WvM
ZELANDICA
59,-
Zeeuwse jeugdschaker
dicht bij Van den Ende
Sport en wedstrijden
VELDHANDBAL
De laatste
nieuwe modellen
in mantels
F a A. Joziasse Zn
REUZENGRAVER IN DUITSLAND
NIEUWS UIT DE KERKEN
Ontworsteld
land
Prijs ƒ17,50
WEET U HET AL
KEES HUYBREGTS MIDDELBURG - TEL. 2155
.WOENSDAG 17 OKTOBER 1962 PROVING 1 ALB ZEEUWSE COURANT
VLISSINGER HOOGSTRATE
KWAM IETS TE KORT
(Red. drs. M. C. Verburg)
De Zeeuwse jeugdschaakkampioen 1061
A. M. Verspoor van de S.V. Middel
burg eindigde in het algemene kam
pioenschap 1962 met lJ/2 punt achter
stand op kampioen J. J. van den Ende
op de tweede plaats, met 6 uit 8. In
onderstaande party uit dit toernooi
verslaat hij J. Hoogstrate uit Vlissin-
gen, die de laatste jaren sterk omhoog
is gekomen, maar voor dit toernooi
juist iets tekort schoot.
I. Pf 3, Pf6; 2. c4, g6; 3 d4, d6; 4. Pc3,
Lg7; 5. e4, 0—0; 6. Le2, Pbd7; 7. 0—0,
e5; 8. d5, Pc5; 9. Pd2, a5; 10. b3, Te8;
(in deze doorschuifvariant speelt wit
op a3, b4 en cö, een doeltreffende
maar tijdrovende manoeuvre, waar
tegenover zwart f5 en koningsaan-
val stelt- Het wordt meestal buigen
of barsten. Als wit de aanval afslaat
komt zwart vooral door pion c7
zwak te staan. Te8 en ook de vol
gende zetten van zwart passen
slecht in deze opzet. Wit weet hier
van te profiteren)
II. Lb2, h5; 12. a3, c6; 13. b4, Pcd 7;
14. Pb3. cd5:; 15. cd5:, b6; 16. Lc6, Dc7;
17. Lc6, La6; 18. Tel, Tac8; 19. Tacl,
Uitslagen Zeeuws
juniorenvoetbal
Groep A I: RCS A IVlissingen A II
03, Middelburg A IIZeelandia A I
23, Zeeland Sport A IGoes A I
18, Vlissingen A IMiddelburg A I
62; Groep A II: Oostburg A I
Middelburg A IV 170, Aardenburg A
IMiddelburg A V 120, Schoondijke
A IVlissingen A in 13, Zeeland
Sport A HVlissingen A IV 73;
Groep A HI: Zeelandia A IIOost-
kapelle A I 15; Nieuwland A I
RCS A H 14, Serooskerke A I
Meeuwen A I 11, Walcheren A I
Arnemuiden A I 26; Groep A IV:
SVD A IWolphaartsdijk A I 28,
Zierikzee A IHeinkenszand A I 23
0, Robur A I —Goes A H 3—1, Kloe-
tingen A INieuwdorp A I 30.
Groep A V: Kruiningen A IKapelle A
I 22, Wemeldinge A IHansw. Boys
A I 30, Yerseke A IKrabbendqke
A I 72; Groep A VI: Axel A ISteen
A I 30, Corn Boys A I—HW '24 A
II 11—1, HW '24 A I—Sluiskil A I
91, Terneuzen A ITern. Boys A I
II0, Hontenisse A ITerneuzen A
n 1—1; Groep A VII: Mevo A I—
Burgh A I 24, Zierikzee A H—SKN
WK A I 15; Groep B I: Walcheren
B IVeere B I 34, Meeuwen B I—
Serooskerke B I 15. Arnemuiden B I
Zeeland Sport B H 30, Domburg
B I—RCS B I 1—3. Groep B II: Mid
delburg B IVlissingen B IH 80,
Vlissingen B IZeelandia B I 72,
Zeeland Sport B IVlissingen B n 6
4; Groep B III: Middelburg B IH—Vlis
singen B IV 24, Vlissingen B V
RCS B II 4—4, Vlissingen B VI—Mid
delburg B IV 1—5, Zeelandia B II—
Vlissingen B VH 10. Groep B IV:
Cortgene B IKapelle B I 71, Kloe-
tinge B IRobur B I 20, Wolphaarts
dijk B I—Goes B I 0—19, Luctor B I—
Lowed. Boys B I 14. Groep B V:
Goes B nWissenkerke B H 18, Ro
bur B H—Kloetinge B n 2—1, Volhar-;
ding '32 B IBeren B I 21, Groep "B
VI: Yerseke B IHansw. Boys B I 3-r
4, Rillandia B I—Waarde B I 6—0,
Groep B VII: AZW B I—Tern. Boys B
I 1—1, Hoek B I—Sluiskil B I 3—0,
Axel B ITerneuzen B I 40, Corn.
