f
t
t
TWEEDE TELEVISIENET NIET
VOOR BEGIN VAN 1964
"po
Hulp van regering voor
het gemengde bedrijf
f artf^
„Der Spiegel" krijgt
internationale steun
Binnen veertien dagen memorie
van antwoord op nota reclame-t.v.
co
PLEEGZUSTER
Vasthoudende
inspecteur in
zaak-Peugeot
Persinstituut
is bezorgd
Mr. F. J. M. van Thiel
VERLANGEN NAAR EEN SOCIALE
ZEKERHEID POSITIEF WAARDEREN
CENTRAAL EREVELD VOOR DE
POOLSE GEVALLENEN
ln Z.-Vlaanderen begraven Polen worden
voorlopig niet overgebracht
m
WOENSDAG 31 OKTOBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
STAATSSECRETARIS SCHOLTEN:
(Van onze parlementaire redacteur).
De eerste zendermast met straalverbindingen van de tweede televisie
zender in IJsselstein, die globaal de randstad-Holland zal bestrijken,
zal op zijn vroegst in het voorjaar van 1964 gereed zijn, zo heeft
staatssecretaris mr. Scholten, dinsdag in de openbare vergadering
van de vaste commissie voor onderwijs, kunsten en wetenschappen
uit de Tweede Kamer meegedeeld in antwoord op vragen, die hem
uit de commissie gesteld waren. Enkele leden spoorden de staats
secretaris tot opschieten aan. Zij veronderstelden op grond van ver
schillende publikaties, dat het tweede televisienet in oktobèr 1963 ter
beschikking zal komen en zij informeerden, of het dan ook gebruikt
kan worden en wie het krijgt.
Mr. Scholten kon niet zeggen, wan
neer het tweede televisienet in
bruik genomen kan worden. Hij
zelf heeft nooit de datum 1 okto
ber genoemd, zo verklaarde hij
hij geloofde er ook niet in en'
ook van de P.T.T. is deze datum
niet afkomstig.
Commerciële t.u.
De staatssecretaris deelde mee, dat bin
nen veertien dagen de memorie van ant
woord op de nota betreffende de recla
me-televisie zal verschijnen Deze nota
gaat onder andere in op de mogelijkheid
van reclame-televisie over het tweede
net.
Over de bouw van het derde radionet is
nog overleg gaande met het departement
van verkeer en waterstaat.
Mr. Scholten ontkende tegenover enkele
afgevaardigden, die kritiek hadden ge
leverd, dat het ontbreken van een om
roepwet de oorzaak van moeilijkheden
en onzekerheden in het omroepbestel
is. De luisteraars hebben van het uit
blijven van de omroepwet geen nadelen
ondervonden. Hij hoopte, dat hij in de ko
mende maanden een beslissing zal kun
nen nemen over de eventuele uitbreiding
van de zendtijd van de V.P.R.O. Als het
derde radionet gereed is, komt er meer
ruimte.
zal moeten worden gehouden met de
loonrichtlijnen.
Tenslotte zegde mr. Scholten toe, dat
hy zijn gedachten zal laten gaan over
een suggestie van jkvr. Wttewaal van
Stoetwegen (c.h.) en mr. Vrolijk (p.v.
d.a.) om een raad voor de publiciteits
media in te stellen, waaronder zullen
moeten vallen de pers, de radio en de
televisie, zoals er op het ogenblik ook
een onderwysraad bestaat.
Zwarte kijkers
en luisteraars
(Van
mze parlementaire
redacteur).
Een achtste deel van alle televi
siekijkers zijn zwarte kijkers en
vijf procent van alle radioluiste
raars zijn zwarte luisteraars, zo
is gisteren in de openbare verga
dering van de vaste commissie
voor onderwps, kunsten en we
tenschappen uit de Tweede Ka
mer meegedeeld.
Dit betekent, dat van de kijkers
12V2 procent en van de luisteraars
5 procent geen kijkgeld en geen
luistergeld betaalt. De heer Kieft
van de A.R.P. drong op een scher
pere controle aan.
De staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, mr.
Scholten, zal doen wat hij kan,
want als deze percentages omlaag
gebracht kunnen worden, betekent
dit een uitbreiding van de inkom
sten van de staat. Maar hij gaf
zich er rekenschap van, dat het
vaak moeilijk is de niet-betalers
te achterhalen.
Ui
J
Voorschot van 2025 miljoen
Zendtijd C.P.N.
Wat de zendtijd voor de C.P.N. be
treft, is het standpunt van de staats
secretaris niet gewgzigd, zo bleek uit
zijn antwoord aan de heer Noorden
bos van de P.S.P., die zendtijd voor
alle in het parlement vertegenwoor
digende partijen gevraagd had. De
communisten krijgen dus geen zend
tijd. De S.G.P. die ook nooit voor de
radio komt, wenst geen zendtijd.
Enkele leden hadden gevraagd, hoe het
staat met het zogenaamde droit de ré-
ponse, dat is het recht van wederwoord,
als iemand of een groep is aangevallen
voor de radio of televisie, of wanneer
onjuiste dingen zgn beweerd. De staats
secretaris deelde mee. dat met de om
roepverenigingen overleg gepleegd is
teneinde tot een zekere r egeling te ko
men, hierin bestaande, dat feitelijk on
juiste mededelingen voor de radio of de
televisie kunnen worden rechtgezet. In
Duitsland is een droit de réponse in deze
zin wettelijk vastgelegd.
De omroepverenigingen hebben hun
standpunt nog niet bepaald. Zij willen
zich eerst precies op de hoogte stellen,
hoe men ln de journalistiek over dit
recht denkt. De staatssecretaris zei, dat
h(j liefst niet lang meer wilde wach
ten en dat hg graag van de opvattingen
van de omroepverenigingen zal kennis
nemen.
Salariëring
Er bestond enige ontevredenheid over de
salariëring van het radio- en televisie-
personeel. De staatssecretaris herinner
de eraan, dat reeds verbeteringen zgn
doorgevoerd en dat wat de salariëring
op langere termijn aangaat, rekening
Onderzoek eventuele
samenwerking
K.N.A.C. en
A.NW.B
Het dagelijks bestuur van de Koninklijke
Nederlandsche Toeristen Bond A.N.W.B.
en het bestuur van de Koninklijke Ne
derlandsche Automobiel Club voeren be
sprekingen, teneinde te onderzoeken, of,
mot behoud van beider zelfstandigheid,
een samenwerking op gemeenschappe
lijk gebied geboden is-
>>Sy5CHTHOREND". Een filmsterretje
m Hollywood verscheen voor de rechter,
omdat zij geen acht geslagen had op
het fluitje van een politieagent, De jon
gedame verklaarde voor hét gerecht:
„Als ik iedere keer moest stoppen, wan
neer een man naar my floot, kwam ik
geen meter meer van mijn plaats." De
rechter sprak de „slechthorende" ver-
keerzondares vry.
FONDS TER VERBETERING
VAN ECONOMISCHE
STRUCTUUR
De Nederlandse regering zal over
gaan tot het oprichten van een ont-
vvikkelings- en saneringsfonds voor
de Nederlandse landbouw, dat
behalve aan de hulpverlening aan
de gemengde bedrijven op de zand
gronden dienstbaar ral worden
gemaakt aan de verbetering van de
economische structuur van deze
bedrijven.
De rechtstreekse financiële hulp op kor
te termijn zal bestaan uit voorschotten
tot een nader te bepalen maximum aan
agrarisohe bedrijven, die in directe fi
nanciële nood verkeren en vvier alge
mene financiële positie aanleiding geeft
tot directe hulp.
De met de geldmiddelen van het fonds
beoogde hulp op langere termijn zal wor
den gericht op een versterking van de
bedryfsstructuur, die bereikt kan wor
den door verbetering van de uitrusting
van levensvatbare bedrijven en door een
met premies te bevorderen beëindiging
van het niet levensvatbare agrarische
bedryf. Het fonds zal worden uitgerust
met een kapitaal van vyftig miljoen gul
den, waarvan maximaal 20 tot 25 mil
joen gulden is bestemd voor verlening
van voorschotten.
