IN 1965 VERLENGING VAN
LEERPLICHT MET EEN JAAR
Arts gearresteerd na
vermissing morfine
Prof. Janssen voor commissie o., k. en w.
VIJFDAAGSE SCHOOLWEEK GEEN
TAAK ONDERWIJSWETGEVING
Kolonel Kremer lid
staf defensie
studiecentrum
KAMER KLAAGT OVER DE TRAGE
BOUW VAN SCHOLEN
Begin van prijzenslag
BISCUITFABRIEK SPANT GEDING
AAN TEGEN ZELFBEDIENINGSZAAK
Pracht handen
van deze
zuivere, lichte tabak
rolt u de
lekkerste
Amerikaan.
Minister grijpt in
tegen hondsdolheid
Opschudding in Scherpenzeel
KUNSTHISTORICI ONTDEKTEN IN
LY0N VROEGE REMBRANDT
Compromis mogelijk
in A.V.R.0.-conflict
Gromyko vertrok
uit Oost-Berlijn
DONDERDAG 25 OKTOBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Van onze parlementaire redacteur)
Spoedig is de indiening te verwachten van een wetsontwerp, dat het
arbeidsverbod uitbreidt tot veertienjarige jongens. De staatssecreta
ris van onderwijs, kunsten en wetenschappen, prof. Janssen, heeft dit
gisteren meegedeeld in de openbare vergadering van de vaste commis
sie voor o., k. en w. uit de Tweede Kamer, die begonnen is met de
behandeling van de begroting van o., k. en w. voor 1963.
Een aantal leden had vragen gesteld over de verlenging van de leer
plicht. De staatssecretaris vestigde er de aandacht op, dat de kwestie
van de leerplichtverlenging nauw samenhangt met die van het
arbeidsverbod voor jeugdigen. Vandaar zijn mededeling over de aan
staande indiening van een wetsontwerp dat een arbeidsverbod voor
veertienjarige jongens invoert. Prof. Janssen nam aan, dat als de ver
laging van de leerlingschaal in haar tweede en derde fase zal zijn
doorgevoerd, het mogelijk zal zijn in 1965 met de verlenging van de
leerplicht met één jaar te komen. Uiteraard is deze verlenging ook
een belangrijke onderwijskundige kwestie. Om al de leerlingen op te
vangen is aanpassing van de verschillende onderwijsvormen nodig.
Op de door enkele leden der Twee
de Kamer gestelde vraag, welk
standpunt de minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen,
inneemt ten aanzien van de invoe
ring van de vijfdaagse schoolweek,
heeft mr. Cals gisteren meege
deeld, dat in juni j.l. het rapport is
verschenen van de commissie, die
deze zaak heeft bestudeerd.
Hg kon uit dit rapport geen mededelin
gen doen, maar wel onthulde hij, dat de
slotconclusie van de commissie luidt, dat
hier geen taaie ligt voor de onderwijs-
wetgeving. Er is hier uitsluitend een
taak voor het bevoegd gezag over de
scholen.
Dit betekent dus, dat de commissie
de eventuele invoering van de vijf
daagse schoolweek wil overlaten aan
de gemeentebesturen en de schoolbe
sturen.
De heer Kleywegt van de P.v.dA., die
evenals enkele andere leden de aandacht
erop gevestigd had, dat aan de invoering
niet meer valt te ontkomen, hield de be
windsman voor, dat hij zelf in een aantal
gevallen ook het bevoegd gezag is. Hij
wilde dus wel graag weten, hoe de be
windsman erover denkt. Mr. Cals liet
zich er niet over uit.
Spelling
Mr. Cals noemde het een erezaak om in
de komende maanden te komen tot een
definitieve regeling van de spelling der
Nederlandse taal. H\j zei, dat hy voor
één verplichte spelling voelt. Hy deelde
er niet by mee, of hy voornemens is de
voorkeurspelling als enige juiste spelling
in te voeren, of de zogenaamde progres
sieve spelling.
De heer Tans van de P.v.d.A. verklaar
de, dat de voorkeur van de gehele onder
wijswereld uitgaat naar een zo progres
sief mogelijke spelling. De heer Albering
van de K.V.P. was de eerste, die er bij
de bewindsman op aandrong om op kor
te termijn tot een normalisatie van de
spelling te komen. Enkele Kamerleden
sloten zich bij hem aan.
