„CELERINA" IN ANTWERPEN
Kolonel Sallal premier
van republiek Jemen
RFNATA TFRAÏ Dl zong niet sterfscène van mimi
met 27 dankbare overlevenden
„wij waren voorbereid op het
ergste, maar dat kwam niet"
JA...'»
ROXY
Even repareren....
„MIJNINDUSTRIE VERKEERT IN
ZORGWEKKENDE SITUATIE"
VERDEDIGER LEIBBRAND
VRAAGT VRIJSPRAAK
VAN DALSUMPRIJS VOOR
PETER VAN DER LINDEN
Akkoord over
vakantieregeling
rijkspersoneel
Vervroegd verlof
voor militairen
uit Nieuw-Guinea
Diplomaten-mening
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
TWEE GEREDDEN MET BRANCARD VAN BOORD
Het Zwitserse schip „Celerina" is gistermiddag in Antwerpen aange
komen met 27 overlevenden van de ramp met de superconstellation
van de „Flying Tiger Line", die deze week boven de Atlantische Oce
aan bij Ierland is verongelukt. Twee van hen moesten met een bran
card van boord worden gehaald. Het waren mevrouw Helen Groves,
wier echtgenoot bij het ongeluk om het leven is gekomen en een Ame
rikaanse militair.
Mevrouw Groves verkeert in een shock-toestand. Zij bedekte haar
gezicht met haar handen toen zij naar een ziekenauto werd gebracht.
De Amerikaanse militair heeft een niet-ernstige beenwond. Hij be
antwoordde de hem toegeschreeuwde opmerkingen lachend. De ove
rige geredden konden op eigen kracht het schip verlaten. Onder hen
waren de piloot van het verongelukte toestel, de 44-jarige J. D. Mur
ray en de 22-jarige stewardess, Carol Gould.
op zich nam, vertelde dat constant
moest worden gehoosd, omdat het
vlot water schepte. „Wij zouden het
niet veel langer hebben uitgehou
den". Een van de overlevenden was
reeds geheel verstijfd.
Het was onmogelijk op de hoge zee een
sloep neer te laten. Hij sprak nadrukke
lijk tegen, dat er aan boord brand zou
zijn geweest of dat er gebrek aan voed
sel was. „Alleen kledingstukken kwa
men wij tekort", aldus kapitein Lugll.
Motoren in brand
Drie motoren van de verongelukte
super-constellation zjjn in brand gevlo
gen voordat het toestel op zee moest
dalen. Dit bleek uit de verklaringen
van de gezagvoerder van het vliegtuig,
John D. Murray. Over de mogelijke
oorzaken wilde hij zich op de perscon
ferentie in Antwerpen niet uitlaten.
Vragen daarover werden trouwens door
de directie van de „Flying Tiger Air
line" afgeweerd.
„Wij waren voorbereid op het ergste,
maar het ergste is .liet gekomen". Met
deze woorden leidde de Amerikaanse
soldaat Joe Hoffer net relaas in over
het verongelukken van de Superconstel
lation hoven de Atlantische Oceaan. Hij
vertelde het verhaal over het ongeluk
en de redding namens alle overlevenden,
die gisteren in Antwerpen weer voet aan
wal hadden gezet op een persconferentie
in een Antwerps hotel.
„De moeilijkheden begonnen, toen wij
wegens het slechte weer naar een gro
tere hoogte moesten stijgen. De ma
noeuvre was nauwelijks begonnen, of
ons werd gezegd de schoenen uit te
trekken en de reddingsgordels om te
doen. Wij waren op het ergste voorbe
reid, het vliegtuig raakte het water,
maar het ergste gebeurde niet: het
vliegtuig bleef intact. De zee was ruw.
het water begon langzaam het toestel
binnen te dringen. Ik geloof, dat alle
passagiers het vliegtuig hebben verla
ten, maar zeker ben ik er niet van. Van
achter het vliegtuig kwam een vlot, dat
eerst afdreef en toen kon worden terug
gehaald. Meer dan 50 mensen vonden er
een plaats op".
