PAPOEALEIDERS OVERWEGEN ZENDING V.N.-DELEGATIE Dr. Soblen ziekenhuis in Londens overleden twee noodzakelijke dingen voor de n.S. verwacht verlies van enige miljoenen ZATERDAG- avond Opinies peilen voor toekomstig gedrag KLANKBORD Van Gogh-collectie blijft voor Nederland behouden NICOLAAS JOUWE VOELT ZICH BEDREIGD De Gaulle stelt wijziging van grondwet voor VERTREK MARINE-SCHEPEN EN -VLIEGTUIGEN UIT N.-GUINEA PLEEGZUSTER PAPOEA'S BESCHULDIGEN MINISTERIE Voor het eerst na de oorlog V.V.D.-leden stichten studiecentrum Unieke verzameling Kunstwerken komen in eigen museum WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT President Charles de Gaulle zal het Franse parlement op 2 oktober in een persoonlijke boodschap voorstellen doen betreffende her ziening van de grondwet waarbij in de toekomst het staatshoofd direct door het volk zal worden ge kozen, zo is in Parijs vernomen. Hij zal het parlement verzoeken de wijzigingen in de grondwet bij een refe rendum op 21 of 28 oktober te doen goedkeuren. De tekst van het ont werp tot wijziging van de grondwet zal op 1 oktober worden gepubliceerd een dag voor het parlement zgjn zomer reces beëindigt. Op grond van de grondwet 1958 was de Gaulle gekozen door een college van 80.000 notabelen. Volgens politieke zegslieden wil hij de verkiezing van een president door het volk laten gebeuren om zijn opvolger groter nationaal prestige te doen winnen Naar verluidt is de Gaulle echter terug gekomen op zijn voornemen de functie van vice-president in te stellen. Weer aardbeving in Igdir De Turkse stad Igdir, die bij de grens met de Sowjet-TJnie ligt, is opnieuw door een aardschok getroffen. De aard beving duurde vijf seconden. Er is geen melding gemaakt van slachtoffers. Vorige week woensdag kwamen bij een aardschok drie mensen om het leven en werden er twintig gewond, terwijl 5000 huizen zwaar werden beschadigd- Een aantal Papoealeiders is zich op het ogenblik ernstig aan liet beraden over do mogelijkheid een delegatie naar New York te zenden om de algemene vergadering van de V.N. bij te wonen. Naar de speciale verslaggever van het A.N.P. in gesprekken met hen verneemt willen zij reacties van zoveel mogelijk landen op de onder tekening van het akkoord verzamelen en daarna een gezamenlijke lijn uitstippelen voor de in de toekomst te voeren politiek. Nicolaas Jouwe die Nieuw-Guinea indien mogelijk nog voor 1 oktober zal verlaten, verklaarde dat hij van Nederland uit de opinies wil peilen, om dan in 1968 naar Nieuw-Guinea terug te keren. Marcus Kaisiepo overweegt op dit ogenblik nog of hij in Nieuw-Guinea zal blijven of dat hij eveneens het land zal verlaten. Herman Womsiwor, die enige tijd geleden aankondigde een regering in ballingschap in Australië te gaan vormen, heeft thans definitief besloten in Nieuw- Guinea te blijven en „van de toekomst het beste te maken wat ervan te maken valt". De drie Papoealeiders hebben dagelyks contact met elkaar over het plan om een delegatie naar New York te zenden. Zij hebben daarover ook reeds contact opgenomen met de Nederlandse rege ring. Nicolaas Jouwe verklaarde, dat hij zich voor één oktober in Nederland wil ves tigen. „Ik kan nu eenmaal niet samen werken met een regering, die geleide de mocratie voorstaat en naar mijn smaak te goede connecties met Rusland heeft", zo zei hij. Daarnaast zei Jouwe, te ge loven dat zijn veiligheid op Nieuw-Gui nea g« -aar zou lopen, aangezien hij zo wel van Indonesiërs als van een