Boys B I—Ria W B I 2—0. Groep B
VIÏI: Zaamslag B ICorn Eoys B II
100, Spui B ITerneuzen B H 12.
Axel B HAxel B HI 9—0, Groep B
IX: Hontenisse B I—HW '24 B I 2—2,
Koewacht B ISteen B I 83, Cllnge
B IVogelwaarde B I 15, Groep B X:
Steen B HHontenisse B II 16,
HW '24 B H—HW '24 B III 4—2,
Groep B XI: Duiveland B IZierikzee
B H 130, Bruse Boys B IZierikzee
B I 0—5, SKNWK B I—Dreischor B I
1—2; Groep B XII: Burgh B I—WIK
B I 12, Zwaluwen '61 B IRenesse
B I 35; Groep B XIII: Aardenburg
B inAardenburg B I 010, IJzendij-
ke B IOostburg B 1130, Biervliet B
ISchoondijke B I 30. Breskens B I
Groede B I 11, Hoofdplaat B I
Aardenburg B n 90, Rctranchement
B I— Oostburg B I 0—4.
Lh6; 20. Pd2, Te7; 21. Pb5, Db8; 22.
Tc2, Ld2: (er dreigde ba5: en Pb3, ter
wijl zwart ab4: vermijdt omdat wit van
de open a-lijn profijt trekt); 23. Dd2:,
Kg?:; 24. f3, Pe8; 25. Teel (wit be
heerst de c-lijn en vraagt naar een ver
klaring op a5) 25. Pdf6 (zeer goed
verdedigd. Wil wit verder komen dan
moet hij offeren, zij het met grote kan
sen) 26. ba5:, Tc6: (met een paard op
d7 kon dit niet vanwege bc6: en dit
paard staat in) 27. Tc6:, Lb5:; 28. Tb6:,
Da 7 (deze penning van Tb6 voorkomt
voorlopig erger kwaad). 29. Db4, La6;
(voor 12 zetten hadden de spelers nog
3 resp. 2 minuten) 30. Khl, Pd7; 31.
Tbc6, Pc5; 32. Db6,
Db6: (zwart dacht dat 33 Pd3 remise
zou bewerkstelligen, omdat Da6: faalt
op Pf2t en stikmat. Na 33. Tc2 blijft er
niets beter over dan 33 Pb2: (op
Pc5 volgt T2c5:34. Tb2:, Db 6: 35.
Tbb6: en wit wint eveneens, omdat,
zwart geen been kan verzetten, bijv.
35. Ld3; 36. a6, Ta7; 37. Tb 7, Ta6:
38. Ta6:, La6: 39. Ta7 en zwart kan
met geen van zijn drie stukken iets uit
richten) 33. Tb6: (dreigt Tc5: en Ta6:)
33 Tb7; 34. Le5:t f6 (ook 34 de5:
35. Tc5: is verloren spel, omdat de d-
pion vrijkomt) 35. Ld6: Pd6: 36. Tc5:,
Tb6; 37. alro: Pb5; 38. Tb5:, Lb5: 39.
b7 en wint.