BLOEDWIJN
laf;.
iWtft
uw
biapothekers cn drogisten
Volgens officiële cijfers zijn in Groot-
Brittannië ln de periode van begin I960 tot
augustus van dit Jaar in totaal 329 kinderen
geboren met misvormde ledematen als gevolg
van het gebruik van het kalmerende middel
thalidomide door de moeders tijdens zwan
gerschap. Van dit aantal zijn 244 kinderen
nog in leven.
De eerste foto van de Russische pre
mier Nikita Kroesjtsjew sinds de Cu
baanse kwestie. Hier ziet men de Soto-
jet staatsman samen met zijn minis
ter van buitenlandse zaken Andrei Gro-
myko en premier Sardar Mohammed
Nairn van Afghanistan.
Behalve met voorschotten uit het ont-
wikkelings- en saneringsfonds zal het
gemengde bedryf op de zandgronden di
rect kunnen worden geholpen met een
verruiming van de bestaande krediet-
mogelijkheden in de landbouw.
Borgstelling
Daartoe zal de draagkracht van het
borgstellingsfonds voor de landbouw
met een bedrag van tien miljoen gul
den worden versterkt. Daardoor zal
het mogelijk zgn op ruimer schaal
borgstelling te verlenen voor op te
nemen, kredieten voor consolidatie
van kort lopende schulden en voor
investeringen.
De maatregel maakt het mogelijk tot
een veelvoud van deze som aan bank
kredieten te verlenen, waardoor zeker
aan een bestaande dringende behoefte
kan worden tegemoet gekomen.
Minister Marijnen heeft deze maatrege
len thans bekend gemaakt als resultaat
van het beraad der regering met betrek
king tot de positie van het gemengde be
drijf op de zandgronden. De maatregelen
zijn nodig gebleken, omdat de bedrijfsre
sultaten als gevolg van het 'cumulatief
•optreden van een aantal nu eenmaal
niet door het garantiebèleid gedekte ri
sico zodanig zgnverslechterd dat bij
zondere voorzieningen vereist zgn.
Beter perspectief
Minister Marijnen is van oordeel dat
deze meer structurele aanpak een
beter perspectief biedt voor het be
leid op langere termijn dan het ver
lenen van toeslagen, die rechtstreeks
verband houden met de voortbren-
van eieren, slachtpluimvee en
:ens, pi
de bedrijf.
kens, produkten van het gemeng-
De minister van landbouw kent liet ge
organiseerde agrarische bedryfsleven
een werkzaam aandeel toe in de nadere
uitwerking en do toepassing van het
thans ontwikkelde programma. De be
windsman zal daartoe zo spoedig moge
lijk overleg plegen met het Landbouw
schap.
's morgens
m
Uitbreiding verstrekking
ziekenhuisverpleging
verplicht-verzekerden
Dé ziekenfondsraad heeft de minis
ter van sociale zaken en volksge
zondheid geadviseerd met ingang
van 1 januari 1963 uitbreiding te
geven aan de verstrekking zieken
huisverpleging voor verplicht-ver-
zekerden.
Thans hebben fondsverzekerden recht op
volledige verpleging en behandeling in
de laagste klasse van een ziekenhuis
voor de tyd van ten hoogste 70 dagen
per geval. Het advies van de raad be
oogt een maximumduur van een jaar be
houdens ten aanzien van de psychiatri
sche patiënten, waarvoor de bestaande
termyn gehandhaafd blyft.
De financiële consequenties van de ver
lenging worden voor de verplichte ver
zekering geraamd op 17 miljoen gulden
per jaar. Hierin is niet begrepen de in
verband met de verlengde verplegings-
termijn te verwachten verhoging van de
bijdrage uit het vereveningsfonds der
verplichte verzekering in het tekort van
de bejaardenverzekering.
