Karavaan naar Pokhara: wolken omhullen eerste achtduizender
EXPEDITIE
BEROEP OP V.N. NAMENS DE
VERVOLGDEN IN DE WERELD
INTERNATIONALE
VERENICING STEUNT
POLITIEKE GEVANGENEN
DONDERDAG 4 OKTOBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
niiiininniiimiiiniiiiiii
s ALLE EXPEDITIES BEGINNEN ge-
S makkelijk. Met vliegen bijvoor-
S beeld. Zo vertrokken op woensdag 22
augustus de beide leiders van de Ne-
jj derlandse Himalalaya-expeditie van
s het vliegveld Schiphol om via Genève
i en Beiroet New Delhi-waarts te koer-
sen. De beide leiders: prof. dr. C. G.
5 Egeler, hoogleraar in de geologie aan
de universiteit van Amsterdam, en zijn
eerste officier", dr. T. de Booy. Zij
ragen vanuit het comfortabale zwerk
i neer op de top van de Mont Blanc en
oemijmerden de bange uurtjes, die zij
i er met klimgids Lionel Terray tegen
s een of andere helling hadden doorge-
bracht. En hun herinneringen wonnen
5 aan luciditeit bij het koele glas jene-
s ver door een minzame stewardess
5 geschonken.
Maar expedities plegen niet zo erg
lang gemakkelijk te blijven. Vliegen
is mooi om ergens vlug te komen.
Maar zittend in de zachte stoel van
een vliegtuigcabine denk je vooruit.
Over zoveel duizend kilometer sta je
weer op vaste bodem. En dan is het
lopen geblazen om te komen, waar je
wezen wilt: op de glooiiende hellingen
van het Himalayamassief, op de meer
dan zevenduizend meter hoge top van
de Nilgiri.
7ojuist valt bij ons het eerste reisver-
slag binnen, dat prof. Egeler voor
onze lezers heeft geschreven. Zijn
pleisterplaats: Kathmandu, hoofdstad
van Nepal. Het is een verhaal, waar
in niet onverhuld wordt gelaten, dat
expedities een pad volgen waaraan
de rozen in het algemeen ontbreken.
Kanttekening van dr. De Booy: wees
op gebeurlijkheden voorbereid. Weet,
dat je voor alles moet betalen. Invoer
rechten op je bagage, je voedingsmid
delen maar ook op je mensen
tien roepies voor een visum. Hou er
rekening mee, dat de mooist denkba
re schema's wel eens helemaal niet
kunnen kloppen; 't kan regenen en
misten en dan blijft je Dakota aan de
grond.
Of je stijgt op richting Kathmandu
en onderweg blijf je in Patna steken,
omdat er boven de Nepalese hoofd
stad maar geen gat in de wolken wil
komen. Wat dan Overnachten in
Patna uiteraard, maar de prijzen zijn
er zo, dat je voor een biertje ruim drie
gulden betaalt. En dan te bedenken,
dat miljoenen Indiërs niet meer dan
drie kwartjes per dag verdienen
17 n dan zijn er overstromingen en
bergstortingenDe weg naar Po-
khara is onderbroken, omdat er een
brug is weggeslagen. Per jeep op
zoek naar de twee trucks, die het ex
peditiemateriaal opvoeren van Bom
bay naar Raxaul, aan de Indisch-Ne-
palese grens. Smalle gevaarlijke berg
wegen. Een klein plaatsje, Bhaise, dat
in het donker vol staat met vrachtwa
gens die niet verder kunnen omdat
verderop de weg weg is. Met veertig
andere gestranden slapen op de le
men grond, zonder matras.
Tussen de bedrijven door: bagage in
klaren, documenten halen. Bij de dou
ane spreekt niemand Engels wat
een toestand Eindeloos palaveren
over de prijs van de koelies. Iedereen
is vol begrip, maar niemand haast
zich. Morgen terugkomen. En je ge
duld bewaren nooit boos worden.
