RUSSEN RUIMEN RAKETBASES
OP CUBA SNEL OP
Kuster
„Rana"
vergaan
Sinds de bevrijding werden er in Zeeland
27.387 huizen gebouwd
Mikojan moet met
Castro overleggen
Adenauer probeert
kabinet te redden
SIR WINSTON CHURCHILL (81) GING WEER UIT
Liberalen reageren koel
„Seven Seas" komt
maandag aan in
Rotterdam
LUCHTBRUG NAAR INDIA SINDS
GISTERMIDDAG EEN FEIT
Eerste vliegtuig
zal vandaag
aankomen
Mug en olifant
Nog geen 3 pet. van
totaal van 1 miljoen
Indonesië stuurt
tienduizend
burger militair en
205e jaargang - no. 260
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie: F. van de Velde, P B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A de Kok 9 Abonnementsprijs 62 cent per week, ƒ8,00 per kw.; franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlisslngen:
Wolstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375), Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red 7853, adv. 5213), Oostburg: tel. 2385; Temeuzen: red. tel. 2116, adm. tel.
2911. Zierikzee: red. tel. 2425, adm. tel 2094. Adv.pr. 27 ct. p. mm. Min. p. adv. ƒ4,-. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max 8 regels) 25 et. p. regel (min. 125). ,3rieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
Zaterdag 3 nov. 1962
De boler wordt
daur betaald
Pagina 2
AMERIKAANSE LUCHTFOTO'S TONEN AAN
Het Amerikaanse ministerie van defensie heeft bekendgemaakt
dat blijkens donderdag boven Cuba genomen luchtfoto's de Rus
sen bezig zijn daar hun raketbases te ontmantelen. Deze ontman
teling is aan de gang terwijl Fidel Castro nog steeds bezwaar
maakt tegen inspectie ter plaatse.
President Kennedy zei gisteravond in een radio- en t.v.-rede dat zijn
land over duidelijke bewijzen beschikt dat de Russische raketbases in
Cuba worden ontmanteld. Hij voegde hier evenwel aan toe, dat hij
vasthoudt aan internationale inspectie, teneinde de waarborg te heb
ben dat dit werk wordt voltooid. Voorts zeide de president, dat het
idee het Internationale Rode Kruis transporten van Rusland naar
Cuba te laten inspecteren, hem goed leek.
Een woordvoerder van het minis
terie van defensie der Verenigde
Staten zei dat uit de foto's blijkt
dat men bezig is lanceerinrichtin-
gen te demonteren, kabelverbindin
gen op te ruimen, terreinen op de
bases om te ploegen en betonpla
ten met behulp van pneumatische
hamers te vernietigen.
De woordvoerder bepaalde zich tot de
kwestie der ontmanteling. Hij wilde zich
er niet over uitlaten of nog schepen wa
ren geënterd sedert de blokkade was
hervat door de Amerikaanse marine en
of gisteren opnieuw luchtverkenning is
uitgevoerd. Wel bevestigde hij dat de
blokkade nog van kracht was.
In New York heeft de Russische
eerste plaatsvervangend premier Mi
kojan vlak voor zijn vertrek naar
Havanna, waar hij besprekingen gaat
voeren met Castro, instemming be
tuigd met de eis van Castro dat de
RODE KRUIS STELT
JUBILEUM UIT
Het Internationale Rode Kruis heeft een
conferentie die volgend jaar september
zou worden gehouden twee jaar uitge
steld omdat de Chinese volksrepubliek
er op staat dat Taiwan (Formosa) niet
tot de conferentie wordt toegelaten, die
't hoogtepunt zou moeten worden van de
viering van het honderdjarige bestaan
van het Rode Kruis, dat op 29 augustus
1864 is opgericht.