De minister liet weten, dat het hem
niet gelukt was om met z(jn Belgi
sche collega tot overeenstemming te
komen. Er zijn zeer tegenstrijdige ad
viezen. Onder deze omstandigheden
is het moeilijk om te harmoniseren.
Op desbetreffende vragen deelde de mi
nister mee, dat aan de opstelling van een
lyst van aardrijkskundige namen in hun
juiste spelling gewerkt wordt.
Stijging
De begroting van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, die voor 1963 sluit op
een bedrag van 2322 miljoen gulden, zal
in de komende jaren nog aanzienlijk st(j-
gen, zo voorspelde minister Cals verder.
Hij achtte dit niet verontrustend, zoals
de heer Mieras van de S.G.P., die aan
merking had gemaakt op de stijging van
het eindbedrag in 1963 met ruim 300
miljoen gulden ten opzichte van de be
groting van o., k. en w. voor het dienst
jaar 1962.
Verhoging van de uitgaven verwachtte
de bewindsman als gevolg van de kwan
titatieve uitbreiding van het onderwys
de gelden daarvoor krygt de minister
wel, omdat die uitbreiding zichtbaar is
en van de noodzakelijke kwalitatieve
verbetering, waarvoor het geld minder
gemakkelylt is los te krijgen.
Kolonel van de generale staf H. C.
Kremer, die voor de waarneming van
de militaire dienst was afgekeurd en
daarop eervol uit de dienst was ont
slagen en tegen deze beslissingen by
het ambtenarengerecht in Den Haag
beroep had ingesteld, trekt zijn beroe
pen in, daar de minister van defensie
het ontslag en de afkeuring ongedaan
heeft gemaakt en hem heeft benoemd
tot lid van de staf van het defensie
studiecentrum.
De raadslieden van de minister en van
kolonel Kremer hebben dit het A.N.P.
meegedeeld. In deze mededeling wordt
verder gezegd, dat de minister, in ver
band met het huidige beleid ten aanzien
van beroepsmilitairen, die niet voor alle
diensten lichamelijk geschikt zijn, zich
nog eens heeft beraden op de positie
van kolonel Kremer en dat hij daar
over persoonlijk met kolonel Kremer
enige besprekingen heeft gehad. De be
noeming van kolonel Kremer in zjjn
kwaliteit van officier van de generale
staf tot lid van de staf van het defen
sie studiecentrum is in overeenstem
ming met kolonel Kremer geschied. Ter
voorbereiding van zijn werkzaamheden
in die functie zal kolonel Kremer voor
de tijd van vier maanden worden ge
detacheerd bij de N.A.V.O. met een
studie-opdracht. Met het intrekken van
de beroepen, die kolonel Kremer bij de
ambtenarenrechter had ingesteld, zijn
alle hangende geschillen tussen par
tijen beëindigd, aldus de mededeling
der raadslieden.
voor
onderwijs schipperskinderen
(Van onze parlementaire redacteur)
In de openbare vergadering van de vas
te commissie voor onderwys, kunsten en
wetenschappen uit de Tweede Kamer
hebben enkele leden er woensdag hun
teleurstelling over uitgesproken, dat het
scliolenbouwprogram, dat toch al te
klein is, niet wordt gerealiseerd. Hoe
komt dat en wat denkt minister Cals
te doen om af te bouwen, wat wordt
toegewezen zo vroegen zy. De minis
ter antwoordde, dat het bouwvolume
voor de scholen in de laatste zes, zeven
jaar vry sterk is gestegen. Aangeno
men moet worden, dat in de komende
tyd een produktie tot stand komt in
evenredigheid met het aantal uitgegeven
vergunningen. De bewindsman meende,
dat men in 1962 dichter bij de realise
ring van het bouwvolume zal komen dan
verleden jaar.
Sprekende over studietoelagen en stu
diebeurzen -leidde minister Cals het te
ruglopen van de aanvragen af uit de
gestegen welvaart. Ook proberen stu
denten in de letteren en wijsbegeerte en
in de wiskunde een functie by het on
derwijs te vinden en uit hun salaris,
eventueel met financiële steun van de
ouders, hun studie te bekostigen.
