KREYMBORG
WOENSDAG
SHETLAND
PILLOVEB
AMBTENAREN TELEURGESTELD
over gang van zaken bij U.N.T.E.A.
TP
y
Orkestenverbond verwijt commissie-
Witteman gebrek aan deskundigheid
KLANKBORD
Mr. Veldkamp begin november naar Nederland
STEEDS MEER INDONESIËRS
KOMEN NAAR NIEUW-GUINEA
Eindelijk een sterk
hoge-drukgebied
ONDERHANDELINGEN OVER BRITSE
TOETREDING TOT E.E.G. HERVAT
Gouden harpen'
voor Hugo de Groot
en Ferry van Delden
Waarom bestaat commissie-W itteman
Raad voor de Kunst
competent tot geven
van adviezen
DINSDAG 9 OKTOBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
Mr. H. Veldkamp, tot verleden week maandag plaatsvervangend
gouverneur van Nieuw-Guinea heeft besloten begin november voor
goed naar Nederland te vertrekken. Men neemt aan dat mr. Veld
kamp eveneens teleurgesteld is over de gang van zaken bij de U.N.T.
E.A., die blijkbaar geen belangstelt in de adviezen van de Neder
landse topfunctionarissen die zich bereid hadden verklaard nog in
westelijk Nieuw-Guinea te blijven. Vele van deze ambtenaren zijn
gisteren uit Hollandia vertrokken. Zij hebben de sterke indruk dat
de U.N.T.E.A. geen gebruik maakt van hun ervaringen en adviezen.
Een jurist kreeg op zijn departement van een Tsjechische V.N.-
functionaris de eenvoudigste werkzaamheden opgedragen, maar
meestal had hij niets te doen. De knappe deskundigen die jarenlange
ervaringen te midden van de wildste stammen hebben opgedaan, wor
den niet geraadpleegd.
Intussen stroomt Hollandia vol Indonesiërs, terwijl Nederlanders met
grotere spoed verdwijnen.
Versneld
Het beleid van de U.N.T.E.A. is er
uiteraard duidelqk op gericht om de
langrijkste posten door Indonesiërs
laten bezetten. Zaterdag arriveerden uit
Indonesië twee havenmeesters, 16 kas
siers, twee scheepvaartkundige inge
nieurs en acht (mannelijke) typisten.
Jeeps
Gisteren arriveerden in Hollandia weer
een aantal Indonesische militairen. Het
militaire toestel, waarvan de staart
in de roodwitte kleuren was geschilderd,
trok wederom de aandacht van honder
den Papoea's. Vol verbazing zagen zij,
hoe uit de enorme buik van de Hercules
Russische jeeps werden neergelaten en
ook een personenauto, die bestemd is
voor de Indonesische vertegenwoordiger
in Nieuw-Guinea, de heer Soedjarwo.
De militairen ontlaadden het vliegtuig
zelf, met behulp van Papoea's.
Behalve uit auto's bestond de lading
uit kisten met wapens, grote rollen
telefoondraad van Amerikaans fabri
kaat en een kleine hoeveelheid voe
dingsmiddelen. Het detachement be
stond uit een tiental militairen van
de verbindingsdienst en ongeveer 20
officieren, die zullen worden toege
voegd aan de staf van generaal Wi-
ranata Koesoema.
Een aantal der officieren behoorde tot
de SUiwangi-divisie, de divisie, die een
groot aantal militairen heeft geleverd
voor de luchtlandingen. De meesten hun
ner droegen op de mouw een embleem
waarop, net als bij d Nederlandse mili
tairen, een kaartje van Nieuw-Guinea
stond afgebeeld, met daarboven de woor
den „Bevrydingsfront Irian Barat".
De uittocht van Nederlandse militairen
is versneld. De oorlogsbodems „Gronin
gen", „Evertsen", „Dolfijn" en „Wal
rus", die aanvankelijk medio oktober
zouden vertrekken, hebben de thuisreis
reeds ondernomen. Met deze vaartuigen,
vliegtuigen en het troepenschïp „Seven
Seas" zyn na 1 oktober reeds 2500 mi
litairen afgevoerd.
Een wit pelgrimsschip bracht gistermor
gen de eerste Pakistaanse V.N._troepen
naar Sorong, Onder de klanken van een
doedelzakorkest kwamen de met blauwe
helmen en geweren en automatische wa
pens uitgeruste manschappen, behorend
tot het veertiende en achttiende Pun-
tsjaab regiment, van boord. Papoea-ar
beiders en Nederlandse soldaten keken
vol belangstelling toe.
