f
0
t
0
ONTWIKKELINGSPLAN-V^.
belangrijkste punt op agenda
Brits ambtenaar bekent
spionage voor
Russen
U's
aiu-*4
I
2? J
10 s
an^'
Nieuwe taalgrens in
België goedgekeurd
Mr. Schürmann in algemene vergadering
ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD
EN VEILIGHEIDSRAAD GROTER
REISPAKKETTEN
VOOR BEZOEK
AAN AMSTERDAM
4?
n
Oud-Gestapo-officier
bekent moordpartij
WEGGEPLAAGDE MAX KAUFMANN
WOONT WEER IN K0EPPERN
O
m
Langere opleiding
kleuterleidsters
Nansen-medaille
voor Australiër
GEMIDDELDE LEVENSDUUR IN NEDERLAND WEER GESTEGEN
WOENSDAG 10 OKTOBER 1962.
PROVIN Cl ALE ZEEUWSE OOURANT
8
De Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de Verenigde Na
ties, mr. C. W. A. Schiirmann, heeft gisteren in zijn rede in de alge
mene vergadering van de volkerenorganisatie gezogd dat zijn delega
tie het plan van de Verenigde Naties tien jaar lang bijzondere aan
dacht te besteden aan de ontwikkeling van minder ontwikkelde
landen beschouwt als wellicht het belangrijkste punt van de huidige
agenda.
Nederland zal, indien het parlement het goedkeurt, van 1963 af zijn
bijdrage aan het speciale fonds verhogen van 2,6 miljoen dollar tot
ongeveer vier miljoen dollar en de bijdragen voor het uitgebreide
program voor technische hulp van 1,5 tot 1,8 miljoen dollar per jaar.
Verder heeft het besloten 1,5 miljoen dollar ter beschikking te stel
len voor het wereldvoedselfonds van de V.N. en de voedsel- en land
bouworganisatie voor de eerste periode van drie jaar.
Tenslotte heeft Nederland besloten één ge zaken, Spaak vorige week in de
nülio.. dollar Ier beschikWno van ,1a ^gemene ^g^erta! heeft gege-
ven. De positie van Nederland in
de Europese Economische Ge
meenschap en „onze houding ten
aanzien van de gevolgen ervan
voor zowel Europa als de rest van
de wereld, zijn dezelfde als die van
België, zoals natuurlijk kan wor
den verwacht in de eenheid van de
Benelux".
miljoen dollar ter beschikking van de
secretaris-generaal te stellen voor een
internationaal instituut dat vyf jaar
lang wetenschapelij k werk op sociaal
economisch terrein zal verrichten.
De heer Schiirmann bepleitte om de
V.N. beter te doen werken, uitbreiding
van het aantal leden van de Veilig
heidsraad en de economische en sociale
raad. Wat de uitbreiding van de eco
nomische en sociale raad betreft, oefen
de de heer Schürmann kritiek op de
Sowjet-Unie, die deze zaak heeft gekop
peld aan de toelating van communis-
tisch-China tot de volkerenorganisatie.
Ook op andere punten had de heer
Schürmann kritiek op de communis
tische landen, met name wat de
omvang van hun bijdragen betreft
aan het speciale fonds van de Vere
nigde Naties en het program voor
technische hulp. De Sowjet-Unie
geeft liever afzonderlijk hulp aan
deze gebieden omdat het deze hulp
verlening beschouwt als een middel
tot infiltratie. Hij hekelde ook het
streven het troilcastelsel voor het
secretariaat in te voeren.
Permanente zitting
De heer Schürmann sprak zich uit voor
grondige bestudering van het voorstel
voor een permanente zitting van de
algemene vergadering. Het algemeen de
bat zou dan drie of vier weken kun
nen duren met deelneming van rege
ringsleiders en ministers.
Bepaalde onderwerpen zouden dan in
een bepaalde maand kunnen worden
besproken, waardoor de deskundigen uit
de verschillende landen slechts drie of
vier weken hun werk in eigen land in de
steek behoeven te laten in plaats van
de volle drie maanden, zoals thans.
De heer Schürmann begon zijn re
de met te verwijzen naar „de
meesterlijke uiteenzetting" die de
Belgische minister van buitenland-
SENAAT A.S.C. BERISPT
TWEE LEDEN VAN
SOCIËTEITSCOMMISSIE
De senaat van het Amsterdams Stu
denten Corps heeft de praeses en de
Êrimus assesor, resp. A. G. I. II. M. van
en D. H. B. van de Nia-commisise
(de sociëteit van het A.S.C.) de straf op
gelegd van een berisping.