De omzetting van een renteloos voor
schot in een beurs in de loop van het
studiejaar is mogelijk, als de gegadigde
blijk geeft van voortreffelijke studiepres
taties. De minister voelde niets voor te
rugwerkende kracht voor deze regeling.
Op de klacht van de antirevolutionaire
heer Roosjen, die daarin gesteund werd
door enkele andere kamerleden, over de
te geringe activiteit die de regering aan
de dag: legt in het belang van de schip
perskinderen, antwoordde de staatsse
cretaris prof. Janssen, dat by het de
partement een wyziging van de leer-
Artikelen onder
de prijs verkocht
(Van onze correspondent)
De N.V. biscuitfabriek Parein te
Antwerpen heeft de heer B. Nijen-
huis, eigenaar van de zelfbedie
ningszaak Nijka te Almelo doen
dagvaarden, omdat hij biscuits
van de firma Parein beneden de
door de fabrikant vastgestelde ver
koopsprijs heeft verkocht. Nijka
verkoopt deze biscuits tegen prij
zen, die, naar hij zegt, voor het
publiek aanvaardbaar zijn
waarmee de winkelier kan uitko
men.
Do firma Parein stelt in de dagvaarding,
dat door deze handelwijze de goede
naam van haar produkten zal worden
geschaad. Daarbij wordt ook opgemerkt,
dat de lieer Nijenhuis bekend was met de
vastgestelde verkoopsprijs. De heer
Nijenhuis ontkent dat met, maar zo zegt
hij, er zijn verschillende fabrikanten van
merkai-tikelen, die toestemming geven
voor verkoop beneden de vastgestelde
verkoopsprijs, als dat maar niet vla een
advertentie bekend wordt gemaakt. Door
deze verkoop wordt de omzet van do
fabrikanten verhoogd.
Nijka meent verder, dat de winst
marge van de biscuits van Parein
te hoog ligt, als de vastgestelde ver
koopsprijs wordt berekend. De prij
zen kunnen gemiddeld 15 procent
lager liggen, zo zegt hij.
Als we de prijs lager stellen, wordt de
kwaliteit van het produkt nog niet aan
getast, aldus de heer Nijenhuis. De naam
van de firma Parein is niet in discrediet
gebracht. Ook het debiet van de firma
Parein in Nederland wordt door acties
als door Nijka gedreven niet geschaad.
De civiele zaak, die 31 oktober in
melo dient, zal ongetwijfeld alom be
langstelling wekken. Immers, op ver
schillende terreinen worden artikelen
beneden een door de fabrikant gestelde
verkoopsprijs verkocht.
Het Algemeen Handelsblad van dinsdag
meldde, dat de zeifbedieiiingsgroep, een
groep van 17 winkeliers met 60 grote
zaken in Nederland (jaarlykse omzet 80
miljoen gulden) van plan is zich lang
zamerhand niet meer te storen aan de
verticale prijsbinding. De zelfbedieners
zyn ervan overtuigd, dat er drastishe
veranderingen moeten komen in het
distributiesysteem. Het loslaten van de
vaste pryzën is daar een van.
Advertentie)
Tube,s" Hamea-Gelei
Het Is de Hamamelli die 't 'm doet
plichtwet in voorbereiding is, die ook
betrekicing heeft op de schipperskinde
ren. De voorlopige gedachten gaan uit
naar het voorschryven van leerplicht
voor schipperskinderen, waarbij echter
rekening zal worden gehouden met over
wegende bezwaren van ouders, die hun
Idnueren niet in een internaat aan de
wal willen onderbrengen. Ook zal moe
ten worden voorzien in de financiële
consequenties.
Teleurstelling
De heer Roosjen voelde zich diep te
leurgesteld over dit antwoord: De inter
naten zullen nu al financieel gesteund
moeten worden en het antwoord van de
regering daarop is thans „neen". Hij
voorzag veel narigheid, maar de staats
secretaris kon op het ogenblik toch geen
toezeggingen doen over leniging van de
financiële nood der internaten.
Wat de vakantiespreiding aangaat
kwam de staatssecretaris, die nog be
trekkelijk korte tyd aan het bewind is
en in de meeste zyuer antwoorden te
kennen gaf, dat de aangeroerde kwes
ties de aandacht hebben of bestudeerd
worden, niet verder dan de verklaring,
dat het een dringend probleem is. We
moeten afwachten meende hij.