De conferentie zal vervangen worden
door een bijeenkomst van afgevaardig
den van de nationale Rode-Kruisorgani
saties. Er zullen geen regeringsverte
genwoordigers aan de bijeenkomst deel-
Opheffing van
prijsstop dranken
gevraagd
Wanneer de minister van economische
zuken gevolg geeft aan de wensen van
het bedrjjl'sehap Horeca, is de kans
groot, dat de borrel en de andere in
cafés of restaurants geserveerde dran
ken duurder zullen worden. In verband
met de prijsverhoging van enkele gedis
tilleerde dranken, waartoe de gcuistil-
leerdindustrie is overgegaan, heeft het
bedrijfschap Horeca namelijk de minis
ter verzocht do prjj/.enbeschikking dran-
kon 19(12 in te trekken.
HIMALAYA-
REISVERSLAG
VER VAN DE lage landen deden
Nederlandse bergbeklimmers een
(geslaagde) poging om de Hima
laya te bedwingen. Dat er heel
veel aan voorafging, kan men
ook weer lezen in de tweede af
levering van hun reisverslag, zo
als wij dat vandaag publiceren
op pagina veertien.
In dit twintig pagina's tellende
nummer onder meer: Pagina 2:
Kopstukken botersmokkelaars be
recht. Pagina 3: Tweede Kamer
over ontwikkelingshulp; plan -
leerstoel zeevaartkunde. Pagina 5:
'l Sas te Zierikzee bouwplaats
voor kringcommandopost. Pagina
7: Huldigin" wielerkampioenen.
Pagina 8: „Feiten in de economi
sche geschiedenis van Zeeland",
een antwoord aan M. P. de Bruin
van drs. M. C. Verburg en „Enge
land en de E.E.G." door een land-
bouwmedewerker.
en in het
P.Z.C.-
ZATERDAGN'UMMER
op pagina elde tweede aflevering
van Hongarije vandaag" en een
artikel over de „Benelux-tele-
scoop", die de grootste ter wereld
zal worden.
Pagina 12: „Zigzag-jeugdpagina"
met o.m. een kreet om kopij van
schoolkrantredacteuren en voorts
een beschouwing over hockey in
Zeeland door onze sportredacteur
pagina 13: Hans Warren over het
romandebuut van de beeldhouwer
Wolkers, een onzer redacteuren
over Mondriaans Domburgse pe
riode, „Kunst van Bali" en een
bijdrage van onze balletmedewer
ker over de dansers uit Georgië;
pagina het. Himalaya-verhaal;
pagina 15: dCanaalwerk.cn" als
motto voor een fotoreportage, ra
dio- en t.v.-artikél plus puzzel;
pagina 17: Kerken en Maatschap
pij met „De taak van een koster
in de verschillende kerkgenoot
schappen en „Stemmen uit de ker
ken" over praktisch oecumenisch
handelen en op pagina 19: Kro
niek van Zwin tot Zijpe. Amster
damse beurs en feuilleton.
Verenigde Staten hun marinebasis
in Cuba ontruimen. Mikojan zeide
dat de vijf eisen die door'de Cubaanse
Bremier zijn gesteld, door de Sowjet
hie worden gesteund.
In een gedrukte verklaring die aan
de pers werd uitgereikt, zei Mikojan
dat hij naar Cuba ging voor een
vriendschappelijke uitwisseling van
meningen.
Castro heeft donderdagavond in een re
devoering iedere vorm van internationale
inspectie op zijn eiland afgewezen. Doch
er zijn waarnemers bij de V.N., die ge
loven dat de Russen willen proberen deze
impasse te doorbreken.
In Genève weigerden woordvoerders van
het Rode Kruis commentaar op berich
ten dat Kroesjtsjew het Rode Kruis
heeft verzocht toezicht te houden op ont
manteling van de bases op Cuba, doch
men meent in Genève dat de geheel
Zwitserse organisatie reeds aan secre
taris-generaal Thant heeft laten weten
dat zij bereid is de inspectie op zich te
nemen.