aantal pro-Indonesische Papoea's dreigbrieven heeft ontvangen. Hij is echter vastbeslo ten in 1968 terug te keren om dan deel te nemen aan de voorbereidingen van de volksstemming. Eerste aankomst op 22 november in Den Helder Hr. Ms. onderzeebootjager „Gro ningen", Hr. Ms. fregat „Evert- sen" en Hr. Ms. onderzeeboot „Dol fijn" vertrekken 1 oktober uit Biak en zullen via het Suezkanaal de terugreis maken naar Nederland, waar de schepen op 22 november in Den Helder worden verwacht. Dit is officieel medegedeeld. Hr. Ms. onderzeeboot Walrus zal even eens op 1 oktober vertrekken doch de terugreis wordt gemaakt via het Pana makanaal. Dit schip zal vermoedelijk 30 november in Den Helder arriveren. De beide opnemingsvaartuigen Hr. Ms. Snellius en Hr. Ms. Luymes vertrekken uit Nieuw-Guinea op 8 oktober en 1 no vember en zullen via het Suezkanaal in Den Helder aankomen resp. op 28 no vember en 20 december. Hr. Ms. onderzeebootjager Friesland en H. Ms. fregat Kortenaer zullen 15 oktober de thuisreis aanvaarden en via het Suezkanaal naar Den Helder varen, waar de schepen op 27 novem- Naturopaat Bron nam uitdaging aan Do IOdese naturopaat en wichelroedelo per Johannes Bron heeft do uitdaging aangenomen, die vorige week via een advertentie op de voorpagina van een groot landelijk blad werd gesteld. Een ingenieur van een N.V. te Bussum klaarde in die advertentie 50.000 willen geven aan degene die in staat zou hlyken natte gronden met. behulp van een afschermapparaat tegen aardstra ling te draineren. De Bussumse N.V. en de heer Bron heb ben een afspraak gemaakt, waarbij de heer Bron de instelling van een controle commissie als voorwaarde stelde, opdat zowel voor- als tegenstanders van Brons theorieën straks alle vertrouwen kun nen hebben in een publikatie over het resultaat. (Advertentie) BLOEDWIJN -Oftr iWi -m uu> yeziïndAeictjgi bi| apothekers en drogist ZOET GEVECHT. Een vrouw, gevolgd door drie jongemannen, kwam dezer da gen ccn studentencafé in Para's binnen, haalde een sigaret te voorschijn en opende haar tas als om naar lucifers te zoeken. Ze diepte echter gebakjes en alllcrlci zoetigheid op die zc in snel tem po naar de man aan de kassa wierp. Terwijl deze uitgeschakeld was haalden de jongemannen de la van de kassa leeg- De vier dieven maakten zich met hun bult van 4000 nieuwe franken uit de voeten. ber worden verwacht. Hr. Ms. voorraadschip Pelikaan zal 10 november uit Biak vertrekken en vermoedelijk 21 december in Den Helder aankomen, waarbij de reis wordt gemaakt via het Suezkanaal Hr. Ms. onderzeebootjager Overijsel tenslotte zal 15 november uit de Nieuw-Guinese wateren vertrekken en via het Suezkanaal de terugreis naar Den Helder maken. De thuis komst is gesteld op 20 december. Voor de buitenlandse havens, waaraan deze schepen bezoeken zullen brengen, worden thans diplomatieke toestemmin gen aangevraagd. De Neptune-vliegtuigen van de marine- luclitvaartdicnst zullen in groepen van 2 op 1, 3, 5, 8 en 10 oktober uit Biak ver trekken en via de Aziëroute naar Ne derland worden gevlogen. Verwacht wordt dat de laatste groep 20 oktober thuis zal zijn. Eerste vereiste Jongere Papoeapolïtici zoals Tang- gahma, Wajoi en Bonay kunnen vol gens Jouwe in de komende jaren goed werk doen. Marcus Kaisiepo verklaarde nog niet te weten wat hij in de toekomst zal doen. Uitzending van een delegatie naar New York noemde hij een eerste vereiste, om dat de Papoea's pas na een opiniepei ling onder de vertegenwoordigingen