot
van de heer Brumsteede geschiedt dins
dagmorgen om 11.30 uur te Driehuis-
Westerveld.
De ouders van een baby zonder armei
op liet eiland Wight, liet echtpaar Sa-
therley, hebben bij het Londense hoog
gerechtshof een aanklacht ingediend
tegen de Britse producenten van Thali
domide of Tensival, zoals dit: kalme
ringsmiddel in Engeland genoemd wordt
Zij beschuldigen clc makers, de Distil
lers Co. Ltd- in Liverpool, van nalatig
heid en plichtsverzaking bij 't beproe
ven, ontwikkelen, fabriceren en adve-
teren van hel middel. Ook de dokter
die het middel voorschreef en do apo
theker die het verkocht worden in de
aanklacht genoemd.
Mevrouw Satherley gebruikte het mid
del tijdens haar zwangerschap. De ba
by, een jongetje, is nu een jaar oud.
Centraal Comité
vergadert in
Moskou
Radio-Moskou heeft gemeld, dat
het centrale comité van de Russi
sche communistische partij op 19
november in plenaire vergadering
zal bijeenkomen om de gang van
zaken in de Sowjet-industrie te be
spreken.
Volgens radio-Moskou zal premier
Kroesjtsjew verslag over de industrie
uitbrengen.
Als reden voor het plenum werd opge
geven dat het ten doel heeft „verbete
ring van de partijleiding en de bedrijfs
leiding in de industrie te bespreken".
Het plenum zal worden bijgewoond door
economische deskundigen, leden van de
DEFENSIE „MISDADIG VERONACHTZAAMD"
Frankrijk helpt
met wapens
en leningen
Tijdens een debat in het Indiase
Hogerhuis heeft de leider van de
Jan-Sanghpartij (oppositie) giste
ren de regering beschuldigd van
„misdadige veronachtzaming" van
de verdediging van India. Hij zei
dat India in een strijd op leven en
dood is gewikkeld met een imperia
listische mogendheid die veel ge
vaarlijker is dan de imperialisten
uit het verleden. Hij eiste een diep
gaand onderzoek naar de staat van
paraatheid waarin India verkeerde
voor de Chinese invasie.
Premier Nehroe zei bereid te zyn om in
een later stadium een onderzoek te laten
instellen naar aanleiding van de klach
ten over het feit, dat India totaal on
voorbereid was toen de stryd aan de
Chinees-Indiase grens uitbrak.
Nehroe betuigde zijn dankbaarehid voor
de Amerikaanse en Britse wapenzendin
gen en deelde mee, dat India ook de
Sowjet-Unie om hulpverlening had ver
zocht. Hy geloofde, dat de Sowjet-Unie
de eerder aangegane verbintenissen zou
nakomen.
Geen kernwapens
De Indiase premier zei voorts, dat
zyn land geen kernwapens vervaar
digt en ook niet van plan is dit te
gaan doen. De Chinezen zouden daar
wellicht volgend jaar of daaromtrent
toe in staat zijn, maar deze wapens
zouden alleen van experimenteel be
lang zijn.
Hij zei, dat India zich niet moet laten
misleiden door het Chinese „vredesoffen
sief". „Het heeft niets met vrede uit te
staan. Het heeft slechts tot doel, ons te
vernederen en de posities voor verder
optrekken te verbeteren".
Tanks
Een woordvoerder van het Indiase mi
nisterie van defensie heeft meegedeeld
dat er by liet Spanggoermeer, dat in
de buurt van het Tsjoesjoelvliegvcld in
Zuid-Ladach is gelegen, „enkele vyan-
delijke tanks" zyn waargenomen.
Ladach ligt in de westeiyke sector van
het „front". Het vliegveld is nog steeds
in handen van de Indiase troepen. De
Franse ambassadeur in India, Garnier,
heeft gisteren meegedeeld dat zyn rege
ring besloten heeft om de levering van
dringend gewenste infanterie-uitrusting
aan India te bespoedigen. Het Franse
ministerie van defensie had naar aanlei
ding van het dringende verzoek van
India besloten om eigen voorraden aan
te spreken.
FraDkryk heeft ook economische hulp
aan India geboden voor een bedrag van
50 miljoen dollar en de Franse bank
gemachtigd om een lening van 10 mil
joen dollar aan de Indiase industriële
financieringsonderneming te verstrek
ken.
