Kerkdiensten op de
bandrecorder
In een levende kerk is steeds
een liturgische vernieuwing
Mijn motor
loopt nu
'opz'n
zondags'
UITKOMST VOOR THUISZITTENDEN:
Nieuws van overal
Niei rentenieren
HERVORMDE KERK OP
CUBA IN NIEUWE SITUATIE
SPAREN VOOR HET HUWELIJK
Ruim een kwart
bevolking is
van de Zeeuwse
Rooms-Katholiek
ZES EEUWEN OUDE KERK
WEER IN GEBRUIK
Tot ziens...
bij de BP pomp!
zaterdagnummer
Zaterdag 10 nov. 1962
1 SlHlf sffïl SSi
EN DE
T"\e bandrecorder is ingebur-
gerd. Vele kerkgenootschap
pen in onze provincie passen de
mogelijkheid van dit apparaat
toe en op velerlei terrein. Er
zijn kerken, die zelf een bandre
corder hebben gekocht; in an
dere kerken stellen gemeentele
den him eigen apparaat ter be
schikking van de kerk. Bij na
vraag in verscheidene kerkge
meenten, verspreid over de pro
vincie bleek ons, dat vele ker
ken de bandrecorder in de eer
ste plaats gebruiken om de
kerkdiensten op te nemen. Ker-
keraadsleden, ouderlingen of ge
meenteleden stappen met de
bandrecorder onder hun arm
naar de bejaarden en zieken, die
genoodzaakt zijn thuis te blij
ven, om daar de bandopname
van de kerkdienst af te draaien.
OOK VELE ANDERE
MOGELIJKHEDEN
„Ook de zieken en bejaarden moet
het woord Gods worden verkondigd",
aldus drukte een christelijk gerefor
meerd predikant in Vlissingen het
uit. Vrijwel gelijkluidend waren de
commentaren van andere predikan
ten over de bandrecorderdiensten. De
gemeenteleden vergeten de zieken cn
bejaarden niet. Behalve de huisbe
zoeken van de predikanten en de ac
tiviteiten van vrouwenverenigingen,
enzovoort, versterken vooral de band
recorderdiensten de thuiszittende
Semeenteleden in hun overtuiging,
it zij deel uitmaken van de kerk.
tholieke, zijn zo aangesloten op een
kerk, óf de zieken kunnen in het te
huis de kerkdienst beluisteren via
een huislrjn vanuit de kapel of aula in
het tehuis zelf.
Op catechisatie
bandrecorder niet alleen gebruikt
voor het opnemen en heruitzenden
van kerkdiensten, maar ook voor spe
ciale cursussen, tijdens catechisatie,
voor het opnemen van kerkkoormu-
ziek, enzovoort. Er zijn vele toepas
singsmogelijkheden.
Een hervormd predikant in Vlissin
gen wees op de mogelijkheid van au-
dio-visueel gebruik. De bandrecorder
opnamen worden dan gecombineerd
met dia's of films. In Vlissingen on
der andere zjjn al verscheidene malen
bijeenkomsten georganiseerd met tal
van onderwerpen. De overgang van
het ene beeld (op film of van dia)
wordt in een aan filmstrook en band
toegevoegde tekst aangegeven. Voor
zeevarenden maakte deze predikant
ook gebruik van de bandrecorder:
voor een gesproken brief of voor de
opname van een doopdienst. De opna
me wordt dan (met een speciaal
luchtposttarief) gezonden naar de
zeeman.
In de kerk
Een vrijzinnig hervormd predikant
in Vlissingen nam de bandrecor
der eens mee in de kerk. Een van de
radio opgenomen gedeelte over een
toepasselijk onderwerp werd als in
leiding gebruikt voor de preek. Een
Vlissingse doopsgezinde predikante
liet al eens van de radio opgenomen
muziek horen op de catechisatieles
sen, jonge gemeenteleden gebruikten
de bandrecorder bij opnamen van een
door hen zelf opgevoerd deel uit de
bijbel of de bandrecorder werd ge
bruikt voor het maken van koorop
namen. Een luthers predikant in Mid
delburg gebruikte het apparaat bij
kerkelijke feestdagen, een r-k. kape
laan in Hulst vertelde, hoe hij een
aantal jaren geleden in de vastentijd
lijdensmeditaties op de band af
draaide bij zieken thuis.
