PAPOEALEIDERS OVERWEGEN
ZENDING V.N.-DELEGATIE
Dr. Soblen
ziekenhuis
in Londens
overleden
twee noodzakelijke
dingen voor de
n.S. verwacht verlies
van enige miljoenen
ZATERDAG-
avond
Opinies peilen voor
toekomstig gedrag
KLANKBORD
Van Gogh-collectie blijft voor
Nederland behouden
NICOLAAS JOUWE VOELT ZICH BEDREIGD
De Gaulle stelt
wijziging van
grondwet voor
VERTREK MARINE-SCHEPEN EN
-VLIEGTUIGEN UIT N.-GUINEA
PLEEGZUSTER
PAPOEA'S
BESCHULDIGEN
MINISTERIE
Voor het eerst na de oorlog
V.V.D.-leden
stichten
studiecentrum
Unieke verzameling
Kunstwerken
komen in
eigen museum
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
President Charles de Gaulle zal
het Franse parlement op 2 oktober
in een persoonlijke boodschap
voorstellen doen betreffende her
ziening van de grondwet waarbij
in de toekomst het staatshoofd
direct door het volk zal worden ge
kozen, zo is in Parijs vernomen.
Hij zal het parlement verzoeken de
wijzigingen in de grondwet bij een refe
rendum op 21 of 28 oktober te
doen goedkeuren. De tekst van het ont
werp tot wijziging van de grondwet zal
op 1 oktober worden gepubliceerd
een dag voor het parlement zgjn zomer
reces beëindigt.
Op grond van de grondwet 1958 was de
Gaulle gekozen door een college van
80.000 notabelen.
Volgens politieke zegslieden wil hij de
verkiezing van een president door het
volk laten gebeuren om zijn opvolger
groter nationaal prestige te doen winnen
Naar verluidt is de Gaulle echter terug
gekomen op zijn voornemen de functie
van vice-president in te stellen.
Weer aardbeving
in Igdir
De Turkse stad Igdir, die bij de grens
met de Sowjet-TJnie ligt, is opnieuw
door een aardschok getroffen. De aard
beving duurde vijf seconden. Er is geen
melding gemaakt van slachtoffers.
Vorige week woensdag kwamen bij een
aardschok drie mensen om het leven
en werden er twintig gewond, terwijl
5000 huizen zwaar werden beschadigd-
Een aantal Papoealeiders is zich op het ogenblik ernstig aan liet
beraden over do mogelijkheid een delegatie naar New York te zenden
om de algemene vergadering van de V.N. bij te wonen.
Naar de speciale verslaggever van het A.N.P. in gesprekken met hen
verneemt willen zij reacties van zoveel mogelijk landen op de onder
tekening van het akkoord verzamelen en daarna een gezamenlijke
lijn uitstippelen voor de in de toekomst te voeren politiek.
Nicolaas Jouwe die Nieuw-Guinea indien mogelijk nog voor 1 oktober
zal verlaten, verklaarde dat hij van Nederland uit de opinies wil
peilen, om dan in 1968 naar Nieuw-Guinea terug te keren. Marcus
Kaisiepo overweegt op dit ogenblik nog of hij in Nieuw-Guinea zal
blijven of dat hij eveneens het land zal verlaten. Herman Womsiwor,
die enige tijd geleden aankondigde een regering in ballingschap in
Australië te gaan vormen, heeft thans definitief besloten in Nieuw-
Guinea te blijven en „van de toekomst het beste te maken wat ervan
te maken valt".
De drie Papoealeiders hebben dagelyks
contact met elkaar over het plan om
een delegatie naar New York te zenden.
Zij hebben daarover ook reeds contact
opgenomen met de Nederlandse rege
ring.
Nicolaas Jouwe verklaarde, dat hij zich
voor één oktober in Nederland wil ves
tigen. „Ik kan nu eenmaal niet samen
werken met een regering, die geleide de
mocratie voorstaat en naar mijn smaak
te goede connecties met Rusland heeft",
zo zei hij. Daarnaast zei Jouwe, te ge
loven dat zijn veiligheid op Nieuw-Gui
nea g« -aar zou lopen, aangezien hij zo
wel van Indonesiërs als van een aantal
pro-Indonesische Papoea's dreigbrieven
heeft ontvangen. Hij is echter vastbeslo
ten in 1968 terug te keren om dan deel
te nemen aan de voorbereidingen van de
volksstemming.