Dan is dat vliegtuig, dat je in nog geen
etmaal boven alle zorgen uit naar je
eerste bestemming bracht, volledig
verleden tijd. En ook het borreltje, dat
een vriendelijke stewardess je serveer
de, behoort tot een andere wereld.
pr zijn dingen, die veel vergoeden.
De welwillendheid van de diplo
matieke vertegenwoordigers, in wier
huis je kunt logeren en de harte
lijkheid en hulpvaardigheid waarmee
ze je omringen. En wanneer alles stil
staat omdat de Hindoebevolking een
feestdag viert of omdat je vlieg
tuig niet kan vliegen, valt er genoeg
te zien. New Delhi: drukke kleurige
straten, waar 'n vrouw niet weg te
slaan zou zijn uit de textielwinkels, die
de fijnste zijde te koop hebben, door
weven met gouddraad. Agra - de Taj
Mahal, een immens bouwwerk in wit
marmer, graftombe voor de lievelings
vrouw van een maharadja. De straat
scènes, de klederdrachten, de kinde
ren, die je in troepen belegeren.
Maar dat is zo constateert dr. De
Booy bijkomstigheid. En terwijl
hij en zijn vriend Egeler hun ervarin
gen te boek stelden, was de rest van
de expeditie onderweg naar New
Delhi om het team te completeren.
Voor de tocht van Pokhara naar het
expeditiegebied, een ongewis avon
tuur tegemoet.
t
(door prof. dr. C. G. Egeler, leider van de expeditie)
V'ATHMANDU, september. „Ik heb tijdens een verkennings-
tocht 'ns een proef genomen met het dragen van een vracht,
zoals onze koelies aanstonds te torsen krijgen van Pokhara naar
Tukucha, 'n kleine honderd kilometer zwaar terrein, negen dagen
lang. Ze houden de last met hét hoofd; sommigen hebben schou
derbandjes, meer om de vracht in evenwicht te houden dan voor
het dragen zelf.
Vrijwel het hele gewicht komt op de
hoofdband. Myn vracht was gelyk
aan die van de koelies: een pak thee
van ongeveer zestig kilo. De koelie
komt met zyn volledige lichaamsge
wicht daar niet eens aan toe; het zyn
kleine kereltjes, maar volkomen ge
traind op dit soort karweitjes. Dat
bleek wel. Ik had de grootste moeite
myn last enkele tientallen meters de
berg op te dragen. Enkele tientallen
meters: de koelies schaterden van het
lachen. Van deze primitieve, oerster
ke knapen kan straks het welslagen
van heel onze onderneming afhanke
lijk zyn".
Zo begint het eerste reisverslag van
prof. dr. C. G. Egeler, leider van de
Himalayaexpeditie, dat hij medio
iptember dateert. Terwijl hij
hondwd dra-
5 de deur uit, die in een 150 kilo-
septemb
jchreef,
meter lange mars de in Nepal aange
schafte levensmiddelen en petroleum
van Kathmandu naar Pokhara moKs-
ten brengen, een voettocht van tien
dagen. Rendez-vous in Pokhara op 20
september. Als alles volgens de plan
nen is verlopen, zijn Nederlanders en
Nepalczen dus nu in een grote kara
vaan onderweg naar Tukucha, de
werkbasis in het expeditiegebied. Als
alles volgens de plannen verloopt, ja.
„Want" zo schrijft prof. Egeler
„wanneer de hoofdmacht in Kath
mandu bijeen is, moet nog veel ge
beuren. Ieder moet een visum hebben,
want vreemdelingen mogen niet zon
der meer vrij rondreizen in dit land.
Maar het bijeenbrengen van officiële
reisdocumenten kost hier tijd. Het in
klaren van het expeditiemateriaal
kost nog meer tijd...
beuren kan ons werkelijk niets meer.
Met dit gevoel stapten De Booy en ik
op 22 augustus in het vliegtuig om
opgewekt en blijde in Nepal het ver
voer van proviand en expeditiemate
riaal naar het binnenland voor te be
reiden. Eenmaal op de plaats van be
stemming aangekomen, bleek spoe
dig, dat de werkelijkheid een tikkel
tje anders lag dan de schone illusie.
