IJzendijkes hervormde
kerk: 350 jaar
labeltje/
De kerken zullen gezamenl[jk tot
nieuw belijden moeten komen
PUZZEL- rubriek
Morgen herdenking
Gemeenteleden schenken
nieuw torenuurwerk
Bondige brochure
over het concilie
Nieuws van overal
BP
Super Mix
en
gastvrijheid
tanken bij
uw BP man
uw gastheer
bij de pomp
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
r\rieënhalve eeuw kerkhistorie
van IJzendijke ligt sedert
jaar en dag opgestapeld in de
hervormde pastorie van ds. C.
van Evert. Wanneer hij in zijn
studeerkamer aan de vierkante
Markt in deze Zeeuws-Vlaamse
vestingstad een kastdeur open
trekt, wordt als het ware tege
lijk het gordijn opzij gesehoven
voor een stuk reformatorisch
pastoraal werk, dat wortelt in
de Geuzentijd. Vergeelde notu
lenboeken leveren het verslag
van kerkeraadsvergaderingen,
die de hervormde gemeente in
dit militaire bolwerk van 1604
af heeft gehouden.
En zij weerspiegelen tevens de cen
trale plaats van het opvallende acht
hoekige kerkgebouw het tweede
hervormde bedehuis in Nederland
in de garnizoenstad en de vroegere
vlootbasis aan de Westerschelde. Een
kerkgebouw, dat op 30 september
1612 in gebruik genomen kon wor
den: morgen (zondag) is dat 350 jaar
geleden.
Daarom heeft ds. Van Evert die an
tieke notulenboeken de laatste weken
met kerkeraad en kerkvoogdij nog
eens extra nauwkeurig doorgekeken.
Het zevenvoudige gouden jubileum
van IJzendijkes kerkgebouw leent
zich uiteraard uitstekend voor een
ogenblik van bezinning op de rijke
historie, die ook binnen de muren van
de kerk met opvallend goed bewaar
de herinneringen uit de bouwtijd
voortdurend wordt levendig gehou-
en. In een bijzondere herdenkings
dienst, een bijeenkomst met een fees
telijke omlijsting van oen speciale li
turgie, zal de 350 zielen tellende ge
meente deze dag vieren. Het kerkbe
stuur heeft verschillende gasten uit
de omgeving en uit de eigen stad uit
genodigd. Er is een comité van voor
bereiding in het leven geroepen en
met een duidelijk geschenk wil her
vormd IJzendijke dit unieke jubileum
in het sobere, maar zo karakteristie
ke kerkgebouw griffen: binnen de
eigen kring is een bedrag van ruim
f 2500 ingezameld, waarvoor in de
toren een nieuw uurwerk kan worden
gehangen.
NOMENCLATUUR
's Morgens kunnen de kerkgangers
IV1 luisteren naar een preek van
een dominee, die in de spannende
jaren van de laatste wereldoorlog in
IJzendijke heeft gestaan: ds. F. L.
van "t Hooft. Een predikant, wiens
ambtsperiode voorkomt aan het eind
van de lange lijst van nafnen, waar
aan een belangrijke brok historie van
de hervormde gemeente is verbonden.
Een nomenclatuur tevens, die van het
jaar 1668 tot 1791 onafgebroken twee
predikanten vermeldt.
..Op 23 april 1665 consenteerde de
Kaad van State een genoegzaam
traktement voor een tweede predi
kant, mits dit zou gevonden worden
uit de egalisatie van de tienden in 't
Oost-quartier van Vlaanderen, res
sort van de Staat, gesteld op 5 stui
vers per gemot'-', zo staat er in de
notulenboeken te lezen. De uitge
strektheid van de kerkelijke gemeen
te het criterium was het aantal
gemeten grond was daarvoor
doorslaggevend. In IJzendijke noem
de men deze tweede predikant ook
wel „de dominee van de vloot".