Eerste aankomst
op 22 november
in Den Helder
Hr. Ms. onderzeebootjager „Gro
ningen", Hr. Ms. fregat „Evert-
sen" en Hr. Ms. onderzeeboot „Dol
fijn" vertrekken 1 oktober uit Biak
en zullen via het Suezkanaal de
terugreis maken naar Nederland,
waar de schepen op 22 november
in Den Helder worden verwacht.
Dit is officieel medegedeeld.
Hr. Ms. onderzeeboot Walrus zal even
eens op 1 oktober vertrekken doch de
terugreis wordt gemaakt via het Pana
makanaal. Dit schip zal vermoedelijk
30 november in Den Helder arriveren.
De beide opnemingsvaartuigen Hr. Ms.
Snellius en Hr. Ms. Luymes vertrekken
uit Nieuw-Guinea op 8 oktober en 1 no
vember en zullen via het Suezkanaal in
Den Helder aankomen resp. op 28 no
vember en 20 december.
Hr. Ms. onderzeebootjager Friesland
en H. Ms. fregat Kortenaer zullen 15
oktober de thuisreis aanvaarden en
via het Suezkanaal naar Den Helder
varen, waar de schepen op 27 novem-
Naturopaat Bron
nam uitdaging aan
Do IOdese naturopaat en wichelroedelo
per Johannes Bron heeft do uitdaging
aangenomen, die vorige week via een
advertentie op de voorpagina van een
groot landelijk blad werd gesteld. Een
ingenieur van een N.V. te Bussum
klaarde in die advertentie 50.000
willen geven aan degene die in staat zou
hlyken natte gronden met. behulp van
een afschermapparaat tegen aardstra
ling te draineren.
De Bussumse N.V. en de heer Bron heb
ben een afspraak gemaakt, waarbij de
heer Bron de instelling van een controle
commissie als voorwaarde stelde, opdat
zowel voor- als tegenstanders van Brons
theorieën straks alle vertrouwen kun
nen hebben in een publikatie over het
resultaat.
(Advertentie)
BLOEDWIJN
-Oftr iWi -m
uu> yeziïndAeictjgi
bi| apothekers en drogist
ZOET GEVECHT. Een vrouw, gevolgd
door drie jongemannen, kwam dezer da
gen ccn studentencafé in Para's binnen,
haalde een sigaret te voorschijn en
opende haar tas als om naar lucifers te
zoeken. Ze diepte echter gebakjes en
alllcrlci zoetigheid op die zc in snel tem
po naar de man aan de kassa wierp.
Terwijl deze uitgeschakeld was haalden
de jongemannen de la van de kassa
leeg- De vier dieven maakten zich met
hun bult van 4000 nieuwe franken uit
de voeten.
ber worden verwacht.
Hr. Ms. voorraadschip Pelikaan zal
10 november uit Biak vertrekken en
vermoedelijk 21 december in Den
Helder aankomen, waarbij de reis
wordt gemaakt via het Suezkanaal
Hr. Ms. onderzeebootjager Overijsel
tenslotte zal 15 november uit de
Nieuw-Guinese wateren vertrekken
en via het Suezkanaal de terugreis
naar Den Helder maken. De thuis
komst is gesteld op 20 december.
Voor de buitenlandse havens, waaraan
deze schepen bezoeken zullen brengen,
worden thans diplomatieke toestemmin
gen aangevraagd.
De Neptune-vliegtuigen van de marine-
luclitvaartdicnst zullen in groepen van 2
op 1, 3, 5, 8 en 10 oktober uit Biak ver
trekken en via de Aziëroute naar Ne
derland worden gevlogen.
Verwacht wordt dat de laatste groep
20 oktober thuis zal zijn.