van andere landen definitieve beslis singen kunnen nemen inzake een toe komstige gedragslijn. Kaisiepo denkt erover Nieuw-Guinea evenals Jouwe tijdelijk te verlaten. Een beslissing hieromtrent zal hij vóór één oktober nemen. Geen enkele zin Womsiwor, die evenals Jouwe de Neder landse delegatie bij de onderhandelingen over het akkoord van advies heeft ge diend, zei, dat de Nederlanders thans voor de Papoea's hebben afgedaan er dat zij het land beter zo spoedig moge lijk kunnen verlaten, zij het als goede vrienden. Evenals Jouwe en Kaisiepo zei Womsiwor, dat het vormen van een re gering in ballingschap geen enkele zin zou hebben. De gedachte om een eigen delegatie naar New York te zenden is opgekomen in kringen van het Front Nationaal Pa poea, dat hoe langer hoe meer op dc voorgrond gaat treden. Van bevoegde zijde in Den Haag werd vernomen dat verwacht kan worden dat enkele Pa poea's die reeds eerder in New York aanwezig waren, ook thans in de genheid zullen worden gesteld de bel deling in New York by te wonen. Unieke bodemkaart van Nederland De bodemkaart van Nederland, schaal 1 op 200.000, is dit jaar van de pers gekomen. Een zo gedetailleerde bo- demkundige kaart van een heel land is iets zeldzaams. De ons omringende landen doen het, net als wjj tot voor kort, met schaal 1 op 400.000. De kaart is gemaakt door de Stichting voor Bodemkartering in Bennekom, gedrukt door de topografische dienst in Delft en er zijn niet minder dan 157 „grondsoorten" op aangegeven. „Grondsoorten" is hier een wat erg simpele aanduiding. De stichting voor bodemkartering spreekt zelf van „eenheden", die op de kaart ieder hun eigen kleur of kleurencombinatie hebben. De verschillen tussen die 157 eenheden zitten in het bodemprofiel, dus in de grondsoorten of combina ties van grondsoorten die men tot op een bepaalde diepte aantreft, en in de landschapsvorm. De grondborin gen, die de stichting verricht, gaan meestal tot 1.25 meter diepte. De eerste bodemltundige kaart die we in Nederland gekend hebben is die van W. C.Z H. Staring zoon van de dichter uit 1889. Deze kaart heeft vele en uitnemende diensten be wezen, niet in de laatste plaats aan het onderwijs, maar gaf toch niet meer dan een globale aanduiding van de hoofdgrondsoorten. O In West-Galllea in Israël bestrijdt men vleermuisplagon door enkele van deze elders uit hun nesten gehaalde dieren 's avonds in de bedreigde boomgaarden te brengen en ze ter plaatse lichte elektrische schokken toe te brengen als gevolg waarvan deze vleermuizen supersonore waarschuwingssignalen voor hun stamgenoten uitzenden om die „gevaarlijke" plaats te mijden. De conferentie van ministers van de gemenebestlanden, welke in Marlbo- rough-house in Londen loordt gehouden, is een kleurrijke aangelegenheid. Zo maakte men er dit plaatje met v.l.n.r. aartsbisschop Makanosde president van Cyprus, minister F. D. K. Goka, de minister van financiën van Ghana, j sident Ajoeb Khan van Pakistan en de minister van financiën van Nigeria, Chief Festus Okite-Ebba. MR. DEBROT ALS GOUVERNEUR BEËDIGD (Van onze Haagse redactie) Mr. Cola Debrot is gistermiddag op paleis Soestdijk door H.M. de Koningin beëdigd als gouverneur van de Nederlandse Antillen, Nog deze week vliegt mr. Debrot naar Curaeao om als gouverneur te wor den geïnstalleerd. „HET IS TIJD DAT ZE NU AAN HET WERK GAAN (Van een onzer verslaggevers) Op initiatief van de Nederlandse Staatkundige Studenten Federa tie hebben zes Papoea-studenten