KONINGSHUIS VAN BELGIE IN TAALSTRIJD VERWIKKELD Nam prins Alexander deel aan demonstratie? Omdat ROYCO smaakt Uw soep zo goed is GROSCO ACTIE GROSCO 4 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 8 NOVEMBER 1962 ER WORDT WEINIG OVER GESCHREVEN (Van onze correspondent) Dat de Mars op Brussel wel heeft bijgedragen tot het groeiende zelf bewustzijn van de Vlamingen, doeli niet tot een verbetering van de Vlaams-Waalse verstandhouding, is de afgelopen twee weken duide lijk gebleken. De Waalse actie rondom de overdracht van de Voer streek aan de Vlaamse provincie Limburg neemt toe in heftigheid en het kost achter de schermen steeds meer moeite om de Waalse parle mentairen „mee" te krijgen wat de taalgrenswetten en de grondwets herziening betreft, terwijl de Vlamingen er doorlopend op hameren dat hun geduld teneinde is en dat zij in geen enkele opzicht meer van wijken willen weten. Indien de regering-Lefèvre het haalt, dan is dit ongetwijfeld te dan ken aan het feit dat de grote partijen ingeval van een regeringscrisis wezen dat men afdrijft naar het avontuur van een onberaden federa lisme. Dit gevaar kfram duidelijk naar voren tijdens de demonstratie, die in Luik werd gehouden tegen de wetgeving inzake de ordemaat regelen welke de regering thans voorstelt. Hoe gespannen de verhoudingen thans zijn, blijkt bijvoorbeeld uit een kwestie waarover men weinig of niets leest, maar destemeer hoort. Hierbij is een jongere broer van de koning, prins Alexander, betrokken. Koning Leopold gaf destijds blijk van een verstandig oordeel en vooruitziende blik, toen hij zijn beide oudste kinderen, troonopvolger Boudewijn en Joséphine- Charlotte naar Nederland liet gaan om er het algemeen beschaafd Nederlands te leren als de aangewezen omgangstaal van het Vlaamse volksdeel. De goodwill die Leopold genoot bij de Vlamingen is geheel op koning Boudewijn over gegaan en zelfs nog gegroeid. PRINS ALBERT ...geen speech... het Als de koning thans geregeld openbaar zowel in het Nederlands als ii het Frans pleit voor de Belgische een heid, dan vindt hij daarbij ongetwijfeld gehoor bij vele Vlamingen die anders ge neigd zijn om te geloven dat een federa listische oplossing waarbij België ver deeld wordt in een Vlaamse en een Waalse gemeenschap ook veel goeds belooft. Voorts waardeert men het feit dat de activiteit van het hof het kabinet- Lefèvre uit het slop van de taalgrenswet heeft geholpen, waarin het kort voor de mars op Brussel was vastgeraakt toen de Waalse senatoren zowel katholiek als socialisten niet meer mee durfden gaan met hun regering. ling, welke op het ogenblik in hei internationale handelscen trum in Tokio wordt gehouden, exposeren 280 Japanse fabri kanten meer dan 1/50 nieuvje modellen. Foto boven: Publica Sport, de nieuwste sportwagen van Toy ota, heeft een schuifkap, welke op het koepeldak van een vlieg tuigcockpit gelijkt. De motor van 88 pk geeft het wagentje een stielheid van 150 km per uur. Foto onder: Een kleine wagen ,£ubur Standard 360" van de Fuji zware industrie. De waardering hiervoor is oorzaak dat de Vlaamse pers op het ogenblik zwijgt over een incident dat pijnlijk is voor het koningshuis in de huidige situatie. De kwestie is namelijk de derde prins, jongere broer van Boudewijn en Albert, prins Alexander betrokken is geraakt bij een anti- Vlaamse betoging te Leuven. V erdeeldheid Het Belgische koningshuis vertoont een merkwaardige verdeeldheid, die ener zijds een dynastiek voordeel, anderzijds een nadeel is. De koning-moeder, Elisa beth, weduwe van de „ridder-koning" Albert, is als kunstbeschermster en mu ziekliefhebster een graag geziene