Inmiddels heeft radio Havanna melding
gemaakt van nieuwe marine-oefeningen
ter hoogte van de noordkust van de Cu
baanse provincie Pinar del Rio. Moge
lijk is de betreffende zone aangewezen
voor de afvoer van de Russische raket
ten.
Beloften
In diplomatieke kringen in Moskou is
men van mening dat de voorzichtige
behandeling door de Russische pers
van de uitlatingen van Castro er op
wijst dat het Kremlin de affaire-Cuba
snel wenst te regelen en dat Mikojan
opdracht heeft de medewerking van
Castro hieraan te verkrijgen. En
men acht het waarschijnlijker dat
Moskou die medewerking wil kopen
met de belofte van groter economi
sche hulp dan met waarschuwingen
dat Cuba door Rusland in de steek
zal worden gelaten indien Castro
zich niet naar de wensen van het
Kremlin wil voegen.
Niet de minste moeilijkheden schijnt het
Kremlin te hebben met de Oostduitse lei
der Walter Ulbricht, die donderdag in
gezelschap van een aantal deskundigen
in Moskou is gearriveerd. Per commu
niqué is bekendgemaakt dat men het bij
alle vraagstukken die werden besproken
volkomen eens bleek te zijn.
Of dit ook de kwesties Cuba en
Berlijn en de eventuele koppeling
van deze kwesties betrof, werd er
niet bij verteld. Ulbricht had giste
ren besprekingen o.a. met Kroesj
tsjew.
Minister wenst
tóch af te treden
Kanselier Konrad Adenauer is er
gisteren niet in geslaagd de West-
duitse regeringscrisis over de Spie-
gel-affaire te bezweren. Adenauers
pogingen, zijn kabinet te redden,
waren vervat in een brief aan de
liberale partijvoorzitter, Erich
Mende. In de brief legde de kan
selier uit, waarom zijn liberale mi
nisters niet van de actie tegen Der
Spiegel op de hoogte waren ge
steld.
Zowel de liberale ministers als de libe
rale parlementsleden hebben de uitleg
volkomen van de hand gewezen. De li
berale minister van justitie. Wolfgang
Stammberger, die zijn ontslag had inge
diend omdat hij buiten de affaire was
gehouden, een aanvrage die door Aden
auer is geweigerd, staat er nog steeds
op uit de regering te treden.
Een woordvoerder van de liberale partij
verklaarde dat het antwoord op de brief
van Adenauer zowel tegenvoorstellen als
eisen zal bevatten. Hij maakte duidelijk
dat de liberalen van Adenauer concrete
stappen wensen, die een herhaling van
de gebeurtenissen onmogelijk maken.
Anders, zo vervolgde hij, kan de coalitie
tussen Christen Democraten en liberalen
niet blijven voortbestaan. De liberalen
hebben Adenauer tot maandag de tijd
gegeven.
Volgens een woordvoerder van Der
Spiegel heeft de Duitse geheime politie
inmiddels een vijfde employé van Der
Spiegel in hechtenis genomen. Het is
Detlev Becker, zakelijk leider van het
tijdschrift. Volgens de woordvoerder
werd Becker de reden van zijn aanhou
ding niet meegedeeld.
beantwoorden de vraag met gebons op
de tafel en met applaus. De regerings
woordvoerder zei daarop: „Er zal nage
gaan worden of er meer gesprekken
afgeluisterd worden dan gewoonlijk".
Deze opmerking wekte de lachlust van
de aanwezigen op.
Telegram
De Duitse raad voor de pers heeft een
telegram ontvangen van de universiteit
van Wisconsin in de Verenigde Staten,
getekend door de professoren Ralph Naf-
ziger en Bryant Kearl. De inhoud luidde:
„Journalisten en overzeese vrienden van
de Westdnitse democratie hopen «lat er
in de Spïegel-zaak een duidelijk onder
scheid zal worden gemaakt tussen ver
raad en eerlijke politieke kritiek. Als
dit niet gebeurt zal het vertrouwen van
de wereld in de Duitse garantie van de
vrijheid van de pers geschokt worden".