Wel 50 meter
„Men heeft mij gezegd dat de golven
ongeveer 4 meter hoog waren, maar
het leek mij wel 50 meter. Vijf uur
hebben we rondgedreven. Het vlot
was eigenlijk bestemd voor 25 men
sen; het voordeel was, dat wjj dicht
op elkaar zaten en warm bleven en
dat het vast op de golven lag, zodat
wij niet omsloegen.
Het was erg moeilijk om aan boord van
de „Celerina" te komen. Er was een
ladder uitgeworpen, maar dat bleek toch
een moeilyk punt. Leden van de beman
ning sprongen over boord met zwem
vesten aan en maakten het vlot met
touwen vast. Toen ging het gemakke
lijker".
Gastvrijheid
Het verhaal van de Amerikaanse mili
tair werd slechts nu en dan onderbro
ken door een aanvulling of opmerking
van een zijner collega's. Verder was er
alleen het geluid van de vele camera's
van filmmensen. „Ik kan geen woorden
genoeg vinden voor de gastvrijheid, die
wij aan boord hebben genoten. De be
manning gaf ons zijn kleren en bedden
en sliepen zelf op de grond. Wij moch
ten niets doen".
Terugkerend op het moment dat het
vliegtuig do wilde oceaangolven
raakte zei hy tenslotte: „Ik dankte
God dat hjj ons in zjjn handen had
genomen". Een arts van de Ameri
kaanse luchtmacht, kapt. J. G. Fi-
gueroa-Longe, die met zijn vrouw het
ongeluk overleefde en de eerste me
dische verzorging van de slachtoffers
Overboord geslagen
,Met kunstmatige ademhaling en mas-
age hebben wij hem i* het leven kun
nen houden". Een diepe stilte viel in de
zaal, waar de persconferentie werd ge
houden, toen luitenant-kolonel G. H.
Dent het woord nam. Hij verloor bij het
ongeluk zijn vrouw, die hjj was nage
sprongen, toen zij het vliegtuig had ver
laten. Samen werden zij aan boord van
het vlot getrokken. Eén keer sprak hij
nog met haar.
..Toen ik even later weer naar haar
keek was zjj verdwenen. Zjj moet over
boord zijn geslagen", zei liy met bijna
onhoorbare stem. Hjj bljjft achter met
drie kinderen, onder wie een baby van
nog geen jaar.
De overlevenden, allen militairen van
de Amerikaanse strijdkrachten, versche
nen op de persconferentie in dezelfde
kleding, die zjj droegen bij aankomst
enkele uren eerder, in de Antwerpse
haven. Enkelen droegen tuien, anderen
kakikleurige werkpakken, sommigen lie
pen op sloffen, geleend van de beman
ning van de „Celerina"
Op de kade waren uitgebreide voor
zorgsmaatregelen getroffen voor de
aankomst van het schip. De Ameri
kaanse luchtmacht was aanwezig
met een geneeskundige groep, er wa
ren ambulances en een sterke Ant
werpse politiemacht die op rigou
reuze wijze de talrijke journalisten
en cameramensen op een afstand
hield.
De gezagvoerder van de „Celerina", ka
pitein Lugli, het hem geschonken insig
ne van de „Flying Tiger Airline" op dc
borst, noemde de reddingsoperatie één
van de moeilijkste uit zijn loopbaan.
Advertentie
w
Dé KOLEN-
RADIATOR
met de
12 unieke
eigen
schappen
PELGRIM, óók voor ollehaarden
KORTE PREDIKA TIE
„Wij hebben voor U op de
gespeeld en gij hebt niet gedanst;
wij hebben kiaagliedereii gezon
gen en gij hebt geen misbaar ge
maakt".
Mt. 11 7.
Op een marktplein is een groep kinderen
aan het spelen. Zij doen, wat de kinde
ren van alle tijden doen: zij spelen na,
■wat zij in de grote-mensenwereld zien
gebeuren. Nu eens spelen zij op de fluit
en dansen zij in in liet rond.... het is
feest, zij vieren een bruiloft. Dan weer
zingen zij klaagliederen en maken zij
misbaarze zijn erg bedroefd, ze spe
len „begrafenisje".