gast te Moskou en Peking. De pers knijpt weliswaar een oogje dicht als het de rei zen van deze charmante oude dame be treft, doch aarzelt bij andere gelegenhe den niet haar als een ietwat compromï- terend vijfde wiel aan de vorstelijke wa gen te kenmerken. Koning Leopold zelf is vanouds geliefd bij de Vlamingen als de eerste vorst uit dit koningshuis die hun landstaal sprak. Hij stond in mei-juni 1940 voor een moei lijke beslissing en deed een keuze waar uit de republikeinsgezinde socialisten na de bevrijding politieke munt sloegen. Het Vlaamse-katholieke volksdeel zorg de voor een meerderheid, toen het met een volksstemming er om ging of hij zou terugkeren op de troon, maar ging niet „de straat op" voor zijn koning, toen de socialisten dat wel deden tégen hem. Terwijl de Belgische socialisten, met Spaak aan het hoofd, hierdoor in het buitenland een gevoelig verlies aan pres tige leden, verloren de Vlamingen en vooral de Christelijke Volkspartij bij dezelfde gelegenheid enorm veel prestige in het binnenland: nog altijd is de Waal se socialistische arbeider er van over tuigd dat bij de Vlamingen zijn wil kan opleggen als hij de straat opgaat. En menige Vlaming die in zijn hart bereid is tot een groot offer, redeneert: „Waar om? In Brussel bezwijken onze mannen toch als de andere kant hard optreedt..." Leopolds jongere broer, prins-regent Karei, bezette de troon en behartigde de belangen van land en dynastie, voordat er een beslissing was geval len over Leopolds terugkeer. Zijn libe rale sympathieën waren algemeen be kend en als uitsluitend Fransspre kend werd hij door vele Vlamingen mede verantwoordelijk gesteld voor het feit dat Vlaamsgezindheid na de oorlog gold als een soort vanzelfspre kend bewijs voor collaboratie met de bezetter. In de politiek speelt hij ech ter geen enkele ról meer. Spreekbeurt Boudewijns jongere broer, prins Albert van Luik, spreekt geen Vlaams en is sa men met zijn echtgenote, prinses Paola, een geliefkoosd object voor dc boulevard bladen van de gehele wereld, alsof hij een playboy was. Als voorzitter van het Belgische Rode Kruis heeft hij zich dit jaar zelfs een keer moeten terugtrekken van een spreekbeurt op een vergadering te Gent, omdat de overgrote meerderheid der Vlaamse leden geen lust had naar een Franse speech te luisteren. Het ver zet tegen Franse toespraken in Vlaamse gemeenschappen kwam nog gemakkelij ker tot stand wat het koningshuis betrof dan inzake de kerk. In elk geval is er altijd wel iets dat men de koninklijke familie kan verwijten als dat zo te pas komt en de Belgische pers is in dat opzicht niet zuinig of terughou dend. En in zoverre is de zelfbeheersing waarvan de Vlaamse bladen blijk gever inzake het „incident" met prins Alexan der veelzeggend. Bij anti-Vlaamse betoging? Deze thans 21-jarige prins is een zoon uit het tweede, morganatische huwelijk van Leopold met mejuffrouw Baels uit Oostende prinses Liliane en stu deert medicijnen te Leuven. H\j spreekt correct, zij het iewat onwennig en stjjf Nederlands, doch volgt de Franstalige cn niet de Nederlandse colleges. Dit is na tuurlijk zijn goed recht als Belgisch staatsburger, doch aan bepaalde Vlaam se zijde voelde men zich hierdoor wel enigszins teleurgesteld, aangezien men Leopolds tweede huwelijk met de Oos- tendse prinses als een „Vlaams" huwe lijk beschouwde en er in tegenstelling tot de Walen geen bezwaar in zag voor een behouden van de troon voor de ex-kóning. Men had dus liever gezien dat deze prins een duidelijk Vlaams gebaar had ge maakt, aangezien er „achter" de twee talige koning Boudewijn alleen een Franstalige prins Albert staat. Zodra