Dit is geschied omdat zij gedurende de
afgelopen groentijd joodse eerstejaars
studenten bij herhaling woorden hebben
toegevoegd, ten zeerste geschikt om hen
op grove wijze te kwetsen, aldus wordt
in de overwegingen van het vonnis van
de senaat vermeld. De senaat spreekt
over het optreden van de beide corpsle
den zijn ernstige afkeuring uit.
Een der groenen, een joodse jongeman,
die zijn beide ouders in de oorlog heeft
verloren, deelt in 'n verklaring aan de
senaat mede dat tijdens een maaltijd op
de zolder van de Nia de praeses gezegd
had: „feuten houdt je mond, anders
gaan we naar beneden in de kelder Da-
chau'tje spelen".
BRAND GEVRAAGD. De 50-jarige
vrachtrijder Joseph Vaughan uit Wo
kingham in Engeland heeft de districts
brandweer zijn diensten en die van zijn
100 jaar oude, door paarden getrokken
brandweerwagen aangeboden.
Vaughan popelt van verlangen zijn
brandblusapparaat van 10 ton uit het
Victoriaanse tijdperk, dat getrokken
wordt door twee Ierse paarden, in te
schakelen by een echte brand. Hij heeft
de hulp van zijn buren ingeroepen om
behulpzaam te zijn by het bemannen van
zijn brandweerwagen, die volgens hem
van groot nut zou kunnen zyn tot de
komst der moderne brandweerauto's.
KINDERWAGEN „BEROOFD". Een
kastelein uit een Londense voorstad
meende iets gevonden te hebben op het
probleem om z(jn geld veilig naar de
bank te brengen. Al een jaar lang reed
hij het gold regelmatig in de kinderwa
gen van z(jn zoontje naar het bankge
bouw, maar ook dit bleek niet afdoende
te zijn. Hoewel hij steeds een andere
weg volgde en op andere tijden ging,
kwam een bandiet hem op het spoor.
Maandag versperde deze de kastelein de
weg, sloeg hem neer. tilde het kind van
negentien maanden op en maakte zich
met een bedrag van ongeveer vierdui
zend gulden, dat onder het kussen had
gelegen, uit de voeten.
(Van één onzer verslaggevers)
Amsterdam gaat van de winter proberen
toeristen te trekken uit eigen land. De
V.V.V. heeft hiertoe een aantal zoge
naamde reispakketten samengesteld voor
een tweedaags verblijf in de hoofdstad,
op aantrekkelijke voorwaarden en uit
voerig voorzien van attracties.
Deze tweedaagsen zijn verkrijgbaar in
drie uitvoeringen, goed (34 gulden per
persoon), beter (51 gulden per persoon),
best (74 gulden per persoon). Een no
vum op vervoersgebied is dat elke land
genoot waar hij ook woont voor dezelf
de prijs zo'n tweedaagse kan onder
gaan. In alle drie de sorteringen bevindt
zich namelijk een vervoerbiljet voor een
trein van en naar de hoofdstad. Verder
treft men er in aan: logies en ontbijt,
drie maaltijden, onbeperkt reizen in
trams en bussen, middagkeuze uit een
tentoonstelling, toegang tot vooraan
staande musea via het zogenaamde cul
turele passe-partout. Tenslotte een
rondvaart, een avond in schouwburg of
concertgebouw, dan wel speciale evene
menten of bezoek aan een cabaret-dan
cing dan wel nachtclub inclusief twee a
drie consumpties.
Het geheel wordt voorzien van
cumentatiemateriaal zoals een platte
grond en een weekagenda. In voorberei
ding is en dergelijk systeem voor auto
mobilisten.
IN LONDEN VOOR HET GERECHT
Gedwongen
door chantage
De 38-jarige voormalige ambte
naar van het Britse ministerie van
marine, Vassall, die werkzaam is
geweest in Moskou, heeft bekend
dat hij geheime gegevens aan de
Russen heeft verstrekt. Vassall,
die enige tijd geleden is gearres
teerd, heeft meegedeeld, dat Rus
sische functionarissen chantage op
hem hadden gepleegd, waarbij zij
zich hadden bediend van foto's van
compromitterende situaties.
Deze verklaring, die Vassall tegenover
de politie heeft afgelegd, werd gisteren
voor liet hof in Londen voorgelezen.