VOLLEYBAL
van E.V.V.C. uit Vlissingen
behaalden een zwaar bevochten 32 ze
ge op het Tilburgse Olympia in de zui
delijke hoofdklasse van de NeVoBo. Met
de setstanden 1512, 915,156 kwam
E.V.V.C. op 21 te staan. De vierde
set, waarin vooral Joke Hendrikse een
prima partij speelde, ging echter met
met 1715 verloren. De beslissende vijf
de set was met 159 voor de Vlissingse
dames. In Bergen op Zoom versloeg een
enthousiast M.O.C. een teleurstellende
V-C. den Bosch met 31. Lyceum ver
sloeg Tornado met 31, terwijl in Bre
da Organon het nogal moeilijk had te
gen R.H.B.S. (23). De stand is nu:
E.V.V.C. 2—4 (6—2), Organon 2—4
(6—3), Sarto 1—2 (3—0), M.O.C. 1—2
(3—1), R.H.B.S. 2—2 (5—5), Lyceum
2—2 (4—4), V.C. den Bosch 2—0 (3-6),
Olympia 20 (26) en Tornado 20
(1—6).
De heren van E.V.V.C. versloegen, met
Cor van Loenen weer in de gelederen,
V.C. Tilburg met 31 met de setstan
den 15—13, 9—15, 154 en 16—14. Voor
de verrassing zorgde Bermi door in Roo
sendaal het sterke V.C. den Bosch met:
32 te verslaan. Tornado won gemak
kelijk van Lyceum met 30 en R.H.B.S.
moest de volle winst (30) aan Ever
Ready laten. De stand bij de heren is
Tornado 24 (60), Ever Ready
2—4 (6—0), Sarto 1—2 (3—2), Bermi
1—2 (3—2), V.C. den Bosch 2—2 (5—3),
E.V.V.C. 2—2 (3—4), V.C. Tilburg 2—0
(3—6), Lyceum 2—0 (0—6) en R.H.B.S.
2—0 (0—6).
Hoofdklas: De dames van Niloc kunnen
haar positie aan de kop van de hoofd
klas handbal verbeteren door te win
nen van WLC/DES. Hygiea en Zeeburg
zullen uitmaken wie Niloc direct zal
volgen. Hiervoor schijnt Hygiea de
t>este papieren te hebben. Ook de heren
van Niloc zullen op weinig tegenstand
stuiten bij WLC/DES, en PSV zal van
Aalsmeer moeten winnen willen zij in
de nabijheid van Niloc blijven. In de
hoofdklas is het dus een Amsterdamse
aangelegenheid.
OVERGANGSKLAS
De dames van het Vlissingse Wal
cheren kunnen thuis van Hellas
(Den Haag) winnen, maar zij zullen
Hellas niet moeten onderschatten,
want deze vereniging schijnt er de
laatste wedstrijden steeds beter in te
komen. Verder kan Posterholt win
nen van Animo en Swift van VHC.
Wil Tonido in de overgangsklas niet
op de onderste plaats komen, dan
zal het de wedstrijd tegen Hellas H
(Den Haag) moeten winnen. En die
mogelijkheid is aanwezig wanneer
Tonido zijn eenheid weet te bewa
ren. EBHV, dat zeer fraai op een
gedeelde 2e en 3e plaats staat, zal
het in Den Haag tegen Hermes zeer
moeilijk krijgen.
DISTRICT
In de eerste klas dames van het dis
trict Zuid B zullen oude rivalen elkaar
weer ontmoeten, namelijk Marathon en
Hellas. Een overwinning voor Mara
thon ligt in de verwachting. EBHV
kan winnen van SOA, Zeeland Sport
heeft een kansje tegen Hontenisse en
Tachos zal SIOS wel weten te kloppen.
De heren van Hellas ontvangen in de
districts eerste klas Rapid. Hellas kan
dit winnen. Were Dl zal moeten oppas
sen voor Tachos en Volt-kan winnen
van SOA. De strijd tussen Marathon
en EMM zal weinig krachtsverschil te
zien geven, vooral omdat Marathon de
laatste tijd aanmerkelijk beter is gaan
spelen.
In de dames tweede klas B kan het
tussen Volharding cn Fortuna een aar
dige ontmoeting worden. Heeft Volhar
ding op papier de beste kansen, het zal
hot tegen het pittige Bergense ploegje
niet gemakkeiyk krijgen. Verder kan
Zeeland Sport winnen van Luctor en
ODI van SIOS U. In de heren tweede
klas zal Olympus kunnen winnen van
Marathon II en Volharding is zodanig
verzwakt, dat de winst wel naar For-
tuna zal gaan. SIOS kan winnen van
ODI. In de afdeling Zeeland zal EMM
U kunnen winnen van SIOS U en Olym
pus II en Walcheren II ontlopen elkaar
weinig.