er sprake is van Alexanders Franse voor keur (zoals hij zelf zei: „Het is de taal die wij thuis spreken"), herinneren de Vlamingen zich dat hij zijn titel aan hén te danken heeft. Aan de Leuvense universiteit is de Vlaams-Waalse tegenstelling bijzonder scherp. Wij kunnen daarop in dit kader niet nader ingaan, doch men kan de voelens der Vlamingen op dit punt voor Noordnederlanders het beste illustreren als men zegt: „Stel dat de Duitsers tij- Leiden colleges in het Duits hadden in gesteld". De Waalse studenten van Leuven ple gen zich niet onbetuigd te laten in het conflict dat België verscheurt. En zo kwam het te Leuven tot tamelijk heftige Waalse studentenbetogingen tegen de Vlaamse mars op Brussel. Daarbij was prins Alexander betrok ken. Toen de politie een groep beto gers uiteenjoeg, vluchtte ook Alexan der, samen met een jonge graaf de Ribeaucourt, voor de gummiknuppels. Hij kwam daarbij te vallen, bezeerde zijn arm en had medische verzorging nodig. Volgens de officiële lezing van het val had Alexander niets met de anti- Vlaamse betoging te maken, doch kwam in de verwarring terecht toen samen met zijn vriend een bioscoop ver liet. Er viel veel te zeggen voor deze officiële versie van het gebeurde. De ervaring leert nu eenmaal dat de slachtoffers van opstootjes onveranderlijk voor een goed percentage bestaan uit toevallige voor bijgangers of neutrale nieuwsgierigen. Men kan trouwens bezwaarlijk aanne men dat de prins van de zijde van het hof niet zorgvuldig op het hart was ge drukt zich buiten dit spektakel te hou den. Maar Waf zei de prins? De Vlamingen zijn wantrouwig als het n anti-Vlaamse demonstraties, als de Leuvense universiteit er bij betrokken is. Want deze katholieke universiteit en de stad zyn Vlaams en de Franstaligen zijn er gasten. De Vlaamse studenten van Lenven bevinden zich al tijd in de voorhoede bij Vlaanis-AVaalse conflicten en zy vormden de voorhoede in het rumoer rondom de Nederlandse dr. Paardekooper. En liet gerucht dat prins Alexander wel degelijk betrokken was bij de anti-Vlaamse demonstratie is hardnekkig. Met het gevolg dat men ging zoeken naar argumenten die het kunnen bevestigen. Tenminste voor het gevoel In juni van dit jaar had een Vlaamse medewerkster van een groot Vlaams weekblad „De Post", een vraaggesprek met prins Alexander dat in twee afleve ringen werd gepubliceerd. Hierin komt een passage voor die thans speciaal de aandacht trekt: „De Vlaams-Waalse verhoudingen in Leuven bijvoorbeeld vormen voor hem een boeiend probleem en hij steekt zijn voorlopige oordeel over de ontwik keling in deze actuele taal- en andere kwesties niet onder stoelen of banken. Het verbaast ons dat hij op deze neteli ge conflictenpositie nader wil ingaan. Uit verhalen van kennissen en vrienden an de prins hadden wy eerder de in druk, dat hij zeer bedachtzaam is en dan ook zeer behoedzaam een stellingname wikt en weegt. Hijzelf en ook wij con cluderen, dat zelfs mensen van goede wil en mtt open oog voor de probleem stelling in dit land, vaak eenzijdig zijn voorgelicht en té snel menen, dat alle facetten van een vraagstuk bekend zijn. Ook hier grijpt hij onmiddellijk naar een psychologische analyse, op de eerste plaats van zichzelf". Deze passage trekt thans sterk de aan dacht en er wordt van Vlaamse zijde van alles „hineininterpretiert". Zo lezen wij bijvoorbeeld in een bekend Vlaams blad dat de zaken van humoristisch maar fel standpunt pleegt te bezien (,,'t Pallie- terke"): „Indien het Vlaamse weekblad waaraan hij het interview had toege staan, de tekst ervan integraal had laten verschijnen, zou er in Vlaanderen een moment