Vassall heeft gezegd, dat hjj in Moskou
door een Pool, genaamd Mokoskï, was
benaderd. Deze nodigde hem verscheide
ne muien uit voor diners en zo was Vas
sall op zekere avond door een aantal
vrienden van Mokoski naar een vertrek
geloodst waar Iiij dronken werd gevoerd.
Daarna hadden zich naar zijn zeggen en
kele compromitterende handelingen
voorgedaan.
Enige tijd later bracht de Pool Vassall
in conact met enkele Russische functio
narissen die hem foto's toonden van de
bewuste avond. „Zij zeiden dat zij, als
ik hiervan melding zou maken op de
ambassade, er een internationaal schan
daal van zouden maken en dat ik de
Sowjet-Unie niet zou mogen verlaten",
aldus Vassall. Hij kreeg toen van de
Russen opdracht, om belangrijke gege
vens te verstrekken.
Contactman
Dit was begonnen in 1955 en in juni
1956, toen hy op het punt stond naar
Engeland terug te keren, hadden de
Russen hem een contactman toege-
Politieke gevangenen
op Nieuw-Guinea
15 oktober vrij
De tijdelijke administrateur van de Ver
enigde Naties op Nieuw-Guinea, de heer
Rolz Bennett, is dinsdag uit HoUandia
vertrokken voor een rondreis langs de
verschillende steden. De komende dagen
zal hy Bink, Manokwari, Sorong en Fak-
fak bezoeken.
Zondag vertrekt Rolz Bennett voor een
tweede reis naar de Baliemvallei en
Merauke. Kort voordat Rolz Bennett
vertrok zette hij zijn handtekening on
der het eerste officiële besluit vande
Verenigde Naties, dat de vrijlating van
alle politieke gevangenen regelt. Op 15
oktober zullen volgens dit besluit alle
78 politieke gevangenen die in Hollan-
dia gevangen zitten (onder wie alle le-
don van de zogenaamde Tepigroep) en
de 43 gevangenen die in Blak wegens
politieke delicten in de cel verblijven
worden vrijgelaten.
Tom Alanders repeteert druk voor zijn
nieuwe show .JDrie oude vrijgezellen",
welke a.s. zaterdag door de Vara-t.v.
gepresenteerd wordt. Op de foto de
drie vrijgezellen: v.l.n.r. Harry Boda,
Tom Manders en Johan Boskamp
wezen, een zekere Gregory, die hem
op gezette tijden in Londen zou ont
moeten. Vassall moest steeds belang
rijker documenten overgeven en
maakte zelfs fotokopieën van gehei
me stukken.
Later, in 1961, was Gregory vervangen
door een zekere Nikolai. Vassall was
door de Russen voor zijn inlichtingen
betaald.
In Engeland ontving l»y van Gregory
of Nikolai bedragen die uiteenliepen van
500 tot 2000 gulden. Dit gebeurde echter
niet bij iedere ontmoeting. In totaal had
hy gemiddeld per jaar zo'n 6000 gulden
ontvangen. „Ik heb nu spijt over wat ik
gedaan heb", zo zei Vassall aan het
eind van zyn bekentenis.
K.V.P. KOMT MET
VIER VERSCHILLENDE
LIJSTEN UIT
(Van onze Haagse redactie)
De K.V.P. zal bij de kamerverkie
zingen in 1963 met vier lijsten uit
komen. Elke lijst zal een eigen
lijsttrekker hebben. Wie deze vier
lijsttrekkers zullen zijn staat nog
niet definitief vast, maar zeker is,
dat een van hen zal zijn dr. De
Kort, de voorzitter van de Tweede
Kamerfractie, terwijl waarschijn
lijk ook dr. Veldkamp, de minister
van sociale zaken en volksgezond
heid lijsttrekker zal zijn.
Eerst in februari van het volgend jaar
zal vaststaan, wie de lijsttrekkers zullen
zijn. Dan komt namelijk de verkiezings-
raad van de K.V.P. bijeen om over de
samenstelling van de kandidatenlijst een
advies op te stellen. Vervolgens wordt op
10 maart de groslijststemming gehouden.
De indeling van de groepen vein de kies
kringen, waarop de vier lijsten betrek
king hebben is als volgt: de noordooste
lijke lijst omvat de kieskringen Gronin
gen, Leeuwarden, Assen, Zwolle, Arn-
..em-Nijmegen en Utrecht.