Rond die spelende kinderen staan ande
ren. Ze worden uitgenodigd mee te doen.
Maar ze toillen niet; ze willen nu juist
een ander spel. Dus blijven ze koppig
en mokkend aan de kant staan.
In het gedrag van deze kinderen ziet
Jezus een gelijkenis met het gedrag
van talloze volwassenen ten opzichte
van dc zaken van Gods Koninkrijk.
Tallozen onttrekken zich aan de geloofs
gemeenschap. De meest verschillende re
denen worden aangevoerd ter rechtvaar
diging van dit terzijdeblijven. In de
tijd van Jezus had men kritiek op Jo
hannes de Doper: hij zou niet goed bij
zijn verstand zijn, omdat hij als een
asceet leefde. En Jezus die at en dronk
als elk ander werd beschuldigd een on
matig mens te zijn. Dus gaf men geen
gehoor aan hun woorden.
Is dat nu veel anders f Hoevelen blijven
Een Rotterdammer wilde donder
dagavond even zijn televisie-an
tenne repareren. De schoorsteen,
waaraan de antenne bevestigd
was, begaf het echter en viel
daarbij tegen een andere schoor
steen die ook al niet solide bleek.
De brokstukken puin gleden
De brandweer kwam er bij en ver
bood de bewoners van de betrok
ken huizen hun kachels aan te
maken om het brandgevaar tegen
te gaan. Toen kwam ook de bouw-
politie. Een hoop narigheid in
ieder geval.
Dat veroorzaakten trouwens ook
twee buurjongens, losse arbeiders,
die niets te doen hadden, en op
sollicitatie uitgingen met een
gestolen 6,5 tons vrachtwagen.
Met deze vrachtwagen reden zij
een draaiorgel aan. De twee
„werkzoekers" kwamen op het
hoofdbureau van politie terecht.
V.N. vraagt
technische
adviseurs
De V.N. hebben de Filippjjnen verzocht
51 technische adviseurs voor Nieuw-
Guinea beschikbaar te stellen.
Volgens de onderminister van buiten
landse zaken van de Filippijnen, Salva
dor B. Lopez, had de volkerenorganisa
tie gevraagd de adviseurs onder wie
twee hoge bestuursfunctionarissen
„zo spoedig mogelijk" ter beschikking
te stellen.
Hij zei dat de regering thans mensen
zocht voor de verschillende posten.
KATHOLIEKE FEDERATIE
Gecoördineerd
energiebeleid gewenst
In een brief uan het bestuur van het be-
drjjfschap voor de steenkolenmijnindus
trie, dringt de Katholieke Federatie,
waarin de Mjjnwerkersbond en de Ver
eniging voor Mjjnbeambten samengaan,
aan op spoedig overleg over maatrege-
om het hoofd te kunnen bieden aan
de „meer dan zorgwekkende positie van
de Nederlandse mijnindustrie",
In de brief wordt gesteld dat met liet
treffen van eventuele maatregelen en
het voeren van acties niet gewacht mag
worden rot do eindcijfers van dit jaar
bekend zijn. Gezien de sluiting van de
staatsmijn „Beatrix" wenst het bestuur
met nadruk naar voren te brengen dat
de federatie op grond van de mede-ver
antwoordelijkheid bezwaarljjk steun kan
verlenen aan maatregelen, die zonder
voorafgaand overleg en overeenstem
ming met de vertegenwoordigers van dc
werknemers worden getroffen.
Ook andere mijnen
Het bestuur van de Katholieke Fede
ratie meent dit standpunt te moeten
Innemen, omdat er aanwijzingen zjjn,
dat ook ten aanzien van andere
staatsmijnen, evenals van particulie
re mijnzetels zekere maatregelen
worden overwogen of reeds zijn voor
bereid.