Voorts heeft de ziekenfondsraad de mi
nister geadviseerd de premie voor de
verplichte verzekering, die thans 4,8 pro
cent bedraagt, voor het jaar 1963 te be
palen op 4,7 procent. De premieverlaging
zal slechts mogelgk zijn door intering
op de reserve van het vereveningsfonds,
die daardoor zal dalen tot 33,3 miljoen
gulden. Dit bedrag ligt tussen de gren
zen, genoemd in het advies, dat de S.E.R.
in 1961 met betrekking tot de economi
sche aspecten van de ziekenfondsverze
kering heeft uitgebracht, te weten 30 tot
40 miljoen gulden.
De raad besloot tevens te adviseren de
premie voor de bejaardenverzekering
voor 1963 te stellen op f2,58, respectie
velijk f 1,29 per week. Thans bedragen
deze onderscheidenlijk f 2,02 en f 1,01.
De vasthoudendheid van een gepensio
neerde politie-inspecteur heeft tenslot
te geleid tot de aanhouding van de ver
dachten in de ontvoeringszaak van Eric,
de nu 7-jarige erfgenaam van de Peu-
geot-miljoenen.
Dit verklaarde commissaris Claude De-
nis gisteren voor de rechtbank in Ver
sailles, waar de 26-jarige Raymond Rol
land en de, 39-jarige Pierre Larcher
terechtstaan, verdacht van de ontvoe
ring en van het vragen en verkrijgen
van 50 miljoen franken aan losgeld in
april 1960.
Commissaris Denis, die het onderzoek
heeft geleid, zei dat de naspeuringen
geruime tijd vastgelopen waren. De eni
ge bewijsstukken waren de twee brieven
die aan Erics vader, Roland Peugeot,
waren gezonden en waarin om het los
geld werd gevraagd.
„Al wat we konden doen was onderzoe
ken op welk merk schrijfmachine de
brieven waren getikt", aldus de coni-
„Toen kregen we een tip van een ge
pensioneerde inspecteur die er ons op
wees. dat Rolland en Larcher plotseling
h"pen geld uitgaven".
a een kort onderzoek gaven we dit
aanknopingspunt op. Toen vestigde de
inspecteur onze aandacht opnieuw op
dezelfde figuren en hun manier van le
ven. We besloten toen een grondiger
onderzoek naar hun levenswijze in te
stellen".
Studenten demonstreerden
Na de actie van de W.-Duitse rege
ring tegen het tijdschrift Der Spie-
waarbij de redactiekantoren
door de politie bezet werden en
uitgever en verscheidene redacteu
ren in hechtenis werden genomen,
is het blad nu een tegenaanval be
gonnen. Het heeft, via zijn juridi
sche adviseur, baron Von Stackel-
berg, bij het federaal hoogge
rechtshof te Karlsruhe een verzoek
ingediend, het beslag op de kanto
ren te Hamburg ongrondwettig te
verklaren.
I-Iet beslag zou in strijd zyn met de
grondwetsartikelen die handelen over de
persvrijheid en de onschendbaarheid van
particulier eigendom.
Der Spiegel heeft gisteren van twee zg-
den een steuntje in de rug gekregen. On
geveer 150 studenten in Frankfort hiel
den een protestdemonstratie tegen het
optreden van de Duitse politie. Daarbij
zwaaiden zy met exemplaren van het
nummer van Der Spiegel waarin het ge
wraakte artikel is opgenomen. Vervol
gens belegden de studenten een sit-down
staking in het centrum van de stad.
Belangrijker was de steun die Der
Spiegel van het internationaal pers
instituut in Zürich ontving. Het I.P.I.
sprak zijn „grote bezorgdheid" uit
over het optreden van de politie te
gen het tijdschrift. Het I.P.I. vond
dat de politiemaatregelen niet in
verhouding stonden tot het karak
ter van het gewraakte artikel, dat
overigens reeds drie weken voor het
begin van het politic-optreden ver
schenen was.