Programma, voor het komende week
einde:
Veldhandbal.-Hoofdklas dames: Athene
—Actief; Sagitta—PSV; WLC/DES—
Nilco, HygieaZeeburg.
HEREN: Hellas (H)Esca, Aalsmeer
—PSV, WLC/DES—Nilco.
Overgangsklas B dames: AnimoPos
terholt, QuintusDWS, Walcheren
Hellas (H). Swift (R)—VHC.
HEREN: Animo—BSV, Hermes—EB
HV, Tonido—Hellas (H) ET, Swift (H)
Str. Meteoor.
District Zuid B. Dames le klas: SIOS
Tachos, MarathonHellas, EBHV
SOA, HontenisseZeeland Sport.
Heren eerste klas: HeilasRapid, We
re DiTachos, SOAVolt, Marathon
—EMM.
Dames tweede klas A: Uno Animo
Be Fair, DongenKSB; AktïefBlauw
Wit, Were Di—Volt.
Dames tweede klas B: Volharding
Fortuna, LuctorZeeland Sport II,
SIOS n—ODI.
Heren tweede klas A: LongaDesk,
EBHV IIKSB, TaxandriaVelocitas,
JulianaVolt ET.
Heren 2e klas B: Marathon IIOlym
pus, VolhardingFortuna, SIOSODI.
AFDELING ZEELAND
Heren eerste klas: SIOS IIEMM n,
Olympus ELWalcheren EL
Dames junioren: OlympusHellas, E
MM—Sluiskil.
Heren junioren: VolhardingFortuna,
MarathonOlympus.
Jongen 14-15 jaar: TonidoFortuna,
SIOSEMM, OlympusWalcheren.
Jongens 12-13 jaar: Fortuna BEMM,
TonidoFortuna A, WalcherenHel
las.
Meisjes A: VolhardingODI.
Meisjes B: Walcheren BOlympus B,
LuctorTonido.
AFDELING WEST-BRABANT
Dames eerste klas: HeerleRapid,
TaxandriaEmBeE, DVSTerheijden,
SOA II—EBHV H, Blauw Wit H—
Desk.
Heren eerste klas: Rapid IISOA II,
Uno AnimoRapid III, Desk IIJu
liana II, Velocitas nTachos II.
Dames tweede klas: Riel IInternos,
Riel H—EVV.
Heren tweede lilas: DongenWere Di
n.
AMERIKAANSE COUREUR
DODELIJK VERONGELUKT
De 24-jarige Amerikaanse coureur Pat
Pigott is zondag in een ziekenhuis over
leden na tijdens een internationale race
voor sportwagens te Riverside te zijn
verongelukt. Pigott reed met een snel
heid van ongeveer 150 km per uur tegen
een balustrade en kon pas 15 minuten
later uit het wrak van zijn wagen wor
den bevrijd. De coureur was getrouwd en
vader van twee kinderen.
zijn nu aangekomen.
U kunt keuze maken uit
véle modéllen.
Prijzen
reeds vanaf
In dameshoeden heeft U
de nieuwste keuze uit de
nieuwste creaties bij
NIEUWE BURG 33-37 - MIDDELBURG
De Heer en Mevrouw
Oortman Gerlings-Heyse
geven met grote blijdschap
kennis van de geboorte van
hun Zoon
ALEXANDER CLEMENS.
Laren (N.-H.),
15 oktober 1962.
Slangenweg 17.
Tijdelijk Ziekenverpleging
St.-Jan, Laren.
1
^ÏL. i
X 1 1
X' u' 1
GEEN MEDAILLE, WEL
EEN ECHTGENOTE...
De Finse duscuswerper Carol
Lindroos veroverde tijdens de on
langs te Belgrado gehouden Euro
pese atletiekkampioenschappen
geen medaille, verre van dat zelfs,
[oewel hij tot een worp van 55
meter in staat is, slaagde hij er
zelfs niet in zich voor de finale te
plaatsen. De teleurgestelde Fin
zocht na zijn eliminatie een plaats
op één der tribunes, waar hij de
22-jarige Zuidslavische studente
Anna Milana Koiski ontmoette.
Het tweetal werd op slag verliefd,
de 32-jarige Lindroos liet de kam
pioenschappen verder voor wat ze
waren en nog voor zijn vertrek uit
Belgrado was hij aan de familie
van Anna voorgesteld als haar
verloofde.