Anti-Amerikaanse
demonstratie in
Amsterdam
In Amsterdam is gisteravond een rustig
verlopen anti-Amerikaanso demonstra
tie gehouden, waarvoor de burgemees
ter toestemming had verleend, en die
georganiseerd was door het communis
tisch georiënteerde Algemeen Neder
lands Jeugd Verbond (A.N.J.V.).
Vanaf het Frederiksplein trok een stoet1
waarin naar schatting circa 600 men
sen meeliepen, naar het Museumplein,
waar het Amerikaanse consulaat-gene
raal is gevestigd. Daar werden de de
monstranten, waarbij zeer veel jonge
ren waren, echter niet toegelaten. Het
straatgcdeelte voor het gebouw was
door de politie afgezet.
In de stoet werden een paar
ken en talrijke kartons meegedragen
met leuzen als „handen af van Cuba",
„Cuba yes Yankee no", „geen agres
sie op Cuba", „Protesteert tegen U.S.A.
oorlogsdreiging". In de kop van de
stoet werden een aantal Nederlandse
vlaggen en een grote Cubaanse vlag
meegevoerd. Op Frederiks- en Mu
seumplein werden de demonstranten
vanuit een luidsprekerwagen toegespro
ken.
President Kennedy van de V.S.
gefotografeerd tijdens de onderte
kening van de proclamatie, «jaar-
in een blokkade tegen de invoer
op Cuba van aanvalswapens uit
de Soxojet-Unie wordt gelast.
Het Wereldgebeuren
U proeft er de
beroemde
Maryland
bovenuit. Altijd
vers in plastic
pouch. Ook
lekker in uw
shagpijp.
Met Internationale voetbalclubemblemen
Geen keuringen, markten,
verkopingen en
tentoonstellingen
In verband met het optreden van
hondsdolheid is in het gehele
land met ingang van vandaag
het houden van keuringen, ten
toonstellingen, verkopingen en
markten van honden en katten
en soortgelijke bijeenkomsten
met deze dieren niet langer toe-
Dit is het gevolg van een op art. 10 van
de veewet gebaseerde maatregelen
van de minister van landbouw, neer
gelegd in een beschikking, die wordt
afgekondigd in de staatscourant van
vandaag. De maatregel is preventief
bedoeld en beoogt de kans op besmet
ting met hondsdolheid ook op deze
wijze te beperken.
Eveneens is het bij ministeriële beschik
king met onmiddellijke ingang verbo
den honden en katten uit de gemeen
te Amsterdam naar elders in ons
land te vervoeren. Het verbod honden
en katten buiten Amsterdam te bren
gen geldt niet voor geleidehonden
van blinden.
De internationale hondententoonstellirig,
die op 9 december in de jaarbeurs
gebouwen te Utrecht zou worden ge
houden, is door de organisatoren af
gelast. ter voorkoming van een even
tuele besmetting met hondsdolheid.
De commissarissen der koningin in de
provincies Noord-Holland en Utrecht
hebben gisteren gelast, dat alle hon
den in deze provincies voortaan aan
de lijn moeten worden gehouden. Los
lopende honden kunnen op last van
de burgemeester van de betreffende
gemeente worden gedood. Een agent
van politie in Amsterdam heeft gis
termiddag in het vliegenbos in Am
sterdam-Noord een kat doodgescho
ten, die een sehoolmeisje in beide
handen had gebeten. Het kadaver
van de kat is naar het rijksserumin-
stituut in Rotterdam opgezonden om
onderzocht te worden. Het meisje
wordt vandaag ingeënt.
De Nederlandse Spoorwegen hebben gis
teren besloten het vervoer per spoor
van honden en katten te verbieden.
De maatregel ging onmiddellijk
Een uitzondering zal worden ge
maakt voor blindengeleidehonden.
„JAVA" VERTREKT ZONDER
LADING UIT HOUSTON
De Nederlandse vrachtboot „Java" is
zonder lading uit de Amerikaanse ha
venstad Houston vertrokken na een weck
lang geboycot te zijn. De havenarbeiders
weigerden het schip te laden, omdat het
goederen vervoerd had naar Cuba. De
Java w 'de uit Houston een lading meel
naar de Verenigde Arabische Republiek
brengen.