Voor het eerst nadat hij in het
voorjaar in Monte Carlo een dij
been brak, is de 87-jarige sir Win
ston Churchill in Londen weer uit
gegaan. Hij vertrekt hier van zijn
huis in Hyde Park Gate voor het
bijwonen van het jaardiner van
The other club", welke hij een en
vijftig jaar geleden met twee an
dere „Édwardians" heeft gesticht.
De club, wélke bijeenkomt in de
pinafore room" van het hotel
Savoy, kent geen toespraken, al
leen op goede conversatie wordt
streng gelet.
Maandag (5 november) zal liet Austra
lische motorschip „Seven Seas" niet aan
boord 1053 Nederlandse militairen in
Rotterdam arriveren. Onvoorziene om
standigheden voorbehouden, zal men om
10-30 uur met de ontscheping beginnen.
De 1053 militairen behoren allen tot de
Koninklijke Landmacht. De „Seven
Seas" die een Duitse bemanning lieeft
vertrok op 4 oktober uit Sorong.
De chef van de generale staf, luitenant-
generaal A. V. van den Wall Bake heeft
net voornemen om maandag in Rotter
dam ter begroeting aanwezig te zijn.
Onderweg is ook de „Waterman", wélk
schip ongeveer 850 militairen aan boord
heeft. Het vertrok op 24 oktober en het
wordt begin december in Nederland
verwacht.
De militairen die in Rotterdam zullen
debarkeren, zullen onmiddellijk met ont
schepingsverlof gaan.
De Russische vice-premier Anas-
tas Mikojan, die op weg is naar
Cuba, heeft in het gebouw van de
V.N. in Neio York een ontmoe
ting gehad met de algemeen se
cretaris van de V.N., Oe Thant
(rechts). In het midden Evgeny
Kisélew, Russisch lid van het V.N.-
sscretariaat.
Belachelijk
Door sommige Westduitse kranten en
autoriteiten wordt aangenomen dat
de Westduitse minister van defensie,
Frans Josef Strauss, de actie tegen
Der Spiegel op touw gezet zou heb
ben. Regeringswoordvoerders stelden,
dat de gedachte dat het ministerie
van defensie iets met de zaak te
maken zou hebben, „belachelijk" was.
De staatssecretaris van defensie,
Volkmar Hopf, gaf donderdag echter
toe, verscheidene acties in de Spie-
gel-affaire te hebben ondernomen.
Op de regeringspersconferentie van gis
teren zei een Westduitse verslaggever
dat de laatste tijd telefoongesprekken
afgeluisterd worden. Andere journalisten
DR. ADENAUER
WEEK LATER
NAAR V.S.
Een woordvoerder van de West
duitse regering heeft medegedeeld,
dat het bezoek dat bondskanseüer
Adenauer op 7 en 8 november aan
de Verenigde Staten zou brengen,
een week is uitgesteld. De Ameri
kaanse ambassadeur in Bonn,
Dowling, had hierover gisteren
contact met dr. Adenauer opgeno
men. Zij kwamen overeen het be
zoek aan Washington uit te stellen
tot 14 en 15 november, aldus de
woordvoerder verder, die geen re
den voor het uitstel opgaf.
J fjilttlijH
De Amerikaanse ambassadeur te
Nieuw-Delhi heeft gistermiddag
meegedeeld dat de luchtbrug op
India begonnen is. Even voordat
hij deze mededeling deed was van
af de Amerikaanse vliegbasis
Rhein-Main in West-Duitsland een
viermotorig straalvliegtuig van de
Amerikaanse luchtmacht met wa
pens en munitie vertrokken, om
via de Amerikaanse basis Adana
in Turkije naar Calcutta te vliegen.