Het einde van de titelstrijd in
Belgrado betekende voor het aan
staande echtpaar een korte schei
ding, waaraan vrijdag een einde
kwam toen Anna per vliegtuig in
Helsinki arriveerde. Binnen enke
le dagen zal het huwelijk tussen
de Finse atleet en de Zuidslavi
sche studente worden voltrokken.
Een stroomverbruik als van een
kleine stad is een van de opval
lende kenmerken van de grootste
graafmachine van Europa (foto),
welke in twee jaar tijd is ge
bouwd voor niet minder dan 32
miljoen Westduitse marken. De
enorme graafinstallatie, welke
moet worden bediend door twee
man onder controle van vijf an
deren, werkt thans in het bruin-
koolgebied van Rhenisch. Zij kan
in twintig uur tijd 220.000 ton
aarde en 110.000 ton kool verzet
ten. Het gevaarte weegt 7400 ton,
er waren 65.000 kilo's verf nodig
om het geheel „een kwastje te
geven"...
Düsenschön
vrijgesproken
De rechtbank in Hamburg heeft giste
ren de 53-jarige Willi Düsenschön, voor
malig plaatsvervangend commandant
van het concentratiekamp Hainburg-
Fuhlsbüttel vrijgesproken. Het proces
wordt jegens verjaring gestaakt.
Aan Düsenschön was ten laste gelegd in
september 1933 de joodse journalist dr.
Frits Solmitz, die in het kamp gevangen
zat, door voortdurende mishandelingen
opzettelijk tot zelfmoord te hebben ge
dreven.
Concilie te Rome
WAARNEMERS GEVRAAGD
OM POSITIEVE KRITIEK
Augustin kardinaal Bea, hoofd van het
secretariaat voor de christelijke eenheid,
heeft de niet-katholieke waarnemers
an het tweede Vaticaanse concilie op
een bijeenkomst van de 38 protestantse
en andere christelijke waarnemers en
gasten verzocht zich uit te spreken over
„al hetgeen u niet aanstaat, positieve
kritiek te uiten, suggesties te doen en
uw verlangens te doen horen." „Uiter
aard," zo voegde by eraan toe, „kan ik
u niet beloven dat voor elk probleem
een oplossing gevonden zal worden."
Kardinaal Bea zei, dat vele orthodoxe
kerken nog niet officieel bij het concilie
aanwezig zijn. „Deze absentie is smar
telijk zowel voor de Katholieke Kerk als
voor de betrokken Orthodoxe Kerken.
Desondanks dient men te beseffen, dat
van beide kanten hard is gewerkt om
de grote hindernissen te overwinnen.
Aan het eind van de ontvangst wees de
waarnemer der Evangelische Kerk van
Duitsland, prof. dr. Edmund Schlink,
op de snelle en verheugende ontwikke
ling bij de oecumenische contacten tus
sen de christelijke kerken en de Rooms-
Katholieke Kerk. „Wij vertegenwoordi
gen hier kerken die reeds in het kader
van de Wereldraad van Kerken tot eer
waarlijke dialoog geraakt zijn. De ont
moeting met de Katholieke Kerk was
tot dusver beperkt tot individuele per
sonen of kleine groepjes. Wij zien het
daarom als een enorme vooruitgang dat
de ontmoeting tussen de christelijke ker
ken en Rome thans een officieel karak
ter heeft gekregen". Twee punten noem
de prof. Schlink, die de hoop op een
echte dialoog met de Katholieke Kerk
versterken, namelijk het feit dat heel
het gesprek en al het handelen geba
seerd moeten zijn op de geopenbaarde
waarheid. Hoe deze geformuleerd is, is
een andere zaak. Het tweede punt,
de „groei" van de nadruk die ook
de Katholieke Kerk op de bijbel wordt
gelegd. Hiervan mogen wij veel ver
wachten. Ik ben er van overtuigd zc
zei prof. Schlink dat de gescheiden
christenheid meer gemeenschappelijk
heeft dan uit de verschillende formule
ringen op het eerste gezicht aangeno
men wordt.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Staveren: M. Joritsma te
Vrieschelo; beroepen te Boveuhardinx-
veld: H. A. van Bemmel te Leerbroek;
aangenomen naar Oosterbeek (vac. Joh.