Van vandaag af zullen de troepen
met een kustvaarder van de K.P.M.
naar andere kustplaatsen gebracht
worden. Naar schatting 350 mili
tairen en specialisten zullen in So
rong achterblijven.
Ik WEET NIET of ouwe Joe
Kennedy deze krant leest;
mocht dit niet het geval zijn, dan
ivil de persmeneer van de Ameri
kaanse ambassade in Den Haag
hem misschien wel even doen we
ten dat ik hem niét mag.
Niet dat ik uitgesproken het land
aan hem heb en dat ik hem niet-
thuis zou geven, wanneer hij een
kopje thee bij mij zou willen ko
men drinken; ik ben een redelijk
ruimdenkend man en hoffelijk ge
noeg om niemand tegen het hoofd
te stoten of tegen ae schenen te
trappen, maar om nu te zeggen
„hu. wat fijn. Joe Kennedy komt
vanmiddag op de thee", dat nu
óók weer niet. Eerlijk is eerlijk.
Ik houd niet van hem omdat hij
zo'n eerzuchtig baasje is. Ik heb
een aantal Amerikaanse krante
zijn het erover eens dat vader Joe
zijn hele lange leven lang doende
is geweest met de eerzucht van
zijn kinderen te prikkelen. Hij
heeft daar een van zijn stand
punt gezien uifersf gunstig re
sultaat mee bereikt: één zeuntje
president, één zeuntje minister
van justitie, een derde zeuntje bij
na senator en de dochters best on
derdak. Eén is zelfs prinses ge-
worden. Geen kleinigheid.
Pa ,/oe, heb ik gelezen, heeft thuis
altijd een soort, wedstrijd met. zijn
kinderen georganiseerd in wie het
meeste van het meeste wist. I-Iet
was daar de hele dag wie is de
slimste en de knapste thuis f" ge
blazen en het wera de kinderen bij
voortduring ingeprent dat het al
leen maar de moeite waard is in
alles wat je doet nummer één te
zijn. Met minder dan de hoofd
prijs kon geen genoegen genomen
worden. Wie het niet hoger dan
du tweede plaats brengt, is geen
knip voor de neus waard.
Vaders met zulke vérgaande am
bities voor hun kinderen vind ik
vervelende vaders. Ik vind hen
geen goede vaders, zelfs niet wan
neer zij. door middel van hun kin
deren, hun doel bereiken. Zelfs
niet wanneer dit bereikte doel het
presidentschap der Verenigde Sta
len is. Ik houd niet van eerzuchte-
lingen, van opzivepers en dwinge
landen. Ik houd niet van mensen,
die alleen met de eerste plaats ge
noegen nemen en hun hele leven
er op richten die eerste plaats te
bereiken en anderen de loef af te
steken. Een zekere ambitie moet
een mens natuurlijk hébben en
dat een vader een goede toekomst
voor zijn kinderen wenst is de ge
woonste, de aannemelijkste zaak
van de wereld. Maar men kan zul
ke ambities ook overdrijven en
ouwe Joe deed en doet dit tot in
het absurde.
In die krantcartikelen las ik ook
dat pa. die bij wijze van spreken
scheef hangt van de miljoenen,
zijn kinderen altijd een heel
schriel zakcentje heeft gegeven.
Hoe eenvoudig! Moeten wij daar
voor in de handjes klappen van
bUJ-blij-blijf Ik niet. Ilc ken die
schatrijke vaders die toch zo dood-
tanten zit! Alsof zij dat, niet be
grijpen in dat grote huis met de
auto's, met de bontmantels van
moe, met de hele dagelijkse leef
wijze.
Neen, noch papa's hoge-eisenstcl-
lerij, noch zijn kwasi-eenvoud ma
ken een plezierige indruk op mij.
Ouwe Joe mag 'gerust thee komen
drinken; ik zal hem hoffelijk en
vriendelijk ontvangen, maar hij
moet niet denken, dat dit een be
wijs is van sympathie.
Die heb ik bepaald niet. voor hem.
Laat de persmeneer van de am
bassade hem dit maar even mee
delen. Het is in dit soort zaken al
tijd het beste er geen doekjes om
te winden.
ELIAS
Vier jaar voor
frauderende
bankbediende
Het gerechtshof in Amsterdam heeft
gistermorgen de 48-jarige ex-employé
van de Amsterdamsche Bank J. E. we
gens het medeplegen van valsheid in
geschrifte, het opzettelijk gebruikma
ken van een vervalst geschrift en me
deplichtigheid aan oplichting veroor
deeld tot een gevangenisstraf van vier
jaar met aftrek van het voorarrest.