een oriëntatiereis kunnen maken door Indonesië. Gisteren de dag na hun terugkeer heb ben zij in Amsterdam op een persconferentie meegedeeld, dat hen die reis kennelijk kwalyk is genomen door het ministerie van binnenlandse zaken. Een woordvoerder van dit depar tement heeft vijf van de zes stu denten mondeling aangezegd dat zy aanstaande zaterdag terug moeten keren naar hun land „op straffe van ontslag". Deze sanctie steunt op het feit dat de betrokken Papoea's in dienst zijn van het gouvernement op Nieuw-Guinea. Ze zijn op kos ten van het rijk uitgezonden om te studeren in Nederland. Een andere maatregel uit Den Haag zou zijn geweest het stopzetten van de salarisbetaling aan de achtergebleven gezinnen in Nieuw-Guinea. Twee van de zes studenten zijn namelijk getrouwd en hebben kinderen. EEN VAN DE PAPOEA'S Er werden nog meer beschuldi gingen uitgesproken. Een van de Papoea's bijvoorbeeld verklaarde dat de voor hem bij zijn hospita in Leiden binnengekomen post was „meegenomen" door ambtenaren van het departement. Dit on danks protesten van de hospita, mevrouw Massar-Levendal. Zij zouden zelfs hebben gedreigd de persoonlijke bezittingen van de Papoea te zullen verkopen als hij zijn kamerhuur niet zou voldoen tot dan toe was deze overeen komstig het uitzendings-contract steeds voldaan door het rijk, de betaling werd gestopt na het ver trek van de Papoea-studenten naar Indonesië op 11 juli. Er is op de persconferentie lang heen en weer gepraat over deze voorvallen. De Papoea's waren aanvankelijk nogal opgewonden. Tijdens de persconferentie deel den de zes studenten mee dat ze in geen geval zaterdag zouden vertrekken. „Dat is een veel te korte termijn". De zes studenten verklaarden ge sproken te hebben met vele be langrijke figuren in Indonesië. President Soekamo had hen ont vangen en ze waren ook te gast bij de ministers Nasoetion en Soe- bandrio. Als delegatieleider van de studenten was opgetreden de heer Indey. Hij verklaarde tot de over tuiging te zijn gekomen dat de toekomst van Nieuw Guinea ligt in Djakarta. De vragen van de pers werden door de studenten praktisch geen van alle recht streeks en bevredigend beant woord. De zes Papoea's hielden telkens weer ellenlange vertogen over onderwerpen die niet of nau welijks terzake deden. Wel ver klaarde een van hen zeer positief dat hij had gezien dat er volop werd gegeten in Djakarta. „Van de vroege ochtend tot de volgende vroege ochtend..." Van de zijde van het ministerie van binnenlandse zaken deelde men gisteravond Iaat mede dat het als normaal is te beschouwen, dat de zes Papoea's thans naar Nieuw-Guinea terugkeren. Dit moet niet gezien worden als een strafmaatregel, aldus de woord voerder- Deze vyf Papoea's hebben reeds een meer dan normale vakantie genoten en het is dus tyd dat zij nu aan het werk gaan. Er bestaat in Nieuw-Guinea nu een grote be hoefte aan mensen die reeds enige opleiding hebben gehad, aldus de woordvoerder. ZONDER BIJ KENNIS TE ZIJN GEKOMEN Onderzoek naar oorzaken en omstandigheden De wegens spionage in de V.S. ver oordeelde Amerikaan dr. Robert Soblen, is gisteren in het zieken huis Hillingdon in Londen overle den. Van de zijde van het zieken huis werd meegedeeld, dat dr. So blen om 10.40 nnr was gestorven zonder bij kennis te zijn gekomen. Een woordvoerder van het Britse minis terie van binnenlandse zaken verklaar de, dat een officieel onderzoek zal wor den ingesteld naar de oorzaken en om standigheden van