In totaal zullen, naar ambassadeur Gal-
braith 'meedeelde, acht Amerikaanse
vrachtvliegtuigen worden ingezet,
vens zullen voorraden per schip worden
aangevoerd. De vliegtuigen zullen lichte
wapens en verbindingsmiddelen aan
voeren, de schepen brengen zwaardere
wapens en transportmiddelen. Uit Tur
kije zal, eveneens uit de voorraden van
het Amerikaanse leger, een aantal spe
ciaal voor de strijd in bergachtig ter
rein geconstrueerde Houwitzers worden
verzonden.
Het eerste vliegtuig een militaire
versie van de Boeing 707 zal van
daag in Calcutta aankomen, aldus
Galbraith.
Maandag kwamen twee vliegtuigen met
Britse wapens in Calcutta aan. Van
Britse zyde heeft men in het totaal geen
inlichtingen verstrekt over deze wa
penzendingen. Verwacht wordt dat ook
Canada India wapens zal sturen.
De Communistische Partij van India
heeft zich uitgesproken vóór de wapen
leveranties, de MacMahon-lijn erkend
als de enige wettige grens tussen India
en communistisch China, en het voorstel
van Peking voor vredesonderhandelingen
afgewezen met de mededeling dat niet
over een wapenstilstand onderhandeld
kan worden zolang de Chinese troepen
niet teruggetrokken zyn.
Cholera breidt
zich uit op
Nieuw-Guinea
Er is thans ook cholera geconstateerd
aan de zuidkust van Nieuw-Guinea, in
de dessa Kokonau, ongeveer 100 km
west van Agats, waar ruim een maand
geleden een cholera-epïdemïe is uitge
broken.
Er zijn artsen en verplegend personeel
heen gezonden. Evenals nabij Agats zal
men ook hier trachten, door middel van
vaccinatie in de dessa's in de omgeving,
tegen de ziekte een barrière op te wer
pen. Over het aantal aangetaste perso
nen en eventuele slachtoffers konden
nog geen mededelingen worden gedaan-
Iedereen die Nieuw-Guinea wil verlaten
moet thans in het bezit zijn van een
bewijs van vaccinatie tegen cholera en
wie uit Indonesië. Pakistan en de Phï-
lippijnen het land wil binnenkomen,
moet tegen cholera zijn ingeënt.
KAPITEIN REDT ZICH
OP NIPPERTJE
Ondanks hardnekkige pogingen is
de gezagvoerder van de 499 ton
metende Nederlandse kustvaarder
„Rana" er gistermorgen niet in
geslaagd, zijn schip te behouden.
Het verdween op ongeveer 25 mijl
van Hanstholm aan de Deense
westkust in de golven, nadat eer
der de acht overige leden van de
bemanning het vaartuig hadden
verlaten.
De gezagvoerder werd opgepikt door de
Britse treiler „Ross Jackal". Donderdag
ochtend vroeg was de scheepvaart in de
Noordzee verzocht uit te zien naar de
„Rana", eigendom van de N.V. Motor
schip „Irene" in Delfzijl, die op 25 ok
tober uit de Engelse plaats Boston naar
Oslo was vertrokken, maar nog niet was
aangekomen op de plaats van bestem
ming.
Ruim een etmaal later meldde het radio
station Skagen, dat de „Rana" zich in
moeilijkheden bevond bij de Deense west
kust. Het kustvaartuig, dat sterk naar
stuurboord helde, was snel zinkende. De
opvarenden verlieten kort daarop allen
de „Rana".
De gezagvoerder keerde echter terug om
te pogen de pomp aan de gang te hou
den en zo het schip te behouden. Als
gevolg van het zware weer mocht dit
echter niet baten.