Ons gevoel van voldoening bleek
zachtjes gezegd wat voorbarig te zijn
geweest.
Niet voldoende voorzien hadden we
de mogelijkheid, dat juist dit jaar de
moesson wel eens abnormaal heftig
zou kunnen zijn, zodat het transport
van onze bagage vele weken zou wor
den vertraagd. Dat begon al in de
haven van aankomst: Bombay. Over
stromingen maakten, dat de hier
aangevoerde goederen niet snel kon
den worden afgevoerd, zodat schepen
soms weken moesten wachten eer er
een losplaats vrij kwam. Zo verging
het ook ons: drie weken vertraging
in totaal. Maar daarmee waren we er
nog niet. Omdat de treinverbindingen
in de moessontijd veel te wensen
overlaten, werd onze zes ton wegen
de vracht op twee trucks geladen om
uit Bombay dwars door India naar de
Napalcse grens te worden vervoerd.
De regen stak hier abrupt een stokje
voor. In Noord-India traden reusach
tige overstromingen op. De moed
zonk ons in. de schoenen, toen we
hoorden, dat het wegvervoer wel eens
maanden gestremd zou kunnen zijn.
Onze trucks haalden zonder ongeval
de plaats Patna, niet ver van de Ne-
Na de plannen de werkelijkheid
Het maken van plannen voor een
expeditie naar de Himalaya is
een fascinerende bezigheid, vooral
wanneer je wilt proberen in alle on
voorziene mogelijkheden toch te
voorzien. Daar gaat al veel tyd in
zitten en veel energie. Maar uiteïnde-
lÜk komt het ogenblik, waarop je
denkt, dat je er bent. Dan ga je iet
wat zelfvoldaan achterover zitten en
zegt: ziezo, nu kan ons niets meer
Seoeuren; onze marges zyn zo ruim,
at ze haast: belachelijk zijn. Nee, ge-
Maar het lukte om naar Patna de
opdracht door tè geven de hele
vracht van de trucks over te laden
op de trein, die vanaf daar o won
der weer wel functioneerde. By de
grens van Nepal houdt echter de
spoorlijn op. Op 2 september ging de
order uit: alles weer op vrachtauto's.
Juist terwijl ik dit schrijf komt het
bericht binnen, dat de bagage bij de
grens is aangekomen. We zijn gered,
op het nippertje binnen de door ons
gestelde (ruime) marge. Helaas ook
ten koste van een zeer ernstige fi
nanciële aderlating die natuurlijk
nauwelijks in onze begroting was
voorzien.
Op de routedie de trucks
moesten volgen van Bombay
naar de Nepalese grensont
moetten zij menige hindernis.
Deze foto komt uit het dorpje
Bhaise, niet ver van de grens,
waar een bergstorting de weg
had geblokkeerd en tientallen
vrachtauto's stonden te wach
ten tot de route vrijgemaakt
zou zijn.
Alles marcheert naar wens
alese grens, maar bleven daar ste-
Nieuw tijdverlies dus. Dat zou je nog
kunnen beperken, wanneer je maar
de telefoon hoefde te grijpen en een
paar afspraken maken. Zo is het hier
echter niet. De communicatiemidde
len zijn uiterst gebrekkig en uit
Kathmandu met India telefoneren,
daar is geen kwestie van. Telegram
men doen er vaak dagen over opi hun
bestemming te bereiken.
Dat zijn dan van die tegenslagen,
die het hele verloop van een ex
peditie kunnen afremmen, maar die
tot dusverre steeds konden worden
opgelost. Overigens mogen we toch
niet ontevreden zyn over het verloop
van de expeditie. Integendeel: alles
marcheert verder naar wens in de
meest letterlyke zin. De dragers zyn
onderweg gegaan onder leiding van
de Sirdar Wongdhi, die een van de
centrale figuren in de onderneming
gaat worden.
Zelf vliegen wij aanstonds van Kath
mandu naar Pokhara. En eenmaal
daar is er geen weg meer terug. Dan
is de expeditie in haar eigen domein.