Tegen de ex-bankbediende, die na een
eis van zes jaar door de rechtbank was
veroordeeld tot drie jaar met aftrek,
werd 14 dagen geleden een gevangenis
straf van 4V> jaar geëist. Met de op
lichting was een bedrag van ruim acht
ton gemoeid. De ex-bankbediende pleeg
de deze fraude in samenwerking met
de 57-jarige Franse zakeman G.-R. die
zich voor deze feiten nog moet verant
woorden.
(Van onze weerkundige medewer
ker).
Waar wij de afgelopen zomer te
vergeefs naar hebben uitgezien,
namelijk een sterk hoge-drukge
bied, tekent zich thans boven het
grootste deel van Europa af. De
oostenwind voert vrij droge lucht
aan, waarin het weer overdag een
zonnig karakter heeft, met tem
peraturen van ongeveer 15 gra
den.
In het winterseizoen zou deze
ontwikkeling het begin van een
flinke vorstperiode inluiden. In het
begin van oktober van 1912 (vijf
tig jaar geleden) was het ook al
vry koud met 's nachts 2 3 gra
den vorst. Het huidige stabiele
weertype zal wellicht de hele
week voortduren, daar er geen
actieve depressies in aantocht zqn.
MAUR1TS DEKKER
OVERLEDEN
In Amsterdam is zondagmiddag
na een vrij langdurige ziekte op
•jarige leeftijd overleden de let
terkundige Maurits R. J. Dekker.
Deze joodse schrijver werd op 17
juli 1896 in Amsterdam geboren.
Hij verwierf grote bekendheid door
zijn vele romans en zijn, na de be
vrijding verschenen, toneelstuk
ken.
In 1938 ontstond rumoer om zijn boekje
„Hitier, een poging tot verklaring", dat
door de justitie in beslag werd genomen.
De auteur werd tot een boete van 100
veroordeeld wegens belediging van een
bevriend staatshoofd. Tot zqn voornaam
ste romans behoren. „Homo Cantat",
„Zyn wereld", „Waarom ik niet krank
zinnig ben", „De aarde spiyt", „Am
sterdam", „De man die een ander was",
„Brood", „Reflex", „Aan beide kanten
van de drempel" „Oranje trilogie",
„Mordje de jood", „De laars op de nek",
„Jozef duikt", „De knopenman", „Am
sterdam bq gaslicht", en „De afgrond is
vlak voor uw voeten".
Voor het toneel schreef hy onder meer:
„De laatste minuut", „Willem van Oran
je", „Panopticum", „De wereld heeft
geen wachtkamer", „De andere wet", en
„Voor wie zy zingt".
In 1949 werd hy onderscheiden met de
kunstenaars-verzetsprys en in 1955 met
de Marianne Philipsprijs. David de Jong
liet in 1946 een biografie over hem ver-
schynen.
In de Eugeniakerk in Stockholm
is het huwelijk voltrokken van de
31/-jarige Belgische zakenman en
miljonair Charles Albert Ullens de
Schooten met de Zj-jarige Zweed
se aravin Madeleine Bernadotte,
dochter uit het huwelijk van de
Zweedse prins Carl met gravin
Elsavon Rosen.
Koning Boudewijn der Belgen en
zijn gemalin koningin Fabiola
hebben een bezoek gebracht aan
Hasselt, waar het vorstenpaar on
der meer een confettiparade ten
deel viel.
AGENDA VASTGESTELD MET DRINGENDE KWESTIES
Voor Kerstmis nog
5 ministeriële
conferenties
Na een onderbreking van ruim twee
maanden zijn gisteren de onderhan
delingen over liet Britse verzoek tot
toetreding tot de Europese Econo
mische Gemeenschap in Brussel her
vat. Het grootste deel van de verga
dering tussen de ministers van d€
zes E.E.G.-landen en de Britse de
legatie onder leiding van minister
Heath werd besteed aan de regeli
van de verdere werkzaamheden
het einde van dit jaar.
In beginsel zullen er in de periode tot
Kerstmis nog vijf ministeriële con
ferenties worden gehouden.'Deze con
ferenties zullen worden gehouden op
25 oktober, 15 november, 29 novem
ber, 10 december en 20 december.
Het wordt echter in conferentiekrin
gen vrijwel uitgesloten geacht, dat
nog dit jaar alle belangrijke vraag
stukken kunnen worden opgelost.