De precaire toestand van de Nederland
se mijnindustrie wordt in die brief toe
geschreven aan het uitblijven van een
gecoördineerd energiebeleid waaraan in
de eerste plaats wordt gedacht aan het
stellen van gelijke concurrentievoor
waarden voor kolen en olie en aan een
emeenschappelyk handelsbeleid in de
Ï.G.K.S.-landen.
De nadelige gevolgen voor do Neder
landse mijnen worden nog sterker ge
accentueerd, doordat in andere landen
'an de E.G.Iv.S. de overheid blijft door
gaan met het treffen van beschermende
maatregelen ten opzichte van hun eigen
mijnindustrieën, aldus deze brief.
In het proces te Stuttgart tegen de in-
ternationual bekende verkeersdes-
kundige Kurt Leibbrand heeft de
verdediger, Hans Laternser, gisteren
vrijspraak gevraagd. Donderdag eis
te de openbare aanklager, zoals ge
meld, levenslange gevangenisstraf
len en poging tot moord i
vallen.
ge
niet weg uit de kerkdiensten omdat ze
iets hebben tegen de predikant of tegen
een ambtsdrager? ïloevelen onttrekken
zich niet aan 'werkelijk méédoen met het
gemeenteleven, omdat ze het ergens
'niet mee eens zijn f
„Wee U", zegt Jezus. Nu kunnen we ons
nog veilig voelen achter al die redenen
die roe aanvoeren om ons niet-meedoen
te verklaren. Nu kunnen we nog zeg
gen: ik sta toch in m'n gelijk met m'n
kritiek. Nu nog wel.... eens niet meer.
we hebben méé
st het grote spel
mens begraven
wordt, en een begenadigd mens het
bruiloftsfeest mag meevieren van Hem,
die Zijn Gemeente als een bruid lief
heeft.
Sluiskil, J. G. N. Cupedo.
De verdediger grondde zijn verzoek om
vrijspraak voornamelijk op het feit,
dat de beklaagde destijds een bevel
had gekregen, om de tot zijn com
pagnie behorende Italianen te laten
neerschieten en dit niet op eigen
initiatief had gedaan.
De verklaring van Leibbrand, dat de
Italianen tevoren gemuit hadden en
een noging hadden gedaan om er
vandoor ie gaan, is door de getuigen
niet weerlegd, aldus Laternser.
Steeds weer is gebleken, dat de ge
tuigen hel meeste van „horen zeg
gen" hadden, zo zei hij.
van Dalsumprijs toegekend voor de bes
te toneelprestatie in een Nederlands
stuk in het seizoen 1961-1962.
Peter van der Linden verwierf de prijs
voor zijn rol van .Toren in „De gecroon
de leersse" van Michiel de Swaen, dat
het vorige jaar door de Nieuwe Komedie
onder regie van Erik Vos werd uitge
bracht.
„Peter van der Linden maakt sinds 1958
deel uit van het gezelschap de Nieuwe
Komedie/Toneelgroep Arena en speelde
daar onder meer Scapln in Moliere's
„Schelmestceken van Scapin", dat ruim
150 voorstellingen haalde, „Dromio" in
het „Spel der vergissingen" van Shakes
peare, dat 175 maal werd opgevoerd en
de duivel in de „Geschiedenis van de sol
daat", dat in samenwerking met het
Brabants orkest door de Nieuwe Kome
die wordt opgevoerd.
f Advertentie)
Het Wereldgebeuren
de ras-sigareupuur voor uw genoegen
In de donderdag gehouden vergadering
heeft de centrale commissie voor geor
ganiseerd overleg in ambtenarenzaken
overeenstemming bereikt over een voor
stel van de minister van binnenlandse
zaken inzake de vakantieregeling van
het rijkspersoneel.