Prinses Beatrix is gistermiddag
per vliegtuig uit Madras in Cal
cutta aangekomen.
De vliegreis van de Zuidindiase
havenstad Madras naar Calcutta
voerde de prinses over een afstand
van ongeveer 1300 kilometer over
de Indische Oceaan en de Golf van
Bengalen. Calcutta, in West-Ben
galen, is een van de dichtstbe
volkte steden die prinses Beatrix
op haar reis door Azië te zien
krygt. Er wonen naar schatting
negen miljoen mensen, onder wie
twee miljoen vluchtelingen uit
Oost-Pakistan.
By de aankomst op het vliegveld
werd prinses Beatrix verwelkomd
door de uit zeventig mensen be
staande Nederlandse gemeenschap
in Calcutta, onder wie vele kinde
ren met oranje sjerpen, die zwaai
den met kleine rood-wit-blauwe
vlaggetjes. „Dag prinses" zo
klonk uit de monden van de kin
deren toen prinses Beatrix in de
auto stapte voor de rit naar de
stad.
De tocht ging rechtstreeks naar
het geboortehuis van de Indiase
dichter en filosoof Rabindranath
Tagore die in 1860 werd geboren.
Na genoten te hebben van een
kort optreden van Indiase studen
ten. die de prinses met muziek en
dans begroetten, maakte de prin
ses een rit door de mooiste gedeel
ten van de stad naar het „Rama-
Krisjna cultureel missie-instituut".
Hier werd zy rondgeleid in een
splinternieuw gebouw dat zes mil
joen gulden heeft gekost en be
stemd is voor de organisatie tot
verbreiding van het Hindoeïsme.
Het proces in Luik. Met grote in
teresse spellen de verdedigers van
de vijf beklaagden de krantever
slagen over ';et proces.
Economische
ontwikkeling
in de E.E.G.
De economische ontwikkeling van de
Europese Economische Gemeenschap zal
in de periode 1960-1970 een groei van
het bruto nationale produkt opleveren
van naar raming 59 procent tegen 53
procent in de periode 1950-1960.
Voor Nederland wordt een groei van
57 procent in de jaren 1960-1970 moge-
lyk geacht, tegen 54,9 in de voorgaande
tien jaar.
Tot deze conclusie Is een groep onaf
hankelijke deskundigen uit de zes landen
gekomen die in opdracht van de E.E.G.-
commissie een studie van dit vraagstuk
hebben gemaakt. Aan de studie is mee
gewerkt door prof. P. de Wolff, direc
teur van het centrale planbureau in Den
Haag.
Het verslag van de studie spreekt over
ramingen in plaats van prognoses, om
dat voor een groep zich integrerende
landen prognoses nog moeilyker op te
stellen zijn dan voor één enkel land. Een
buitengewoon doeltreffende economische
politiek zou misschien tot nog betere
resultaten kunnen leiden, doch conjunc
tuur tegenslagen of 'n minder gelukkige
politiek kunnen minder gunstige resulta
ten tot gevolg hebben. De E.E.G.-com-
missie tekent dan ook bij het verslag
aan, dat het de noodzaak bewijst van
gemeenschappelijke maatregelen en pro
gramma's ter verzekering van een snelle
groei, een harmonische ontwikkeling en
een volledige inzet van de produktieve
krachten.
De ramingen van de economische groei
variëren van land tot land met de ver
wachte ontwikkeling van de beroepsbe
volking en de produktiviteit. Nederland
staat er wat de ontwikkeling van de
werkgelegenheid betreft goed voor met
een geraamde stijging van 14,1 procent
tegen een gemiddelde van 7 procent voor
de E.E.G. als geheel.
Blykens de agenda voor de volgende
week dinsdag, woensdag en donderdag
te houden openbare vergaderingen van
de Tweede Kamer zal woensdag een be
gin worden gemaakt met de behandeling
van de begroting voor 1963 van het mi
nisterie van binnenlandse zaken.