Een gereformeerd predikant in
Haamstede gebruikt de bandrecorder
bij het strandpastoraat, weer andere
predikanten vertelden, dat het appa
raat goede diensten bewees in het
jeugdwerk. De Vlissingse Leger des
Heilskapitein neemt ook veel zangre
petities op, draait dan de opname af
en legt de zangers uit, wélke fouten
ër gemaakt zijn. Een Vlissings gere
formeerd predikant tenslotte merkte
op, dat jongeren van zijn kerk bij
verschillende predikanten waren
langs gegaan. De predikanten beant
woordden vragen over een bepaald
onderwerp en naar aanleiding van de
interviews ontstond een uitgebreide
discussie op de catechisatie.
Vele en gevarieerde mogelijkheden
dus. Missclüen kan de bandrecorder
ook goede diensten bewijzen bjj het
contact tussen de verschillende ker
ken onderling. Op gemeenteavonden
kan men een bandje afdraaien met
daarop de kerkdienst van een ander
kerkgenootschap en met notities van
de predikant. Voldoende stof tot dis
cussie.
Diaconale experimenten zijn te
melden uit Den Haag (hervormd) en
uit Zwolle (gereformeerd en her
vormd). De diaconie van één der
hervormde wykgemeenten in Den
Haag organiseerde een vakantieweek
voor bejaarden in Chaam (N. Br.).
De Werkgroep invaliden van de fe
deratie van Diaconieën organiseerde
samen met het algemeen diaconaal
bureau der Gereformeerde Kerken
een vakantieweek voor invaliden in
Hattum. Er waren onder meer deel
nemers uit de hervormde gemeente
te Den Haag en uit de Gereformeer
de Kerk te Zwolle.
Drive-in diensten voor automobilis
ten zijn dit jaar voor de derde maal
gehouden in het uit de vijftiende
eeuw daterende gotische kerkje in
fort Blauwkapel Bij Utrecht. De to
taal 70 diensten telden omstreeks
10.000 „mensen onderweg". De laat
ste dienst van dit jaar was 4 novem
ber met een herdenking van de ver
keersslachtoffers. Eerste paasdag
1963 is de volgende van een nieuwe
reeks. Er waren voorgangers uit de
Gereformeerde Kerken, de Remon
strantse Broederschap, van het Le
ger des Hells, de Ned. Hervormde
Kerk en de Deense Lutherse Kerk.
De organisatie is in handen van de
vereniging „Vrienden van Blauwka
pel". De diensten waren tweemaal
per zondag en in de zomer drie of
viermaal-
Een gezamenlijke dienst van drie
kerken is morgen zondag in de
hervormde kerk van Lochem. De her
vormde kerk van Lochem en Bar-
ghem, de remonstrants gereformeer
de gemeente van Lochem en de her
vormde evangelisatievereniging van
Barghem werken hierin samen. Aan
leiding tót de dienst is de onlangs
gehouden installatie in Barghem van
de Agrarische Streekverbeterings-
commissie. De voorzitter van de Gel
derse maatschappij van landbouw
tevens ouderling-kerkvoogd in de
jongste hervormde gemeente van Ne
derland Rheden bij De Steeg
zal spreken over „het koninkrijk
Gods, dat zich verwerkelijkt in de
kleine dingen van het leven".
l In
het witte kerkje aan de rijks-
Amersfoort-Utrecht onder Huis
maal. De kerkeraad van de her
vormde gemeente in deze plaats
stelde het kerkje ter beschikking. In
de kerkdiensten gingen predikanten
voor uit de Hervormde Kerk, de Ge
reformeerde Kerken, Doopsgezinde
Broederschap, Remonstranten en Lu-
thersen. De diensten duurden een
half uur. Het eerste jaar waren er
gemiddeld 34 bezoekers in 1962 46.