Eerste vereiste
Jongere Papoeapolïtici zoals Tang-
gahma, Wajoi en Bonay kunnen vol
gens Jouwe in de komende jaren
goed werk doen. Marcus Kaisiepo
verklaarde nog niet te weten wat hij
in de toekomst zal doen. Uitzending
van een delegatie naar New York
noemde hij een eerste vereiste, om
dat de Papoea's pas na een opiniepei
ling onder de vertegenwoordigingen
van andere landen definitieve beslis
singen kunnen nemen inzake een toe
komstige gedragslijn.
Kaisiepo denkt erover Nieuw-Guinea
evenals Jouwe tijdelijk te verlaten. Een
beslissing hieromtrent zal hij vóór één
oktober nemen.
Geen enkele zin
Womsiwor, die evenals Jouwe de Neder
landse delegatie bij de onderhandelingen
over het akkoord van advies heeft ge
diend, zei, dat de Nederlanders thans
voor de Papoea's hebben afgedaan er
dat zij het land beter zo spoedig moge
lijk kunnen verlaten, zij het als goede
vrienden. Evenals Jouwe en Kaisiepo zei
Womsiwor, dat het vormen van een re
gering in ballingschap geen enkele zin
zou hebben.
De gedachte om een eigen delegatie
naar New York te zenden is opgekomen
in kringen van het Front Nationaal Pa
poea, dat hoe langer hoe meer op dc
voorgrond gaat treden. Van bevoegde
zijde in Den Haag werd vernomen dat
verwacht kan worden dat enkele Pa
poea's die reeds eerder in New York
aanwezig waren, ook thans in de
genheid zullen worden gesteld de bel
deling in New York by te wonen.
Unieke bodemkaart
van Nederland
De bodemkaart van Nederland, schaal
1 op 200.000, is dit jaar van de pers
gekomen. Een zo gedetailleerde bo-
demkundige kaart van een heel land
is iets zeldzaams. De ons omringende
landen doen het, net als wjj tot voor
kort, met schaal 1 op 400.000. De
kaart is gemaakt door de Stichting
voor Bodemkartering in Bennekom,
gedrukt door de topografische dienst
in Delft en er zijn niet minder dan
157 „grondsoorten" op aangegeven.
„Grondsoorten" is hier een wat erg
simpele aanduiding. De stichting voor
bodemkartering spreekt zelf van
„eenheden", die op de kaart ieder
hun eigen kleur of kleurencombinatie
hebben. De verschillen tussen die 157
eenheden zitten in het bodemprofiel,
dus in de grondsoorten of combina
ties van grondsoorten die men tot
op een bepaalde diepte aantreft, en in
de landschapsvorm. De grondborin
gen, die de stichting verricht, gaan
meestal tot 1.25 meter diepte.
De eerste bodemltundige kaart die we
in Nederland gekend hebben is die
van W. C.Z H. Staring zoon van
de dichter uit 1889. Deze kaart
heeft vele en uitnemende diensten be
wezen, niet in de laatste plaats aan
het onderwijs, maar gaf toch niet
meer dan een globale aanduiding van
de hoofdgrondsoorten.
O In West-Galllea in Israël bestrijdt men
vleermuisplagon door enkele van deze elders
uit hun nesten gehaalde dieren 's avonds in
de bedreigde boomgaarden te brengen en ze
ter plaatse lichte elektrische schokken toe te
brengen als gevolg waarvan deze vleermuizen
supersonore waarschuwingssignalen voor hun
stamgenoten uitzenden om die „gevaarlijke"
plaats te mijden.
De conferentie van ministers van de
gemenebestlanden, welke in Marlbo-
rough-house in Londen loordt gehouden,
is een kleurrijke aangelegenheid. Zo
maakte men er dit plaatje met v.l.n.r.
aartsbisschop Makanosde president
van Cyprus, minister F. D. K. Goka, de
minister van financiën van Ghana, j
sident Ajoeb Khan van Pakistan en de
minister van financiën van Nigeria,
Chief Festus Okite-Ebba.
MR. DEBROT ALS
GOUVERNEUR
BEËDIGD
(Van onze Haagse redactie)
Mr. Cola Debrot is gistermiddag
op paleis Soestdijk door H.M. de
Koningin beëdigd als gouverneur
van de Nederlandse Antillen, Nog
deze week vliegt mr. Debrot naar
Curaeao om als gouverneur te wor
den geïnstalleerd.