De westelijke lijst omvat de kieskringen
Den Helder, Haarlem, Amsterdam, Lei
den. Den Haag, Dordrecht, Rotterdam
en Middelburg. De Brabantse lijst om
vat de kieskringen Tilburg en Den
Bosch, terwijl de kieskring Maastricht
de Limburgse lijst zal vormen. De kring
Utrecht, die voorheen altijd bij de weste
lijke lijst hoorde, zal thans voor het eerst
tot ,de noordoostelijke lijst behoren.
Renata Tehaldi
zondag voor t.v.
(Van onze radio- en t.v-
medewerkster)
Zondag 14 oktober zendt de N.T.
S. van kwart over twee tot vijf
uur de Duitse opname van de
opera Othello, van Verdi uit. Re
nata Tebaldi zal de rol van Des-
deniona, Othello's vrouw vertol
ken, Hans Beirer die van Othello.
Verder werken mee het koor en
het orkest van de Deutsche Opera
met solisten en de Schöneberger
Sangerknabe oneer leiding van
Giuseppe Patané. Deze opera is
het begin van een Verdi-jaar, met
vele opvoeringen ter gelegenheid
van de herdenking van de 150ste
geboortedag op 10 oktober 1963
van Giuseppe Verdi.
Dinsdagochtend is het Nederland
se episcopaat, dat tijdens het con
cilie als vertegenwoordiger van
katholiek Nederland zal optreden,
naar Rome vertrekken. Foto: het
vertrek van Schiphol: in het mid
den voor de vliegtuigtrap, Ber
nard Kardinaal Alfrink.
KRITIEK OP INTEGRATIE
MIDDENSTANDSBELEW
„Jarenlang heeft men ons zoet gehou
den met integratie van het midden-
standsbelcid in het algemeen sociaal en
economisch beleid, maar ondanks al de
goed bedoelde pogingen is er van een
zitter van de Nederlandse Katholieke
Bond van Schilderspatroons „St. Lucas"
tijdens de najaarsvergadering, van deze
organisatie, die gisteren in Utrecht werd
gehouden.
„Wij zitten nog steeds bekneld tussen
een machtig blok kapitaal enerzijds en
een machtig arbeidersblok anderzijds.
Daar tussendoor laveren de middenstan-
5, onze politieke invloed is gering. De
.G.-verbanden vragen talrijke voor
zieningen, vestigingswetgeving, belas
tingstelsel, vakontwikkeling, harmonise
ring van de sociale wetgeving etc. De
heer Kok vroeg zich echter af of de mid
denstand in deze zaken wel volmopdig
meespreekt. Als de middenstand inder
daad de ruggegraat vormt van de maat
schappij en als zij voor een evenwichtige
opbouw van de maatschappij een onmis
bare schakel is waarom is er dan geen
eigen ministerie voor de middenstand, zo
stelde hij.
(Advertentie)
Ui
ffi
m
(Advertentie)
Ui
CQ
's middags
De 45-jarige geschorste hoofdcommis
saris voor criminele zaken in Siegburg,
nabij Bonn, Döring heeft gisteren op
het tegen hem in Bonn gevoerde pro
ces toegegeven in november 1941 en
januari 1942 in de Sowjet-Unie de lei
ding te hebben gehad van het doodschie
ten van ongeveer 150 Russische joden.
Hij bestreed, persoonlijk aan de execu
ties te hebben deelgenomen.
Zonder blijk van emotie schilderde de
oud-Gestapo-officier, die ervan wordt
beschuldigd betrokken te zijn geweest
bij de moord op 683 joden, de toedracht
van de terechtstellingen. Hy verklaar
de van zijn chef opdracht te hebben ge
kregen het gebied van Roslaw en Boris-
sow van joden te „zuiveren". Deze be
riep zich op een bevel van de „Führer".
„Ik geraakte daardoor in een ernstig
rewetensconflict want ik wist dat wat
k deed onrecht was. Maar een bevel
van de Führer was voor mij volstrekt
bindend. Had ik het bevel genegeerd
dan was ik doodgeschoten", aldus Dö
ring, wié tevens een bevel tot het neer
schieten van zestien geestelijk onvol
waardige Russische kinderen ten laste
wordt gelegd.
De politie heeft met behulp van geigertel
lers vijf mannen kunnen arresteren, die ra
dioactief koper hadden gestolen uit een la
boratorium van de Amerikaanse commissie
voor atoomenergie in Cincinnati. De radio
actieve straling van het metaal was niet zo
sterk dat zij gevaar opleverde, doch nog
krachtig genoeg om de auto waarin de partij
vervoerd was. te kunnen achterhalen.