Voor de verdere bespreking door de
ambteiyke deskundigen van de zeven
landen heeft de ministeriële confe
rentie, die werd geleid door de Ne
derlandse staatssecretaris van bui
tenlandse zaken, dr. H. R. van Hou
ten, trouwens een agenda vastgesteld.
Daarbq zal het eerst aan de orde ko
men de kwestie van de uitvoer van
levensmiddelen uit Canada, Austra
lië en Nieuw-Zeeland.
Engeland als het grootste importland
van voedsel in de wereld betrekt dit
vooral uit het Gemenebest en een op
lossing dient te worden gevonden om
de exportbelangen van deze landen
te waarborgen als Groot-Brittannië
tot de E.E.G. toetreedt.
Landbouw
Voorts zal prioriteit worden verleend
aan het vraagstuk van de Britse
landbouw. Daarbij komen aan de or
de de door Engeland gevraagde ver
lengde overgangstermijn om zijn
landbouw aan liet gemeenschappelij
ke beleid van de E.E.G. aan te pas
sen en de voorwaarde van de „zes*
tot geleidelijke afbraak van het thans
De reeds rijkelijk gevulde nationale prij-
zenkast heeft er een onderscheidingste
ken hij: het is de „gouden harp", be
stemd voor lieden die zich bijzonder ver
dienstelijk hebben gemaakt voor de Ne
derlandse lichte muziek.
De eerste exemplaren van de „gouden
harp" zijn gisteravond uitgereikt aan
de pas gepensioneerde componist-musi
cus-dirigent Hugo de Groot en de ruim
70-jarige componist-tekstschrijver Fer
ry 'van Delden, die ongeveer zevendui
zend composities op zijn naam heeft
staan („We gaan naar Rome", „Rats,
kuch en bonen", e.d.). De uitreiking ge
schiedde tijdens de in Amsterdam ge
houden derde reünie der lichte muziek.
;eorganiseerd door het Comité voor Ne-
lerlandse Amusementsmuziek Conamus,
die mede in het teken stond van het zil
veren jubileum van de bijna 250 leden
tellende vereniging van Woord- en Toon
dichters der Lichte Muziek (W.T.L.).
Conamus vice-voorzitter A. J. G. Streng-
holt reikte de „gouden harpen" uit. Aan
Hugo de Groot „omdat hy zo'n allround
dienaar van de Nederlandse lichte mu
ziek is" (muziek voor honderden films
en duizend andere composities) en aan
Ferry „omdat hij met duizenden onster-
feiyke liedjes en smartlappen mensen
plezier heeft bezorgd".
Voor 1 miljoen aan
juwelen gestolen
in Londen
In het afgelopen weekeinde zijn uit
twee Londense groothandels juwe
len ter waarde van in totaal ruim
1 miljoen gulden gestolen. In de ge
bouwen van de twee firma's, die
gevestigd zijn aan de Shaftesbury
Avenue in het hart van de Britse
hoofdstad, werden vijf kluizen
opengebrand, nadat de alarmin
stallaties onklaar waren gemaakt.
Daardoor hadden de dieven alle
tijd om rustig te werken.
steem voor de 1
Een derde vraagstuk, dat de komende
weken met voorrang wordt bespro
ken, is dat van de regelingen voor
India, Pakistan en Ceylon.
Minister Heath kwam gisteren bq de
heropening van de onderhandelingen
terug op de eerder voor deze drie lan
den getroffen regeling. Hij stelde
voor een tweetal aanvullende verkla
ringen in de regeling op te nemen,
hoewel hij daar onmiddellijk aan toe
voegde „geen heropening van de on
derhandelingen over een bereikte
overeenkomst" te beogen.
Een beslisisng over deze aanvullende
verklaring zal op ambtelijk ni-
veaü door deskundigen worden voor
bereid en op volgende ministeriële
conferenties ter sprake komen.
Hulp gevraagd voor
nog 20.000
vluchtelingen
(Van onze speciale verslaggever)
De hoge commissaris van de Verenigde
Naties voor de vluchtelingen, dr. Felix
Schnyder, die gedurende twee dagen
een officieel bezoek aan Nederland
brengt, heeft de aandacht ran de Ne
derlandse regering en via de pers
van het Nederlandse volk gevraagd voc
een specifiek onderdeel van de vlucht*
lingenhulp, dat door gebrek aan midd<
gevaar dreigt te komen.