En juist die uitdrukking tekent de
verbondenheid van de hervormde ge
meente met het garnizoen. Prins
Maurits trok in 1604 met zijn troepen
het tegenwoordige West-Zeeuwsch-
Vlaanderen binnen, nam er de steden
Aardenburg, Sluis en IJzendijke in en
voegde dat deel van Staats-Vlaande-
ren definitief bij Nederland. Een
hardnekkige legende vertelt dat de
prins en zijn militaire bevelhebbers
stonden te kijken naar de aftocht van
de Spanjaarden, toen een haas tus
sen hun gelederen sprong. De uitge
hongerde Spanjolen vielen als wilden
op het dier aan: „Daar gaan ze haas
over kopmoet de reactie van
prins Maurits zijn geweest.
EERSTE PREDIKATIE
IJzendijke geducht. De institutie
van de hervormde kerk was een van
de eerste activiteiten, toen het nor
male leven er weer op gang kwam.
Op 7 november 1604 hield de door de
classis Walcheren uitgezonden ds. G.
Bucerus in het Gouverneurshuis te
de vorm van een regelmatige acht
hoek gehad. Op de koepel van het
dak bouwden ae mannen van het
prinselijk garnizoen een speels toren
tje met een ui-vormige spits, dat als
uitkijk diende naar vijandelijke in
sluipers. Bjj de veldtocht waren de
Spanjaarden verdreven en men zag
ze in IJzendijke niet graag terug.
Snel verijdelen van een aanval op de
muren in 1623 wordt naast de kansel
in de kerk nog steeds gememoreerd
op een wandbord met deze tekst:
„Godt heeft gemaakt teniet
d'aanslagh onzer vyanden,
waervan men hier nogh ziet
kurk en leer t' haer schanden"
„TIEN GEBODEN"...
een vergeefse poging van
Spanjaarden om de vesting te her
overen is een met zorg bewaard rudi
ment uit de bewogén eerste tijd van
de reformatie in, IJzendijke. Er te
genover hangt eén kort geleden nog
met zorg gerestaureerd „Tien Gebo
den bord": een kunstig in goud en
sierlijke calligrafuur ontworpen her
innering uit een tijd, toen men gron
dig afrekende met de „beeldendienst"
in de rooms-katholieke kerken en het
Woord in de bedehuizen van de refor
matie nadrukkelijk op de voorgrond
stelde. Het bord draagt als bekroning
de wapens van IJzendijke en van de
latere Republiek. Aan dezelfde kerk
muur hangt nog een uit 1620 date
rend wandbord, dat de taak van het
diakonaat naar voren haalt met
het opschrift „Gedenkt de Armen".
Zoals in vele andere kerken vindt
men in de vloeren langs de muren
rijk bewerkte grafstenen. De laatste
rustplaatsen van voorname inwoners
„De commissie tot samenwerking der
(katholieke) apostolaten" heeft een
kleine brochure samengesteld met
een rood-zwarte omslag, waarop een
groot wit vraagteken staat achter de
titel „Wat weet van het concilie".
De bedoeling van de samenstellers
is via dit boekje de meest belang
rijke facetten van de algemene kerk
vergadering van de Kooms-Katholie
ke Kerk in Rome in summiere en
begrijpelijke vorm te belichten.
In kort bestek worden de voorge
schiedenis, de werkwijze en de doel
stellingen van het concilie erin aan
de orde gesteld. De brochure heeft
een voorwoord meegekregen van de
aartsbisschop van Utrecht, Bernard
kardinaal Alfrink, die met name aan
dacht vraagt voor de verwachtingen,
welke in vele kringen rondom het
concilie zijn gewekt.
De brochure geeft in de eerste plaats
een definitie van het begrip conci
lie: een algemene kerkvergadering
van alle bisschoppen die in gemeen
schap met en onder leiding van de
bisscnop van Rome de paus dus
over de belangen van de gehele
kerk beraadslagen en besluiten ne
men over geloof en zeden.
Nadrukkelijk wordt erop
dat dat concilie niet mag worden
gezien als een demonstratie van de
kerk als machtsinstituut en evenmin
als een demonstratie van eigen voor
treffeüjkheid. „Men zou het een re
traite van de wereldkerk kunnen
noemen. Een diep beraad en een
ernstige bezinning van de kerk op
haar taak in de wereld van van
daag", zo wordt de doelstelling nader
omschreven.
Er zyn drie programmapunten aan
te geven: de grotere bloei van het
katholieke geloof; de vernieuwing
van het christelijk leven en de aan
passing van de kerkelijke tucht aan
de behoeften en omstandigheden van
de moderne tijd.