verbijstering geweest zijn, en daarna zou een stroom van verontwaar diging losgebroken zijn. Want Alexandertje vertelde over de Vlamin gen een hoop hatelijkheden en onzin die in niets moeten onderdoen voor het ge- kwijl van de „Soir" en de „Libre Bel- gïque" in hun ergste momenten. Dat Alexandertje noemde een Vlaams dag blad bij naam en stortte er zijn misprij zen van frankiljons rakkertje over uit. Als men te Laken (aan het hof Red.) vernam wat er gebeurd was, werden da delijk alle rechtstreeks en onrechtstreeks drukkingsmiddelen tegen dat weekblad aangewend en zo verscheen het inter view slechts gedeeltelijk. Maar de inge wijden weten sedertdien bescheid". Dit is ongetwijfeld stoere taal. En clan fluistert men nog dat de interviewster, dr.Alida Brauns, een familielid van alles zou hebben toevertrouwd aan bijzonder heden over dit vraaggesprek dat de goe de Vlamingen de haren te berge kon doen rijzen. Ter hoofdredactie van „De Post" was men hoewel terughoudend als het om publikatie in België gaat minder tot geheimzinnigheid geneigd tegenover een buitenlandse correspon dent, en men toonde ons de oorspronke lijke kopij van het interview dat voorzien was van prins Alexanders paraaf. „Kort voor onze daedline (het moment waarop een editie redactioneel gesloten moet worden) aldus de heer Theo Knol ten Bensel, „kregen we een telefoontje van de advocaat van ex-koning Leopold. Hij vroeg om inzage van de kopij van het vraaggesprek. Toen we het artikel terugkregen, was het voorzien van diverse streepjes in de kantlijn die volgens de adjudant van de ex-koning afkomstig waren van Leopold zelf. Men verzocht ons echter slechts enige passages te schrappen namelijk een, waarin de prins zei dat hij het betreurde dat de promotie van drie bekwame Waalse officieren achterwege was gebleven ten behoeve van de drie Vlaamse of ficieren die qua aniciënniteit daar voor nog niet in aanmerking kwa men. Zulks nadat de Brusselse „Standaard" daarvoor een heftige campagne had ge voerd. Dit was voor de prins aanleiding op te merken dat de Vlaamse pers sterk en invloedrijk is in België. Voorts ver dween een passage waarin de prins ver klaarde van mening te zijn dat de twee taligheid van de universiteit behoorde af te stralen op de universiteitsstad Leu ven". Men kan hierin als buitenlands waarne mer moeilylc kwaad zien. Doch de gehele kwestie is kenschetsend voor de sfeer van wantrouwen waarin Nederlands en Franstaligen thans leven in België. Zoals ook een bepaalde bijzonderheid uit het Post-interview kenschetsend is voor deze sfeer. Toen Waalse studenten waar namen dat prins Alexander Nederlands sprak met een journaliste, trok men deze dame de hoofddoek al en versperde daar na de weg die hun auto moest nemen, „Het zyn soms net kinderen", zei prins Alexander heel kalm en wijsgerig, dens de bezetting aan de universiteit van Repetitie van een scène uit „Vertrouwt U maar op mij", een blijspel uit het Frans van Michel Duran dat is vertaald door Alfred Pleiter en voor de televisie bewerkt door Walter van der Kamp. De A.V.R.O. zal dit spel vanavond uitzenden. V.l.n.r. zien we hier: Carletta Banting als het dienstmeisje Heletie. Els Hillenius als So phie, Henk Molenberg als de heer Larique, Leo de Hartogh als Leon Achille, Hella Faassen als mevrouw Brignon, Jeanne Verstraete als Fonsine Lefranc. 