Hoewel de besognes ons in Kathman
du met bakken op het lijf vielen, heb
ben De Booy en ik toch nog tijd ge
had voor een eerste kennismaking
met de Himalaya. Na onze verplich
tingen voor' zover mogelijk te hebben
afgehandeld, zijn we naar Pokhara
gevlogen om tijdens een voettocht in
het gebergte wat vertrouwd te raken
met de voorkomende geologische for
maties en tegelijkertijd onze toekom
stige expeditieroute te verkennen.
We waren met ons zessen: De Booy
en ik, twee sherpa's en twee dragers.
Vijf dagen hebben we in de bergen
doorgebracht en we zijn terugge
keerd, overweldigd door de indruk
ken die we te verwerken hebben ge
kregen. Het meest gespannen waren
we natuurlijk op een blik naar de jjs-
reuzen. Weliswaar loopt de moesson
nu ten einde, maar de wolken han
gen toch nog laag en een werkelijk
heldere dag maakten we nog niet
mee. Ook tijdens onze tocht stond de
moesson ons niet véél toe, maar 'n
enkele maal scheurde de wolkensluier
toch open.
Al vanuit Pokhara hadden we 't uit
zicht gehad op de 6997 meter hoge
Machhapuchare met zyn adembene-
mend-steile wanden. In het gebergte
bevonden we ons plotseling onder de
immense zuidwand van de Annapur-
na (8078 meter). Voor mij was het de
eerste maal, dat ik 'n achtduizender
zag. De Booy had me gewaarschuwd,
dat de dimensies geheel anders zijn
dan je verwacht, zelfs wanneer je
gaat vergelijken met de toch redelijk
hoge bergen in de Andes. Toch was
ik volkomen onvoorbereid. Zelf ston
den we op 2000 meter, toen het wol
kendek brak. Eerst kwam de top vrij
en dat maakte de hoogte van de berg
eigenlijk helemaal onaanvaardbaar.
Daarna trokken de sluiers ook van de
basis weg en verhief de Annapurna
zich in alle majestueuze pracht voor
onze ogen: de eerste achtduizender
die in 1950 werd bestegen. Door
een Franse expeditie, waaraan ook
Lionel Terray deelnam, die straks
met ons aan de voet van de berg zal
staan en alle avonturen van die dra
matische tocht zal herbeleven.
Hier, aan de voet van de Annapurna,
voelden we ons voor het eerst midden
in de Himalaya, ons land van belofte
door vele jaren heen, het gebied dat
wij in de komende maanden zullen
exploreren en dat ons even vertrouwd
zal raken als het nu al Lionel Terray
is. We hebben er lang stil gestaan en
zijn zwijgend en dankbaar terugge
keerd.
Wanneer we binnen enkele dagen op
pad gaan, trekken we langs steile
hellingen, over passen en door woeste
dalen. De paden zijn over het alge
meen uitstekend onderhouden. Op
Eind augustus vertrok dr. De
Booy uit Kathmandu voor een
expeditie per jeep om contact
te zoeken met de beide vracht
wagens, die in totaal zes ton
materiaal van Bombay opvoer
den naar de Nepalese grens.
Onderweg werd meteen alvast
wat geologie gedaan om de
routine te behouden'. De weg
voerde langs gevaarlijke hellin
gen, waar aardverschuivingen
soms enorme verwoestingen
aanrichtten. De foto geeft zo'n
plek, kort tevoren vrijgemaakt
met bulldozers.
hellende stukken bestaan ze meestal
uit een soort van trap, gemaakt van
opeengestapelde steenplaten. Dat
geldt voor alle belangrijke karavaan
wegen; in het binnenland van Nepal
zijn 't de enige verbindingsaders.
Alle vervoer gaat hier op de schou
ders van de mens, man of vróuw.
Lastdieren kom je in de zone van
Pokhara niet tegen. Er zyn wel een
pdar bergpaardjes, maar die worden
uitsluitend als rijdier gebruikt.