De vaste commissie voor binnenlandse
zaken uit de Kamer heeft, als richtsnoer
voor de openbare beraadslaging, een lijst
van te behandelen onderwerpen opge
steld. Daarop komen onder andere voor:
beleid van de minister in het algemeen,
territoriale decentralisatie, overlaten van
(rijks-) subsidietaken van de autonomie
c.q. zelfbestuur van lagere organen, ge
meentegrenswijzigingen, burgemeesters
benoemingen, ministerssalarissen, kies
wet, financiële verhouding rijk-gemeen
te, georganiseerd overleg overheidsper-
soneelsaangelegenheden, bezoldiging
overheidspersoneel, pensioenaangelegen
heden overheidspersoneel, zedenbeder
vende reclame. De commissie meent dat
het aanbeveling verdient de lijst bij de
eerste termijn van de zijde der Kamer
in haar geheel aan de orde te stellen en
bij de replieken elk onderwerp afzonder
lijk te behandelen.
(Van onze correspondent)
Naar aanleiding van de overval op de
26-jarige W. Lenselink in Venlo, die in
de nacht van dinsdag op woensdag om
streeks één nur hevig bloedend kwam
binnenstrompelen in de woning van de
landbouwer Derks in het gehucht Heide
onder Baarlo, heeft de gemeentepolitie
van Venlo in samenwerking niet de
rijkspolitie 39-jarige los-arbeider H-
die in dezelfde straat woont als het
slachtoffer, aangehouden.
Reeds dadelijk na de aanslag was de
verdenking door de politie op ver
dachte gevallen, doch deze was aanvan
kelijk onvindbaar. Toen de politie had
vernomen waar de gezochte zich
hield, is hij ten huize van zijn broer
Het Wereldgebeuren
Op de plaats van het misdrijf in de bos
sen onder Baarlo is de met bloed be
vlekte hamer gevonden, waarmee het
slachtoffer onverhoeds een paar krach
tige slagen op zijn hoofd heeft gekregen.
De schedel van het slachtoffer is op
twee plaatsen ernstig gescheurd.
verdachte, die op 't politiebureau
Venlo is ingesloten, heeft nog geen be
kentenis afgelegd.
Hij kwam regelmatig by het
slachtoffer thuis en samen zyn ze dins
dagavond omstreeks half elf per fiets
van huis weggegaan. De verdachte ver
klaarde dat hij zijn metgezel onderweg
was kwijtgeraakt en niet wist waar
hy verder was gebleven. De toestand
van het slachtoffer is nog zeer ernstig.
Slot van pag. 1
tensyjging na uitbrenging van het
halfjaarlykse S.E.R.-advies, kan de
regering het college een aanwyzing
geven naar zienswyze te volgen bij
de toetsing van aangemelde con
tracten aan het algemeen belang.
Indien de Stichting van de Arbeid
niet bereid blijkt dit uitgangspunt te
aanvaarden, dan kan de regering tij-
delyk de thans bestaande bevoegdhe
den van het college laten herleven.
Indien de loonontwikkeling op enig tijd
stip uit de hand loopt dan wel uit ande
re hoofde de algemene economische
situatie gespannen wordt, kondigt de
regering een loonpauze voor korte ter
mijn van 1 tot 2 maanden af, ten
einde zo nodig nadat een nieuw
S.E.R.-advies is gevraagd overleg te
plegen met het georganiseerd bedrijfs
leven. Wordt hierbij geen overeenstem
ming bereikt, dan is de regering ge
rechtigd tot herleving van de bevoegd
heden van het college over te gaan.
W etswijziging
Ter effectuering vanv de regeringsbe
slissing zal in afwachting van de
totstandkoming ener definitieve ar
beidsvoorwaarden wetgeving op kor
te termijn een tijdelijke, wettelijke voor
ziening worden getroffen door middel
van een wyziging van het buitengewoon
besluit arbeidsverhoudingen 1945.
Voorts zal de regering op korte
termijn met de looncommisise van de
Stichting van de Arbeid en het col
lege van ryksbemiddelaars in over
leg treden over de procedureregels,
welke bij het goedkeuringsbeleid die
nen te gelden, voorts over de straf
bedreiging tegen zwarte lonen, als
mede over een aantal technische
vraagstukken, welke aan de wijziging
van het loonsysteem zijn verbonden.
Een geheel apart punt vormt daar
bij de positie van het loonbureau
van het college van rijksbemidde
laars.