Over het „oecumenische thema" van
het naderende concilie geeft de bro
chure ook enkele kanttekeningen,
evenals over de verwachtingen, die
daarvan leven.
In aparte hoofdstukken worden de
voorbereidingen, de samenstelling
van de commissie en de zittingen be
handeld. Ook is nog een hoofdstuk
gewijd aan „de weg naar eenheid",
het contact met de Wereldraad van
Kerken en een slotopmerking han
delt over de persoonlijke taak van
iedere christen.
Rank rijst de 350 jaar geleden ge
bouwde hervormde kerk van IJzen
dijke de tweede in Nederland
op tussen de krans vati bomen. Mor
genmiddag -zondag zal er een
speciale herdenkingsdienst worden
gehouden.
(Foto P.Z.C.).
EN DE
(Advertentie)
I' LUISTER NAAR\
Radio Luxemburg 208 meter
zondag 12 uur
Radio Veronica 192 meter
woensdag 13.45 uur
woensdag 13.45 uur
IJzendijke de eerste predikatie. Om
beurten hielpen predikanten uit Wal
cheren de jonge kerk van IJzendijke
twee maanden. In 1606 kreeg de ves
te een eigen „herder en leraar", Da
niël van Laren, zoon van de Vlissing-
se ds. Joost van Laren.
1-Iet kerkelijk leven werd goed op po
ten gezet. Wanneer een predikant uit
IJzendyke vertrok kwam een speci
ale vergadering, een zogenaamd „col
legium qualificatum" byeen om een
opvolger te beroepen. Voor predikan
ten en ouderlingen werd een lijst van
tesysteem. Voor IJzendykse dominees
gold de vermaning, de kerk niet te
lang in te houden. Indien de zegen
zondagmorgen niet vóór 11 uur was
uitgesproken verbeurde de predikant
een schelling. Zat een ouderling tij
dens de dienst te slapen dan bedroeg
de boete twee stuivers.
De in gotische styl opgetrokken kerk
van IJzendijke heeft oorspronkelijk
en officieren uit *t leger van de prins
omringen er de banken voor kerk
gangers. De nu 350 jaar oude her
vormde kerk van IJzendijke is het
typische voorbeeld van een preek-
kerk. De banken zijn er om de kansel
gegroepeerd. Do huidige vorm van
het gebouw dateert uit het jaar 1656.
VERBOUWING
IXllZlll gcwuiuci* UIU uu
hervormde gemeenteleden te herber
gen: in 1613 telde de vesting IJzen
dyke nog maar 80 huizen, in 1649
stonden in de kerkboeken meer dan
400 communicerende lidmaten inge
schreven. De kerk moest worden ver
ruimd: in 1659 kon met medewerking
van de Staten-Generaal, de abdij van
St.-Pieter bij Gent, en op grond van
het octrooi van bedijking op land
eigenaars in omliggende polders een
bedrag van ongeveer 16.000 gulden
bijeengebracht worden, dat de ver
bouwing mogelijk maakte. Een be
stektekening van Sebastiaan de Roy
uit Hulst laat zien, dat de drie ach
terste muren van het oorspronkelijke
gebouw werden weggebroken, de zij
muren werden verlengd en bij de ach
terkant daarvan liet men weer een
halve zeshoek aansluiten. Het ge
bouw was toen eens zo groot gewor
den.
De morgen jubilerende hervormde
femeente van IJzendijke beschikt in
et interieur van haar hoog boven de
stad oprijzende kerk nog over waar
devolle bezittingen. Voor de kansel
staat een oude avondmaalstafel, die
nog steeds wordt gebruikt evenals
het kostbare avondmaalzilver, dat de
cóihmandeur van de vesting, dé hèer
Le Lion in het begin van de acht
tiende eeuw heeft geschonken.
Het orgel met zijn romantische
dispositie is van de bekende bou
wer J. Batz uit Utrecht en kwam
in 1872 op de galerij van de kerk
te staan. Van dezelfde orgelbou
wer bevindt zich nog een instru
ment. in Zeeland. Zondagmiddag
zal het een belangrijk aandeel
hebben in de speciale kerkdienst.