de dood van dr. So blen. De mededeling van het overlijden van Soblen werd gedaan door dr. Barnes, die de patiënt heeft behandeld. Volgens dr. Barnes is de patiënt overleden door uit putting „na krampen die te wijten wa ren aan beschadiging van de hersenen, vermoedelijk door bloedingen", en niet Dr. Barnes zei dat de bloeding in de hersenen in verband zou kunnen staan met de bloedziekte Soblen leed. Hij achtte echter wel de mogelijkheid aanwezig, dat dr. So blen nog enkele jaren had kunnen le ven als hij de te grote dosis van het verdovende middel niet had ingeno men. De vrouw van Soblen, die de vorige week uit New York naar Engeland was en haar van de Amerikaanse ambassade in Londen heeft gezegd, niet te weten of er rege lingen zullen worden getroffen om het lyk naar de V.S. over te brengen. Een bad nemen en Panorama lezen. Be gin er nog deze week mee. De stichting ter bevordering van hygiënische gewoonten (S.T.B.V.H.G.) is het met ons eens. PANORAMA NASSAULAAN 51 HAARLEM Met deze verhoging is namelijk een gedeelte van de aanvragen om ta riefsverhoging door de N.S. gehonoreerd en bovendien op een tijdstip, dat aan zienlijk later in het jaar lag, dan ver wacht werd. De door de N.S. bij staats secretaris Stijkel ingediende zowel de reizigers- als de goederen- tarieven te mogen verhogen, viel op een zodanig tydstip, dat de directie der N.S. mocht verwachten de verhogingen in dien deze zouden worden goedgekeurd, zo vroeg in het jaar te kunnen invoeren, dat deze van gunstige invloed zouden zyn op de exploitatierekening I"~ Dit is niet geschied. Slechts een goed keuring om de gqederentarieven te mo gen verhogen werd verkregen en dc meer-opbrengsten hiervan zullen nog slechts vier maanden de zorgen van de N.S. kunnen verlichten. In Den Haag ligt nog een „pakket wen sen" van de N.S.waarop geen goedkeu ring werd verkregen. Of deze zullen worden ingewilligd en zo ja, wanneer, ligt volkomen in net duister. Passen en meten Zouden zowel in personen- als goede rensector alle gevraagde verhogingen door de staatssecretaris van verkeer zijn goedgekeurd en zou deze goed keuring bovendien vroeg in dit jaar zijn afgekomen, dan hadden de Ne derlandse Spoorwegen met enig pas sen en meten althans het jaar 1962 wellicht verliesvrij kunnen afsluiten. Hiervan is thans echter geen sprake "ijk, het drukken door bepaalde vernieuwingen uit te stel- schuiving van de moeilijkheden naar volgende jaren. Niet alleen de lonen spelen by de hoge- "xploitatiekosten van de Spoorwegen belangrijke rol doch ook de stijging vele andere kosten. Zo liggen thans de bestekken voor wegen en gebouwen reeds 16 tot 20 procent hoger dan een jaar geleden, een kostenverhoging van miljoenen bij een jaarlijkse post wegen en gebouwen van 80 tot 100 miljoen. Niet zo vreemd l aantal abonnementen en met name de motivering van de van het achtdaagse Tariefverhoging onvoldoende en te laat De Nederlandse Spoorwegen zullen het jaar 1962 afsluiten met een verlies van ettelijke miljoenen. Naar verwacht wordt, zal ook het jaar 1963 een aanzienlijk nadelig saldo te zien geven. Daarmee zal dan voor het eerst na de oorlog het spoorwegbedrijf niet meer winstgevend zijn. De verhoging van het goederentarief per 1 sep tember zal Iiierin geen verandering meer kunnen brengen. zegt namelijk, dat „het abonnement nu binnen het bereik ge bracht wordt van een grote groep bin nen- en buitenlandse toeristen, die hier- jheid zullen krijgen tegen c tarief ons land te