„HET IS TIJD DAT ZE NU
AAN HET WERK GAAN
(Van een onzer verslaggevers)
Op initiatief van de Nederlandse
Staatkundige Studenten Federa
tie hebben zes Papoea-studenten
een oriëntatiereis kunnen maken
door Indonesië. Gisteren
de dag na hun terugkeer heb
ben zij in Amsterdam op een
persconferentie meegedeeld, dat
hen die reis kennelijk kwalyk is
genomen door het ministerie van
binnenlandse zaken.
Een woordvoerder van dit depar
tement heeft vijf van de zes stu
denten mondeling aangezegd dat
zy aanstaande zaterdag terug
moeten keren naar hun land „op
straffe van ontslag".
Deze sanctie steunt op het feit
dat de betrokken Papoea's in
dienst zijn van het gouvernement
op Nieuw-Guinea. Ze zijn op kos
ten van het rijk uitgezonden om
te studeren in Nederland. Een
andere maatregel uit Den Haag
zou zijn geweest het stopzetten
van de salarisbetaling aan de
achtergebleven gezinnen in
Nieuw-Guinea. Twee van de zes
studenten zijn namelijk getrouwd
en hebben kinderen.
EEN VAN DE PAPOEA'S
Er werden nog meer beschuldi
gingen uitgesproken. Een van de
Papoea's bijvoorbeeld verklaarde
dat de voor hem bij zijn hospita in
Leiden binnengekomen post was
„meegenomen" door ambtenaren
van het departement. Dit on
danks protesten van de hospita,
mevrouw Massar-Levendal. Zij
zouden zelfs hebben gedreigd
de persoonlijke bezittingen van de
Papoea te zullen verkopen als hij
zijn kamerhuur niet zou voldoen
tot dan toe was deze overeen
komstig het uitzendings-contract
steeds voldaan door het rijk, de
betaling werd gestopt na het ver
trek van de Papoea-studenten
naar Indonesië op 11 juli.
Er is op de persconferentie lang
heen en weer gepraat over deze
voorvallen. De Papoea's waren
aanvankelijk nogal opgewonden.
Tijdens de persconferentie deel
den de zes studenten mee dat ze
in geen geval zaterdag zouden
vertrekken.
„Dat is een veel te korte termijn".
De zes studenten verklaarden ge
sproken te hebben met vele be
langrijke figuren in Indonesië.
President Soekamo had hen ont
vangen en ze waren ook te gast
bij de ministers Nasoetion en Soe-
bandrio. Als delegatieleider van de
studenten was opgetreden de heer
Indey. Hij verklaarde tot de over
tuiging te zijn gekomen dat de
toekomst van Nieuw Guinea ligt
in Djakarta. De vragen van de
pers werden door de studenten
praktisch geen van alle recht
streeks en bevredigend beant
woord. De zes Papoea's hielden
telkens weer ellenlange vertogen
over onderwerpen die niet of nau
welijks terzake deden. Wel ver
klaarde een van hen zeer positief
dat hij had gezien dat er volop
werd gegeten in Djakarta.
„Van de vroege ochtend tot de
volgende vroege ochtend..."
Van de zijde van het ministerie
van binnenlandse zaken deelde
men gisteravond Iaat mede dat
het als normaal is te beschouwen,
dat de zes Papoea's thans naar
Nieuw-Guinea terugkeren. Dit
moet niet gezien worden als een
strafmaatregel, aldus de woord
voerder-
Deze vyf Papoea's hebben reeds
een meer dan normale vakantie
genoten en het is dus tyd dat zij
nu aan het werk gaan. Er bestaat
in Nieuw-Guinea nu een grote be
hoefte aan mensen die reeds enige
opleiding hebben gehad, aldus de
woordvoerder.
ZONDER BIJ KENNIS TE ZIJN GEKOMEN
Onderzoek naar
oorzaken en
omstandigheden
De wegens spionage in de V.S. ver
oordeelde Amerikaan dr. Robert
Soblen, is gisteren in het zieken
huis Hillingdon in Londen overle
den. Van de zijde van het zieken
huis werd meegedeeld, dat dr. So
blen om 10.40 nnr was gestorven
zonder bij kennis te zijn gekomen.