4 Pierre Larcher en Raymond Rolland, die deze week in Frankrijk tot twintig jaar ge vangenisstraf zijn veroordeeld wegens ont voering van Eric Peugeot, hebben beroep aangetekend tegen dit vonnis. Een 53-)arige Westberlijnse is vrijdagoch tend in deze stad overleden. Op dezelfde dag overleed ook haar reeds naar Florida voor- uitgereisde echtgenoot. De vrouw was name lijk wegens ziekte achtergebleven. De over- ljjdenstelegrammen, die elkaar onderweg kruisten, bereikten hun wederzijdse bestem mingen te laat. ONZE KLEINTJES 25 ct_ per regel met een minimum van f 1.25 max. 8 regels. ..Brieven bur. v d. blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C. Middelburg. „KLEINTJES" vóór S uur v.m. opgegeven aan onze kantoren verschij nen In het volgende orbtendnummer. AUTO'S EN MOTOREN Te koop: Citroen 2 C.V. 1961 in pr. conditie. Garage DE TOEKOMST. Vlissingen, tel. Te koop: Renault Dauphine Gordini als nieuw. Garage DE TOEKOMST, Vlissingen. tel. Te koop: Renault Dauphine de Luxe in st. van nieuw. Garage DE TOEKOMST, Vlissingen. tel. 3908. Te koop: B.S.A. motor 250 cc. event, ruilen v.i goede staat zijnde bromfiets. Te bevr. He renstraat 11, Middelburg. Na 7 Te koop personen auto's, motoren en sc ruil mogelijk. Lambrechtstr. 17, Middelburg, tel. 3029. Voor DAF-vracluwagens kost een RUVLI-accu f 159.—. DAF pers. w.. Citroen CV 2 f 39. Simea f 74.—. Mercedes f 82. Spuistraat 25. Vlissingen. RUVLI accu's Gv-60ah f 39.—: 6v-90ah f 46,—; en f 52,—: ]2v-45ah f 70.—: l'/2 jaar gar. Spec. Accubedrijf „RUVLI" Spuistr. 25, Vlissingen. tel. 2572. DK-W. 1960 type junior 42.000 km gedraaid. In prima staat. Garage CARELS. off, D.K.W. dealer. Goes. tel. 7191. Auto Union D.K.W. 1000 S I960, in keurige staat. Garage CA RELS. off. D.K.W. dealer. Goes, tel. 7191. WenBt U een goede accu voor laagste prijs? Kies dan een RUVLI-accu. Vb jaar garantie. Spec. Accubedrijf „RUVLI' Spuistr. 25. Vlissingen. tel. 2572. Te koop! Ford Taunus 12 M. Type Stationcar 1958. 41.000 km gedraaid zeer mooi. Garage CARELS. off. D.K.W. dealer. Goes. tel. 7191. Te koop Solex f 200.—, Union m. Sachs f 275.—. N.S.U. 395—, D.K.W. Hummel f 425.div. Sparta's f 395. f 425.—, f 450.—, f 465.—. 485.—, f 525—, f 825.—. Alles l.pr.st. en 3 mnd. garantie. JOH. VADER, Noordpoortstr. 5. Middelburg. RUVLI accu's voor Fiat f 60.—, v. Vauxhall. Austin. Morris, Ford Anglia, Prefect f 70.—, Opel f 46,—. Renault f 48.—. Spuistraat 25. Vlissingen. Te koop: Citroen 11 sport en z.ga-n. jongensfiets. Klein Vlaanderen 83, Middelburg. ONTSPANNING 13 nov. Phllipsshow, 's avonds 8 uur. Jeugdgebouw Oostkapel- le. met de nieuwste t.v., radio en huishoudelijke apparaten. Zaterdag 10 nov. a.s. middag- oriëntatierit M.A.C. „De Zeeu wen", voor alle motorrijtuigen en bromf. Inschr. v.a. 13 u. Start v.a. 13.31 u. Rest. „De Eendracht", Markt, M'burg. De M.A.B.C. dc Zingende Bou gie te Driewegen organiseert op «at. 10 nov. een gezelligheidsril voor auto's, motoren en brom fietsen. Inschr. vanaf 15.30 u. in café v. d. Guchte, start te 16.00 u. Pracht prijzen. 1 op 2 deeln. Na de rit een gezellige avond. VOORDEEL sssa VOOR ST. NICOLAAS EN KERSTMIS LAAT U INLICHTEN DOOR UW KRUIDENIER Soep doet U goed. Soep is lekker. ROYCO is héél lekker. Royco is vries vers. Meer smaak, meer geur, meer „goeds"! Vriesvers. Royco's eigen compositie (primeurgroenten mals vlees zeldzame kruiden) komt beter uit dan ooit tevoren. Vriesvers. Alleen Royco is dat. Vriesvers. Voor U, die weet dat lekkere soep extra eetlust geeft. En warmte. En gezelligheid. Royco vriesvers, wees er gul mee! WAT IS, WAT DOET vriesvers Vriesvers... sprong voorwaarts: onder lage temperatuur wordt water aan voedsel onttrokken, waardoor smaak, geur en kleur heerlijk vol en fris blijven. Zelfs vitaminen worden behouden. y Alleen Royco past vriesvers toe voor soep... Royco houdt de natuur voor U vast een wonder van smaak!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 4