Om de paar honderd meter vind je
langs het pad steeds de zg. dragers
rustplaatsen, een stenen platform,
waarop de koelies hun lasten gemak
kelijk kunnen neerzetten. Er wordt
druk gebruik van gemaakt; we heb
ben 't trouwens zelf ook al gedaan,
want we moeten nog wennen aan de
lange dagtochten en het vrijwel con
stante sty'gen en dalen. Er staat ons
nog wat te wachten, straks, naar Tu
kucha. Want marcheren is in dit ter
rein al geen geringe opgave en lo
pen met lasten is dan nog iets heel
anders.
Toch zien we er met verlangen
naar uit. We hebben vanuit de
verte iets van ons doel mogen
zien. Het heeft ons nu al geheel
van verwachting vervuld".
Weekend-congres in België
(Van onze correspondent)
In het historisch slot van Male by Brug
ge is het afgelopen weekeinde een con
gres gehouden van de internationale be
weging voor vryheid van meningsuiting
en godsdienst. Hieraan werd deelgeno
men door een 50-tal afgevaardigden uit
Europese en Afrikaanse landen. De be
weging werd in juli 1961 te Londen ge
sticht, onder de naam „Amnesty". Het
voornaamste doel van de vereniging is
de verdrukten over de gehele vyereld by
te staan. Ontelbare personen worden im-
•s vervolgd door regeringen of wor
den om veiligheidsredenen opgejaagd.
Naar schatting geniet ruim tweederde
van de wereldbevolking niet van de arti
kelen 18 en 19 van de verklaring van de
„Rechten van de mens", die aan de bur
gers het recht verleent van vrije me
ningsuiting en godsdienst.
Vervolgingen wegens ras en huidskleur,
politieke onverdraagzaamheid en gods
dienst zijn thans jammer genoeg nog
schering en inslag. Daarom deze confe
rentie in het kasteel van Male.
De vergaderingen werden voorgezeten
door de Belgische volksvertegenwoordi
ger L. Kiebooms, die tevens voorzitter
is van de Belgische afdeling van de be
weging. HÜ verontschuldigde de heer
Schrijver, staatsminister, die tijdens de
bijeenkomst het woord zou voeren. Er
werd echter een nota, welke door hem
werd opgesteld, voorgelezen.
In deze nota legde de staatsminister
cr de nadruk op dat de voornaamste
taak van de internationale beweging
voor vrijheid van meningsuiting en
godsdienst er in bestaat hulp te bie
den aan gevangenen en veroordeel
den. Men wil o.m. werkelijke bijstand
verlenen van advocaten van het be
trokken land zelf; tussenbeide ko
men om een menselijke behandeling
te verlcrijgen voor de gevangenen;
stappen doen om amnestie te verkrij
gen; de openbare mening waarschu
wen door het verstrekken van objec
tieve voorlichting over het lot van de
politieke gevangenen.
De heer De Schrijver drukte in zyn no
ta ook de hoop uit dat het congres te
Male ook een oproep zou verrichten ten
voordele van brede genademaatregelen
ten opzichte van politieke gevangenen,
die over de gehele wereld reeds jaren
lang opgesloten zitten.
De Britse afgevaardigde P. Eenenson
was de mening toegedaan dat vooral het
vooroordeel oorzaak is van heel wat ver
volgingen. Het is een moeilijk te gene
zen kwaal en er ls heel wat begrip,
naastenliefde en vooral opofferingsgeest
nodig om deze krachtdadig te bestrijden.
Hij wees dan op de vervolgingen in
Spanje, waar politieke gevangenen dik
wijls reeds sedert 1936 opgesloten zitten
en waar nog dagelijks aanhoudingen om
politieke redenen gebeuren.
Hetzelfde geldt nog op groter schaal
voor de Oost-Europese landen, het
grootste gedeelte van Azië en Afrika.
De rassenhaat laait hoog op, ook in La
tijns Amerika.