Aan vriendinnen
verstrekt
(Van onze correspondent)
[n Scherpenzeel heeft zich de laat
ste jaren een kleine tragedie ont
wikkeld, die maandagmiddag zijn
ontknoping heeft gevonden ïn de
arrestatie van een der dorpsnota
belen, de 56-jarige arts J. H. R.
die ervan wordt verdacht een gro
te hoeveelheid morfine bij enkele
van zijn vriendinnen te hebben
aangewend, anders dan als genees
middel. Het nieuws verwekte onder
de burgerij van het dorp grote ont
steltenis, hoewel verschillenden
een en ander reeds geruime tijd
tiebben zien aankomen, zoals ze
:eggen.
Di\ R. een van de twee plaatselijke huis
artsen, gehuwd en vader van vijf kin
deren, van wie er nog twee de lagere
school bezoeken werd in Leersum gear
resteerd, samen met een vriendin. De
rijkspolitie in Leersum had daartoe op
dracht gekregen van de centrale rijks
recherche. Twee rechercheurs van de
diertst verdovende middélen uit Den
Haag waren reeds enkele maanden be
zig met een diepgaand onderzoek.
In Scherpenzeel was het een publiek
geheim dat dr. R's vrouw verslaafd was
aan morfine. Tijdens bijeenkomsten en
uitvoeringen van plaatselijke verenigin
gen had zij de gewoonte zich soms vier,
vijf maal per avond op het toilet af te
zonderen. Geruchten deden de ronde dat
zij zich in die korte pauzes verdovende
middelen toediende. Ook zou de arts
enkele vriendinnen, die aan verdovende
middelen verslaafd zouden zyn, morfine
hebben verstrekt zonder medisch doel.
Dr. R. Icon gemakkelijk aan verdovende
middelen komen omdat hij als dorpsarts
tevens een apotheek hield. Toen men tot
de ontdekking kwam dat de arts in ver
houding tot het aantal patiënten van
zijn praktijk bijzonder gróte hoeveel
heden ampullen met morfine bestelde,
wekte dit uiteindelijk argwaan. De in
specteur van de volksgezondheid uit
Nymegen heeft maandagmiddag de apo
theek van dr. R. gecontroleerd en miste
daar de ampullen morfine, die aanwezig
dienden te zijn.
Dr. R. nam in de Scherpenzeelse
dorpsgemeenschap een bijzondere
plaats in. Voor de Partij van de
Arbeid, was hij sinds september wet
houder van Scherpenzeel. Hij woont
Nederlandse kunsthis
torici hebben in het
museum in de Franse,
stad Lyon een tot dus
ver onbekend schilderij
van Rembrandt ont
dekt. I-Iet doek meet
negentig bij honderd
drieëntwintig centime
ter. Het beeldt de „Ste
niging van de Heilige
Stefanus" uit en moet,
blykons de datering in
de linkerbovenhoek, ïn
1625 geschilderd zijn.
Rembrandt was toen
negentien jaar oud. Dit
is de eerste keer in de
kunsthistorie, dat met
zekerheid een schilderij
in een zo vroeg jaar
van de grote meester
kan worden gedateerd.
Niemand was van het
bestaan van dit doek op
de hoogte. Slechts is ze
ker, dat het in 1844
door het museum ver
worven werd. Hoogst
waarschijnlijk is het
daar nooit tentoonge
steld. Het staat ook
niet in de openbare ca
talogus.
De Rembrandt is ge
vonden door dr. H. Ger-
son en dr. S. Gudlaugs-
son van het Nederland
se rijksbureau voor
kunsthistorische docu
mentatie in Den Haag.
Deze geleerden doen
met steun van het de
partement van onder
wijs, kunsten en weten
schappen een onderzoek
naar Noord- en Zuid-
Nederlandse kunstwer
ken in Franse provin
ciale musea.
De Nederlandse des-
meesters" elders het
doek in het depot van
het museum in Lyon
en vermoedden alras,
dat liet een Rembrandt
zou moeten zyn.
Toen het doek partieel
was schoongemaakt
van stof en vuil kwa
men het jaartal en de
forse, zwierige „R" van
Rembrandt voor de
dag.