Een woordvoerder van het Britse minis
terie van binnenlandse zaken verklaar
de, dat een officieel onderzoek zal wor
den ingesteld naar de oorzaken en om
standigheden van de dood van dr. So
blen.
De mededeling van het overlijden van
Soblen werd gedaan door dr. Barnes, die
de patiënt heeft behandeld. Volgens dr.
Barnes is de patiënt overleden door uit
putting „na krampen die te wijten wa
ren aan beschadiging van de hersenen,
vermoedelijk door bloedingen", en niet
Dr. Barnes zei dat de bloeding in de
hersenen in verband zou kunnen
staan met de bloedziekte
Soblen leed. Hij achtte echter wel de
mogelijkheid aanwezig, dat dr. So
blen nog enkele jaren had kunnen le
ven als hij de te grote dosis van het
verdovende middel niet had ingeno
men.
De vrouw van Soblen, die de vorige
week uit New York naar Engeland was
en haar
van de
Amerikaanse ambassade in Londen
heeft gezegd, niet te weten of er rege
lingen zullen worden getroffen om het
lyk naar de V.S. over te brengen.
Een bad nemen en
Panorama lezen. Be
gin er nog deze week
mee. De stichting ter
bevordering van
hygiënische gewoonten
(S.T.B.V.H.G.) is het
met ons eens.
PANORAMA NASSAULAAN 51 HAARLEM
Met deze verhoging is namelijk
een gedeelte van de aanvragen om ta
riefsverhoging door de N.S. gehonoreerd
en bovendien op een tijdstip, dat aan
zienlijk later in het jaar lag, dan ver
wacht werd. De door de N.S. bij staats
secretaris Stijkel ingediende
zowel de reizigers- als de goederen-
tarieven te mogen verhogen, viel op een
zodanig tydstip, dat de directie der N.S.
mocht verwachten de verhogingen in
dien deze zouden worden goedgekeurd,
zo vroeg in het jaar te kunnen invoeren,
dat deze van gunstige invloed zouden
zyn op de exploitatierekening I"~
Dit is niet geschied. Slechts een goed
keuring om de gqederentarieven te mo
gen verhogen werd verkregen en dc
meer-opbrengsten hiervan zullen nog
slechts vier maanden de zorgen van de
N.S. kunnen verlichten.
In Den Haag ligt nog een „pakket wen
sen" van de N.S.waarop geen goedkeu
ring werd verkregen. Of deze zullen
worden ingewilligd en zo ja, wanneer,
ligt volkomen in net duister.
Passen en meten
Zouden zowel in personen- als goede
rensector alle gevraagde verhogingen
door de staatssecretaris van verkeer
zijn goedgekeurd en zou deze goed
keuring bovendien vroeg in dit jaar
zijn afgekomen, dan hadden de Ne
derlandse Spoorwegen met enig pas
sen en meten althans het jaar 1962
wellicht verliesvrij kunnen afsluiten.
Hiervan is thans echter geen sprake
"ijk, het
drukken
door bepaalde vernieuwingen uit te stel-
schuiving van de moeilijkheden naar
volgende jaren.
Niet alleen de lonen spelen by de hoge-
"xploitatiekosten van de Spoorwegen
belangrijke rol doch ook de stijging
vele andere kosten. Zo liggen thans
de bestekken voor wegen en gebouwen
reeds 16 tot 20 procent hoger dan een
jaar geleden, een kostenverhoging van
miljoenen bij een jaarlijkse post wegen
en gebouwen van 80 tot 100 miljoen.
Niet zo vreemd
l aantal abonnementen
en met name de motivering van de
van het achtdaagse
Tariefverhoging
onvoldoende en
te laat
De Nederlandse Spoorwegen zullen
het jaar 1962 afsluiten met een
verlies van ettelijke miljoenen.