Door inzamelingsactie
gekochte salonwagen
meegenomen
volgens zijn beweringen wegens an
ti-joodse rassentimenten uit het West-
duitse plaatsje Koeppern weggeplaagde
expediteur Max Kaufniann, die in 1960
een gastvrij onderkomen in ons land
vond, heeft zijn verzoek om een verblijfs
vergunning in Nederland ingetrokken.
Hy lieeft dit gedaan in overleg met het
weekblad „De Spiegel", dat in I960 een
inzamelingsactie voor de expediteur
heeft gevoerd, en de Amsterdamse advo-
vaat, mr. dr. Benno Stokvis, die lange
tyd voor het verkrygen van deze ver
blijfsvergunning heeft geijverd.
Gebleken is, dat Max Kaufmann en zijn
gezin, dat de beschikking kreeg over
een salonwagen in Oosterbeek (gekocht
van gelden, bijeengebracht door de week
bladlezers) omstreeks Pasen van dit
jaar naar Koeppern is teruggekeerd. Hij
werkt daar thans in loondienst. Ook
zijn beide zoons hebben er een baan ge
vonden. De salonwagen heeft Kaufmann
meegenomen. Daarna is aan Kaufmann
duidelijk gemaakt, dat een verblijfsver
gunning voor Nederland moeilijk kan
worden verleend als het gezin Kaufmann
in Duitsland verblijft. De heer Kauf
mann gaf als reden voor zijn vertrek uit
Nederland te kennen, dat hij de garage
van zijn verlaten bedrijf tot woonruimte
wilde verbouwen. Het weekblad heeft
rop laten weten, dat het gezin Kauf
mann nog enige tijd de beschikking kan
houden over de salonwagen, maar dat
deze daarna naar Nederland zal worden
teruggehaald.
Staking in
Italiaanse ziekenhuizen
In Italië zijn gisteren verpleegsters,
ziekendragers en andere leden van het
ziekenhuispersoneel, met uitzondering
van artsen en laboranten, voor twee
dagen in staking gegaan voor het ver
krijgen van betere arbeidsvoorwaarden.
De artsen en laboranten zullen donder
dag voor drie dagen het werk neerleg
gen.
Het is vooralsnog een raadsel waarom
het gezin Kaufmann, dat bezig was
zich in ons land een redelijk bestaan op
te bouwen, plotseling naar dezelfde
plaats is teruggekeerd, die het twee jaar
tevoren met een gevoel van wrok ver
liet.
Mr. Stokvis, die aanvankelijk dacht dat
Koeppern een broeinest van oplevende
anti-joodse gevoelens was, heeft na een
persoonlijk onderzoek ter plaatse erva
ren, dat daarvan geen sprake is.
's morgens
De opleiding van kleuterleidsters
zal voortaan drie jaar in plaats
van twee gaan duren, waartegen
over de tweejarige avondstudie
voor hoofdleidster teruggebracht
wordt tot een éénjarige met een
aanzienlijk geringer aantal cursus
uren per week. De Eerste Kamer
heeft gisteren zonder hoofdelijke
stemming het desbetreffende wets
ontwerp aangenomen.
Deze wijziging van de kleuteronderwijs
wet heeft enerzijds tot doel de leidsters
door een langere opleiding beter voor
bereid in de kleuterschbol te brengen
en anderzijds de studie voor hoofdleid
ster, die thans voor velen naast d«
dagtaak te zwaar is, in omvang te be
perken. De verandering van de duur
der opleiding wordt definitief van
kracht op 1 september 1964.
Wanneer de omzetting op die datum bij
alle opleidingsscholen tegelijk zou wor
den ingevoerd, zouden er twee jaar
daarna vrijwel geen nieuwe kleuterleid
sters beschikbaar komen. Om dit te
vermijden zal de minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen d° om
zetting geleidelijk doen geschieden en
wel zodanig, dat voor elk van de school
jaren 1962-1963 en 1963-1964 ongeveer
een derde gedeelte van het aantal op
leidingsscholen, dat thans nog een cur
susduur heeft van twee jaren, wordt
aangewezen om die cursusduur te wijzi
gen. Bij het begin van het schooljaar
starten.
1964-1965 zullen dan de laatste scholen
met de driejarige opleiding kunnen
De Kamer nam verder zonder discussie
en zonder hoofdelijke stemming enige
wetsontwerpen aan, o.a. betreffende de
wijziging van de som van de kosten
van het regentschap de tijdelijke ver
dere verhoging van ongevalsuitkerin
gen en de verhoging van kinderbijsla
gen en de wijziging van de grens
tussen de gemeenten Barneveld en Ede.