Prijspolitiek
Ter bereiking van de doelstelling van
een stabiel prijsniveau dienen bij het
overleg over het halfjaarlijkse S.E.R.-
advies met de regering eveneens afspra
ken te worden gemaakt omtrent de
pryspolitïeke spelregels. Ook moet bij
ieder Ioonvoorstel van partijen aan de
Stichting ran de Arbeid kenbaar wor
den gemaakt, welke de eventuele prijs-
reperepssies van het voorstel zullen zijn.
De stichting doet hiervan op een zo
vroeg mogelijk tijdstip mededeling aan
de minister van economische zaken. Zij
betrekt deze repercussies mede in haar
beoordeling van de loonvoorstellen.
De ministers Veldkamp en De
Pous en staatssecretaris Roolvink
hebben in Nieuwspoort" in Den
Haag een persconferentie gegeven
over de loonpolitiek.
Op de foto v.l.n.r. tijdens deze
persconferentie: minister g. Veld
kamp, de heer B. Kasten, adviseur
van minister Veldkamp en minis
ter J. dé Pous.
(Van onze Haagse redactie)
„Wij leggen een zeer zware ver
antwoordelijkheid op de Stichting
van de Arbeid nu zij de volledige
goedkeuringsbevoegdheid krijgt
voor de C.A.O.'s. Het bedrijfsleven
heeft dit gevraagd, maar in hoe
verre dit tot een grotere vrijheid
zal leiden, weet ik niet". Met deze
woorden plaatste de minister van
sociale zaken en volksgezondheid,
dr. G. M. J. Veldkamp, op een te
Den Haag gehouden persconferen
tie een kanttekening bij het nieu
we systeem van loonvorming, waar
toe de regering heeft besloten.
De minister was van mening dat naar
mate de Stichting van de Arbeid haar
verantwoordelykheid beter beleeft, het
systeem beter zal functioneren. Wan
neer het college van ryksbemiddelaars
veel onverbindendverklaringen zal moe
ten opleggen, dan wordt hiermede het
bewys geleverd, dat de stichting haar
verantwoordelijkheid onvoldoende be
leeft.
Een andere kanttekening van de minis
ter betrof de onverbindendverklaring
door het college van ryksbemiddelaars.
De bewindsman wees er op, dat een on
verbindendverklaring op grond van de
wet van 1937 niets anders betekent, dan
dat de ondernemer de gewraakte bepa
lingen van een C.A.O. niet behoeft toe
te passen. In de wet staat niet, dat hij
ze niet mag toepassen.
Daarom was het nodig in het nieuwe
loonsysteem duidelijk te bepalen,
dat de ondernemer by onverbindings-
verklaring de gewraakte bepalingen
ook niet mag uitvoeren. Als alle be
palingen van een C.A.O. onverbin
dend worden verklaard, kan de C.A.
O. helemaal niet werken. Het college
kan wel een bindende loonregeling
opleggen, maar zal dat alleen doen
op verzoek van beide partyen.
Algemeen belang
De minister ontkende, dat het geven
van de bevoegdheid tot onverbindend
verklaring aan het college de bedoeling
heeft het gezag van de stichting aan te
tasten. Het college kan alleen van zijn
bevoegdheid gebruik maken op grond
van het algemeen belang. Dit is een
zwaar middel, dat niet op lichte gronden
kan worden gebruikt. Het optreden van
het college is dan ook een uitzondering,
kan alleen als het falikant mis is. Niet
altijd zal het vier weken behoeven te
duren vor het college kan laten weten,
dat het niet zal optreden.
Bij haar beslissing had de regering
rekening moeten houden, aldus mi
nister Veldkamp, met de verdeeldheid
in de S.E.R. Zoals bekend kon het
Sociaal Werkgevers-Verbond niet
meegaan met de meerderheid van de
raad, die de bevoegdheid van het col
lege wilde doen overgaan op de
Stichting van de Arbeid.
Geen stempelmachine
„De regering heeft echter van het
college van ryksbemiddelaars geen
stempelmachine willen maken", be
toogde de minister. Hij vond het in
tussen voor juristen een interessan-
lijk orgaan als de stichting een pu
blieke taak wordt gegeven.