Het I.P.I. meende dat bij het onderzoek
naar mogeiyke misdadige handelingen
door alleenstaande journalisten het prin
cipe van de persvrijheid was veronacht
zaamd. Tenzg er waarborgen bestaan
tegen benadeling van gevestigde uit
gaven door dit soort politieacties, lgkt
het erop, dat een atmosfeer van onze
kerheid is geschapen voor alle journa
listieke werkzaamheden, aldus het I.P.I.
De advocaat Josef Augstein. de broer en
raadsman van de uitgever van Der Spie
gel, Rudolf Augstein, heeft gisteren in
het Dusseldorpse dagblad „Der Mittag"
in een interview verklaard, dat het op
treden van de politie een uitvloeisel is
van een vete tussen zgn broer en de
Westduitse minister van defensie, Frans
Josef Strauss.
„Strauss heeft myn broer driemaal aan
geklaagd wegens smaadschrift, maar
driemaal zonder succes.
Myn broer had betere argumenten, maar
Strauss heeft een langere arm en meer
bevoegdheden", aldus deze rechtskun
dige.
De strijd tussen India en China
duurt onverminderd voort. Foto
boven: een gewonde Indiase sol
daat uit het noordoostelijk front
gebied wordt op een brancard
naar een helikopter gedragen. Fo
to onder: de Indiase minister van
defensie Krisjna Menon in ge-
srpek met een militair op een
vliegveld nabij het frontgebied in
Ladakh.
's middags
Kritiek op
beloning
orkestleden
(Van onze parlementaire redacteur)
In de openbare vergadering van de vaste
commisise voor onderwijs, kunsten en
wetenschappen hebben enige leden hun
ontevredenheid betuigd oVer de verschil
lende behandeling van een aantal Ne
derlandse orkesten wat de salarië
ring van de orkestleden betreft nu
de regering zich gesteld heeft op het
standpunt van de commissie-Witteveen.
Bovenaan staat het Concertgebouw Or
kest, dan volgt het Residentieorkest en
daaronder komen het Rotterdams Fil
harmonisch orkest en andere orkesten.
De nieuwe regeling is nog niet inge
voerd. Het wachten is op de rijksbemid
delaars. die op hun beurt weer wachten
op een'eventuele gezamenlijke stap van
de orkesten. Men vroeg de staatssecre
taris van o. k. en w. de thans bestaande
situatie te bevriezen en de zaak op
nieuw in haar geheel te bekijken. Mr.
Scholten antwoordde dat hy er niet
voor voelt en dat hij de kwestie dus
niet in de ijskast zal zetten.
Katholieke
werkgevers in
Breda hijeen
Als de internationale orde zou moeten
bezwijken, dan bevinden wij ons met het
meest perfecte systeem van nationale
zekerheid in de situatie van degene, die
voor de aardbeving zijn voortuïntjd
extra netjes heeft gesnoeid en bijge-
harkt- Sociale vraagstukken zijn vraag
stukken van ongelijkheid-
Dit zei en stelde de algemeen voorzitter
van het Nederlands Katholiek Werk
geversverbond, mr. F. J- M. van Thiel
in een rede by gelegenheid van de lus
trumvergadering van het verbond, die
gisteren in Breda is gehouden. In zijn
rede had mr. Van Thiel aandacht ge
vraagd voor twee aspecten van het so
ciale vraagstuk: het verlangen naar
zekerheid en de specifieke taak tegen
over de ontwikkelingsgebieden.
Mr. Van Thiel was ervan overtuigd,
dat het verlangen naar sociale zeker
heid in het licht van de christelijke. visie
op de maatschappg positief moet wor
den gewaardeerd. Hij ging op de ad
vies-aanvrage van minister Veldkamp
bij de S.E.R. in en op de wgzigingen en
aanvullingen, die daardoor in de oor-
spronkeiyne opzet van de hoofdiynen
van het sociale verzekeringsrecht wor
den gebracht.