Poort) (toez.): J. Overduin te Balk
(Fr.); bedankt voor Driel: G. J. Hintz-
bergen te Zwijndrecht; bedankt voor
Emmen vac. H. C. Kranendonk)A.
Sjollema te Well en Ammerzoden; be
dankt voor Egmond aan Zee: J. Ver
burg te Didam.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Andijk: G. F- Hajer te Bei-
len; beroepen te Oosterend (Fr.): F. B.
Fennema, kandidaat te Marum; beroe
pen te Elim: D. Dijkstra, kandidaat te
Deventer.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Helpman (tweede pred.-
plaats): W. G. de Vries te Leiden.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dordrecht: M. C. Tanis te
Barendrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Vineland (Ontario, Cana
da) A. Vergunst te Rotterdam-C.
Zondegevaar van
parlementariërs
In „Palestro del clero" („leerschool der
geestelijkheid") in Rome, is een lijst ge
publiceerd van zonden die parlementa
riërs gevaar lopen te bedrijven. Het
blad somde op:
Het maken van ongunstige ver|
gen met andere landen; het proel
van het eigen land tot het beste van de
wereld; het ontduiken van belastingen;
het beledigen van mede-parlementariërs;
het aanvaarden van vrije plaatsen in
treinen, trams en vliegtuigen; het stem
men vóór hogere honoraria en vergoe
dingen van parlementsleden. Een diplo
maat zondigt volgens Palestra del clero,
wanneer hij, bijvoorbeeld, Istanboel in
Denemarken situeert. Palestra noemt dit
de „zonde van onwetendheid". Politici
begaan ook zonden, zo meent Palestra
del clero, als ze televisie, kranten en
persbureaus voor hun persoonlijk gewin
uitbuiten.
„pen rede, die bij lectuur niets verliest, is geen
1-j rede, maar een voorgelezen artikel. Een
schriftuur, omgekeerd, dat, voorgedragen, niets
verliest, is geen schriftuur, maar een opgeschre
ven rede. Beide genres stellen hun eigen eisen".
Aan deze woorden van wijlen prof. Romein moesten wij denken
bij de lezing van de voordracht van drs. M. C. Verburg, ver
schenen in de, in de vorige Zelandica vermelde, bundel Akademie-
dagenXTV.
Wij moeten bekennen, dat toen wij de voordracht hoorden over
..Zeeland in ontwikkeling", wij van de inleiding niet veel begrepen.
Nu wq het in druk voor ons hebben, is het na herhaalde lezing dui
delijk. Verburg heeft zijn lezing opgehangen aan de theorie van
Weïgmann, een theorie over de „zich ritmisch voortbewegende ge
stalten, waarin de fundamentele grondvormen nauwelijks herken
baar zijn, maar daarom niet minder dominant". In deze theorie zijn
de statistische regelmaat van regionale verschijnselen en de krach
ten van agglomeratie en deglomeratie ondergebracht. Verburg heeft
dit willen toepassen op de economische geschiedenis van Zeeland-
Na een eeuwenlange periode van expansie van de 13e tot de 17e
eeuw, begint, aldus Verburg, na 1600 langzaam maar zeker een
periode van stagnatie in te treden. Wij zijn over de periode van de
13e tot de 16e eeuw voor Zeeland bijzonder goed ingelicht door de
magistrale studie van dr. W. S. Unger: Middelburg als handelsstad
(Archief Zeeuwsch Genootschap 1935). De latere periode is even
wel veel minder onderzocht. We lopen dan het gevaar in algemeen
heden te vervallen, die bij een nader onderzoek onhoudbaar blijken.
Zo bijvoorbeeld de betekenis van de Verenigde Oostindische Com
pagnie. Is het wel waar dat haar betekenis voor Zeeland in de 18e
eeuw afnam
Voor Holland heeft prof. Brugmans aangetoond dat omstreeks 1780
de relatieve betekenis van de vaart op Oost-Indië groter was dan
anderhalve eeuw te voren (Tijdschrift voor geschiedenis, 1948). Zo
lang we geen detailstudies voor Zeeland hebben, lijkt ons elke gene
ralisatie gevaarlijk. Wat is de betekenis van de kaapvaart, wat die
van in de 18e eeuw opgerichte commercie? Hierbij komt nog iets
anders.