Dit voorstel hield in:
De aantallen vakantiedagen voor de
in de artikelen 24 algemeen rijks
ambtenarenreglement en 23 arbeids-
overeenkomstenbesluit bedoelde
groepen van personeel vast te stel
len op onderscheidenlijk 14, 16, 18
en 22 dienstdagen;
naast de reeds beslaande snipperdag,
op te nemen op Goede Vrijdag of
Maria Hemelvaart, een extra snip
perdag toe te kennen, met de moge
lijkheid, dat deze verlofdag zal die
nen te worden opgenomen op een
door de minister aan te wijzen dag
leeftijd onderscheidenlijk
extra verlofdagen te verlenen, in af
wijking van de huidige regeling die
vermeerdering van 2 dagen verlof
kent bij het bereiken van de 50-ja-
rige leeftijd.
Als ingangsdatum voor deze nieuwe re
geling geldt 1 januari 1963. De com
missie stemde eveneens in met het voor
stel van de regering het personeel, nu
de verbetering in de vakantieregeling
per 1 januari 1963 zal ingaan en niet
ook nog voor 1962 zal gelden, op de
maandag 24 en 31 december a.s. vrij
af te geven.
Koning Olav van Noorwegen
brengt een driedaags staatsièbe-
Buitenlandse hulp zonder voorwaarden
Prins Seif op weg
naar zijn land
Het opperbevel van de opstandige
strijdkrachten in Jemen heeft gis
teren in een uitzending van radio
Sanaa bekendgemaakt, dat het be
stuur van liet land in handen is ge
legd van een „revolutionaire raad"
onder voorzitterschap van kolonel
Abdoellah Sallal. Kolonel Sallal
heeft opdracht gekregen een rege
ring te vormen.
Voorts werd verklaard, dat de nieuwe
republiek Jemen bnitenlandse hulp zal
aanvaarden, zo lang hier geen voor
waarden aan verbonden zijn. Bovendien
bevestigde het Jeminitische gezantschap
in Londen gisteren, dat Imam Moham
med en zijn familie by de beschieting
van het koninklijk paleis in Taiz om
het leven waren gekomen.
In de uitzending van radio-Sanaa werd
gezegd, dat het nieuwe regime vriend
schappelijke betrekkingen zou onder
houden met alle Arabische staten, voor
stander was van een consolidatie van
de Arabische Liga en nesprekingen aan
zou knopen met alle landen, die „onze
vrijheid en onafhankelijkheid eren".
Behalve kolonel Sallal zouden verder
deel uitmaken van de „revolutionaire
raad" kolonel Abdalla Zoebeidi, majoor
Abdel Latif Aboe Bakh. majoor Mo
hammed Osman, luitenant Ali Abdalla
en luitenant Mohammed Al Badr. Bo
vendien zou een presidentiële raad zijn
ingesteld met Mohammed Osman als
voorzitter. De andere leden zijn: Mo
hammed Ahmed Aboe Taha, Moham
med Ben Ahmed en Mohammed Ben
Abdalla.
Naar Jemen
In Londen arriveerde gisteren prins Seif
al Islam al Hassan op doorreis uit New
York naar Jemen. De prins beschouwt
zich als de troonopvolger in Jemen. De
prins was van oordeel, dat de opstand
het werk was van een klein deel van
het leger en dat het volk een einde zal
maken aan de revolutie.
Hij kondigde aan naar Jemen te zullen
gaan om daar „regelingen te treffen
die nodig en nuttig zijn voor het welzijn
van de bevolking". Eerst zou hij de toe
stand in ogenschouw nemen en daarna
„stap voor stap" de orde herstellen.
Bij beschikking van de minister
van defensie van gisteren is het
volgende bepaald: Aan dienst
plichtigen van de Koninklijke
Landmacht, die vóór 19 april
1962 naar westelijk Nieuw-Gui
nea zijn uitgezonden zal met in
gang van de dag, volgende op
de laatste dag van het ontsche
pingsverlof, groot verlof wor
den verleend.