Algemene verzekering
Zonder meer afwijzend tegenover
sociale volksverzekeringen te staan
wees mr. Van Thiel af. Naar zijn
oordeel ligt in de zware geneeskun
dige risico's een object,, dat bij uit
stek voor een algemene verzekering
in aanmerking komt.
Verder in de richting van de volksver
zekering gaat de minister, wanneer hij
de idee poneert om de in voorbereiding
zynde arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring ook voor zelfstandigen verplicht
te doen gelden, terwijl de arbeidsonge
schiktheidsverzekering tot nu alleen
voor loontrekkenden was gedacht, aldus
de verbondvoorzitter.
Hjj wierp de vraag op, of het wel con
sequent is, en of geen afbreuk wordt
gedaan wanneer naast de algemene
In samenwerking met het Nederlands Oorlogsgraven Comité en in nauw over
leg met de bond van Poolse oudstryders in Nederland heeft de oorlogsgraven
stichting In Den Haag het plan opgevat om in Breda, dat 29 oktober 1944 door
een Poolse pantserdivisie onder commando van generaal Maczek werd bevrijd,
een centraal ereveld voor Poolse gevallenen uit de oorlog 1940-1945 aan te leg
gen. De gemeente Breda heeft voor dit nationale ereveld grond beschikbaar ge-
sted waar ruim 300 graven kunnen worden ingericht.
Het is de bedoeling van de oorlogsgravenstichting zoveel mogeüjk door Ne
derland verspreid liggende Poolse graven naar dit ereveld te transporteren. Dit
heeft de directeur van de oorlogsgravenstichting, de heer Den Hertogh, meege
deeld. In Zeeuwsch-Vlaanderen, Breda, Oosterhout en Alphen is verzet gerezen
tegen het overbrengen van aldaar begraven Polen. Volgens de protesterende
kerkbesturen worden de graven daar goed onderhouden en zijn er herdenkings
tradities gegroeid, die men niet gaarne prysgeeft.
Voorlopig zullen de Poolse graven in hot protesterende deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen in Oosterhout en in Alphen ongemoeid worden gelaten.
bijstandswet ook voor zelfstandigen een
zware voorziening als de arbeidsonge
schiktheidswet wordt ingevoerd.
Mr. Van Thiel ging nog in op de studie
in de S.E.R. over verhoging van de
A.O-W.-uitkering tot het sociaal mini
mum, daarbij wordt gesproken over een
optrekken tot ongeveer ƒ3000,Ge
beurt dit werkelijk, dan zal voor vrg
grote groepen werknemers voldaan zijn
-an de destgds gestelde norm.
Eigen initiatief
Maar dan rijst de vraag, aldus mr.
Van Thiel, welke taak er in het al
gemeen nog zal overblg'ven voor de
eigen bedrijfs- en ondernemingsvoor
zieningen. Is er geen sprake meer
van een bodem-pensioen, dan heeft
het eigen initiatief op pensioenge-
bied nog voornameiyk zin voor groe
pen gespecialiseerde werknemers en
kader, terwijl de waarde en wel
vaartsvastheid van de pensioenen
niet kan worden gewaarborgd als
bij de A.O.W.
Wordt de solidariteit niet sterk over
trokken, ten nadele van specialisten en
kader, zo legde mr. Van Thiel de feest-
vergaderlng voor.
De voorzitter van het Nederlands Ka
tholiek Werkgeversverbond meende, .dat
de werkgevers dan minder met een so
lidariteitspremie dan met een soort' be-
stemmïngsbelasting te maken krijgen,
wanneer bg het optrekken van de A.O.
W-uitkering een verhoogd uniform pre
miepercentage wordt vastgesteld en te
gelijkertijd de premiegrens belangrijk
wordt verhoogd.
Deze bestemmingsheffing zou dan be
paald niet volgens billijke principes
agkracht zijn vastgesteld, aldus
1 Thiel.
De hoge premie rechtvaardigt volgens
hem zeker een grondige bezinning over
de wenselijkheid van het treffen van een
dergelijke maatregel, en, als het daartoe
fcomen, ook over de wijze, waarop
de bgdragen moeten worden opgebracht.