De regering heeft een systeem ontwik
keld, dat nauw aansluit bij de gedachte
van de S.E.R. met gebruikmaking van
de instrumenten uit het arsenaal van
de loonpolitiek, aldus de minister. Hij
wees er op, dat dit geen definitieve zaak
is. „Er moet een nieuwe opzet van de
arbeidsvoorwaardenregeling komen. Het
B.B.A. en de wetten van 1927 en 1937
betreffende de c.a.o.'s zullen moeten ver
dwijnen".
De minister hoopte, dat het nieuwe sy
steem op 1 januari 1963 in werking zal
kunnen treden, maar dit hangt mede
af van de vraag of de beide Kamers
deze zaak op tijd kunnen afhandelen. De
regering lieeft ten principale een beslis
sing genomen en het parlement zal zyn
fiat hieraan moeten geven.
De minister van economische zaken, drs.
J. W. de Pous, betoogde, dat ook in de
toekomst afspraken op centraal niveau
met het bedrijfsleven nodig zijn met be
trekking tot het prijsbeleid. In tyden
van ontspanning van de conjunctuur
kan een soepeler prijsbeleid worden ge
voerd dan in een gespannen situatie
Volgens de minister leven we nog altijd
in de hoogconjunctuur ook al consta
teerde hij symptomen van ontspanning.
De toestand vertoont nog altijd span-
--"-gen en er is dan ook nog een druk
de prijzen.
Vandaag aan de dag is er nog evenwicht
en de minister zou het zeer betreuren,
indien een inflatoire ontwikkeling het
gevolg zou zijn van het nieuwe loonsy
steem, Hij wilde enige vraagtekens
plaatsen bij de opmerking, dat Neder
land met zijn loon- en prijsniveau ver
achter ligt bij het buitenland. Persoon-
lyk had de minister de indruk, dat Ne
derland niet zo achter ligt bij het ge
middelde niveau in de E.E.G.-landen.
Links, rechts
De wijze waarop president Kennedy
van de Verenigde Staten in het
geschil over de Russisch-Cubaanse ra-
ketbases vorige maand de steun kreeg
van de regeringen der Latijnsameri-
kaanse landen neeft enigszins de in
druk gewekt, dat in de O.A.S., de Or
ganisatie van Amerikaanse Staten,
thans eensgezindheid heerst ten op
zichte van net communistische gevaar,
dat Cuba uitstraalt. Helemaal juist is
die indruk echter niet. President Ken
nedy nam de blokkade-maatregelen
zonder daarover van te voren overleg
te hebben gepleegd met de regeringen
der OA.S.-landen. Pas toen de blokka
de een feit was vroeg hij hen de maat
regelen te bekrachtigen en te steunen.
Dat is gebeurd, maar niet eerder dan
nadat er binnenskamers ernstig over
was gedebatteerd. Bij die debatten
kwam vast te staan, dat van de negen
tien Zuid- en Middenamerikaanse lan
den niet meer dan acht daadwerkelijk
aan de blokkade wensten deel te nemen.
De elf overige namen een passieve hou
ding aan. Zij keurden weliswaar de
Amerikaanse actie niet af. maar hiel
den zich verder afzijdig.
Ogenschijnlijk was sprake van een ge
zamenlijke aanpak van de kwestie-Cu-
ba, maar in werkelijkheid was er heel
weinig echte eensgezindheid en samen
werking. De landen, die zich afzijdig
hielden, waren de staten, die. in het ver
leden altijd tegenstanders waren van
een militaire operatie tegen Cuba en
die zich ook steeds verzet hebben te
gen een economische boycot van het
eiland. Tijdens de beraadslagingen van
de O.A.S. over Cuba destijds in Punta
del Este, hadden deze landen zich reeds
uitgesproken tegen iedere maatregel,
gericht tegen het Castro-regime. Bra
zilië. Bolivia, Ecuador en ook Mexico
namen tijdens die bijeenkomst stand
punten in. die lijnrecht tegenover die
van de Verenigde Staten stonden.
In die situatie is door de Cubaanse
kwestie feitelijk geen wijziging ge
komen. Dat deze landen zich niet heb
ben verzet tegen de jongste Ameri
kaanse maatregelen komt waarschijn
lijk omdat zij toch wel wat geschrok
ken zijn van de raketten, die ook hun
landen konden bestrijken. Dat heeft de
geestdrift voor de revolutie op Cuba
wel sterk bekoeld. De links-georiën
teerde regeringen in Zuïd-Amerika. zo
als in Brazilië en Ecuador, die de voor
keur geven aan een sociale evolutie bo
ven revolutie zijn door de agressieve
aard van de Russische hulp aan Cuba
wakker geschud.