Deze week heeft minister Beerman ge
antwoord op enkele vragen van een
Kamerlid over een zonderlinge geschie
denis, die zich half juli heeft afgespeeld
in een trein tussen Geldermalsen en
Utrecht. Een passagier bracht in een ge
sprek met een andere reiziger enkele
passages ter sprake uit een artikel over
prins Bernhard, dat was opgenomen in
het veelbesproken Duitse weekblad „Der
Spiegel". Het ging hier om het nummer
van 9 mei 1962, dat op advies van de
Haagse procureur-generaal niet in Ne
derland was verspreid. Dit gesprek werd
gehoord door een marechaussee in bur
ger, die daarop de treinpassagier ver
zocht met hem mee te gaan: na een
nacht te zijn vastgehouden op het
Utrechtse hoofdbureau van politie werd
de man verhoord, waarna hij om half
een 's middags weer in vrijneid werd
gesteld. Nadat betrokkene een maand
later ook nog eens door de rechter
commissaris was verhoord, kwam de
zaak in de openbaarheid via een aantal
perspublikaties, waarop het P.S.P.-Ka-
merlid Lankhorst aan minister Beerman
vragen over deze aanhouding stelde. Nu
dus is het antwoord van de bewindsman
afgekomen.
De minister stelt zich bij hem min
of meer gebruikelijk op een strikt
formeel standpunt en laat de materiële
kanten van deze kwestie geheel buiten
beschouwing. Zijn betoog komt er op
neer, dat de marechaussee als ieder Ne
derlander krachtens artikel 53 van het
Wetboek van Strafverordering de be
voegdheid had een verdachte van eén
op heterdaad ontdekt strafbaar feit aan
te houden. Van deze bevoegdheid heeft
hij gebruik gemaakt, waarna de daar
op gevolgde procedu
re zich eveneens ge
heel binnen wettelijke
normen heeft afge
speeld. En daarmee is
de zaak afgedaan, zo
kan men uit de mededelingen van excel
lentie Beerman afleiden. Men kan daar
vrede mee hebben, wanneer men althans
aan dit alles de conclusie toevoegt, dat
zowel de burger-marechaussee alsmede
de verhorende politie-autoriteiten in
Utrecht een overmaat aan ijver hebben
getoond, die wel een beetje aan het ridi
cule grenst.
Wij hebben half mei al eens over
het bewuste artikel in „Der Spie
gel" geschreven naar aanleiding van de
stappen, die toen de procureur-generaal
had ondernomen. Bij deze hoge autori
teit ligt nu in feite de oorzaak van de
hele kwestie. Zijn maatregelen waren
destijds volkomen overbodig en zelfs on
gewenst, omdat zij aanleiding gaven tot
allerlei kletspraatjes. Sindsdien is het
mallotige van dit overheidsoptreden dui
delijk aan de dag getreden door de ver
schijning van de biografie over prins
Bernhard. De bewuste „Spiegel"-passa-
ges waren ontleend aan een Engels
boek (van Sefton Delmer) en handel
den met name over het S.S.-lidmaat-
schap van de prins tijdens zijn studie
tijd. Welnu, wil men allerlei details over
deze kwestie lezen, dan kope men het
nieuwe boek over de prins en men vindt
ze uitvoerig uitgestald. De bron? Prins
Bernhard zelf! Men mag dus aannemen,
dat op het moment dat „Der Spiegel"
met zijn verhaaltje kwam aanzetten de
prins aan zijn biograaf reeds lang al
lerlei gegevens had verstrekt om in het
boek te verwerken, een boek dat werd
geschreven in opdracht van een Neder
landse uitgeverij. De procureur-generaal
daarentegen dacht het blijkbaar beter te
weten dan de prins: hij adviseerde de
importeur van „Der Spiegel" het bewus
te nummer maar niet te verspreiden.
Eigenlijk is het een vermakelijke histo
rie, een opvallende illustratie van de
uitdrukking „plus royaliste que Ie roi",
in dit geval: prinsgezinder dan de prins.
Tegen deze achtergronden lijkt ons het
optreden van de bewuste mare
chaussee helemaal overdreven. Zoals de
houding van de minister in zyn ant
woord aan het Kamerlid Lankhorst
overdreven formeel is: hij had er rustig
aan kunnen toevoegen dat de betrokken
marechaussee een overmaat aan tjver
heeft getoond, die in dit geval mis
plaatst was. Maar dat heeft de be
windsman niet kunnen opbrengen: was
hij soms geprikkeld door het gebruik
van dikke woorden door het Kamerlid?