De deskundigen vinden
dit schilderij, dat links
ruiterfiguren, in het
midden de te stenigen
heilige en rondom hem
een menigte tegen de
achtergrond van een
kasteel voorstelt, van
groot kunsthistorisch
belang. Een merkwaar
dig detail is, dat men
in de menigte een jon
geman ontwaardt, die
onmiskenbaar de ge
laatstrekken van de
jonge Rembrandt ver
toont.
Het schildery wordt
thans schoongemaakt
en gerestaureerd, waar
na reprodukties zullen
worden gemaakt.
reeds 26 jaar in Scherpenzeel waar
hij zijn praktijk begon als jong pas
afgestudeerd arts. Hij stond bekend
als een man met interesse in sterre-
kunde en optiek. Hij is een verwoed
amateur cineast. Vorig jaar viel hem
bij zijn zilveren jubileum als dorps
dokter een uitbundige huldiging ten
deel, waar duidelijk de genegenheid
van de Scherpenzelers bleek. Velen
betreuren zijn arrestatie en er gaan
zélfs stemmen op om op liet hoogste
niveau te trachten „hun dokter"
snel mogelijk vrij te krijgen.
Men vindt het verdrietig voor het gezin
R. dat alles zo is gelopen. Bekend is dat
sinds enkele jaren de praktyk van de
gearresteerde arts terugliep tengevolge
van allerlei geruchten in het dorp, die de
reputatie van de arts uiteraard geen
goed deden.
Volgens de heer Roell
(Van onze r.t.v.-redactrice)
In het A.V.R.O.-conflict, dat leidde tot
de ontslagname van Siebe van der Zee,
hoofd van de televisiesectie en zyn
naaste medewerkers, is volgens de heer
Röell, voorzitter van de A.V.R.O., een
compromis mogelyk, namelijk de benoe
ming van een algemene A.V.R.O.-direc-
teur, die de onder zyn leiding werkende
hoofden van radio, televisie en admini
stratie een zodanige zelfstandigheid
zou laten, dat ze in feite adjunct-direc
teuren zijn.
Zoals bekend, nam de heer Van der
Zee ontslag, omdat een voorstel, dat
zijn instemming had, om in plaats van
de overleden heer D- Repko, drie direc
teuren te benoemen, door de heren
Röell en Wassenbergh, de secretaris
van de A.V.R.O., niet werd aanvaard.
Volgens de heer Röell zoekt het bestuur
nu een man, die de A.V.R.O. naar bui
ten toe kan vertegenwoordigen. Zo'n di
recteur zou de dagelijlcse leiding van de
radio, televisie en administratie overla
ten aan de vakmensen, die op deze drie
gebieden werkzaam zijn bij de A.V.R.O.
Eens per week moet de directeur dan
vergaderen met die drie hoofden van
dienst, aldus de heer Röell.
De heer Van der Zee weigerde gisteren
commentaar te leveren op de vraa;
het voorgestelde compromis voor
aanvaardbaar zou zyn. Hij zei er nog
eens rustig over na te willen denken.
Ir. C. E. van der Stadt te Bilthoven,
een der leiders van het actiecomité van
de vrienden van de A-V.R.O. deelde me
de de A.V.R.O.-lederi te willen oproepen
tot een massaal protest door middel
van adhesiebetuigingen met de handel
wijze van de televisiesectie.
De Russische minister van buitenlandse
zaken, Andrei Gromyko, heeft gisteren
in een toespraak ïn de Oostberlijnse
Humboldt-universiteit verklaard, dat
een akkoord over de sluiting van een
Duits vredesverdrag met de westelijke
mogendheden alleen mogelijk zal zijn,
als liet westen de soevereine rechten
van de (Oost)-duitse Democratische
Republiek erkent.
Voorts moeten de westelijke troepen uit
West-Beriijn worden teruggetrokken,
terwijl ook „normale toestanden" in dat
stadsdeel moeten worden geschapen, al
dus Gromyko.
Tevoren had de Russische minister on
der sterke Oostduitse politiebescher
ming vanaf een met een rode doek be
dekt platform over de „muur" naar het
door nevels vrijwel onzichtbare West-
Berlijn gekeken.