Aan dienstplichtigen van de Koninklijke
Landmacht, die op of na 19 april
1962 zijn uitgezonden zal klein verlof
worden verleend met ingang van de
dag waarop zij 16 maanden, specia
listen en kader 19 maanden, werke
lijke dienst hebben verricht in af
wachting van groot verlof, dat zal
ingaan na een totale eerste oefe
ningsduin- van 22, specialisten en ka
der 23 maandeüf
Aan dienstplichtigen van deze categorie,
die bij terugkeer in Nederland reeds
16, c.q. 19 maanden werkelijke dienst
kunnen aanwijzen, zal met ingang
van de dag, volgende op de laatste
dag van het ontschepingsverlof, ter
stond klein verlof, in afwachting van
groot verlof worden verleend.
Lord Home voorzitter
NAVO-raad
De Britse minister van buitenlandse za
ken, Lord Home, heeft het vooorzitter-
schap van de Navo-raad voor het ko
mende jaar op zich genomen, aldus is
in Parijs bekendgemaakt. Het voorzitter
schap rouleert in alfabetische volgorde
onder de vijftien landen van het Atlan
tische bondgenootschap.
JL «.JLjA Ik JL lm. JK 1 1 9 JL JX J.4 A slavin". Hoe mooi zou de sterf- ogen dicht plegen te spelen, ver-
Klassiek Grand
Gala du Disque
(Van een speciale verslaggever)
Hoe het publiek in het tot de nok
gevulde Amsterdamse Concertge
bouw ook applaudisseerde, hoe
liet stampvoette, juichte, hoe het
dwong en smeekte om een en-
cora, Renatn Tebaldi weigerde
vriendelijk maar beslist een toe
gift te zingen, ofschoon Willem
O- Duys toch speciaal de parti
tuur van „La Boheme" had ge
huurd, omdat ze een aria van Mi
mi beloofd had. Het Residentie
Orkest stond wachtend klaar met
die partituur voor zich en zou ge
speeld hebben als Ia Tebaldi
maar even met het hoofd geknikt
had, maar ze schudde glimlachend
van nee, wuifde naar alle kanten,
boog, kwam telkens terug de
trap af, applaudisseerde voor liet
orkest dat haar zo toegewijd be
geleid had^ Maar ze gaf geen toe
gift.
Ze kwam ook niet na afloop van
liet concert in de feestelijk ver
sierde receptiezaal, maar daar
was wel haar dirigent, Arturo
Basile en bij gaf een wonderlijk
antwoord op de vraag: waarom
geen encora? No good voice
geen goede stem, zei hjj en toen
we daar dan wel tegen protesteer
den, verklaarde hij zich in het Ita
liaans beter: mevrouw Tebaldi
was onwel geworden. Dat had een
briesende Willem O. Duys niet ge
nomen, en hg Aias naar de solis
tenkamer gegaan, alleen maar om
van de kamenier te horen dat me
vrouw Tebaldi inderdaad plotse
ling licht ongesteld was.
Geen Mimi dus, maar wel
een lieflijke „Butterfly" eu
wel een diep ontroerend „Ave
Maria" uit Othello, wel de
verrukkelijk gezongen aria
„Mjjn moeder had een arme
slavin". Hoe mooi zou de sterf-
van Mimi geweest zijn
door Renata Tebaldi,
ir de zaal en de sup
porters van de plaat verrast
had. Door wat? Door haar
eenvoudige en lief vrouwelijke
verschijning, door de ontroe
rende eenvoud van haar zin
gen, dramatisch niet door het
operagebaar, maar door ge
voelens die zy 't best in pia
nissimo scheen te kunnen
uiten.
Voor de pauze van het Grand
Gala du Disque Classique musi
ceerde het Residentie Orkest on
der zgn eigen voortreffelijke di
rigent, Willem van Otterloo, die
het muziekfestyn en dat was
het opende met een speels ro
mantisch „Romeins Carnaval"
van Berlioz. Violist Christian
Ferras speelde elegant het con
cert in d van Tsjaikofsky, met
extra sierlijke gebaartjes speciaal
voor de t.v.-kijkers, die dat wel
gewaardeerd zullen hebben, al
bleven ze het dan wellicht jam
mer vinden dat violisten met hun
ogen dicht plegen te spelen, ver
zonken als ze zjn in de klank van
de Stradivarius onder hun kin.