Deze had inderdaad voor „van-dik-hout-
zaagt-men-planken" gezorgd: „gebrui
kelijke methode in dictatoriaal geregeer
de landen, grondslagen van een demo
cratische samenleving, ontoelaatbare
vorm van intimidatie", ziedaar een
bloemlezinkje uit de vragen. Ook daar
mee was deze zaak ver uitgetild boven
het niveau, waarop zij in feite thuis
hoorde. Gezamenlijk en in vereniging is
hier van een kleine mug een meer dan
levensgrote olifant gemaakt: allen heb
ben er flink aan meegeholpen, de pro
cureur-generaal. de marechaussee, de
Utrechtse politie, het kamerlid. Maar
minister Beerman heeft er zelfs niet
eens om kunnen glimlachen....
STUKADOORS EN schilders leg
gen momenteel de laatste hand aan
de miljoenste woning, die na de be
vrijding in Nederland gebouwd
wordt. Weliswaar staat deze wo
ning in Zwolle, maar het gaat hier
om het miljoenste Nederlundse
huis, dat even goed in Venlo,Veen-
dam of Vlissïngeii gebouwd had
kunnen worden. Een miljoen wo
ningen dus, gebouwd vanaf mei
1945 dus vlak na de officiële
bevrijding van Nederland tot en
met juni 1962. En wat heeft Zee
land nu van dit miljoen „meegeno
men"? We hebben liet nagevraagd
bij de provinciale directie voor
volkshuisvesting en bouwnijver
heid en daar vertelde de lieer G.
Verschoor, de plaatsvervangend
hoofdingenieur-directeur, dat
slechts iets meer dan 2,7 procent
van dit totaal in onze provincie
terecht gekomen is. In die periode
van 17 jaar zijn in Zeeland name
lijk 27.387 woningen gebouwd het
laagste aantal in de rij der provin
cies.
Verdeeld over de verschillende sec
toren /.ijn deze woningen als volgt
gebouwd: 8638 stnks in opdracht van
ae gemeenten (het betreft hier dus
voor het grootste deel woningwet
woningen); 4270 stuks door de ver
schillende woningbouwverenigingen
14.130 woningen in opdracht van
farticulieren of particuliere instan-
ies, met of zonder rykssteun, ter
wijl er voorts nog rond 350 huizen
gebouwd zijn via opdrachten van
rijkszijde. Zonder enige rijkssteun
zijn er in Zeeland volgens de ge
gevens van het CBS vanaf liet
jaar 1950 in totaal 1025 woningen
gebouwd.
Eerst in 1948 is het naoorlogse bouw
programma goed op gang gekomen. In
1945 werd in Nederland de bouw van
389 woningen bereikt; dit. aantal groei
de in 1946 tot 1593 en in 1947 tot 9243.
De gevolgen van het in 1946 opgezette
bouwprogramma werden in 194S goed
merkbaar: toen werden er in Nederland
36.391 woningen gebouwd, een aantal,
waavan Zeeland er uiteraard een deel,
afgestemd op zijn toenmalige behoefte,
voor zijn rekening nam. De hoogste
piek in het nationale woningbouwpro-
Tiamma werd bereikt in 1958, toen er
jijna 90 000 woningen gereedkwamen.
Zoals reeds opgemerkt heeft Zeeland
van alle provincies de laagste toewij
zing gekregen, terwijl tevens in deze
provincie liet geringste aantal huizen
tot stand kwam. Tegenover de 27.387
Zeeuwse woningen staan er bijvoorbeeld
28.044 in Drente, 36.430 in Groningen
en daartussen 33.085 in Friesland.