>p mooie zondagen waren er 70
tot 80.
Na de dienst kregen de kerkbezoe
kers een kopje koffie.
Lucas 19:13: „Drijft handel, totdat
ik terugkom".
Een mooi verhaal, die gelijkenis van de ponden. Een man van
hoge geboorte trekt naar een ver land, om de koninklijke waar
digheid in ontvangst te nemen. Voor hij weggaat, roept hij zijn sla
ven bij elkaar en geeft hun tien ponden. Ze krijgen de opdracht
,firijft handel, totdat ik terugkom." Mattheiis spreekt niet over
ponden, maar over talenten. God vertrouwt ook aan ons talenten
toe. Aan een ieder van ons. Niet om die talenten rustig te bezitten,
maar om er iets mee te doen. Dit geldt in het gewone leven. Iedere
jongen of meisje, iedere man of vrouw bezit één of meer talenten.
Dit geldt niet minder op geestelijk terrein. De gemeente heeft een
grote schat ontvangen: het evangelie van Jezus Christus! We heb
ben die schat niet ontvangen om te rentenieren, maar om ermee
te werken in de wereld. Om ermee bezig te zijn tot heil van
anderen! We hebben de opdracht van Jezus Christus: ,J)rijft handel,
totdat ik terugkom!"
Als de heer terug is, laat hij zijn slaven bij zich komen. Vertel me
eens, wat heb je bereiktt De een heeft tien ponden winst gemaakt,
de ander vijf. Wat valt ons hierbij op? Ze worden allebei geprezen!
Het gaat niet om het aantal capaciteiten, dat we ontvangen hebben.
Het is alleen maar de vraag: hebben we gewoekerd met de gaven,
die God ons gaf?... De slaaf, die één pond ontvangen heeft, wordt
gestraft. Hij heeft dat pond zorgvuldig opgeborgen en er niets mee
uitgevoerd...
,flrijft handel, totdat ik terugkom!" Jezus Christus geeft die op
dracht aan de kerk, aan ieder van ons persoonlijk. De schat van het
evangelie is ons toevertrouwd. De boodschap moet verkondigd wor
den! Uit alle delen van de wereld komen dringende aanvragen om
artsen, verpleegsters en predikanten. De zending schreeuwt om
mensen en om geld... Wee ons, als we doen, of we niets horen... Eens
volgt de afrekening Dan vraagt Jezus Christus aan U en mij: Wat
hebt ge gedaan met het talent, dat ik U heb toevertrouwd? Zijn wij
bezig met ons talent? In diens van Gods koninkrijk? In dienst
van onze Heer?...
„Ik hoor de roep van 't léed, der wereld bange vragen,
alom wijst Gom m'in andre mensen broeders aan.
Ziet, welk een grootse taak: wat ivankel is te schragen,
en bouwen 's Heren Kerk. Vat aan het werk, vat aan!"
SEROOSKERKE (W.). F. H. A. VAN DER WIND.
„Te velde"
De bandrecorderdiensten vormen
een belangrijk aspect van de taak
der gemeenteleden. „Het is prettig
voor de gemeenteleden om de eigen
kerkdienst te kunnen beluisteren",
zegt een vrijzinnig hervormd predi
kant in Vlissingen. Een gereformeerd
predikant op Tholen meent: „de er
varing is, dat de thuiszittenden de
kerkdiensten op de band erg op prfls
stellen", de Vlissingse Leger des
Heils-kapitein: „we trekken er mee
te velde", een gereformeerd predi
kant in Axel: „speciaal ook voor de
bejaarden in „Zorgvliet" van be
lang", Een gereformeerd predikant in
Zierikzee: „in het bijzonder voor hen,
die niet zijn aangesloten op de huis
telefoon, dus in de omliggende klei
nere plaatsen". Een hervormd predi
kant in Goes: „de bandrecorder is
met de opname van de dienst altijd
een hele tijd onderweg, er is veel be
langstelling voor".