Het debacle met de raketten was trou
wens al de tweede nederlaag van de
Russen in Zuid-Amerika. Eerder reeds
was de geestdrift voor de gebeurtenis
sen in Cuba aanzïenlyk geslonken, toen
de Zuidamerikanen hadden gezien, dat
zelfs Kroesjtsjew geen oplossing had
kunnen vinden voor de economische
problemen van Cuba. De arme en over
net algemeen nogal revolutionair ge
zinde boeren op het Zuidamerikaanse
continent zagen hoe hun collega's op
Cuba er weinig op vooruit gingen en
zij zagen ook, dat de revolutie, zelfs
toen zij reeds een feit was, veel bloed
kostte. Deze nederlagen van de Rus
sen hebben ongetwijfeld de publieke
opinie in de Zuidamerikaanse landen
beïnvloed ten gunste van de Verenigde
Staten. Zelfs linksgerichte regeringen
als die van Venezuela en Costa Rica,
die aanvankelijk sympathiek reageer
den op de staatsgreep van Castro zijn
totaal omgezwaaid. Venezuela zou nu
zelfs het liefst zien, dat de Verenigde
Staten een eind maakten aan het be
wind van de Cubaanse premier. Maar
niet alle leden van de O.A.S. delen dit
standpunt. Waarschijnlijk heeft slechts
de mogelijkheid van een grote oorlog
hen doen kiezen voor Amerika.
Een heel andere kant van de zaak
werd dezer dagen door het Franse
blad Le Monde onder de loep genomen.
Le Monde vreesde, dat tengevolge van
de Cubaanse-kwestie de conservatieve
elementen in een aantal Zuidameri
kaanse landen zouden trachten de
macht in handen te krijgen onder het
mom tegen het communisme op te tre
den. Een dergelijke ontwikkeling zou
zeker niet overeenstemmen met de
plannen van de Verenigde Staten.
Washington probeert zo veel mogelijk
de sociale evolutie in Zuid- en Midden-
Amerika te bespoedigen. Het hulppro
gramma onder de naam „Alliance for
progress" „bondgenootschap voor voor
uitgang" is daar geheel op gericht.
De laatste tijd komen er echter minder
gunstige berichten over de resultaten
van dit hulpprogramma. Administra
teur Teodoro Moscovo heeft medege
deeld. dat het totaal van de versterkte
kredieten is achtergebleven bij de kre
dieten die voor de totstandkoming van
de hulp aan de Latijnsamerikaanse lan
den in de periode 1960-1961 werden ver
leend- Moscovo wees er op, dat de Ame
rikaanse overheidssteun weinig nut
kan hebben, wanneer particuliere in
vesteringen uitblijven.
Een particulier bureau in Washington,
dat zich bezighoudt met bevolkingson
derzoek heeft voorts in een rapport over
de bevolkingsaanwas in Zuid- en Mid-
den-Amerika verklaard, dat de bevol
kingstoename bepaalde delen ran het
continent heeft gebracht tot de rand van
economische en sociale desintegratie. Om
deze groei op te vangen zou de groei
van de economische bedrijvigheid ne
gen procent groter moeten zijn dan ze
thans bedraagt.
Feodale toestanden houden echter de
vooruitgang tegen. En zolang heeft
Washington niet alleen met linkse re
gimes. maar ook met rechtse regerin
gen rekening te houden, wanneer die bij
net volk linkse reacties teweeg brengen.
Zolang blijkt ook Cuba een gevaar. Zélfs
zonder raketten.
PRESIDENT KENNEDY
....weg zoeken tussen links en rechts
in Latijns-Amerika....
WWWWMWWrt/WWMMA/WWWWVW
...is het 100 jaar geleden, dat te
St. Petersburg (Leningrad) in te
genwoordigheid van Giuseppe
Verdi de eerste opvoering werd
gegeven van zijn opera „La Forza
del destino" (De macht van het
noodlot).
MORGEN
...wordt koning Gustaaf VI Adolf
van Zweden 80 jaar.