ver- De Spoorwegen hadden echter gehoopt, de prijsverlaging nog vóór het toeristen seizoen te kunnen invoeren, doch ook die voor de verhoging der vrachttarie- (Van onze Haagse redactie) Een aantal leden van de V.V.D. heeft onlangs een Liberaal Demo cratisch Centrum opgericht, dat een verzamelpunt wil zijn voor hen, die streven naar een modem liberalisme. Voorzitter van dit centrum is de parlementaire redac teur van de Nieuwe Rotterdamse Courant, mr. dr. H. J. Roethof. Het is beslist niet de bedoeling van het centrum om een nieuwe partij op te richten. Men wil alleen door studie en overleg de denkbeelden over modern li beralisme verdiepen en uitbreiden. Daar toe komt men eenmaal in de veertien dagen in Utrecht bijeen. Wat de status van het centrum betreft, kan een vergelijking getroffen worden met de werkgemeenschappen in de Par tij van de Arbeid. Het verschil is echter, dat de werkgemeenschappen een offi ciële status hebben binnen de P.v.d-A. eE op de levensbeschouwing van de leden zyn gebaseerd. Het Liberaal Democra tisch Centrum bestudeert algemene poli tieke ideeën zonder meer en mist voors hands een officiële status binnen de V. V.D. Advertentie) (Van onze Haagse redactie) Ir. V. W. van Gogh zal zijn be roemde en unieke verzameling van 150 schilderijen en 400 te keningen van zijn oom Vincent van Gogh, benevens de brieven van Vincent van Gogh en de collectie „Theo van Gogh", be staande uit meer dan 150 schil derijen en tekeningen van onder andere Corot, Manet, Pisarro, Gauguin en Toulouse-Lautrec, overdragen aan een speciaal voor dit doel op te richten stich ting, de Vincent van Gogh- stichting. Het rijk betaalt hier voor 'n bedrag van f 18.500.000. Het ryk heeft zich voorts verplicht de collectie onder te brengen in een nieuw museum, het ryksmuseum Vincent van Gogh. Het museum zal gebouwd worden in Amsterdam, naar gehoopt wordt in de onmiddel lijke nabijheid van hef. rijksmuseum en van het stedelijk museum. B. en w. van Amsterdam hebben zich be reid verklaard de gemeenteraad voor te stellen de kosten te dragen voor het bouwterrein, dat voor het nieu we museum nodig zal zijn. Een en ander blijkt uit een wetsont werp dat dinsdag by de Tweede Ka mer is ingediend en waarbij de staatssecretaris van O. K. en W., mr. Scholten en de minister van finan ciën, prof. Zijlstra, de volksvertegen woordiging om goedkeuring; vragen van de door de staat gesloten over eenkomst. Financiële offers In de toelichting op het wetsont werp wordt gezegd dat in talrijke gesprekken tussen de heer en me vrouw ir. V. W. van Gogh en hun kinderen enerzijds, en vertegenwoor digers van het ministerie van O. K. en W. anderzijds, was gebleken dat zowel de familie Van Gogh als de overheid bereid waren zich belangrij ke financiële offers te getroosten om de rijke kunstverzamelingen van ir. Van Gogh voor Nederland te behou den. Het bestuur van de stichting zal ge vormd worden door de heer en me vrouw Van Gogh, hun beide zoi drs. H. van Gogh en ir. F. M. van Gogh, hun dochter mevrouw Cra- mer-Van Gogh cn door een vertegen woordiger van de minister van O. K. en W., mr. H. J. Keinkin, directeur- generaal voor de kunsten en voor de buitenlandse culturele betrekkingen. Het ligt in de bedoeling ook in de toekomst steeds nazaten van de fa milie Van Gogh in het bestuur van de stichting zitting te laten nemen. Voorgoed Met merendeel van de schilderijen, welke in het nieuwe museum zullen worden ondergebracht, is reeds min of meer