Enfin, iedereen, iedereen zat toch
op Tebaldi te wachten, en dat
bleek wel, toen men midden in
het concert begon te applaudis
seren, alsof het al uit was.
Wethouder R. van den Bergh
van de Amsterdamse kunstza
ken, reikte de bronzen poppe
tjes uit, de nonchalant op de
pathofoon leunende Edisonne-
tjes van beeldhouwer d'Hont.
Hij mocht die ook aan Rena
ta Tebaldi geven, en och,
waarom kan nooit eens een
Nederlands autoriteit een zo
grote kunstenares als Tebaldi,
wanneer ze voor één keer op
ons podium staat, met een
handkus eren? hij had er
zgn kleinkinderen later van
kunnen vertellen, maar hij
heeft de kans gemist.
De ex-diplomaat Geoffrey McDermott
heeft de Britse regering, die toch al
zoveel zorgen heeft, extrahoofdpijn be
zorgd met een uiteenzetting in het week
blad The Observer over de kwestie-Ber-
ïgn. De moeilijkheden rond deze stad
hebben de laatste jaren al vele pennen
in beweging gebracht ca daar is dan nu
de pen van de heer McDermott by ge
komen. Regeringen hebben zich geluk
kig van al het geschryf over Berlijn
nooit veel aangetrokken, want de mees
te scribenten, die meenden een oplos
sing voor het geschil tussen oost en
west aan de hand te moeten doen._ waren
amateur-politici. Ditmaal echter is Lon
den wel enigszins in verlegenheid ge
bracht. De heer McDermott is namelyk
wel degelyk van de Berlynse kwestie op
de hoogte. Hij heeft de situatie jarenlang
van dichtbij kunnen beoordelen als poli
tiek adviseur van de Britse militaire
commandant in Berlyn. In juli van dit
jaar heeft hg die functie neergelegd.
Vrgwillig volgens het Britse ministerie
van buitenlandse zaken. „.Gedwongen",
zegt McDermott zelf. Ir» het Engelse
dagblad .Daily Express" stond dezer da
len een intervieuw afgedrukt met de
.ieer McDermott. waarin deze zich bit
ter uitliet over de behandeling, die hij
van buitenlandse zaken" had ondervon
den. Volgens de ex-diplomaat stond het
de regering in Londen niet langer aan,
dat haar diplomatieke vertegenwoordiger
in West-Beriijn anders over de zaken
dacht dan Londen. „Ik ber ontslagen en
dat niet op eigen verzoek, zoals wordt
beweerd".
McDermott zei dit, nadat In The Ob
server zijn artikel over Berlyn was
verschenen. De ex-diplomaat deed in het
weekblad enkele voorstellen, die zowel
in Londen als in Bonn opshcudding ver
oorzaakten. McDermott zou willen zien,
dat de vier grote mogendheden. Enge
land. de Verenigde Staten. Frankrijk en
Rusland gezamenlyk verklaren, dat de
vereniging van de twee Duitse landen
een „affaire op lange termijn" is. Mc
Dermott wil zo het geschil op de lange
baan schuiven, Over een twintietal ja
ren zou de zaak dan opnieuw onderwerp
van gesprek kunnen worden in die circa
twintigjarige periode van rust zou het
westen'het bestaan van een Duitse De
mocratische Republiek d'ener. te erken
nen.
Het plan van McDermott voorziet ver
der in de aanvaarding van de Oder-Neis-
segrens en een grote mate van zelfstan
digheid voor (West-)Berlyn, dat zelf
overeenkomsten zou moeten sluiten met
de grote mogendheden over de legering
van troepen, Op die wijze zouden feite-
lyk drie Duitse staten ontstaan. McDer
mott gunt deze staten alle drie het lid
maatschap van de Verenigde Naties,
terwijl hii meent dat de V.N. enkele van
hun afdelingen in Berlijn zouden moeten
vestigen. Wat de toegangswegen tot
Berlijn betreft, merkt McDermott op,
dat viermogendhedengaranties voor een
vrij verkeer dit probleem kunnen oplos-
De regering in Bonn heeft officieel niet
op de uitlatingen van de Britse ex-diplo
maat gereageerd. Er is althans niets
over een officiële reactie uitgelekt. Enig
ongenoegen heeft de nublikatie in The
Observer toch ook in Bonn wel gewekt.