Naar verwacht wordt, zal ook het
jaar 1963 een aanzienlijk nadelig
saldo te zien geven. Daarmee zal
dan voor het eerst na de oorlog
het spoorwegbedrijf niet meer
winstgevend zijn. De verhoging
van het goederentarief per 1 sep
tember zal Iiierin geen verandering
meer kunnen brengen.
zegt namelijk, dat „het
abonnement nu binnen het bereik ge
bracht wordt van een grote groep bin
nen- en buitenlandse toeristen, die hier-
jheid zullen krijgen tegen
c tarief ons land te ver-
De Spoorwegen hadden echter gehoopt,
de prijsverlaging nog vóór het toeristen
seizoen te kunnen invoeren, doch ook
die voor de verhoging der vrachttarie-
(Van onze Haagse redactie)
Een aantal leden van de V.V.D.
heeft onlangs een Liberaal Demo
cratisch Centrum opgericht, dat
een verzamelpunt wil zijn voor
hen, die streven naar een modem
liberalisme. Voorzitter van dit
centrum is de parlementaire redac
teur van de Nieuwe Rotterdamse
Courant, mr. dr. H. J. Roethof.
Het is beslist niet de bedoeling van het
centrum om een nieuwe partij op te
richten. Men wil alleen door studie en
overleg de denkbeelden over modern li
beralisme verdiepen en uitbreiden. Daar
toe komt men eenmaal in de veertien
dagen in Utrecht bijeen.
Wat de status van het centrum betreft,
kan een vergelijking getroffen worden
met de werkgemeenschappen in de Par
tij van de Arbeid. Het verschil is echter,
dat de werkgemeenschappen een offi
ciële status hebben binnen de P.v.d-A. eE
op de levensbeschouwing van de leden
zyn gebaseerd. Het Liberaal Democra
tisch Centrum bestudeert algemene poli
tieke ideeën zonder meer en mist voors
hands een officiële status binnen de V.
V.D.
Advertentie)
(Van onze Haagse redactie)
Ir. V. W. van Gogh zal zijn be
roemde en unieke verzameling
van 150 schilderijen en 400 te
keningen van zijn oom Vincent
van Gogh, benevens de brieven
van Vincent van Gogh en de
collectie „Theo van Gogh", be
staande uit meer dan 150 schil
derijen en tekeningen van onder
andere Corot, Manet, Pisarro,
Gauguin en Toulouse-Lautrec,
overdragen aan een speciaal
voor dit doel op te richten stich
ting, de Vincent van Gogh-
stichting. Het rijk betaalt hier
voor 'n bedrag van f 18.500.000.
Het ryk heeft zich voorts verplicht
de collectie onder te brengen in een
nieuw museum, het ryksmuseum
Vincent van Gogh. Het museum zal
gebouwd worden in Amsterdam,
naar gehoopt wordt in de onmiddel
lijke nabijheid van hef. rijksmuseum
en van het stedelijk museum. B. en
w. van Amsterdam hebben zich be
reid verklaard de gemeenteraad voor
te stellen de kosten te dragen voor
het bouwterrein, dat voor het nieu
we museum nodig zal zijn.
Een en ander blijkt uit een wetsont
werp dat dinsdag by de Tweede Ka
mer is ingediend en waarbij de
staatssecretaris van O. K. en W., mr.
Scholten en de minister van finan
ciën, prof. Zijlstra, de volksvertegen
woordiging om goedkeuring; vragen
van de door de staat gesloten over
eenkomst.
Financiële offers
In de toelichting op het wetsont
werp wordt gezegd dat in talrijke
gesprekken tussen de heer en me
vrouw ir. V. W. van Gogh en hun
kinderen enerzijds, en vertegenwoor
digers van het ministerie van O. K.
en W. anderzijds, was gebleken dat
zowel de familie Van Gogh als de
overheid bereid waren zich belangrij
ke financiële offers te getroosten om
de rijke kunstverzamelingen van ir.
Van Gogh voor Nederland te behou
den.
Het bestuur van de stichting zal ge
vormd worden door de heer en me
vrouw Van Gogh, hun beide zoi
drs. H. van Gogh en ir. F. M. van
Gogh, hun dochter mevrouw Cra-
mer-Van Gogh cn door een vertegen
woordiger van de minister van O. K.
en W., mr. H. J. Keinkin, directeur-
generaal voor de kunsten en voor de
buitenlandse culturele betrekkingen.