Er zijn in Europa namelqk nog steec
20.000 deel? gehandicapte, vluchtelinge
voor wie de nulp in materiële zin no0
niet op gang is gekomen. En deze groep
vormt nu juist de laatste rest van het
vluchtelingenprobleem in materiële zin,
die men eind 1963 „geruimd" hoopt te
hebben. Zij vormen bovendien niet de
gemakkelijkste gevallen, zodat de ge
middelde kosten voor de aan hen be
stede hulp hoger liggen dan gewoonlijk.
In totaal zal voor de hulp aan deze
20.000 mensen 12 miljoen dollar nodig
zqn tot eind 1963. Uit de geregelde in
komsten kan de hoge commissaris re
kenen op 6 miljoen de volgende zes
miljoen zullen moeten komen van lan
den en regeringen, die bereid zijn een
offer te brengen voor het vluchteligen-
werk, waarvan de hulp aan deze 20.000
slechts een onderdeel vormt. In Europa
zijn thans nog 65.000 vluchtelingen, voor
45.000 van hen is de hulp reeds op gang
gekomen of in elk geval gefinancieerd
Mr. Stikker
geopereerd
De secretaris-generaal van de Noordat-
lantische Verdragorganisatie mr. D. U.
Stikker is in het Walter Reed zieken
huis van het Amerikaanse leger in
Washington geopereerd, aldus is giste
ren officieel van Navo-zijde in Parijs
meegedeeld. Mr. Stikker heeft de opera
tie, aan dikke darm en galblaas, goed
doorstaan, zo werd gezegd.
WWVUWAAAAIUlWVUUWWWUUWVUVUUUUUWUUlAAMfUWtfUVMUVUUUVVUt/UWVVUWUVtfWUUWUWUWWUUWWWWWl
ROTTERDAMMER WON CONCOURS
DER STRAATMUZIKANTEN
Het uitstervende gilde van de straatmuzikanten moge dan in Amsterdam
nog 't sterkst zqn -/ertegenwoordigd (er zyn er nog 38 met 'n vergunning)
een Rotterdammer is gisteren met de erepalm gaan strijken op het in de
hoofdstad gehouden nationaal concours voor straatmuzikanten. Het was
Piet de Kubber, met een bedrag van 250 en een gloednieuwe accordeon
(waarde 800) ging de dolgelukkige Rotterdamse straatmuzikant naar
huis.
zyn 14 concurrenten (de Hagenaar Frans Goedewold en voorts uitsluitend
Amsterdammers) had hij ver achter zich gelaten. Het was een gezellig
feest, dit concours voor straatmuzikanten. Het werd gehouden in de Noor
derspeeltuin in het hart van de Amsterdamse Jordaan. De straathits, ge
speeld op accordeon, gitaar, mondaccordeon of zingende zaag, werden luid
keels meegezongen door jong en oud uit de Jordaan, zo luid zelfs dat de
hypergevoelige microfoon! van de televisie (de opnamen worden vanavond
uitgezonden) de prestaties van de toonkunstenaars-der-keien niet meer
konden registreren.
Advertentie
i
Waarborg kwaliteit.
Fully fashioned, diverse
effen kleuren. Alleen
geldig 10 oktober a.s.
MUIl"®
voor leeftijd 8 jaar ld. stijging p. m.
25 zaken in Nederland. Voor Zeeland
Lange Delft 60-62 - Middelburg
Walstraat 84 - Vlissingen.
Op aanvrage bezoeken wij U gaarne.
Proces in Karlsruhe
In Karlsruhe in West-Duitsland is gis
teren een opzienbarend proces begon-
:n. Terecht staat de 31-jarige ex-,
Sowjetagent Bogdan Nikolajewitsj Sta
sjynski, die twee vooraanstaande
Oekraïense ballingen in West-Duitsland
zou hebben vermoord. Stasjynski heeft
niet alleen bekend deze misdaden te heb
ben gepleegd, maar hq heeft zich ook
zelf bij de politie aangegeven, al was
dat jaren later, toen de grond in Rus
land hem te heet onder de voeten werd.
Op 12 augustus 1961 vluchtte hq uit
Rusland naar het westen. In Oost-Ber-
lijn kwam hq de sectorgrens over en de
dag na zijn vlucht gaf Ulbricht bevel
de beruchte muur tussen Oost- en West-
Berlljn te bouwen.
Stasjynski stapte in West-Bcrlijn direct
naar de politie. Hij vertelde een Russi
sche agent te zijn en dat was genoeg
om de celdeur voor hem te openen. Daar
had hij dan ook op gerekend, want ach
ter Westduitse gevangenismuren voelde
hij zich het veiligst.