Herbouw
In tegenstelling tot deze en ook an
dere provincies is de huizenbouw in
Zeeland voor een belangrijk deel niet
zozeer uit de behoefte voortgekomen
dan wel uit de nood geboren. Met na
me na de bevrijding moesten er in
onze provincie veel verwoeste hui
zen herbouwd worden. Men denke in
dit verband aan de gemeenten in
Zeeuwsch-Vlaanderen, aan Middel
burg, Vlissingen, Westkapelle, waar
soms gehele nieuwe gemeenten of
Sehele nieuwe wijken verrezen,
'aast de oorlogshandelingen speelt
in Zeeland de februari-ramp van
1953 (vooral op Schouwen-Duiveland
en Zuid-Beveland) een belangrijke
rol.
Door deze verwoestingen zijn er in ver
schillende Zeeuwse gemeenten ook meer
krotten „opgeruimd" en vervangen dan
in andere provincies. Dat staat dus in
overig Nederland nog meer te wachten
dan in Zeeland; een programma ove
rigens. waarmee de minister van volks
huisvesting vorig jaar doelbewust ge
start is. Daartegenover staat, dat in
andere delen van het land weer meer
huizen voir de industriesector gebouwd
werden bijvoorbeeld in het noorden
in Groningen-stad en Delfzijl.
Teruggang
Ir de laatste jaren (vanaf 1959 op
1960) is er in Zeeland een duidelijke
woninggroei In de vrije sector te
constateren. Overigens loopt het
aantal gereedgekomen woningen in
de laatste jaren iets terug. In 1960
werden er 1771 woningen in Zeeland
gebouwd, terwijl dit aantal in 1961
gedaald was tot 1558. In het eerste
ualfjaar van 1962 kwamen er 734
klaar, waarbij de directie van volks
huisvesting en bouwnijverheid ver
wacht, dat het totale aantal over
1962 ongeveer gelijk zal zijn aan dat
van het jaar tevoren. Op liet eind
van die periode waren er in totaal
rond 2500 arbeiders werkzaam op de
Zeeuwse bouwwerken, waarvan 1190
in de woningbouw, 200 in de verbouw
en 350 in de bouw voor de nijver
heid.
Daarbij nog een enkele vergelijking met
andere provincies: in Drente waren er
eind juni 4600 arbeiders werkzaam, in
Friesland 4900, in Groningen 5900 en
in Zuid-Holland (zonder Den Haag en
Rotterdam) 17-200-
NIEUW-GUINEA
(Van onze Haagse redactie).
De Perzische diplomaat dr. Djalal
Abdoh, die tot 1 mei van het vol
gend jaar namens de Verenigde
Naties Nieuw-Guinea zal besturen,
gelooft niet dat hij de tienduizend
„gemilitariseerde burgers" nodig
zal hebben, die Indonesië de ko
mende maanden naar Nieuw-Gui
nea wil sturen.
„Wat Indonesië na 1 mei wil doen is
niet mijn zaak", zo zei dr. Abdoh giste
ren in Den Haag.
Er zijn op het ogenblik nog ongeveer
250 Nederlandse bestuursambtenaren
in Nieuw-Guinea. Dr. Abdoh deelde mee
dat hij de Nederlandse regering heeft
verzocht er bij de achterblijvers op aan
te dringen tot 1 mei aan te blijven.
Volgende week reist de Perzische diplo
maat naar Djakarta. Hy zal dan o.a.
het Nederlandse aanbod ter sprake bren
gen om de komende drie jaar dertig mil
joen dollar beschikbaar te stellen als bij
drage in het ontwikkelingsfonds van
Nieuw-Guinea.
Volgens Cubaanse bladen zijn ruim 50
handelaars, onder wie twee vrouwen, in Ha
vanna veroordeeld tot gevangenisstraffen van
gemiddeld een lialf jaar en boeten tot 120
peso, omdat zij de „volkseconomie" zouden
hebben benadeeld. Een jongeman kreeg een
maand huisarrest.