De bandrecorder vervult dus zeker
een functie. De diensten op de
band vormen één van de mogelijkhe
den om deze ook thuis of in een te
huis te kunnen beleven. Waar zieken
en bejaarden, hetzij thuis of in een
tehuis, niet zijn aangesloten op een
directe telefoonlijn met het kerkge
bouw, komt de bandrecorder prach
tig van pas. Meer en meer gaan de
verschillende kerkgenootschappen er
namelijk toe over gemeenteleden, die
om gezondheidsredenen verplicht zijn
thuis te bljjven, aan te sluiten op een
telefoonlijn naar de kerk. Verschei
dene bejaardentehuizen en ziekenhui
zen, zowel protestantse als rooms-ka-
Zeven en twintig procent van de be
volking in Zeeland is rooras-ka-
tholiek. In West-Brabant is dit cijfer
93 procent. Van hot aantal rooms-
katholieken in het bisdom Breda,
waaronder Zeeland valt, woont 16
procent in onze provincie- Dit staat
te lezen in het „Zeenws Commen
taar" in het weekblad „Onderweg"
voor het bisdom Breda van de r.-k.
kerk. De commentator noemt de 27
„naar het wil voorkomen groter dan
gedacht".
In Zeeland tellen de parochies van
deze kerk gemiddeld 1706 zielen, in
West-Brabant 3215, dus bijna twee
maal zo veel. In 29 van de 45 paro
chies ligt het zielental beneden het
Zeeuwse gemiddelde, dat is 64 pro
cent. Voor West-Brabant geldt een
percentage van 51.
Per ha uitgedrukt zou Zeeland 0,4
rooms-ka tholieke bewoners tel
len en West-Brabant 2,3. Wat betreft
het spreidingsgebied van de Zeeuwse
rooms-katholieke bevolking blijkt uit
de volkstelling van 1960, dat om
streeks 15 procent buiten de kerken
woont, een grotere verspreiding dan
in West-Brabant het geval Is.
Stelt men om redenen van zielzorg
en economie de noodzakelijke grootte
van een parochie op 4000 5000 zie
len, dan beantwoorden In Zeeland al
leen de parochies Vlissingen en Hulst
aan deze norm. Dat is 4 procent. In
Brabant is dit cijfer 31 procent.
Van uitermate groot gewicht is,al
dus de Zeeuwse commentator, of de
pastoor er alleen voor staat dan wel
dat hij met een of meer kapelaans
kan werken. Hij geeft biervoor de
volgende cijfers: geen kapelaan: 56
procent in Zeeland, 23 procent in
West-Brabant; één kapelaan: Zeeland
29 procent (W.-Brabant 33 procent),
twee kapelaans 15 procent (35 pro
cent). Alleen West-Brabant telt meer
dan twee kapelaans in de parochies
(9 procent) tegen Zeeland geen.
Uniek bamboe-orgel
op de Philippijnen
Voor het behoud van het
bamboe-orgel in een kerk
te Las Pinas op de Philippij
nen, het enige in zijn soort ter
wereld, zal in 1063 135.000
mark uit het culturele fonds
van de Westduitse regering ter
beschikking worden gesteld.
Voorwaarde is de toestemming
van de Phïlippijnse autoriteiten
en van de Belgische paters die
in Las Pinas de zielszorg uit
oefenen. Het orgel is tussen
1818 en 1822 door de toenmali
ge pastoor van Las Pinas, Die-
go Cera, geheel uit bamboe
vervaardigd. In de loop der ja
ren kreeg het schade door het
weer en door aardbevingen.
Een Westduits parlementslid
ontdekte het instrument op een
wereldreis.
despaarbank met volledige bankservice lö
De Cubaanse predikant ds. Rafaël
Cepeda schreef onlangs over
de huidige toestand op Cuba, in
het bijzonder met betrekking tot
de Hervormde kerk liet volgende:
Vanuit christelijk standpunt was de
ergste fout van de revolutie die
noodzakelijkerwijs moest komen
zijn onvoorwaardelijke verbinding
met het marxisme.