Zqn vlucht en zqn verhoor waren min
sten? zo spectaculair als de bouw van
de muur dwars door Berlijn. Stasjynski
bekende de dood op zijn geweten te heb
ben van Lev Rebet en Stefan Bandera,
twee Oekraïense nationalistenleiders, die
in West-Duitsland woonden en die daar
leiding gaven aan de organisatie van
vrije Oekraïeners, een anti-communisti
sche organisatie. De bekentenis van Sta
sjynski was een verrassing voor zowel
oost als west.
Toen in 1957 professor Lev Rebet, een
actief schryver van anti-communis
tische lectuur, dood werd aangetroffen
in een woning in München, meende men
dat hij door een hartaanval was getrof
fen.
jaar later stierf de leider van de
ueners in de vrije wereld, Stefan
Bandera. Ook ditmaal was er niets te
vinden, dat op een aanslag wees. De
politie maakte bekend, dat Bandera
waarschijnlijk zelfmoord had gepleegd
en daarmee was, althans voor het pu
bliek, de kous af. In de kringen van
Oekraïense ballingen wras men echter
niet helemaal tevreden over deze uitleg.
Het vermoeden werd geuit, dat Rusland
achter beide sterfgevallen zat. maar tot
dat Stasjynski zijn mond opendeed hoor
de men niets meer over de zaak.
De bekentenis van Stasjynski bracht
daarom heel wat sensatie teweeg en Ul
bricht kon niet snel genoeg bouwen aan
zqn muur om de aandacht van de Rus
sische agent af te leiden.
Als in zovele gevallen had ook ditmaal
een vrouw de geheime dienst lelijk
parten gespe-rtd. Mevrouw Stasjvnski,
een Oostduitse. zou de spion vólgens
diens eigen beweringen hebben gewe
zen op het gevaar, dat hy in Rusland
liep. „Ik wist te veel en ik had voor de
Russen als agent geen waarde meer.
Elk ogenblik kon ik zelf onschadeiyk
worden gemaakt. Daarom ben ik
De Russen, die het hoorden, moeten er
erg van geschrokken zijn. Een tqd lang
bleef het stil en toen kwam de reactie.
Rusland bracht met Oostduitse hulp de
zaak-Oberlander aan het rollen. Zoals
men weet werd toen gepoogd minister
Oberlander m West-Duitsland weg te
werken als minister van vluchtelingen
zaak. Dat is ten dele gelukt.
GEVANGENE L. DE JAGER
HAD BEZOEK VAN
ZIJN PLEEGOUDERS
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Den Haag
heeft gisteren in antwoord op een vraag
meegedeeld dat de pleegouders van de in
de Sowjet-Unie gevangen Nederlander
L. de Jager, burgemeester en mevrouw
Sijtsma, hun pleegzoon enkele malen
in het gebouw van het opperste gerechts
hof in Moskou hebben ontmoet.
De Nederlandse gevangene, die in de
Sowjet-Unie schuldig is bevonden aan
spionage en tot vrijheidsstraf werd ver
oordeeld, is gewoonlijk gedetineerd in
de gevangenis te Wladimir.
het eerste gesprek was een lid van
de Nederlandse ambassade aanwezig,
evenals een Russische vrouweiyke tolk
en drie andere Russische functionaris
sen. Over de omstandigheden van de
andere gesprekken zqn nog geen nadere
byzonderheden bekend.
De heer F. Sijtsma, burgemeester van
Oostdongeradeel, en zqn echtgenote zqn
zaterdag uit de Sowjet-Unie in Neder
land teruggekeerd.
Het verbond van Verenigingen
van Leden der Nederlandse
Synifonie-orkesten heeft thans
een nota doen verschijnen waar
in liet zijn mening heeft neerge
legd over het derde rapport van
de commissie-Witteman tot ad
vies aan de staatssecretaris van
O. K. en W. terzake van de po
sitie der Nederlandse orkesten
en hun leden.
In deze nota wordt de vraag ge
steld: waarom bestaat de com
missie-Witteman
De Raad voor de Kunst is competent
om adviezen te geven, ook over het or
kestwezen. Bovendien herinnert de nota
eraan dat het Orkestenverbond meerma
len bezwaar heeft gemaakt tegen de sa
menstelling van de commissie, waarin
belanghebbenden en deskundigen zqn ge
weerd. „De resultaten zijn dienovereen
komstig: het rapport geeft op een aan
tal punten bepaald niet blijk van grote
De commissie heeft, aldus de nota, het
gebrek aan deze deskundigen zelf trach
ten op te vangen door het horen van
orkestbesturen, -leiders, en
van orkestmusici. Dat de commissie van
het Residentie-orkest afzonderlqk is ge
hoord noemt het verbond een merkwaar
dig meten met twee maten.