De hoge commissaris voor vluch
telingenzaken van de Verenigde
Naties, de Australiër Sir Tas
man Heyes, zal voor zijn
verdiensten voor het verlenen
van hulp aan vluchtelingen op
internationaal terrein, worden
begiftigd met de Fridtjof Nan
sen-medaille 1962.
De medaille zal later dit jaar worden
uitgereikt. In de verklaring van liet
vluchtelingenbureau van de V.N.
staat dat de prijs wordt verleend
voor het belangrijke aandeel van
Heyes, regering en volk van Aus
tralië in het vinden naar een oplos
sing voor het vluchtelingenprobleem,
in het bijzonder voor de bereidwil
ligheid waarmee Australië zijn deu
ren geopend heeft voor minder vali
de vluchtelingen,
eyes is secretaris geweest van het
Australische immigratie bureau sinds
de oprichting in 1946 tot zijn ontslag
in november 1961. De medaille is
genoemd naar de beroemde Noorse
ontdekkingsreiziger Fridtjof Nansen.
Nansen is de eerste vluchtelingen
commissaris geweest van de Voll
bond.
Deze medaille is al eerder toegekend
aan mevrouw Eleanor Roosevelt, ko
ningin Juliana en koning Olav van
Noorwegen.
Het Wereldgebeuren
De drieëndertigste
De 37-jarige premier van Oeganda,
Sir Milton Obote, schudde maan
dagavond om precies twaalf uur plech
tig de hand van Sir Walter Coutts, Oe-
ganda's laatste gouverneur: duizenden
negers, vertegenwoordigers van ver
scheidene tientallen stammen, zagen dat
en barstten in luid gejuich uit. Even la
ter richtte een schijnwerper zich op de
vlaggemast achter beide mannen: offi
cieren van het leger van Oeganda hesen
langzaam de zwart-geel-rode landsvlag.
Weer klonk oorverdovend gejuich, ver
mengd met langdurige roffels op vele
trommen. De echo van al dit lawaai uit
het stadion van Kampala plantte zich
voort door het oerwoud en de heuvels
van vier koninkrijken. Roffels, die op
enkele kilometers van de hoofdstad al
het ritme aannamen van een geheimzin
nige boodschap alleen begrepen door
de negerbevolking. De eeuwenoude
trom mei taal verkondigde zeseneenhalf
miljoen mensen het langverbeide
nieiiws: Oeganda was onafhankelijk.
De plechtigheid in Kampala was begon
nen met de uitreiking van de onafhan
kelijkheidsverklaring door de hertog
van Kent. Daarna werd onder het spelen
van het volkslied de Britse vlag omlaag
gehaald. Sir Milton Obote was voor deze
gelegenheid in avondkleding en voorzien
van een wandelstok. De premier, die op
zijn twaalfde jaar nog schaapherder
was, verborg zijn emotie met moeite.
Na het hijsen van Oeganda's vlag ging
het vuurwerk de lucht in en op de heu
vels rond de stad ontstaken de stammen
hun vreugdevuren. Een week lang zal
het feest duren en tot in de uithoeken
van het uitgestrekte land zal men er
aan deelnemen, in Boeganda, Boenyoro,
Ankole en Toro, zoals de vier koninkrij
ken van Oeganda heten. Pas dan zal
gaan blijken of de vreugdevuren met
recht werden ontstoken, want Oeganda is
geen gemakkelijk land om te besturen
en men verwacht, dat Sir Milton Obote
gedwongen zal zijn drastische maatre
gelen te nemen om het gezag in één
hand te houden. De laatste maanden
hebben opstandige bewegingen steeds
weer pogingen gedaan de federatie in
vele zelfstandige staatjes te doen uiteen
vallen.
vreemd aan die in Kongo. Er lopen
net als in het land van de heer Kasavoe-
boe in Oeganda veel politieke leiders
rond, die iiever eigen baas zijn in een
eigen soeverein landje, dan dat zij een
leidende rol mogen spelen in een groot
land onder het toezicht van een centrale
regering in Kampala.
Vandaar, dat men de ontwikkelingen in
de 33ste onafhankelijke staat in Afrika
met belangstelling volgt. Engeland, dat
zeventig jaar geleden voor het eerst
vaste voet in Oeganda kreeg, heeft zijn
gezag in dit deel van Afnka met de
grootste voorzichtigheid opgelegd. Het
land wordt bewoond door een grote ver
scheidenheid van volkeren.