publiek bezit. Zij zijn in per manente bruikleen afgestaan aan het stedelijk museum in Amsterdam. Door de overdracht aan de nieu we stichting blijven zij voor goed voor Nederland behouden, want de stichting kan de kost bare collectie alleen vervreem den wanneer de huidige of een toekomstige minister van O., K. en W. daartoe toestemming zou verlenen. Dit is een van de be palingen van de tussen de staat en de stichting gesloten over eenkomst. Het Wereldgebeuren Cuba in de branding )remier Kroesjtsjew is een grillig mens. Hij houdt van verrassingen, liefst onprettige. F van zijn wispelturig t de wereld gisteren. Op het vliegveld London Airport landde een Brits toe stel uit Moskou. De gezagvoerder deed een beetje gewichtig over een speciale lading, die hij vervoerde: een aantal kisten uit Moskou, die in Londen op een vliegveld naar de Verenigde Staten ge zet moesten worden. De zending be vatte een speciaal geschenk van presi dent Kroesjtsjew aan zijn Amerikaanse collega, vertelden ambtenaren op het vliegveld: namelijk een indrukwekken de batterij flessen rode Russische wijn ter aanvulling van de voorraad in het Witte Huis. De Russische ambassade, door actieve verslaggevers van de persbureaus in Londen opgebeld, wist van niets, maar men verwonderde zich niet over het geschenk. De diplomaten kennen pre mier Kroesjtsjew al langer dan vandaag en zij zagen niets bijzonders in het feit, dat de Russische leider president Ken nedy op wijn trakteert en terwijl hij hem tegelijk de huid volscheldt. Want nau welijks was het vliegtuig uit Moskou in Londen aangekomen, of het commu nistische regeringspersbureau Tass pu bliceerde een weloverwogen en uitvoeri- nota van beschuldiging aan het adres van Amerika en zijn regering, waarin met niets minder dan een totale kern oorlog wordt gedreigd. Wijn en harde woorden dus, een wat typische combina tie, maar niet vreemd voor Kroesjtsjew, die graag vergeet diplomatiek te zijn en vlug klaar staat met ruwe reacties, wan neer zijn tegenstanders een zet doen, die hem niet bevalt. Zo is het ook gisteren waarschijnlijk gegaan. Aanleiding was de rel om Cuba, die de laatste dagen het politieke febeuren in de Verenigde Staten be- eerst. President Kennedy staat al ge ruime tijd onder sterke druk van de re publikeinse algevaardigden in het Con gres. Amerika verkeert aan de voor avond van de verkiezingen voor een nieuw Congres en de affaire-Cuba is een belangrijke factor geworden in de cam pagne, die de republikeinen voeren. Een aantal vooraanstaande republikeinse afgevaardigden hebben de Cubaanse kwestie tot overdreven proporties opge blazen en hebben in de zending van Russische hulp aan het Castro-regiem een gelegenheid gezien om Kennedy het vuur na aan de schenen te leggen. De meest dramatische maatregelen zijn van Kennedy geëist en er is in het Con gres zelfs reeds geroepen om een oorlog tegen Cuba onder de kreet- „Amerika voor de Amerikanen". Ingewijde politici in Washington menen, dat dit soort kre ten Kennedv hebben gedwongen het Congres om machtiging te vragen voor het oproepen van 150.000 reservisten in de komende maanden. Dat het zover zal komen betwijfelt men en men is ervan overtuigd, dat Kennedy helemaal niet de bedoeling heeft deze reservisten op te roepen. Te meer omdat de Ameri kaanse minister van defensie Robert McNamara herhaalde malen heeft be toogd, dat de mobilisatie van najaar 1961 als een uitzonderlijke maatregel moest worden gezien, die men niet