Verlangens
De nota onderschrijft de conclusie van
de commissie dat de subsidiëring niet al
leen betrekking dient te hebben op de
salarissen en sociale lasten van de mu
sici, maar ook oj de pensioenkosten en
salarissen van dirigent, zakelijk leider
en administratief personeel. Het ware
te wensen dat de staatssecretaris ge
hoor gaf aan de verlangens die de com
missie in haar eerder verschenen rappor
ten op dit punt heeft geuit.
Over de classificatie zegt de nota het
verheugend te achten dat het aantal
klassen tot drie is teruggebracht eu dat
het salarispeil van de zogenaamd „overi
ge orkesten" daardoor wordt opgetrok
ken. Merkwaardig is alleen, zo zegt. de
nota, dat deze maatregel niet gepaard
is gegaan met een algehele optrekking
van het salarisniveau tot een peil dat
het verbond reeds vele jaren heeft be
pleit.
De commissie vindt dat de positie van
Concertgebouworkest
De commissie vindt dat de positie van
het Concertgebouworkest voldoende
wordt gegarandeerd door een salarisver
houding van 20 procent boven dat van
de orkesten in klasse drie. Dit standpunt
geeft het Orkestverbond ernstig te den.
ken „zeker wanneer men in aanmerking
neemt dat vele leden van dit orkest lager
gesalarieerd zullen worden bq handha
ving van de voorstellen. Het verbond
meent dat het salaris van de leden van
het Concertgebouworkest in een bepaal
de verhouding moeten staan tot dat van
de volgende groep, waarb qinbegrepen
alle orkesten van het Nederlandse or
kestwezen.
Een op het wereldpodium zo represen
tatief en voor de culturele faam van
Nederland zo onschatbaar als het Con
certgebouworkest dient geheel anders te
worden gehonoreerd. In ieder geval zou
het salarispeil van dit orkest ten opzich
te van dat der overige orkesten zodanig
moeten liggen dat het daarmee in staat
wordt gesteld die krachten aan te trek
ken die het ter handhaving van zijn
internationaal niveau nodig heeft."
Onbevredigend
„De salariëring van de orkestleden'
noemt de nota het kernpunt. Het ver
bond vindt het dan ook begrqpelijk dat
de commissie het salarisvraagstuk, hoe
wel dit niet tot haar opdracht behoorde,
in haar beschouwingen heeft opgeno
men. De conclusies, waartoe zq komt
acht het verbond echter zeer onbevre
digend. „Sinds jaar en dag is door ons
betoogd dat het beroep van orkestmu
sicus moet worden gewaardeerd op een
salarispeil dat met dat van het middel
baar onderwijs overeenkomt. Zo lang dit
niet het geval is zullen alle problemen
blqven bestaan". Het aanvangssalaris
dat de commissie voorstelt voor de laagst
bezoldigde musici is onaanvaardbaar.
De commissie adviseert de toekomstige
ontwikkeling over enige jaren weer in
studie te nemen. Het is echter naar de
mening van het verbond ten enenmale
onjuist met deze nieuwe studie enige ja
ren te wachten. „Men drage deze studie
onmiddellyk op aan het lichaam dat
daarvoor is geschapen namelijk de Raad
voor de Kunst. Wacht men enige jaren,
dan zal blijken dat de situatie zich
steeds verder in ongunstige zin ontwik
kelt.
Het Wereldgebeuren
W
Wanneer spionage-activiteiten misluk
ken en aan de kaak worden ge
steld, zijn de Russen er altijd snel by
met tegenmaatregelen, die de aandacht
moeten afleiden. Afgelopen week werd
in de Verenigde Staten een matroos ge
arresteerd, omdat hij de Russen gehei
men in handen zou hebben gespeeld. De
man was nauwelqks gegrepen of Rus
land stuurde een Amerikaanse diplomaat
het land uit. Wegens spionage heette
het officieel, maar in feite was de uit
wijzing van marine-attaché Smith een
duidelijke represaillemaatregel.