En over het algemeen kunnen die ver
schillende bevolkingsgroepen het niet
al te goed met elkaar vinden.
Net als in de kort geleden onafhankelijk
geworden staten Roeanda en Boeroendi
treft men in Oeganda bijvoorbeeld het
herdersvolk der Batoetsï aan. De Ba-
toetsi, die wel de langste mensen in de
wereld worden genoemd, zijn een trotse
stam en van nature geneigd over de hun
omringende volkeren te regeren. De En
gelsen. die hun koloniale politiek met
voorzichtigheid voerden, hebben aan die
neiging van de Batoetsi altijd met soe
pelheid toegegeven. Zo min mogelijk
veranderingen wilde men aanbrengen in
een reeds jaren bestaande toestand.
Behalve Batoetsi wonen in Oeganda pyg
meeën, schuwe mensjes, die een terug
getrokken bestaan leiden in de enorme
rengewouden. Batoetsi en, pygmeeën
een grotere tegenstelling is niet mogelijk.
Maar zij vormn niet de enige tegen
stelling. Er zijn in Oeganda ook Ban
toes, Niloten en Hamieten. Dat zijn dan
Definitieve scheiding
Nu ook door
senaat aanvaard
De Belgische senaat heeft maan
dag met 91 tegen 56 stemmen en
14 onthoudingen de definitieve af
bakening van de taalgrens in Bel
gië goedgekeurd. Hiermee wordt
België definitief gescheiden in
twee delen wat het gebruik betreft
van de twee officiële landstalen,
het Nederlands en het Frans.
Voor een aantal gemeenten op de „taal
grens" zullen zekere faciliteiten gelden,
waardoor Franssprekenden in Vlaamse
gemeenten hun kinderen in hun eigen
taal onderwijs kunnen laten volgen en
andersom. Ook gelden deze faciliteiten
voor zaken, die betrekking hebben op
de gemeente-administratie.
De afbakening van de taalgrens werd
reeds op 15 februari door de Belgische
kamer van volksvertegenwoordigers
goedgekeurd met 136 tegen 18 stemmen
en 22 onthoudingen. De vertraging van
de behandeling in de Belgische senaat
is veroorzaakt door de Waals-Vlaantse
tegenstellingen over de indeling van 2
streken: de Voerstreek met zes dorpen
en nog geen 5000 inwoners en de plaat
sen Komen en Moeskroen met ongeveer
70.000 inwoners.
Overgeleverd
Volgens het wetsontwerp wordt de
Voerstreek, waar de voertaal over
wegend Vlaams is, aan de provincie
Luik onttrokken en bij de provincie
Limburg gevoegd. Komen en Moes
kroen worden van de provincie West-
Vlaanderen overgeheveld naar Hene
gouwen.
Het verzet kwam voor een groot deel
van Waalse katholieken en socialistische
senatoren, die zich kantten tegen de
overheveling van de Voerstreek." Nog
maandagochtend werd een bijeenkomst
gehouden van de twee regeringspartijen
waarop een voldoende meerderheid kon
worden verkregen voor het wetsontwem
en een aantal Waalse leden van de se
naat hun oppositie opgaven.
De afbakening van de taalgrens is het
eerste van de drie taalwetten van «le
Belgische regering. Het tweede en derde
handelen over het gebruik van de twee
landstalen iri Brussel, bij de e«'ntrale
administratie en bij het onderwijs.
VOLGENS STERFTETAFELS 1956—1960
Mannen 71.4 en
vrouwen 74.9 jaar
het maandschrift van het CJB.S. van
5 september j.l. worden enkele resulta
ten gepubliceerd van de nieuwe sterfte-
tafels voor Nederland.
Volgens «te ter perse zijnde sterftetafels
19561960 bedraagt de gemiddelde le
vensduur bjj de geboorte voor jongens
71.4 en voor meisjes 74.9 jaar. De ge
middelde levensduur b(j de geboorte,
voor jongens als voor meisjes, ten op-
'orige sterftétafel(s) is
zelfs byna het dubbele van die volgens
de eerste voor Nederland uitgewerkte
sterftetafels van ruim een eeuw geleden.
Voorts blykt dat de gemiddelde levens
duur voor vrouwen steeds hoger is ge
weest dan die voor mannen.