De op een na oudste hervormde
kerlt van Nederland krjjgt een
stijlvolle herdenking.
Een muzikaal verhaal van
Annie M. G. Schmidt
en Cor Lemaire
chocolade hagel
die dat
Uithuizen benoemd
worden tot ambtenaar van de bur
gerlijke stand. Op voorstel van de
christelijk historische fractie heeft
de raad daartoe besloten. Als reden
werd aangevoerd, dat zo „bij het slui
ten van een burgerlijk huwelijk de
hoge goddelijke waarde" van het hu
welijk naar voren zou komen en mo
gelijk de verwording van zoveel hu
welijken vooorkomen zou kunnen
worden. Alleen de hervormde pre
dikant maakte van deze mogelijk
heid gebruik en werd benoemd
Het initiatief tot het oproepen van
jongeren om vrijwillige hulpdiensten
te verrichten gedurende de weekein
den in ziekenhuizen en dergelijke is
nu ongeveer een jaar oud en blijkt
veel weerklank te hebben gevonden.
In de oecumenische jongerenkring te
Olderbroek stellen honderd jongeren
eenmaal per maand een vrije zater
dag of zondag ter beschikking. Een
voorbeeld, dat op verschillende ande
re plaatsen werd gevolgd. De moei
lijkheden, die ontstonden in zieken
huizen en verpleeghuizen door invoe
ring van de vijfdaagse werkweek
konden zo belangrijk worden verlicht.
Van de jongelui, die met dit werk
hebben meegedaan, zijn er al heel
wat voorgoed in de verpleging ge
gaan.
Ook van de zyde van de gerefor
meerde kerken zal een huwelijkscon
tactbureau met zijn werkzaamheden
aanvangen: met ingang van 1 okto
ber. Het gaat uit van de gerefor
meerde stichting voor geestelijke ge
zondheidszorg. secretaris is dr. J.
van Klinken. Het bureau is gevestigd
te Utrecht. Vele predikanten en art
sen overal in het land hebben hun
medewerking toegezegd.
Een Engelsedorainee had in z(jn
pastorie zoveel ruimte nodig voor de
vele activiteiten van zijn 17000 zielen
tellende gemeente, dat hij ten einde
raad een grote caravan kocht, die
achter in zijn tuin zette en in gebruik
nam als studeerkamer en „kantoor",
waar ook de privé-secretaresse haar
werk doet.
In Perzië zal een heel dorp met al
wat daarbij hoort van ongeveer 500
huizen kunnen worden herbouwd
dank zij een bedrag van 416.000 dol
lar, dat hulpverleningsinstanties uit
bij de Wereldraad van Kerken aange
sloten landen over de gehele aardbol
hebben toegezegd- In de eerste noden
is al wel voorzien, maar in het ge
teisterde deel van Iran is vooral ook
nodig hulp op langere termijn, waar
onder niet dient te worden vergeten,
de zorg voor verweesde kinderen.
HORIZONTAAL: 1. rivier in Noord-
Frankrijk, 6. voortvluchtig, verdwenen
(bargoens), 11. roofdier: kledingstuk.
34. Christ, feest, 15. drijf til, 16. hoge
priester van Silo (o.t 17. en dergelij
ke afk., 18. naakte, zonder vermomming
zijnde. 20. gelofte. 21. beroep, 22. grijs
dunbladlg gesteente, 24. evenwel, 26.
Romeins keizer. 28. het schip der Ar-
gonauten, 30. jongensnaam, 32. stuk-
scheuren, 35. uit zyn humeur, 38. rivier
in Belg. Kongo, 39. gemeente op voorm.