In ieder geval staan de gelovigen van
Jezus Christus, die strijden voor
Zijn kerk tegenover een nieuwe si
tuatie, waarin het geloof ontkend
wordt en bestreden aoor een syste
matische scholing van alle men
sen, oud en jong, op alle levens
gebieden.
De Cubaanse christenen hebben on
voorbereid deze maatschappelijke
omwenteling meegemaakt en bc-
vihden zich in een positie, die ide
ologisch tot oen conflict moet lei
den.
Toch is er geen reden de hoop te ver
liezen.
Het is niet mogelijk te zeggen in hoe-
verre de marxistische ideologie
van de revolutie hen beïnvloedt,
maar God heeft de christen niet
gegeven „een geest van lafhartig
heid, maar van kracht, van liefde
en van bezonnenheid".
Omdat de christenen in Cuba in een
duidelijke marxistische staat Ie-
zjj de tekenen der tijden moet we
ten te verstaan in het licht van
Gods openbaring in Jezus Chris
tus.
Zij moet ontdekken, waarheen de hei
lige Geest haar brengt, hoe zij in
een socialistische staat moet ge
tuigen van haar geloof.
Anders uitgedrukt: zjj moet haar op
dracht opnieuw ontdekken, die op
twee manieren, die eikaar aanvul-
^Zestien december zal de
hervormde gemeente van
Halsteren (N.-B.) de oude of
Sint-Martinuskerk officieel
voor de eredienst in gebruik
nemen. De kerk is eeuwen
oud en is zorgvuldig gerestau
reerd. De kerk is het meest
gave gebouw van dit soort ïrr
ons land. De rooms-katho-
lieken, die er vroeger kerkten
verlieten het gebouw in
1912; toen is het aan het
Rijk verkocht en thans is de
hervormde gemeente de eige
naar. De St.-Martinuskerk is
de laatste vijftig jaar als pa
tronaatsgebouw, pakhuis en
fietsenstalling in gebruik
geweest. In 1946 omvatte
de hervormde gemeente
van Halsteren 7 leden, thans
zijn het er 100. De r.-k.
gemeente van Halsteren heeft
veel medewerking verleend
om de restauratie onder de
aandacht van de mensen te
brengen. De pastoor wekte
op naar een bazaar te gaan;
ook de middenstand liet zich
niet onbetuigd. In de geres
taureerde kerk komt onder
andere een preekstoel uit
1798.
Een van de radio-uitzendingen waarnaar wc
nog al eens luisteren, is bet zingen van de
kerkelijke hymnen op zondagavond, vanuit En
geland. De godsdienstige lofzangen zyn ook als
aetherische klapken uit onze zenders op te van
gen, maar Engeland heeft hierbij do oudste
rechten. Wat ons hierin vooral aantrekt is de
grote variatie die men in het kerklied kent aan
de overkant van de Noordzee. Een paar eeuwen
lang zyn er telkens weer nieuwe hymnen ont
staan. Toen in de nieuwe gezangenbundel van
de Nederlands Hervormde Kerk Engelse liede
ren in vertaling zjjn opgenomen (voordien ont
braken ze geheel en al) Is dit beslist een ver
rijking geweest van onze kerkzang. Zo moet het
ook, dat er telkens weer nieuwe liederen ont
staan, opdat de gemeente in eigentijdse taal kan
zingen van datgene waarom het gaat in het
Evangelie.
Wanneer er geen nieuwe kerkliederen meer zou
den komen, zou dat een teken zijn van verschra
ling van het geloofsleven. Het lied is een ge
deelte van de liturgie der kerk. Het is een stuk
van de lofprijzing der gemeente van den Drie-
enigen God.
We hebben de laatste weken zo het een en andei
kunnen lezen over de liturgie, waarmee de con
cilievaders in Rome maar langzaam vorderen.
Een gedeelte van hen Is van oordeel dat hierin
grondig vernieuwd moet worden. Een ander ge
deelte wil de Liturgie zoveel mogelijk bij het
oude laten. Omdat ook in protestantse kerken
wel bet een en ander te doen is wat betreft de
liturgie, kwam het ons niet ongewenst voor om
er op deze plaats iets over te zeggen.