Omstreeks het middaguur reisde Gro
myko door naar Moskou. Hij was dins
dag in Oost-Berlqn aangekomen, op de
terugreis van New York waar hij een
deel van de zitting der algemene ver
gadering van de V.N. heeft bijgewoond.
Voorspellingen
De „vreedzame" blokkade van Cuba
door de Amerikaanse vloot is gis
termiddag om drie uur Nederlandse tijd
van kracht geworden. Dinsdagavond
kondigde president Kennedy van de Ver
enigde Staten de blokkade officieel af
per proclamatie, die men om juridische
redenen niet achterwege wilde laten. Op
die wijze stelde Amerika, overeenkom
stig, de bepalingen van het zeerecht, de
zeevarende naties vooruit op de hoogte
van de maatregelen, die tegen Cuba zou
den worden genomen. Klachten kunnen
nu worden Ingediend bij de Amerikaanse
justitie. In zijn proclamatie noemde pre-
schouwt. Schepen, die deze goederen
vervoeren zullen worden teruggestuurd.
Zij kunnen iedere niet-Cubaanse haven
aandoen, die de gezagvoerder van het
aangehouden schip verkiest.
President Kennedy benadrukte dinsdag
avond nogmaals dat het de Verenigde
Staten ernst is met haar plannen om
een stokje te steken voor de verdere op
bouw van Cuba's militaire aanvalsappa-
raat.
Inmiddels werd het kordon rond Cuba
;esloten. De Amerikaanse schepen lagen
luiten de territoriale wateren van Cuba
te wachten op de dingen die komen zou
den. En wachten doet de hele wereld.
Voorlopig is het met de communistische
reactie op de Amerikaanse verklaring
meegevallen. Rusland heeft Kennedy's
regering wel vergeleken met de zeero
vers, die twee eeuwen terug nog druk in
de Caraïbische Zee opereerden en hij
heeft de Amerikanen op de bekende ma
nier de huid vol gescholden, maar van
ongunstige tegenmaatregelen is Wash-
ton nog niets gebleken.
de Verenigde Naties is een Russisch
protest ingediend, de Russen hebben de
paraatheid van hun troepen verhoogd en
de nota waarin Amerika tegen de bewa
pening van Cuba protesteert hebben ze
verworpen.
Maar verder is het stil. De stilte voor de
storm vrezen sommige mensen, zoals de
Amerikaanse senator Hubert Humprhey
(democraat), die denkt dat de bewape
ning van Cuba onderdeel is van een plan
om de geallieerden uit Berlijn te verdrij
ven en die voorts van mening is, dat de
Russen dit plannetje niet op zullen ge
ven.
In Washington en ook elders in de we
reld wordt druk gespeculeerd over
wat de naaste toekomst zal brengen.
Amerikaanse regeringskringen houden
rekening met een invasie van Castro's
communistisch bolwerk, wanneer de
blokkade geen resultaat' zou hebben.
Verwacht moet ook worden, zo rede
neert men in genoemde kringen, dat
Rusland zal proberen de bevoorrading
van zijn raketbases in aanbouw door de
lucht voort te zetten. Nog niets wijst
weliswaar op een ontwikkeling in die
richting, maar het is een mogelijkheid.
Het vliegverkeer tusen Oost-Europa en
Cuba is op het ogenblik nog van geen
belang. Éénmaal in de week vertrekt uit
Cuba een Cubaans vliegtuig naar de lan
den achter het ijzeren gordijn en één
maal in de week arriveert op het vlieg
veld bij Havanna een toestel uit Tsjecho-
Slowakije. De Russen hebben wel gepro
beerd een geregelde luchtlijn te stichten
maar daar is niets van terechtgekomen.
By die experimenten maakten zij ge
bruik van een vliegveld in de Afrikaan
se neutralistisehe staat Guinee als tus
senstation. Het is bij een paar maal pro
beren gebleven. Wel kwamen soms
vliegtuigen uit Rusland in Cuba aan, die
de tussenlanding gemaakt hadden in Ca
nada. De Canadese regering heeft nu
aaa de Russen verboden om van de
vliegbasis Gander'op New Foundland
nog verder gebruik te maken.
De Amerikaanse minister van defensie
Robert MacNamara heeft gisteren
op zijn persconferentie niet wiUeh ver
tellen of er iets bekend is over Russische
maatregelen' tegen de blokkade/ 'Hij wist
ook niet, zei hg, of in Moskou voorberei
dingen werden getroffen voor een lucht
brug naar Cuba.