tot gewoonte zou verheffen. „Het staande leger zal sterk genoeg moeten zijn om alle kunstmatig in het leven geroepen noodtoestanden het hoofd te bieden", verklaarde de minister van defensie en hij voegde daar aan toe. dat het op roepen van reservisten een luxe was, die Amerika zich niet iedere keer, wanneer de heer Kroesjtsjew de wereld in span ning wilde brengen, zou veroorloven. In de tijd, die na de crisis van verleden jaar verstreken is, heeft Amerika zijn conventionele strijdmacht versterkt en daardoor is metterdaad de behoefte aan reservetroepen verkleind. 'et de recente aanvraag om een mach- tiging bij het Congres heeft Kenne dy zyn opponenten voor enige tijd de mond willen snoeren. Er werd een daad M' de Amerikaanse president gis teren verleend, maar waarschijnlijk zal hij er zoals gezegd geen gebruik van maken. Op zijn jongste persconfe rentie heeft hij duidelijk te kennen ge geven niet van plan te zijn Cuba aan te vallen. Hij zal zich niet tot een tweede Cubaans avontuur laten verleiden. Toen journalisten hem vroegen naar zijn reactie op de eis van senator Capehart, die het liefst maar direct een invasie op Cuba wilde beginnen, antwoordde de president gehaast: „Ik ben er niet voor Cuba op dit tydstip aan te vallen". Na deze woorden ontstond er enige beroe ring in de zaal en de president voegde er snel een nadere uitleg aan toe: „Deze woorden hebben geen enkele nevenbe doeling. Ik bedoel, dat het verkeerd zou zijn Cuba binnen te vallen". Van verscheidene kanten is er op ge wezen, dat Kennedv in een moeilijk par ket verkeert door de Russische hulp aan Cuba. Mochten Amerikanen nu het eiland binnenvallen, dan zullën zij niet alleen Cubanen maar ook Russen te genover zich vinden. Er zal Russisch bloed vloeien en het zou dan niet zeker zijn wat Rusland zou doen. Kroesjtsjew heeft aan die onzekerheid epn eind wil len maken door Washington te waar schuwen in de nota, die gisteren is ge publiceerd: „Wanneer Cuba wordt aan gevallen zal een totale oorlog daarvan het gevolg kunnen zijn". In zekere zin Wat de Verenigde Staten thans nog rest is dus voorlopig alleen een economische strijd tegen het eiland van Castro. Zo'n gevecht wordt echter al ge ruime tijd gevoerd en het droeve effect is dat de boycot Cuba alleen maar snel ler in de armen van het Kremlin heeft gedreven. De suiker, die Amerika niet meer wilde kopen wordt nu door de communistische landen afgenomen, zij het ook tegen veel lagere prijs. Amerika maakte een eind aan de toevoer van ruwe olie uit Venezuela naar Cuba. Maar de Griekse reder-miljonair Stavros Niarchos kon als gevolg daarvan een contract afsluiten, waarbij hij zich ver- lichte twee miljoen ton ruwe olie uit usland naar Cuba te varen. Castro sprak gisteren zeer heetgebaker de boze woorden over de aanval van „door Amerika bewapende piratensche pen" op twee Cubaanse vaartuigen en een Brits schip, dat op de rede van Cai- barien, de voornaamste Cubaanse sui kerhaven, lading innam voor Tunesië. Behalve Britse schepen varen West- duitse, Griekse en Italiaanse vracht vaarders voor Castro en hoewel Wash ington daartegen in de betreffende Europese hoofdsteden heeft geprotes teerd is van maatregelen nog geen spra ke. De Westöuitse reders hebben zelfs gezegd, dat ze zullen blijven doorvaren tot Bonn het hen verbiedt. Dat maakt het voor Kennedy alles bij elkaar niet gemakkelijk. PREMIER KROESJTSJEW ..—.wijn en boze woorden

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 3