Het woord liturgie ls natuurlijk van vreemde
oorsprong. Het stamt uit het Grieks en het heeft
ook bij de Hellenen een min of meer godsdien
stige betekenis gehad. In de Griekse vertaling
van het Oude Testament is dit woord genomen
om er mee aan te duiden de diensten, zoals
Israël die kende in de tempel te Jerusalem. In
het Nieuwe Testament vinden we het woord
terug. Daar wordt het g-bruikt voor de offer
dienst van Christus en ook van de eredienst der
gemeente. Men kan het beste vasthouden zo
zegt het woordenboek aan één centrale be
tekenis: heilige dienst des Heren. Paulus ge
bruikt het woord ln de zin van: de dienst van
de geloofsverkondiging.
Langzamerhand wordt het woord liturgie Ln de
taal van de kerk, eerst in het oosten en
later ook in het westen, gebruikt voor het ge
heel van de gebeden en handelingen die in de
•officiële, voor de eredienst bestemde boeken,
staan beschreven. In de R.-K. Kerk is deze li
turgie sinds de vroege middeleeuwen nagenoeg
dezelfde gebleven. De liturgische beweging in
deze kerk, die vooral is uitgegaan van bepaalde
kloosters, heeft verandering willen brengen in
de „bevroren vormen" De vorige paus heeft be
langrijke richtlijnen gegeven voor de liturgische
beweging. Er zjjn ook wel veranderingen geko.
men. Men kan tegenwoordig nieuwe r.-k. kerken
aantreffen die een volkomen andere indruk ma
ken dan wat wij van vroeger gewoon zijn. Ze
zijn veel soberder.
Het altaar is vervangen door een tafel en heeft
een plaats meer in het midden van de gemeente.
Zo'n kerk is gebouwd naar nieuwere liturgische
inzichten. Wanneer professor F. Haarsma in
„De Tijd-Maasbode" van 24 oktober het heeft
over het voorstel voor de liturgie, dat momen
teel op het concilie te Rome in behandeling Is,
schrijft hij: „Helaas heeft men sinds Trente
(1545-1563) ln de liturgie alle nadruk gelegd op
het behoud van het overgeleverde. De tot dan
toe gegroeide vormen werden „cn bloc" bevroren
en alle met eenzelfde onverbiddelijkheid vastge
legd"
De Kerkhervormers nebben gebroken met die
overgeleverde liturgie, maar ze hebben er wel
verschillende elementen uit overgenomen. Zij
wilden terug gaan naar de oud-christelijke ge
meenten, vooral naar datgene wat over haar
eredienst ln het Nieuwe Testament te vinden is.
Dc vraag kan met recht worden gesteld of er
toen niet te veel over boord is gegooid. Luther
heeft meer behouden dan CalvtJn. Maar in leder
geval is er een andere vorm van samenkomst
der gemeente ontstaan doordat men de H.
Schrift en de prediking van het Evangelie in het
middelpunt van de eredienst dor gemeente heeft
geplaatst en de gelovigen actief heeft laten
meewerken door het zingen van de psalmen.
Wanneer wij voor ons land zoeken naar het
ontstaan van de liturgie, de eredienst van
do gemeente, komen we terecht in de vluchte
lingengemeente van Londen. Daar is de eerste
psalmberijming tot stand gekomen, die van Jo
hannes Wtenhove, een ouderling van deze ge
meente. Van hem hebben we nog over do ge
zangen F en H (achter de psalmen). Hier is het
ook geweest dat Valerandus Pollanus in 1551
een orde van dienst uitgaf, die hij „liturgia
sacra" noemde.
En hoewel onze huidige formulieren van Petrus
Datheen uit Frankenthal in de Pfalz afkomstig
zijn (ook al een vluchtelingengemeente), deze
prediker had zijn opleiding in Londen gekregen.