In het geval Stasjynski, probeerde Mos
kou een nieuwe methode. In Oost-Ber-
lqn organiseerde men na een wekenlan
ge stilte een persconferentie, waarop ze
kere Lippolz onthullingen zou doen Lip
polz verklaarde dat hq voor de West
duitse geheime dienst gewerkt had en
dat hij en niet Stasjynski opdracht had
"ekregen om Bandera te doden,
'e opdracht was afkomstig van de toen
malige Westduitse minister Oberlander.
Lippolz vertelde er ook bij, waarom
Oberlander hem de opdracht zou hebben
gegeven, nameiyk omdat „Bandera op
de hoogte was met het oorlogsverleden
van Oberlander". Zo kwam de zaak
Oberlander voort uit de zaak-Stasjynski
„Oberlander leidde in 1941 het Oekraïn-
se Nachtegaal-bataljon, dat in Lemberg
een slachting aanrichtte onder de poli
tieke gevangenen in die plaats", aldus
volgens Lippolz en ook volgens de com
munistische beschuldigingen. „Bandera
stond in die tijd in contact met Oberlan
der en was van de gebeurtenissen in
Lemberg op de hoogte. Daarom moest
hq verdwijnen", zo fantaseerden de com
munisten verder. Lippolz bracht de zaak
daar in Oost-Berlijn aan het rollen en
terwijl op die manier de aandacht van
Stasjynski was afgeleid, begon Oost-
Duitsland een lastercampagne tegen
Oberlander. Hoe het met die affaire af
liep is bekend: Oberlander werd door
een internationale commissie van onder
zoek gerehabiliteerd, maar trad toch af.
Wat betreft de opdracht aan Lippolz,
deze had zqn opdrachtgevers ge
adviseerd de order te laten uitvoeren
door een derde, een zekere Myskiv, die
het vertrouwen genoot van Bandera en
de andere leiders van het Oekraïense
verzet. Deze Myskiv zou de opdracht
tenslotte hebben uitgevoerd en rijf
maanden later zijn overleden.
Vooral het beschuldigen van de dode
heer Myskiv lag er wat al te dik boven
op en dus geloofde men het communisti
sche verhaal alleen in de communisti
sche kranten. Met hun verhaaltje over
Oberlander, Bandera en de massamoor
den in Lemberg wilden de Russen dui
delijk wantrouwen zaaien binnen de Or
ganisatie van Oekraïense Nationalisten,
ie wezen er ook nog zqdelings op, dat
de Oekraïense Nationalisten, die in de
jaren voor de tweede wereldoorlog zowel
tegen Polen als tegen Rusland verzet
pleegden, in de tweede wereldoorlog een
dubieuze rol speelden. Het contact met
Oberlander zou dat bevestigen. Ander
zijds probeerden zq de Oekraïense bal
lingen bang te maken voor de Duitse
geheime dienst, die volgens Lippolz al
tot in de leiding van de Oekraïense or
ganisatie zou zijn doorgedrongen.
Veel heeft Rusland tot nog toe met deze
Oekraïense affaire niet gewonnen. Er is
nu een zaak-Stasjynski en die is in feite
een Oekraïense aanklacht tegen het Rus
sisch kolonialisme. De zaak-Stasjynski
duidt er voorts op. dat Rusland nog
steeds rekening heeft te houden met
..binnenlands" verzet. Mensen als Ban
dera en Rebet zqn blijkbaar gevaariyk
voor het communisme. De zaak-Sta
sjynski toont dan ook minstens enkele
zwakke punten van het Russische sv-
steem.
Maar één moeilijkheid i3 er nog wei: de
rechters, die Stasjynski moeten veroor
delen, dienen antwoord te geven op de
vraag of hq werkelijk een moordenaar
is. Moeten zq geloof hechten aan zijn
zelfbeschuldigingen en heeft hij inder
daad het gifpistool gehanteerd, waar-
eide Oekraïeners sneuvelden?
kan niemand met zekerheid
antwoord geven op die vraag, omdat in
het wereldje van de spionnen, leugen en
bedrog altqd dc boventoon voeren en
waarom zou zo'n man als Stasjynski
plotseling de waarheid spreken
Twee Engelsen, Laurence Hislam uit
Brownshill en Neil Snelders uit Bexley
Heath zijn als pelgrims gekleed te voet naar
Rome vertrokken om de paus te wijzen op
.,het schandaal dat christenen een kernoor
log voorbereiden". Zij hadden slechts geld
voor de overtocht over het Kanaal. Zij honen
per dag 36 km af te leggen en Rome tegen
10 december te bereiken.