Was het vroeger gewoonte politieke factoren als alleen zaligma
kend te beschouwen, dat wil niet zeggen dat men thans het
uitsluitend accent op de economische verschuivingen moet leggen.
Wanneer Zeeland omstreeks 1570 in een dieptepunt verkeert, komen
er enkele mensen naar voren die onder uiterst moeilijke omstandig
heden gaan werken aan een Zeeuwse eenheid.
Heeringa heeft deze periode beschreven in zijn opstel: De leiders
der staten van Zeeland in de jaren 15771580 (Achief Zeeuwsch
Genootschap 1918). Als dan ook het „economisch landschap" van
de Scheldedelta in 1585 door de sluiting van de Schelde wordt ver
broken, schijnt de toestand voor onze provincie nog hopelozer,
natie, de contractie of inkrimping. Dan zijn we met Zeeland in de
land uit het dieptepunt opheffen.
Als we dan de begrippen onontkoombare statistische regelmaat en
de krachten van agglomeratie en deglomeratie willen hanteren,
stuiten wc op het menselijk element, dat Verburg zonder meer
voorbij gaat. Wat doen we met het begrip stagnatie, als we zien
hoeveel land wordt aangewonnen in de periode 16001800? In het
beeld van de ritmische gestalte komt na de expansie en de stag
natie, de contractie of inkrimping. Dan zijn we met Zeeland in de
19e eeuw.
Maar vragen wij ons weer af: waarom noemt Verburg de achter
uitgang ten gevolge van de Bataafse en Franse tijd niet? Het
inwonertal van Middelburg werd toen nagenoeg gehalveerd. Ook
met het herstel na 1875 weten we nog niet goed raad- Een klein
voorbeeld: eerst in de jaren 1914 en 1915 wordt naast de spoorlijn
op de Kreekrakdam een weg met een rijwielpad gelegd- Verburg
zal zeker het werk van prof. Slicker van Bath kennen over Over-
ijsel: Een samenleving onder spanning. Hierin is over eeuwen een
enorm materiaal samengebracht. Wanneer er een dergelijk werk
voor Zeeland zou zijn, dan was het wellicht aardig de theorie van
Weigmann toe te passen. Aardig maar meer ook niet, want het
betekent toch het persen in een bepaald keurslijf, neerkomend op
een verabsolutering van economische verschijnselen.
OP TOOGDAG IN UTRECHT
Eenheid der kerk ter sprake bij
hervormd-gereformeerde mannenbond
Ds. Vroegindeweij: te grote
nadruk op eenheid
In deze tijd wordt teveel nadruk gelegd
op de eenheid van kerkelyke instituten.
De eenheid komt niet openbaar in een
samenbundeling van kerken, waar
waarheid en leugen samengaan. De een
heid der kerk is er, namelijk daar, waar
geloof in de Christus der Schriften
openbaar wordt, en zij is geestelijk van
aard. Dit zei de voorzitter van de her
vormd-gereformeerde mannenbond, ds.
A. Vroegindeweij uit Veenendaal dezer
dagen in zyn openingsrede op de toog-
dag van deze organisatie in Utrecht.
Ds. Vroegindeweij zei het zeker te be
treuren, dat er scheuren lopen dwars
door de vergadering van ware Christ-
gelovigen (dat is de Kerk met een
hoofdletter), maar, zo vervolgde hij, la
ten wq ons er niet blind op staren, want
het zijn slechts oppervlakkige scheuren
en de eenheid, die er ten diepste is
komt ook in het einde der dagen open
baar. Door het benadrukken van de een
heid komt de waarheid ongewild mis
schien, op de achtergrond. „Onze vade
ren werden martelaar niet voor de een
heid maar voor de waarheid". Doch ook
de hervormd-gereformeerde gaat de
eenheid der kerk zeer te harte; getuige
ook het feit, dat zij in de Hervormde
Kerk blijven.
De voorzitter betreurde de verdeeldheid
der gereformeerde gezindte; hij zou de
dag prijzen, waarop alle gereformeerden
bijeen waren in de Hervormde Kerk,
„die Gereformeerde Kerk is van oor
sprong en belijdenis: déarop moeten wij
in onze kerk blijven wijzen", zo meende
spreker.