Grotius-medailles
toegewezen
De internationale Grotius-stichting voor
de verspreiding van de rechten van
de mens heeft tydens een bijeen
komst op liet kasteel Saint Michel de
Montaigne by Bordeaux de Grotius-
medaille toegewezen aan generaal de
Gaulle, kardinaal Augustin Bea en
de Britse filosoof Bertrand Russell.
Cf
co
Ui
m
M A*
'f>
's avonds
Het Wereldgebeuren
Prins en rebel
De flitsende opeenvolging van berich
ten over aanslagen, executies en
staatsgrepen in het woestgnrgk Jemen
vestigde enige tijd geleden weer eens
even de aandacht op de onstabiele si
tuatie in het Midden-Oosten. De Ara
bische landen, nimmer oorden van orde
en rust, zijn alle in meer of mindere
mate betrokken geraakt bg de gebeur
tenissen in dat toch betrekkelgk kleine
Jemen. De weerslag van de opstand
aan de Rode Zee wordt tot aan de kus
ten van de Middellandse Zee gevoeld.
In Cairo bijvoorbeeld, honderden kilo
meters verwijderd van de Jemenitische
hoofdstad gaf deze week prins Tatal,
de broer van koning Saoed van Saoedi-
Arabië, een persconferentie. De prins
ontving de journalisten in een van de
appartementen, die de regering in
Cairo voor hem heeft gereserveerd in
het duurste hotel van de stad met uit
zicht op de Nijl.
Prinsheerlijk achteroverleunend in een
comfortabele fauteuil vertelde prins Ta-
tal hoe hij over de omwenteling in Je
men dacht. „Deze strijd is het begin
van het einde voor de koningshuizen
van Saoedi-Arabië en Jordanië, zei hg.
Het is een teken aan de wand voor ko
ning Saoed, wiens troon het eerst zal
wankelen na de val van de Jemeniti
sche vorsten.
Nu, aan prins Talal zal het zeker niet
liggen. Deze broer van koning Saoed,
die een paar jaar geleden nog het woes
tijnrijk aan de Rode Zee hielp besturen
als minister van financiën, heeft zich
ten doel gesteld Saoedi-Arabië te be
vrijden van de monarchistische onder
drukking. Hy wil van het land het liefst
een republiek maken; niet omdat hij
een principiële tegenstander is van het
koningschap, maar omdat hij ervan
overtuigd is dat een Arabische monarch
nimmer de verleiding van de dollar zal
kunnen weerstaan en van een constitu
tionele monarchie in de korst mogelijke
tijd weer een volmaakte dictatuur zal
maken.
De prins meent, dat hij dat weten kan,
omdat hij zelf heeft geprobeerd van
Saoedi-Arabië een modem land te ma
ken. Als minister van financiën tracht
te hij enkele jaren terug koning Saoed
er toe over te halen iets van de konink
lijke macht af te staan aan het volk. De
koning, die zichzelf als een verlicht
vost beschouwt en die dat in vergelij
king met zijn vader, de overleden ko
ning Ibn Saoed wel een beetje is, vond
echter de vooruitstrevendheid van zgn
jongere broer op zgn minst wat voorba
rig.
Zo kwam het tot een breuk tussen hen
beiden. Prins Talal vertrok in augus
tus van dit jaar naar Beiroet, waar hg
op een eerste persconferentie zgn plan
nen uit de doeken deed.
Ziedend van woede en zinnend op
wraak, omdat koning Saoed de zo goed
bedoelde modernisering van het bewind
van de hand wees, stelde de prins een
programma op voor de bevrijding van
Saoedi-Arabië. Koning Saoed, ook
boos. trok daarop hef paspoort van de
vorstelgke rebel in.
Toen de zaken zo stonden, deed prins
Talal wat voor Arabische rebellen het
meest voor de*hand liggende is: hij reis
de naar Cairo, waar president Nasser
hem met open armen verwelkomde.