Wicringen, 41. geeft een klagelijk steu
nend geluid, 43. soort van afbeelding,
44. muzieknoot, 45. -je: borrel. 48. deel
van ccn wiel, 50. hoge akker, 51. afzen
der, afk., 53. tetanus, 55. naam van een
Holl. prinses, 57. bloedverwant, 59. iets
breidt zich uit als een -, 62. spleet, 64.
verlegenheid (Fr.), 65. woord met
scherpomlijnde betekenis, 68. ptapdans,
70. 20 boek, 72. meisjesnaam. 73. slag
hout, 75. Aurora. 77. 12 dozijn, 79. Se
lenium, afk., 80. Zweedse munteenheid,
81. schurft, 83. aalgeer, 85. schrobnet,
86. voorkant van de hals. 87. schoon
vegen.
teken. 33. aanbrengen van een tak van
een andere boom, 34. gemeente op Z.-
Bevoland. 36. soort van myt, 37. titel
(vrl.), 39. reptiel, 40. meubel, 42. zee
post., 46. soort van onderwijs, afk., 47.
afstammeling, 49. roofdiertje, 52. stekel-
huidig dier (in zee), 54. insect, 56. -en:
gemeente bij Antwerpen, 58. energie, 60.
overtreffende versterking van enig, 61.
plaats waar overgezet wordt, 63. boos
wijf. 66. iemand over wie men in het
algemeen lacht. 67. Dc -: gemeente na-
bi) Utrecht. 69. vrachtloon (brieven),
71. droesem, bezinksel, 73. flater, blun
der. 74. rivier in Venezuela, 76. sociaal
Econ. Raad, afk., 78. groente, 82. af
korting van Antonia, 84. Gouverneur-
Generaal. afk.
VERTIKAAL: 1. welpenleidster. 2
een. 3. de oudere, afk.,
cik-
voorm. poli
tieke bond, afk., 5. -major: generale
staf, 6. vast voor- of achterdek, 7. on
der andere, afk., 8. te dien einde, afk..
9. Engels ex-staatsman, 10. eigenaar
van schepen, 11. godsvrucht, 12. op de
manier van, 13. liep. haartooi, 19. ste
nen berg, 23. .voornaam van Strawlns-
ky, 25. soort kabeljauw, 27. houten
hark, 29. rivier in Az. Rusland, 31. voor-
By menigeen horen we al een zucht, wanneer
hy het woord „belijdenis" leest eii in ge
dachten voegt hy er misschien aan toe: Hadden
de kerken maar geen belijdenis gehad, dan was
er heel wat kerkelijke ellende minder geweest in
de wereld. Dit kan men zo wel eens horen. Het
lykfc nog een heel redelijke gedachten ook, want
twisten en verdeeldheid in de kerk hebben al tyd
te maken met de belijdenis der kerk.
Toch ligt de zaak precies omgekeerd als menig
een denkt. Er zijn geen twisten in de kerk ge
komen omdat er een belijdenis was, maar er is
een belydenis gekomen omdat er twist was. De
prediking is gebonden aan het Evangelie. De op
dracht der kerk, welke dan ook, is om in deze
wereld de goede boodschap van God te verkon
digen. Steeds weer is er de vraag opgekomen
of datgene wat geleerd werd door de een of ander,
nog wel de goede leer van het Evangelie is.
Groepen en partyen kwamen tegenover elkaar
te staan. Om daaraan een eind te maken heeft de
kerk een beslissing genomen en die beslissing
heeft ze neergelegd in een beiydenis. Zo hebben
we in de eerste eeuwen gekregen de drie oud-
christeiyke belijdenissen. In de tyd van de Refor
matie ging het om dezelfde vraag, welke de rech
te prediking en leer van de kerk moet zijn. (Dal
hieruit' een andere vorm van kerk, een andere
liturgie, een andere eredienst, een ander kerklied
enz. voortkwam, laten we rusten). In die tijd
had men ook te maken met de Wederdopers.
Allerlei sociale motieven hebben eveneens mee
gespeeld in de kerkhervorming. Toen heeft men
de Reformatorische belijdenisgeschriften opge
steld. In de Nederlandse Geloofsbeiydenis bijvoor
beeld komt duideiyk tot uiting waarom men de
kerk van Rome vaarwel heeft gezegd, maar ook
dat men afstand neemt van dc Wederdopers. In
het jaar 1568 kwamen een paar Vlaamse wevers
met hun gezinnen naar Wezel en vroegen daar,
wat wij tegenwoordig noemen, een vcrblyfsver-
gunning. Toen heeft de overheid van die stad een
nader onderzoek ingesteld. Er zwierven allerlei
soort mensen door de landen van West-Europa,
vooral in dat jaar, toen Alva in aantocht was.