OECUMENISCHE RAAD
Ds. Vroegindeweij zei dat hij het volko
men eens had kunnen zijn met de oproep
van de Oecumenische Raad van Kerken
in Nederland te bidden voor het concilie
te Rome, indien dit een gebed zou zijn
geweest om bekering. Maar, zo vroeg de
voorzitter van de hervormd-gerefor
meerde mannen zich af, „hoe kan
men elkaar aanvaarden als men niet sa
men leeft uit de waarheid Gods? Zo pre
dikt men een verdraagzaamheid, die er
niet zyn kan".
Ds. Jac. Vermaas uit Huizen hield een
referaat over „Waarheid en eenheid",
waarin hij aan de hand van verschillen
de recente publikaties en discussies on
der meer concludeerde, dat aan eenheid
en 'gemeenschap met Rome (ook al er
kent Calvijn daar nog enkele sporen van
de kerk) of met welke kerk ook, niet
kunnen denken, als er geen terugkeer
is tot de gezonde en zuivere leer. Ds. J.
C. Schuurman uit Schoonhoven sprak op
de toogdag van de hervormde-gerefor-
meerde mannenbond over „Verantwoord
Schriftgebruik", waarin hij onder meer
zei, dat veel misbruik en verkeerd
Schriftgebruik zijn oorzaak vindt in on
kunde. Onderzoek en bestudering van de
Schrift is noodzakelijk. In dit verband
kan de wetenschap niet gemist worden,
aldus ds. Schuurman.
Uniek fotowerk over
Nederlands boeiendste
provincie ZEELAND.
Samenstelling en tekst
G. A. de Kok
en drs. M. C. Verburg
Foto's Wim Riemens
Cor van Weele e.a.
Wat zeggen anderen over „Ontworsteld land"
Hot is de grote verdienste van hen, die dit boek hebben samengesteld, dat
zij de bewogenheid, de gecompliceerdheid en de menselijkheid van Zee
land hebben weten samen te vatten tot één indrukwekkend geheel.
Foto's en tekst vormen elkanders complement- Soms „vertellen" de foto's
en „bezingt" de tekst, soms ook is het juist andersom. Exacte mededelin
gen en poëtische impressies wisselen elkander af, zowel in woord als in
beeld. Zee en land worden tegen elkander uitgespeeld en met elkander ver
weven tot een visuele, aangrijpende fuga.
De uitgever heeft het boek een zeer waardige verschijning gegeven in een
effen blauwe band met vergulde korenaren. Het papieromslag is ook zeer
aantrekkelijk met zijn afbeelding van koren tegen een zee-achtergrond,
waaruit een vuurtoren vaag opsteekt. Algemeen Handelsblad.
Dit:
Alom in de boekhandel verkrijgbaar.
Uitgave Firma G. W. den Boer - Middelburg
Afzonderlijke vertalingen van de tekst in Frans, Engels of Duits worden
desverlangd bijgeleverd voor 2,50 per exemplaar, verpakkingshuls voor
verzending over de gehele wereld voor 0,25-
ijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
dal de NSU-PRINZ een modieuze en elegante auto is dat U er met 4 volwassen personen royaal in zit dal hij zeer lux is uitgerust en
fraai afgewerkt dat hij een kofferruimte heeft van 250 liter dat hij met een motorvermogen van 36 pk in een wip 120 km/u rijdt
en voor een traject van 18 kilometer toch maar 1 liter benzine vraagt dat de PRINZ-motor een oersterke NSU-viertakt is, goed voor
meer dan 100.000 km—da» hij met ruitensproeier, zonneklep met toiletspiegel, asbakjes, elec. dashbordklokje, benzinevoorraadmeter,
drukknopbedieningspaneel en verwarming slechts 5225,- kost dal U bij elke dealer gratis een. proefrit kunt maken en de uitvoerige
brochure met vele interessante gegevens op aanvraag direct wordt toegezonden.
IMPORT VOOC NEDERLAND, N.V. VS FltMA VAN OOZSCKOT - t O T T E D A M - IIETDUI 11 - THEFOOH Itl-niill
AUTO- EN MOTORBEDRIJF
iiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiMiiiLiuiiuitiiimiiiiiuiuiuiuutiuiiuiüiiiiiiiuiiumiüf