Want iedere ontevredene uit Saoedi-
Arabië of Jordanië kan in Egypte te
recht en vindt daar mensen die begrip
voor zijn situatie hebben.
Daar in Cairo smeedt prins Talal nu
complotten tegen de regering van zgn
broer. Binnen een jaar zal koning Saoed
niets meer te vertellen hebben in Saoe
di-Arabië, is zijn stellige mening. Dan
zal het politieke bureau van prins Ta
lals „Arabisch Nationaal Front" in
Riad de touwtjes in handen hebben.
Gedurende een overgangsfase van twee
jaar wil Talal dan de bevolking voorbe
reiden op de keus tussen een constitu
tionele monarchie en een republiek. Zelf
is hij voorstander van de laatste staats
vorm zegt hij en hg hoopt dat het volk
er ook zo over zal denken, want een
referendum zal bepalen hoe Saoedi-
Arabië wordt geregeerd.
Prins Talal weet ook al precies wat er
met de koninklgke familie zal ge
beuren, wanneer hij straks de baas zal
zijn. Koning Saoed en zijn hofhouding
worden dan letterlijk de woestijn inge
stuurd. „Zij zullen leven als het gewo
ne volk". Dat zou betekenen, dat de ko
ning zijn paleis zou moeten ruilen voor
een tent tussen de Bedoeïenen, „zoals
acht miljoen anderen". Voor een man,
die de rgkste vorst in de Arabische we
reld is, geen aanlokkelgk idee. Voorlo
pig is het evenwel nog niet zover. Een
troost mag het voor Saoed zgn, dat
prins Talal wel nauwkeurig weet wat
hij zal doen, wanneer zijn revolutie
slaagt, maar dat hij nog geen kans ziet
om de staatsgreep uit te voeren.
Want prins Talal heeft weliswaar een
hoofdkwartier van zijn subversieve or
ganisatie in Cairo, maar de organisatie
zelf is nog van weinig betekenis. Dat
komt niet omdat Talal slecht bg kas
zou zitten. Hg is na koning Saoed en
prins Féisal de rijkste man van Saoedi-
Arabië. Hoeveel hg bezit vertelt hg
uiteraard niet, .naar hij zou voor ko
ning Saoed, die jaarlijks zevenhonderd
tachtig miljoen gulden aan de olievel
den in zijn land verdient, niet veel on
der doen.
Wellicht wil hg het voorbeeld volgen
van koning Saoed, die een groot
gedeelte van zgn inkomen weggeeft om
op die manier de machtige sjeiks in het
binnenland tot vriend te houden.
Op die vriendschap is de macht van de
vorst gebouwd. Saoedi-Arabië is daar
door een van de beste markten voor
Cadillacs. De koning doet die auto's
geregeld cadeau aan zgn vrienden. Ook
in het Midden-Oosten strooit hij' kwistig
met dollars, waarvan de gewone man
uit de woestijn overigens weinig profi
teert, omdat ze in de zakken van de
Bedoeïenen-hoofdmannen vloeien.
Als Talal dus zgn revolutie wil doen
slagen en het ziet er naar uit dat hij
dat wil dan zal hg wel een paar
sjeiks moeten omkopen. Daarvoor heeft
hy dan ook ergens in Saoedi-Arabië
een hoofdkwartier gesticht dat in het
geheim opereert.
Maar het is de vraag of hij de sjeiks op
zijn hand zal krijgen. Na een geslaagde
revolutie zou het wel eens uit kunnen
zgn met de „vergoedingen" uit de
staatskas in Riad, want de ideeën van
Talal zijn duidelijk geïnspireerd op die
van president Nasser van Egypte en in
een volksrepubliek naar het voorbeeld
van de V.A.R. passen geen sjeiks en
geen douceurtjes of misschien meent
prins Talal het nog niet zo ernstig met
zyn republiek en wil hy alleen maar de
plaats van koning Saoed innemen met
alle voordelen daarvan.
KONING SAOED
..Cadillacs voor de sjeiken.^