Die wevers hebben toen overgelegd als hun pas
poort, wat wij nu kennen als de Ned. Geloofsbelij
denis. Dit geloven wy, dit zyn wy. In die tyd
had de belijdenis een mesydere functie dan dat
tegenwoordig het geval is. Die Ned. Geloofsbely-
denis was toen nog maar 7 jaar oud. Men wist
zich één met de confessie van zyn kerk.
BARMER THESEN
Wilhelm Niesel heeft in opdracht van de Be
lijdende Kerk in Duitsland na 1934 de belii
denisgeschriften en kerkorden van de gerefor
meerde kerken bijeengebracht. In een zestal
afleveringen zyn ze verschenen. Als laatste staan
daarin dc Banner Thesen. De z.g.n. Duitse chris
tenen slikten de leer van het nationaal socialisme
byna met huid en haar. De Beiy'dende Kerk was
van oordeel dat dit een loochening was van het
Evangelie. De synode te Barmen onderkende het
gevaar voor de kerk in Duitsland. Ze zag „een
verwoestende dwaling" en meende zich daar te
genover te moeten stellen en ze heeft dat gedaan
in het geschrift, dat na dc oorlog als een belij
denis voor heel de Evangelische Kerk van Duits
land is aanvaard. Na ieder artikel vinden we:
„Daarmee is verworpen de meningen dan
volgt er wat de Duitse Christenen dachten.
In onze Zeeuwse stromen liggen overal bakens
en het is hen die daar varen geraden zich daar
aan nauwkenrig te houden, anders zullen ze
vastlopen. Zo wil de belijdenis voor een kerk
ook zo'n reeks bakens zyn. Het voorbeeld van
de Barnier Thesen laat dit duidelijk zien. Het
kan voor een kerk alleen maar goed zijn wanneer
zjj oj) die bakens, oude en nieuwe, let. Want
daardoor wordt de vaargeul waar het schip van
de kerk zyn weg moet zoeken, gemarkeerd. Onze
stromen verleggen zich en er kunnen telkens
weer nndere gevaarlijke punten komen, waar
men die vroeger niet zag.
Welke is de betekenis van dc belijdenis voor de
kerk? Dat is een vraag die tegenwoordig in de
belangstelling staat. In de Nederlands Her
vormde Kerk kan men die vraag niet ontgaan
sinds de oude richtingen tot modaliteiten zijn
verklaard en sinds art. X van de kerkorde is
aangenomen: „In dankbare gehoorzaamheid aan
de Heilige Schrift als bron der prediking en enige
regel des geloofs doet de gehele kerk in
gemeenschap met dc beiydenis der vaderen
belydcnis van de zelfopenbaring van de Drieënige
God". In deze kerk heeft men intern sedertdien
zich nog al ijverig beziggehouden met de belij
denis.
NAAR EENHEID
Doch hiernaast is er het interkerkelyk gesprek.
Men is bezig met „intercommunie" zelf. De
oproep van de 18 heeft gesteld de eenwording
van de Hervormde en Gereformeerde Kerken. In
alle interkerkelijk gesprek en in alle beweging
die streeft naar meerdere eenheid, kan men het
gesprek over de belydenis niet ontgaan. Ds. H.
Volten, de gereformeerde studentenpredikant te
Wageningen heeft nu een boek geschreven:
„Rondom het belijden der Kerk", waar hy ingaat
op de betekenis van de belijdenis. Hy worstelt
met de ellende van de kerkeiy'ke verdeeldheid en
hij acht de eenwording van de Hervormde en
de Gereformeerde Kerken een grote noodzake
lijkheid. „Meer dan enige kerkelyke hereniging
is deze beslissend voor de schatten der Reforma
tie in ons volksleven". Hij gaat nu nader in op
hetgeen hij in de open briefwisseling met de her
vormde predikant dr. W. Nijenhuis ook telkens
weer heeft aangeraakt, op de belydenis der kerk.
Wanneer hy denkt aan eenwording krijgt hij te
maken met al die belijdenissen van vroeger en
dan voorziet hy dat men daarmee zal vastlopen.