Londen zit er dus een beetje mee in.
Het artikel van McDermott is voor zijn
land wel op een bijzonder ongunstig tyd-
sllp gekomen nu de Britten in de ko
mende weken de onderhandelingen in
Brussel over toetreding tot de E.E.G.
zullen hervatten. Het is nog niet zo lang
geleden, dat Adenauer zich in een tele
visieuitzending „versprak" in voor En
geland onaangename zin en de onenig
heid over die zaak is nu juist wat ge
luwd.
Bovendien heeft minister Heath, de
Britse onderhandelaar in Brussel,
enkele dagen geleden enige Westduitse
steun voor het Britse E.E.G.-standpunt
verworven, waarover men in Londen
nogal verheugd was. De nieuwe Berlyn-
theorieën van een weliswaar met pen
sioen gestuurde ambtenaar zyn dus
op dit moment gevaarlijk voor die goede
sfeer. Temeer gevaarlijk omdat Bonn
zeer wantrouwend is en de Britse rege
ring snel van „ontrouw" verdenkt.
Een gelyksoortig wantrouwen koestert
West-Duitsland tegenover de Verenigde
Staten. De enige Amerikaan, die volle
dig het vertrouwen in Bonr geniet is ge
neraal Lucius Clay. Doze speciale advi
seur van president Kennedy voor Ber
lijn, is voorstander van een harde aan
pak. Toen hg vorig jaar ir. West-Berlijn
drastisch optrad werd bli evenwel naar
Amerika teruggeroepen. Generaal Clay
is deze week Bonn weer te hulp gekomen.
In een televisie-vraaggesprek zei hij, dat
het westen bij een eventueele overeen
komst met Rusland inzake Berlyn, reke
ning diende te houden met de gevoelens
van West-Duitsland. Hot standpunt van
generaal Clay is lynreclit tegenoverge
steld aan de ideeën, die de heer McDer
mott verkondigt.
Opgemerkt moet worden, dat, hoezeer
de Verenigde Staten en Engeland ook
tussen beide standpunten door laveren,
een erkenning van Oost-Duitsland voor
lopig niet waarschijnlijk is.
De kwestie-Berlyn zit trouwens nog in
de y'skast, want Kroesjtsjew in zijn
Cuba-nota heeft gezegd de zaak Berlijn
niet op de spits te zullen drijven. Ber
lijn is voor Rusland niet het belangnjk-
ste. Moskou wil het westen wel uit de
stad hebben. maar haast heeft het
Kremlin niet. Mocht het ergens ver
keerd gaan met de Russische infiltratie-
politiek, dan is er altijd de mogelijkheid
om de kwestie-Berlyn weer op te war
men, zodat de aandacht van de misluk
king wordt afgeleid. Berign kan daar
om nuttig zijn voor de Russen. Daarte
genover staat dat, zolang Berlyn een
„kwestie" blijft, de Russen toch ook wel
aan de rest van de wereld iets minder
aandacht kunnen schenken als ze mis
schien wel zouden willen. Ook de landen
van Moskou zijn door Berlijn gebonden.
Het artikel van de heer McDermott zal
wel niet het laatste zijn over deze sle
pende affaire. Voor de heer McDermott
is het jammer, dat Berlyn zyn Water
loo moest worden en deze stad het einde
betekende van zijn diplomatieke loop
baan. Een lichtpuntje is evenwel, dat
mevrouw McDermott het minder erg
vindt. „Het leven in Berlyn was saai
en vervelend", onthulde zij in de Dai
ly Express. „Voordien waren we op
Cyprus, maar dat was nog erger". Voor
mevrouw McDermott is de verhuizing
naar Londen dus geen ramp.
LORD HOME
...last met Bonn...