Het behoeft ons dan ook niet te verbazen dat in
onze formulieren voor doop en avondmaal en
zovoort verschillende stukken van de formulie
ren uit Londen aanwezig zijn. Maar, liturgie is
hier eenvoudig: orde van dienst, geworden. Tot
in onze eeuw toe is zij nagenoeg onveranderd
gebleven. We kunnen niet zeggen dat er ln ons
calvinistisch vaderland veel belangstelling la ge
weest voor deze orde van dienst. Ook dit zijn
„bevroren vormen" geworden.
De vroegere hofprediker dr. J. H. Gerritsen
heeft met zijn boekje „Liturgie" het startsein
gegeven voor grotere belangstelling. Een kerk
dienst is meer dan een preekdienst! Ze moet ook
zijn een lofprijzing. Datgene wat dc gemeente
doet, krijgt hier weer een bijzondere betekenis.
Op velerlei wijze ls er studie gemaakt van de
oorsprongen der christelijke liturgie. Vragen
zijn opgekomen of het wel goed ls met een kerk
wanneer het alleen maar bij het oude blijft. Wc
leven niet meer in de middeleeuwen en ook niet
meer in de 16de eeuw. We spreken een andere
taal dan men toen deed. Allerlei nieuwe ge
zichtspunten over het wezen van de gemeente
en haar eredienst zijn naar voren gekomen.
In de schatten van de „kerk der ecuwen" heeft
men gegraven en men heeft daaruit weer allcr-
ifi waardevolle elementen opgediept. Zo hebben
wij bet beleefd dat er een nieuw dienstboek ge
komen is en dat men bezig is de psalmen op
nieuw to berjjmen en dat de gezangenbundel
wordt herzien. Wanneer een kerk leeft, zullen er
altijd weer nieuwe gezangen gezongen worden;
dan zal er altijd weer een liturgische vernieu
wing zjjn.
Wat er op liturgisch terrein uit het concilie van
Rome zal komen, weten we niet. Het is een
onderdeel van wat daar behandeld zal worden.
En zijn mlschien stukken die veel belangrijker
z(jn, naar het schijnt. Toch kan het zijn, dat de
voorstellen over de liturgie diep ingrijpend zul
len zijn ln het leven van de R.-K. Kerk. Hier zit
men bovendien nog met een vraag die protes
tantse kerken niet kennen. Tot nu toe is het La
tijn de officiële taal van de liturgie geweest. Dit
heeft bepaalde voordelen. Overal ter wereld
kunnen r.-k. gelovigen de mis beleven. Het heeft
echter ook nadelen en die komen vooral in de
missiegebieden tot uiting. Het ls een wens van
velen dat in de toekomst de volkstaal in de li
turgie een grotere plaats zal Innemen, om zo de
eredienst weer te maken tot een zaak van „het
gelovige volk als geheel". We zullen moeten af
wachten welke wensen betreffende de liturgie
en dat zijn er nog al wat door het concilie
in vervulling zullen gaan.
11.
len, tot uitdrukking komt: de
boodschap van de kerk en het pro
gramma van de kerk.
Op dit ogenblik moet men op Cuba
de Bijbel bestuderen om te weten
in wie men gelooft èn daarnaast
ook de marxistische leer om te
weten waaraan de anderen gelo
ven.
Ook aan de marxisten moet het
Evangelie gepredikt worden.
Het zou goed zijn, als in elke gemeen
te een groep gevormd werd, die
zich er op kan beraden hoe het
Evangelie te brengen aan de com
munisten.
De kerk moet in het offensief over
gaan en ophouden met klagen en
zuchten", aldus de hervormde pre
dikant van Cuba.
Lekker rustig! Als weekend-
rijder houd ik er van kalm te
rijden. Maar op die drukke
zondagswegen moetje ook snel
kunnen optrekken. Daarom in
mijn tank: BP Super Mix 25.
Mijn motor zoemt van
tevredenheid. En optrekken -
als een lieve lust! Probeer zelf
ook eens welke van de 5 soorten
BP benzine precies bij uw
motor past. U rijdt dan veel
plezieriger en economischer.