De Nederlander dr. S. van der Woude
sprak in het Engels over de vervolgin
gen wegens godsdienst. Hy noemde het
een bijzonder verheugend verschijnsel,
dat zich thans onder de kerken een toe
nadering aan het voltrekken is. Toch
zijn er ook thans nog vervolgingen om
deze reden, zoals in Ceylon, Indië en
Pakistan en achter het IJzeren Gordijn,
waar discriminerende maatregelen ge
troffen worden tegen bepaalde kerken.
Zuid-Afrika
Bijzonder ontroerend en meeslepend was
het betoog van de Zuidafrikaan Alfred
Hutchinson, die het had over de vervol
gingen wegens de huidskleur. Deze ne
ger onthulde ontstellende toestanden be
treffende de apartheidspolitiek in Zuid-
Afrika. Hy beschreef hoe de negerbevol
king daar in een ware angsttoestand
leeft.
Volgens spreker verricht de politie er
willekeurige aanhoudingen; negers wor
den zonder vorm van proces naar gebie
den gestuurd, die soms vele honderden
kilometers verwijderd zijn van hun
woonplaats; de deuren van de universi
teiten blijven gesloten voor de zwarten
en ook vele beroepen mogen niet wor
den uitgeoefend door negers. Dit alles
heeft bij de negerbevolking van Zuid-
Afrika een diepe innerlijke verscheurd
heid teweeggebracht, en vooral ook een
werkelijke afgrond tusen blank en
zwart, die bijzonder moeilijk zal te over
bruggen zijn. Hutchinson smeekte het
congres om te pogen iets voor de vele
gevangen en verbannen negers te berei
ken, wellicht door het sturen van een
onderzoekingscommissie, die zich ter
plaatse van de toestand zou kunnen ver
gewissen.
Beroep op V.N.
Tydens werkvergaderingen werd van
gedachten gewisesld over de besluiten
van het congres. Ten eerste wordt in de
ze een plechtige oproep gedaan tot de
regeringen opdat zij de vrijheid van me
ningsuiting en godsdienst zullen doen
eerbiedigen in hun land. Verder zal een
algemeen reglement worden opgesteld
voor de behandeling van mensen, die er
van verdacht worden de veiligheid van
de staat in het gedrang te brengen. Dit
document zal toegezonden worden aan
de organisatie der volkeren, het interna
tionale Rode Kruis en de Raad van Eu
ropa. De conferentie hoopt ook een ver
betering van het asielrecht te verkrij
gen. De personen, die het asielrecht ver
krijgen zouden dezelfde rechten moeten
krijgen als de eigen landgenoten. Ver
der hoopt de Amnesty-beweging dat een
„Internationaal fonds voor de rechten
van de mens" zal worden opgelicht. De
ze vereniging zou dc strijd moeten aan
binden tegen de vervolging van onschul-
digen. Het fonds zou beheerd moeten
worden door een internationaal comité
verkozen onder de winnaars van de No
belprijs voor de Vrede. Elk jaar zou ten
behoeve van dit fonds een geldinzame
ling moeten worden gehouden op de dag
van de rechten van de mens, 10 decem
ber. Verder zou de voorlichting over de
rechten van de mens in de scholen die
nen te verbeteren.
Op voorstel van de Ierse afvaardiging
zal ook een oproep worden gericht tot
de Verenigde Naties in verband met de
vervolgingen om politieke redenen. Er
zal o.m. gevraagd worden een reglement
vast te stellen dat de verschillende re
geringen verplicht tweemaal per jaar
een volledige lijst ter beschikking te
stellen van alle gevangenen.
Duurste Nederlandse
postzegel sinds 1852
Op de dinsdag gehouden 242e postze
gelveiling van J. K. Rietdijk N.V. te
Den Haag kwam een postzegel van
Nederland (uitgave 1891, 5 cent oranje
ï.p.v. blauw) onder de hamer, die de
somma van 8880,- opbracht by een
cataloguswaarde van 300Ó. Hiermede
is de zegel de duurste van de ruim 950
postzegels, die Nederland sinds 1852
uitgegeven heeft. Voor deze veiling, die
drie zittingen in beslag nam, bestond
een grote buitenlandse belangstelling.