Het ligt in de bedoeling ook in de
toekomst steeds nazaten van de fa
milie Van Gogh in het bestuur van
de stichting zitting te laten nemen.
Voorgoed
Met merendeel van de schilderijen,
welke in het nieuwe museum zullen
worden ondergebracht, is reeds min
of meer publiek bezit. Zij zijn in per
manente bruikleen afgestaan aan het
stedelijk museum in Amsterdam.
Door de overdracht aan de nieu
we stichting blijven zij voor
goed voor Nederland behouden,
want de stichting kan de kost
bare collectie alleen vervreem
den wanneer de huidige of een
toekomstige minister van O., K.
en W. daartoe toestemming zou
verlenen. Dit is een van de be
palingen van de tussen de staat
en de stichting gesloten over
eenkomst.
Het Wereldgebeuren
Cuba in de branding
)remier Kroesjtsjew is een grillig
mens. Hij houdt van verrassingen,
liefst onprettige. F
van zijn wispelturig t
de wereld gisteren. Op het vliegveld
London Airport landde een Brits toe
stel uit Moskou. De gezagvoerder deed
een beetje gewichtig over een speciale
lading, die hij vervoerde: een aantal
kisten uit Moskou, die in Londen op een
vliegveld naar de Verenigde Staten ge
zet moesten worden. De zending be
vatte een speciaal geschenk van presi
dent Kroesjtsjew aan zijn Amerikaanse
collega, vertelden ambtenaren op het
vliegveld: namelijk een indrukwekken
de batterij flessen rode Russische wijn
ter aanvulling van de voorraad in het
Witte Huis.
De Russische ambassade, door actieve
verslaggevers van de persbureaus in
Londen opgebeld, wist van niets, maar
men verwonderde zich niet over het
geschenk. De diplomaten kennen pre
mier Kroesjtsjew al langer dan vandaag
en zij zagen niets bijzonders in het feit,
dat de Russische leider president Ken
nedy op wijn trakteert en terwijl hij hem
tegelijk de huid volscheldt. Want nau
welijks was het vliegtuig uit Moskou
in Londen aangekomen, of het commu
nistische regeringspersbureau Tass pu
bliceerde een weloverwogen en uitvoeri-
nota van beschuldiging aan het adres
van Amerika en zijn regering, waarin
met niets minder dan een totale kern
oorlog wordt gedreigd. Wijn en harde
woorden dus, een wat typische combina
tie, maar niet vreemd voor Kroesjtsjew,
die graag vergeet diplomatiek te zijn en
vlug klaar staat met ruwe reacties, wan
neer zijn tegenstanders een zet doen, die
hem niet bevalt.
Zo is het ook gisteren waarschijnlijk
gegaan. Aanleiding was de rel om
Cuba, die de laatste dagen het politieke
febeuren in de Verenigde Staten be-
eerst. President Kennedy staat al ge
ruime tijd onder sterke druk van de re
publikeinse algevaardigden in het Con
gres. Amerika verkeert aan de voor
avond van de verkiezingen voor een
nieuw Congres en de affaire-Cuba is een
belangrijke factor geworden in de cam
pagne, die de republikeinen voeren. Een
aantal vooraanstaande republikeinse
afgevaardigden hebben de Cubaanse
kwestie tot overdreven proporties opge
blazen en hebben in de zending van
Russische hulp aan het Castro-regiem
een gelegenheid gezien om Kennedy het
vuur na aan de schenen te leggen. De
meest dramatische maatregelen zijn van
Kennedy geëist en er is in het Con
gres zelfs reeds geroepen om een oorlog
tegen Cuba onder de kreet- „Amerika
voor de Amerikanen". Ingewijde politici
in Washington menen, dat dit soort kre
ten Kennedv hebben gedwongen het
Congres om machtiging te vragen voor
het oproepen van 150.000 reservisten in
de komende maanden. Dat het zover zal
komen betwijfelt men en men is ervan
overtuigd, dat Kennedy helemaal niet
de bedoeling heeft deze reservisten op
te roepen. Te meer omdat de Ameri
kaanse minister van defensie Robert
McNamara herhaalde malen heeft be
toogd, dat de mobilisatie van najaar
1961 als een uitzonderlijke maatregel
moest worden gezien, die men niet tot
gewoonte zou verheffen. „Het staande
leger zal sterk genoeg moeten zijn om
alle kunstmatig in het leven geroepen
noodtoestanden het hoofd te bieden",
verklaarde de minister van defensie en
hij voegde daar aan toe. dat het op
roepen van reservisten een luxe was, die
Amerika zich niet iedere keer, wanneer
de heer Kroesjtsjew de wereld in span
ning wilde brengen, zou veroorloven.