De ononderbroken stijging van de ge
middelde levensduren bij de geboorte
wijst er voorts op, dat in de achterlig
gende jaren een ononderbroken daling
van de sterftekansen heeft plaatsgevon
den. Deze daling is voor vrouwen van
alle leeftijden tot aan het huidige tijd
stip evident.
zichte van de
weer toegenomen
en bedraagt thans
lijke afzwakking van dv. tendens
merkbaar en voor sommige leeftijden
is zelfs van een geringe stijging van
de sterfte sprake. Dit geldt met name
voor de leeftijden van 5565 jaar ge
durende de periode 19561960.
Nader onderzoek heeft aangetoond, dat
deze stijging voor de mannen wordt ver
oorzaakt door een toeneming van de
sterfte aan hart- en vaatziekten en aan
(kwaadaardige) nieuwvormingen, voor
welke oorzaken de toeneming groter is
dan de daling van de sterfte op die leef
tijden tengevolge van andere doodsoor
zaken.
De vertraging van de verbetering der
levenskansen voor mannen ten opzichte
van die voor vrouwen verklaart tevens,
dat, in de laatste decennia de gemiddel
de levensduur bij de geboorte voor man
nen minder is toegenomen dan voor
vrouwen en het verschil in gemiddelde
levensduur tussen mannen en vrouwen
volgens de sterftetafels 1956—1960 we
derom groter is geworden.
Bedroeg dit verschil volgens de sterfte
tafels 19311940, na een langzame «la
ling in de voorafgaande periode van bij
na een eeuw, nog slechts 1,5 jaar, sinds
dien is het in een veel korter tijdvak
weer opgelopen tot 3,5 jaar volgens de
nieuwe sterftetafels.
ir de hoofdstammen. Er is een
rdeling, die uiteraard veel ver
der gaat. Al die stammen hebben hun
eigen gewoonten en wat de zaak
vooral gecompliceerd maakt hun
eigen talen. Wanneer men tien negers
uit verschillende delen van Oeganda bij
elkaar zet, is de kans groot dat zij
elkaar geen van allen verstaan.
'n dit land nu moet de 37-jarige Sir
Milton Ohote de eenheid bevorderen
en bewaren. Obote, een vriend van het
westen en ondanks zijn vurig nationalis
me niet iemand met uitgesproken ex
treme ideeën, maar een voorstander van
samenwerking met Europa, staat voor
een niet geringe taak. Men hoeft er ech
ter niet aan te twijfelen dat de jonge
premier tegen deze taak is opgewassen.
Hij heeft een grote politieke ervaring,
opgedaan als leider van de nationalisti
sche bewegingen in Kenia en Oeganda.
In Kenia namelijk hielp Obote de Kenia
Afrikaanse Unie oprichten, toen hij in
«lit land als onderwijzer werkte.
Obote is in Kenia voor het eerst daad
werkelijk aan politiek gaan doen.
De jonge politicus had er een harde leer
school. De tegenstellingen spreken in dat
land nog sterker dan in Oeganda en
Obote werd er met nog een ander facet
van het Afrikaans nationalisme gecon
fronteerd, namelijk de rassenhaat. Hij
verbleef in Kenia juist in de periode, dat
de Mau-Mau-beweging haar bloedige
terreur uitoefende onder de Britse kolo
nisten op het platteland.
Aan de Mau-Mau echter heeft Obote
geen voorbeeld genomen. Hij hul
digt het standpunt, dat samenwerking
met de Engelsen en met de andere wes
telijke landen Oeganda alleen ten goede
kan komen. Rassenlcwesties hebben in
Oeganda, dat een blanke bevolkings
groep heeft van 10.000 en een Aziatische
van 85.000, nimmer bestaan.
Wat wel een probleem kan worden is de
verhouding tussen de federale overheid
in Kampala en de regeringen van de
vier staten. Kort voor Oeganda onaf
hankelijkheid zou verkrijgen, weigerden
twee stammen in de staat Toro, de Bam-
bo's ett de Bakonjo's nog langer belas
ting te betalen. De heerser van Toro
zelf, Sir George Rukidi, die met beide
stammen te maken kreeg, had merk
waardig genoeg soortgelijke wensen. Hij
wilde een zekere soevereiniteit binnen
het kader van de statenbond. Boeganda,
dat geregeerd wordt door de Kabaka
Moetesa H. Edward Frederick David
Wagoelembe Lawangoela Moetebi, bezit
die zelfstandigheid en dat had de jaloe
zie opgewekt van de drie andere ko
ninkrijken. De Britse regering heeft de
leiders van deze staten echter doen in
zien, dat Oeganda economisch alleen
zou kunnen voortbstaan, wanneer het
een eenheid vormde. Of men voor dit
standpunt begrip zal blijven tonen is
echter de vraag.