Op de vraag wat Amerika zou doen
wanneer de blokkade geen succes zou
blijken, bijvoorbeeld, wanneer de Russen
er inderdaad in zouden slagen de bewa
pening per vliegtuig voort te zetten,
wilde de minister evenmin antwoorden.
Gevraagd of het waar was, dat in Wash
ington voorbereidingen werden getroffen
om in dat geval een invasie op Cuba uit
te voeren, antwoordde MacNamara, dat
hij daar niets van kon zeggen.
Wel zei de minister dat op Cuba geen
troepenbewegingen, gericht tegen de ba
sis Guantanamo, waren waargenomen.
Het was op Cuba rustig, zei hij. Hij had
het volste vertrouwen, dat de blokkade,
die wordt uitgevoerd door „Task Force
136" onder leiding van vice-admiraal Al
fred Ward, een veteraan uit de tweede
wereldoorlog, geen schip, hoe klein ook,
een kans zal geven ongezien het kordon
te doorbreken.
De blokkade van Cuba anno 1962 zal
waarschijnlijk geen kapitein „Po
tato" Jones kennen, zoals de blokkade
van Spanje een kwart eeuw geleden.
Kapitein Jones, die onlangs op 92-jarige
leeftijd overleed was de man die inder
tijd een gaatje ontdekte in het net dat
Francos zeestrijdkrachten tijdens de
burgeroorlog rond Spanje hadden ge
spannen. Hg leverde zijn lading van 1000
ton aardappelen in een Spaanse haven
at en ging voortaan loor het leven on
der de erenaam „Potato Jones". Toen
men hem kort voor hij die prestatie zou
leveren op de blokkade van Spanje at
tent had gemaakt, gaf hij een beroemd
feworden antwoord: „Spaanse vloot?
inds de Armada nooit meer iets van
gehoord". Met de Amerikaanse vloot
van nu echter valt niet te spotten. Deze
blokkade van Cuba is de tweede in de
geschiedenis van het eiland. De eerste
was in 1898. Zij werd door de toenmali
ge „Amerikaanse president William
McKinley bevolen en zij leidde prompt
tot de Amerikaans-Spaanse oorlog, die
tot resultaat had, dat Spanje Cuba
moest opgeven.
Er is in Amerika één man, die denkt
dat ook deze blokkade weer zal
leiden tot een bevrijding van Cuba. Die
man is de vroegere Cubaanse kolonel
Andres P. Chamont. Ex-kolonel Cha-
mont was in 1953 commandant van het
Curtel Moncada garnizoen in de Cubaan
se provincie Oriente, toen zijn troepen
door driehonderd rebellen onder aanvoe
ring van Fidel Castro werden aangeval
len. Tweehonderd rebellen werden bij die
gelegenheid gedood en Castro werd ge
vangen genomen.
Nu leeft Chamont in Amerikaanse bal
lingschap. Hij leidt de anti-communisti
sche organisatie van vrye Cubanen, een
van de tweehonderd anti-Castro-groep-
jes, die in het zuiden van de Verenigde
Staten acties tegen Cuba beramen.
Chamont voorspelt dat de Cubanen door
de blokkade worden gestimuleerd om in
opstand te komem Dan is ook voor hem
en zg'n mannen de grote dag gekomen,
meent hg. Zo worden overal voorspel
lingen gedaan. De enige concrete maat
regel is tot nu toe echter alleen nog
maar de Amerikaanse blokkade. In Mos
kou en in Havanna is het stil.
Oud-actrice overleden
Te Haarlem is op 95-jarige leeftijd over
leden de oud-toneelspeelster mevrouw
Betty Holtrop-Van Gelder. Tot 1920 trad
zij regelmatig op het toneel op. Zij was
destijds verbonden aan de Koninklijke
Vereniging „Het Nederlandse Toneel".
Ook was zij tot 1920, 27 jaar lang, lera
res aan de toneelschool te Amsterdam.
Daarna maakte zij enige jaren deel uit
van de commissie van toezicht van deze
school.
Het stoffelijk overschot van mevrouw
Holtrop is gisteren in stilte begraven.