Want die belijdenissen kunnen nu niet meer de
zelfde betekenis hebben als ze dat vier eeuwen
geleden hebben gehad. In de ontmoeting der
kerken zal het, volgens hem, moeten komen tot
„een belijdenis in nieuw gewaad". Een belijdenis
mag dan nog zo zeer zijn een antwoord op de
leer der Schrift, ze mag toch niet praktisch en
onfeilbaar worden gezien. Binding aan de letter
wyst af. Met de Franse synode van La Rochelle
in 1607 is hij het eens, dat de belydenis alleen
kracht heeft in hetgeen ze bedoelt te belijden.
Sedert de Reformatie is de theologische ontwik
keling verder gegaan en, wat nog meer zegt, we
leven nu in een geheel andere tyd. De stroom
van het leven heeft zich verlegd. De N.H. Kerk
heeft zich in art. X van de kerkorde gebonden
aan de met name genoemde beiydenisgeschriften.
De Gereformeerde Kerken kennen deze binding
ook, maar de moeilijkheid is dat de hervormden
over deze binding wat andere gedachten hebben
dan de gereformeerden.
Doch ook deze staan geen letterlijke binding meer
voor. Is het nu niet mogelijk gezamenlijk tot een
nieuw belyden te komen En is het niet mogeiyk
daarin ook andere kerken te betrekken? Hier
voor voert hij een warm pleidooi, dat onze be
langstelling mag hebben.
Een belijdenis is opgesteld omdat er twist was
in de kerk. Dat zien we vanaf de Apostolische
geloofsbelydenis tot aan de Thesen van Barmen.
Als gevaar zien we in deze lijd steeds meer de
verdeeldheid der kerken. Tastbaar komt deze
voor ons te staan. Met ds. Plomp in het „Gere
formeerd Weekblad" zijn we het eens dat we
niet moeten proberen oude belijdenisgeschriften
by te schaven en te besnoeien. Ze moeten onver
kort als het getuigenis van vorige eeuwen ons
blijven begeleiden. Maar met ds. Volten kunnen
wij het van harte eens zyn dat de kerken, die
gezamenlyk staan tegenover de dikwijls zo de
monische krachten van deze tijd, gezamenlijk
moeten zien. Dat juist nu de bede van Christus:
„opdat zij allen één zyn, gelijk Gij, Vader in My
en Ik in U, dat ook zy in Ons zyn; opdat de
wereld gelove dat Gy Mij gezonden hebt", ook een
stukje van do Schrift is waaraan wy ons niet
dan tot schade voor ons zelf en voor de wereld,
kunnen onttrekken. Als de kerken gezamenlyk
een getuigenis willen geven door middel van een
nieuw belyden, zal het dan niet moeten zijn van
uit deze gedachte?
H.
Een Sowjet-jeugdblad de Kom
somol Prawda heeft geschreven,
dat het goed zou zyn als de bijbel ge
bruikt zou worden in de strijd tegen
de godsdienst. Min of meer werd er
kend, dat de moderne godsdienstige
prediking meer uitwerking heeft dan
de meeste atheïstische programma's
in het onderwijs. Daarom drong het
blad aan op bijbelstudie op de scnolen
om op die manier de jeugd afkerig
te maken van de godsdienst-
(Advertentie)
BP Benzine
#5 BP Super Mix 25
(25% super)
BP Super Mix 50
(50% super)
■Sk BP Super Mix 75
(75% super)
BP Super
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Beroepen te Katwijk aan de Rijn, toe
zegging: A. Baas te Leersum, beroepen
te St.-Annaland: C. Baas te Haaf ten.
Aangenomen de benoeming tot predi
kant van het Diaconessenhuis te Naar-
den: H. C. Valeton, doopsgezind predi
kant te Baarn-Soest.
GEREF. KERKEN
Aangenomen ae benoeming tot hulppre
diker te Vreeland: A. A. v. d. Hoorn te
Lunteren, laalstelyk predikant te Gryps-
kerk, Groningen. Aangenomen naar
Owen Sound (Ontario, Canada) (Chris
tian Reform Church): J. Kuntz te Orilla
(Ontario, Canada), (voorheen predikant
te Schoonebeek). Bedankt voor Appin-
gendam, vacature H. Pestman: K. Bis
schop te Warns in Friesland.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Na afgelegd examen aan de theologi-
gesteld de heer L. Vogelaar, Zoetemeer.