In de tijd, die na de crisis van verleden
jaar verstreken is, heeft Amerika zijn
conventionele strijdmacht versterkt en
daardoor is metterdaad de behoefte aan
reservetroepen verkleind.
'et de recente aanvraag om een mach-
tiging bij het Congres heeft Kenne
dy zyn opponenten voor enige tijd de
mond willen snoeren. Er werd een daad
M'
de Amerikaanse president gis
teren verleend, maar waarschijnlijk zal
hij er zoals gezegd geen gebruik
van maken. Op zijn jongste persconfe
rentie heeft hij duidelijk te kennen ge
geven niet van plan te zijn Cuba aan te
vallen. Hij zal zich niet tot een tweede
Cubaans avontuur laten verleiden.
Toen journalisten hem vroegen naar zijn
reactie op de eis van senator Capehart,
die het liefst maar direct een invasie op
Cuba wilde beginnen, antwoordde de
president gehaast: „Ik ben er niet voor
Cuba op dit tydstip aan te vallen". Na
deze woorden ontstond er enige beroe
ring in de zaal en de president voegde
er snel een nadere uitleg aan toe: „Deze
woorden hebben geen enkele nevenbe
doeling. Ik bedoel, dat het verkeerd zou
zijn Cuba binnen te vallen".
Van verscheidene kanten is er op ge
wezen, dat Kennedv in een moeilijk par
ket verkeert door de Russische hulp aan
Cuba. Mochten Amerikanen nu het
eiland binnenvallen, dan zullën zij niet
alleen Cubanen maar ook Russen te
genover zich vinden. Er zal Russisch
bloed vloeien en het zou dan niet zeker
zijn wat Rusland zou doen. Kroesjtsjew
heeft aan die onzekerheid epn eind wil
len maken door Washington te waar
schuwen in de nota, die gisteren is ge
publiceerd: „Wanneer Cuba wordt aan
gevallen zal een totale oorlog daarvan
het gevolg kunnen zijn". In zekere zin
Wat de Verenigde Staten thans nog
rest is dus voorlopig alleen een
economische strijd tegen het eiland van
Castro. Zo'n gevecht wordt echter al ge
ruime tijd gevoerd en het droeve effect
is dat de boycot Cuba alleen maar snel
ler in de armen van het Kremlin heeft
gedreven. De suiker, die Amerika niet
meer wilde kopen wordt nu door de
communistische landen afgenomen, zij
het ook tegen veel lagere prijs. Amerika
maakte een eind aan de toevoer van
ruwe olie uit Venezuela naar Cuba.
Maar de Griekse reder-miljonair Stavros
Niarchos kon als gevolg daarvan een
contract afsluiten, waarbij hij zich ver-
lichte twee miljoen ton ruwe olie uit
usland naar Cuba te varen.
Castro sprak gisteren zeer heetgebaker
de boze woorden over de aanval van
„door Amerika bewapende piratensche
pen" op twee Cubaanse vaartuigen en
een Brits schip, dat op de rede van Cai-
barien, de voornaamste Cubaanse sui
kerhaven, lading innam voor Tunesië.
Behalve Britse schepen varen West-
duitse, Griekse en Italiaanse vracht
vaarders voor Castro en hoewel Wash
ington daartegen in de betreffende
Europese hoofdsteden heeft geprotes
teerd is van maatregelen nog geen spra
ke. De Westöuitse reders hebben zelfs
gezegd, dat ze zullen blijven doorvaren
tot Bonn het hen verbiedt. Dat maakt
het voor Kennedy alles bij elkaar
niet gemakkelijk.
PREMIER KROESJTSJEW
..—.wijn en boze woorden